intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thực trạng và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về trợ giúp xã hội đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

62
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống pháp luật về trợ giúp xã hội (TGXH) đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đang từng bước được hoàn thiện nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi và bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế, phù hợp với xu thế hội nhập khu vực và quốc tế.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thực trạng và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về trợ giúp xã hội đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt

  1. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT THÛÅC TRAÅNG VAÂ KIÏËN NGHÕ HOAÂN THIÏåN PHAÁP LUÊÅT VÏÌ TRÚÅ GIUÁP XAÄ HÖÅI ÀÖËI VÚÁI TREÃ EM COÁ HOAÂN CAÃNH ÀÙÅC BIÏåT Tô ĐứC* Hệ thống pháp luật về trợ giúp xã hội (TGXH) đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đang từng bước được hoàn thiện nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi và bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế, phù hợp với xu thế hội nhập khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay, pháp luật TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt còn bộc lộ nhiều bất cập, lạc hậu, chưa phù hợp với thực tế cuộc sống hoặc chưa được quy định, điều chỉnh; nhiều vấn đề cần phải nghiên cứu, làm rõ cả về phương diện lý luận và thực tiễn triển khai. 1. Khái niệm pháp luật về trợ giúp xã hội những cá nhân, gia đình hoặc nhóm xã hội đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt yếu thế, bị tổn thương nhằm bảo đảm thực TGXH ra đời cùng với sự hình thành và hiện các quyền cơ bản của công dân, đạt phát triển của xã hội loài người. Ngay từ khi được mức sống tối thiểu và ổn định cuộc chưa có Nhà nước, các cá nhân trong gia sống, hòa nhập cộng đồng. TGXH đối với đình và cộng đồng đã tìm cách hỗ trợ, giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là sự đảm bảo đỡ cho những nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc của Nhà nước và cộng đồng về các điều kiện biệt và các thành viên của mình khi gặp rủi sinh sống thiết yếu bằng các hình thức và ro. Dân tộc ta có truyền thống “lá lành đùm biện pháp khác nhau đối với các nhóm trẻ lá rách; lá rách ít đùm lá rách nhiều…”, em trong xã hội khi họ rơi vào hoàn cảnh rủi “tương thân, tương ái”, “bầu ơi thương lấy ro, bất hạnh, nghèo đói, yếu thế hoặc hẫng bí cùng” nên luôn có ý thức chia sẻ trách hụt trong cuộc sống mà bản thân có thể nhiệm của cộng đồng, xã hội đối với những không được sống cùng với gia đình ở mức trẻ em kém may mắn, gặp rủi ro về sức tối thiểu. khỏe, về điều kiện sống. Đây là truyền thống Công cụ hữu hiệu nhất để Nhà nước nhân văn, nhân ái của dân tộc với sự chia sẻ thực hiện các hoạt động TGXH là ban hành trách nhiệm xã hội của cộng đồng. và bảo đảm thực hiện các quy phạm pháp Trong điều kiện ở nước ta, TGXH là sự luật (QPPL) về TGXH. Pháp luật về TGXH giúp đỡ của Nhà nước và cộng đồng đối với đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là hệ * NCS, Khoa Luật, Học viện Khoa học xã hội. NGHIÏN CÛÁU Söë 12(316) T6/2016 LÊÅP PHAÁP 47
  2. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT thống các quy tắc xử sự chung do Nhà nước hiểm y tế, Luật Phòng, chống bạo lực gia ban hành hoặc thừa nhận điều chỉnh các đình. Hiện tại, có khoảng trên 25 văn bản quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực tổ dưới luật liên quan đến TGXH, gồm 6 nghị chức và thực hiện TGXH đối với các nhóm định của Chính phủ, 19 quyết định của Thủ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt về thể chất, tinh tướng Chính phủ và thông tư, thông tư liên thần và điều kiện sống nhằm giảm bớt tịch có liên quan trực tiếp đến TGXH như những khó khăn, bảo đảm thực hiện quyền Nghị định số 28/2012/NĐ-CP về hướng dẫn TGXH, đạt được mức sống tối thiểu và ổn Luật Người khuyết tật, Nghị định số định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng. 136/2013/NĐ-CP quy định về chính sách Pháp luật về TGXH đối với trẻ em có TGXH đối với đối tượng bảo trợ xã hội thay hoàn cảnh đặc biệt điều chỉnh các quan hệ thế Nghị định số 67/2007/NĐ-CP và Nghị xã hội diễn ra trong quá trình cung cấp các định số 13/2010/NĐ-CP… biện pháp công cộng cho trẻ em có hoàn Các văn bản QPPL này đã quy định cảnh đặc biệt về thể chất, tinh thần và điều không chỉ các chế định về TGXH hàng kiện sống. Phương pháp điều chỉnh của pháp tháng cho các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc luật về TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh biệt mà còn quy định về việc trợ giúp y tế, đặc biệt được xác định trên cơ sở đặc điểm, giáo dục, học nghề; trợ giúp đột xuất đối với tính chất của đối tượng điều chỉnh. Xuất các nhóm trẻ em gặp rủi ro trong cuộc sống phát từ tính chất của các quan hệ xã hội do và mạng lưới các cơ sở cung cấp các dịch pháp luật về TGXH đối với trẻ em có hoàn vụ chăm sóc xã hội cho trẻ em. cảnh đặc biệt điều chỉnh, Nhà nước sử dụng Điều nữa là, nếu như trước đây, các văn tổng hợp nhiều phương pháp, trong đó có bản QPPL chủ yếu tập trung giải quyết hậu hai phương pháp chủ yếu thường dùng là quả, trợ giúp, chăm sóc, giáo dục một số phương pháp mệnh lệnh và phương pháp tùy nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; chế độ, nghi. cơ chế TGXH phân tán, nhỏ lẻ, tác động đến Pháp luật về TGXH đối với trẻ em có nhiều nhóm đối tượng trẻ em cụ thể khác hoàn cảnh đặc biệt ghi nhận, khẳng định nhau, chẳng hạn, Thủ tướng Chính phủ đã quyền được bảo đảm an sinh xã hội của trẻ ban hành Quyết định số 65/2005/QĐ-TTg em; phản ánh, thể hiện chính sách xã hội của chú trọng thí điểm một số mô hình chăm sóc Nhà nước trong từng thời kỳ phát triển của trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dựa đất nước và là công cụ góp phần thực hiện vào cộng đồng; Quyết định số 19/2004/QĐ- công bằng xã hội. Pháp luật về TGXH ở Việt TTg tập trung giải quyết tình trạng trẻ em Nam có ba bộ phận chính cấu thành: Pháp lang thang, trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ luật về TGXH thường xuyên, pháp luật về em lao động trong điều kiện nặng nhọc nguy TGXH đột xuất và pháp luật về chăm sóc xã hiểm; Quyết định số 84/2009/QĐ-TTg giải hội. quyết các vấn đề chăm sóc và hỗ trợ cho trẻ 2. Đánh giá pháp luật về trợ giúp xã hội em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDs…, thì đến đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt nay, việc xây dựng pháp luật, chính sách, 2.1. Một số thành tựu chương trình đến từng nhóm đối tượng trẻ Pháp luật về TGXH đối với trẻ em có em yếu thế trong xã hội đã được chuyển hoàn cảnh đặc biệt ngày càng đầy đủ, toàn sang xây dựng khung pháp lý toàn diện, như diện Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ, chăm Pháp luật về TGXH là một trong những sóc và giáo dục trẻ em (năm 1991, sửa đổi chế định được thiết lập, thể chế hóa dưới năm 2004); Thủ tướng Chính phủ đã ban nhiều hình thức văn bản QPPL khác nhau, hành Quyết định số 267/QĐ-TTg ngày bao gồm Hiến pháp, Bộ luật Lao động, Luật 22/2/2011 nhằm phát triển toàn diện hệ Người khuyết tật, Luật Trẻ em, Luật Bảo thống bảo vệ trẻ em, trong đó có hoàn thiện NGHIÏN CÛÁU 48 LÊÅP PHAÁP Söë 12(316) T6/2016
  3. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT khuôn khổ pháp lý, bao gồm: luật các văn Nghị định số 13/2010/NĐ-CP quy định mức bản QPPL dưới luật liên quan đến bảo vệ trẻ TGXH thường xuyên lên 180 ngàn em và các chính sách xã hội; Quyết định số đồng/người/tháng và Nghị định số 1555/QĐ-TTg ngày 17/10/2012 đã đưa ra 136/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định khung chương trình, chính sách đầu tư cho mức TGXH lên 270 ngàn đồng/người/tháng. trẻ em trung hạn và dài hạn nhằm hướng tới “Mức TGXH thường xuyên được điều chỉnh một khung chính sách toàn diện cho trẻ em đã phần nào giảm bớt khó khăn và cải thiện và thúc đẩy việc chủ động phòng ngừa, can cuộc sống cho một số nhóm trẻ em có hoàn thiệp sớm, loại bỏ những nguy cơ cho mọi cảnh đặc biệt”2. trẻ em trước khi bị tổn hại1. Đặc biệt là, ngày Từng bước tiếp cận theo quyền của trẻ 5/4/2016 vừa qua, Quốc hội khóa XIII đã em thông qua Luật Trẻ em tại kỳ họp thứ 11. Trong giai đoạn vừa qua, hệ thống pháp Chế độ TGXH được điều chỉnh phù hợp luật về TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh với điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt được xây dựng “theo hướng tiếp Chế độ TGXH đối với các nhóm trẻ em cận từ đáp ứng nhu cầu trẻ em sang đảm bảo có hoàn cảnh đặc biệt đã được nghiên cứu, quyền cho mọi trẻ em trong xã hội”3. Quyền sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện phù hợp với của trẻ em đã được pháp luật ghi nhận và điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trong bảo đảm thực hiện với nhiều nội dung cụ từng thời kỳ, với những ưu điểm như: (i) Có thể4: Quyền sống; quyền được khai sinh, có nhiều loại chế độ TGXH khác nhau để đáp họ, tên và có quốc tịch; quyền được chăm ứng các loại nhu cầu khác nhau của các sóc sức khỏe; quyền được chăm sóc, nuôi nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. (ii) Chế dưỡng; quyền được học tập, giáo dục và độ TGXH thường xuyên đã được quy định phát triển năng khiếu; quyền được vui chơi, căn cứ vào mức sống tối thiểu của cộng giải trí; quyền được giữ gìn, phát huy bản đồng dân cư để đảm bảo hỗ trợ chăm sóc, sắc; quyền được tự do tín ngưỡng, tôn giáo; đáp ứng những nhu cầu cấp thiết, cơ bản quyền có tài sản; quyền bí mật đời sống trong cuộc sống hàng ngày của các nhóm trẻ riêng tư; quyền được sống chung với cha, em. (iii) Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt hưởng mẹ; quyền được đoàn tụ, liên hệ và tiếp xúc chế độ TGXH đã được bổ sung thêm các chế với cha mẹ; quyền được chăm sóc thay thế độ trợ cấp một lần bằng tiền hay bằng hiện và nhận làm con nuôi; quyền được bảo vệ vật. (iv) Mức TGXH liên tục được điều để không bị xâm hại tình dục; quyền được chỉnh cho phù hợp với điều kiện kinh tế - xã bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động; hội và khả năng bố trí của ngân sách nhà quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ nước (NSNN). Nghị định số 07/2000/NĐ- mặc, bỏ rơi; quyền được bảo vệ để không bị CP của Chính phủ quy định mức trợ giúp bắt cóc và mua, bán; quyền được bảo vệ thường xuyên tối thiểu bằng 45 ngàn khỏi chất ma túy; quyền được bảo vệ trong đồng/người/tháng; Nghị định số tố tụng và xử lý vi phạm hành chính; quyền 67/2007/NĐ-CP quy định mức trợ giúp được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, thường xuyên 120 ngàn đồng/người/tháng; xung đột vũ trang; quyền được bảo đảm an 1 Xem Báo cáo đánh giá 9 năm thi hành Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, (2014), Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH). 2 Báo cáo đánh giá hệ thống pháp luật về TGXH giai đoạn 2000-2015, (2015), Bộ LĐ-TBXH. 3 Báo cáo đánh giá 9 năm thi hành Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, (2014), Bộ LĐ-TBXH. 4 Xem Luật Trẻ em năm 2016. NGHIÏN CÛÁU Söë 12(316) T6/2016 LÊÅP PHAÁP 49
  4. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT sinh xã hội; quyền được tiếp cận thông tin được nghiên cứu để bảo đảm mối tương và tham gia hoạt động xã hội; quyền được quan trong hệ thống như mức chuẩn bảo bày tỏ ý kiến và được kết bạn, hội họp; hiểm xã hội, mức sống tối thiểu, chuẩn quyền của trẻ em khuyết tật; quyền của trẻ nghèo; (ii) Mức chuẩn TGXH là 270.000 em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn. đồng/người/tháng vẫn còn khá thấp so với 2.2. Một số tồn tại, bất cập mức chuẩn nghèo của Việt Nam. Theo Thứ nhất, đối tượng trẻ em có hoàn Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày cảnh đặc biệt hưởng chế độ TGXH chưa 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ về được xác định đầy đủ: (i) Chưa có sự thống việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều nhất giữa việc xác định đối tượng trẻ em áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 thì hộ được hưởng chế độ TGXH với việc xác định nghèo ở khu vực nông thôn có thu nhập bình độ tuổi của người lao động là người đủ 15 quân đầu người/tháng từ đủ 700.000 đồng tuổi. Những người đã đủ 15 tuổi cần đi làm trở xuống hoặc có thu nhập bình quân đầu để tự nuôi sống bản thân nên cần nghiên người/tháng trên 700.000 đồng đến cứu, không đưa nhóm đối tượng này vào 1.000.000 đồng. Hộ nghèo ở khu vực thành hưởng chế độ TGXH, trừ trường hợp đặc thị có thu nhập bình quân đầu người/tháng biệt không thể đi làm kiếm sống; (ii) Điều từ đủ 900.000 đồng trở xuống hoặc có thu kiện để trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt hưởng nhập bình quân đầu người/tháng trên chế độ TGXH thường xuyên khá khắt khe 900.000 đồng đến 1.300.000 đồng. Hộ cận dẫn đến số lượng đối tượng được thụ hưởng nghèo ở khu vực nông thôn là hộ có thu còn thấp. Điều kiện để các nhóm người dân nhập bình quân đầu người/tháng trên và trẻ em gặp rủi ro trong cuộc sống được 700.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Hộ cận hưởng chế độ trợ giúp đột xuất còn dễ dàng, nghèo ở khu vực thành thị là hộ có thu nhập chưa chặt chẽ; (iii) Một số nhóm đối tượng bình quân đầu người/tháng trên 900.000 yếu thế vẫn đang tiếp tục bị bỏ quên, trong đồng đến 1.300.000 đồng; (iii) Chế độ khi các nhóm đối tượng khác mới nảy sinh TGXH mang tính cào bằng và thay đổi do những biến cố kinh tế - xã hội cũng đang chậm hơn so với biến động giá cả thị trường. cần nghiên cứu, bổ sung vào nhóm đối Quy định về nguồn kinh phí dành cho trợ tượng thụ hưởng TGXH. Nhóm đối tượng giúp không ngừng được bổ sung mở rộng, mới phát sinh do biến cố kinh tế - xã hội - huy động tối đa khả năng tài chính của Nhà tự nhiên đang rất cần được trợ giúp, ví dụ nước, địa phương. Tuy nhiên, cơ chế tự cân như nhóm trẻ em di cư, trẻ em là con của đối ngân sách cũng đang tạo nên sự chênh người lao động làm việc ở các khu vực phi lệch và khác biệt giữa các địa phương về chính thức ở nước ta hiện nay, có việc làm phân bổ ngân sách cho hoạt động TGXH, bấp bênh và nguồn thu nhập thấp, chưa được dẫn đến chế độ TGXH đối với các nhóm trẻ hưởng nhiều các chính sách an sinh xã hội, em có hoàn cảnh đặc biệt là khác nhau ở các TGXH5. Đây là vấn đề cần nghiên cứu, bàn địa phương. luận để sớm có cơ sở cho việc điều chỉnh bổ Thứ ba, khung pháp lý TGXH đối với trẻ sung diện bao phủ của chính sách trợ giúp em có hoàn cảnh đặc biệt chưa được luật đến các nhóm đối tượng cần trợ giúp. hóa. Hệ thống pháp luật về TGXH nói Thứ hai, chế độ TGXH chưa hợp lý: (i) chung và hệ thống pháp luật về TGXH đối Mức chuẩn chế độ TGXH và các mức chuẩn với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng khác trong hệ thống an sinh xã hội chưa bao gồm: pháp luật về TGXH thường xuyên, 5 Xem Nghiên cứu tổng quan về TGXH ở Việt Nam, (2014), Dự án Hỗ trợ cải thiện hệ thống TGXH thuộc Bộ LĐ-TBXH. NGHIÏN CÛÁU 50 LÊÅP PHAÁP Söë 12(316) T6/2016
  5. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT pháp luật về TGXH đột xuất và pháp luật về hiệu quả bảo đảm cho trẻ em có hoàn cảnh chăm sóc xã hội. Nhiều bộ, ngành đã chủ trì đặc biệt được hưởng mức tối thiểu các dịch xây dựng, ban hành hoặc trình ban hành vụ xã hội cơ bản như giáo dục, chăm sóc sức nhiều văn bản QPPL điều chỉnh các quan hệ khỏe, đặc biệt ở khu vực miền núi, hải đảo, trong lĩnh vực theo nhóm các vấn đề khác vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn rất thấp. nhau liên quan đến trẻ em, dẫn đến sự chồng Điều kiện kinh tế - xã hội có sự chênh lệch chéo, thậm chí mâu thuẫn. Đặc biệt, hệ giữa miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu thống các văn bản QPPL quy định về TGXH số với mức trung bình của cả nước còn lớn. thường xuyên, chăm sóc xã hội được quy Một số địa phương nghèo, có điều kiện kinh định tản mát, chia nhỏ các nhóm vấn đề cần tế - xã hội khó khăn, thu không đủ chi, thu điều chỉnh ở nhiều hình thức văn bản khác không kịp nhu cầu chi dẫn đến tình trạng nhau… Do vậy, hiệu quả của TGXH còn thực hiện chế độ TGXH còn chậm, thậm chí thấp, các địa phương, tổ chức, trẻ em có dồn 2 - 3 tháng mới thực hiện một lần đã hoàn cảnh đặc biệt gặp nhiều khó khăn trong làm đời sống của các nhóm trẻ em có hoàn việc thực hiện, tiếp cận và thụ hưởng cảnh đặc biệt càng khó khăn hơn. Bên cạnh TGXH. đó, điều kiện địa lý đa dạng, trải dài với văn Pháp luật về TGXH còn thiếu đồng bộ, hóa nhiều sắc tộc dẫn đến nhận thức của chưa nhất quán, chắp vá và mới chỉ dừng lại người dân ở các vùng miền khác nhau, nên ở hình thức nghị định. Hiện có quá nhiều hiệu quả bảo đảm thực hiện quyền của trẻ văn bản QPPL liên quan đến TGXH nhưng em còn hạn chế, nhiều địa phương chỉ tập “chưa có văn bản luật để thống nhất điều trung chính vào đáp ứng nhu cầu của trẻ chỉnh lĩnh vực này, đặc biệt là lĩnh vực em7. TGXH thường xuyên, đột xuất, chăm sóc xã Thứ năm, pháp luật về TGXH đối với trẻ hội và lĩnh vực công tác xã hội”6. TGXH đối em có hoàn cảnh đặc biệt chưa được nghiên với các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt cứu chuyên sâu, toàn diện: Pháp luật TGXH nói riêng và các nhóm người dân yếu thế, dễ đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt hiện bị tổn thương nói chung đang trở thành nay bộc lộ nhiều nội dung bất cập, lạc hậu, những vấn đề xã hội bức xúc, cấp thiết trong không còn phù hợp với thực tế cuộc sống điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường hoặc chưa được quy định, điều chỉnh; nhiều hiện nay. vấn đề cần phải được nghiên cứu, làm rõ cả Thứ tư, cơ chế bảo đảm quyền TGXH về phương diện lý luận và thực tiễn triển của trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa đầy khai. Làm thế nào để lấp đầy những khoảng đủ và chưa hiệu quả: Do điều kiện kinh tế - trống trong hệ thống pháp luật về TGXH đối xã hội còn khó khăn, thiên tai xảy ra thường với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt? Làm thế xuyên, nguồn lực thực hiện các chính sách nào để có những cơ chế TGXH đối với trẻ xã hội cho trẻ em còn rất hạn hẹp, chủ yếu em có hoàn cảnh đặc biệt hiệu quả? Làm thế dựa vào NSNN; chưa động viên, thu hút nào để Nhà nước và cộng đồng, các tổ chức, được nhiều sự tham gia của xã hội và cá nhân trong và ngoài nước cùng chung tay, khuyến khích gia đình có trẻ em có hoàn góp sức trợ giúp cho trẻ em có hoàn cảnh cảnh đặc biệt tự vươn lên. Bên cạnh đó, hệ đặc biệt hoà nhập cộng đồng, có cơ hội vươn thống pháp luật về TGXH chưa có cơ chế lên trong cuộc sống, góp phần xây dựng nền 6 Đề xuất xây dựng Luật TGXH, (2015), Bộ LĐ-TBXH. 7 Xem Nghiên cứu tổng quan về TGXH ở Việt Nam, (2014), Dự án Hỗ trợ cải thiện hệ thống TGXH thuộc Bộ LĐ-TBXH. NGHIÏN CÛÁU Söë 12(316) T6/2016 LÊÅP PHAÁP 51
  6. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT an sinh xã hội tiên tiến ở Việt Nam? Đến biểu hiện tiêu cực trong việc sử dụng các thời điểm này, chưa có một công trình nào nguồn tài chính, hiện vật thực hiện TGXH nghiên cứu vấn đề pháp luật về TGXH đối (trong đó có phần đóng góp từ thiện của với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt một cách cộng đồng xã hội) đã làm ảnh hưởng không có hệ thống và toàn diện, chưa có công trình nhỏ tới sự tham gia của cộng đồng xã hội nào nghiên cứu vấn đề này trong mối quan vào công tác này. Điều này thể hiện sự bất hệ mật thiết với các điều kiện kinh tế - xã cập trong công tác quản lý nhà nước về công hội của Việt Nam để góp phần giải đáp phần tác TGXH nói chung, quản lý nguồn tài nào những vấn đề nêu trên. chính thực hiện TGXH nói riêng, trong đó Thứ sáu, cơ chế trợ giúp mang tính bao đáng chú ý là công tác tổ chức thực hiện cấp, lạc hậu chưa phù hợp với điều kiện TGXH. kinh tế thị trường: Hiện nay, hệ thống Cơ chế trợ giúp bao cấp, lạc hậu chưa TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường tác chủ yếu hoạt động theo cơ chế TGXH bao động không nhỏ đến hiệu quả của hoạt động cấp, NSNN bảo đảm chi trả các chế độ TGXH. Những vấn đề này đang đặt ra nhiều TGXH và các hoạt động thường xuyên của thách thức lớn đối với hiệu quả hoạt động cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc xã hội của hệ thống TGXH ở nước ta hiện nay. công lập. Cơ chế TGXH còn cứng nhắc, 3. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật chưa huy động được nguồn lực từ người về trợ giúp xã hội đối với trẻ em có hoàn dân, từ cộng đồng; “chưa tạo lập được cơ cảnh đặc biệt chế cạnh tranh, bình đẳng giữa cơ sở công Pháp luật về TGXH đối với trẻ em có lập và ngoài công lập; chưa có cơ chế tự hoàn cảnh đặc biệt chịu sự tác động của chủ, cơ chế có thu phí trong các hoạt động nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khác TGXH”8. Quy định về nguồn kinh phí thực nhau. Cho nên, khi trong xã hội xuất hiện hiện trợ giúp như hiện nay thể hiện được vai những điều kiện, tiền đề làm thay đổi các trò, trách nhiệm của Nhà nước, nhất là các yếu tố này thì pháp luật tất yếu cần phải thay địa phương đối với công tác TGXH, đồng đổi để phù hợp với các yếu tố khách quan, thời thể hiện được trách nhiệm của cộng chủ quan mới. đồng xã hội đối với các thành viên của mình. Trong bối cảnh hiện nay, định hướng Tuy nhiên, qua quy định này cũng dễ dàng hoàn thiện pháp luật về TGXH đối với trẻ nhận thấy những bất cập như: (i) Kinh phí em có hoàn cảnh đặc biệt ở nước ta hiện nay thực hiện TGXH chủ yếu dựa vào ngân sách là ghi nhận quyền hưởng TGXH của trẻ em địa phương tự cân đối. Điều này gây ra rất có hoàn cảnh đặc biệt là một quyền cơ bản nhiều khó khăn cho những địa phương có của công dân trong Hiến pháp; mở rộng các nguồn thu ít hoặc các địa phương thường nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Từ đó gây ra sự TGXH; phát triển các hình thức chăm sóc thiếu công bằng trong việc tiếp cận chính thay thế dựa vào cộng đồng; đổi mới cơ chế sách xã hội của người dân trong các địa TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt phương khác nhau; (ii) Sự trợ giúp trên tinh phù hợp với nền kinh tế thị trường; phát thần từ thiện của cộng đồng xã hội cho công triển các dịch vụ công tác xã hội với trẻ em tác TGXH là thực sự cần thiết. Tuy nhiên, có hoàn cảnh đặc biệt; xây dựng hệ thống sự thiếu thuận tiện về mặt thủ tục và những quản lý trường hợp đối với trẻ em có hoàn 8 Báo cáo xây dựng Danh mục dịch vụ công về TGXH, (2015), Bộ LĐ-TBXH. NGHIÏN CÛÁU 52 LÊÅP PHAÁP Söë 12(316) T6/2016
  7. THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT cảnh đặc biệt; xây dựng và ban hành Luật Hai là các giải pháp về thực hiện pháp TGXH, Luật Công tác xã hội; thúc đẩy sự luật gồm: Truyền thông, phổ biến giáo dục tham gia của doanh nghiệp xã hội9. về pháp luật về TGXH đối với trẻ em có Để hoàn thiện pháp luật về TGXH đối hoàn cảnh đặc biệt; nâng cao hiệu quả công với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt theo những tác TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc định hướng nêu trên, chúng ta cần quan tâm biệt; chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp: việc thực hiện hệ thống chính sách đối với Một là các giải pháp về xây dựng pháp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; tăng cường sự luật gồm: Đổi mới hệ thống TGXH đối với tham gia của chủ thể xã hội vào quá trình trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; cơ cấu lại tổ TGXH đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; chức bộ máy quản lý về TGXH; rà soát, sắp lồng ghép các chương trình TGXH đối với xếp, bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện pháp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt với các chương luật TGXH với tầm nhìn tổng thể và dài hạn; trình phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng hoàn thiện pháp luật về TGXH đối với trẻ môi trường văn hóa lành mạnh và nâng cao em có hoàn cảnh đặc biệt phù hợp với xu nhận thức và trách nhiệm của chính bản thân hướng khu vực ASEAN và quốc tế. trẻ em n 9 Tô Đức, Tạp chí Nhân lực khoa học xã hội (Học viện Khoa học xã hội), số 3, năm 2016. Thứ ba, sửa đổi, bổ sung các quy định Hoàn thiện chính sách... của pháp luật về CGCN trong các quy định (TiÕp theo trang 40) trong, Luật Xử lý vi phạm hành chính… để ngăn chặn và xử lý các hành vi gian lận, trốn phân cấp cho Bộ KH&CN ban hành 03 danh lậu thuế, chuyển giá trong các hoạt động mục này; CGCN. - Bổ sung quy định đối với loại hình Thứ tư, sửa đổi,bổ sung các quy định đánh giá công nghệ, định giá công nghệ của pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp, công thuộc nhóm loại hình dịch vụ kinh doanh có nghệ cao, thương mại, hải quan,… theo điều kiện, đồng thời bổ sung quy định các hướng bắt buộc đối với tất cả các dự án đầu tổ chức hoạt động đối với các dịch vụ trên tư (như FDI, đầu tư trong nước) phải được đây cũng là các tổ chức dịch vụ có điều kiện. thẩm định công nghệ trước khi cấp Giấy Thứ hai, sửa đổi Luật SHTT, về quy chứng nhận đầu tư và phải đăng ký chứng định phương pháp xác định giá trị tài sản vô nhận hợp đồng CGCN với cơ quan quản lý hình;quy định về các đối tượng sở hữu công KH&CN khi có giao dịch công nghệ phát nghiệp cho phù hợp với các Công ước Paris sinh. và Hiệp định TRIPs, cũng như các quy định Thứ năm, sửa đổi, bổ sung các quy định của WTO, FTA, TPP... Hoàn thiện các quy trong pháp luật về KH&CN, doanh nghiệp, định về thực thi quyền SHTT trong pháp tín dụng, thuế, đầu tư mạo hiểm... để khuyến luật hành chính; bổ sung quy định về giải khích và đẩy mạnh hoạt động CGCN, ứng quyết tranh chấp SHTT thông qua thương dụng và đổi mới, sáng tạo công nghệ tại các lượng, hoà giải. doanh nghiệp n NGHIÏN CÛÁU Söë 12(316) T6/2016 LÊÅP PHAÁP 53
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2