Thiết kế và thi công mô hình Radio-Cassette, chương 3

Chia sẻ: Nguyen Van Dau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

217
lượt xem 73
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mạch là mạch nối giữa anten và tầng đầu tiên của máy thu thanh. Tín hiệu của đài phát được truyền lan trong không gian dưới dạng sóng điện từ, anten của máy thu sẽ cảm ứng và phát sinh điện áp tín hiệu, nếu mạch vào có độ chọn lọc cao thì tín hiệu lân cận và các phần gây nhiễu ở ngoài trời sẽ bị gạt ra ngoài dải thông của mạch cộng hưởng vào nên chỉ có tín hiệu muốn thu qua được mạch vào, đưa sang khuếch đại cao tần......

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thiết kế và thi công mô hình Radio-Cassette, chương 3

CHÖÔNG 3 : SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU THANH Maïch vaøo Khueách ñaïi Troän Khueách ñaïi RF soùng FM/IF vaø taùch soùng FM Phaàn Khueách ñaïi FM AFC Dao ñoäng AM/IF vaø taùch soùng AM Maïch vaøo Khueách ñaïi Troän RF soùng Voøng khoùa Phaàn pha AM AGC Dao ñoäng Ñöôøng Ñöôøng traùi phaûi Hình 6: Sô ñoà khoái maùy thu thanh I. MAÏCH VAØO: Maïch laø maïch noái giöõa anten vaø taàng ñaàu tieân cuûa maùy thu thanh. Tín hieäu cuûa ñaøi phaùt ñöôïc truyeàn lan trong khoâng gian döôùi daïng soùng ñieän töø, anten cuûa maùy thu seõ caûm öùng vaø phaùt sinh ñieän aùp tín hieäu, neáu maïch vaøo coù ñoä choïn loïc cao thì tín hieäu laân caän vaø caùc phaàn gaây nhieãu ôû ngoøai trôøi seõ bò gaït ra ngoaøi daûi thoâng cuûa maïch coäng höôûng vaøo neân chæ coù tín hieäu muoán thu qua ñöôïc maïch vaøo, ñöa sang khueách ñaïi cao taàn. Tín hieäu cao taàn ñieàu cheá ñöôïc taàng khueách ñaïi cao taàn khueách ñaïi leân laøm taêng ñoä nhaïy. Thöïc chaát caáu taïo cuûa maïch coäng höôûng ñieän aùp vaø noù phaûi thoûa maõn caùc yeâu caàu sau: + Coù heä soá truyeàn ñaït lôùn vaø ít cheânh leäch trong toøan baêng soùng ñeå taêng ñoä nhaïy.
+ Ñoä choïn loïc cao ñeå loaïi boû toát caùc tín hieäu cuûa ñaøi khoâng muoán thu. + Ít bò aûnh höôûng do bò trôû khaùng cuûa anten, vì trôû khaùng cuûa anten coù theå laøm giaûm ñoä choïn loïc vaø laøm leäch taàn soá coäng höôûng cuûa maïch vaøo + Ñaûm baûo ñuùng taàn coâng taùc cuûa baêng soùng. Sau ñaây laø nhöõng kieåu maïch thoâng duïng:
(a) (b) (c) Hình 7: Caùc kieåu maïch vaøo a) Duøng ñieän dung gheùp Cgh b) Duøng ñieän caûm gheùp Lgh c) Gheùp nhôø ñieän caûm ñieän Maïch vaøo hình 7a laø gheùp vôùi anten baèng dieän dung loïai maïch naøy coù heä soá truyeàn ñaït khoâng ñoàng ñeàu trong baêng soùng, ôû khoûang taàn soá cao thì heä soá truyeàn ñaït cao hôn nhieàu so vôùi khoûang taàn soá thaáp. Thöôøng thì ñieän dung gheùp coù trò soá trong khoaûng töø 50 ñeán 200pF. Maïch vaøo ñöôïc gheùp sang taàng sau
nhôø bieán aùp, vaø cuoän daây L2 coù soá voøng baèng 1/5 ñeán 1/10 soá voøng cuûa cuoän L1. Hình 7b laø kieåu maïch vaøo gheùp anten nhôø dieän caûm. Ngöôøi ta thöôøng choïn Lgh sao cho taàn soá coäng höôûng cuûa baûn thaân anten thaáp hôn taàn soá thaáp nhaát cuûa baêng soùng. Khi ñoù heä soá truyeàn ñaït cuûa maïch seõ giaûm khi taàn soá tín hieäu taêng. Nhöng Lgh coù nhieàu voøng laøm giaûm heä soá truyeàn ñaït. Do vaäy phaûi choïn soá voøng hôïp lyù, thích hôïp öùng vôùitöøng baêng soùng seõ duøng moät cuoän ñieän caûm gheùp rieâng. Hình 7c laø kieåu gheùp hoãn hôïp, vöøa gheùp ñieän caûm vöøa gheùp ñieän dung vôùi anten. Loaïi maïch naøy coù öu ñieåm laø heä soá truyeàn ñaït khaù ñoàng ñeàu treân toøan baêng soùng. II. KHUEÁCH ÑAÏI CAO TAÀN: Ñieän aùp tín hieäu do maïch vaøo choïn loïc (maø ta muoán thu) coù trò soá raát beù, taàn soá raát cao, caàn phaûi khueách ñaïi tín hieäu tôùi möùc caàn thieát ñeå söû duïng ôû taàng sau. Taàng khueách ñaïi cao taàn khoâng nhöõng naâng ñoä nhaïy cuûa maùy thu, maø coøn naâng ñoä choïn loïc (neáu taûi cuûa taàng laø maïch coäng höôûng). Ngoaøi ra taàng khueách ñaïi cao taàn coøn laøm giaûm aûnh höôûng giöõa maïch vaøo vaø maïch ngoaïi sai, taïo thuaän lôïi hôn cho vieäc ñoåi taàn cuõng nhö giaûm ñoä nhaïy gheùp tín hieäu ngoaïi sai ra anten. Yeâu caàu cuûa maïch khueách ñaïi cao taàn: + Heä thoáng khueách ñaïi lôùn vaø ñoàng ñeàu treân toøan baêng soùng. + Khoâng gaây meùo tín hieäu. + Cuøng vôùi maïch vaøo ñaûm baûo tín hieäu ñöïôc ñoä choïn loïc taàn soá aûnh. + Ñoä oån ñònh laøm vieäc phaûi cao.
+ Khoâng bò dao ñoäng töï kích, taïp aâm raát nhoû. + Cheá taïo laép raùp ñieàu chænh phaûi deã daøng. III. TAÀNG TAÙCH SOÙNG: Nhieäm vuï cuûa taàng taùch soùng laø chuyeån tín hieäu cao taàn ñaõ ñöôïc ñieàu cheá thaønh tín hieäu aâm taàn. Tín hieäu aâm taàn coù ñöôïc do taùch soùng phaûi trung thöïc vôùi daïng tín hieäu aâm taàn ban ñaàu. (tin töùc maø ñaøi muoán phaùt ñi). Yeâu caàu cô baûn cuûa taàng taùch soùng laø khoâng ñöôïc gaây meùo daïng tín hieäu. Boä taùch soùng coøn phaûi ñaûm baûo heä thoáng taùch soùng toát vaø ít aûnh höôûng taàng tröôùc. Nguyeân lyù taùch soùng ñöôïc dieãn taû nhö hình 8: Ñeå naâng cao chaát löôïng taùch soùng ngöôøi ta coù theå maéc nhö hình 9, thaønh phaàn tín hieäu cao taàn ñöôïc loïc hình () neân maïch haïn cheá toát khaû naêng gaây nhieãu. Ñieän trôû R ñöôïc maéc ôû ngaõ ra cuûa taàng taùch soùng, tuy coù theå laøm giaûm moät phaàn tån hieäu ñieän aùp aâm taàn, nhöng laïi naâng cao trôû khaùng ñaàu vaøo ôû taàng sau. Ngoaøi ra, maïch taùca soùng naâng cao ñieän aùp cuõng ñöôïc söû h duïng ôû maùy thu thanh. u t u b t u c t
u d t Hình 8: Nguyeân lyù taùch soùng ôû maùy thu AM a)Diode loaïi boû baùn kyø aâmcuûa tín hieäu ñieàu bieân. b)Tuï C1 loaïi boû tín hieäu cao taàn ñeå loïc laáy tín hieäu aâm taàn. c)Tuï C2 giuùp thaønh phaàn moät chieàu ôû tín hieäu aâm taàn vaø R laø chieát aùp ñieàu chænh aâm löôïng ôû maùy thu. Hình 9: a:Maïch taùch soùng coù maïch loïc hình  b: Maïch taùch soùng taêng ñoâi ñieän aùp IV. TAÀNG KHUEÁCH ÑAÏI AÂM TAÀN: Phaàn khueách ñaïi aâm taàn thöôøng coù 2, 3 taàng khueách ñaïi. Khueách ñaïi aâm taàn cuoái thöôøng goïi laø taàng khueách ñaïi coâng suaát. Caùc taàng khueách ñaïi aâm taàn tröôùc thöôøng laøm vieäc coù doøng ñieän cöïc nhoû (vaøi mA) ñeå haïn cheá taïp aâm vaø naâng cao trôû khaùng ñaàu vaøo nhôø ñieän trôû maéc ôû cöïc goác hoaëc coù maïch phaûn hoài aâm ñeå laøm giaûm aûnh höôûng ñeán taàng taùch soùng vaø taàn khueách ñaïi tröôùc taùch soùng. V. GIAÛI THÍCH SÔ ÑOÀ KHOÁI: Radio cassette hieän coù keát caáu vaø hình daùng raát ña daïng do trong nhöõng naêm gaàn ñaây kyõ thuaät cheá taïo IC ñaõ ñaït ñöôïc
nhieàu thaønh töïu neân caùc loïai maùy naøy ngaøy nay coù nhieàu chöùc naêng tieän duïng, chaát löôïng aâm thanh ñöôïc naâng cao vaø coù theå tích cuõng nhö troïng löôïng cuûa maùy thu cuõng ñöôïc thu nhoû vaø goïn nheï. 1. Phaàn thu FM: Tín hieäu FM (tín hieäu ñieàu taàn Frequency Modulation) ñöôïc phaùt treân daûi taàn töø 88Mhz ñeán 108 Mhz tín hieäu naøy ñöôïc thu vaøo maùy qua anten loaïi xoay (Telesopic) sau ñoù ñöôïc khueách ñaïi bôûi taàng khueách ñaïi RF ñeå laøm taêng tæ soùng (mixer) keát hôïp vôùi tín hieäu dao ñoäng ngoaïi sai (local oscillator) ñeå ñoåi tín hieäu cuûa ñaøi ra tín hieäu trung gian (IF =10.7Mhz) ñaëc tính cuûa tín hieäu FM-IF laø coù taàn soá trung taâm oån ñònh neân raát deã khueách ñaïi vôùi ñoä lôïi lôùn maø khoâng sinh ra dao ñoäng töï kích. Ñeå oån ñònh taàn soá IF, taàng dao ñoäng coøn chieäu söï taùc ñoäng maïnh cuûa maïch AFC (Automatic Frequency control). Tín hieäu IF ñöôïc khueách ñaïi töø 2 ñeán 3 taàng khueách ñaïi. Khi tín hieäu IF ñaõ coù bieân ñoä ñuû cao, tín hieäu ñöôïc ñöa vaøo maïch taùch soùng FM (FM detector! ñeå laáy ra tín hieäu aâm thanh AF. Ñoái vôùi ñaøi phaùt chöông trình FM stereo thì tín hieäu laáy ra ôû taàng taùch soùng thöôøng laø tín hieäu ôû daïng hoãn hôïp, trong tín hieäu coù: + Tín hieäu ñöôøng tieáng beân phaûi “coäng” tín hieäu ñöôøng tieáng beân traùi (R+L). +Tín hieäu nhaän daïng pha taàn soá 19Khz. + Tín hieäu ñöôøng tieáng beân phaûi “tröø” tín hieäu ñöôøng tieáng beân traùivaø ñöôïc ñieàu cheá caân baèng mang soùng 38Khz (R-L).  Khi tín hieäu hoãn hôïp vaøo maùy thu loaïi mono (loaïi maùy moät ñöôøng tieáng) thì chæ coù tín hieäu R+L ñöôïc khueách
ñaïi vaø phaùt ra loa, caùc tín hieäu 19Khz vaø (R-L) 38 Khz ñöôïc loïc boû.  Khi tín hieäu hoãn hôïp vaøo maùy thu loaïi Stereo (loaïi maùy hai ñöôøng tieáng) thì tín hieäu hoãn hôïp seõ vaøo maïch giaûi maõ (PLL: Phase Lock Loop). Ñeå taùch ra hai ñöôøng loa phaûi vaø tín hieäu beân traùi seõ vaøo ñöôøng khueách ñaïi ñeå phaùt ra loa traùi. 2. Phaàn thu AM: Tín hieäu AM (tín hieäu ñieàu bieân Amplitude Modulation) ñöôïc phaùt treân daûi taàn soá 270Khz ñeán 22 Mhz. Ngöôøi ta thöôøng chia daûi naøy ra nhieàu ñoïan vaø moãi ñoïan ta thöôøng goïi laø moät baêng (Band). + Daûi taàn 270khz- 560Khz goïi laø baêng soùng daøi (LW: long wave). + Daûi taàn 560Khz – 1600Khz goïi laø baêng soùng trung (MW Midium Wave). + Daûi taàn 2Mhz – 22Mhz goïi laø baêng soùng ngaén (SW short Wave). Rieâng baêng soùng ngaén coøn ñöôïc chia laøm nhieàu ñoaïn SW1, SW2, SW3… Tín hieäu ñöôïc thu vaøo anten (coù loõi Ferrit) vaø khueách ñaïi bôûi taàng RF (RF Amplifier) ñeå laøm taêng ñoä nhaïy, keá ñoù tín hieäu vaøo taàng troän soùng (mixer) ñeå keát hôïp vôùi tín hieäu ngoaïi sai (Local Oscilltor) ra khoûi maïch troän soùng, tín hieäu RF ñaõ ñöôïc dôøi taàn xuoáng taàng trung gian IF-AM (IF=455Khz) ñaëc ñieåm cuûa tín hieäu IF laø taàn soá trung taâm oån ñònh neân tín hieäu deã khueách ñaïi vôùi ñoä lôùn maø khoâng gaây ra dao ñoäng töï kích. Ñeå oån ñònh
cöôøng ñoä aâm löôïng ôû loa, taàng khueách ñaïi RF, IF coøn chòu taùc duïng cuûa maïch AGC (Automatic Gain Control). Tín hieäu IF (455khz) ñöôïc khueách ñaïi 2 taàng khueách ñaïi vaø tín hieäu coù bieân ñoä ñuû cao (khoûang 2v) vaø tín hieäu IF vaøo taàng taùch soùng AM (AM detector). Ra khoûi taàng taùch soùng laø tín hieäu aâm thanh AF, tín hieäu ñuôïc khueách ñaïi vaø phañt ra loa.