Thực trạng trạng thái tâm lý trước thi đấu của vận động viên bắn súng thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đã tiến hành đánh giá thực trạng trạng thái tâm lý của các vận động viên (VĐV) Bắn súng thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) tại hai thời điểm trước tập luyện và trước thi đấu thông qua các chỉ số tâm lý đã được xác định thông qua các bước khoa học và logic nghiên cứu nhận được kết quả chỉ số Tơremor.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng trạng thái tâm lý trước thi đấu của vận động viên bắn súng thành phố Hồ Chí Minh

76 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Thöïc traïng traïng thaùi taâm lyù tröôùc thi ñaáu cuûa vaän ñoäng vieân baén suùng thaønh phoá Hoà Chí Minh TS. Leâ Thò Myõ Haïnh Q TOÙM TAÉT: Nghieân cöùu ñaõ tieán haønh ñaùnh giaù thöïc traïng traïng thaùi taâm lyù cuûa caùc vaän ñoäng vieân (VÑV) Baén suùng thaønh phoá Hoà Chí Minh (TP.HCM) taïi hai thôøi ñieåm tröôùc taäp luyeän vaø tröôùc thi ñaáu thoâng qua caùc chæ soá taâm lyù ñaõ ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua caùc böôùc khoa hoïc vaø logic nghieân cöùu nhaän ñöôïc keát quaû chæ soá Tôremor giaûm roõ reät tyû leä “khaù”, “trung bình” vaø taêng tyû leä “yeáu”, “keùm”; nhòp vaän ñoäng toái ña giaûm tyû leä “khaù” vaø taêng tyû leä “trung bình”, “yeáu”, “keùm”; Cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh chuù yù giaûm tyû leä “khaù” vaø taêng tyû leä “yeáu”, “keùm; töï ñaùnh giaù caûm xuùc giaûm tyû leä “khaù” vaø taêng tyû leä “yeáu”,“keùm”, vaø theo phaân tích keát quaû cho thaáy 11/14 VÑV bò traïng thaùi soát xuaát phaùt chieám 78,6%, 3/14 VÑV bò traïng thaùi thôø ô laõnh ñaïm chieám 21,4%, khoâng coù VÑV naøo ôû traïng thaùi saün saøng thi ñaáu, daãn ñeán thaønh tích cuûa caùc VÑV giaûm suùt ñaùng keå. Töø khoùa: traïng thaùi taâm lyù tröôùc thi ñaáu; baén (AÛnh minh hoïa) suùng thaønh phoá Hoà Chí Minh. ABSTRACT: 1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ The study conducted an assessment of the Treân thöïc teá thi ñaáu theå thao töø laâu ngöôøi ta ñaõ psychology state of Ho Chi Minh City Shooting nhaän thaáy raèng khoâng phaûi luùc naøo VÑV cuõng hoaøn athletes at two times before training and before toaøn kieåm soaùt ñöôïc taøi ngheä cuûa baûn thaân. Coù nhöõng the competition through defined psychological luùc hoï thi ñaáu raát hieäu quaû, chính xaùc, uy löïc, quyeát indicators. through scientific steps and research ñoaùn, phaûn öùng nhanh nhaïy. Hoï caûm thaáy sung söùc vaø logic and got results: The TeRemor index xuaát thaàn… hoï caûm thaáy töï tin, phaán chaán. Beân caïnh significantly reduced the "pretty", "average" rate ñoù coù nhöõng luùc thaät toài teä, nhöõng hoaït ñoäng - vaän and increased the "weak" and "poor" rates; The ñoäng khoâng chính xaùc, khoâng uy löïc; kyõ thuaät maø hoï maximum rate of movement decreases the "pretty" ñaõ hình thaønh, söùc löïc maø hoï tích luyõ ñöôïc trong quaù rate and increases the rate of "average", "weak" and "poor"; Intensity and stability of paying trình taäp luyeän nhö bieán ñaâu maát; phaûn öùng trôû neân attention reduced the "pretty" rate and increased the chaäm chaïp, thieáu quyeát ñoaùn. Hoï döôøng nhö trôû thaønh "weak" and "low" rates; Emotional self-assessment con ngöôøi khaùc… Theo caùc nhaø taâm lyù hoïc, moät trong reduced the rate of "pretty" and increased the rate nhöõng nguyeân nhaân cô baûn cuûa tình traïng ñoù laø: traïng of "weak", "poor", and according to the analysis of thaùi taâm lyù thi ñaáu cuûa VÑV. Vì aûnh höôûng cuûa traïng the results, it was found that 11/14 athletes with thaùi taâm lyù thi ñaáu ñoái vôùi hieäu quaû thi ñaáu cuûa caùc starting fever status accounted for 78.6%, 3/14 The VÑV lôùn nhö vaäy neân noù laø moät trong nhöõng vaán ñeà athletes are 21.4% indifferent state, no athletes maø taâm lyù hoïc theå thao raát quan taâm nghieân cöùu. are ready to play, leading to the performance of Baén suùng laø moät trong nhöõng moân theå thao maø athletes significantly reduced. yeáu toá taâm lyù ñoùng moät vai troø quan troïng aûnh höôûng Keywords: psychological state before lôùn ñeán keát quaû baén cuûa VÑV. Thöïc tieãn cho thaáy, competitions; Ho Chi Minh City shooting team. nhieàu VÑV trong baén taäp, baén kieåm tra vaø thi ñaáu noäi SOÁ 2/2019 KHOA HOÏC THEÅ THAO
DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Baûng 1. Phaân loaïi keát quaû thöïc hieän Test Y HOÏC VAØ 77 Xeáp loaïi Chæ soá TOÁT KHAÙ TRUNG BÌNH YEÁU KEÙM Ñaùnh giaù caûm xuùc (ñ) > 38.91 37.88 - 38.91 35.83 - 37.87 34.8 - 35.82 < 34.8 Tapping (nhòp) > 488.56 451.35 - 488.56 376.93 - 451.34 339.72 - 376.92 < 339.72 Tôremor (ñieåm) > 8.69 8.43 - 8.69 7.91 - 8.42 7.65 - 7.9 < 7.65 Ñoä oån ñònh chuù yù (hieäu > 2.97 2.87 - 2.97 2.67 - 2.86 2.57 - 2.66 < 2.57 suaát) boä thì ñaït ñieåm raát cao nhöng ñeán khi tham gia caùc Baûng 2. Thöïc traïng caûm xuùc cuûa caùc VÑV baén suùng cuoäc thi ñaáu lôùn, nhaát laø thi ñaáu quoác teá quan troïng TP.HCM nhö ôû SEA games vaø Olympic thì thaønh tích laïi suùt Tröôùc taäp luyeän Tröôùc thi ñaáu keùm ñi raát nhieàu. Ñieàu naøy xaûy ra khoâng nhöõng ôû caùc Thöïc Thöïc MH gt Xeáp loaïi Xeáp loaïi hieän hieän xaï thuû treû ít ñöôïc thi ñaáu maø ôû ngay caû caùc xaï thuû lôùn 1 2 35 Yeáu 32 Keùm tuoåi ñaõ taäp luyeän laâu naêm. Chính vì theá nghieân cöùu 2 2 37 Trung bình 35 Yeáu tieán haønh ñaùnh giaù thöïc traïng traïng thaùi taâm lyù tröôùc 3 2 38 Khaù 36 Trung bình thi ñaáu cuûa VÑV baén suùng laøm cô sôû nhaèm nghieân 4 2 35 Yeáu 31 Keùm cöùu caùc bieän phaùp coù hieäu quaû ñeå ñieàu chænh traïng 5 1 37 Trung bình 34 Keùm thaùi taâm lyù VÑV. 6 2 36 Trung bình 30 Keùm Trong quaù trình nghieân cöùu ñaõ söû duïng caùc phöông 7 2 38 Khaù 29 Keùm phaùp sau: phöông phaùp ñoïc, phaân tích vaø toång hôïp taøi 8 1 36 Trung bình 36 Trung bình lieäu; phöông phaùp ñieàu tra - baûng caâu hoûi (Töï ñaùnh 9 1 37 Trung bình 30 Keùm giaù traïng thaùi caûm xuùc cuûa A. Washman vaø D. Rish); 10 2 38 Khaù 35 Yeáu Phöông phaùp kieåm tra taâm lyù (ño Thoâng soá Tôremor; 11 2 38 Khaù 31 Keùm nhòp vaän ñoäng toái ña (Tapping test); oä oån ñònh chuù yù: 12 1 37 Trung bình 30 Keùm (voøng troøn Landolt); Phöông phaùp toaùn thoáng keâ. 13 1 37 Trung bình 32 Keùm 14 1 37 Trung bình 29 Keùm * MH: maõ hoùa VÑV; gt: giôùi tính VÑV töông töï caùc 2. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU baûng sau Thoâng qua caùc böôùc logic vaø khoa hoïc nghieân cöùu ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc test ñaùnh giaù traïng thaùi taâm lyù Qua baûng 2 nhaän thaáy caûm xuùc cuûa caùc VÑV ôû tröôùc thi ñaáu cho caùc VÑV baén suùng TP.HCM goàm thôøi ñieåm tröôùc thi ñaáu ña phaàn ñeàu giaûm tyû leä “khaù caùc test: xaùc ñònh cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh cuûa chuù yù “vaø taêng tyû leä “yeáu”; “keùm”; chæ moät VÑV vaãn giöõ (voøng troøn landolt); xaùc ñònh thoâng soá tôremor (ñoä ñöôïc caûm xuùc nhö thôøi ñieåm tröôùc khi taäp luyeän. Theå run); ñaùnh giaù veà nhòp vaän ñoäng toái ña (test tapping); hieän ôû bieåu ñoà: töï ñaùnh giaù traïng thaùi caûm xuùc cuûa A.WASHMAN vaø Qua baûng 3 nhaän thaáy nhòp vaän ñoäng toái ña cuûa caùc D. RISH (Baûng hoûi). Tieáp theo nghieân cöùu tieán haønh VÑV ôû thôøi ñieåm tröôùc thi ñaáu ña phaàn ñeàu giaûm tyû leä laáy keát quaû kieåm tra caùc test ôû thôøi ñieåm tröôùc buoåi “khaù “vaø taêng tyû leä “trung bình”, “yeáu”, “keùm”; chæ taäp laøm chuaån, vaø xaây döïng tieâu chuaån ñaùnh giaù keát moät soá ít VÑV vaãn giöõ ñöôïc nhòp vaän ñoäng toái ña nhö quaû thöïc hieän test cuûa caùc VÑV ôû 5 möùc ñoä theo thôøi ñieåm tröôùc khi taäp luyeän. Theå hieän ôû bieåu ñoà: nguyeân taéc coäng tröø hai xích ma cuï theå: Qua baûng 4 nhaän thaáy cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh chuù Loaïi toát: treân – x +2σ yù cuûa caùc VÑV ôû thôøi ñieåm tröôùc thi ñaáu ña phaàn ñeàu Loaïi khaù: töø –x + σ ñeán –x +2σ Loaïi trung bình: töø x - σ ñeán – – x +σ – – Loaïi yeáu: töø x - 2σ ñeán x - σ Loaïi keùm: döôùi x – - 2σ ù Sau khi tính toaùn keát quaû nghieân cöùu ñöôïc trình baøy taïi baûng 1. Töø baûng ñieåm chuaån nghieân cöùu tieán haønh ñaùnh giaù thöïc traïng traïng thaùi taâm lyù cuûa caùc VÑV baén suùng TP.HCM taïi hai thôøi ñieåm tröôùc taäp luyeän vaø Bieåu ñoà 1. Thöïc traïng caûm xuùc cuûa VÑV baén suùng tröôùc thi ñaáu (giaûi cup theá giôùi). TP.HCM KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 2/2019
78 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Baûng 3. Thöïc traïng nhòp vaän ñoäng toái ña cuûa VÑV baén suùng TP.HCM Tröôùc taäp luyeän Tröôùc thi ñaáu M gt Thöïc Thöïc H hieän Xeáp loaïi hieän Xeáp loaïi 1 2 346 Yeáu 322 Keùm 2 2 389 Trung bình 376 Yeáu 3 2 379 Trung bình 357 Yeáu 4 2 373 Yeáu 367 Yeáu 5 1 466 Khaù 439 Trung bình Bieåu ñoà 3. Thöïc traïng cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh chuù yù 6 2 408 Trung bình 378 Trung bình cuûa VÑV baén suùng TP.HCM taïi hai thôøi ñieåm tröôùc taäp luyeän vaø tröôùc thi ñaáu 7 2 465 Khaù 447 Trung bình 8 1 413 Trung bình 370 Yeáu Baûng 5. Thöïc traïng chæ soá Tôremor cuûa VÑV 9 1 400 Trung bình 392 Trung bình baén suùng TP.HCM 10 2 409 Trung bình 381 Trung bình Tröôùc taäp luyeän Tröôùc thi ñaáu 11 2 423 Trung bình 415 Trung bình M gt Thöïc Thöïc 12 1 463 Khaù 397 Trung bình H hieän xeáp loaïi hieän xeáp loaïi 13 1 456 Khaù 390 Trung bình 1 2 8 Trung bình 7.6 Keùm 14 1 408 Trung bình 389 Trung bình 2 2 8 Trung bình 7.8 Yeáu 3 2 7.8 Yeáu 7.6 Keùm 4 2 7.8 Yeáu 7.6 Keùm 5 1 8.6 Khaù 8.4 Trung bình 6 2 8 Trung bình 7.4 Keùm 7 2 8.6 Khaù 8.2 Trung bình 8 1 8.2 Trung bình 8 Trung bình 9 1 8.2 Trung bình 8.2 Trung bình 10 2 8.2 Trung bình 7.8 Yeáu 11 2 8 Trung bình 8.2 Trung bình Bieåu ñoà 2. Thöïc traïng nhòp vaän ñoäng toái ña 12 1 8.2 Trung bình 8 Trung bình cuûa VÑV Baén suùng TP.HCM 13 1 8.4 Trung bình 8.2 Trung bình 14 1 8.4 Trung bình 8 Trung bình Baûng 4. Thöïc traïng cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh chuù yù cuûa VÑV baén suùng TP.HCM Qua baûng 5 nhaän thaáy chæ soá toremor cuûa caùc Tröôùc taäp luyeän Tröôùc thi ñaáu VÑV ôû thôøi ñieåm tröôùc thi ñaáu ña phaàn ñeàu giaûm roõ M gt Thöïc Thöïc reät tyû leä “khaù”, “trung bình” vaø taêng tyû leä “yeáu”, H hieän xeáp loaïi hieän xeáp loaïi “keùm”; raát ít VÑV giöõ ñöôïc cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh 1 2 2.61 Yeáu 2.41 Keùm chuù yù nhö thôøi ñieåm tröôùc khi taäp luyeän. Theå hieän ôû 2 2 2.80 Trung bình 2.68 Trung bình bieåu ñoà: 3 2 2.70 Trung bình 2.48 Keùm 4 2 2.62 Yeáu 2.44 Keùm Qua keát quaû caùc baûng cho thaáy haàu heát caùc chæ 5 1 2.74 Trung bình 2.69 Trung bình soá taâm lyù ôû traïng thaùi tröôùc thi ñaáu giaûm tyû leä 6 2 2.65 Yeáu 2.50 Keùm “toát”, “khaù” vaø taêng ôû tyû leä “yeáu” vaø “keùm” so 7 2 2.90 Khaù 2.79 Trung bình vôùi traïng thaùi tröôùc buoåi taäp. Ñieàu naøy cho thaáy 8 1 2.90 Khaù 2.82 Trung bình 9 1 2.70 Trung bình 2.72 Trung bình 10 2 2.79 Trung bình 2.47 Keùm 11 2 2.81 Trung bình 2.71 Trung bình 12 1 2.81 Trung bình 2.81 Trung bình 13 1 2.90 Khaù 2.82 Trung bình 14 1 2.85 Trung bình 2.78 Trung bình giaûm tyû leä “khaù “vaø taêng tyû leä “yeáu”, “keùm”; khoâng coù VÑV naøo vaãn giöõ ñöôïc cöôøng ñoä vaø ñoä oån ñònh Bieåu ñoà 4: Thöïc traïng chæ soá tôremor cuûa VÑV baén chuù yù nhö thôøi ñieåm tröôùc khi taäp luyeän. Theå hieän ôû suùng TP.HCM bieåu ñoà: SOÁ 2/2019 KHOA HOÏC THEÅ THAO
Baûng 6. Thaønh tích cuûa caùc VÑV luùc taäp luyeän vaø Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO 79 Baûng 7. Traïng thaùi tröôùc thi ñaáu cuûa caùc VÑV tröôùc kieåm tra tröôùc giaûi cup theá giôùi giaûi cuùp theá giôùi Giôùi W % giöõa Ñieåm kieåm tra ID Traïng thaùi MH gt Ñieåm taäp tính TTL&TTÑ tröôùc giaûi 1 2 -7.19 Soát xuaát phaùt 1 2 548.5 539 2 2 -3.40 Soát xuaát phaùt 2 2 561.5 548 3 2 -5.98 Soát xuaát phaùt 3 2 561.5 560 4 2 -1.62 Soát xuaát phaùt 4 2 552.5 548 5 1 -5.97 Soát xuaát phaùt 5 1 570 * 6 2 -7.63 Soát xuaát phaùt 6 2 559 544 7 2 -3.95 Soát xuaát phaùt 7 2 619.75 600.3 8 1 -10.98 Thôø ô, laõnh ñaïm 8 1 568 564 9 1 -2.02 Soát xuaát phaùt 9 1 574 570 10 2 -7.09 Soát xuaát phaùt 10 2 606.6 596.6 11 2 -1.91 Soát xuaát phaùt 11 2 587.5 * 12 1 -17.37 Thôø ô, laõnh ñaïm 12 1 601.45 600.3 13 1 -18.71 Thôø ô, laõnh ñaïm 13 1 610.65 610 14 1 0.73 Soát xuaát phaùt 14 1 608.35 608 TB -6.70 Soát xuaát phaùt caùc VÑV phaûi chòu nhieàu traïng thaùi tieâu cöïc trong chieám 21.4 %. Vaø phaàn lôùn ñoäi tuyeån baén suùng thi ñaáu, daãn ñeán hieäu quaû thi ñaáu chöa cao. Theå Tp.HCM ñang gaëp phaûi traïng thaùi soát xuaát phaùt tröôùc hieän taïi thaønh tích baén cuûa caùc VÑV cuõng khoâng thi ñaáu. cao, cuï theå: Qua baûng nhaän thaáy keát quaû baén kieåm tra tröôùc thi 3. KEÁT LUAÄN ñaáu giaûi cuûa caùc VÑV ñeàu giaûm, khoâng ñöôïc nhö luùc Nghieân cöùu ñaõ ñaùnh giaù ñöôïc thöïc traïng traïng thaùi taäp luyeän vaø thöïc teá nhö nghieân cöùu ñaõ cho thaáy caùc taâm lyù tröôùc thi ñaáu cuûa VÑV baén suùng Tp.HCM VÑV chòu aûnh höôûng cuûa traïng thaùi tröôùc thi ñaáu khi thoâng qua caùc chæ soá taâm lyù: chæ soá Tôremor giaûm roõ caùc chæ soá ño löôøng veà taâm lyù ñeàu giaûm. reät tyû leä “khaù”, “trung bình” vaø taêng tyû leä “yeáu”, Nghieân cöùu tieán haønh so saùnh toång soá nhòp vaän “keùm”; Nhòp vaän ñoäng toái ña giaûm tyû leä “khaù” vaø ñoäng cô baûn vaø nhòp vaän ñoäng cuûa traïng thaùi caàn ñaùnh taêng tyû leä “trung bình”, “yeáu”, “keùm”; Cöôøng ñoä vaø giaù. Theo B.A.Viatkin (1978), neáu nhòp vaän ñoäng: ñoä oån ñònh chuù yù giaûm tyû leä “khaù” vaø taêng tyû leä + Taêng töø 3% ñeán 5% trôû leân laø daáu hieäu chöùng toû “yeáu”, “keùm; Töï ñaùnh giaù caûm xuùc giaûm tyû leä “khaù” VÑV ôû traïng thaùi toái öu saün saøng cho thi ñaáu. vaø taêng tyû leä “yeáu”,“keùm”, vaø theo phaân tích keát quaû + Giaûm töø 5% - 7% laø daáu hieäu chöùng toû VÑV ôû cho thaáy 11/14 VÑV bò traïng thaùi soát xuaát phaùt chieám traïng thaùi soát xuaát phaùt. 78,6%, 3/14 VÑV bò traïng thaùi thôø ô laõnh ñaïm chieám + Giaûm töø 8% ñeán 10% trôû leân laø daáu hieäu chöùng 21,4%, khoâng coù VÑV naøo ôû traïng thaùi saün saøng thi toû VÑV ôû traïng thaùi thôø ô, laõnh ñaïm. ñaáu, daãn ñeán thaønh tích cuûa caùc VÑV giaûm suùt ñaùng Qua baûng nhaän thaáy: traïng thaùi toái öu, saün saøng keå. Vì vaäy caàn nghieân cöùu caùc bieän phaùp ñieàu chænh thi ñaáu: 0/14 chieám 0 %; traïng thaùi soát xuaát phaùt: hôïp lyù caùc traïng thaùi tröôùc thi ñaáu nhaèm giuùp thaønh 11/14 chieám 78.6 %; traïng thaùi thôø ô, laõnh ñaïm: 3/14 tích cuûa caùc VÑV ñöôïc caûi thieän hôn. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Nguyeãn Duy Phaùt (1999), Baén suùng theå thao, Nxb TDTT. 2. Phaïm Ngoïc Vieãn vaø caùc thaønh vieân (2014), Taâm lyù VÑV Theå thao, Nxb TDTT. 3. Ñoã Vónh (2011), Giaùo trình Taâm lyù hoïc Theå duïc Theå thao, Nxb TDTT Haø Noäi. 4. Nguyeãn Xuaân Sinh (1999), Giaùo trình phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc theå duïc theå thao, Nxb TDTT. Nguoàn baøi baùo: trích töø ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp cô sôû: “Nghieân cöùu bieän phaùp ñieàu chænh traïng thaùi taâm lyù tröôùc thi ñaáu cho VÑV baén suùng TP.HCM” cuûa TS. Leâ Thò Myõ Haïnh thuoäc tröôøng Ñaïi hoïc Theå duïc theå thao TP.HCM, naêm 2018. (Ngaøy Toøa soaïn nhaän ñöôïc baøi: 16/1/2019; ngaøy phaûn bieän ñaùnh giaù: 24/2/2019; ngaøy chaáp nhaän ñaêng: 9/4/2019) KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 2/2019