Thực hành và một số yếu tố liên quan tới giám sát dịch dựa vào cộng đồng của cộng tác viên y tế và thú y tại 24 xã dự án của tỉnh Hưng Yên năm 2012

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> Thöïc haønh vaø moät soá yeáu toá lieân quan<br /> tôùi giaùm saùt dòch döïa vaøo coäng ñoàng cuûa<br /> coäng taùc vieân y teá vaø thuù y taïi 24 xaõ döï aùn<br /> cuûa tænh Höng Yeân naêm 2012<br /> Hoaøng Vaên Thaéng (*), Phaïm Trí Duõng (**)<br /> <br /> Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän treân 250 coäng taùc vieân (CTV) y teá vaø thuù y tham gia moâ hình giaùm saùt dòch<br /> döïa vaøo coäng ñoàng do Cô quan phaùt trieån quoác teá Hoa Kyø (USAD) taøi trôï. Phöông phaùp ñònh löôïng<br /> keát hôïp vôùi ñònh tính ñöôïc söû duïng ñeå tìm hieåu vieäc thöïc haønh giaùm saùt dòch cuûa CTV vaø caùc yeáu toá<br /> lieân quan. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy: Trung bình soá hoä gia ñình (HGÑ) ñöôïc caùc CTV thaêm haøng<br /> thaùng laø khoaûng 31 hoä; caùc CTV naém baét tình hình dòch beänh töø nhieàu nguoàn thoâng tin khaùc nhau<br /> nhöng chuû yeáu qua 3 nguoàn chính ñoù laø: thaêm HGÑ (treân 96%), thoâng baùo bôûi ngöôøi daân (treân 94%)<br /> vaø töø tin ñoàn ôû coäng ñoàng (treân 82%). Tyû leä baùo caùo sôùm cuûa CTV y teá cao hôn so vôùi CTV thuù y<br /> (98,0% so vôùi 83,3%). Tyû leä CTV y teá vaø thuù y coù thöïc haønh ñaït veà CBS laàn löôït chieám 79,7% vaø<br /> 72,6% . Caùc yeáu toá lieân quan ñeán thöïc haønh CBS cuûa CTV ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm yeáu toá: Yeáu toá caù<br /> nhaân (Nhaän thöùc veà vai troø giaùm saùt dòch, kieâm nhieäm coâng vieäc taïi ñòa phöông, thu nhaäp cuûa coäng<br /> taùc vieân); Yeáu toá dòch beänh (Söï phuø hôïp vaø möùc ñoä traàm troïng cuûa caùc beänh caàn baùo caùo); Yeáu toá<br /> moâi tröôøng hoã trôï (Chöùng chæ coâng nhaän laø CTV döï aùn; Söï tin töôûng vaø uûng hoä cuûa coäng ñoàng; söï<br /> phaûn hoài thoâng tin vaø hoã trôï cuûa tuyeán treân; söï hoã trôï cuûa döï aùn). Khuyeán nghò: Caàn nghieân cöùu xaây<br /> döïng keá hoaïch duy trì vaø môû roäng maïng löôùi CTV; ñeà xuaát vôùi UÛy ban nhaân daân tænh phaân boå ngaân<br /> saùch cho hoaït ñoäng giaùm saùt dòch, trong ñoù coù phuï caáp haøng thaùng cho maïng löôùi CTV thuù y.<br /> Töø khoùa: Coäng taùc vieân, beänh truyeàn nhieãm, dòch beänh, giaùm saùt dòch döïa vaøo coäng ñoàng.<br /> <br /> Health and veterinary collaborators' practice<br /> on community based surveillance and related<br /> factors in 24 project communes in Hung Yen<br /> province in 2012<br /> Hoang Van Thang (*), Pham Tri Dung (**)<br /> <br /> This study was conducted on 250 health and veterinary collaborators participating in Community<br /> Based Surveillance (CBS) model sponsored by USAID. Quantitative methods in combination with<br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 3.2013, Soá 27 (27)<br /> <br /> 35<br /> <br /> | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> qualitative methods were used to explore practice on CBS and related factors. The study shows that<br /> an average of 31 households was visited by collaborators.They collected epidemic information<br /> through different sources, mainly through home visits (>96%), report from local people (>94%) and<br /> rumors from the community. The rate of early reporting by health collaborators was higher than that<br /> by veterinary collaborators (98.0% vs 83.3%). Health collaborators and veterinary collaborators<br /> with adequate practice of CBS accounted for 79.7% and 72.6%, respectively. Factors related to the<br /> practice of CBS by collaborators were divided into 3 categories: individual factors (awareness of<br /> their role in epidemic surveillance; being in charge of more than one task in local areas; income);<br /> epidemic factors (suitability and severity of diseases which need reporting); supportive factors<br /> (certificates for collaborators; trust and support from the local community; feedback and support<br /> from higher level and project support). Recommendations: A plan should be made for replication and<br /> sustainability of collaborators network. It is necessary to propose Hung Yen Provincial People's<br /> Committee to extract budgets for epidemic surveillance, including monthly stipend for veterinary<br /> collaborators.<br /> Key words: collaborators, communicable disease, epidemic, community based surveillance.<br /> <br /> Taùc giaû:<br /> (*)<br /> <br /> CN. Hoaøng Vaên Thaéng - Trung taâm Nghieân cöùu söùc khoûe coäng ñoàng vaø phoøng choáng chaán thöông<br /> (CCHIP). Email: hoangthang87@gmail.com<br /> <br /> (**)<br /> <br /> PGS.TS. Phaïm Trí Duõng - Tröôûng boä moân Quaûn lyù Döôïc - Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng.<br /> Email: ptd1@hsph.edu.vn<br /> <br /> 1. Ñaët vaán ñeà<br /> Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, caùc chæ soá y teá cuûa<br /> Vieät Nam ñaõ ñöôïc caûi thieän moät caùch caên baûn, maëc<br /> duø Vieät Nam phaûi ñoái maët vôùi nhieàu vaán ñeà y teá<br /> töông ñoái môùi, trong ñoù coù Cuùm gia caàm vaãn coøn laø<br /> moái ñe doïa nghieäm troïng ñoái vôùi neàn y teá coâng coäng<br /> cuûa ñaát nöôùc. Caùc beänh nhö taû vaø soát Dengue/ soát<br /> xuaát huyeát Dengue vaãn ñang xuaát hieän vaø aûnh<br /> höôûng tôùi söùc khoûe cuûa ngöôøi daân [2], [3]. Song<br /> song vôùi ñoù, caùc beänh truyeàn nhieãm ôû vaät nuoâi cuõng<br /> ñang coù chieàu höôùng dieãn bieán heát söùc phöùc taïp gaây<br /> thieät haïi lôùn veà kinh teá cuûa quoác gia [1]. Taát caû ñeàu<br /> laø nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi ngaønh Y teá vaø Thuù y cuûa<br /> ñaát nöôùc. Nhöõng thaùch thöùc naøy ñoøi hoûi phaûi coù moät<br /> heä thoáng vôùi nhöõng chieán löôïc toát hôn, söï coäng taùc<br /> chaët cheõ hôn ñeå ñoái phoù vôùi caùc beänh truyeàn nhieãm<br /> ôû ngöôøi vaø vaät nuoâi moät caùch coù hieäu quaû [3]. Trong<br /> ñoù, khaâu giaùm saùt thöôøng xuyeân vaø baùo caùo caùc<br /> beänh truyeàn nhieãm ñöôïc coi laø yeáu toá then choát<br /> trong coâng taùc phoøng vaø choáng caùc beänh naøy. Treân<br /> thöïc teá, heä thoáng giaùm saùt caùc beänh truyeàn nhieãm<br /> 36<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 3.2013, Soá 27 (27)<br /> <br /> gaây dòch ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät ñaõ ñöôïc thieát laäp vaø<br /> hoaït ñoäng thöôøng xuyeân ôû Vieät Nam [3], [5]. Tuy<br /> nhieân, khaâu giaùm saùt, phaùt hieän vaø baùo caùo dòch<br /> beänh töø coäng ñoàng (ngöôøi daân, nhaân vieân y teá vaø thuù<br /> y tuyeán thoân/aáp/ baûn, hieäu thuoác…) hieän vaãn ñang laø<br /> khaâu yeáu [3], [4]. Ñieàu naøy daãn tôùi tình traïng nhieàu<br /> daáu hieäu beänh dòch caàn ñöôïc giaùm saùt, khai baùo ñaõ<br /> bò boû soùt hoaëc thoâng tin chöa chính xaùc ñaõ gaây raát<br /> nhieàu khoù khaên trong coâng taùc kieåm soaùt beänh.<br /> Thöïc teá naøy ñaët ra yeâu caàu xaây döïng moät heä<br /> thoáng/moâ hình giaùm saùt beänh truyeàn nhieãm döïa vaøo<br /> coäng ñoàng (Community Based Surveillance- CBS)<br /> [4], [9],[10].<br /> Döï aùn Saùng kieán Cuùm gia caàm vaø ñaïi dòch<br /> (APII) baét ñaàu trieån khai moâ hình CBS töø naêm 2010<br /> taïi 5 tænh cuûa Vieät Nam, trong ñoù coù tænh Höng Yeân.<br /> Böôùc ñaàu moâ hình chæ taäp trung ñoái vôùi beänh Cuùm<br /> gia caàm. Trong giai ñoaïn töø 10/2010 tôùi 10/2011,<br /> moâ hình CBS ñöôïc môû roäng ñeå giaùm saùt theâm moät<br /> soá beänh ôû ngöôøi vaø ôû vaät nuoâi nhaèm taïo söï keát noái<br /> chaët cheõ vôùi heä thoáng giaùm saùt vaø caûnh baùo sôùm cuûa<br /> <br /> | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> quoác gia. Trong moâ hình CBS naøy, caùc CTV y teá vaø<br /> thuù y ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc phaùt<br /> hieän sôùm vaø baùo caùo nhanh caùc tröôøng hôïp nghi ngôø<br /> dòch leân tuyeán treân giuùp cho coâng taùc phoøng choáng<br /> dòch ñöôïc kòp thôøi vaø hieäu quaû [4]; [9]. Ñeå cung caáp<br /> theâm caùc thoâng tin cho vieäc trieån khai moâ hình CBS<br /> moät caùch hieäu quaû vaø beàn vöõng, chuùng toâi tieán haønh<br /> nghieân cöùu treân nhoùm CTV taïi 24 xaõ döï aùn cuûa tænh<br /> Höng Yeân vôùi muïc tieâu "Tìm hieåu thöïc haønh vaø moät<br /> soá yeáu toá lieân quan tôùi giaùm saùt dòch döïa vaøo coäng<br /> ñoàng cuûa coäng taùc vieân y teá vaø thuù y".<br /> <br /> 2. Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> 2.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> - Ñoái töôïng nghieân cöùu chính: 250 CTV y teá<br /> (142 ngöôøi) vaø thuù y (108 ngöôøi) tham gia moâ hình<br /> CBS taïi 24 xaõ döï aùn thuoäc 5 huyeän cuûa tænh Höng<br /> Yeân.<br /> + Caùc tieâu chí löïa choïn: (i) Caùc ñoái töôïng coù teân<br /> trong quyeát ñònh cuûa UÛy ban nhaân daân xaõ veà vieäc<br /> coâng nhaän maïng löôùi CTV cuûa döï aùn; (ii) hieän vaãn<br /> ñang tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa döï aùn; (iii)<br /> ñoàng yù tham gia vaøo nghieân cöùu.<br /> - Caùc ñoái töôïng nghieân cöùu khaùc: Ñaïi dieän<br /> Trung taâm Y teá döï phoøng (TTYTDP), Traïm thuù y<br /> huyeän; Tröôûng Traïm y teá (TYT) vaø Ban thuù y<br /> (BTY) xaõ; ñaïi dieän caùc HGÑ taïi ñòa baøn döï aùn.<br /> 2.2. Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> - Nghieân cöùu söû duïng phöông phaùp caét ngang coù<br /> phaân tích, keát hôïp ñònh löôïng vaø ñònh tính.<br /> - Thôøi gian nghieân cöùu: tieán haønh töø 06/201109/2011.<br /> - Phöông phaùp ñònh löôïng: Choïn maãu toaøn boä<br /> CTV theo caùc tieâu chí löïa choïn.<br /> - Phöông phaùp ñònh tính: thöïc hieän phoûng vaán<br /> saâu vaø thaûo luaän nhoùm<br /> + Phoûng vaán saâu (PVS): 4 cuoäc, ñoái töôïng PVS<br /> laø caùc caùn boä phuï traùch giaùm saùt vaø toång hôïp baùo<br /> caùo hoaït ñoäng CBS cuûa TTYTDP vaø TTY huyeän.<br /> + Thaûo luaän nhoùm (TLN): 8 cuoäc, ñoái töôïng<br /> TLN laø caùc tröôûng TYT vaø BTY xaõ, CTV y teá vaø thuù<br /> y; ñaïi ñieän caùc hoä chaên nuoâi lôùn, vöøa vaø nhoû.<br /> - Khaùi nieäm söû duïng trong nghieân cöùu:<br /> - Giaùm saùt dòch döïa vaøo coäng ñoàng laø thu thaäp,<br /> baùo caùo thoâng tin veà dòch beänh vaø caùc söï kieän lieân<br /> quan ñeán söùc khoûe cuûa coäng ñoàng moät caùch lieân tuïc<br /> <br /> vaø coù heä thoáng bôûi caùc thaønh vieân trong coäng ñoàng.<br /> <br /> 3. Keát quaû nghieân cöùu<br /> 3.1. Thöïc haønh giaùm saùt dòch<br /> CTV phuï traùch trung bình 342 HGÑ trong 1<br /> thoân, ít nhaát laø 100 hoä vaø nhieàu nhaát laø 1500 hoä.<br /> Trung bình haøng thaùng, caùc CTV ñi thaêm khoaûng 31<br /> HGÑ. Caùc CTV phuï traùch caùc thoân lôùn cho bieát hoï<br /> thöôøng saép xeáp ñeå thaêm luaân phieân caùc HGÑ taïi ñòa<br /> baøn hoï phuï traùch. Khi thaêm HGÑ caùc CTV ñöôïc yeâu<br /> caàu thöïc hieän 5 hoaït ñoäng ñeå giaùm saùt tình hình dòch<br /> beänh ôû ngöôøi vaø ôû vaät nuoâi bao goàm: quan saùt ñaøn<br /> vaät nuoâi, chuoàng traïi; tö vaán veà caùch phoøng dòch;<br /> tìm hieåu caùc tröôøng hôïp oám/cheát ôû ngöôøi hoaëc vaät<br /> nuoâi; ñieàn vaøo maãu baùo caùo giaùm saùt. Phaàn lôùn caùc<br /> CTV ñaõ thöïc hieän ñöôïc töø 4-5 hoaït ñoäng yeâu caàu<br /> (80%).<br /> "…Mình khoâng chæ hoûi khoâng ñaâu, maø phaûi vaøo<br /> chuoàng gaø, chuoàng vòt cuûa ngöôøi ta ñeå xem ngöôøi ta<br /> coù ñaûm baûo veä sinh chuoàng traïi hay khoâng nöõa…" TLN CTV thuù y huyeän Phuû Cöø<br /> Qua bieåu ñoà 1 cho thaáy caùc CTV thu thaäp thoâng<br /> tin dòch beänh töø nhieàu nguoàn khaùc nhau, nhöng chuû<br /> yeáu laø thoâng qua thaêm HGÑ (treân 96%), ñöôïc HGÑ<br /> thoâng baùo (treân 94%) vaø töø caùc tin ñoàn coäng ñoàng<br /> (treân 82%). Caùc thoâng tin ñònh tính cuõng cho keát quaû<br /> khaù töông ñoàng.<br /> "…Hoï coù ñi nhieàu tôùi caùc HGÑ trong thoân. Coù<br /> khi vaøo thaêm nhaø ngöôøi naøy ngöôøi kia nhöng coù khi<br /> chæ hoûi han doïc ñöôøng…" - TLN HGD xaõ Hoàng Tieán<br /> "…Caùc thoâng tin ví duï nhö laø moät buoåi saùng ra<br /> chôï mua thöùc aên chaúng haïn, coù ngöôøi baûo laø ôû nhaø<br /> oâng kia laø khoâng may coù con gaø hay laø con vòt noù bò<br /> laøm sao ñaáy laø mình cuõng chaïy ñeán hoûi thaêm xem laø<br /> vòt gaø nhö theá naøo. …"- TLN CTV thuù y huyeän Tieân<br /> Löõ.<br /> <br /> Bieàu ñoà 1. Caùc nguoàn thoâng tin thu thaäp<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 3.2013, Soá 27 (27)<br /> <br /> 37<br /> <br /> | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> Hình thöùc baùo caùo qua ñieän thoaïi chieám tyû leä<br /> nhieàu nhaát vôùi 97,2%, tieáp ñeán laø baùo caùo baèng maãu<br /> baùo caùo cuûa döï aùn chieám 86%. Tyû leä caùc CTV y teá<br /> noäp maãu baùo caùo cao hôn 10% so vôùi caùc CTV thuù<br /> y. Baùo caùo tröïc tieáp chieám tyû leä thaáp hôn so vôùi hai<br /> hình thöùc baùo coøn laïi vôùi 64,86%. Ghi nhaän qua<br /> TLN cuõng cho thaáy coù keát quaû töông töï veà hình thöùc<br /> baùo caùo cuûa CTV. Baùo caùo nhanh baèng ñieän thoaïi<br /> ñöôïc CTV söû duïng phoå bieán vì caùc lyù do "thoâng tin<br /> kòp thôøi", "ñôõ maát coâng ñi laïi" vaø "nhanh".<br /> "…Baây giôø thì cöù phaùt hieän tröôøng hôïp nghi<br /> ngôø dòch naøo laø baùo ngay thoâi, maïng löôùi laøm vieäc<br /> baây giôø cuõng tieän laém vöøa baùo qua ñieän thoaïi, vöøa<br /> qua gaëp tröïc tieáp luoân…"- TLN CTV thuù y huyeän<br /> Tieân Löõ.<br /> <br /> Bieåu ñoà 3. Caùc hoaït ñoäng thöïc hieän haøng thaùng<br /> <br /> caàu phaûi baùo caùo tình hình dòch beänh taïi thoân maø hoï<br /> phuï traùch, ñoàng thôøi göûi maãu baùo caùo ñeå xaõ toång<br /> hôïp. Qua phaân tích cho thaáy tyû leä CTV noäp baùo caùo<br /> thaùng theo maãu cuûa döï aùn laø 83,8% ôû caùc CTV y teá<br /> vaø 79,4% ôû caùc CTV thuù y. Ña soá CTV vaø caùn boä y<br /> teá, thuù y xaõ cho raèng vieäc toå chöùc hoïp giao ban maïng<br /> löôùi haøng thaùng nhö vaäy laø raát caàn thieát, vöøa ñeå<br /> naâng cao vai troø, traùch nhieäm cuûa caùc CTV trong<br /> vieäc giaùm saùt dòch ñoàng thôøi cuõng hoã trôï chuyeân<br /> moân cho CTV ñeå caûi thieän vieäc phaùt hieän caùc tröôøng<br /> hôïp nghi ngôø dòch taïi coäng ñoàng.<br /> <br /> Bieåu ñoà 2. Hình thöùc baùo caùo<br /> <br /> Khi phaùt hieän caùc tröôøng hôïp nghi ngôø dòch taïi<br /> ñòa baøn phuï traùch, caùc CTV ñöôïc yeâu caàu phaûi baùo<br /> caùo ngay laäp töùc cho caùn boä chuyeân traùch taïi xaõ. Tyû<br /> leä baùo caùo sôùm (ngay laäp töùc) cuûa CTV y teá cao hôn<br /> nhieàu so vôùi CTV thuù y (98,0% so vôùi 83,3%). Ñaùng<br /> chuù yù laø coù tôùi 12,7% CTV thuù y chôø tôùi cuoái thaùng<br /> môùi baùo caùo qua cuoäc hoïp giao ban. Keát quaû thaûo<br /> luaän nhoùm cuõng cho bieát phaàn lôùn caùc CTV cho<br /> raèng vieäc baùo caùo sôùm caùc tröôïng hôïp nghi ngôø dòch<br /> laø raát caàn thieát.<br /> "…Khi coù tröôøng hôïp nghi ngôø dòch laø toâi phaûi<br /> baùo xaõ ngay baèng ñieän thoaïi cho nhanh, chöù ñeå laâu<br /> queân roài coù chuyeän gì xaûy ra mình laïi phaûi chòu traùch<br /> nhieäm thì phieàn laém…"- TLN CTV thuù y huyeän Phuû<br /> Cöø.<br /> "…ñaàu tieân laø phaûi baùo caùo baèng ñieän thoaïi tröôùc<br /> cho kòp öùng phoù sau ñoù thì mình môùi laøm baùo caùo roài<br /> göûi sau…"- TLN CTV y teá huyeän Tieân Löõ.<br /> Qua bieåu ñoà 3 cho thaáy tyû leä caùc CTV tham gia<br /> hoïp giao ban chieám tyû leä khaù cao (99,3% ôû CTV y<br /> teá vaø 98% ñoái vôùi CTV thuù y). Caùc CTV ñöôïc yeâu<br /> <br /> 38<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 3.2013, Soá 27 (27)<br /> <br /> Bieåu ñoà 4. Thöïc haønh chung cuûa ñoái töôïng veà giaùm<br /> saùt dòch döïa vaøo coäng ñoàng<br /> <br /> Thöïc haønh chung ñöôïc toång hôïp töø caùc hoaït<br /> ñoäng cuûa CTV bao goàm: thaêm vaø thöïc hieän caùc hoaït<br /> ñoäng yeâu caàu khi thaêm HGÑ, thu thaäp thoâng tin tình<br /> dòch dòch beänh, hoïp giao ban, baùo caùo tình hình dòch<br /> beänh vaø tham gia coâng taùc phoøng dòch taïi ñòa<br /> phöông. Thöïc haønh chung ñöôïc chia laøm 2 möùc ñoä<br /> ñeå ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa CTV khi tham gia moâ<br /> hình CBS. Tyû leä CTV coù thöïc haønh ñaït chieám<br /> 76,80%. Tyû leä naøy ôû CTV y teá cao hôn 5% so vôùi<br /> caùc CTV thuù y.<br /> <br /> 3.2. Moät soá yeáu toá lieân quan ñeán thöïc haønh<br /> CBS cuûa CTV<br /> Döïa treân caùc thoâng tin thu ñöôïc töø TLN vaø PVS,<br /> <br /> | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> chuùng toâi toång hôïp ñöôïc moät soá yeáu toá lieân quan ñeán<br /> thöïc haønh CBS cuûa CTV qua sô ñoà döôùi ñaây:<br /> <br /> coâng vieäc lieân quan tôùi thaêm HGÑ taïi thoân/aáp maø<br /> hoï phuï traùch neân khi coù döï aùn hoï chæ vieäc loàng gheùp<br /> theâm caùc coâng vieäc döï aùn giao neân cuõng khoâng gaây<br /> trôû ngaïi hay theâm gaùnh naëng coâng vieäc cho hoï.<br /> "…Chuùng toâi ôû ñaây laø ñeàu kieâm nhieäm chöù neáu<br /> baûo laø ñoäc laøm coäng taùc vieân thuù y laø khoâng coù ñaâu<br /> vì kinh phí thaáp quaù maø laïi maát nhieàu thôøi gian …" TLN CTV thuù y huyeän Tieân Löõ<br /> <br /> Sô ñoà 1. Caùc yeáu toá lieân quan ñeán thöïc haønh giaùm<br /> saùt dòch cuûa CTV<br /> <br /> 3.3.1. Yeáu toá caù nhaân<br /> Nhaän thöùc veà vai troø giaùm saùt dòch<br /> Theo keát quaû phaân tích ñònh löôïng, caùc CTV coù<br /> kieán thöùc ñaït seõ coù thöïc haønh ñaït cao hôn so vôùi caùc<br /> CTV coù kieán thöùc khoâng ñaït (cuï theå laø 1,6 laàn ôû<br /> CTV y teá vaø 1,4 laàn ôû CTV thuù y). Toång hôïp caùc<br /> thoâng tin ñònh tính cuõng cho thaáy, coù tôùi 2/3 CTV<br /> tham gia TLN coù theå neâu roõ ñöôïc caùc coâng vieäc hoï<br /> thöïc hieän khi tham gia vaøo maïng löôùi CTV cuûa döï<br /> aùn, töø vieäc thu thaäp thoâng tin nhö theá naøo, baùo caùo<br /> cho ai, caùch thöùc baùo caùo cho tôùi vieäc ghi cheùp vaø<br /> xöû trí khi phaùt hieän dòch beänh nghi ngôø taïi ñòa baøn<br /> hoï phuï traùch.<br /> "…Töø khi tham gia caùi döï aùn naøy thì caùi vai troø<br /> traùch nhieäm cuûa mình quan troïng hôn vì mình phaûi<br /> thöôøng xuyeân ñeán thaêm hoä gia ñình thì mình môùi phaùt<br /> hieän ñöôïc dòch beänh, môùi thu thaäp ñöôïc thoâng tin ñeå<br /> baùo caùo…"- TLN CTV y teá huyeän Phuû Cöø<br /> "…Coäng taùc vieân chuùng toâi laø coù caùi vai troø raát<br /> lôùn. Taïi vì chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi saùt daân nhaát,<br /> cho neân laø raát quan troïng trong vieäc baùo caùo dòch<br /> beänh leân treân, treân môùi naém baét ñöôïc kòp thôøi ñeå vaây<br /> vaø phoøng choáng…" - TLN coäng taùc vieân thuù y huyeän<br /> Tieân Löõ<br /> Kieâm nhieäm theâm coâng vieäc taïi ñòa phöông<br /> Ña phaàn caùc CTV tröôùc khi tham gia döï aùn hoï<br /> ñeàu ñaûm traùch caùc coâng vieäc coäng ñoàng taïi ñòa<br /> phöông nhö y teá thoân, thuù y vieân, CTV daân soá, dinh<br /> döôõng, moät soá ít laøm tröôûng/phoù thoân, caùn boä hoäi<br /> phuï nöõ… Qua TLN cuõng cho thaáy chính söï kieâm<br /> nhieäm naøy giuùp cho vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng<br /> giaùm saùt dòch cuûa CTV ñöôïc ñeàu ñaën hôn, giaûm bôùt<br /> gaùnh naëng coâng vieäc cho hoï. Moät soá CTV giaûi thích<br /> raèng tröôùc khi tham gia döï aùn, hoï ñaõ thöïc hieän caùc<br /> <br /> "…Ñi laøm phaûi keát hôïp chöù khoâng laáy ñaâu ra thôøi<br /> gian, nhö ñi thaêm hoä vöøa nhaéc nhôû lòch tieâm chuûng<br /> vöøa hoûi thaêm tình hình beänh taät luoân…"- TLN CTV<br /> y teá huyeän Kim Ñoäng.<br /> <br /> Thu nhaäp cuûa CTV<br /> Ghi nhaän qua caùc cuoäc TLN cho thaáy, coù söï<br /> khaùc bieät veà yeáu toá thu nhaäp ôû caùc CTV y teá vaø thuù<br /> y, maëc duø keát quaû phaân tích ñònh löôïng ñaõ chæ ra<br /> raèng thu nhaäp bình quaân haøng thaùng ôû caû 2 ñoái töôïng<br /> naøy ít coù söï cheânh leäch (khoaûng 46% coù thu nhaäp<br /> döôùi 500.000 ñ/1 thaùng). Tuy nhieân, caùc CTV y teá<br /> maø ña phaàn laø caùc y teá thoân ñöôïc nhaän löông töø<br /> ngaønh y teá laø 240.000 ñoàng/thaùng (0,3 löông cô baûn)<br /> coøn caùc CTV thuù y thì khoâng coù cheá ñoä naøy. Ñieàu<br /> naøy lyù giaûi moät phaàn cho keát quaû phaân tích ñònh<br /> löôïng, tyû leä CTV y teá coù thöïc haønh ñaït laø 79,7% cao<br /> hôn 7% so vôùi caùc CTV thuù y. Keát quaû ñònh tính<br /> cuõng cho thaáy coù caùc yù kieán töông ñoàng lieân quan<br /> ñeán khía caïnh naøy.<br /> "…Thuù y chuùng toâi thì khoå hôn caùi anh y teá, y teá<br /> thoân coù löông neân vieäc ñieàu ñoäng tham gia giaùm saùt<br /> caùc beänh dòch do döï aùn yeâu caàu noù deã hôn. Coøn<br /> chuùng toâi laém luùc bieát CTV laøm chöa toát cuõng chæ<br /> daùm nhaéc nhôû thoâi, sôï hoï töï aùi boû luoân thì laïi meät<br /> cho mình …"- TLN tröôûng BTY caùc xaõ thuoäc huyeän<br /> Tieân Löõ<br /> "…Coäng taùc vieân thuù y ôû döôùi cô sôû laø baây giôø<br /> chöa coù moät ñoàng phuï caáp naøo caû. Theá neân laø neáu nhö<br /> nhaø nöôùc coù phuï caáp thì caùi tinh thaàn traùch nhieäm thì<br /> chaéc laø noù seõ cao hôn. Chöù coøn baây giôø khoâng coøn caùi<br /> phuï caáp naøy thì cuõng khoù khaên cho ban thuù y ôû döôùi<br /> xaõ. Caùc hoaït ñoäng noù seõ khoù khaên vaø bò giaùn ñoaïn…"TLN Tröôûng BTY huyeän Tieân Löõ.<br /> <br /> 3.3.2. Yeáu toá dòch beänh<br /> Söï phuø hôïp cuûa caùc beänh caàn baùo caùo<br /> Caùc beänh ñang aùp duïng trong moâ hình giaùm saùt<br /> dòch beänh cuûa döï aùn APII ñeàu thuoäc danh saùch caùc<br /> beänh truyeàn nhieãm caàn baùo caùo cuûa caû 2 ngaønh y teá<br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 3.2013, Soá 27 (27)<br /> <br /> 39<br /> <br />