Thời gian phơi sáng (exposure time)

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

364
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thời gian phơi sáng (exposure time) chính là khoảng thời gian giữa thời điểm FC xuất phát (mở ra) và thời điểm RC xuất phát (đóng lại) Như vậy, cái mà chúng ta thường gọi là "tốc độ chụp", chúng ta thường chọn là 30sec, 1sec, 1/100sec hay 1/8000sec, chính là "thời gian phơi sáng", là "exposure time". Nó là khoảng trễ giữa thời điểm xuất phát của FC & RC, còn cả hai cái màn trập này luôn luôn chạy với cùng một tốc độ cố định, chứ k0 phải cái màn trập có thể lao ầm ầm với tốc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thời gian phơi sáng (exposure time)

Th i gian phơi sáng (exposure time) Th i gian phơi sáng (exposure time) chính là kho ng th i gian gi a th i i m FC xu t phát (m ra) và th i i m RC xu t phát ( óng l i) Như v y, cái mà chúng ta thư ng g i là "t c ch p", chúng ta thư ng ch n là 30sec, 1sec, 1/100sec hay 1/8000sec, chính là "th i gian phơi sáng", là "exposure time". Nó là kho ng tr gi a th i i m xu t phát c a FC & RC, còn c hai cái màn tr p này luôn luôn ch y v i cùng m t t c c nh, ch k0 ph i cái màn tr p có th lao m m v i t c 1/8000 sec. Ch ng h th ng cơ khí nào t ư ct c kinh kh ng ó c . T c ó th p hơn nhi u. V y nó b ng bao nhiêu ? Gi s b ng 1/200 sec i, v y thì i u gì s x y ra ? N u chúng ta ch p nh t c ch m hơn 1/200sec, ví d 1/60sec, hi n tư ng s di n ra theo trình t t (a) n (f) như trên. T c là: - FC m h t ra trong kho ng th i gian 1/200sec (0 n 1/200), - 1/60 sec sau, t c là vào th i i m (1/60), RC b t u xu t phát óng l i, - RC cũng k t thúc công vi c c a mình trong vòng 1/200sec, t c là vào th i i m (1/200 + 1/60) sec. - Như v y, b t kỳ m t i m nào trên b n film u ch ư c phơi sáng trong vòng 1/60 sec mà thôi và trong kho ng th i gian t th i i m 1/200sec (khi FC ã m h t) n 1/60sec (RC b t u ch y), toàn b 100% di n tích b n film ư c phơi sáng trong lúc ch i này.
N ut c ch p bây gi nhanh hơn 1/200sec thì sao? 1/500sec ch ng h n. Nguyên lý v n k0 có gì thay i, tuy nhiên, hi n tư ng có khác ôi chút. - FC cũng b t u ch y t th i i m 0 và k t thúc hành trình th i i m 1/200, - T i th i i m 1/500, RC xu t phát, lúc này FC m i ch i ư c kho ng 1/3 quãng ư ng, - RC cũng k t thúc nhi m v t i th i i m (1/500 + 1/200) sec - Nguyên lý k0 h thay i, nên th i gian phơi sáng c a m i i m trên b n film cũng v n ư c m b o là 1/500sec. - Có i u, lúc này ti t di n b n film k0 h ư c phơi sáng 100% như trong trư ng h p trên n a mà ch ư c ón ánh sáng qua m t khe h p b i FC chưa m h t thì RC ã ph i óng l i r i. B r ng c a khe quét kia l n hay nh tùy thu c t c ch p nhanh hay ch m (th i gian phơi sáng nhi u hay ít), b i vì do RC xu t phát s m hay mu n.
Như v y, chúng ta th y m t i u r ng, cho dù ta ch n t c ch p là bao nhiêu i n a, bulb, 30sec, 1/100sec hay 1/8000sec thì màn ch p v n luôn ch ch y v i 1 t c duy nh t. Và i u quan tr ng nh t th c hi n xong m t pose nh b n ph i c n ít nh t 1 kho ng th i gian tương ng b ng : th i gian phơi sáng + t c màn ch p b i vì n u tính t lúc FC xu t phát, c n ph i i 1 kho ng th i gian b ng th i gian phơi sáng RC xu t phát c ng v i t c màn ch p (kho ng th i gian màn ch p RC hoàn thành x m nh) thì s phơi sáng m i ư c coi là k t thúc. M t ví d hài hư c, n u cái camera c a b n có t c màn ch p là 1 (m t) sec, làm th nào b n có th b t ư c nh ng kho nh kh c c ph n trăm giây tr lên. Như v y, t c màn ch p là r t quan tr ng i v i 1 camera body. Ngư i ta g i nó là X-sync, hay còn mang m t tên n a là "t c ăn èn cao nh t". Cái tên c a nó ư c g n li n v i èn flash, b i khi dùng èn flash, ta m i th y s l i h i c a m t body co X-sync 1/250sec so v i X-sync 1/125sec. 3. High speed sync (H-sync) Như v y, m t body có t c ch p cao 1/8000sec hay 1/16000sec, t t nhiên cũng h p d n. Nhưng r t ít khi chúng ta s d ng n nh ng t c ó. Tuy nhiên, n u máy có X-sync cao hơn l i là m t l i th l n. ó là khi chúng ta s d ng flash trong nh ng tình hu ng fill in. 3.1 Standard Flash Synchronization Flash phát sáng dư i d ng xung (pulse). M i l n phát sáng di n ra trong m t kho ng th i gian c c ng n, c ph n nghìn sec ho c nhanh hơn, tùy thu c công
su t phát. M t l n phát sáng là 1 xung duy nh t (single flash burst), sau ó, ta thư ng ph i i flash recharged cho l n ch p ti p theo. M c ích ch p flash là chi u sáng ch th , và ph i m b o chi u sáng trên toàn b khuôn hình. Do ó, n u ch phát 1 xung duy nh t, thì ph i i khi 100% ti t di n b n film ư c phơi sáng thì camera m i ra l nh kích ho t flash. i u này ch t ư c khi t c ch p (th i gian phơi sáng) ch m hơn t c màn ch p X-sync như ã nói trên. (Ph n minh h a này, Front Curtain ư c g i là First Curtain - FC, Rear Curtain g i là Second Curtain- SC, và có màu s c trái ngư c v i ph n trên. Nhưng b n ch t v n như nhau, hy v ng k0 làm các b n nh m l n!) Liên quan n trư ng h p này, có hai cách phát sáng c a flash mà ta v n thư ng nghe: First curtain sync: Flash phát sáng ngay sau khi FC m h t (thư ng là ch default trong camera) Second curtain sync: Flash phát sáng ngay trư c khi SC chu n b xu t phát óng l i.
(Công d ng và hi u ng c a hai lo i này s nói sau) 3.2 Hi-speed Flash Synchronization (H-sync) Thu t ng này thư ng ư c g i dư i tên khác là focal plane sync (FP sync) ch vi c dùng flash khi t c ch p cao hơn t c màn ch p X-sync. Trư ng h p này thư ng g p khi ta dùng flash làm fill in. V it c ch p cao hơn X-sync, b n film k0 th phơi sáng 100% di n tích c a mình mà ch nh n ánh sáng qua khe quét t o b i hai màn tr p FC & SC. Như v y, flash mu n r i sáng toàn b b n film thì k0 th phát sáng 1 l n (1 xung duy nh t) ư c, mà nó ph i "ch y theo" khe quét kia và phát liên t c ph sáng d n d n nh ng ti t di n b n film ư c l sáng b i khe quét. T c là flash phát nhi u xung liên t c. Vi c "ch y theo" khe quét b ng nhi u xung phát sáng chính là s ng b gi a flash v i t c ch p cao. ó là xu t x c a thu t ng High speed sync.
N u ch phát 1 xung duy nh t như trư ng h p trên, flash có th t công su t l n nh t c a nó và phát trong 1 kho ng th i gian c c ng n. Nay ph i phát làm nhi u xung, th i gian phát kéo dài, cư ng flash s gi m i áng k . GN c a flash gi m. Như v y, n u t c ch p ch m, khe quét l n, s l n phát xung s ít, cư ng flash gi m ít. T c ch p cao, khe quét h p, s l n phát xung nhi u hơn, cư ng flash gi m nhi u hơn. Do ó, khi ch p fill in thì flash có GN càng l n càng t t. T i ây, chúng ta có th th y m t body có t c X-sync cao có l i như th nào. X-sync càng cao thì flash càng có cơ h i phát h t cư ng t c ch p cao. Ngư i ch p càng có nhi u l a ch n và linh ho t hơn trong vi c ch p fill flash cân b ng ánh sáng gi a ch th và ánh sáng xung quanh (ambiance). Ví d : V i cùng m t i tư ng ch p, o sáng ta có thông s : Body 1 (X-sync = 1/125sec): ISO 100, f/4, 1/125sec. Body 2 (X-sync = 1/250sec): ISO 200, f/4, 1/250sec, ho c ISO 100, f/2.8, 1/250 Nh ng c p thông s trên u cho ra 2 b c nh có ánh sáng ambiance như nhau. Vi c fill flash cũng n m trong kh năng c a c hai, nhưng rõ ràng nh cho b i body 2 s có DOF nông hơn (f/2 vs f/4) và kh năng freeze hành ng c a ch th t t hơn (1/250sec vs 1/125sec). Body 1 mu n có t c 1/250sec nh m m c ích kh ng ch DOF m ng hay action shot mà v n ph i dùng fill flash s g p b t l i hơn do khi ó Flash ph i ho t
ng ch H-sync, cư ng c a nó s b y u i do ph i phát 2 xung liên ti p. 4. First Curtain Sync & Second Curtain Sync Bài này trư c post bên TTVNOL r i, nay move v ây cho nó tr n b . T lư i ch p nên ch dùng hình v minh h a thôi, các bác thông c m. S khác nhau gi a First curtain Sync và Second curtain Sync th hi n rõ nh t khi ta ch p hình m t v t di chuy n vào bu i t i v i t c th t ch m. Ví d ch p m t cái xe hơi ch y trong màn êm, t c ch m. - N u k0 dùng flash thì ch th y m t v t èn kéo dài trong th i gian exposure. - N u dùng flash bình thư ng t c 1st curtain (ch m c nh) thì khi màn tr p (FC) v a m hoàn toàn, flash s n và r i sáng cái xe hơi v trí u (A). Sau ó, flash t t, camera ti p t c l sáng, xe i t i i m B thì phơi sáng xong. Lúc này k0 th y xe hơi ư c vì nó di chuy n, ch th y v t èn thôi.
Trong trư ng h p này có c m giác như xe i gi t lùi. - Còn khi set 2nd curtain thì khi màn tr p th hai (SC) chu n b óng thì flash m i n . Lúc này v t èn ã in lên film (sensor) gi ng trư ng h p No flash. Nhưng khi xe n v trí cu i (B) thì flash n và soi sáng xe hơi. V t èn s n m è lên xe, nom có v như xe ang lư t i trong êm v y. Còn n u ch th y hi n tư ng thì r t ơn gi n. Ch c n set t c ch p kho ng 2 - 3 sec thì cũng th y th i i m phát sáng c a flash khác nhau. - 1st curtain: Ngay sau khi b m ch p là th y flash n ngay, 2 - 3 sec sau m i nghe ti ng màn tr p óng l i
- 2nd curtain: B m ch p nhưng k0 th y flash có ng tĩnh gì, 2- 3 sec sau thì flash n g n như ng th i v i ti ng óng màn tr p k t thúc pose nh. 5. C u t o màn tr p M y ph n trên ch y u gi i thi u v nguyên lý ho t ng c a màn tr p lúc bình thư ng và khi k t h p v i flash. V c u t o cơ khí c a nó, ch c các bác cũng ít khi ý. V i máy SLR thì còn d , ch c n m cái back cover m i khi tháo l p film là th y, còn v i DSLR thì coi như ch ng bao gi , vì hơi m o hi m v i sensor. Em nh t m y cái hình trên net, n u bác nào quan tâm. C u t o và phương th c v n hành c a màn tr p ch y u d a vào chi u di chuy n c a chúng, có 2 lo i chính. 5.1 Màn tr p quét theo chi u ngang - Horizontal shutter curtain ây là ki u mà các máy nh i cũ hay dùng, hai màn tr p di chuy n theo chi u ngang. Màn tr p quét ngang c a Nikon F3 và dư i ây là nguyên lý ho t ng c a nó
Hai màn tr p là hai lá kim lo i m ng, àn h i cao, ch y i ch y l i trong nh ng thanh ray làm nhi m v phơi sáng. Ưu i m: b n c c cao, c u trúc ơn gi n, d ch t o. Như c i m: T c màn tr p X-sync r t th p (kho ng 1/60 n 1/90 sec) vì m y lý do: - Do di chuy n theo chi u ngang nên quãng ư ng v n hành c a màn tr p dài, - Vi c cu n lá kim lo i dài òi h i th i gian và công s c khá nhi u.
M t như c i m l n n a là do màn tr p d ch chuy n theo chi u ngang, trong khi gương l i l t theo chi u d c, do ó, khi b m ch p, ph i i cho gương l t lên hoàn toàn thì First curtain m i b t u ch y ư c m b o chi u d c b n film ư c l sáng hoàn toàn. i u này làm cho shutter lag cao. kh c ph c nh ng như c i m trên, các nhà ch t o hư ng vào lo i màn tr p quét theo chi u d c. 5.2 Màn tr p quét theo chi u d c - Vertical shutter curtain Ph n l n các máy nh hi n i ngày nay u dùng lo i màn tr p quét d c này. Màn tr p quét d c c a Nikon F5 Vi c di chuy n theo chi u d c ã giúp màn tr p rút ng n r t nhi u th i gian v n hành nh quãng ư ng di chuy n ng n hơn. Ngoài ra, tăng t c X-sync, màn tr p 1 lá kim lo i to và n ng n ư c thay th b ng lo i có k t c u t nhi u lá (blade). C th là g m 4 lá, 2 lá b ng h p kim nhôm, 2 lá b ng carbon fiber.
Nh ng lá kim lo i này r t m ng, nh nên th i gian và tiêu hao năng lư ng khi v n hành khá nh . T ng lá s ư c rút d n t dư i lên trên. Phương th c này cũng d dàng ng b v i chuy n ng c a gương l t, làm gi m áng k shutter lag. R t hi u qu trong vi c ch p nh t c cao, so v i lo i màn tr p quét ngang. Như c i m chính c a lo i màn tr p này là c u trúc cơ khí i u khi n và v n hành các lá kim lo i ph c t p hơn. Các lá kim lo i m ng, h p mà kích thư c l i dài (theo chi u dài b n film) nên khi chuy n ng r t d rung, nh hư ng n nét c a nh. ây là m t lý do r t "t nh " khi có ý ki n cho r ng body cũng nh hư ng n ch t lư ng hình nh! Tuy nhiên, lĩnh v c này v n ti p t c ư c các nhà ch t o tìm tòi, nghiên c u các lá kim lo i v n hành ngày càng hoàn thi n hơn, nâng cao ư c X-sync, tu i th và tính n nh c a màn tr p. Cũng vì th mà các máy (D)SLR ngày nay m i có thêm m t tiêu chí v "tu i th " là s ki u ch p, tương ương s l n ho t ng c a màn tr p. Màn tr p quét d c c a máy Nikon FE2, v i t c X-sync 1/200sec và t c ch p cao nh t 1/4000sec. T c này là i u áng n vào nh ng năm c a th p k 80.
Máy Nikon FM2 ư c thay th b ng lo i màn tr p làm t Titanium. Kích thư c b ph n cơ khí c i thi n áng k , nh g n hơn r t nhi u. Ni m t hào c a Nikon nn ih ã óng tri n lên cái tr p này. Theo như qu ng cáo thì lo i màn tr p titanium này cho phép tu i th camera t t i ít nh t là 100.000 shots ! 6. Màn tr p i n t Nh ng thu t ng X-sync, H-sync ch có ý nghĩa v i các máy (D)SLR s d ng màn tr p cơ khí i u ti t th i gian phơi sáng. Còn i v i các máy digital compact s d ng màn tr p i n t thì k0 còn khái ni m X-sync n a, ng th i, m it c ch p u coi như H-sync. Lý do X-sync k0 còn n a b i vì màn tr p cơ khí cũng k0 t n t i trong nh ng máy DC P&S n a. nh ng máy này, ánh sáng i th ng qua lens, k0 có gương, k0 có màn tr p, ánh sáng ti p xúc tr c ti p v i sensor. Tuy nhiên, khi chưa ti n hành thao tác "ch p nh", sensor s tr ng thái OFF, t c là k0 ư c ti p i n, k0 có ph n ng gì v i ánh sáng c . Ch khi b m ch p, s phơi sáng ư c ti n hành khi sensor ư c ti p i n và chuy n sang tr ng thái ON. Các pixel s ti p nh n thông tin ánh sáng th c hi n quá trình s hóa. Th i gian tr ng thái ON c a sensor chính là t c ch p, là th i gian phơi sáng ư c máy / ngư i ch p thi t l p. K t thúc kho ng th i gian này, sensor l i tr l i tr ng thái OFF. Th c t là ch ng
có cái màn (curtain) nào c , th i gian phơi sáng ư c i u ti t b i tín hi u i n t trong vi c cung c p (ON) và ng t i n (OFF) cho sensor. Nên g i bóng gió là "màn tr p i n t ". Như v y, trong b t c hoàn c nh nào, sensor cũng ư c phơi sáng 100% di n tích c a nó. Do ó, vi c fill flash có th th c hi n v i b t c t c ch p nào, trong i u ki n công su t flash cho phép. Có i u, GN c a nh ng build in flash trên các máy P&S u r t nh (do gi i h n kích thư c flash và dung lư ng pin dùng chung v i camera) nên ưu th H-sync này coi như k0 áng k .