Chu Thị Thu Trang<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
112(12)/1: 91 - 97<br />
<br />
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HỖ TRỢ PHỤ NỮ ĐƠN THÂN<br />
PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA ĐÌNH TẠI XÃ BÁ XUYÊN,<br />
THỊ XÃ SÔNG CÔNG, TỈNH THÁI NGUYÊN<br />
Chu Thị Thu Trang*<br />
Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Qua khảo sát, tìm hiểu cuộc sống của phụ nữ đơn thân (PNĐT) tại xã Bá Xuyên, thị xã Sông<br />
Công, tỉnh Thái Nguyên cho thấy PNĐT là một trong những nhóm phụ nữ yếu thế, gặp rất nhiều<br />
vấn đề khó khăn. Vấn đề nổi bật mà các hộ gia đình PNĐT ở đây gặp phải là những khó khăn về<br />
kinh tế. Mặc dù chính quyền địa phương đã có rất nhiều nỗ lực trong hoạt động hỗ trợ phát triển<br />
kinh tế cho phụ nữ nói chung và phụ nữ đơn thân trên địa bàn xã nói riêng, nhưng tỷ lệ nghèo và<br />
cận nghèo trong nhóm PNĐT năm 2012 vẫn chiếm trên 40%. Để giúp họ thoát khỏi tình trạng<br />
nghèo đói, đòi hỏi phải có sự chung tay giúp sức của cả cộng đồng, xã hội. Các nguồn lực hỗ trợ từ<br />
phía cộng đồng sẽ tạo cơ hội và điều kiện để họ nâng cao năng lực phát triển kinh tế, phát huy vai<br />
trò của mình trong việc xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc dù đó là một gia đình khuyết thiếu.<br />
Từ khóa: Phụ nữ đơn thân; phụ nữ; phát triển kinh tế, hộ gia đình, hỗ trợ.<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ*<br />
Từ xa xưa, xã hội Việt Nam truyền thống đã<br />
khẳng định gia đình là tế bào của xã hội, có<br />
vai trò quan trọng trong cuộc sống của mỗi<br />
con người. Người phụ nữ ở thời đại nào cũng<br />
đều mong muốn có một mái ấm gia đình hạnh<br />
phúc, muốn được thực hiện đầy đủ các thiên<br />
chức cao cả của mình. Nhưng cái hạnh phúc<br />
tưởng chừng nhỏ nhoi ấy, không phải người<br />
phụ nữ nào cũng may mắn nhận được. Và<br />
trong số đó phải kể đến những người phụ nữ<br />
đơn thân (PNĐT), họ là những người phải<br />
gánh chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống:<br />
“Tròng trành như nón không quai<br />
Như thuyền không lái, như ai không chồng”.<br />
Có thể nói trong các nhóm phụ nữ yếu thế ở<br />
Việt Nam hiện nay, có lẽ nhóm PNĐT ít nhận<br />
được sự quan tâm, hỗ trợ từ phía cộng đồng,<br />
xã hội. Trong các nghiên cứu khoa học xã<br />
hội, vấn đề PNĐT cũng ít được bàn tới. Vấn<br />
đề này chỉ được đề cập đan xen trong các<br />
công trình nghiên cứu về phụ nữ nông thôn,<br />
các nghiên cứu về ly hôn và các công trình<br />
nghiên cứu về nhóm phụ nữ nghèo. [3]<br />
Xã Bá Xuyên, thị xã Sông Công, tỉnh Thái<br />
Nguyên là một xã trung du miền núi với hơn<br />
*<br />
<br />
ĐT: 0985073746; Email: thutrang_ctxh@yahoo.com.vn<br />
<br />
4000 nhân khẩu, trong đó số PNĐT từ 18 đến<br />
59 tuổi là 106 người (tính đến tháng 5/2013)<br />
chiếm 10,2% tổng dân số của xã. Là một xã<br />
thuần nông, đời sống kinh tế của bà con nơi<br />
đây còn gặp nhiều khó khăn. Vì thế công tác<br />
hỗ trợ PNĐT chưa được chú trọng quan tâm<br />
một cách đúng mức. Đặc biệt là công tác hỗ<br />
trợ PNĐT phát triển kinh tế hộ gia đình, cải<br />
thiện chất lượng cuộc sống chưa đạt hiệu quả<br />
nên hầu hết những PNĐT vẫn phải sống trong<br />
cảnh nghèo khó, túng bấn.<br />
Từ những vấn đề trên cho thấy những khó<br />
khăn của người PNĐT cần phải được quan<br />
tâm, nghiên cứu, đánh giá một cách khoa<br />
học và hệ thống, làm cơ sở đưa ra các giải<br />
pháp hỗ trợ hiệu quả, mang tính bền vững.<br />
Với tất cả lý do trên, tác giả mạnh dạn tìm<br />
hiểu: “Thực trạng công tác hỗ trợ phụ nữ<br />
đơn thân phát triển kinh tế hộ gia đình tại<br />
xã Bá Xuyên, thị xã Sông Công, tỉnh Thái<br />
Nguyên”. Từ đó đề xuất một số giải pháp<br />
nhằm phát huy vai trò của cộng đồng trong<br />
việc hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình<br />
cho PNĐT. Nghiên cứu được thực hiện từ<br />
tháng 2 đến tháng 5/2013. Đề tài sử dụng<br />
phương pháp trưng cầu ý kiến bằng bảng<br />
hỏi tự ghi (Anket); tiến hành phỏng vấn sâu<br />
10 đối tượng PNĐT và các đối tượng liên<br />
quan; thảo luận 2 nhóm PNĐT (mỗi nhóm<br />
từ 6 – 9 người).<br />
91<br />
<br />
Chu Thị Thu Trang<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐỜI SỐNG CỦA<br />
PNĐT Ở XÃ BÁ XUYÊN – SÔNG CÔNG –<br />
THÁI NGUYÊN<br />
Phụ nữ đơn thân được đề cập trong đề tài này<br />
được hiểu là những người phụ nữ chưa lấy<br />
chồng hoặc không muốn lấy chồng, những<br />
người phụ nữ góa bụa, ly hôn, ly thân, hoặc bị<br />
chồng ruồng bỏ. Họ có thể có con (hay con<br />
nuôi) hoặc không có con. Họ có thể sống một<br />
mình hay sống cùng con cái, gia đình, họ<br />
hàng. [5], [6]<br />
Bá Xuyên là một xã thuần nông và là một<br />
trong 2 xã có kinh tế khó khăn hơn so với các<br />
xã/ phường khác trong khu vực thị xã Sông<br />
Công. Trong 106 PNĐT thì có 102 hộ do phụ<br />
nữ đơn thân làm chủ hộ và 4 phụ nữ đơn thân<br />
không làm chủ hộ (vẫn ở chung với cha mẹ<br />
hoặc anh /chị em ruột, chưa tách thành hộ<br />
độc lập).<br />
Có nhiều hoàn cảnh khiến những người phụ<br />
nữ này phải một mình nuôi con, sống thiếu<br />
vắng người đàn ông. Tạm thời phân loại<br />
PNĐT tại xã Bá Xuyên như sau:<br />
Bảng 1. Phân loại các loại hình PNĐT<br />
ở xã Bá Xuyên<br />
Loại hình đơn thân<br />
Góa bụa<br />
PN ly hôn<br />
PN không có chồng,<br />
không có con<br />
P\N không có chồng<br />
nhưng có con<br />
PN bị chồng ruồng bỏ<br />
<br />
Số PNĐT<br />
(ĐV:người)<br />
56<br />
16<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
(%)<br />
52,8<br />
15,1<br />
<br />
11<br />
<br />
10,4<br />
<br />
21<br />
<br />
19,8<br />
<br />
2<br />
<br />
1,9<br />
<br />
Qua khảo sát, tìm hiểu cuộc sống của PNĐT<br />
xã Bá Xuyên, tác giả nhận thấy PNĐT gặp rất<br />
nhiều vấn đề khó khăn như: đời sống vật chất<br />
nghèo nàn; gánh nặng kinh tế, áp lực tâm lý,<br />
khó khăn trong việc hòa nhập xã hội (đặc biệt<br />
đối với nhóm phụ nữ không có chồng nhưng<br />
có con). Những trở ngại trong việc nuôi con<br />
luôn đè nặng lên vai họ. Họ phải gồng mình<br />
lên để làm việc, để nuôi dạy con cái, chăm lo<br />
cho gia đình khi thiếu vắng người đàn ông<br />
bên cạnh. Vì vậy, PNĐT có rất ít thời gian để<br />
nghỉ ngơi, để hưởng thụ nên đời sống văn<br />
92<br />
<br />
112(12)/1: 91 - 97<br />
<br />
hóa, tinh thần của họ cũng rất thiếu thốn; ít có<br />
điều kiện để chăm lo cho sức khỏe bản thân.<br />
Tuy nhiên, vấn đề nổi bật mà các hộ gia đình<br />
PNĐT ở đây gặp phải là vấn đề về kinh tế.<br />
Hầu hết các hộ PNĐT đều có đời sống vật<br />
chất thiếu thốn, nghèo nàn. Xã Bá xuyên có<br />
102 hộ phụ nữ đơn thân thì có đến 35 hộ<br />
thuộc diện hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 34,3%) và<br />
10 hộ thuộc diện cận nghèo (chiếm tỷ lệ<br />
9,8%). [2]<br />
Khi đến gia đình cô Đ.T.L (hộ gia đình phụ nữ<br />
nghèo đơn thân nuôi con nhỏ) sống tại xóm Chúc,<br />
xã Bá Xuyên, thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên,<br />
chúng tôi đã cảm nhận được sự khốn khó của gia<br />
đình người phụ nữ đơn thân này. Cô L năm nay 45<br />
tuổi, bị chồng ruồng bỏ cách đây khoảng 12 năm.<br />
Năm nay con gái cô đã học lớp 7. Hai mẹ con cô L<br />
sống trong căn nhà nhỏ hai gian mới xây dựng<br />
năm 2009 bằng số tiền dành dụm trong nhiều năm<br />
qua cùng với sự hỗ trợ của anh em, họ hàng.<br />
Nguồn thu nhập chính của gia đình chỉ dựa vào<br />
một mảnh vườn nhỏ và 2 sào ruộng. Ruộng vườn<br />
ít, không có công việc ổn định khiến kinh tế gia<br />
đình ngày càng trở nên chật vật, khốn khó.<br />
<br />
Phần đông các hộ gia đình PNĐT đều rơi vào<br />
hoàn cảnh túng bấn, nghèo khó. Là bởi một<br />
gia đình không đầy đủ, hay nói cách khác<br />
“một chèo, một lái” tất sẽ dẫn đến những khó<br />
khăn về kinh tế. Họ là lao động chính, đảm<br />
nhận tất cả các công việc năng nhọc như làm<br />
kinh tế, nội trợ, nuôi dạy con cái… PNĐT ở<br />
khu vực thành thị, hay những nơi kinh tế phát<br />
triển thường không gặp nhiều khó khăn [7].<br />
Nhưng với những PNĐT ở khu vực nông<br />
thôn, khi mà có đến 87,9% số hộ làm nông<br />
nghiệp, nghề chính là làm ruộng thì việc sản<br />
xuất đối với họ là vô cùng khó khăn. Không<br />
có người đàn ông, họ phải làm những công<br />
việc đồng áng nặng nhọc như cày, bừa... Hơn<br />
nữa, sức khỏe của phụ nữ hạn chế hơn nam<br />
giới. Chính vì vậy, dù có đảm đang đến đâu<br />
thì họ cũng phải chịu nhiều vất vả hơn, lao<br />
động bị phân tán, thu nhập thấp hơn, không<br />
đảm bảo được các khoản chi tiêu trong gia<br />
đình, nhất là việc đầu tư cho giáo dục. Do vậy<br />
việc thoát nghèo, cải thiện kinh tế gia đình trở<br />
thành bài toán nan giải.<br />
<br />
Chu Thị Thu Trang<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Những hộ gia đình phụ nữ khuyết tật đơn<br />
thân, đời sống kinh tế của họ còn khó khăn<br />
gấp bội. Có nhiều loại hình khuyết tật nhưng<br />
nhìn chung dù là loại hình khuyết tật nào đi<br />
chăng nữa thì người khuyết tật cũng gặp<br />
những khó khăn nhất định trong sinh hoạt và<br />
lao động. Hơn nữa họ lại là những người đơn<br />
thân, không có ai hỗ trợ, không có người đàn<br />
ông bên cạnh để nương tựa. Do đó, đời sống<br />
kinh tế của họ dễ rơi vào tình trạng nghèo đói.<br />
Tìm hiểu nhu cầu, nguyện vọng của những<br />
người PNĐT, chúng tôi thu được kết quả sau:<br />
Bảng 2. Các nhu cầu, nguyện vọng<br />
của PNĐT xã Bá Xuyên<br />
Các nhu cầu<br />
<br />
Tỷ lệ (%)<br />
<br />
Vay vốn để phát triển kinh tế<br />
<br />
86%<br />
<br />
Trang bị khoa học kỹ thuật<br />
<br />
72%<br />
<br />
Chăm sóc sức khỏe<br />
<br />
47%<br />
<br />
Nâng cao đời sống tinh thần<br />
<br />
23%<br />
<br />
Các nhu cầu khác<br />
<br />
9%<br />
<br />
Qua bảng số liệu trên, ta thấy, vay vốn phát<br />
triển kinh tế là nhu cầu có tầm quan trọng đặc<br />
biệt đối với tất các các hộ gia đình PNĐT. Đa<br />
số các chị đều khẳng định vốn là yếu tố đầu<br />
tiên và quan trọng nhất đối với phát triển sản<br />
xuất, mở mang ngành nghề.<br />
Bên cạnh nhu cầu về vốn, họ rất cần được<br />
trang bị kiến thức khoa học, kỹ thuật, giúp họ<br />
sử dụng đồng vốn một cách hiệu quả nhất.<br />
Đây không chỉ là nhu cầu mà còn là điều kiện<br />
để người phụ nữ nghèo mạnh dạn vay vốn<br />
nhằm phát triển sản xuất. Việc thiếu thông tin<br />
kiến thức về khoa học kỹ thuật khiến nhiều<br />
chị em lúng túng và thụ động. Đơn cử như<br />
trong chăn nuôi gà, đa phần các hộ chăn thả<br />
tự do, không tiêm thuốc phòng bệnh, khi gà<br />
mắc bệnh, các chị không biết đó là loại bệnh<br />
gì và phải dùng loại thuốc nào để chữa trị.<br />
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HỖ TRỢ<br />
PNĐT PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA<br />
ĐÌNH TẠI XÃ BÁ XUYÊN – SÔNG CÔNG<br />
– THÁI NGUYÊN<br />
Quan điểm của chính quyền địa phương:<br />
Trong những năm qua, Hội Liên hiệp phụ nữ<br />
(LHPN) xã Bá Xuyên phối hợp với các ban<br />
<br />
112(12)/1: 91 - 97<br />
<br />
ngành đã triển khai các hoạt động hỗ trợ phụ<br />
nữ phát triển kinh tế hộ gia đình dưới sự chỉ<br />
đạo của Hội LHPN thị xã Sông Công và sự<br />
chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy Đảng, chính<br />
quyền xã Bá Xuyên. Hàng năm Hội LHPN xã<br />
đã xây dựng kế hoạch hướng dẫn các chi hội<br />
tổ chức triển khai các hoạt động hỗ trợ phụ nữ<br />
phát triển kinh tế, từng bước cải thiện đời<br />
sống; phát động phong trào như: “Phụ nữ<br />
giúp nhau phát triển kinh tế gia đình”, phong<br />
trào “Phụ nữ làm kinh tế giỏi” và phong trào<br />
“giúp phụ nữ nghèo có địa chỉ”. Đồng thời<br />
dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Hội LHPN thị xã<br />
Sông Công phối hợp với Ngân hàng Chính<br />
sách xã hội, hội LHPN xã Bá Xuyên tiến hành<br />
thành lập các tổ vay vốn để chị em hội viên<br />
tham gia vay vốn nhằm mục đích phát triển<br />
kinh tế gia đình. Đặc biệt là giúp hộ nghèo do<br />
phụ nữ làm chủ hộ để động viên phụ nữ thực<br />
hiện xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu<br />
chính đáng.<br />
Các chương trình hỗ trợ PNĐT phát triển<br />
kinh tế hộ gia đình đang được triển khai:<br />
Thứ nhất là chương trình “vay vốn làm nhà ở”<br />
và “vay vốn phát triển kinh tế”, có nguồn vốn<br />
từ Ngân hàng Chính sách xã hội do Hội<br />
LHPN thị xã Sông Công thực hiện với lãi suất<br />
ưu đãi.<br />
Thứ hai, các chi hội phụ nữ xóm xây dựng<br />
“Quỹ hội ngày tiết kiệm”. Chương trình này<br />
do Hội LHPN xã phát động với mục đích hỗ<br />
trợ các hội viên phụ nữ gặp khó khăn, tạo nên<br />
sự đoàn kết trong chi hội.<br />
Thứ ba là chương trình tập huấn phát triển<br />
kinh tế cho hội viên do hội LHPN xã với mục<br />
đích giúp chị em phụ nữ tiếp cận với cây, con<br />
giống, vốn, kĩ thuật làm kinh tế điển hình là<br />
lớp tập huấn trồng, chăm sóc và chế biến chè<br />
cho các hộ tham gia dự án “chè cành”…<br />
Các dự án đang được triển khai tại địa<br />
phương (góp phần cải thiện đời sống kinh tế<br />
gia đình của hộ gia đình PNĐT) như:<br />
Dự án “Mái nhà ấm tình thương” đã được<br />
triển khai từ năm 2008 dành cho các hộ phụ<br />
nữ có hoàn cảnh đặc biệt. [1]<br />
Dự án “Thí điểm trồng giống chè cành<br />
LDP1” (triển khai từ năm 2001) và “Ứng<br />
93<br />
<br />
Chu Thị Thu Trang<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
dụng Khoa học- công nghệ nhân rộng mô<br />
hình sản xuất cây bí đao trên địa bàn xã Bá<br />
Xuyên” của Sở khoa học và công nghệ tỉnh<br />
Thái Nguyên được triển khai tháng 11/2011;<br />
dự án “thí điểm mô hình trồng chuối tiêu<br />
hồng”[2]. Đối với các dự án này, các hộ<br />
muốn tham gia vào dự án phải có diện tích đất<br />
lớn, có nguồn lao động. Vì vậy, chỉ có khoảng<br />
20% số hộ PNĐT đủ điều kiện tham gia.<br />
HIỆU QUẢ CÔNG TÁC HỖ TRỢ PNĐT<br />
PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA ĐÌNH TẠI<br />
XÃ BÁ XUYÊN<br />
Những mặt đạt được<br />
Từ năm 2008 – 2012, Hội LHPN xã Bá xuyên<br />
đã tích cực vận động các cán bộ, cơ quan, đơn<br />
vị, mạnh thường quân, các nhà hảo tâm trên<br />
địa bàn đóng góp vào quỹ “Mái ấm tình<br />
thương” của hội. Nhờ đó, hội đã hỗ trợ xây<br />
dựng mới 4 nhà và sửa chữa nhà cho 5 hội<br />
viên là những PNĐT có hoàn cảnh đặc biệt<br />
khó khăn. [1]<br />
Hội đã phối hợp với ban xóa đói giảm nghèo<br />
và ngân hành Chính sách xã hội thị xã Sông<br />
Công giúp cho 80% phụ nữ nghèo được vay<br />
vốn tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần cải<br />
thiện và nâng cao đời sống cho các chị em.<br />
Đối với quỹ “Ngày hội tiết kiệm”, các hội<br />
viên tiết kiệm từng tháng theo tổ của mình,<br />
hội có tất cả 10 tổ tiết kiệm với 360 thành<br />
viên với tổng số tiền tiết kiệm từ năm 2010<br />
đến nay là 76 triệu đồng, giải quyết cho 18 hộ<br />
phụ nữ nghèo (trong đó có 12 hộ phụ nữ<br />
nghèo đơn thân) vay không tính lãi suất. [1]<br />
Các dự án được triển khai tại địa phương với<br />
mục đích giúp các hộ dân tăng thu nhập, phát<br />
triển kinh tế gia đình bước đầu đã có hiệu<br />
quả. Nhiều hộ gia đình tham gia dự án đã<br />
thoát khỏi tình trạng nghèo đói.<br />
Những mặt tồn tại<br />
Tỷ lệ nghèo và cận nghèo trong nhóm PNĐT<br />
năm 2012 chiếm trên 40%, nhiều gia đình<br />
PNĐT vẫn sống trong tình trạng túng bấn,<br />
khó khăn về kinh tế.<br />
Trong những năm qua (từ năm 2006 – 2012),<br />
Hội liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên đã<br />
triển khai nhiều chương trình, hoạt động<br />
94<br />
<br />
112(12)/1: 91 - 97<br />
<br />
nhằm mục đích hỗ trợ phụ nữ phát triển phát<br />
triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho<br />
các hội viên. Tuy nhiên khi triển khai xuống<br />
các chi hội cơ sở thì hiệu quả của các chương<br />
trình, hoạt động hỗ trợ không cao. Thực tế,<br />
PNĐT trên địa bàn xã vẫn rơi vào tình trạng<br />
thiếu kiến thức, kỹ năng trong lĩnh vực phát<br />
triển kinh tế. [1]<br />
Nguồn vốn hỗ trợ PNĐT phát triển kinh tế hộ<br />
gia đình còn ít, nhỏ lẻ chưa đáp ứng được nhu<br />
cầu của nhiều hộ đơn thân. Mặt khác có<br />
những hộ gia đình vay vốn nhưng không biết<br />
cách sử dụng đồng vốn có hiệu quả dẫn đến<br />
điều kiện kinh tế gia đình chưa được cải thiện.<br />
Nguyên nhân<br />
Trong những năm qua, cấp ủy Đảng và chính<br />
quyền xã Bá Xuyên đã có sự quan tâm, chỉ<br />
đạo việc hỗ trợ cho phụ nữ nghèo (trong đó<br />
có nhóm PNĐT nghèo), tạo cơ hội và điều<br />
kiện phát triển cho phụ nữ, đặc biệt là hỗ trợ<br />
họ trong lĩnh vực phát triển kinh tế. Tuy<br />
nhiên, chính quyền địa phương và các ban<br />
ngành đoàn thể mới chỉ tập trung quan tâm,<br />
trợ giúp đến nhóm phụ nữ nghèo mà chưa có<br />
sự quan tâm, hỗ trợ đúng mức cho nhóm<br />
PNĐT nói riêng. Mặt khác, năng lực của cán<br />
bộ làm công tác xóa đói giảm nghèo cơ sở<br />
còn yếu kém; trình độ nhận thức của người<br />
PNĐT còn nhiều hạn chế. Đa phần họ làm<br />
nông nghiệp nhưng khả năng tiếp cận và nắm<br />
bắt thông tin kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi<br />
và chưa biết cách sử dụng nguồn vốn hợp lý<br />
dẫn đến hoàn cảnh gia đình vẫn rơi vào tình<br />
trạng khó khăn, nghèo đói. Một số chị em<br />
PNĐT vẫn còn mang tâm lý tự ti, an phận, ỷ<br />
lại và thụ động. Không có ý chí phấn đấu<br />
vươn lên thoát nghèo. Do phải “một vai hai<br />
gánh” nên tình trạng sức khoẻ giảm sút của<br />
PNĐT cũng ảnh hưởng đến khả năng lao<br />
động phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, một số<br />
chính sách, chương trình, dự án đã triển khai<br />
còn nhiều bất cập.<br />
Ví dụ dưới đây sẽ chỉ ra được hạn chế của<br />
chương trình vay vốn: đối với các chị em<br />
thuộc diện hộ nghèo sẽ được vay vốn ưu đãi,<br />
nhưng nếu mức đầu tư vượt quá 10 triệu đồng<br />
thì sẽ phải vay từ nhiều nguồn khác nhau<br />
<br />
Chu Thị Thu Trang<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
như: vay vốn từ quỹ “Ngày tiết kiệm” là 1<br />
triệu đồng, vốn vay ưu đãi của ngân hàng<br />
chính sách xã hội thị xã được giải ngân thông<br />
qua hoạt động cho vay vốn ưu đãi của hội<br />
LHPN xã là từ 2 – 3 triệu đồng và vay vốn<br />
trực tiếp tại ngân hàng. Như vậy, nguồn vốn<br />
bị phân chia nhỏ lẻ và lãi suất chênh lệch sẽ<br />
gây cản trở đến việc tập trung huy động vốn<br />
và thời gian huy động vốn của các hộ, điều<br />
này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất. Mặt<br />
khác với những hộ gia đình PNĐT nhưng là<br />
hộ cận nghèo, hoặc không phải hộ nghèo<br />
nhưng hoàn cảnh gia đình khó khăn, họ sẽ<br />
không được hưởng các chính sách ưu đãi về<br />
vốn của ngân hàng chính sách. Do đó việc<br />
tiếp cận vốn là rất khó khăn.<br />
PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HỖ TRỢ<br />
PHỤ NỮ ĐƠN THÂN PHÁT TRIỂN KINH<br />
TẾ HỘ GIA ĐÌNH TẠI XÃ BÁ XUYÊN,<br />
SÔNG CÔNG, THÁI NGUYÊN<br />
Phương hướng<br />
- Tiếp tục hực hiện mục tiêu nâng cao năng<br />
lực của gia đình trong phát triển kinh tế, ứng<br />
phó với thiên tai và khủng hoảng kinh tế; tạo<br />
việc làm, tăng thu nhập và phúc lợi, đặc biệt<br />
đối với các hộ gia đình chính sách, hộ nghèo<br />
và cận nghèo theo Chiến lược phát triển gia<br />
đình Việt Nam đến năm 2020 tầm nhìn 2030.<br />
- Tăng quyền và nâng cao năng lực kinh tế<br />
cho các đối tượng là PNĐT, đặc biệt là những<br />
PNĐT ở khu vực nông thôn. [4, tr.141]<br />
- Tăng cường vai trò của cộng đồng, chính<br />
quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể<br />
trong việc hỗ trợ PNĐT trên các lĩnh vực đời<br />
sống kinh tế, văn hóa tinh thần…<br />
- Nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở và<br />
những người làm công tác phụ nữ để họ triển<br />
khai một cách hiệu quả các hoạt động trợ giúp<br />
đến nhóm đối tượng là PNĐT.<br />
- Khơi dậy tiềm năng, sức mạnh nội lực của<br />
chính bản thân người PNĐT để họ phát huy<br />
vai trò của mình trong việc cải thiện chất<br />
lượng cuộc sống gia đình một cách bền vững.<br />
Giải pháp<br />
Nâng cao nhận thức của cộng đồng và PNĐT<br />
về bình đẳng giới, quyền của phụ nữ nói<br />
<br />
112(12)/1: 91 - 97<br />
<br />
chung và PNĐT nói riêng thông qua hoạt<br />
động tuyên truyền, giáo dục:<br />
+ Tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo<br />
dục về các vấn đề: Quyền của con người,<br />
quyền của phụ nói chung và PNĐT nói riêng,<br />
sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới. Nhằm mục<br />
đích nâng cao nhận thức của người dân về các<br />
vấn đề trên.<br />
+ Hình thức: Tuyền truyền, giáo dục qua các<br />
phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các<br />
buổi sinh hoạt, thảo luận với chủ đề về quyền<br />
của PNĐT, tổ chức triển lãm…<br />
Phát huy vai trò của hội LHPN và các tổ chức<br />
đoàn thể cấp cơ sở trong việc hỗ trợ phụ nữ<br />
đơn thân:<br />
+ Hội LHPN phối hợp với đoàn thanh niên<br />
cấp cơ sở triển khai hoạt động hỗ trợ ngày<br />
công lao động đối với những hộ gia đình<br />
PNĐT.<br />
+ Hội LHPN phối hợp với phòng khuyến<br />
nông tổ chức các buổi tập huấn phổ biến kiến<br />
thức, kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cũng như<br />
các kiến thức để phát triển kinh tế hộ gia<br />
đình.<br />
+ Hội LHPN phối hợp với Ngân hàng chính<br />
sách xã hội triển khai hoạt động vay vốn, xây<br />
dựng các quỹ tín dụng để hỗ trợ phụ nữ đơn<br />
thân nguồn vốn phát triển kinh tế gia đình.<br />
+ Phối hợp với các trung tâm dạy nghề tổ<br />
chức: Tư vấn nghề, đào tạo dạy nghề cho phụ<br />
nữ đơn thân có nhu cầu học nghề, kiếm việc<br />
làm.<br />
Nâng cao năng lực cho người PNĐT thông<br />
qua hoạt động của các nhóm tự giúp tại cộng<br />
đồng:<br />
+ Tổ chức các câu lạc bộ dành cho người<br />
PNĐT, chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm trong<br />
việc phát triển kinh tế hộ gia đình, chăm lo<br />
cho cuộc sống bản thân, gia đình, nuôi dạy<br />
con cái…<br />
+ Lồng ghép các hoạt động trợ giúp PNĐT<br />
với các hoạt động của hội phụ nữ các cấp, đặc<br />
biệt là cấp cơ sở.<br />
Hỗ trợ các chương trình, chính sách và các<br />
dịch vụ xã hội đối với đối tượng là PNĐT:<br />
95<br />
<br />