Thực trạng một số năng lực giáo dục con của cha mẹ học sinh trung học cơ sở

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE<br /> Educational Sci., 2017, Vol. 62, Iss. 4, pp. 100-111<br /> This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn<br /> <br /> DOI: 10.18173/2354-1075.2017-0062<br /> <br /> THỰC TRẠNG MỘT SỐ NĂNG LỰC GIÁO DỤC CON<br /> CỦA CHA MẸ HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ<br /> Vũ Thị Khánh Linh<br /> Khoa Tâm lí - Giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội<br /> Tóm tắt. Trong quá phát triển, giáo dục gia đình đặc biệt giáo dục của cha mẹ có vai trò<br /> hết sức quan trọng đối với mỗi một cá nhân. Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng được<br /> trang bị một cách đầy đủ về kiến thức, về phương pháp giáo dục con và cũng không có bậc<br /> cha mẹ nào được đào tạo một cách đầy đủ về việc giáo dục con cái. Chính vì thế, năng lực<br /> giáo dục con của cha mẹ là một vấn đề cần được nghiên cứu một cách sâu sắc. Bài báo tập<br /> trung phân tích một số năng lực giáo dục cơ bản của cha mẹ trong quá trình giáo dục con<br /> ở độ tuổi thiếu niên. Kết quả cho thấy, hầu hết các năng lực giáo dục con của cha mẹ được<br /> nghiên cứu không cao, chỉ ở mức trung bình hoặc dưới trung bình.<br /> Từ khóa: năng lực, năng lực giáo dục con, cha mẹ, học sinh THCS.<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Mở đầu<br /> <br /> Giáo dục con trong gia đình có vai trò quan trọng trong quá trình lớn lên và hình thành nhân<br /> cách của trẻ. Trong thời đại đầy đủ tiện nghi vật chất ngày nay, nhiều trẻ bị cuốn vào nhịp sống<br /> nhanh với Internet, game online, những tệ nạn xã hội [9]. . . Hơn lúc nào hết, các em rất cần sự bảo<br /> ban, dạy dỗ, hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống của các bậc làm cha, làm mẹ. Giáo<br /> dục trong gia đình Việt Nam không chỉ tác động mạnh mẽ ở giai đoạn ấu thơ mà còn ảnh hưởng<br /> hết sức to lớn, lâu dài suốt cả cuộc đời. Vì thế, giáo dục gia đình mang tính chất thường xuyên, lâu<br /> dài và có hệ thống chặt chẽ. Trong gia đình cha mẹ nên là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Đây<br /> là nguyên tắc quyết định, có tầm quan trọng đặc biệt lớn lao đối với công tác giáo dục. Trẻ em rất<br /> nhạy cảm và hay bắt chước nên cha mẹ trước hết phải làm gương từ cử chỉ, lời nói đến việc làm...<br /> [1, 4, 5, 8].<br /> Tuy nhiên, có nhiều bậc cha mẹ thiếu chuẩn bị và thiếu kinh nghiệm, nên thường giáo dục<br /> con theo bản năng, đôi khi cha mẹ giáo dục con một cách tùy hứng và chính vì thế cũng có lúc<br /> không tránh khỏi sai lầm [3, 5, 8]. Cách giáo dục quá nuông chiều con hay quá nghiêm đều không<br /> phải là những cách thức giáo dục tối ưu đối với sự phát triển nhân cách của trẻ [8]. Thời gian gần<br /> đây, con số thanh thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng gia tăng cả về số lượng và tính nghiêm<br /> trọng [9]. Hơn ai hết, cha mẹ phải nhận thức thật nghiêm túc về tầm quan trọng của việc giáo dục<br /> con cái. Ý thức được trách nhiệm làm cha mẹ là quan trọng và không thể thay thế. Họ cần phải có<br /> kiến thức giáo dục, được trang bị những kĩ thuật tương tác với trẻ nhằm đạt hiệu quả giáo dục con<br /> cao nhất.<br /> Ngày nhận bài: 15/3/2017. Ngày nhận đăng: 20/5/2017.<br /> Liên hệ: Vũ Thị Khánh Linh, e-mail: vuthikhanhlinh@gmail.com<br /> <br /> 100<br /> <br /> Thực trạng một số năng lực giáo dục con của cha mẹ học sinh Trung học cơ sở<br /> <br /> Từ đó có thể thấy vấn đề nghiên cứu năng lực giáo dục con trong gia đình của cha mẹ là<br /> một đề cấp bách, cần có những nghiên cứu sâu và nghiêm túc. Vấn đề tâm lí học gia đình và giáo<br /> dục gia đình đã được đề cập đến ở một số khía cạnh như phong cách giáo dục của cha mẹ, nội<br /> dung giáo dục trong gia đình, sự tương tác cha mẹ và con cái, ảnh hưởng của cha mẹ đến sự phát<br /> triển của thiếu niên, cách ứng xử của cha mẹ và con cái trong gia đình, những chưa có một công<br /> trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ về năng lực giáo dục của cha mẹ. Vì những lí do trên chúng<br /> tôi đã tiến hành nghiên cứu làm sáng tỏ một số năng lực giáo dục con của cha mẹ trong giai đoạn<br /> hiện nay.<br /> <br /> 2.<br /> 2.1.<br /> <br /> Nội dung nghiên cứu<br /> Khách thể và phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 2000 cặp cha, mẹ – con của học đang học ở 5 trường<br /> THCS: Nguyễn Tất Thành, Nguyển Bỉnh Khiêm, Chu Văn An, Nhật Tân, Cổ Nhuế II, thuộc 3 quận<br /> nội thành: quận Cầu Giấy, Quận Tây Hồ, Quận Bắc Từ Liêm của thành phố Hà Nội.<br /> Đề tài sử dụng phối hợp các phương pháp: nghiên cứu tài liệu, phỏng vấn sâu, quan sát,<br /> điều tra viết, tham khảo ý kiến chuyên gia, xử lí số liệu bằng thống kê toán học. . . trong quá trình<br /> nghiên cứu đề tài, trong đó phương pháp điều tra viết là phương pháp nghiên cứu chính.<br /> Để tiến hành phương pháp điều tra viết chúng tôi xây dựng hai mẫu dành cho cha – mẹ và<br /> con của học đang ở độ tuổi thiếu niên để tìm hiểu về các năng lực giáo dục con của cha mẹ đó là:<br /> năng lực nêu gương, năng lực hiểu con, năng lực ứng xử, năng lực đánh giá sự tiến bộ, năng lực<br /> định hướng, năng lực giáo dục thông qua tổ chức các hoạt động trong gia đình và năng lực phối<br /> hợp với nhà trường và cộng đồng trong quá trình giáo dục con. Hệ thống các item được thiết kế<br /> cho từng năng lực. Mỗi năng lực được nghiên cứu trên 3 khía cạnh: nhận thức, thái độ, hành vi.<br /> Trong hệ thống item nghiên cứu các năng lực, chúng tôi ưu tiên trọng số cho các item về hành vi<br /> thực hiện như: cách hiểu con, cách nêu gương, cách ứng xử, cách đánh giá con, cách định hướng,<br /> cách thức phối hợp với cộng đồng và nhà trường, cách thức tổ chức hoạt động trong gia đình trong<br /> quá trình giáo dục con. Các hành vi này đều hướng tới các nội dung trong quá trình phát triển của<br /> con như việc học tập, sự phát triển thể chất, quan hệ của con cái với những người xung quanh, giá<br /> trị sống và định hướng tương lai cho trẻ. Mỗi item bao gồm ba phương án trả lời thể hiện 3 mức<br /> độ của năng lực: thấp, trung bình và cao. Từ mức điểm này chúng tôi chia thành các thang đo cho<br /> từng nội dung, tổng hợp các nội dung nhỏ, tiến hành so sánh giữa tự đánh giá của cha mẹ với đánh<br /> giá của con để đánh giá về từng năng lực của cha mẹ.<br /> <br /> 2.2.<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu<br /> <br /> 2.2.1. Năng lực định hướng, tư vấn cho con trong hoạt động và trong quá trình phát triển<br /> Việc định hướng, tư vấn cho con trong hoạt động và trong quá trình phát triển rất quan<br /> trọng, nhất là khi có ở lứa tuổi thiếu niên. Ở lứa tuổi này trẻ có những thay đổi lớn so với lứa tuổi<br /> trước đó. Cha mẹ cần có những hiểu biết đúng đắn để từ đó có những thái độ, cách cư xử phù hợp<br /> trong giáo dục con. Chúng tôi tiến hành khảo sát năng lực này trên ba mặt nhận thức, thái độ và<br /> hành vi. Kết quả mà chúng tôi thu được ở Bảng 1.<br /> Qua Bảng 1 ta thấy ở cả 3 mặt: nhận thức, thái độ, hành vi của cha và mẹ đều ở mức thấp<br /> (ĐTB chung lần lượt bằng 1.76 và 1.83). Kết quả cho thấy năng lực định hướng, tư vấn cho con<br /> trong hoạt động và trong quá trình phát triển của cha mẹ nằm ở mức thấp. Ở cả 3 mặt, điểm trung<br /> bình chung của cha có phần thấp hơn của mẹ, nhưng sự khác biệt không đáng kể. Với các tình<br /> huống đưa ra ở phần này như khi con hậu đậu, lóng ngóng, làm vỡ đồ dùng; con cãi lại khi cha<br /> 101<br /> <br /> Vũ Thị Khánh Linh<br /> <br /> mẹ yêu cầu; con có những hành vi không tốt (nói tục, hút thuốc. . . ) hơn một nửa số phụ huynh<br /> dùng cách phê bình con. Một số phụ huynh có được hành vi tích cực hơn là bình tĩnh giải thích<br /> cho con. Nhưng vẫn còn một số không nhỏ cha mẹ dùng biện pháp trách mắng, trừng phạt với con.<br /> Khi phỏng vấn cha mẹ về những khó khăn cha mẹ gặp phải khi định hướng, tư vấn cho con trong<br /> hoạt động và trong quá trình phát triển rất nhiều bậc cha mẹ đã chỉ ra những khó khăn như: Quan<br /> điểm và giá trị sống của cha mẹ và con cái khá mâu thuẫn với nhau, chính vì vậy khi cha mẹ tư vấn<br /> cho con thì con cái thường không nghe theo. Hoặc ở độ tuổi dậy thì, tự ý thức của trẻ phát triển,<br /> các con muốn làm theo ý mình để khẳng định mình hơn là lắng nghe theo sự chỉ bảo của cha mẹ.<br /> Ngoài hai khó khăn này thì một khó khăn thứ ba khiến năng lực này ở cả cha và mẹ đều thấp đó là<br /> do cha mẹ không tìm được phương pháp phù hợp để tư vấn và định hướng cho con.<br /> Bảng 1. Năng lực định hướng, tư vấn cho con trong HĐ và trong QTPT của cha mẹ<br /> Cha<br /> Mẹ<br /> Các mức độ (%)<br /> NT<br /> TĐ<br /> HV<br /> NT<br /> TĐ<br /> HV<br /> Thấp<br /> 32.2<br /> 32.2<br /> 34.6<br /> 30.8<br /> 27.2<br /> 26.2<br /> Trung bình<br /> 55.6<br /> 59.3<br /> 56.5<br /> 57.5<br /> 62.1<br /> 64.5<br /> Cao<br /> 12.2<br /> 8.5<br /> 8.9<br /> 11.7<br /> 10.7<br /> 9.3<br /> ĐTB<br /> 1.78<br /> 1.76<br /> 1.74<br /> 1.81<br /> 1.84<br /> 1.83<br /> 1.76<br /> 1.83<br /> ĐTB chung<br /> Nhìn chung, theo tự đánh giá của cha mẹ về năng lực định hướng, tư vấn cho con trong hoạt<br /> động và trong quá trình phát triển ở cả cha và mẹ đều không cao, chỉ ở mức trung bình. Trước<br /> những thay đổi về thể chất, tâm lí của thiếu niên thì nhiều phụ huynh chưa có sự chuẩn bị về kiến<br /> thức và tâm thế. Nên khi đối mặt với những ứng xử khác trước, đôi khi là tiêu cực của trẻ thì dễ<br /> cảm thấy tức giận, lo lắng, nhưng lại chưa có biện pháp để tư vấn, định hướng cho con nên dẫn đến<br /> việc thắt chặt kỉ luật, càng cố gắng áp chế trẻ. Tuy nhiên, việc này có thể gây những phản kháng<br /> nơi trẻ và gây nên mâu thuẫn giữa cha mẹ và thiếu niên.<br /> <br /> 2.2.2. Năng lực sử dụng các phương pháp, phương tiện giáo dục gia đình tác động tới con<br /> thông qua tổ chức các hoạt động và tương tác của gia đình<br /> Bảng 2: Năng lực sử dụng các PP, PT giáo dục gia đình tác động tới con<br /> thông qua tổ chức các hoạt động và tương tác của gia đình<br /> Cha<br /> Mẹ<br /> Các mức độ (%)<br /> NT<br /> TĐ<br /> HV<br /> NT<br /> TĐ<br /> HV<br /> Thấp<br /> 17.8<br /> 19.6<br /> 21.0<br /> 15.9<br /> 15.0<br /> 18.2<br /> Trung bình<br /> 70.1<br /> 68.3<br /> 67.3<br /> 71.5<br /> 71.0<br /> 69.6<br /> Cao<br /> 12.1<br /> 12.1<br /> 11.7<br /> 12.6<br /> 14.0<br /> 12.2<br /> ĐTB<br /> 1.94<br /> 1.93<br /> 1.91<br /> 1.97<br /> 1.99<br /> 1.94<br /> 1.93<br /> 1.97<br /> ĐTB chung<br /> Giáo dục gia đình khác với giáo dục trong nhà trường ở nhiều điểm trong đó sự khác biệt<br /> nổi bật là về mục đích và phương tiện, phương pháp giáo dục. Nếu như hoạt động giáo dục trong<br /> nhà trường là hoạt động chính thống, có tính tự giác, được tổ chức một cách bài bản, có hệ thống<br /> với những mục đích, mục tiêu cụ thể, được xác định ngay từ đầu thì giáo dục trong gia đình lại<br /> 102<br /> <br /> Thực trạng một số năng lực giáo dục con của cha mẹ học sinh Trung học cơ sở<br /> <br /> mang tính tự phát, thường đi kèm hoặc là hệ quả của một hoạt động nào đó. Mục đích của giáo dục<br /> trong gia đình cũng không phải mục đích tự thân của việc giáo dục mà là mục đích của hoạt động.<br /> Xét khái quát ta thấy, năng lực này của cha mẹ đều ở dưới trung bình. Cả điểm trung bình<br /> và tỉ lệ phần trăm các mức độ đều phản ánh điều này. Điểm trung bình của toàn thang là 1.93 điểm<br /> ở cha và 1.97 điểm ở mẹ, đều nằm ở mức tiệm cận với mức trung bình (≈ 2). Điểm trung bình<br /> của cha trong từng mặt lần lượt là 1.94; 1.93; 1.91 điểm. Điểm trung bình trong từng mặt của mẹ<br /> có nhỉnh hơn của cha đôi chút nhưng sự chênh lệch không đáng kể cũng đều ở mức ≈ 2 điểm. Sử<br /> dụng kiểm định trị trung bình của cha và mẹ trong mức độ hiểu con ở lĩnh vực học tập cũng cho<br /> kết quả Sig = 0.42 > 0.05, cho thấy sự chênh lệch giữa này không có ý nghĩa.<br /> Phân tích sâu vào từng mặt ta thấy:<br /> + Về mặt nhận thức: Có hơn 50% cha mẹ cho biết chỉ hiểu sơ qua về các phương pháp giáo<br /> dục trong gia đình, họ chỉ nắm bắt được một số phương pháp phổ biến như: nhắc nhở, trò chuyện,<br /> răn đe, nêu gương... Số phụ huynh hiểu rõ về các phương pháp, biết vận dụng linh hoạt các phương<br /> pháp chiếm khoảng 30%. Và vẫn có khoảng 10% phụ huynh không quan tâm đến việc này. Qua<br /> kết quả phân tích trên, có thể thấy các khách thể phụ huynh được khảo sát có nhận thức về các<br /> phương tiện, phương pháp giáo dục con trong gia đình chưa sâu sắc, đầy đủ. Nhìn chung, các bậc<br /> cha mẹ chỉ nắm được một số phương pháp, phương tiện cơ bản, và những hiểu biết về từng phương<br /> pháp cũng chưa sâu sắc, điều này có thể sẽ ảnh hưởng khá lớn đến việc vận dụng các phương pháp<br /> này trong quá trình giáo dục con.<br /> + Về mặt thái độ: Từ kết quả bảng 2, qua điểm trung bình và tỉ lệ phần trăm các mức độ,<br /> chúng ta có thể thấy những biểu hiện thái độ của năng lực sử dụng các phương pháp, phương tiện<br /> giáo dục gia đình tác động tới con thông qua tổ chức các hoạt động và tương tác của gia đình ở<br /> mức trung bình. Ta có thể thấy rõ điều này khi xem xét từng câu hỏi. Trong tình huống khi con cái<br /> tỏ thái độ chống đối lại phương pháp của cha mẹ thì có khoảng một nửa phụ huynh đều rơi vào<br /> cảm giác bực bội, tức giận. Có khoảng 12% phụ huynh cảm thấy không thể chấp nhận hành vi này<br /> của con. Và có khoảng 33% cha mẹ là có thể giữ bình tĩnh để tìm biện pháp phù hợp. Trong việc<br /> thường xuyên phải nhắc nhở con thực hiện các công việc trong gia đình thì có khoảng 60% cha mẹ<br /> cảm thấy hơi bực mình, mất kiên nhẫn khi thường xuyên nhắc nhở mà con không thay đổi, khoảng<br /> 12 phụ huynh bực bội, tức giận. Số phụ huynh có thể bình tĩnh, cố gắng kiên nhẫn dạy con chiếm<br /> khoảng 27%. Qua những số liệu và phân tích trên có thể thấy ở những cặp cha mẹ được khảo sát,<br /> nhiều cha mẹ còn chưa kiểm soát tốt cảm xúc của mình. Khi con có khúc mắc hay phạm lỗi cha<br /> mẹ dễ rơi vào cảm giác buồn bực, thất vọng. Chỉ một số phụ huynh có thể điều chỉnh cảm xúc của<br /> mình, giữ bình tĩnh để tìm biện pháp giải quyết phù hợp.<br /> + Mặt hành vi: Nghiên cứu những hành vi cụ thể, biểu hiện của năng lực sử dụng các<br /> phương pháp, phương tiện giáo dục gia đình tác động tới con thông qua tổ chức các hoạt động và<br /> tương tác của gia đình, chúng tôi nhận thấy: Trong trường hợp con chống đối lại những nội dung<br /> cha mẹ dạy bảo, có khoảng 50% cha mẹ thường phê bình con, sau đó mới tìm nguyên nhân sự việc,<br /> khoảng 13% phụ huynh sẽ mắng con, yêu cầu không được tái phạm. Số cha mẹ có thể bình tĩnh<br /> trao đổi, cùng con tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục khoảng 28%. Đối với những công việc<br /> của con, khoảng 52% phụ huynh để con tự quyết định như bạn bè, học tập, định hướng tương lai,<br /> khoảng 30% phụ huynh thường trao đổi với con về các lĩnh vực này để có sự lựa chọn hợp lí. Và<br /> có khoảng 13% cha mẹ bắt buộc con phải làm theo sự chỉ đạo của mình. Qua những số liệu trên<br /> có thể thấy trong lĩnh vực học tập, nhiều cha mẹ thường nghiêm khắc giáo dục con, một số ít vẫn<br /> còn dùng biện pháp cưỡng ép, bắt buộc với con. Bên cạnh đó cũng có một số cha mẹ đã có những<br /> ứng xử tích cực, tôn trọng con, khích lệ, đồng hành cùng con.<br /> <br /> 103<br /> <br /> Vũ Thị Khánh Linh<br /> <br /> 2.2.3. Năng lực nêu gương<br /> Trong giáo dục gia đình, một trong những phương pháp cha mẹ hay sử dụng trong quá trình<br /> giáo dục con. Đặc điểm trẻ em là rất hay bắt chước. Mọi cử chỉ, lời nói của cha mẹ đều ảnh hưởng<br /> lớn đối với trẻ. Vì vậy, để dạy con, cha mẹ cần phải làm tấm gương sáng, là khuôn mẫu để trẻ noi<br /> theo. Tuy nhiên, không phải lúc nào cha mẹ cũng thành công khi sử dụng phương pháp này. Nhiều<br /> khi trẻ cảm thấy rất khó chịu khi bị so sánh hoặc bắt buộc phải làm theo một khuôn mẫu nào đó.<br /> Chính vì vậy để đem lại hiệu quả cho phương pháp này thì cha mẹ rất cần phải có năng lực nêu<br /> gương trong quá trình giáo dục con.<br /> <br /> Các mức độ (%)<br /> Thấp<br /> Trung bình<br /> Cao<br /> ĐTB<br /> ĐTB chung<br /> <br /> Bảng 3. Năng lực nêu gương của cha mẹ<br /> Cha<br /> NT<br /> TĐ<br /> HV<br /> NT<br /> 34.1<br /> 24.8<br /> 29.0<br /> 27.6<br /> 57.5<br /> 65.4<br /> 61.7<br /> 60.7<br /> 8.4<br /> 9.8<br /> 9.3<br /> 11.7<br /> 1.74<br /> 1.85<br /> 1.80<br /> 1.84<br /> 1.80<br /> <br /> Mẹ<br /> TĐ<br /> 21.5<br /> 67.3<br /> 11.2<br /> 1.90<br /> 1.86<br /> <br /> HV<br /> 26.2<br /> 64.5<br /> 9.3<br /> 1.83<br /> <br /> Xét khái quát có thể thấy:<br /> Theo tự đánh giá của các bậc cha mẹ về năng lực nêu gương của mình ở mức độ thấp, tiệm<br /> cận mức trung bình. ĐTB toàn thang đo là 1.80 đối với cha và 1.86 đối với mẹ. Cả 3 mặt biểu hiện<br /> của năng lực nêu gương đều chỉ xấp xỉ 1.74 đến 1.90; không có mặt biểu hiện nào đạt mức trung<br /> bình trở lên.<br /> ĐTB toàn thang đo của mẹ có phần cao hơn cha (1.86 so với 1.80) và trong từng mặt biểu<br /> hiện ĐTB của mẹ cũng cao hơn so với của cha, tuy nhiên sự khác biệt này là không đáng kể.<br /> Phân tích sâu vào từng mặt ta thấy:<br /> + Về mặt nhận thức: Khi tìm hiểu về phương pháp nêu gương, có khoảng 65% cha mẹ cho<br /> biết chỉ hiểu sơ qua. Số phụ huynh biết tường tận về phương pháp này chiếm khoảng 15%. Và vẫn<br /> có khoảng 18% phụ huynh không quan tâm đến việc này. Cũng như vậy, hơn 50% số phụ huynh<br /> thường làm theo bản năng. Khoảng 18% cha mẹ không chú ý xem hiệu quả của nó ra sao. Khoảng<br /> 28% chú ý đến biểu hiện của con khi cha mẹ giáo dục bằng phương pháp này.<br /> Đối với việc lựa chọn hoàn cảnh, tình huống khi sử dụng phương pháp này, cha mẹ dường<br /> như quan tâm hơn. Có khoảng 30% số cha mẹ có sự lựa chọn các "tấm gương" phù hợp với hoàn<br /> cành. Khoảng 60 % phụ huynh biết cách dẫn dắt, đưa tình huống hợp lí để con cái đón nhận. Và<br /> chỉ có khoảng 10% còn lại là không rõ. Qua kết quả phân tích trên, có thể thấy các khách thể phụ<br /> huynh được khảo sát có nhận thức về phương pháp nêu gương chưa đầy đủ. Nhìn chung, đa số bậc<br /> cha mẹ đều sử dụng phương pháp này, nhưng không hiểu được các kĩ thuật để có thể làm tốt, đem<br /> lại hiệu quả giáo dục.<br /> + Về mặt thái độ: Một trong những yêu cầu của việc sử dụng phương pháp nêu gương là<br /> cần có một thái độ bình tĩnh, mềm mỏng, không bị chi phối nhiều bởi những lỗi lầm của trẻ để có<br /> thể tìm ra các tấm gương phù hợp cũng như cách nói chuyện cùng con để uốn nắn, giáo dục con.<br /> Tuy nhiên, hầu hết cha mẹ khi trả lời đều thừa nhận không thể bình tĩnh, kiểm soát được cơn nóng<br /> giận để tâm sự với con, nhiều cha mẹ đã bộc lộ những xúc cảm tiêu cực, cáu gắt thậm chí trì triết<br /> con khi con mắc sai lầm. Và đây chính là những hạn chế của cha mẹ bộc lộ trong quá trình sử dụng<br /> phương pháp nêu gương và cũng phần nào phản ánh năng lực này của cha mẹ chưa cao.<br /> 104<br /> <br />