Thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 6

Chia sẻ: Ajdka Ajsdkj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

102
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 6', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 6

Ch u có th duy trì ñư c nhi t ñ thí nghi m v i ñ chính xác ñ n 0,1oC. Nhi t k thu tinh 60oC - 70oC, có v ch chia sai s t i ña 0,1oC. C c thu tinh có dung tích 600ml ñ ch a nư c c t. Nư c c t ñã kh ion. 3.8.2 Chu n b d ng c ð nư c c t vào c c thu tinh 600ml m t lư ng sao cho khi ngâm bình t tr ng vào c c thì nư c c t ng p bình ít nh t là 40mm. Ngâm c c thu tinh vào ch u nư c n nhi t v i m c nư c trong ch u sao cho th p hơn m t c c và ñáy c a c c thu tinh ng p ñ sâu l n hơn 100mm. K p c ñ nh c c thu tinh. Gi nhi t ñ c a ch u nư c v i s chênh không quá 0,1oC so v i nhi t ñ thí nghi m. Lau s ch và làm khô bình t tr ng, cân bình t tr ng có c nút chính xác ñ n 1mg. G i tr s ñ c ñó là A. Nh c c c thu tinh kh i ch u nư c. ð nư c c t ho c nư c kh Ion vào ñ y bình t tr ng và ñ y nh nút thu tinh vào bình t tr ng. ð t toàn b bình t tr ng vào trong c c và ñ y ch c ch n nút bình l i. Chuy n c c có ch a bình t tr ng vào ch u nư c. Gi bình t tr ng trong nư c v i th i gian không ít hơn 30 phút. Nh c bình t tr ng ra, ngay l p t c lau khô ñ nh c a nút và xung quanh bình b ng khăn khô, cân bình t tr ng có ch a nư c c t v i ñ chính xác ñ n 1mg. G i tr s ñ c ñó là B. Chú ý: Vi c hi u ch nh ch tương ng v i m t nhi t ñ nh t ñ nh. Ch lau khô ñ nh c a nút 1 l n. 3.8.3 Ti n hành thí nghi m ðun m u bitum c n th n, khu y ñ u ñ tránh nóng c c b và kh b t khí. ðun cho ñ n khi bitum ñ l ng ñ có th rót vào bình nhưng không quá 111oC so v i nhi t ñ hoá m m c a nh a và không lâu quá 30 phút. Rót bitum l ng vào trong bình t tr ng khô, s ch, m kho ng 3/4 dung tích c a bình r i ñ y nút l i. Chú ý: Không ñ cho bitum dính vào thành bình phía trên k t b m t ph n nh a rót vào, và không ñ t o b t trong bitum. Duy trì nhi t ñ thí nghi m cho bình t tr ng có ch a bitum trong th i gian l n hơn 40 phút. Cân bình t tr ng có ch a bitum c nút chính xác ñ n 1mg. G i tr s ñ c ñó là C. Nh c c c thu tinh kh i ch u nư c. M nút bình t tr ng có ch a bitum, rót nư c c t vào ñ y, ñ y nh nút l i và tránh t o b t khí trong bình. Cho bình t tr ng tr l i c c và n ch t nút bình. Chuy n toàn b c c có ch a bình t tr ng vào trong ch u nư c. Duy trì nhi t ñ thí nghi m cho bình t tr ng có ch a bitum trong ch u nư c v i th i gian l n hơn 30 phút. Nh c bình t tr ng ra, lau khô như trên và cân chính xác ñ n 1mg. G i tr s ñ c ñó là D. 3.8.4 Tính k t qu 146
T tr ng c a bitum C−A ∆ nd = ( B − A) − ( D − C ) Trong ñó: A- Kh i lư ng c a bình t tr ng r ng và nút; B- Kh i lư ng c a bình t tr ng ch a ñ y nư c; C- Kh i lư ng c a bình t tr ng ch a bitum; D- Kh i lư ng c a bình t tr ng có ch a bitum và nư c. Kh i lư ng riêng bitum, g/cm3. γnñ = ∆nñ x γn γn- Kh i lư ng riêng c a nư c, l y theo b ng sau. Trong ñó: B ng 4.6 Kh i lư ng riêng c a nư c Nhi t ñ thí nghi m (oC) Kh i lư ng riêng c a nư c (g/cm3) 15,6 0,9990 25 0,9971 K t qu thí nghi m gi a 2 m u c a m t ngư i thí nghi m có ñ chênh l ch không ñư c vư t quá tr s sau: nhi t ñ 25oC thì chênh l ch không quá 0,002; - Thí nghi m nhi t ñ 15,6oC thì chênh l ch không quá 0,003. - Thí nghi m 3.9 . ð dính bám c a bitum v i ñá (ASTM D3625) Phương pháp mô t dư i ñây dùng ñ xác ñ nh kh năng dính bám c a bitum ñ i v i ñá thông qua vi c xác ñ nh c p ñ dính bám c a bitum ñ i v i ñá sau khi ñun trong nư c sôi 10 phút. ðây là m t ch tiêu tương ñ i t ng h p ph n ánh tr c ti p kh năng dính bám c a bitum ñ i v i ñá, ph thu c vào không nh ng ch t lư ng c a bitum mà c ch t lư ng c a ñá dăm. 3.9.1 Thi t b th C c m 1000ml; B p ñi n ho c b p ga; ð ng h b m giây; T s y; Ch bu c; Giá treo m u. 3.9.2 Ti n hành th 147
Ch n kho ng 20 viên ñá dăm có kích c 30 - 40mm, r a s ch b ng nư c. S y khô 10 viên ñá 105oC t i khi n ñ nh kh i lư ng. Bu c dây vào t ng viên ñá và ñưa vào t s y nhi t ñ làm vi c c a bitum dùng thí nghi m trong kho ng th i gian 60phút. Nhi t ñ làm vi c tuỳ thu c vào c p ñ kim lún c a bitum, ñ i v i lo i nh a 60/70 là 120 - 125oC, lo i nh a 40/60 là 130 - 135oC. Nhúng t ng viên ñá vào vào bitum cũng ñã ñư c ñun nóng t i nhi t ñ làm vi c. Th i gian nhúng 15 giây. Treo nh ng viên ñá ñã nhúng nh a lên giá treo trong 15 phút ñ nh a th a ch y b t và ñá ngu i ñi ñi u ki n trong phòng thí nghi m. Nhúng t ng viên ñá vào c c m có nư c c t ñun sôi trong 10 phút ± 15 giây. Trong th i gian nư c sôi, viên ñá không ñư c ch m vào thành c c. Nh c các viên ñá ra và quan sát ngay t ng viên, ñánh giá ñ dính bám c a nh a trên m t viên ñá theo 5 c p quy ñ nh. 3.9.3 Báo cáo k t qu ð dính bám c a nh a v i ñá ñư c ñánh giá theo 5 c p như sau: C p 5 – dính bám r t t t: Màng nh a còn l i ñ y ñ bao b c toàn b b m t viên ñá. C p 4 – dính bám t t: Màng nh a l n vào nư c sôi không ñáng k , d dày m ng c a nh a còn l i trên m t ñá không ñ u nhưng không l ñá. C p 3 – dính bám trung bình: Cá bi t t ng ch trên m t ñá màng nh a b bong nhưng nói chung b m t v n gi ñư c màng nh a. C p 2 – dính bám kém: Màng nh a bong ra và l n vào nư c, m t ñá dăm không dính v i nh a nhưng nh a chưa n i lên m t nư c. C p 1 – dính bám r t kém: Màng nh a bong ra kh i viên ñá và l n hoàn toàn vào nư c, m t ñá dăm s ch, toàn b nh a n i lên m t nư c. ð dính bám c a m u bitum v i ñá ñư c xác ñ nh theo tr s trung bình ñ dính bám c a 10 viên ñá ñư c dùng trong thí nghi m. Chú ý: - Có th s d ng các lo i ph gia cho bitum nh m tăng kh năng dính bám c a bitum ñ i v i ñá. - N i dung thí nghi m và ñánh giá kh năng dính bám c a bitum có ph gia ñ i v i ñá cũng ñư c ti n hành như trên. K t qu báo cáo c n ghi rõ ch ng lo i và li u lư ng ph gia ñã dùng trong thí nghi m. 3.10 . Hàm lư ng paraphin trong bitum (theo DIN - 52015) Lư ng paraphin trong bitum bao g m các hydrocacbon k t tinh trong h n h p ete/ethanol âm 20oC thu ñư c tuân theo m t trình t thí nghi m tiêu chu n dư i ñây và có ñi m nóng ch y trên 25oC. 3.10.1 Thi t b và thu c th 148
Cân có ñ chính xác t i ± 0,5mg; T s y có th ñ t t i nhi t ñ 150oC ho c cao hơn; Nhi t k các lo i; ðèn c p nhi t (bunsen); B n làm l nh; B chưng c t bao g m: bình chưng và bình ngưng ñư c n i v i nhau b ng ng d n thu tinh xuyên qua nút Lie ñ y kín; Th u thu tinh (bình gi khô); Bình l c 500ml và b hút chân không; Ch u (khay) bay hơi; Ph u; Mi ng l c hình tròn ñ t vào ph u; Bình r a b ng thu tinh có vòi phun, dung tích 500ml; Thư c ño tr ; Ete khan; Ethanol nguyên ch t; C n ký thu t; D u tiêu chu n FAM, phù h p v i tiêu chu n DIN 51 635; Acetone; Nư c ñá; Dioxide cacbone th r n. 3.10.2 Ti n hành th Rót kho ng 25 ± 1g bitum ñã ñư c ñun ch y l ng vào trong bình chưng và cân chính xác t i 10mg (ký hi u là mB). L p ñ t h th ng chưng c t bao g m: ñèn bunsen v i lư i t n nhi t, bình chưng, bình ngưng, b n làm l nh, ng d n thu tinh và nút Lie. ðèn bunsen ñ t cách ñáy bình chưng c t 150mm. Bình ngưng ñư c nhúng sâu vào trong h n h p nư c và ñá làm l nh. Nung nóng bình chưng c t b ng ng n l a ñèn bunsen. ði u ch nh ng n l a sao cho gi t chưng c t ñ u tiên ñư c t o ra sau 3 ñ n 5 phút. Ti p t c quan sát và ñi u ch nh ng n l a ñ kh ng ch t c ñ chưng c t: c m i giây l i có m t gi t t ng d n rơi xu ng bình ngưng. Khi không còn gi t nào n a rơi ra trong kho ng 10 giây, ti p t c duy trì ng n l a nh kho ng vài phút ñ n khi bình chưng c t r c ñ thì d ng l i. Toàn b quá trình chưng c t di n ra không quá 15 phút. Sau khi chưng c t, hâm m ñ ng th i l c nh bình ngưng ñ ch t chưng c t ñư c ñ ng ñ u và làm ngu i bình ngưng. Chú ý: không ñư c chuy n ch t ngưng t còn sót l i trong ng d n vào bình ngưng. 149
ðem cân ch t chưng c t ñư c trong bình ngưng v i ñ chính xác t i 10mg (ký hi u là mD). L y m t lư ng s n ph m chưng c t kho ng 2-4g, cân chính xác t i ±5mg (ký hi u là mE) cho vào trong ng nghi m ñ thí nghi m ti p theo. Hoà tan lư ng ch t chưng c t trong ng nghi m trên (lư ng mE) b ng 25±1ml ete, sau ñó cho thêm vào ng nghi m 25±1ml ethanol. ð y kín ng nghi m b ng nút có nhi t k xuyên qua (ñ ño nhi t ñ dung d ch) và ñ t ng nghi m này vào m t b n làm l nh. Nư c trong b n ñư c làm l nh b ng cách cho thêm Dioxide carbon th r n d ng h t nh . ð ñ m b o gi ñư c nhi t ñ c a m u thí nghi m âm 20oC thì nhi t ñ nư c trong b n làm l nh c n h xu ng t i kho ng âm 22 ± 1oC. Chu n b 20ml h n h p ete và ethanol v i t l 1:1 trong bình r a có vòi phun ñ làm ch t r a ng nghi m. ðem nhúng bình r a này vào trong b n làm l nh ñ h nhi t ñ xu ng âm 20 ± 0.5oC. ð t ph u có m t mi ng l c hình tròn vào trong b n làm l nh. ð nhanh ch t chưng c t ñã k t tinh trong ng nghi m âm 20 ± 0,5oC vào ph u l c. Dùng ch t r a ñã làm l nh nhi t ñ là âm 20 ± 0,5oC ñ r a ng nghi m và ñ r a ch t k t tinh n m trên b l c. Chia ñ u ch t r a cho 3 l n r a. H tr cho quá trình l c b ng m t quá trình hút nh v i áp su t chân không không nh hơn 50mbar. Nhi t ñ c a m u ñư c gi không ñ i âm 20 ± 0,5oC trong su t quá trình l c. Ngay khi quá trình l c ng ng l i, dùng panh ñ l y mi ng l c ra, và ñ t nó vào trong 1 cái ph u ñ t trên 1 khay bay hơi. Cân toàn b khay chính xác t i 0.5mg. Hoà tan lư ng paraphin tinh ch lưu trên mi ng l c b ng cách phun c n th n d u nóng FAM tiêu chu n lên nó. Nh ng lư ng paraphin còn dính trên nhi t k ho c thành ng nghi m cũng ñư c gom l i và hoà tan theo cách trên. Làm bay hơi h n h p paraphin tinh ch khay bay hơi b ng cách ñ t nó trên m t b n nư c và th i m t lu ng khí nh trên m t khay ñ tránh không cho paraphin tinh ch còn l ng tràn ra. Ph n còn l i sau quá trình bay hơi ñư c làm khô trong t s y nhi t ñ 125 ± 5oC trong kho ng 15 ± 1 phút. L y paraphin tinh ch ra, ñ ngu i ñ n khi g n ñ c quánh thì hòa tan nó v i 15ml acetone b ng cách hơ nóng nh và l c c n th n khay bay hơi. Nhúng khay có ch a dung d ch acetone/paraphin vào trong b n nư c n nhi t 15 ± 0,5oC và ti n hành l c ñ tách lư ng paraphin k t tinh ra. Quá trình l c tương t như khi ti n hành l c dung d ch paraphin/Ete/Ethanol. R a khay, nhi t k và bô l c vài l n b ng 30 ± 1ml acetone ñã chu n b trư c 15 ± 0,5oC. Phun c n th n d u nóng FAM tiêu chu n lên lư ng paraphin tinh ch ñư c trên ñ hoà tan chúng, r i ch a chúng trong b n bay hơi ñã s d ng trên. Sau ñó cho ch t l ng thu ñư c bay hơi trong ñi u ki n có 1 lu ng khí nh trên b n nư c. Làm khô toàn b lư ng paraphin k t tinh thu ñư c trên b ng cách ñ chúng vào t s y nhi t ñ 125 ± 5oC trong kho ng 15 ± 1 phút. Sau khi làm ngu i chúng trong bình gi khô, cân xác ñ nh kh i lư ng v i ñ chính xác t i 0,5mg (g i là kh i lư ng mA). N u kh i lư ng (mA) không n m trong kho ng 50 t i 100 mg ph i ti n hành l i thí nghi m b ng cách thay ñ i lư ng chưng c t ban ñ u (mE). Xác ñ nh ñi m ñông ñ c c a paraphin b ng nhi t k xoay, phù h p v i tiêu chu n DIN 51 556 và báo cáo k t qu thí nghi m. 150
3.10.3 Tính k t qu Tính hàm lư ng paraphin trong m i m u thí nghi m theo ph n trăm kh i lư ng (%) theo công thưc sau: mD × mA C= × 100,% mB × mE Trong ñó: C- Hàm lư ng paraphin, %; mB- Kh i lư ng m u ban ñ u ñem chưng c t, g; mD- Kh i lư ng s n ph m thu ñư c sau chưng c t, g; mE- Kh i lư ng s n ph m chưng c t ñem thí nghi m ti p ñ tách paraphin, g; mA- Kh i lư ng paraphin thu ñư c, g. N u k t qu thu ñư c t hai m u thí nghi m không khác nhau quá 0.3% kh i lư ng thì l y giá tr trung bình c a k t qu hai m u. Ngư c l i, c n ti n hành thí nghi m 1 m u th 3 có kh i lư ng bitum là 25g và l y tr s trung bình c a hai k t qu g n nhau nh t nhưng v i ñi u ki n k t qu c a 2 m u này cũng không ñư c chênh l ch nhau quá 0.3% kh i lư ng. N u k t qu c a 2 m u thí nghi m ñ u cùng chênh l ch ñ u v hai phía so k t qu c a m u th ba thì l y k t qu c a m u th 3. N u không th thu ñư c giá tr trung bình t 3 m u thí nghi m trên trong nh ng ñi u ki n xác ñ nh (ñi u ki n 4.2 không tho mãn) thì lo i b c k t qu c a 3 m u ñó và ti n hành l i v i 2 m u thí nghi m m i. Giá tr hàm lư ng paraphin tính b ng ph n trăm kh i lư ng, l y ñ n 1 s th p phân. èng dÉn thuû tinh §ai b¶o vÖ B×nh ng−ng L−íi t¶n nhiÖt N−íc ®¸ B×nh ch−ng §Ìn bunsen Hình 4.6.®å bè trÝ hÖ thèng ch−ngng c t H×nh 7. s¬ Sơ ñ b trí h th ng chư cÊt èng nghiÖm MiÖng phÔu max 3 161 MiÕng läc 140 151 §Öm kh«ng khÝ B×nh chøa chÊt 20 mm láng l m l¹nh 60 èng dÉn
152
CÂU H I ÔN T P 1. Trình bày quy t c l y m u và chu n b m u thí nghi m; 2. Trình bày các phương pháp thí nghi m xác ñ nh các ch tiêu k thu t c a bitum d u m . Chương 5 THÍ NGHI M BÊ TÔNG ÁT PHAN 1. Các ch tiêu k thu t c a bê tông át phan Bê tông át phan là v t li u ñá nhân t o, nh n ñư c b ng cách làm r n ch c h n h p h p lý c a ñá dăm, cát, b t khoáng và bitum. Căn c vào phương pháp thi công, có th chia thành bê tông át phan r i nóng, r i m và r i ngu i. Theo ñ r ng còn dư, chia thành bê tông át phan ch t (r = 3 - 6%), bê tông át phan r ng (r > 6%). Tùy theo ch t lư ng v t li u khoáng ñ ch t o h n h p, bê tông át phan có th ñư c phân ra hai lo i: lo i I và lo i II. Bê tông át phan lo i II ch ñư c dùng cho l p m t c a ñư ng c p IV tr xu ng ho c dùng các l p dư i c a m t ñư ng bê tông 2 l p ho c dùng cho ph n ñư ng dành cho xe ñ p, xe máy, xe thô sơ. Các ch tiêu cơ lý c a bê tông át phan r i nóng ph i tho mãn các yêu c u qui ñ nh trong b ng 5.1 và 5.2. B ng 5.1. Yêu c u v các ch tiêu cơ lý c a bê tông át phan ch t Yêu c u ñ i v i bê Phương tông át phan lo i TT Các ch tiêu pháp thí nghi m I II (1) (2) (3) (4) (5) a) Thí nghi m theo m u nên hình tr 1 ð r ng c t li u khoáng ch t, % th tích 15-19 15-21 Quy trình thí nghi m bê 2 ð r ng còn dư, % theo th tích 3-6 3-6 tông át phan 3 ð ng m nư c, % theo th tích 1,5-3,5 1,5-4,5 22TCN 62- 84 4 ð n , % theo th tích, không l n hơn 0,5 1 Cư ng ñ ch u nén, daN/cm2 5 nhi t ñ 200C không nh hơn + 35 25 + 500C không nh hơn 14 12 6 Hs n ñ nh nư c, không nh hơn 0,90 0,85 153
7 H s n ñ nh nư c, khi cho ng m nư c 0,85 0,75 trong 15 ngày ñêm, không nh hơn 8 ð n , % th tích khi cho ng m nư c 1,5 1,8 trong 15 ngày ñêm, không l n hơn (1) (2) (3) (4) (5) b) Thí nghi m theo phương pháp Mác san (m u ñ m 75 cú m i m t) 600C, kN, không nh hơn 1 ð n ñ nh 8,00 7,50 2 Ch s d o quy ư c ng v i S = 8kN.mm 4,0 4,0 nh hơn hay b ng 3 Thương s Mác san ð n ñ nh kN min 2,0 min 1,8 AASHTO T245 ho c Ch s d o quy ư c m max max 5,0 ASTM D1 5,0 559 4 ð n ñ nh còn l i sau khi ngâm m u 75 75 600C, 24h so v i ñ n ñ nh ban ñ u, % l n hơn 5 ð r ng bê tông át phan 3-6 3-6 6 ð r ng c t li u 14-18 14-20 c) Ch tiêu khác 1 ð dính bám c a bitum ñ i v i ñá khá ñ t yêu QT cu 22TCN 62- 84 Ghi chú: có th s d ng m t trong hai phương pháp thí nghi m a ho c b B ng 5.2. Yêu c u v các ch tiêu cơ lý c a bê tông át phan r ng Phương Tr s TT Các ch tiêu pháp thí quy ñ nh nghi m 1 ð r ng c a c t li u khoáng, % th tích không l n 24 hơn 2 ð r ng còn dư, % th tích > 6-10 Quy trình thí nghi m bê 3 ð ng m nư c, % th tích 3-9 tông át phan 4 ð n , % th tích không l n hơn 1,5 22TCN 62- 84 5 Hs n ñ nh nư c, không nh hơn 0,70 6 H s n ñ nh nư c, khi cho ngâm nư c trong 15 0,60 ngày ñêm, không nh hơn 154
2. Phương pháp thí nghi m các ch tiêu c a bê tông át phan theo 22TCN62- 84 (tiêu chu n ngành c a B GTVT) 2.1 Phương pháp ch t o m u th 2.1.1 Phương pháp tr n ho c l y m u h n h p bê tông át phan a) Phương pháp tr n h n h p bê tông át phan trong phòng thí nghi m S y khô ñá, cát, b t khoáng và kh h t nư c còn l n trong bitum r i cân t ng thành ph n theo ñúng li u lư ng ñã qui ñ nh. ð ng các c t li u vào m t cái ch u hay khay men và ñ ng bitum vào m t cái bát riêng r i s y hay ñ t nóng t ng lo i ñ n nhi t ñ qui ñ nh. Dùng bay tr n t t c các c t li u v i bitum. Sau ñó ñ h n h p vào máy tr n và tr n cho ñ n khi h n h p th t ñ ng ñ u. Th i gian c n thi t ñ tr n ñư c xác ñ nh thông qua thí nghi m th c t thư ng kho ng t 3 – 6 phút. ð i v i m i lo i h n h p c n gi cho th i gian tr n không thay ñ i ñ ti n so sánh ñ i chi u k t qu thí nghi m sau này. Quá trình tr n k t thúc khi t t c các h t c t li u ñ u ñư c bao ñ u b ng m t l p bitum và không còn hi n tư ng bitum vón c c. Trong trư ng h p không có máy thì tr n b ng tay ñ n khi h n h p ñ t ñư c ñ ñ ng nh t như trên. H n h p ch ñư c dùng ñ ch t o m u thí nghi m c n thi t sau khi tr n xong không quá 2 gi . b) Phương pháp l y m u h n h p bê tông ñã tr n s n N u m u bê tông át phan ñư c tr n b ng máy tr n ki u cư ng b c trong xư ng thì ph i l y m u trong lúc xúc h n h p t máy tr n vào ô tô hay các phương ti n v n chuy n khác. Thành ph n c a m i m u bê tông át phan g m các ph n riêng bi t c a h n h p l y t 3-4 m tr n s n. Trư c khi ch t o m u thí nghi m, ph i tr n ñ u các ph n riêng bi t v i nhau ñ thu ñư c m t m u có tính ñ i di n trung bình cho các m . N u bê tông át phan ñư c tr n trong thi t b làm vi c theo nguyên t c tr n t do thì thành ph n m u bê tông át phan g m các ph n riêng bi t l y các th i ñi m ñ u, gi a và cu i c a m tr n. N u h n h p bê tông át phan d ng nóng và m thì sau khi ñ h n h p vào c i kim lo i ph i ñ t nóng trên b p cát ho c trong t s y ñ n nhi t ñ qui ñ nh t 80 – 1600C tùy theo mác bitum ñ ch t o m u thí nghi m. N u h n h p bê tông át 20 ± 20C trư c khi phan d ng ngu i thì nhi t ñ c a h n h p ph i kh ng ch ñem ch t o m u. H n h p ch ñư c dùng ñ ch t o m u thí nghi m sau khi l y ra kh i thi t b tr n bê tông không quá 2 gi . Kh i lư ng h n h p c n dùng ñ thí nghi m ph thu c vào kích thư c c a c t li u ñư c qui ñ nh như b ng 5.3 B ng 5.3. Kh i lư ng bê tông át phan c n l y t thi t b tr n ñ thí nghi m Kích thư c l n nh t c a c t li u, mm Kh i lư ng bê tông át phan c n l y, kg 40, 25 6–7 10, 15, 20 5 – 10 5 2–5 c) Phương pháp khoan l y m u trên m t ñư ng nh a Dùng búa và ñ c ñ ñào l y m u có d ng hình vuông hay ch nh t t i m t ñư ng hay dùng khoan ñ l y các m u có d ng hình lăng tr . Các m u ñào hay 155
khoan ph i xuyên su t chi u dày m t ñư ng (c l p trên và l p dư i) và phân chia theo t ng l p ñ thí nghi m. Kích thư c và s lư ng m u c n cho thí nghi m. ðư ng kính l khoan: - không nh hơn 50mm ñ i v i lo i bê tông át phan dùng cát. - không nh hơn 70mm ñ i v i lo i bê tông át phan h t nh và trung. - không nh hơn 100mm ñ i v i lo i bê tông át phan h t l n. Trư c khi khoan c n ghi rõ v trí l y m u. Trong khi khoan ph i tư i nư c thư ng xuyên vào l khoan ñ làm ngu i mũi khoan và ñ cho mũi khoan d n sâu vào các l p m t ñư ng. Khi khoan xong dùng kim chuyên dùng ñ l y lõi khoan ra kh i ra kh i m t ñư ng. 2.1.2 Ch t o m u trong phòng thí nghi m a) Máy nén (th y l c ho c cơ h c) ñ nén ch t m u bê tông có cơ c u như sau H p máy có 3 khuôn hình tr ñ có th t o ñ ng th i 3 m u thí nghi m ñư c liên k t c ñ nh trên máy. Các chày giã phía dư i t a b ng kh p lên t m ñ m dư i c a máy và ñư c ñ t sâu vào trong khuôn kho ng 2 – 3cm. Các chày giã phía trên liên k t v i t m ñ m trên c a máy b ng các b n l ñ c bi t. phía dư i h p máy có b trí thi t b ñ t nóng b ng d u ñ gi cho thành khuôn có nhi t ñ không ñ i t 80 – 1000C trong quá trình thí nghi m v i h n h p bê tông át phan nóng hay m. Khi t o m u b ng bê tông át phan ngu i thì không ñư c ñ t nóng h p và khuôn. B ph n tỳ chuyên dùng dùng ñ tháo m u ra kh i khuôn cũng ñư c liên k t v i t m ñ m trên c a máy b ng b n l . +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Hình 5.1 Máy nén th y l c và khuôn m u Khi máy ho t ñ ng ñ nén ch t m u bê tông át phan c n ñ m b o cho áp l c tác ñ ng lên m u là 400 daN/cm2. N u công su t c a máy không ñ ñ nén ñ ng th i 3 m u thì máy cũng ñư c dùng ñ nén 1 m u theo cách tương t . Khuôn trong h p máy dùng ñ t o m u có 156
ñư ng kính là 71,4mm. Còn khi c n t o m u thí nghi m có ñư ng kính 50,5mm thì ñ t thêm các t m ñ m ph hình tr và gi chúng c ñ nh trong khuôn chính. Trong trư ng h p không có máy nén, thì ph i ch t o m u thí nghi m trong các khuôn ñơn có kích thư c như b ng 5.4 B ng 5.4. Các lo i khuôn thí nghi m C h t l n nh t c a c t li u ðư ng kính Di n tích m u th , trong bê tông át phan, mm cm2 khuôn, mm 5 (3) 50,5 20 20, 25, 10 71,4 40 40, 25 101,0 80 b) Trình t t o m u b ng máy nén Cho thi t b ñ t nóng ho t ñ ng và tăng d n nhi t ñ trong thi t b ñ n 90 – 1000C ñ ng th i ñi u khi n ñ ñưa các chày giã phía trên vào trong khuôn (khi ch t o m u bê tông át phan ngu i thì không dùng ñ n thi t b ñ t nóng). Sau ñó ñi u khi n ñ ñưa các chày giã phía trên ra kh i khuôn và dùng v i th m d u h a lau s ch m t trong c a khuôn và các chày giã. ð h n h p bê tông át phan ñã cân s n và ñã ñun nóng ñ n nhi t ñ qui ñ nh vào trong khuôn qua m t cái ph u kim lo i r i dùng dao thí nghi m hay bay tr n x c và san ñ u h n h p trong khuôn. L i ñưa các chày giã phía trên vào trong khuôn và h chúng xu ng cho ñ n khi ti p xúc v i h n h p. Sau ñó, ñóng ñ ng cơ chính c a máy và nâng d n t i tr ng tác d ng lên m u ñ n 400 daN/cm2. Duy trì t i tr ng này trong 3 phút r i d t i và ñi u khi n ñ ñưa b ph n tỳ ñ n gi h p máy ñ ñùn m u ra kh i khuôn. c) Trình t t o m u b ng khuôn ñơn ð t nóng khuôn và chày giã ñ n nhi t ñ 90 – 1000C khi h n h p bê tông thu c d ng nóng hay m và lau nh b ng gi m th m d u h a (trong trư ng h p t o m u bê tông át phan ngu i thì không c n ñ t nóng khuôn và chày). Dùng m t ph u kim lo i ñ ñ y h n h p bê tông ñã cân trư c vào khuôn có l p s n t m ñ m dư i nhô ra kh i ñáy khuôn t 1,5 – 2cm. Dùng bay hay dao thí nghi m x c và san ñ u h n h p trong khuôn. ð t t m ñ m trên vào khuôn và ñ t toàn b khuôn m u lên t m ép dư i c a máy. ði u khi n cho t m ép trên c a máy ti p xúc v i t m ñ m trên c a khuôn và cho ch y ñ ng cơ ñi n c a bơm ñ u máy nén ñ tăng d n áp l c nén vào h n h p cho ñ n 400 daN/cm2. Gi nguyên v trí s áp l c này ñ i v i h n h p trong 3 phút r i d t i và dùng m t thi t b nén chuyên dùng ñ tháo m u ra kh i khuôn. Trong quá trình t o m u ph i lo i b nh ng m u b s t mép ho c có 2 m t ñáy không song song. d) Trình t t o m u theo phương pháp h n h p H n h p bê tông ñư c làm ch t b ng máy rung và sau ñó ñư c ép nén dư i áp l c 260 daN/cm2 b ng máy nén. M u thí nghi m ñư c ch t o trong khuôn ñơn (m c c). Sau khi ñ t nóng khuôn ñ n nhi t ñ 90 – 1000C và l p t m ñ m dư i vào khuôn sao cho nó nhô ra 157
ngoài ñáy khuôn t 2 – 2,5cm thì ñ ñ y h n h p vào khuôn và ñ t nó lên bàn rung. Khuôn ñư c gi ch t trên máy rung b ng m t thi t b chuyên d ng. M máy n rung h n h p bê tông trong khuôn trong 3 phút v i t n s dao ñ ng 3000 vòng/phút, biên ñ rung là 0,35 – 0,4mm và v i áp l c ph là 0,3 daN/cm2. Dao ñ ng rung ñư c truy n ñ n h n h p qua t m ñ m còn t i tr ng ñ t o nên áp l c 0,3 daN/cm2 thì tác ñ ng vào h n h p theo nén ép t do. Sau khi k t thúc quá trình rung ñ t khuôn m u lên b máy nén ñ nén m u dư i áp l c 250 daN/cm2. Gi nguyên áp l c này trong 3 phút r i d t i và dùng thi t b nén chuyên d ng ñ tháo ra kh i khuôn. e) Trình t t o m u theo phương pháp giã v i thi t b ñ m nén b ng qu n ng rơi Thi t b ñ m nén bao g m: m t khung có t m t a b ng thép liên k t ch t trên m t t m g , 1 t m ñ b ng thép ñ t dư i khuôn, 1 khuôn ñ ñ ng m u có l p thêm ng n i phía trên và 1 t m ép có c n (thanh d n) và qu n ng (t i tr ng). Trư c h t ph i c ñ nh khung thi t b v i t m g ñ t trên n n nhà b ng bê tông xm và ñ m b o cho khung vào t m g có v trí th ng ñ ng, còn t m t a b ng thép có v trí n m ngang. Trư c khi t o m u, ñ t nóng t m ñ khuôn và ng n i trên ñ n nhi t ñ 90 – 1000C. Dùng vít b t ch t ñ khuôn vào t m nh a b ng thép r i ñ t khuôn có l p s n ph n ng n i lên trên. Khi ñ t khuôn, c n lu n hai cái m u ng n i vào 2 bulông g n s n ñ khuôn và dùng ñai c ñ ñ nh v khuôn. Trong m i m t khuôn, ñ t 1 mi ng gi y th m hình tròn có ñư ng kính 10cm r i ñ h n h p bê tông át phan ñã ñ t nóng và cân s n vào và dùng dao x c và san ñ u h n h p sao cho h n h p hơi l i ra ngoài khuôn. ð t t m ép có l p thanh d n và qu n ng ñã ñư c ñ t nóng lên trên m t khuôn r i ñ m h n h p v i 50 l n giã ñ cho qu n ng (kh i lư ng 4,55kg) rơi t ñ cao 46cm xu ng m t bàn (t c ñ giã g n ñ t 1 l n trong m i giây). Sau ñó l t ngư c khuôn l i và giã ti p 50 l n lên m t còn l i. Cu i cùng, l y ng thép có ñư ng kính trong 105mm ch p lên khuôn m u và dùng bàn ép ñ y nh nhàng m u ra kh i khuôn. 2.2 Xác ñ nh kh i lư ng th tích trung bình c a bê tông át phan 2.2.1 Thi t b th Cân k thu t có ñ chính xác ñ n 0,01g kèm theo các ph ki n ñ cân trong nư c; Ch u men hay th y tinh có dung tích 1- 3 lít. 2.2.2 Ti n hành th nhi t ñ 20 ± 20C, r i lau h t nh ng h t cát, Các m u ch t o xong ph i lưu s n còn bám vào m u. Cân m u trong không khí v i ñ chính xác ñ n 0,01g r i nhúng m u vào trong c c nư c có nhi t ñ 20 ± 20C trong 30 phút. L y m u ra kh i ch u nư c, lau khô r i cân trong không khí. Sau ñó, ñem cân ti p m u trong nư c có nhi t ñ 20 ± 20C. 2.2.3 Tính k t qu 158
Kh i lư ng th tích bê tông át phan tính chính xác ñ n 0,01 g/cm3, ñư c xác ñ nh theo: Go γ n γ BT = , g/cm3 G1 − G2 Trong ñó: G0- Kh i lư ng m u cân ñư c trong không khí, g; G1- Kh i lư ng m u cân trong không khí sau khi nhúng m u vào nư c 30 phút, g; G2- Kh i lư ng m u cân trong nư c sau khi nhúng m u vào nư c 30 phút, g; γn- Kh i lư ng riêng c a nư c, l y b ng 1g/cm3. K t qu thí nghi m là tr s trung bình c a các k t qu trong 3 l n thí nghi m ñ i v i cùng m t lo i m u th . ð chênh l ch gi a các k t qu trong 3 l n thí nghi m không ñư c vư t quá 0,02g/cm3. 2.3 Xác ñ nh kh i lư ng th tích và kh i lư ng riêng trung bình c a v t li u khoáng trong bê tông át phan Kh i lư ng th tích trung bình c a ph n v t li u khoáng c a bê tông át phan ñư c xác ñ nh trên cơ s kh i lư ng th tích c a bê tông át phan và t l v kh i lư ng c a v t li u khoáng ch t và bitum trong h n h p bê tông át phan. Kh i lư ng th tích c a ph n c t li u tính chính xác ñ n 0,01g/cm3 ñư c xác ñ nh theo công th c: γ .q k γk = , g / cm 3 q k + qb Trong ñó: γ- Kh i lư ng th tích c a bê tông át phan, g/cm3; qk- Hàm lư ng v t li u khoáng trong bê tông át phan (không k bitum), % theo kh i lư ng h n h p, (l y b ng 100%); qb- Hàm lư ng bitum trong h n h p, % theo kh i lư ng v t li u khoáng. Kh i lư ng riêng trung bình c a v t li u khoáng trong bê tông át phan, tính chính xác ñ n 0,01 g/cm3, ñư c xác ñ nh theo công th c: 100 ρk = , g / cm 3 q1 q2 qn + + ... + ρ1 ρ2 ρn Trong ñó: r1, r 2... r n- Kh i lư ng riêng c a t ng thành ph n c t li u (ñá, cát và b t khoáng), trong bê tông át phan, g/cm3; q1, q2... qn- Hàm lư ng c a t ng thành ph n c t li u trong h n h p bê tông át phan, % kh i lư ng h n h p . 159
2.4 Xác ñ nh kh i lư ng riêng c a bê tông át phan b ng phương pháp t tr ng k và b ng phương pháp tính toán theo tiêu chu n Nga 2.4.1 Thi t b th Bình t tr ng (bình kh i lư ng riêng có dung tích 250 hay 500cm3); Cân k thu t có ñ chính xác ñ n 0,01g; Máy hút chân không; Nhi t k thu ngân b ng thu tinh có chia ñ ñ n 10C; Ch u ñ r a; ng nh gi t; Nư c c t; Dung d ch có ph gia th m ư t. 2.4.2 Ti n hành th ð p nh các m u bê tông át phan (l y t m t ñư ng, t máy tr n hay phòng thí nghi m khi c n xác ñ nh thành ph n ph i h p h p lý c a v t li u) cho ñ n kích c không l n hơn 10cm r i cân hai m u thí nghi m t 50 ñ n 200g (tuỳ theo kích c l n nh t c a v t li u khoáng) v i ñ chính xác ñ n 0,01g ñư c G0. Trư c khi cân cũng ph i ñ p nh các h t l n c a m u ñ n kích c gi i h n như trên. ð nư c c t có hoà thêm ch t ph gia th m ư t vào bình ño ñã ñư c làm s ch và khô ñ n v ch ng n c bình và gi bình nhi t ñ 20 ± 20C trong 30 phút. Sau ñó n u m c nư c trong bình thay ñ i thì ñi u ch nh m c nư c trong bình cho ñ n v ch ng n và cân l i l n th hai kh i lư ng bình ñó có ch a nư c ñư c G1. B m u h n h p bê tông át phan vào bình ño ñã ñư c lau s ch và s y khô r i cho vào bình 0,4g (30 gi t) dung d ch ch t ph gia th m ư t có n ng ñ 50%. Sau ñó ñ nư c c t có hòa thêm ch t th m ư t (15g dung d ch 50% cho 1 lít nư c) ñ n 1/3 dung tích bình ñã ch a m u. L c nh bình ño r i ñ t vào trong máy hút chân không có áp su t còn l i là 10mm Hg trong m t gi . L y bình ño ra ñ thêm nư c c t và hoà ch t th m ư t cho ñ n v ch ng n c bình và gi nhi t ñ 20 ± 20C trong th i gian 30 phút r i ñem cân l i kh i lư ng bình ño có ch a m u và nư c ñư c G2. 2.4.3 Tính k t qu Kh i lư ng riêng c a h n h p bê tông át phan, xác ñ nh b ng phương pháp t tr ng k chính xác ñ n 0,01g/cm3 như sau: G0 .ρ n ρ BT = , g / cm 3 Go + G1 − G2 Trong ñó: G0- Kh i lư ng m u th (ñã ñ p nh ), g G1- Kh i lư ng bình có ch a nư c ñ n v ch ng n c ,g G2- Kh i lư ng bình có ch a m u và nư c ñ n v ch ng n c ,g 160
ρn- Kh i lư ng riêng c a nư c, l y b ng 1g/cm3 K t qu thí nghi m là tr s trung bình c a các k t qu c a hai m u th , ñ chênh l ch gi a hai k t qu này không ñư c vư t quá 0,01 g/cm3, n u vư t quá gi i h n này thì ph i làm l i thí nghi m, Chú ý: Khi xác ñ nh kh i lư ng riêng c a h n h p bê tông át phan theo phương pháp t tr ng k c n dùng nư c c t có ch a ch t ph gia th m ư t là m t ch t có ho t tính b m t nh m c i thi n tính th m ư t trên b m t c a v t li u khoáng. Ch t ph gia th m ư t ñư c pha ch v i nư c c t v i t l 1/1. Khi c n xác ñ nh kh i lư ng riêng c a bê tông át phan l y t m t ñư ng hay máy tr n mang v ch ñư c phép thí nghi m theo phương pháp t tr ng k . Còn khi c n xác ñ nh kh i lư ng riêng c a bê tông át phan ch th trong phòng thí nghi m nh m l a ch n ñư c thành ph n ph i h p lý c a v t li u thì có th dùng theo phương pháp t tr ng hay tính toán. Phương pháp tính toán trên cơ s bi t kh i lư ng riêng c a các c t li u trong bê tông át phan kh i lư ng riêng c a bitum và hàm lư ng các v t li u thành ph n trong h n h p. Kh i lư ng riêng c a h n h p bê tông át phan tính chính xác ñ n 0,01g/cm3. q k + qb ρ BT = , g/cm3 q k qb + ρk ρb Trong ñó: ρk- Kh i lư ng riêng trung bình c a các c t li u trong h n h p bê tông át phan, g/cm3; ρb- Kh i lư ng riêng c a bitum, g/cm3 (có th l y b ng 1); qk- Hàm lư ng v t li u khoáng trong h n h p bê tông át phan, % theo kh i lư ng h n h p (l y b ng 100%); qb- Hàm lư ng bitum trong h n h p bê tông át phan, % theo kh i lư ng v t li u khoáng. 2.5 Xác ñ nh ñ r ng v t li u khoáng và ñ r ng còn l i c a h n h p bê tông át phan tr ng thái ñ m ch t ð r ng c a c t li u trong bê tông át phan, tính chính xác ñ n 0,1% th tích, ñư c xác ñ nh b ng tính toán theo:  γ rk = 1 − k  × 100,%  ρk  Trong ñó: γk- Kh i lư ng th tích c a h n h p v t li u khoáng, g/cm3 161
ρk- Kh i lư ng riêng trung bình c a các v t li u khoáng trong bêtông át phan, g/cm3 ð r ng dư rBT c a bê tông át phan, tính chính xác ñ n 0,1% th tích, ñư c xác ñ nh b ng công th c sau: γ rBT = 1 − BT  × 100,%  ρ BT  Trong ñó: γBT- Kh i lư ng th tích c a h n h p bê tông át phan, g/cm3 ρBT- Kh i lư ng riêng c a h n h p bê tông át phan, g/cm3 2.6 Xác ñ nh ñ bão hoà nư c c a bê tông át phan 2.6.1 Thi t b th Cân k thu t có ñ chính xác ñ n 0,1g kèm theo các ph ki n ñ cân trong nư c; Máy hút chân không; Nhi t k thu ngân b ng thu tinh có chia ñ ñ n 10C; Ch u nư c có dung tích t 2,5 - 3 lít. 2.6.2 Ti n hành th Dùng ti p các m u và các k t qu ñã thí nghi m v kh i lư ng th tích c a h n h p bê tông át phan ñ th c hi n thí nghi m này ngâm m u vào trong ch u nư c có nhi t ñ 20 ± 20C m c nư c trong ch u ph i cao hơn m t m u quá 3cm. ð t ch u có m u ngâm dư i n p thu tinh c a máy hút chân không r i dùng bơm hút không khí trong bình cho ñ n áp l c còn l i trong bình b ng 10 – 15 mmHg và gi nguyên tr s áp l c này trong 1 gi 30 phút n u m u thí nghi m thu c lo i bê tông át phan nóng và m hay trong 30 phút n u m u thu c lo i bê tông át phan ngu i. Sau ñó cho áp l c tăng tr l i m c bình thư ng và lưu m u ti p trong ch u ñ ng nư c có nhi t ñ 20 ± 20C trong th i gian 1 gi n u m u là lo i bê tông át phan nóng và m, trong 30 phút n u m u là lo i bê tông át phan ngu i. Sau ñó l y m u ra kh i nư c dùng gi m m lau khô và cân m u trong không khí r i cân trong nư c v i m c chính xác ñ n 0,01g. Vi c cân m u bão hoà nư c trong nư c s cho phép xác ñ nh th tích m u bão hoà và tính ñư c h s trương n sau này. Các m u cân sau khi bão hoà nư c trong chân không l i ñư c ngâm vào nư c có nhi t ñ 20 ± 20C trong 10 - 15 phút sau ñó ti n hành thí nghi m v cư ng ñ ch u nén c a m u. 2.6.3 Tính k t qu ð bão hoà nư c c a bê tông át phan t l gi a th tích nư c do m u h p th thêm ch ñ bão hoà nư c quy ñ nh như trên so v i th tích c a m u ban ñ u, ñư c xác ñ nh chính xác ñ n 0,1% theo công th c sau ñây: 162
G3 − G 0 Hv = × 100(%) G1 − G 2 Trong ñó: G0- Kh i lư ng m u khô (không bão hoà nư c) cân trong không khí, g; G1- Kh i lư ng m u cân trong không khí sau khi ngâm m u vào nư c 30 phút, g; G2- Kh i lư ng m u cân trong nư c sau khi ngâm m u vào nư c 30 phút như trên, g; G3- Kh i lư ng m u cân trong không khí sau khi ngâm m u bão hoà nư c trong chân không, g. K t qu thí nghi m là tr s trung bình c a các k t qu c a 3 l n thí nghi m theo cùng m t m u th . Tr s l n nh t và bé nh t c a 3 k t qu không ñư c chênh l ch nhau quá 0,5%. 2.7 Xác ñ nh h s n c a bê tông át phan khi bão hoà nư c H s n c a bê tông át phan là t l tăng th tích c a m u khi bão hoà so v i th tích ban ñ u c a m u, ñư c xác ñ nh b ng tính toán thông qua các k t qu thí nghi m v kh i lư ng th tích và ñ bão hoà nư c c a bê tông át phan và thông qua vi c ti p t c cân trong nư c m u th ñ bão hoà nư c trong chân không. H s n c a bê tông át phan tính chính xác ñ n 0,1% ñư c xây d ng theo: (G3 − G 4 ) − (G1 − G2 ) H= × 100,% G1 − G 2 Trong ñó: G1, G2, G3- Có ý nghĩa như ñã nêu m c 2.6.3 trên ñây; G4: Kh i lư ng m u cân trong nư c sau khi ñã ngâm bão hoà. K t qu thí nghi m là tr s trung bình c a các k t qu ñ i v i 3 m u thí nghi m cùng lo i, ñ chênh l ch gi a các k t qu cao nh t và th p nh t không ñư c vư t quá 0,2%. 2.8 Xác ñ nh cư ng ñ ch u nén t i h n c a bê tông át phan 2.8.1 Thi t b th Máy nén truy n ñ ng cơ h c có công su t 5 - 10T; Nhi t k có ñ chia ñ n 10C; Bình n ñ nh nhi t khi lưu m u có dung tích 3 – 5 lít ho c trên 5 lít; Ch u ñ ng nư c có dung tích 3 – 8 lít; Nư c ñá ñ ñi u ch nh nhi t ñ . 163
2.8.2 Ti n hành th Ch t o m u và b o dư ng m u thí nghi m: theo m t trong các phương pháp ñã nêu m c 2.1. Thông thư ng, khi thí nghi m v cư ng ñ ch u nén, c n ñúc s n 9 viên m u: 1 t g m 3 m u ñ thí nghi m nén m u khô nhi t ñ 20 ± 20C, 1 t g m 3 m u ñ thí nghi m nén m u sau khi ngâm bão hòa nư c ñ kh i ph i ñúc 3 m u sau cùng k trên. Trư c khi thí nghi m c n lưu m u nhi t ñ qui ñ nh (20 ± 20C ho c 60 ± 0 2 C) tùy theo yêu c u thí nghi m, lưu m u trong ch u nư c có dung tích 3 - 8 lít (tuỳ theo s lư ng và kích thư c m u) trong 1 gi n u m u thu c lo i bê tông át phan nóng và m hay lưu m u trong bình ñ n ñ nh nhi t b ng không khí có dung tích 3 - 8 lít trong 2 gi n u m u thu c lo i bê tông át phan ngu i. Khi không có bình ñ n ñ nh nhi t chuyên d ng thì ñ t m u vào trong m t bình b ng g hay s ñ t trong lòng m t bình khác có kích thư c l n hơn r i ñ nư c có nhi t ñ 20 ± 20C ho c 60 ± 20C vào gi a thành c a hai bình này ñ lưu m u. Khi thí nghi m v cư ng ñ ch u nén t i h n sau khi bão hoà nư c thì ti p t c ñ t các m u ñã cân trong không khí và cân trong nư c vào trong nư c có nhi t ñ 20 ± 20C ho c 60 ± 20C trong vòng 10 - 15 phút và dùng v i m m ho c gi y th m lau khô m u trư c khi ñưa lên máy. Khi dùng máy nén truy n ñ ng cơ h c v i t c ñ bi n d ng c a m u là 3 ± 0,5mm/phút ñ ép m u, c n ñi u ch nh cho t c ñ bi n d ng c a m u là 3 ± 0,5mm/phút ñ ép m u, c n ñi u ch nh cho t c ñ di ñ ng c a t m k p dư i ñáy c a máy là 3mm/phút và c n trang b cho máy lo i l c k có th xác ñ nh chính xác t i tr ng phá ho i ñ n 0,5 daN/cm2 ñ i v i m u có cư ng ñ gi i h n nh hơn 15 daN/cm2 và ñ n 1daN/cm2 v i m u có cư ng ñ gi i h n l n hơn 15 daN/cm2. 2.8.3 Tính k t qu Cư ng ñ ch u nén t i h n c a bê tông át phan chính xác ñ n 0,1daN/cm2 ñư c tính như sau: P , daN/cm2 Ra = F Trong ñó: P- T i tr ng phá ho i m u, daN; F- Di n tích m t c t ngang c a m u, cm2. V i m i lo i bê tông át phan ch t o ch t o 3 m u th , Nên cư ng ñ t ng m u không sai l ch quá 10% thì cư ng ñ trung bình s là tr s trung bình c a 3 l n th . 2.9 Xác ñ nh h s n ñ nh nư c c a bê tông át phan Hs n ñ nh nư c c a bê tông át phan, chính xác ñ n 0,01 như sau: 164
bh R20 Kn = k R20 Trong ñó: Rbh20- Cư ng ñ ch u nén gi i h n m u khi ngâm bão hoà nư c trong chân không 200C, daN/cm2; Rk20- Cư ng ñ ch u nén gi i h n m u khô 200 C, daN/cm2. 2.10 Xác ñ nh ñ b n nư c c a bê tông át phan khi bão hoà nư c lâu Sau khi ñã cân m u khô trong không khí và trong nư c ñ xác ñ nh kh i lư ng th tích và sau khi ñã ngâm m u bão hòa nư c trong máy hút chân không ñ xác ñ nh ñ bão hòa nư c, chuy n m u sang 1 ch u ñ ng nư c có nhi t ñ kh ng ch trong kho ng 20 ± 20C trong 15 ngày ñêm. Sau ñó ñem thí nghi m nén ñ xác ñ nh cư ng ñ ch u nén và h s n ñ nh nư c. Hs n ñ nh nư c khi bão hoà nư c lâu, ñư c tính chính xác ñ n 0,01 theo: R BL K BL = k R20 Trong ñó: RBL- Cư ng ñ gi i h n c a m u khi bão hoà nư c lâu, daN/cm2. Rk20- Cư ng ñ ch u nén gi i h n m u khô 200C, daN/cm2. 3. Thí nghi m các ch tiêu c a bê tông át phan theo phương pháp Mác san (AASHTO T245 - ASTM D1 559) 3.1 Xác ñ nh ñ b n và ñ d o c a bê tông át phan 3.1.1 Thi t b th Máy nén chuyên d ng ki u Mác san; Khuôn gá m u theo Mác san có kèm ñ ng h ño ñ d o; Ch u ñáy b ng có dung tích 8 ÷ 10 lít, cao 150mm; Nhi t k 1000C có ñ chính xác ñ n 0,10C; Nư c sôi và nư c l nh ñ kh ng ch nhi t ñ . 165 Thi t bi Mác san và khuôn m u