Thực trạng chuyển đổi số của các công ty chứng khoán Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày những khái niệm tổng quan về chuyển đổi số, nêu bật sự cần thiết của chuyển đổi số đối với hoạt động của các công ty chứng khoán Việt Nam, thông qua phân tích thực trạng để đề xuất một số giải pháp giải quyết vấn đề trong thực tiễn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng chuyển đổi số của các công ty chứng khoán Việt Nam hiện nay

CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 47 THỰC TRẠNG CHUYỂN ĐỔI SỐ CỦA CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM HIỆN NAY ThS Vũ Thanh Tùng* TÓM TẮT Chuyển đổi số là một xu thế mới và tất yếu hiện nay ở Việt Nam, nhất là sau giai đoạn nền kinh tế phục hồi hậu Covid-19. Trong xu hướng chung của cả nền kinh tế, thị trường chứng khoán đang nỗ lực không ngừng thúc đẩy quá trình này, ứng dụng chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả của các sản phẩm và dịch vụ. Bài viết trình bày những khái niệm tổng quan về chuyển đổi số, nêu bật sự cần thiết của chuyển đổi số đối với hoạt động của các công ty chứng khoán Việt Nam, thông qua phân tích thực trạng để đề xuất một số giải pháp giải quyết vấn đề trong thực tiễn. Từ khóa: chuyển đổi số, công ty chứng khoán, chứng khoán chuyển đổi số, chứng khoán Việt Nam 1. Giới thiệu nghiên cứu Trong 3 năm vừa qua, đại dịch Covid-19 diễn ra trên toàn thế giới đã gây ra những tác động to lớn, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế, xã hội của toàn thế giới. Đến nay, tuy hầu hết các quốc gia đã bước sang giai đoạn bình thường mới, nhưng đại dịch vẫn còn những diễn biến phức tạp. Để thích ứng, toàn bộ các hoạt động của nền kinh tế Việt Nam đã phải thay đổi, điều chỉnh nhằm phù hợp với tình hình mới, tiến tới thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ là vừa phòng chống dịch bệnh vừa phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh chung đó, thị trường chứng khoán cũng không phải ngoại lệ. Năm 2020-2021, mặc dù nền kinh tế bị ảnh hưởng lớn bởi đại dịch Covid-19, tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề, song thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong giai đoạn này, ngày càng khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho Chính phủ cũng như doanh nghiệp. Số thu ngân sách từ thị trường chứng khoán đã đạt gần 11.000 tỷ đồng, gấp đôi so với mức thu 5.200 tỷ đồng của năm 2020. Năm 2021 thị trường chứng khoán ghi dấu hàng loạt cột mốc kỷ lục mới được trên chặng đường phát triển 21 năm. Tính đến tháng 12/2021, vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt hơn 7,7 triệu tỷ đồng, tăng trên 45,5% so với cuối năm 2020, tương đương 92% GDP. Dấu ấn lớn nhất trong lịch sử đó là VN-Index lần đầu tiên vượt mốc 1.500 điểm vào ngày 26/11/2021, nghĩa là chỉ trong vòng 2 năm, chỉ số đã vượt qua mốc 1200 điểm duy trì Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Tài chính – Marketing *
48 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC suốt 21 năm qua, sau đó lần lượt cán đích 1300, 1400 rồi 1500 lịch sử. Kết thúc năm 2021, một số con số thống kê khác rất đáng kể như: + Số tài khoản mở mới: 1,53 triệu tài khoản mở mới toàn thị trường, gấp 1,5 lần tổng số tài khoản của cả 4 năm trước cộng lại; bình quân số lượng tài khoản mở mới của cá nhân trong nước là trên 100 nghìn tài khoản/tháng; + Số tài khoản giao dịch chứng khoán: 4,3 triệu tài khoản, tương đương 4,4% dân số cả nước; + Thanh khoản thị trường: tăng trưởng chưa từng có; giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 26.564 tỷ đồng/phiên, tăng 258% so với năm 2020. Thị trường chứng khoán Việt Nam đã xuất hiện nhiều phiên có thanh khoản vượt 1 tỷ USD, thậm chí có những phiên vượt 2 tỷ USD (ngày 23/12/2021, 2,3 tỷ USD); + Quy mô thị trường: quy mô giao dịch của thị trường chứng khoán nước ta hiện nay đã vươn lên đứng thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Thái Lan; lọt vào nhóm các thị trường mang lại suất sinh lời cao nhất trên thế giới. Quyết định số 749/QĐ-TTg đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Qua đó, Chính phủ đặt ra 8 nhóm ngành ưu tiên trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia để phát triển nền kinh tế số, trong đó có ngành tài chính - ngân hàng. Đây là nhiệm vụ nặng nề dược Chính phủ giao phó cho ngành tài chính nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng. Đồng thời nó cũng thể hiện vai trò ngày càng cao của thị trường chứng khoán trong đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế nước nhà. Tiếp đó, Chiến lược phát triển tài chính đến năm 2030 được ban hành theo Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 21/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ nhằm mục đích xây dựng nền tài chính quốc gia phát triển bền vững, hiện đại và tăng trưởng khả năng chống chịu cho nền kinh tế trước các bất ổn, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh tài chính quốc gia. Chiến lược cũng đặt ra đặt ra mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán ổn định, hoạt động an toàn, hiệu quả, có cơ cấu hợp lý, cân đối giữa thị trường tiền tệ với thị trường vốn, giữa thị trường cổ phiếu với thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán phái sinh. Theo đó, đến năm 2025, phấn đấu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu sẽ đạt 100% GDP; dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 47% GDP, trong đó dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt tối thiểu 20% GDP. Đến năm 2030, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 120% GDP, dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 58% GDP, trong đó, dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt tối thiểu 25% GDP. Theo dự báo, khi thị trường cải thiện được năng lực công nghệ và nền kinh tế vĩ mô có những biến chuyển ngày càng tích cực hơn, dòng tiền trong nền kinh tế chắc chắn sẽ chảy mạnh hơn vào kênh đầu tư chứng khoán, không những từ từ nhà đầu tư trong nước mà còn từ các nhà đầu tư nước ngoài. Để đón đầu xu hướng tất yếu, hoạt động chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán đứng trước nhu cầu cần phải chuyển mình nhanh hơn. Hiểu
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 49 rõ tầm quan trọng này bài viết trình bày cơ sở lý luận tổng quan về chuyển đổi số, nhấn mạnh sự cần thiết của chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán nước ta và quá trình đẩy mạnh chuyển đổi số của các công ty chứng khoán hàng đầu trong nước như SSI, MBS…từ đó đề xuất một số giải pháp thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán nước ta ngày càng mạnh mẽ và bền vững hơn. 2. Cơ sở lý luận về chuyển đổi số Cách mạng công nghiệp 4.0 Theo Gartner (2015), Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 (The Fourth Industrial Revolution) xuất phát từ khái niệm “Industrie 4.0” trong một báo cáo của chính phủ Đức năm 2013. “Industrie 4.0” kết nối các hệ thống nhúng và cơ sở sản xuất thông minh để tạo ra sự hội tụ kỹ thuật số giữa công nghiệp, kinh doanh, chức năng và quy trình bên trong. Tiến bộ công nghệ sẽ tạo ra sự kết nối giữa thế giới thực, thế giới số và thế giới sinh vật hữu cơ... tạo ra những công cụ sản xuất hội tụ giữa thực và ảo và sẽ diễn ra trên ba lĩnh vực chính gồm: công nghệ sinh học, kỹ thuật số và vật lý. Đến năm 2016, khái niệm “Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới lần đầu tiên công bố trong ấn phẩm chính thức của mình nhằm cảnh báo thế giới về sự khởi đầu của một cuộc cách mạng công nghiệp mới với các cơ hội và thách thức vô cùng to lớn đối với các Chính phủ và các nền kinh tế. Theo Klaus Schwab (2017), người sáng lập và là chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế Giới, tốc độ đột phá của Cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện “không có tiền lệ lịch sử”; một đặc tính của cuộc cách mạng 4.0 đó là không phải đơn thuần nó chỉ thay đổi những gì chúng ta đang làm, mà thực sự nó thay đổi chính chúng ta. Khi so sánh với các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, 4.0 đang tiến triển theo một hàm số mũ chứ không phải là tốc độ tuyến tính; nó đang phá vỡ hầu hết ngành công nghiệp ở mọi quốc gia. Trí tuệ nhân tạo (AI) CMCN 4.0 Vạn vật Dữ liệu kết nối lớn (Big (IoT) Data) Hình 1. Các yếu tố cốt lõi của CMCN 4.0 Nguồn: Klaus Schwab (2017)
50 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC Khái niệm chuyển đổi số Theo Mikołajewicz-Woźniak và Scheibe (2015), sự phát triển của lĩnh vực công nghệ truyền thông thông tin (Information & Communication Technologies) (ICT) sẽ định hình tương lai trong ba lĩnh vực chính: toàn cầu hóa, áp lực giảm chi phí và sự gia tăng quyền lực của khách hàng, khu vực tài chính cũng không nằm ngoài tác động của sự phát triển của ngành ICT. Theo Microsoft (2017), chuyển đổi số chính là tái cấu trúc tư duy trong phối hợp giữa dữ liệu, quy trình và con người nhằm tạo ra nhiều giá trị mới. Tại Việt Nam, trào lưu chuyển đổi số đã thâm nhập và dần phát triển trong hai năm trở lại đây. FPT (2021) đã đưa ra định nghĩa khái quát về chuyển đổi số: Chuyển đổi số trong doanh nghiệp, tổ chức là quá trình thay đổi từ mô hình truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như sử dụng dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud),… nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc và văn hóa công ty. Còn theo Tổng công ty điện lực Việt Nam (EVN) (2020), chuyển đổi số là thuật ngữ chung, áp dụng các công cụ và công nghệ kỹ thuật số để tác động đến tất cả các khía cạnh kinh doanh của doanh nghiệp; ngay từ chuỗi cung ứng (sử dụng Internet vạn vật IoT và công nghệ nhận dạng qua tần số vô tuyến RFID), đến tiếp xúc khách hàng (thông qua phương tiện truyền thông xã hội và thương mại điện tử), cho tới tiếp thị và bán hàng (sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo và công cụ phân tích dữ liệu lớn), chuyển đổi số là quá trình khai thác các công nghệ và khả năng hỗ trợ để tạo ra mô hình kinh doanh kỹ thuật số mới. Ngân hàng Thế giới (WB) (2021) đã sử dụng Khung đánh giá Kết nối, Làm chủ, Đổi mới sáng tạo và Bảo vệ (CHIP) đánh giá chuyển đổi số dựa trên 4 trụ cột: 1. Sự phát triển của hạ tầng số hiện đại và mạng lưới thanh toán cần thiết để đảm bảo kết nối đáng tin cậy và nhanh giữa các người dung 2. Khai thác làm chủ những kết nối này thông qua phát triển kỹ năng phù hợp cho lực lượng lao động và tăng cường năng lực quản lý nhà nước đối với nền kinh tế mới của Chính phủ 3. Những lợi ích mà công nghệ số đem lại 4. Cơ chế bảo vệ chống lại việc vi phạm và lạm dụng an ninh trên không gian mạng Nhìn chung chuyển đổi số trải qua 3 giai đoạn: (1) Số hóa (Digitization): Chuyển thông tin thực sang dạng số để dễ dàng lưu trữ, tìm kiếm, chia sẻ. (2) Ứng dụng kỹ thuật số vào các quy trình nghiệp vụ (Digitalization): Sử dụng phần mềm để làm cho các hoạt động trở nên đơn giản và hiệu quả hơn.
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 51 (3) Chuyển đổi số (Digital transformation): Sử dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật,... để thu thập, xử lý, phân tích dữ liệu một cách toàn diện và triệt để dẫn đến sự thay đổi mô hình và cách thức hoạt động của tổ chức. Đại dịch Covid-19 diễn ra trên toàn thế giới từ năm 2020 đến nay vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Toàn bộ các hoạt động của nền kinh tế đã và đang phải có những thay đổi, đòi hỏi các quốc gia phải điều chỉnh để phù hợp với tình hình mới nhằm thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch bệnh vừa phát triển kinh tế - xã hội. Các hoạt động trên thị trường chứng khoán cũng không nằm ngoài bối cảnh chung đó. Chuyển đổi số trên thế giới và Việt Nam hiện nay Năm 2021, tăng trưởng chuyển đổi số trên toàn cầu là 16%, dự kiến đến năm 2024 thì giá trị đầu tư cho chuyển đổi số sẽ đạt 2.400 tỷ USD. Hiện nay có 70% tổ chức doanh nghiệp toàn cầu đã đầu tư, tăng tốc chuyển đổi số. Trong đó, các công nghệ chủ yếu thúc đẩy chuyển đổi số là AI, Bockchain, Cloud, Bigdata. Hình 2. Thị trường chuyển đổi số toàn cầu về AI, Blockchain, Cloud và Bigdata Nguồn: FPT (2021) Đối với Việt Nam, công nghệ chính là động lực tăng trưởng mới và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Theo tổ chức nghiên cứu về năng suất của Châu Á (APO) (2022), các nhân tố tổng hợp (TFP) - thường để chỉ tiến bộ khoa học – công nghệ, được dự báo sẽ gia tăng đáng kể tỷ trọng đóng góp trong tăng trưởng GDP của nước ta, ước tính lĩnh vực này sẽ đóng góp 2,4% trong mức tăng trưởng 7% giai đoạn 2025-2030. Theo McKinsey (2021), mức thâm nhập dịch vụ công nghệ tài chính (fintech) và ví điện tử của Việt Nam đạt 56% năm 2021, cao hơn mức trung bình của các nước Châu Á – Thái Bình Dương mới nổi (53%) và phát triển (43%).
52 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC Thực tiễn tại Việt Nam cho thấy làn sóng chuyển đổi số đang tràn vào tất cả lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội. Nhiều mục tiêu chuyển đổi số của 10 - 20 năm đã được đẩy nhanh trong 3-5 năm. Có 55/63 địa phương đã ban hành Nghị quyết về chuyển đổi số. Tổng doanh thu toàn ngành năm 2021 đạt 3.462.170 tỷ đồng, tăng 9,6%. Kinh tế số và chuyển đổi số là 1 trong 5 lĩnh vực trọng tâm của đầu tư công giai đoạn 2021-2025. Quy mô vốn đầu tư công giai đoạn này dự kiến lên tới 2,7 triệu tỷ đồng (hơn 115,4 tỷ USD), tương đương 23 tỷ USD/năm. Các gói thầu về công nghệ dự kiến được đẩy mạnh từ năm 2021, đặc biệt là gói thầu từ đầu tư công, gói thầu thường niên về công nghệ. Theo đó, gói công nghệ thông tin cho 11 tuyến đường có giá trị tổng cộng 4.000 tỷ đồng, tập trung vào các dịch vụ như giao thông thông minh, giám sát điều hành, thu phí tự động. Giai đoạn 2020-2021, xu hướng chuyển đổi số đã giúp các doanh nghiệp ngành công nghệ, viễn thông như tập đoàn FPT, Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) và các doanh nghiệp “họ” Viettel, Tập đoàn công nghệ CMC… kinh doanh rất thành công với doanh thu và lợi nhuận vượt trội so với nhiều doanh nghiệp hoạt động các ngành khác. Trong năm 2020, chỉ số giá cổ phiếu của ngành công nghệ thông tin trên sàn chứng khoán tăng hơn 20%, thậm chí còn cao hơn mức tăng chung của chỉ số VNIndex (14,9%). 3. Thực trạng chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay 3.1. Sự cần thiết của chuyển đổi số đối với ngành chứng khoán Liên quan đến tiến trình chuyển đổi số, ngày 03/06/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Chương trình đề ra mục tiêu Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử, hướng tới mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số - xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực toàn cầu. Chính phủ đã đặt ra 8 nhóm ngành ưu tiên trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia để phát triển nền kinh tế số, trong đó có ngành tài chính - ngân hàng và chứng khoán. Theo Báo cáo mới công bố của và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Viện Đào tạo & Nghiên cứu BIDV (2022), thị trường tài chính gồm cả ngân hàng, bảo hiểm VÀ chứng khoán đã có những bước phát triển lớn trong thời gian qua; trong đó, chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp trong các lĩnh vực này tạo được sự bứt phá. Tại Hội thảo Future Banking 2021 với chủ đề Chuyển đổi số ngành tài chính, ngân hàng, hướng tới cung cấp đa dạng các sản phẩm, dịch vụ số, do IDG Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam và Hội Truyền thông số Việt Nam đồng tổ chức, ông Nguyễn Thanh Kỳ (2021), Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán đã nhận định: “Để đón dòng vốn từ nhà
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 53 đầu tư trong và ngoài nước, hoạt động chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán cần chuyển động nhanh hơn”. Ông Jack Nguyễn (2022), Giám đốc điều hành khu vực Đông Nam Á của tập đoàn Insider cho biết, bên cạnh mảng bán lẻ, chuyển đổi số cũng đang trở thành công cụ cấp thiết và được đẩy mạnh trong thị trường tài chính; đặc biệt với giới đầu tư chứng khoán, khi dư địa thị trường còn rất lớn và thế hệ nhà đầu tư mới thuộc giới trẻ (đối tượng rất nhạy với công nghệ). Bà Lục Kim Thanh (2022), Giám đốc Dịch vụ Trực tuyến tại công ty chứng khoán SSI, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi số trong ngành đầu tư tài chính chứng khoán hiện nay, nhất là với lớp trẻ: “Đây còn là đối tượng khách hàng chính của các doanh nghiệp dich vụ tài chính trong thời gian tới. Và chuyển đổi số để đáp ứng nhu cầu thế hệ nhà đầu tư mới này là bài toán rất nhiều công ty đang phải giải. Riêng chứng khoán, thách thức là với giới trẻ bây giờ làm sao cho họ hiểu được đầu tư là một bộ môn khoa học, có tính toán, có rủi ro và phải có tính kỷ luật”. Ông Nguyễn Thế Minh (2022), Giám đốc Phân tích CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam, nhận định “Nếu không chuyển đổi số, công ty chứng khoán dù có trong top thị phần giao dịch cũng sẽ trở nên lạc hậu và bị đào thải”. Thế hệ nhà đầu tư đã thay đổi rất nhiều. Nếu như cách đây 5,6 năm, nhóm người đầu tư chủ yếu là tầng lớp trung niên có tiền tích lũy và nhàn rỗi, thì ngày nay thế hệ nhà đầu tư lại tập trung vào nhóm người trẻ. Thế hệ mới này rất nhanh nhạy và nhạy bén tiếp thu cái mới, lại ưa thích con nghệ, do đó nhu cầu ứng dụng chuyển đổi số trong đầu đầu tư chứng khoán của họ cũng rất cao. Các công ty chứng khoán muốn giữ chân khách hàng cũ và mở rộng cơ sở khách hàng mới thì phải đáp ứng nhu cầu thiết thực này. Đồng thời, khi các ứng xử nghiệp vụ chứng khoán được thực thi trên nền tảng số sẽ thúc đẩy tính minh bạch, hiệu quả trên thị trường và đặc biệt chất lượng quản trị rủi ro của mỗi nhà đầu tư, từ đó thu hút họ đến với thị trường chứng khoán nói chung và công ty chứng khoán nói riêng. Chuyển đổi số được coi là cơ hội lớn giúp công ty chứng khoán vừa tăng doanh thu, vừa giảm các chi phí. Nhờ vào chuyển đổi số, sử dụng công nghệ AI, robot…các công ty chứng khoán có thể giảm dần đội ngũ môi giới, hỗ trợ giao dịch, giảm mạnh phí, thậm chí có một số công ty còn đưa phí về mức 0 đồng. Nguồn lợi nhuận của các công ty chứng khoán theo đó sẽ tăng thu lên từ các sản phẩm mới, phí quản lý tài khoản…. Tính đến đầu năm 2022, muy mô thị trường tài chính Việt Nam tính theo thông lệ quốc tế tương đương khoảng 300% GDP. Với quy mô đồ sộ này, khi thị trường cải thiện được năng lực công nghệ và các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô tích cực, dòng tiền chắc chắn sẽ chảy mạnh hơn vào kênh đầu tư chứng khoán, không chỉ đến từ nhà đầu tư trong nước, mà còn từ các nhà đầu tư nước ngoài.
54 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC 3.2. Thực tiễn hoạt động chuyển đổi số của ngành chứng khoán Việt Nam Tại Việt Nam, hành vi đầu tư chứng khoán những năm vừa qua đã thực sự thay đỏi trong kỷ nguyên số. Các nhà đầu tư cá nhân không còn “bám” sàn giao dịch như thuở xưa nữa. Thay vào đó, đầu tư chứng khoán chủ yếu được tiến hành trên nền tảng online, từ việc lập tài khoản, nộp/rút tiền cho đến giao dịch mua bán hàng ngày, cũng như thực hiện các dịch vụ khác. Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng có nhiều sản phẩm, bên cạnh hàng hóa cơ sở (cổ phiếu, trái phiếu), đã xuất hiện các sản phẩm trên thị trường phái sinh (hợp đồng tương lai, chứng quyền). Những sản phẩm này tưởng chừng như bắt buộc phải giao dịch trực tiếp, nhưng hiện nay đều đã được đưa lên nền tảng số, giao dịch online liên tục trong khung thời gian thị trường chứng khoán hoạt động, liên kết các hệ thống chuyển tiền tức thời của nhiều ngân hàng. Thông qua chuyển đổi số, các công ty chứng khoán tiến hành thuận tiện hơn các dịch vụ tư vấn, gói tư vấn hỗ trợ khách hàng, giúp cho nhà đầu tư tổ chức cũng như cá nhân có nhiều lựa chọn hơn trong các quyết định giao dịch. Rõ ràng quá trình chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh trở thành một xu thế không thể thay đổi với mọi lĩnh vực kinh doanh, bao gồm cả chứng khoán và bước dịch chuyển này càng được đẩy nhanh hơn trong giai đoạn dịch bệnh phức tạp. Để ứng phó vượt qua đại dịch Covid-19, các công ty chứng khoán đã đẩy mạnh tái cấu trúc, cải tiến quy trình nghiệp vụ hoạt động hiệu quả hơn đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ, phát triển sản phẩm mới thu hút nhà đầu tư. Trong giai đoạn giãn cách xã hội vì đại dịch Covid-19, mọi các công ty chứng đều khuyến khích khách hàng sử dụng các công cụ giao dịch online, đồng thời đa số các công ty đều kích hoạt chế độ làm việc từ xa, dừng giao dịch trực tiếp trên sàn. Nhiều sản phẩm trước đây tưởng chừng như bắt buộc phải giao dịch trực tiếp nay cũng đã được đưa lên nền tảng số, như trái phiếu, hay các hệ thống chuyển tiền tức thời liên kết nhiều ngân hàng cũng phát huy hết hiệu quả. Những bước thay đổi này khiến hiệu suất công việc thậm chí không giảm mà còn gia tăng. Thực tế là dù trong giai đoạn giãn cách xã hội, lượng tài khoản chứng khoán mở mới vẫn tăng kỷ lục. Bình quân tại một công ty chứng khoán, tỷ trọng giao dịch qua kênh trực tuyến trên thị trường chứng khoán cơ sở và phái sinh tăng lần lượt từ khoảng 90%, 92% lên là 93% và 98%. Năm 2021, số tài khoản nhà đầu tư chứng khoán mở mới đạt 1,5 triệu tài khoản, gấp 1,5 lần tổng số tài khoản mở mới trong 4 năm trước (2017-2020) cộng lại. Góp phần không nhỏ trong thu hút nhà đầu tư là các thủ tục tham gia thị trường đã được đơn giản hóa nhờ công nghệ. Trong bối cảnh thị trường ngày càng phát triển, nhiều sản phẩm mới sẽ ra mắt trong tương lai, các công ty chứng khoán đã và đang đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển các ứng dụng công nghệ để thu hút nhà đầu tư. Nhiều công ty chứng khoán đã phát triển các Chatbox, AI, môi giới ảo tự động trả lời, hướng dẫn mở tài khoản, cũng như giải quyết các vấn đề cho nhà đầu tư. Nhằm đón đầu những thay đổi, xu hướng mới của thị trường, các công ty chứng khoán đã đẩy mạnh đầu tư hệ thống công nghệ thông tin phục vụ các hoạt động kinh doanh hiệu quả; tập trung gia tăng cung cấp các sản phẩm theo chuỗi, cung ứng một hệ
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 55 sinh thái sản phẩm dịch vụ đa dạng cho khách hàng. Nhiều công ty chứng khoán phát triển các ứng dụng (apps) để nhà đầu tư quản lý tài khoản. Đồng thời, các công ty cũng triển khai cập nhật hệ thống giao dịch mới theo công nghệ của Hàn Quốc (KRX), hay FPT (hệ thống xử lý nghẽn lệnh cho HOSE chính thức đi vào hoạt động từ tháng 10/2021) để bảo đảm giao dịch được hanh thông, thuận lợi. Theo ông Nguyễn Thế Minh (2022), Giám đốc Phân tích CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam, “Từ năm 2020, các CTCK giải quyết việc mở tài khoản chứng khoán một cách thuận lợi thông qua EKYC online. Việc này đã giúp CTCK, cũng như các nhà đầu tư bớt đi nhiều thủ tục phức tạp, nhiêu khê”. Ông Đỗ Bảo Ngọc (2022), Phó Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam cho hay, “Ở tầm nhìn dài hạn, các CTCK sẽ phát triển các App nâng cao như tổng hợp thông tin thị trường, phân tích dữ liệu, ứng dụng công nghệ robot vào giao dịch”. Cũng theo ông Nguyễn Thế Minh (2022), “Trong giai đoạn tiếp theo, các CTCK sẽ đẩy mạnh đầu tư sản phẩm mới, cung cấp dịch vụ cho khách hàng qua các App trên điện thoại. Với sự thay đổi này, khách hàng sẽ không cần người tư vấn, nhân viên môi giới. Việc giao dịch sẽ chủ động, thuận tiện hơn. Thêm vào đó, CTCK sẽ cung cấp nhiều công cụ để tự khách hàng đưa ra quyết định đầu tư”. Chuyển đổi số tại công ty chứng khoán SSI SSI là công ty chứng khoán lâu đời nhất tại Việt Nam và hiện nay cũng là một trong các công ty chứng khoán có quy mô lớn nhất sàn giao dịch. Theo ông Bùi Thế Tân (2020), Giám đốc khối Dịch vụ chứng khoán Khách hàng cá nhân CTCP Chứng khoán SSI, chuyển đổi số sẽ là bước đi tiếp theo của ngành tài chính nói chung và chứng khoán nói riêng. Có thể nói công ty chứng khoán lớn nhất Việt Nam hiện nay đã sẵn sàng và đang thúc đẩy mạnh mẽ tiến trình chuyển đổi số. SSI tiếp tục kiên định với chiến lược phát triển bền vững, đồng thời đẩy mạnh đầu tư cả nhân lực và hạ tầng nhằm đáp ứng đòi hỏi của thời kỳ công nghệ mới. Công ty dành nhiều hơn nguồn lực, thời gian cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới, xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự. Ngay từ năm 2020, SSI đã xác định chuyển đổi số sẽ là bước đi kế tiếp của công ty. Theo đó, chiến lược xác định không chỉ là công nghệ dẫn dắt mà còn là văn hóa doanh nghiệp có tính hợp tác cao, bộ máy quản trị rủi ro chặt chẽ, sẵn sàng trao quyền và thử nghiệm, chuyển đổi cho đến khi đạt được các mục tiêu trong lộ trình đã đề ra, với mục tiêu đặt khách hàng làm trọng tâm. Đối với công tác quản trị doanh nghiệp, SSI đã thực hiện tái cấu trúc, thành lập tiểu ban Chiến lược trực thuộc Hội đồng Quản trị cuối năm 2019 và đầu năm 2020 chính thức triển khai các dự án chuyển đổi số ưu tiên theo lộ trình đề ra. Chiến lược chuyển đổi số của SSI lấy khách hàng làm trọng tâm, tất cả nhằm hỗ trợ khách hàng và nhân viên SSI đạt được hiệu quả tốt nhất, tập trung vào những vấn đề công nghệ có thể hỗ trợ tốt nhất cho
56 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC nhân viên và khách hàng; hướng tới việc tự động hóa hoạt động kinh doanh như tự động hóa quy trình (RPA); dự đoán về hành vi của khách hàng để cải thiện dịch vụ cũng như một số xu hướng cụ thể thị trường. Công ty lên kế hoạch ra mắt nền tảng giao dịch trực tuyến mới, trên cơ sở hoàn thiện hệ thống cũ, nhằm cung cấp cổng giao dịch chủ động, toàn diện trên tất cả các trình duyệt web, hệ điều hành iOS, Android với nhiều tính năng nâng cao, sẵn sàng phục vụ đáp ứng nhu cầu cho cả nhà đầu tư cơ bản và chuyên nghiệp. Đồng thời, công ty đang tập trung vào việc vận dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm khách hàng, với một chương trình hành động cụ thể. Hiện nay SSI đang đưa ra thị trường một loạt nền tảng trực tuyến mới như iBoard, SBond online, iChat, kết nối thanh toán trực tiếp với ngân hàng thương mại. SSI cũng áp dụng những công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud) nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa công ty… sao cho đạt hiệu quả cao hơn. Đối với nội bộ SSI, các quy trình nghiệp vụ của các phòng ban từng bước được tự động hóa, giảm thiểu rủi ro, thời gian thực hiện và tối ưu nguồn lực cũng như chi phí vận hành. Đối với khách hàng, SSI nỗ lực thiết kế sản phẩm dựa trên nhu cầu của khách hàng, nâng cao trải nghiệm và tăng khả năng cá nhân hóa. Lượt truy cập các kênh giao dịch Online của SSI tại thời điểm đầu tháng 3/2020 đã tăng 51% so với đầu năm, tiếp tục tăng 86% trong giai đoạn tháng 4, và thời điểm hiện tại đã hơn gấp đôi. Tỷ trọng giao dịch qua kênh trực tuyến cũng tăng từ khoảng 90%, 92% với chứng khoán cơ sở và phái sinh, tăng lên lần lượt là 93% và 98%. Thông qua các platform mang đậm yếu tố công nghệ như iBoard, iData, SBond online, và các hệ thống giao dịch trực tuyến, nhà đầu tư có thể sử dụng các sản phẩm dịch vụ nhanh chóng và thuận tiện. Với công cụ iChat, những thắc mắc, những vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng được hỗ trợ trực tuyến thay vì những kết nối vật lý như trước. Yếu tố số hóa còn được thể hiện qua bước nộp tiền/chuyển khoản vào tài khoản giao dịch hoàn toàn miễn phí, có hiệu lực tức thì thông qua tính năng kết nối tự động giữa SSI với 6 Ngân hàng lớn. Trong 11 ngày, từ 30/3/2020 đến 10/4/202, Công ty đã ba lần hoàn thành việc diễn tập làm việc trực tuyến tại những cơ sở tập trung khối lượng giao dịch và quy mô lớn nhất của công ty chứng khoán. Trong cả ba lần diễn tập, nhân viên của SSI làm việc tại nhà, toàn bộ giao dịch, nghiệp vụ được triển khai hoàn toàn trên môi trường trực tuyến. Và kết quả là mọi việc vẫn diễn ra bình thường, không có sự cố nào xảy ra, mọi giao dịch thông suốt, không gây ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư. Hiện SSI đang hướng tới quá trình chuyển đổi từ một “môi giới chứng khoán” thông thường thành một “chuyên gia tư vấn tài chính” với rất nhiều công cụ được trang bị nhờ chuyển đổi số. AI có thể đưa ra nhận định dựa trên những mô hình nạp sẵn, phân tích thị trường dựa trên những bộ chỉ số tiêu chuẩn. Chuyển đổi số tại công ty chứng khoán MBS Trong giai đoạn 2022-2026, chiến lược của công ty chứng khoán MB (MBS) đặt ra là lọt vào Top 3 công ty chứng khoán Việt Nam về thị phần môi giới, Top 3 doanh thu dịch vụ
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 57 ngân hàng đầu tư và là nhà cung cấp dịch vụ quản lý tài sản hàng đầu. Với tham vọng này, công ty đã không ngừng thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu là trong 3-5 năm tới sẽ có 2% dân số Việt Nam sử dụng các sản phẩm đầu tư và giao dịch công nghệ số của MBS. Công ty đã xây dựng chiến lược 5 năm tới với tầm nhìn trở thành công ty chứng khoán có nền tảng giao dịch và chất lượng tư vấn hàng đầu Việt Nam. Công ty MBS tiếp tục đầu tư các nền tảng công nghệ với ngân sách hàng năm chiếm khoảng 7 - 8% doanh thu, nhằm tạo lợi thế về công nghệ từ đó tăng tốc phát triển quy mô khách hàng, triển khai các mô hình kinh doanh mới và đưa ra thị trường những sản phẩm vượt trội dựa trên nền tảng công nghệ số như Copytrade, OneID, Wealth Management… Để có sự khác biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng, chiến lược riêng biệt mà MBS đang áp dụng đó là “hiệp lực tập đoàn” thông qua việc kết hợp khai thác tiềm năng trong MBGroup với mạng lưới rộng khắp toàn quốc (network với bank, MIC, Ageaslife, MCredit) là cơ hội tạo nên sức mạnh lớn cho MBS. Mô hình Kiềng 3 chân: kinh doanh môi giới truyền thống, Kinh doanh số và Quản lý tài sản, đã được MBS phát triển những năm qua và trên thực tế đã phát huy tác dụng. Trong 3 năm qua, công ty chuyển dịch số khá thành công với khả năng mở rộng data khách hàng rất lớn. Đây là một trong những lợi thế lớn nhất của MBS so với cả các công ty chứng khoán khác. MBS đã tập trung đầu tư năng lực Công nghệ, tăng tốc chuyển đổi số. Với mục tiêu lấy trải nghiệm khách hàng là trung tâm, MBS đã chuyển đổi toàn bộ các giao dịch với khách hàng lên nền tảng số như MBS Mobile App và Webtrading S24. Các nền tảng số luôn đảm bảo an toàn, tin cậy và được các nhà đầu tư trên thị trường quan tâm và đánh giá cao. Kinh doanh số Kiềng 3 chân của MBS Môi giới Quản lý truyền tài sản thống Hình 3. Mô hình Kiềng 3 chân của MBS Nguồn: Tác giả tổng hợp Mô hình kinh doanh số được MBS tập trung triển khai từ năm 2021 nhằm cung cấp các dịch vụ toàn diện của một công ty chứng khoán “full service” tới tệp khách hàng trẻ tuổi
58 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC mới nổi và bước đầu làm quen với sản phẩm đầu tư tài chính. MBS đã áp dụng giải pháp eKYC, giúp khách hàng có thể dễ dàng mở tài khoản chứng khoán qua app MBS Mobile và MBBank, làm đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giấy tờ theo cách mở tài khoản chứng khoán thông thường. Với công cụ mở tài khoản eKYC trên app MBS Mobile cũng như từ các chương trình mở tài khoản liên kết tập đoàn, thị phần tài khoản mở mới của MBS hiện nay trung bình đạt trên 10% toàn thị trường. Mô hình kinh doanh số được MBS tập trung triển khai và đem lại thành công trong giai đoạn đầu. Số lượng tài khoản mở mới tại MBS qua ứng dụng eKYC tăng mạnh từ so với thời điểm đầu năm 2020 và tiếp tục chứng kiến tăng mạnh trong năm 2021 với sự tham gia tích cực từ các nhà đầu tư cá nhân trong nước. Mô hình này sẽ tiếp tục được MBS nghiên cứu và triển khai trong giai đoạn sắp tới. Với phương châm hoạt động “Phát triển nhanh, đột phá, chuyển đổi số, hiệu quả”, năm 2022, MBS chú trọng thay đổi mô hình kinh doanh môi giới thông qua đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, tăng trải nghiệm cho khách hàng, qua đó khách hàng được tiếp cận với hệ thống giao dịch hiện đại gồm quản trị danh mục đầu tư, tư vấn tự động, hệ thống tài khoản thông minh kết nối với nhiều sản phẩm dịch vụ như cổ phiếu, trái phiếu, chứng quyền có bảo đảm. Nhắm tới đối tượng khách hàng trẻ, cá tính và có khả năng tiếp cận công nghệ “cận pro”, MBS Mobile App cung cấp một trải nghiệm giao dịch tốt, hiện đại với nhiều công cụ nổi trội về giao dịch cảnh báo cổ phiếu, lệnh điều kiện…và các công cụ tư vấn, đào tạo để nhà Đầu Tư F0 có thể tự tin giao dịch chứng khoán. Những khó khăn, hạn chế Theo Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2021), chi phí đầu tư, ứng dụng công nghệ còn cao, khó khăn trong thay đổi thói quen là những rào cản hàng đầu trong chuyển đổi số hiện nay; khoảng 60,1% các doanh nghiệp gặp phải vấn đề này. Hình 4. Rào cản trong chuyển đổi số của doanh nghiệp Nguồn: Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2021)
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 59 Các công ty chứng khoán Việt Nam cũng không ngoại lệ với xu hướng trên. Bên cạnh những thuận lợi bước đầu, quá trình chuyển đổi số của họ gặp rất nhiều khó khăn chủ yếu là chi phí và nhân lực. Ngoài ra, tâm lý e ngại thay đổi của khách hàng cũng là một rào cản lớn, nhất là lứa trung niên và lớn tuổi rất ngại phải tiếp xúc, học công nghệ mới. Bảo mật là vấn đề nan giải. Theo ông Alex Wilson (2021),Giám đốc giải pháp kỹ thuật khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Nhật Bản, Hãng bảo mật Yubico cho biết các giao dịch online chiếm tới 96% giao dịch và cũng chiếm tới 93% các vụ gian lận trong quý 1/2021; trung bình cứ 3 công ty thì sẽ có 1 công ty đối mặt với rò rỉ dữ liệu trong vòng 2 năm và trên 80% các vụ rò rỉ do hack dữ liệu sử dụng kiểu tấn công đánh cắp thông tin đăng nhập; hậu quả của việc rò rỉ dữ liệu là chứng khoán sụt giảm, công việc đình trệ, thiệt hại về thương hiệu, mất khách hàng, mất tài sản trí tuệ. Hiện có 5 dạng lừa đảo chủ yếu liên quan đến bảo mật như sau: (1) Kẻ gian lấy cắp thông tin đăng nhập và chiếm tài khoản sau đó đổi mật khẩu và địa chỉ. (2) Kẻ gian mở tài khoản bằng thông tin đánh cắp, nạn nhân chỉ biết khi bên đòi nợ gọi đến. (3) Kẻ gian giả mạo nhân viên Chính phủ, cơ quan có thẩm quyền để lấy thông tin đăng nhập hoặc lừa đảo nạn nhân. (4) Trong các lừa đảo mua hàng trực tuyến, người mua trả tiền mà không bao giờ nhận được hàng. (5) Kẻ lừa đảo sử dụng email để lừa chủ tài khoản tiết lộ thông tin cá nhân. 4. Các giải pháp phát triển chuyển đổi số trên TTCK Việt Nam Cần nhìn nhận đúng đắn rằng chuyển đổi số không hẳn buộc các công ty chứng khoán phải thay đổi sang một mô hình kinh doanh, một dịch vụ hoàn toàn khác hoàn toàn xa lạ, mà thực tế nằm ở chính sự chuyển đổi công nghê trong bản thân mỗi công ty chứng khoán, từ đó mang đến nhiều cơ hội đổi mới, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức hơn cho quá trình phát triển trong tương lai. Trên cơ sở đánh giá và phân tích thực tiễn chuyển đổi số trong các công ty chứng khoán Việt Nam, tác giả xin đề xuất một số giải pháp như sau Phát triển chiến lược chuyển đổi số trong dài hạn Chuyển đổi số không phải chỉ thực hiện 1 lần là xong, mà luôn cần được cập nhật thường xuyên để nâng cao chất lượng phục vụ nhà đầu tư. Bản thân các công ty chứng khoán cần xây dựng lộ trình phát triển trong dài hạn, tránh việc thực hiện chuyển đổi số theo từng giai đoạn riêng lẻ, manh mún; phát triển đồng bộ trong chiến lược tổng thể của cả doanh nghiệp.
60 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC Giải bài toán chi phí và nhân lực Trở ngại lớn cho công cuộc chuyển đổi số chính là vấn đề về chi phí và nhân lực. Để giải quyết bài toán dài hạn này, các công ty chứng khoán cần tìm cách gia tăng nguồn vốn thông qua phát hành quyền mua cổ phiếu, phát hành riêng lẻ và phát hành trái phiếu trong cũng như ngoài nước, bên cạnh kênh vay vốn ngân hàng truyền thống. Về nhân sự, cần tìm cách thu hút nhân lực IT chuyên về chuyển đổi số, nhất là các nhân sự chất lượng cao nhằm nâng cao hiệu quả và năng suất làm việc trong bối cảnh các giao dịch công nghệ trở nên cần thiết hơn bao giờ hết như hiện nay. Tăng cường tính bảo mật Để phòng ngừa các thủ đoạn lừa đảo qua môi trường mạng, tăng cường tính bảo mật cho tài khoản khách hàng, cần có thêm nhiều công ty chứng khoán áp dụng xác thực 2 lớp trong các dịch vụ cung cấp cho khách hàng. Hiện nay chỉ một số công ty chứng khoán áp dụng hình thức này, do trở ngại đến từ chi phí, hay nền tảng công nghệ lạc hậu, hoặc là họ e ngại gây ra nhiều phiền phức cho khách hàng. Khi các tổ chức tài chính và khách hàng của họ dần thích nghi các quan hệ giao dịch trực tuyến, từ xa… i thì yếu tố bảo mật trực tuyến cao sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh quan trọng trong ngành chứng khoán. Hiện nay, Yubico đang cung cấp một khóa bảo mật USB có thể cắm vào cổng USB trên máy tính và tạo thêm một lớp bảo mật dùng cho các giao dịch trực tuyến giúp tăng độ bảo mật. Khóa bảo mật USB này đáp ứng các chuẩn FIDO của Liên minh Xác thực trực tuyến thế giới (FIDO Alliance), dễ sử dụng và có khả năng chống giả mạo, chặn đứng các tấn công chiếm tài khoản. Các công ty chứng khoán trong nước có thể nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới này Phát triển chuyển đổi số theo mô hình Kiềng ba chân Con người Chuyển đổi số TTCK Hệ Quy thống trình Hình 5. Mô hình Kiềng ba chân – 3 nhân tố ảnh hưởng đến chuyển đổi số trong ngành chứng khoán Nguồn: Tác giả xây dựng
CHUYỂN ĐỔI SỐ: XU HƯỚNG VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 61 Theo ông Jack Nguyễn (2022), để chuyển đổi số cần quan tâm 3 yếu tố quan trọng là: (1) Con người. Trong đó, tầm nhìn của lãnh đạo là quan trọng. (2) Hệ thống. Hệ thống phải thực sự được định hướng chuyển đổi số. Ở đây phải có sự thống nhất và đồng điệu giữa tất cả các phòng ban trong một công ty. (3) Quy trình. Càng ngày thì quy trình đòi hỏi phải đơn giản và hiệu quả hơn. 3 nhân tố trên được ví như kiềng 3 chân góp phần vào sự thành công trong chuyển đổi số của tổ chức. Chúng sẽ song hành và hỗ trợ lẫn nhau. Đây là mô hình rất đáng để các công ty chứng khoán Việt Nam học hỏi. Tài liệu tham khảo APO (2021). Năng suất nhân tố tổng hợp và đóng góp của nó vào tăng trưởng ngành Nông nghiệp Việt Nami. Trích dẫn tại https://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/nang-suat-nhan-to-tong-hop- va-dong-gop-cua-no-vao-tang-truong-nganh-nong-nghiep-viet-nam-334910.html Alex Wilson (2021). Hoạt động chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán cần nhanh hơn. Trích dẫn tại https://kinhtechungkhoan.vn/pho-chu-tich-vasb-nguyen-thanh-ky-hoat-dong- chuyen-doi-so-tren-thi-truong-chung-khoan-can-nhanh-hon-107593.html Bùi Thế Tân (2020). Chuyển đổi số không chỉ nằm ở công nghệ, đó là chiến lược và cách tư duy mới. Trích dẫn tại https://www.ssi.com.vn/tin-tuc/tin-tuc-su-kien-ssi/chuyen-doi-so-khong-chi- nam-o-cong-nghe-do-la-chien-luoc-va-cach-tu-duy-moi Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) (2021). Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số đã lan tỏa đến nhiều địa phương. Trích dẫn tại https://www.mpi.gov.vn/Pages/tinbai. aspx?idTin=53942&idcm=49 Đỗ Bảo Ngọc (2022). Chuyển đổi số - xu hướng ‘sống còn’ với các công ty chứng khoán. Trích dẫn tại https://nhadautu.vn/chuyen-doi-so--xu-huong-song-con-voi-cac-cong-ty-chung- khoan-d62578.html EVN (2021). Chuyển đổi số trong Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam. Trích dẫn tại https:// www.evn.com.vn/d6/news/Chuyen-doi-so-trong-Tap-doan-Dien-luc-Quoc-gia-Viet- Nam-6-12-27015.aspx FPT (2021). FPT chia sẻ chiến lược chuyển đổi số để hiện thực hóa mục tiêu Việt Nam số. Trích dẫn tại https://ictnews.vietnamnet.vn/cuoc-song-so/chuyen-doi-so/fpt-chia-se-chien-luoc- chuyen-doi-so-de-hien-thuc-hoa-muc-tieu-viet-nam-so-399214.html Gartner (2015). Những khái niệm cơ bản của Cách mạng 4.0. Trích dẫn tại https://vtc.edu.vn/ knowledge/nhung-khai-niem-co-ban-cua-cach-mang-4-0 Jack Nguyễn (2022). Chuyển đổi số ngành chứng khoán: Bài toán cần giải để khai thác 95% dư địa còn lại và phục vụ thế hệ nhà đầu tư mới. Trích dẫn tại https://bvsc.com.vn/ BVSCNews/2022628/1015830/chuyen-doi-so-nganh-chung-khoan-bai-toan-can-giai-de- khai-thac-95-du-dia-con-lai-va-phuc-vu-the-he-nha-dau-tu-moi.aspx
62 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC Klaus Schwab (2017). Những khái niệm cơ bản của Cách mạng 4.0. Trích dẫn tại https://vtc.edu.vn/ knowledge/nhung-khai-niem-co-ban-cua-cach-mang-4-0 Lục Kim Thanh (2022). Dự đoán xu thế chuyển đổi số trong các công ty chứng khoán. Trích dẫn tại https://www.ssi.com.vn/tin-tuc/tin-tuc-su-kien-ssi/du-doan-xu-the-chuyen-doi-so-trong- cac-cong-ty-chung-khoan McKinsey (2021). Mức độ thâm nhập của ngân hàng số, ví điện tử tại Việt Nam đang đến đâu? Trích dẫn tại https://www.thitruonghanghoa.com/public/tin-tuc/muc-do-tham-nhap-cua- ngan-hang-so-vi-dien-tu-tai-viet-nam-dang-den-dau-181892.html Microsoft (2017). Chuyển đổi số là gì? Tầm quan trọng của chuyển đổi số hiện nay. Trích dẫn tại https://ntt-supercare365.com/chuyen-doi-so-la-gi-tam-quan-trong-cua-chuyen-doi-so- hien-nay/ Mikołajewicz-Woźniak và Scheibe (2015). Những khái niệm cơ bản của Cách mạng 4.0. Trích dẫn tại https://vtc.edu.vn/knowledge/nhung-khai-niem-co-ban-cua-cach-mang-4-0 Nguyễn Thế Minh (2022). Chuyển đổi số - xu hướng ‘sống còn’ với các công ty chứng khoán. Trích dẫn tại https://nhadautu.vn/chuyen-doi-so--xu-huong-song-con-voi-cac-cong-ty-chung- khoan-d62578.html Nguyễn Thanh Kỳ (2021). Hoạt động chuyển đổi số trên thị trường chứng khoán cần nhanh hơn. Trích dẫn tại https://thitruongtaichinhtiente.vn/hoat-dong-chuyen-doi-so-tren-thi-truong- chung-khoan-can-nhanh-hon-37367.html WB (2021). Chuyển đổi số trong ngành tài chính ngân hàng. Trích dẫn tại https://caf-global.com/ chuyen-doi-so-trong-nganh-tai-chinh-ngan-hang/