Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học trình độ đại học hệ vừa làm vừa học tại trường Đại học Sài Gòn

TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8 - Thaùng 2/2012<br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG<br /> ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC HỆ<br /> VỪA LÀM VỪA HỌC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN<br /> <br /> HUỲNH THỊ KIM TRANG (*)<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Khoa giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sài Gòn, ngoài việc đào tạo chính quy lực<br /> lượng giáo viên tiểu học còn có nhiệm vụ đào tạo liên thông cho đội ngũ giáo viên ở các<br /> quận huyện thuộc Thành phố Hồ Chí Minh từ trình độ cao đẳng lên trình độ đại học.<br /> Trong những năm qua, Khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sài Gòn đã đạt được<br /> những thành quả bước đầu trong việc góp phần bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ<br /> giáo viên tiểu học của thành phố, đáp ứng được phần nào nhu cầu phát triển của một đất<br /> nước đang trong giai đoạn hội nhập quốc tế.<br /> Tuy nhiên với quy mô đào tạo ngày càng lớn, đòi hỏi phải có những thay đổi trong<br /> công tác tổ chức quản lí cũng như cần xem xét lại chương trình đào tạo để chất lượng đào<br /> tạo ngày một hiệu quả hơn và phù hợp với nhu cầu thực tế.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Department of Primary Education - Saigon University does its regular duty as training<br /> primary teachers. Besides it also has a continuous training for teacher staff in districts<br /> which belong to Ho Chi Minh City from college level to uinversity level.<br /> In recent years, Department of Primary Education - Saigon University has achived<br /> initial success to contribute in improvement and development qualifications for primary<br /> teachers in Ho Chi Minh City, to meet partly development needs of a country in the<br /> process of international intergration.<br /> However, with growing training scale, change in management and organization is<br /> required. It is also necessary to consider the training programme again so that training<br /> quality is getting more effective and suitable to practical needs.<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ (*) công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện<br /> Một đất nước muốn có những bước phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ<br /> phát triển nhảy vọt thì đầu tư phát triển con bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh<br /> người cần được xem là loại đầu tư có giá tế nhanh và bền vững”.<br /> trị hàng đầu, trong đó đầu tư cho giáo dục Việt Nam đang hướng đến nền kinh tế<br /> là loại đầu tư có tầm chiến lược quan trọng tri thức. Điều này đòi hỏi mọi người phải<br /> nhất. Đảng ta đã khẳng định: “Phát triển có cơ hội và được hỗ trợ để học tập nâng<br /> giáo dục và đào tạo là một trong những cao kĩ năng một cách thường xuyên. Vì<br /> động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp vậy, học tập suốt đời có vai trò quan trọng<br /> trong quá trình phát triển kinh tế xã hội<br /> (*)<br /> ThS, Sở Giáo dục và Đào tạoTp. Hồ Chí Minh<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ...<br /> <br /> <br /> toàn diện của đất nước, như trong văn kiện mệnh đào tạo cho thành phố lưc lượng giáo<br /> Đại hội toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta đã viên trẻ để đáp ứng nhu cầu hằng năm của<br /> nêu: “Tạo điều kiện cho mọi người ở mọi ngành giáo dục, trường còn phải đảm nhận<br /> lứa tuổi được học tập thường xuyên, suốt việc đào tạo bồi dưỡng, nâng chuẩn để góp<br /> đời”. Do đó, vấn đề mở các hệ đào tạo liên phần nâng cao trình độ cho đội ngũ giáo<br /> thông cũng là một yêu cầu, một cơ hội học viên hiện đang công tác tại các trường từ<br /> tập hết sức cần thiết của mọi người. mầm non, tiểu học đến trung học cơ sở…<br /> Hình thành hệ thống đào tạo liên tục là thông qua hai phương thức đào tạo: chính<br /> quan điểm chung của hầu hết các nước quy và không chính quy (vừa làm vừa học,<br /> phát triển và đang phát triển. Hệ thống đào tại chức, chuyên tu, liên thông). Đó cũng<br /> tạo này góp phần chuyển từ công thức “đào chính là một trong những mục tiêu, nhiệm<br /> tạo một lần cho cuộc đời” bằng công thức vụ đào tạo của Khoa Giáo dục Tiểu học<br /> “đào tạo liên tục cho cả cuộc đời”, vì thế thuộc Trường Đại học Sài Gòn từ năm<br /> hệ thống đào tạo liên tục phải đảm bảo tính 2002 đến nay.<br /> mềm dẻo. 2. THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO GIÁO<br /> Việc chăm lo đội ngũ giáo viên – lực VIÊN TIỂU HỌC TRÌNH ĐỘ ĐẠI<br /> lượng tri thức, những người vun đắp cho HỌC HỆ VỪA LÀM VỪA HỌC TẠI<br /> thế hệ tương lai của đất nước - đóng vai trò TRƯỜNG<br /> máy cái trong công nghệ sản xuất sức lao Xuất phát từ nhu cầu mở rộng quy mô<br /> động, kĩ thuật, tái sản xuất chất xám, nguồn đào tạo và góp phần vào việc thực hiện<br /> tài nguyên quý giá nhất của dân tộc. Trong nhiệm vụ bồi dưỡng và nâng chuẩn giáo<br /> điều kiện khoa học, kĩ thuật phát triển viên tiểu học hiện đang công tác tại Thành<br /> nhanh chóng, muốn hiện đại hoá giáo dục phồ Hồ Chí Minh. Trường Đại học Sài<br /> và đào tạo, trước hết phải hiện đại hoá thầy Gòn (trước đây là Trường Cao đẳng Sư<br /> giáo, đặc biệt là đội ngũ thầy giáo các phạm Thành phố Hồ Chí Minh) đã liên kết<br /> trường tiểu học, là bậc học đầu tiên của đào tạo với Trường Đại học Sư phạm Huế<br /> giáo dục phổ thông. để mở 6 khoá (từ khoá thứ 10 đến khoá thứ<br /> Như vậy, việc mở các lớp đào tạo 15) đào tạo giáo viên tiểu học từ trình độ<br /> thuộc mọi hình thức như chính quy, không cao đẳng lên trình độ đại học cho khoa<br /> chính quy trong đó có cả hình thức vừa làm Giáo dục Tiểu học từ năm 2002 đến năm<br /> vừa học cho các đối tượng từ mọi lứa tuổi 2007. Việc liên kết đào tạo này đã được<br /> là một nhu cầu hết sức cần thiết và càng Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành<br /> quan trọng hơn khi đối tượng học là các phố Hồ Chí Minh cấp quyết định số<br /> giáo viên đang trực tiếp giảng dạy tại các 175/THCN-ĐH giao cho hai trường tổ<br /> trường từ mầm non cho đến đại học, những chức các lớp đào tạo đại học chuyên tu<br /> người đang góp phần tạo ra những sản (VLVH) cho đội ngũ giáo viên thành phố<br /> phẩm cho xã hội sử dụng sau này. trong đó có các lớp dành cho các giáo viên<br /> Trường Đại học Sài Gòn bên cạnh sứ tiểu học với kết quả:<br />  HUỲNH THỊ KIM TRANG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SỐ LƯỢNG SỐ LƯỢNG TỐT NGHIỆP<br /> KHOÁ – NĂM ĐÀO TẠO<br /> TUYỂN VÀO (tính cả số SV năm trước & năm hiện tại)<br /> <br /> K.10 – 2002 - 2004 142 110<br /> <br /> K.11 – 2003 - 2005 253 204<br /> <br /> K.12 – 2004 - 2006 169 178<br /> <br /> K.13 – 2005 -2007 202 215<br /> <br /> K.14 – 2006 - 2008 202 210<br /> <br /> K.15 – 2007 - 2009 234 219<br /> <br /> KẾT QUẢ 1202 1136 – 94,5%<br /> 6 NĂM ĐÀOTẠO<br /> <br /> <br /> Kể từ năm 2008,với sự phát triển và đã chủ động mở được 02 lớp đào tạo bậc<br /> lớn mạnh của Trường Đại học Sài Gòn, khi đại học cho các hệ VLVH (tính đến thời<br /> đã đi vào ổn định, Trường Đại học Sài Gòn điểm tháng 8/2010), với kết quả:<br /> <br /> SỐ LƯỢNG SỐ LƯỢNG TỐT KẾT QUẢ<br /> KHOÁ – NĂM ĐÀO TẠO<br /> TUYỂN VÀO NGHIỆP ĐÀO TẠO<br /> K.08 – 2008 - 2010 197 177 89,8%<br /> K.09 – 2009 - 2011 144 128 88,9%<br /> <br /> <br /> Những học viên tham gia học tập là học các hệ ngoài chính quy ngày một có<br /> những giáo viên đang trực tiếp giảng dạy hiệu quả cao hơn.<br /> tại các trường tiểu học trong Thành phố Hồ Để tìm hiểu thực trạng về việc đào tạo<br /> Chí Minh và họ đã trở lại học để nâng cao giáo viên tiểu học từ trình độ cao đẳng lên<br /> trình độ sau thời gian từ 2 đến 10 năm. Bên trình độ đại học hệ VLVH, chúng tôi đã<br /> cạnh đó, còn có một vài học viên tham gia dùng phương pháp điều tra, phân tích.<br /> làm công tác khác như Tổng phụ trách Đội Thông qua bộ phiếu điều tra với năm lĩnh<br /> hay nhân viên văn phòng tại các trường tiểu vực và mẫu đại diện chọn theo phương<br /> học. Nhiều học viên đã lớn tuổi, có kinh pháp ngẫu nhiên gồm 62 học viên đã tốt<br /> nghiệm giảng dạy lâu năm và có người là nghiệp ngành Giáo dục Tiểu học hệ không<br /> giáo viên dạy giỏi cấp thành phố… chính quy VLVH trong đó có chuyên viên<br /> Trước sự đa dạng của người học như của một số Phòng Giáo dục& đào tạo; Ban<br /> đã nêu, đòi hỏi phải có những thay đổi giám hiệu trường tiểu học; Giáo viên đang<br /> trong công tác quản lí dạy và học để có thể trực tiếp giảng dạy. Số liệu được xử lí theo<br /> cải tiến chất lượng đào tạo giáo viên tiểu phương pháp toán học và kết quả thu được<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ...<br /> <br /> <br /> như sau: bổ sung vào chương trình đào tạo học phần<br />  Lĩnh vực 1: Mục tiêu và chương trình Tiếng Anh vì đó là một học phần rất cần<br /> đào tạo thiết trong giai đoạn ngày nay, giai đoạn<br /> Có 47/62 phiếu = 75,8% đồng ý mà công nghệ thông tin đang phát triển,<br /> Có 15/62 phiếu = 24,2 % không đồng ý Internet đang trở nên phổ biến, rõ ràng tài<br />  Lĩnh vực 2: Đội ngũ giảng viên của liệu thì không thiếu mà hầu hết tài liệu trên<br /> khoa mạng không được viết bằng tiếng Việt, vấn<br /> Có 53/62 phiếu = 85,5% đồng ý đề là học viên chưa biết tận dụng hết<br /> Có 9/62 phiếu = 14,5 % không đồng những tài nguyên này. Chương trình chủ<br />  Lĩnh vực 3: Sự đáp ứng của khoa học yếu là cung cấp kiến thức cho người học<br /> Có 53/62 phiếu = 85,5 % đồng ý mà ít chú trọng đến việc dạy người học<br /> Có 9/62 phiếu = 14,5% không đồng ý cách tiếp cận, cách đánh giá vấn đề.<br />  Lĩnh vực 4: Quản lí và phục vụ đào tạo Qua trao đổi với một số giáo viên tiểu<br /> Có 45/62 phiếu = 72,6% đồng ý học trong Thành phố Hồ Chí Minh, hiện<br /> Có 17/62 phiếu = 27,4 % không đồng ý nay vẫn còn một số ít trường hợp người<br />  Lĩnh vực 5: Các chế độ chính sách học đã tốt nghiệp hệ Cao đẳng Sư phạm<br /> Có 40/62 = 64,5 % đồng ý nhưng thuộc các chuyên ngành khác, chẳng<br /> Có 22/62 = 35,5% không đồng ý. hạn chuyên ngành Hoá học, nhưng sau khi<br /> Đối với cả 5 lĩnh vực trên hơn 65% các ra trường do tình hình thực tế lúc đó thừa<br /> học viên đều đồng ý với các tiêu chí đã đưa giáo viên cấp trung học cơ sở (THCS) mà<br /> ra. Tuy nhiên ở cả năm lĩnh vực, cũng còn lại thiếu giáo viên tiểu học (GVTH). Do<br /> có lĩnh vực 35,5% số người được hỏi chưa đó, họ chuyển sang giảng dạy Tiểu học<br /> tán thành. suốt 10 – 15 năm nay. Mặc dù họ rất muốn<br /> Bên cạnh việc tìm hiểu ý kiến của học để được nâng cao trình độ lên đại học<br /> người học xung quanh 5 lĩnh vực trên, với hình thức VLVH như các giáo viên tiểu<br /> chúng tôi còn tìm hiểu một số ý kiến khác học khác nhưng không được do chuyên<br /> có liên quan đến chương trình đào tạo. ngành đào tạo của họ trước đây không phù<br /> Trong đó có những ý kiến cho rằng không hợp với tiểu học. Phải chăng đây là vấn đề<br /> cần thiết phải đưa vào chương trình để học cần được các nhà quản lí chúng ta quan<br /> các môn cơ bản như hình học sơ cấp vì đối tâm, nhằm tạo cho người học vượt qua<br /> tượng học là những người lớn tuổi không được rào cản này, góp phần: “Tạo điều<br /> còn nhớ những kiến thức toán học cao cấp, kiện cho mọi người ở mọi lứa tuổi được<br /> đồng thời những kiến thức của môn hình học tập thường xuyên, suốt đời”.<br /> học sơ cấp đó không liên quan đến việc 3. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT<br /> giảng dạy ở tiểu học, hoặc các học phần âm LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN<br /> nhạc, mĩ thuật thì đã có giáo viên chuyên TIỂU HỌC TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC Ở<br /> trách. Phần lớn chỉ chú trọng vào các môn TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN<br /> cơ sở như phương pháp giảng dạy Toán, Qua thực tế cho thấy, nhu cầu học tập<br /> phương pháp giảng dạy Tiếng Việt… vì và tham gia các lớp chuẩn hoá hệ đại học<br /> theo họ đó là những học phần sẽ phục vụ (VLVH) của đội ngũ giáo viên tiểu học<br /> trực tiếp cho việc giảng dạy. trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh ngày<br /> Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cần càng tăng. Đây chính là nhu cầu của ngành<br />  HUỲNH THỊ KIM TRANG<br /> <br /> <br /> Giáo dục và Đào tạo, đồng thời cũng chính lại quá thiếu.<br /> là nhu cầu của những người trực tiếp đang - Do người học đa dạng về độ tuổi và<br /> làm công tác giáo dục tại các trường tiểu thời gian trở lại trường học nâng cao trình<br /> học. Với quy mô đào tạo ngày càng lớn, độ, vì thế khi phân chia lớp nên chú ý đến<br /> đòi hỏi phải cải tổ công tác tổ chức dạy và việc sắp xếp các độ tuổi tương đối phù hợp<br /> học, tăng cường công tác quản lí đào tạo để hơn để tạo thuận lợi và nâng cao hiệu quả<br /> làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hơn trong quá trình giảng dạy và học tập<br /> hoá cho đội ngũ giáo viên tiểu học thành của học viên.<br /> phố hiện nay, trong đó có cả việc bồi 3.2. Đơn vị công tác<br /> dưỡng kiến thức nâng cao trình độ cho - Thực hiện việc động viên khuyến<br /> những giáo viên lớn tuổi. khích các giáo viên tại cơ sở tiếp tục học<br /> Qua khảo sát thực tế ở lớp Đại học lên trình độ đại học, sao cho mỗi cá nhân<br /> Chuyên tu VLVH khoá 15 (khoá liên kết thấy được việc học tập để nâng cao trình độ<br /> với ĐHSP Huế) vừa dự lễ tốt nghiệp ngày là một nhu cầu rất cần thiết: “Học để biết;<br /> 29/8/2010 tại Trường Đại học Sài Gòn, Học để làm; Học để tự khẳng định mình;<br /> chúng tôi xin được đề xuất một số ý kiến để Học để cùng chung sống”.<br /> khắc phục các hạn chế ở thực trạng nhằm - Bên cạnh việc động viên khuyến<br /> thực hiện có chất lượng mục tiêu đặt ra. khích đó, tại cơ sở cũng cần giảm bớt một<br /> 3.1. Nơi đào tạo số công tác cho những người đang đi học.<br /> - Bổ sung thêm vào chương trình đào - Cần có những chế độ, chính sách<br /> tạo học phần Tiếng Anh để giúp học viên động viên hoặc giới thiệu gương điển hình<br /> có cơ hội tiếp cận với ngôn ngữ phổ biến những người lớn tuổi tham gia học tập<br /> hiện nay trên thế giới một cách liên tục từ nâng cao trình độ tại cơ sở để qua đó giúp<br /> trình độ cao đẳng lên đại học cũng như tạo họ càng tự tin hơn trong học tập.<br /> điều kiện để họ có thể tiếp tục “Học nữa, - Tránh tạo những áp lực trong công<br /> học mãi” mà không bị hạn chế bởi trình độ việc để người đi học có thời gian tập trung<br /> ngoại ngữ. hơn trong việc học.<br /> - Mở thêm một số học phần chuyển đổi 4. KẾT LUẬN<br /> phù hợp với chương trình đào tạo của tiểu Với những thông tin đã tìm hiểu được<br /> học để giải quyết tình trạng thực tế hiện từ thực tế ở các lớp Đại học liên thông hệ<br /> nay của một số giáo viên THCS đang dạy VLVH thuộc khoa Giáo dục Tiểu học<br /> tiểu học, từ đó giúp họ rộng đường để nâng Trường Đại học Sài Gòn, chúng tôi tin<br /> cao trình độ sau này. rằng phần nào sẽ giúp những người làm<br /> - Đối với những học phần có giáo viên công tác quản lí có cái nhìn đúng hơn trong<br /> chuyên trách như Mĩ thuật và Âm nhạc nên công tác tổ chức và quản lí các hệ ngoài<br /> xem xét lại, mặc dù giáo viên tiểu học phải chính quy. Chính những ý kiến của người<br /> là người dạy đủ các môn học. Nhưng hiện học qua khảo sát, thăm dò về 5 lĩnh vực<br /> nay ở các trường tiểu học đã có các giáo trên sẽ là cơ sở để các nhà quản lí xem xét<br /> viên chuyên trách, vậy phải chăng việc tổ và điều chỉnh các mặt còn hạn chế. Trong<br /> chức cho học viên học hai học phần trên là đó nội dung chương trình đào tạo cũng cần<br /> không cần thiết. Nên giảm bớt để tránh được cải tiến để chất lượng đào tạo ngày<br /> hiện tượng kiến thức cái thì quá thừa, cái một hiệu quả hơn và phù hợp với nhu cầu<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ...<br /> <br /> <br /> thực tế. Bên cạnh đó, người học phải được<br /> các đơn vị cơ sở đặc biệt quan tâm, nhất là<br /> những người lớn tuổi nhằm tạo sự chuyển<br /> biến tốt trong nhận thức của người học.<br />  TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> <br /> 1. Knapper CK, Cropely AJ (2000), Lifelong Learning in Higher Education (Vấn đề học<br /> suốt đời ở bậc đại học).<br /> 2. GS. Boris Mil’ner (2007), Quản lí tri thức trong nền kinh tế hiện đại, Tạp chí Thông<br /> tin Khoa học Xã hội số 8/2007.<br /> 3. GS.TS Chu Văn Cấp (2007), “Tìm hiểu vấn đề “Đẩy mạnh công nghịêp hoá, hiện đại<br /> hoá gắn với phát triển kinh tế tri thức” trong Văn kiện Đại hội X của Đảng, Nxb<br /> Chính trị Quốc gia.<br /> 4. Nhà xuất bản Tri Thức (2007), Những vấn đề giáo dục hiện nay.<br /> 5. TS. Nguyễn Kim Dung (2008), Dạy và học theo quan điểm học suốt đời, Tạp chí Tia<br /> sáng 2-5-2008.<br /> 6. TS. Tôn Thất Dụng (2009), Báo cáo tổng kết 15 năm liên kết đào tạo hệ chuyên tu<br /> giữa Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế với Trường Cao đẳng Sư phạm Thành<br /> phố Hồ Chí Minh (nay là Đại học Sài Gòn).<br />