Thực tập vô tuyến đại cương - Bài 10

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

126
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

các sơ đồ điều biên & điều tần Mục đích : Nghiên cứu, phân tích hoạt động và khảo sát thực nghiệm các mạch điều biên (AM) dùng diode, dùng transistor và các mạch giải điều chế biên độ. Đồng thời cũng nghiên cứu và khảo sát các mạch điều tần dùng transistor và vi mạch IC-555.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực tập vô tuyến đại cương - Bài 10

Bµi 10 c¸c s¬ ®å ®iÒu biªn & ®iÒu tÇn Môc ®Ých : Nghiªn cøu, ph©n tÝch ho¹t ®éng vµ kh¶o s¸t thùc nghiÖm c¸c m¹ch ®iÒu biªn (AM) dïng diode, dïng transistor vµ c¸c m¹ch gi¶i ®iÒu chÕ biªn ®é. §ång thêi còng nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t c¸c m¹ch ®iÒu tÇn dïng transistor vµ vi m¹ch IC-555. phÇn lý thuyÕt 1. §iÒu biªn 1.1. M¹ch ®iÒu chÕ biªn ®é sö dông diode Diode lµ phÇn tö phi tuyÕn cã thÓ ®−îc sö dông trong m¹ch ®iÒu biªn (xem h×nh 10-1). Hµm sè ®Æc tr−ng cho phÇn tö phi tuyÕn diode xung quanh ®iÓm lµm viÖc ®−îc biÓu diÔn theo chuçi Taylor: iD = a1U D + a2U D + a3U D + ... 2 3 U D = U m cos ωm t + U V cos ωV t Um vµ ωm lµ biªn ®é cùc ®¹i vµ tÇn sè cña sãng mang. UV vµ ωV lµ biªn ®é cùc ®¹i vµ tÇn sè cña tÝn hiÖu. VËy ta cã: i D = a1 (U m cos ω m t + U V cos ωV t ) + a 2 (U m cos ω m t + U V cos ωV t ) 2 + a3 (U m cos ω m t + U V cos ωV t ) 3 + ... khai triÓn vµ bá qua c¸c sè h¹ng bËc cao n ≥ 4 ta sÏ cã ®−îc phæ tÝn hiÖu ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 10-2. Phæ nµy cã chøa thµnh phÇn (ω m ± ωV ) vµ c¸c thµnh phÇn phô kh«ng muèn (c¸c thµnh phÇn nµy sÏ b»ng kh«ng khi a4 = a5 = ... = 0). §Ó kh¶o s¸t thùc nghiÖm m¹ch ®iÒu biªn dïng diode ta h·y xem h×nh vÏ h×nh A10-1 (phÇn thùc nghiÖm). TiÕn hµnh tõng b−íc vµ sö dông dao ®éng ký ®Ó quan s¸t d¹ng tÝn hiÖu vµo, tÝn hiÖu sãng mang vµ tÝn hiÖu ®iÒu biªn. VÏ l¹i c¸c d¹ng tÝn hiÖu nµy víi sù ®iÒu chØnh tÇn sè vµ biªn ®é cña m¸y ph¸t tÝn hiÖu. 191
D o ωm CB • • o +− Eo (a) o o ωV iD iD 0 0 UD U Eo 0 UD (b) t H×nh 10.1: §iÒu biªn ë chÕ ®é A. a) M¹ch ®iÖn dïng diode. b) §Æc tuyÕn cña diode, ®å thÞ thêi gian cña tÝn hiÖu vµo vµ tÝn hiÖu ra. ωm ωV 2ωV ωm-ωV ωm+ωV 2ωm 3ωV ωm+2ωV ωm-2ωV 2ωm-ωV 2ωm+ωV ωm-3ωV ωm+3ωV 2ωm-2ωV 2ωm+2ωV ω 0 H×nh 10.2: Phæ cña tÝn hiÖu ®iÒu biªn khi m¹ch lµm viÖc ë chÕ ®é A. 192
1.2. M¹ch ®iÒu chÕ sö dông phÇn tö tuyÕn tÝnh cã tham sè thay ®æi M¹ch nµy dïng phÇn tö tuyÕn tÝnh cã tham sè thay ®æi. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh ®iÒu biªn nµy lµ qu¸ tr×nh nh©n tÝn hiÖu. (Xem h×nh 10.3). U®B US3 EC UV US2 ∼ o US1 o ∼ U®B o Um Um (a): M¹ch ®iÖn (b): §Æc tÝnh truyÒn ®¹t H×nh 10.3 Trong m¹ch ®iÖn nµy, quan hÖ gi÷a ®iÖn ¸p U®B vµ ®iÖn ¸p Um lµ quan hÖ tuyÕn tÝnh. Nh−ng khi UV biÕn thiªn th× ®iÓm lµm viÖc cña transistor (yÕu tè nh©n) chuyÓn tõ ®Æc tuyÕn nµy sang ®Æc tuyÕn kh¸c lµm cho biªn ®é tÝn hiÖu ra thay ®æi theo UV. Ta cã biÓu thøc sau: U®B = ( EC + U Vo cos ωV t ).U mo cos ω m t ⎡U VoU mo ⎤ UU = EC .U mo cos ω m t + ⎢ . cos(ω m + ωV )t + Vo mo . cos(ω m − ωV )t ⎥ ⎣2 2 ⎦ Nh− vËy phæ cña tÝn hiÖu ra cã chøa c¶ thµnh phÇn sãng mang vµ tÝn hiÖu vµo mong muèn. §Ó kh¶o s¸t m¹ch ®iÒu chÕ nµy ta xem h×nh A10-2 (phÇn thùc nghiÖm). Ta nhËn thÊy lµ víi m¹ch ®iÒu chÕ nµy th× tÝn hiÖu sãng mang cßn ®−îc khuÕch ®¹i lªn do vËy biªn ®é m¸y ph¸t ®−a vµo lµ nhá (500mV). 1.3. M¹ch gi¶i ®iÒu chÕ biªn ®é M¹ch gi¶i ®iÒu chÕ gåm 2 phÇn chÝnh lµ: - Bé phËn t¸ch sãng sö dông diode vµ yÕu tè läc th−êng dïng lµ tô ®Ó lo¹i bá thµnh phÇn sãng mang cao tÇn. TÝn hiÖu sau khi qua m¹ch gi¶i ®iÒu chÕ sÏ lµ: U V = U Vo cos ωV t 193
H×nh A10-3a lµ s¬ ®å mét m¹ch gi¶i ®iÒu chÕ toµn phÇn (xem phÇn thùc nghiÖm). GhÐp nèi m¹ch nµy víi m¹ch ®iÒu chÕ dïng transistor cho ta m¹ch ®iÒu chÕ vµ gi¶i ®iÒu chÕ AM (xem h×nh A10-3b - phÇn thùc nghiÖm). 2. §iÒu tÇn 2.1. Kh¸i niÖm vÒ ®iÒu tÇn §iÒu tÇn lµ qu¸ tr×nh lµm cho tÇn sè sãng mang thay ®æi theo biªn ®é tÝn hiÖu. Ta cã biÓu thøc: ∆ω m ⎛ ⎞ U®t(t) = U o cos⎜ ω m t + .sin ωt t + ϕ o ⎟ ⎜ ⎟ ωt ⎝ ⎠ víi ω m : lµ tÇn sè sãng mang khi ch−a ®iÒu tÇn. ω t : lµ tÇn sè tÝn hiÖu tin tøc ∆ω m Ký hiÖu A = : lµ chØ sè ®iÒu tÇn. ωt ∆ω m ϕ (t ) = . sin ω t t + ϕ o + ω m t vµ ωt dϕ (t ) ω= = ∆ω m cos ωt t + ω m do vËy dt ω lµ tÇn sè cña tÝn hiÖu ®· ®iÒu tÇn thay ®æi theo quy luËt h×nh sin. ∆ω m lµ ®é di tÇn tØ lÖ víi biªn ®é cña tÝn hiÖu h×nh sin mang th«ng tin. D¹ng tÝn hiÖu ®iÒu tÇn: (H×nh 10.4) H×nh 10.4: D¹ng tÝn hiÖu ®iÒu tÇn Cã mét sè ph−¬ng ph¸p ®iÒu tÇn th«ng dông nh−: §iÒu tÇn dïng diode biÕn dung, ®iÒu tÇn dïng transistor ®iÖn kh¸ng. Trong ph−¬ng ph¸p ®iÒu tÇn dïng transistor ®iÖn kh¸ng th× biªn ®é cña tÝn hiÖu tin tøc lµm thay ®æi ®é dÉn cña transistor m¾c song song víi c¸c yÕu tè ®iÖn kh¸ng (vÝ dô nh− L, C; R, C; L, C ...). H×nh A10- 4 (xem phÇn thùc nghiÖm) lµ mét m¹ch ®iÒu tÇn sö dông transistor. TÝn hiÖu tin tøc lµm thay ®æi ®é dÉn cña T2 dÉn ®Õn lµm thay ®æi tham sè gi¸ trÞ cña L1, L2 vµ lµm thay ®æi gi¸ trÞ cña khung céng h−ëng cña m¸y ph¸t T3. 194
2.2. §iÒu tÇn vµ ®iÒu pha 2.2.1. C¸c c«ng thøc c¬ b¶n vµ quan hÖ gi÷a ®iÒu tÇn vµ ®iÒu pha V× gi÷a tÇn sè vµ gãc pha cña mét dao ®éng cã quan hÖ (1.a) nªn dÔ dµng chuyÓn ®æi sù biÕn thiªn tÇn sè thµnh biÕn thiªn vÒ pha vµ ng−îc l¹i. dψ ω= (1.a) dt §iÒu tÇn vµ ®iÒu pha lµ qu¸ tr×nh ghi tin tøc vµo t¶i tin, lµm cho tÇn sè hoÆc pha tøc thêi cña t¶i biÕn thiªn theo d¹ng cña tÝn hiÖu ®iÒu chÕ. Víi t¶i tin cña dao ®éng ®iÒu hßa: ˆ ˆ u (t ) = U t cos(ω t t + ϕ o ) = U t cosψ (t ) (1b) Tõ (1.a) suy ra: t ψ (t ) = ∫ ω (t )dt + ϕ (t ) (2) 0 Thay (2) vµo (1) ta nhËn ®−îc biÓu thøc: [ ] ˆ u (t ) = U t cos ∫ ω (t )dt + ϕ (t ) (3) Gi¶ thiÕt tÝn hiÖu ®iÒu chÕ lµ tÝn hiÖu ®¬n ©m: ˆ U s = U s cos ω s t (4) Khi ®iÒu chÕ tÇn sè hoÆc ®iÒu chÕ pha th× tÇn sè hoÆc gãc pha cña dao ®éng cao tÇn biÕn thiªn tØ lÖ víi tÝn hiÖu ®iÒu chÕ vµ chóng ®−îc x¸c ®Þnh lÇn l−ît theo c«ng thøc (5a) vµ (5b): ˆ ω (t ) = ω t + k dtU s cos ω s t (5a) ˆ ϕ (t ) = ϕ o + k df U s cos ω s t (5b) Trong tr−êng hîp nµy gäi ωt lµ tÇn sè trung t©m cña tÝn hiÖu ®iÒu tÇn. ˆ k U = ∆ω gäi lµ l−îng di tÇn cùc ®¹i. §Æt dt s m ˆ k df U s = ∆ϕ m gäi lµ l−îng di pha cùc ®¹i. C¸c biÓu thøc 5a vµ 5b viÕt l¹i nh− sau: ω (t ) = ω t + ∆ω m cos ω s t (6a) ϕ (t ) = ϕ o + ∆ϕ m cos ω s t (6b) Khi ®iÒu chÕ tÇn sè th× gãc pha ®Çu k«ng ®æi, do ®ã ϕ (t ) = ϕ o . Thay 6 vµo 3 vµ tÝch ph©n lªn, ta nhËn ®−îc biÓu thøc cña dao ®éng ®· ®iÒu tÇn: ∆ω m ˆ u dt (t ) = U t cos(ω t t + sin ω s t + ϕ o ) (7) ωs 195
T−¬ng tù nh− vËy, biÓu thøc cña dao ®éng ®iÒu pha t×m ®−îc b»ng c¸ch thay ϕ (t ) trong c«ng thøc 3 bëi 6b vµ cho ω = ωt = const , ta cã: ˆ u dt (t ) = U t cos(ω t t + ∆ϕ m cos ω s t + ϕ o ) (8) VËy l−îng di pha ®¹t ®−îc khi ®iÒu pha: ∆ϕ = ∆ϕ m cos ω s t T−¬ng øng víi l−îng di pha nµy sÏ cã mét l−îng di tÇn: d ( ∆ϕ ) ∆ω m = = ∆ϕ mω s sin ω s t dt Vµ l−îng di tÇn cùc ®¹i ®¹t ®−îc khi ®iÒu pha: ˆ ∆ω m = ω s ∆ϕ m = ω s k df U s (9a) Theo c«ng thøc 5a, l−îng di tÇn cùc ®¹i ®¹t ®−îc khi ®iÒu t©n: ˆ ∆ω m = k dtU s (9b) So s¸nh 9a vµ 9b ta thÊy r»ng: ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ®iÒu tÇn vµ ®iÒu pha lµ l−îng di tÇn khi ®iÒu pha tØ lÖ víi biªn ®é ®iÖn ¸p ®iÒu chÕ vµ tÇn sè ®iÒu chÕ cßn l−îng di tÇn khi ®iÒu tÇn chØ tØ lÖ víi biªn ®é ®iÖn ¸p ®iÒu chÕ mµ th«i. V× vËy tõ mét m¹ch ®iÒu chÕ pha cã thÓ lÊy ra tÝn hiÖu ®iÒu chÕ tÇn sè, nÕu tr−íc khi ®−a vµo ®iÒu chÕ, tÝn hiÖu ®iÒu chÕ ®−îc ®−a qua mét m¹ch tÝch ph©n (h×nh 10.5a). Ng−îc l¹i, cã thÓ lÊy ra tÝn hiÖu ®iÒu chÕ pha tõ mét m¹ch ®iÒu chÕ tÇn sè, nÕu tÝn hiÖu ®iÒu chÕ ®−îc ®−a qua mét m¹ch vi ph©n tr−íc khi ®−a vµo bé ®iÒu chÕ (h×nh 10.5b). ∫ dt §iÒu chÕ TÝn hiÖu ®iÒu chÕ tÇn sè pha (a) : S¬ ®å khèi m¹ch ®iÒu chÕ tÇn sè th«ng qua ®iÒu chÕ pha. d §iÒu chÕ TÝn hiÖu ®iÒu chÕ pha tÇn sè dt (b) : S¬ ®å khèi m¹ch ®iÒu chÕ pha th«ng qua ®iÒu chÕ tÇn sè. H×nh 10.5: Minh häa quan hÖ gi÷a tÝn hiÖu ®iÒu tÇn vµ tÝn hiÖu pha. 2.2.2. Phæ cña dao ®éng ®· ®iÒu tÇn vµ ®iÒu pha Trong biÓu thøc cña dao ®éng ®· ®iÒu tÇn c«ng thøc (7) cho gãc pha ®Çu 196
∆ω m ϕ o = 0 vµ ®Æt = M f (gäi M f lµ hÖ sè ®iÒu tÇn) c«ng thøc (7) ®−îc viÕt l¹i: ωs ˆ u dt = U t cos(ω t t + M f sin ω s t ) (10) Trong tr−êng hîp tÝn hiÖu ®iÒu chÕ lµ tÝn hiÖu phøc t¹p cã tÇn sè tõ ω s min ®Õn ω s max , M f ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: ∆ω m Mf = (11) ω s max HÖ sè ®iÒu tÇn M f kh«ng nh÷ng chØ phô thuéc biªn ®é ®iÖn ¸p mµ cßn phô thuéc vµo tÇn sè ®iÒu chÕ. T−¬ng tù nh− vËy, ta cã biÓu thøc cña dao ®éng ®· ®iÒu pha: ˆ u dt = U t cos(ω t t + M ϕ sin ω s t ) (12) Trong ®ã M ϕ = ∆ϕ m . C«ng thøc (10) vµ (12) cã thÓ biÓu diÔn d−íi d¹ng chuçi mµ hÖ sè cña nã lµ c¸c hµm sè Betxen lo¹i bËc n, nh− sau: ⎡ˆ ∞ ⎤ u dt = Re ⎢U t ∑ (− j ) n+1 J n ( M f ).e j (ωt −nω s )t ⎥ (13) ⎣ −∞ ⎦ ⎡ˆ ∞ ⎤ u df = Re ⎢U t ∑ ( j ) n J n ( M f ).e j (ωt −nω s )t ⎥ (14) ⎣ −∞ ⎦ Trong ®ã, J n lµ hµm sè Betxen lo¹i mét bËc n (chó thÝch). NÕu kh«ng xÐt ®Õn pha, th× phæ cña tÝn hiÖu ®iÒu tÇn vµ ®iÒu pha gièng ˆ nhau; gåm cã thµnh phÇn t¶i tÇn sè ω t (øng víi n = 0), biªn ®é J oU t vµ v« sè c¸c biªn tÇn: ˆ ω t + nω s ( n = −∞,+∞ ), biªn ®é J nU t . J n phô thuéc vµo M f hoÆc M ϕ . Theo b¶ng hµm sè Betxen, khi M f , M ϕ = 2,405 th× J o ( M f ) = 0 nghÜa lµ lóc nµy tÝn hiÖu ®iÒu tÇn vµ ®iÒu pha kh«ng chøa t¶i tin. ngoµi ra, cßn thÊy r»ng, nÕu biÓu diÔn hµm sè Betxen theo bËc n cña nã, trong tr−êng hîp M f > 1, tÊt c¶ biªn tÇn cã bËc n > M f ®Òu cã biªn ®é nhá h¬n 5% biªn ®é t¶i tÇn vµ ®Òu cã thÓ bá qua. V× vËy cã thÓ coi ®é réng d¶i tÇn cña tÝn hiÖu ®iÒu chÕ tÇn sè vµ ®iÒu chÕ pha lµ h÷u h¹n vµ x¸c ®Þnh nã theo biÓu thøc: Ddt ≈ 2 M tω s = 2∆ω m (15) Nh− vËy ®é réng d¶i tÇn cña tÝn hiÖu ®iÒu tÇn kh«ng phô thuéc tÇn sè ®iÒu chÕ. 197
§èi víi tÝn hiÖu ®iÒu pha, ®é réng d¶i tÇn cña nã ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc 16. Ddf ≈ 2 Mϕ mω s = 2∆ϕ mω s (16) VËy ®é réng d¶i tÇn cña tÝn hiÖu ®iÒu pha phô thuéc tÇn sè ®iÒu chÕ. Khi M f ,ϕ ≤ 1 , th× chØ cã mét cÆp biªn tÇn cã biªn ®é lín h¬n 5% biªn ®é t¶i tÇn, do ®ã: Ddt ≈ 2ω s max Trong tr−êng hîp nµy ®é réng d¶i tÇn cña tÝn hiÖu ®iÒu tÇn b»ng ®é réng d¶i tÇn cña tÝn hiÖu ®iÒu biªn, ta gäi lµ ®iÒu tÇn d¶i hÑp. Ng−îc l¹i, khi M f ,ϕ > 1 , th× cã ®iÒu tÇn d¶i réng. Th«ng th−êng tÝn hiÖu ®iÒu chÕ lµ tÝn hiÖu bÊt kú gåm nhiÒu thµnh phÇn tÇn sè. Lóc ®ã tÝn hiÖu ®iÒu chÕ tÇn sè vµ ®iÒu chÕ pha cã thÓ biÓu diÔn tæng qu¸t theo biÓu thøc sau: ⎡ ⎤ m u dt = U cos ⎢ω t t + ∑ ∆M v cos(ω sv t + ϕ v ) ⎥ ˆ (17) ⎣ ⎦ v =1 Trong c«ng thøc nµy cã quan t©m ®Õn gãc pha ®Çu ω v , v× hiÖu pha kh¸c nhau cña c¸c thµnh phÇn phæ cña tÝn hiÖu ®iÒu chÕ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi tÝn hiÖu tæng qu¸t cña nã. Khai triÓn 17 theo chuçi Betxen ta cã: ⎧ u dt = U Re ⎨ (cos ω t t + j sin ω t t ) x Π [J o (∆M v ) + 2 jJ1 (∆M v ) cos(ω sv t + ω v ) − m ˆ ⎩ v =1 ⎫ − 2 J 2 ( ∆M v ) cos 2(ω sv t + ω v ) − 2 jJ 3 ( ∆M v ) cos(ω sv t + ϕ v ) + ...] ⎬ (18) ⎭ Theo c«ng thøc (18), phæ cña tÝn hiÖu ®iÒu tÇn cã tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn tÇn sè tæ hîp: m ω t + ∑ µ vω sv ; víi µ v lµ sè nguyªn h÷u tØ; − ∞ ≤ µ v ≤ ∞ . v =1 198
thùc nghiÖm A. ThiÕt bÞ sö dông: 1. ThiÕt bÞ chÝnh cho thùc tËp ®iÖn tö t−¬ng tù (Khèi ®Õ nguån) 2. Panel thÝ nghiÖm AE - 110N cho bµi thùc tËp vÒ ®iÒu biªn vµ ®iÒu tÇn (G¾n lªn thiÕt bÞ chÝnh - khèi ®Õ nguån). 3. M¸y ph¸t xung HF (sin, tÇn sè 2MHz -cã thÓ sö dông m¸y ph¸t FG- 503). 4. Dao ®éng ký 2 chïm tia. 5. D©y nèi c¾m 2 ®Çu. B. CÊp nguån vµ nèi d©y Khèi thÝ nghiÖm AE - 110N chøa 5 m¶ng s¬ ®å A10-1 ... A10- 5, víi c¸c chèt c¾m nguån riªng. Khi sö dông m¶ng nµo th× c¾m d©y nguån cho m¶ng ®ã. §Êt (GND) cña c¸c m¶ng s¬ ®å ®Êt ®−îc nèi s½n víi nhau. Do ®ã chØ cÇn nèi ®Êt chung cho toµn khèi AE 110N. 1. Bé nguån chuÈn DC POWER SUPPLY cña thiÕt bÞ chÝnh, cung cÊp c¸c thÕ chuÈn ± 5V , ± 12V cè ®Þnh. 2. Bé nguån ®iÒu chØnh DC ADJUST POWER SUPPLY cña thiÕt bÞ chÝnh, cung cÊp c¸c gi¸ trÞ ®iÖn thÕ mét chiÒu 0.... + 15V vµ 0.... − 15V . Khi vÆn c¸c biÕn trë chØnh nguån, cho phÐp ®Þnh gi¸ trÞ ®iÖn thÕ cÇn thiÕt. Sö dông ®ång hå ®o thÕ DC trªn thiÕt bÞ chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh ®iÖn thÕ ®Æt. 3. Khi thùc tËp, cÇn nèi d©y tõ c¸c chèt cÊp nguån cña thiÕt bÞ chÝnh tíi tr¹m nguån cña khèi, hoÆc cÊp trùc tiÕp cho m¶ng s¬ ®å cÇn kh¶o s¸t. Chó ý : c¾m ®ïng ph©n cùc cña nguån vµ ®ång hå ®o. C. C¸c bµi thùc tËp 1. Bé ®iÒu biªn víi diode cã m¹ch céng h−ëng lèi ra NhiÖm vô: T×m hiÓu nguyªn t¾c ®iÒu biªn sö dông m¹ch diode cã bé céng h−ëng lèi ra C¸c b−íc thùc hiÖn: 1.1. M¸y ph¸t xung cao tÇn (HF) ®Æt ë kho¶ng < 1MHz, biªn ®é 5V (®Ønh - ®Ønh). Nèi lèi ra cña m¸y ph¸t HF víi lèi vµo sãng mang CARRIER FREQUENCY cña s¬ ®å h×nh A10-1. 199
1.2. Tinh chØnh tÇn sè vµ biªn ®é tÝn hiÖu HF ®Ó lèi ra AM OUT cã tÝn hiÖu HF cùc ®¹i vµ kh«ng mÐo d¹ng. 1.3. M¸y ph¸t xung thÊp tÇn (LF) - lµ m¸y ph¸t FUNCTION GEN cña thiÕt bÞ chÝnh - ®Æt ë tÇn sè ph¸t 1 KHz, biªn ®é 2V (®Ønh - ®Ønh). Nèi lèi ra m¸y ph¸t LF víi lèi vµo thÊp tÇn TONE SIGNAL cña s¬ ®å h×nh A10-1. 1.4. §Æt thang ®o thÕ lèi vµo cña dao ®éng ký ë 200m V/cm vµ thêi gian quÐt ë 0,5 ms/cm. 1.5. Nèi kªnh 2 cña dao ®éng ký víi lèi ra AM-OUT. Sö dông kªnh 1 dao ®éng ký ®Ó quan s¸t tÝn hiÖu HF vµ LF. §iÒu chØnh tÇn sè vµ biªn ®é hai m¸y ph¸t ®Ó nhËn d¹ng ®iÒu biªn. Cã thÓ ®¶o hai chèt c¾m lèi vµo HF ®Ó cã tÝn hiÖu ra tèt nhÊt. VÏ l¹i d¹ng tÝn hiÖu. 1.6. Thay ®æi biªn ®é cña c¸c m¸y ph¸t ®Ó nhËn c¸c gi¸ trÞ hÖ sè ®iÒu chÕ m kh¸c nhau, nhËn xÐt kÕt qu¶. 1.7. Thay ®æi tÇn sè cña m¸y ph¸t HF, quan s¸t vµ gi¶i thÝch kÕt qu¶. 2. Bé ®iÒu biªn dïng transistor NhiÖm vô: T×m hiÓu nguyªn t¾c ®iÒu biªn sö dông transistor kiÓu ®iÒu chÕ collector . C¸c b−íc thùc hiÖn: 2.1. M¸y ph¸t xung cao tÇn (HF) ®Æt ë kho¶ng > 1MHz, biªn ®é 500mV (®Ønh - ®Ønh). Nèi lèi ra cña m¸y ph¸t HF víi lèi vµo sãng mang CARRIER FREQUENCY cña s¬ ®å h×nh A10-2. 2.2. Tinh chØnh tÇn sè vµ biªn ®é tÝn hiÖu HF ®Ó lèi ra AM OUT cã tÝn hiÖu HF cùc ®¹i vµ kh«ng mÐo d¹ng. 200
2.3. M¸y ph¸t xung thÊp tÇn (LF) - lµ m¸y ph¸t FUNCTION GEN cña thiÕt bÞ chÝnh - ®Æt ë tÇn sè ph¸t ≥ 1 KHz , biªn ®é 3 ÷5V (®Ønh - ®Ønh). Nèi lèi ra m¸y ph¸t LF víi lèi vµo thÊp tÇn TONE SIGNAL cña s¬ ®å h×nh A10-2. 2.4. §Æt thang ®o thÕ lèi vµo cña dao ®éng ký ë 1V/ cm vµ thêi gian quÐt ë 0,5 ms/cm. 2.5. Nèi kªnh 2 cña dao ®éng ký víi lèi ra AM-OUT. Sö dông kªnh 1 dao ®éng ký ®Ó quan s¸t tÝn hiÖu HF vµ LF. §iÒu chØnh tÇn sè vµ biªn ®é m¸y ph¸t HF ®Ó nhËn d¹ng ®iÒu biªn cùc ®¹i. VÏ l¹i d¹ng tÝn hiÖu. 2.6. Thay ®æi biªn ®é vµ tÇn sè cña c¸c m¸y ph¸t ®Ó nhËn c¸c gi¸ trÞ hÖ sè ®iÒu chÕ m kh¸c nhau, nhËn xÐt kÕt qu¶. 3. gi¶i ®iÒu chÕ biªn ®é tÝn hiÖu 3.1. Gi÷ nguyªn s¬ ®å ®iÒu chÕ trªn transistor nh− môc trªn. 3.2. Sö dông s¬ ®å gi¶i ®iÒu chÕ toµn phÇn biªn ®é tÝn hiÖu nh− h×nh A10-3a. 201
3.3. Nèi lèi ra ®iÒu biªn AM OUT cña m¶ng A10-2 víi lèi vµo AM SIGNAL IN cña s¬ ®å gi¶i ®iÒu chÕ nh− h×nh A10-3b. 3.4. Sö dông dao ®éng ký quan s¸t vµ vÏ l¹i tÝn hiÖu ra t¹i lèi ra (SIGNAL OUT). 3.5. So s¸nh tÝn hiÖu gi¶i ®iÒu chÕ víi tÝn hiÖu LF lèi vµo. NhËn xÐt kÕt qu¶. 4. s¬ ®å ®iÒu tÇn dïng transistor NhiÖm vô: T×m hiÓu nguyªn t¾c lµm viÖc vµ ®Æc tr−ng cña bé ®iÒu tÇn trªn transistor . 202
C¸c b−íc thùc hiÖn: 4.1. CÊp nguån +3V cho m¶ng s¬ ®å A10- 4. 4.2. KiÓm tra chÕ ®é tÜnh cña s¬ ®å : - §é sôt thÕ trªn c¸c trë R2 ®Ó tÝnh dßng collector T1. - §é sôt thÕ trªn c¸c trë (R2 + R6) ®Ó tÝnh dßng emitter T2. - §é sôt thÕ trªn c¸c trë R10 ®Ó tÝnh dßng emitter T3. 4.3. §Æt m¸y ph¸t tÝn hiÖu FUNCTION GENERATOR cña thiÕt bÞ chÝnh ë chÕ ®é: - Ph¸t d¹ng sin (c«ng t¾c FUNCTION ë vÞ trÝ vÏ h×nh sin). - TÇn sè 1KHz (c«ng t¾c kho¶ng RANGE ë vÞ trÝ 1K vµ chØnh bæ sung biÕn trë chØnh tinh FREQUENCY). - Biªn ®é ra 2V - tõ ®Ønh tíi ®Ønh (chØnh biÕn trë biªn ®é AMPLITUDE). 4.4. §Æt thang ®o thÕ lèi vµo cña dao ®éng ký ë 2V / cm , thêi gian quÐt ë 1ms / cm . ChØnh cho c¶ hai tia n»m gi÷a kho¶ng phÇn trªn vµ phÇn d−íi cña mµn dao ®éng ký. Nèi kªnh 1 dao ®éng ký vµo lèi vµo IN/A. • 4.5. Nèi lèi vµo IN víi lèi ra m¸y ph¸t xung cña khèi thiÕt bÞ chÝnh. Sö dông kªnh 2 dao ®éng ký kiÓm tra d¹ng tÝn hiÖu, biªn ®é, tÇn sè t¹i c¸c ®iÓm: Collector T1. 5. S¬ ®å ®iÒu tÇn dïng Ic -555 NhiÖm vô: T×m hiÓu nguyªn t¾c lµm viÖc vµ ®Æc tr−ng cña bé ®iÒu tÇn dïng IC-555. 203
C¸c b−íc thùc hiÖn: 5.1. CÊp nguån +5V cho m¶ng s¬ ®å A10-5. 5.2. §Æt m¸y ph¸t tÝn hiÖu FUNCTION GENERATOR cña thiÕt bÞ chÝnh ë chÕ ®é: - Ph¸t d¹ng sin (c«ng t¾c FUNCTION ë vÞ trÝ vÏ h×nh tam gi¸c). - TÇn sè 1KHz (c«ng t¾c kho¶ng RANGE ë vÞ trÝ 1K vµ chØnh bæ sung biÕn trë chØnh tinh FREQUENCY). - Biªn ®é ra 5V - tõ ®Ønh tíi ®Ønh (chØnh biÕn trë biªn ®é AMPLITUDE). 5.3. §Æt thang ®o thÕ lèi vµo cña dao ®éng ký ë 2V/cm, thêi gian quÐt ë 1ms/cm. ChØnh cho c¶ hai tia n»m gi÷a kho¶ng phÇn trªn vµ phÇn d−íi cña mµn dao ®éng ký. Nèi kªnh 1 dao ®éng ký vµo lèi vµo IN/A. Kªnh 2 dao ®éng ký víi lèi ra OUT/C. 5.4. Nèi lèi vµo IN/A víi lèi ra m¸y ph¸t xung cña khèi thiÕt bÞ chÝnh. VÏ d¹ng tÝn hiÖu ra, biªn ®é, tÇn sè xung t−¬ng øng. 5.5. Gi¶i thÝch nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña s¬ ®å. 204