Thực trạng và một số đề xuất hoàn thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tỉnh Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT HOÀN THUẾ GIÁ TRỊ<br /> GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU THỦY SẢN<br /> TỈNH KHÁNH HÒA<br /> STATUS AND RECOMMENDATIONS FOR VALUE ADDED TAX REFUND<br /> OF SEAFOOD PROCESSING AND EXPORT COMPANIES<br /> IN KHANHHOA PROVINCE<br /> Phan Thị Dung1<br /> Ngày nhận bài: 14/5/2014; Ngày phản biện thông qua: 17/6/2014; Ngày duyệt đăng: 01/12/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Quản lý thuế GTGT góp phần tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả hoạt động của<br /> các doanh nghiệp. Số thuế đầu vào chậm được hoàn sẽ dẫn đến chi phí sử dụng vốn gia tăng, ảnh hưởng đáng kể đến hiệu<br /> quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu trong điều kiện cạnh tranh quốc tế. Bài viết này<br /> nghiên cứu tình hình hoàn thuế GTGT của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Trên cơ sở<br /> đó đề xuất các giải pháp quản lý: Cho phép các doanh nghiệp xuất khẩu được phép hoàn thuế GTGT khi phát sinh số thuế<br /> đầu vào được hoàn ngay; Số thuế đầu vào phát sinh của kỳ nào hoàn ngay kỳ đó không phân bổ cho hàng tồn kho; Bù trừ<br /> vào các nghĩa vụ thuế khác; Xây dựng phần mềm kiểm tra hóa đơn chéo hóa đơn.<br /> Từ khóa: Thuế GTGT, hoàn thuế gtgt, doanh nghiệp chế biến, quản lý thuế<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The management of Value Added Tax helps increase the Government budget revenues while assures the efficiency<br /> in operating business of companies. The late refund of input tax will lead to the increase of cost of capital, as a result<br /> it also heavily influences the efficiency in operating of seafood processing and export companies, especially during the<br /> international competitiveness. This article studies the situation of the Value Added Tax refund of seafood processing and<br /> export companies in KhanhHoa province. Based on this research, some orientations for management: To permit export<br /> companies to receive Value Added Tax refund when any input tax incurred; To should not be allocated to inventory; To be<br /> balanced with other tax duties; To develop a software which cross - checks the bills between buyer and customer.<br /> Keywords: Value Added Tax, Value Added Tax refund, processing company, tax management<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Doanh nghiệp chế biến thủy sản tỉnh Khánh<br /> Hòa hằng năm đóng góp vào giá trị kim ngạch xuất<br /> khẩu toàn tỉnh chiếm trên 30%. Các doanh nghiệp<br /> này vừa sản xuất chế biến hàng thủy sản tiêu thụ<br /> trong nước vừa xuất khẩu. Theo qui định hiện nay<br /> các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản được hưởng<br /> thuế suất giá trị gia tăng (GTGT) là 0% ở đầu ra, đối<br /> với thuế GTGT đầu vào dùng cho sản xuất chế biến<br /> hàng xuất khẩu được hoàn thuế. Thuế GTGT có ưu<br /> điểm là đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa,<br /> dịch vụ ở từng khâu sản xuất và lưu thông cho đến<br /> <br /> 1<br /> <br /> tiêu dùng, cho phép người nộp thuế được khấu trừ<br /> thuế ở các giai đoạn trước và người nộp thuế được<br /> hoàn lại số thuế đã nộp mà chưa được khấu trừ hết,<br /> do đó tránh được trùng lặp thuế. Tuy nhiên, thuế<br /> GTGT cũng có nhược điểm là dễ bị gian lận, nhất<br /> là ở khâu hoàn thuế. Vì vậy, để quản lý và hạn chế<br /> gian lận trong hoàn thuế GTGT là một trong các yêu<br /> cầu cần được quan tâm. Quản lý thuế tốt góp phần<br /> tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước nhưng<br /> vẫn đảm bảo hiệu quả hoạt động của các doanh<br /> nghiệp. Số thuế GTGT đầu vào chậm được hoàn<br /> sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong tình<br /> <br /> TS. Phan Thị Dung: Khoa kế toán tài chính – Trường Đaị học Nha Trang<br /> <br /> 28 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> hình hiện nay phải sử dụng vốn vay phục vụ cho<br /> hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều đó dẫn đến chi<br /> phí sử dụng vốn gia tăng do gia tăng chi phí lãi vay,<br /> ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động kinh<br /> doanh của doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất<br /> khẩu trong điều kiện cạnh tranh quốc tế. Giải quyết<br /> hài hòa cả hai vấn đề Ngân sách và doanh nghiệp<br /> là điều chúng ta cần quan tâm.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu:<br /> Doanh nghiệp chế biến thủy sản tỉnh Khánh Hòa.<br /> 2. Phạm vi nghiên cứu:<br /> Tình hình hoàn thuế GTGT của các doanh<br /> nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu tỉnh Khánh Hòa<br /> từ năm 2009 - 2013.<br /> 3. Phương pháp nghiên cứu:<br /> Tổng hợp, phân tích, đánh giá tình hình hoàn<br /> thuế GTGT trong thời gian qua trên cơ sở đó đề xuất<br /> các biện pháp hoàn thuế cho các doanh nghiệp chế<br /> biến thủy sản xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.<br /> <br /> họ đã nộp thừa vào ngân sách Nhà nước theo các<br /> thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính trong từng<br /> giai đoạn phát triển kinh tế xã hội của nước nhà<br /> (3) Hoàn thuế GTGT với tư cách là một quyền của<br /> người nộp thuế.<br /> Việc phải có các quy định về hoàn thuế GTGT<br /> là cần thiết, bởi các lý do sau: Hoàn thuế GTGT giúp<br /> bảo đảm tính công bằng, bình đẳng cho các chủ thể<br /> nộp thuế, góp phần buộc các đối tượng thuộc diện<br /> nộp thuế thực hiện nghiêm chỉnh chế độ hóa đơn<br /> chứng từ theo quy định pháp luật. Xét một cách tổng<br /> quát thì hoàn thuế GTGT góp phần khuyến khích<br /> hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp<br /> nói riêng và toàn xã hội nói chung, khuyến khích<br /> xuất khẩu; Giảm bớt khó khăn về tài chính cho các<br /> doanh nghiệp trong kinh doanh là đối tượng chịu<br /> thuế GTGT; Trả lại số thuế do thay đổi tính chất của<br /> việc sử dụng hàng hóa; Hoàn thuế GTGT thể hiện<br /> tính minh bạch của chính sách thuế gián thu;…<br /> <br /> 2. Tình hình xuất khẩu của doanh nghiệp thủy<br /> sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa<br /> Hiện tại trên toàn tỉnh có trên 40 doanh nghiệp<br /> sản xuất chế biến thủy sản trong đó có khoảng<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 30 doanh nghiệp xuất khẩu (XK) thủy sản (TS). Giá<br /> trị xuất khẩu thủy sản trong giai đoạn 2007 đến 2013<br /> 1. Sự cần thiết phải hoàn thuế GTGT<br /> tăng trưởng bình quân mỗi năm là 11% trong khi số<br /> Luật thuế GTGT năm 2008 không đưa ra định<br /> lượng xuất khẩu chỉ tăng bình quân 3%, chiếm tỷ<br /> nghĩa khái niệm hoàn thuế GTGT. Qua thực tiễn có<br /> trọng giá trị kim ngạch xuất khẩu trong toàn tỉnh từ<br /> thể hiểu “Hoàn thuế GTGT là việc cơ quan thuế<br /> 32% - 71%. Thị trường xuất khẩu chủ yếu là Hoa Kỳ<br /> ra quyết định trả lại số tiền thuế GTGT đã nộp<br /> chiếm 48% và Nhật chiếm 25% về giá trị kim ngạch<br /> vuợt quá của chủ thể nộp thuế”. Hoàn thuế GTGT<br /> xuất khẩu thủy sản ở Khánh Hòa. Đây là sự nỗ lực lớn<br /> có những đặc điểm nổi bật sau đây: (1) Chủ thể<br /> của ngành thủy sản Khánh Hòa trong việc tạo công ăn<br /> được hoàn thuế GTGT là những đối tượng nộp thuế<br /> việc làm, đóng góp cho Ngân sách và thu ngoại tệ cho<br /> GTGT theo quy định của pháp luật (2) Hoàn thuế<br /> Tỉnh. Sự hỗ trợ về thuế GTGT tốt cho hoạt động xuất<br /> GTGT là một thủ tục pháp lý đặc biệt do cơ quan<br /> khẩu thủy sản sẽ càng thúc đẩy cho các doanh nghiệp<br /> Nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhằm hoàn trả<br /> chế biến càng phát triển mạnh mẽ hơn.<br /> lại cho tổ chức, cá nhân một khoản tiền thuế mà<br /> Bảng 1. Tình hình xuất khẩu thủy sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa<br /> Đơn vị tính: 1000USD<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> Giá trị XKTS<br /> <br /> 229.685<br /> <br /> 273.826<br /> <br /> 253.850<br /> <br /> 278.856<br /> <br /> 326.130<br /> <br /> 356.770<br /> <br /> 421.017<br /> <br /> 11%<br /> <br /> Tổng giá trị XK<br /> <br /> 358.667<br /> <br /> 388.294<br /> <br /> 477.700<br /> <br /> 682.567<br /> <br /> 921.789<br /> <br /> 1.121.326<br /> <br /> 1.055.486<br /> <br /> 20%<br /> <br /> % giá trị XKTS<br /> <br /> 64%<br /> <br /> 71%<br /> <br /> 53%<br /> <br /> 41%<br /> <br /> 35%<br /> <br /> 32%<br /> <br /> 40%<br /> <br /> 56.957<br /> <br /> 61.373<br /> <br /> 55.289<br /> <br /> 59.865<br /> <br /> 56.459<br /> <br /> 64.321<br /> <br /> Số lượng TSXK (tấn)<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 2013<br /> <br /> Bình<br /> quân<br /> <br /> 2007<br /> <br /> 3%<br /> <br /> (Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Khánh Hòa)<br /> <br /> 3. Tình hình hoàn thuế GTGT của các doanh<br /> nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu trên địa bàn<br /> tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn 2009 - 2013<br /> Trong thời gian từ năm 2009 đến 2013 có 31<br /> doanh nghiệp làm hồ sơ hoàn thuế với số tiền đề<br /> nghị hoàn hằng năm khoảng 20 tỷ đồng, cụ thể<br /> <br /> năm 2009 là 21.230.191.398 đồng năm 2013<br /> là 20.659.440.173 đồng [5]. Số liệu giữa số đề<br /> nghị hoàn và thực tế hoàn thường không giống<br /> nhau. Đa phần số đề nghị hoàn lớn hơn số thực<br /> tế hoàn, cụ thể năm 2009 con số này chênh lệch<br /> 4.093.851.082 đồng năm 2013 đã giảm đáng kể<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 29<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> còn 1.057.435.310 đồng. Một số doanh nghiệp có<br /> sự chênh lệch lớn đó là Công ty TNHH Thịnh Hưng<br /> năm 2010 là 1.614.611.428, Xí nghiệp tư doanh<br /> chế biến Thủy sản Cam Ranh 1.181.518.327 đồng,<br /> <br /> Công ty TNHH Hoàng Hải là 2.598.531.219 đồng….<br /> Năm 2013 Công ty TNHH Thủy sản Australis Việt<br /> Nam 1.794.030.089 Công ty Cổ phần Hải sản Nha<br /> Trang 563.157.022 đồng [5]…<br /> <br /> Bảng 2. Tình hình hoàn thuế GTGT của các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu tỉnh Khánh Hòa<br /> <br /> Đơn vị tính: Triệu đồng<br /> <br /> 2009<br /> STT<br /> <br /> Tên doanh nghiệp<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> Thực tế<br /> <br /> 2013<br /> <br /> Đề nghị<br /> <br /> Thực tế<br /> <br /> Đề nghị<br /> <br /> Đề nghị<br /> <br /> Thực tế<br /> <br /> Đề nghị<br /> <br /> Thực tế<br /> <br /> 1<br /> <br /> CT TNHH Gallant Ocean<br /> <br /> 3.956<br /> <br /> 3.949<br /> <br /> 3.943<br /> <br /> 3.943<br /> <br /> 769<br /> <br /> 769<br /> <br /> 2.162<br /> <br /> 2.162<br /> <br /> 2<br /> <br /> CT TNHH Sao Đại Hùng<br /> <br /> 401<br /> <br /> 393<br /> <br /> 5.057<br /> <br /> 5.056<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 3<br /> <br /> CT Phillips Seafoods VN<br /> <br /> 3.019<br /> <br /> 2.503<br /> <br /> 499<br /> <br /> 498<br /> <br /> 549<br /> <br /> 549<br /> <br /> 1.403<br /> <br /> 1.403<br /> <br /> 4<br /> <br /> CT TNHH YAMATO<br /> <br /> 756<br /> <br /> 681<br /> <br /> 1.366<br /> <br /> 1.366<br /> <br /> 506<br /> <br /> 506<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 5<br /> <br /> CT TNHH Australis VN<br /> <br /> 148<br /> <br /> 148<br /> <br /> 724<br /> <br /> 700<br /> <br /> 923<br /> <br /> 923<br /> <br /> 281<br /> <br /> 281<br /> <br /> 6<br /> <br /> CT Nuôi tôm XK Nha Trang<br /> <br /> 1.002<br /> <br /> 1.002<br /> <br /> 143<br /> <br /> 143<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 7<br /> <br /> CT TNHH Long Shinh<br /> <br /> 406<br /> <br /> 0<br /> <br /> 163<br /> <br /> 163<br /> <br /> 514<br /> <br /> 514<br /> <br /> 501<br /> <br /> 501<br /> <br /> 8<br /> <br /> CT TNHH Hải Vương<br /> <br /> 288<br /> <br /> 0<br /> <br /> 833<br /> <br /> 609<br /> <br /> 319<br /> <br /> 319<br /> <br /> 99<br /> <br /> 99<br /> <br /> 9<br /> <br /> CT TNHH Trúc An<br /> <br /> 346<br /> <br /> 346<br /> <br /> 64<br /> <br /> 64<br /> <br /> 611<br /> <br /> 611<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 10<br /> <br /> CT CP HS Nha Trang<br /> <br /> 140<br /> <br /> 138<br /> <br /> 1.704<br /> <br /> 1.178<br /> <br /> 862<br /> <br /> 628<br /> <br /> 1.322<br /> <br /> 1.183<br /> <br /> 11<br /> <br /> CT TNHH TS Khánh Hòa<br /> <br /> 516<br /> <br /> 502<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2.061<br /> <br /> 1.753<br /> <br /> 12<br /> <br /> CT TNHH Long Hương<br /> <br /> 2.450<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1.357<br /> <br /> 376<br /> <br /> 27<br /> <br /> 27<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 13<br /> <br /> CT TNHH Hoàng Hải<br /> <br /> 14<br /> <br /> CT TNHH TS Hoàn Mỹ<br /> <br /> 15<br /> <br /> CT TNHH Tín Thịnh<br /> <br /> 16<br /> <br /> 92<br /> <br /> 92<br /> <br /> 90<br /> <br /> 90<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 581<br /> <br /> 345<br /> <br /> 393<br /> <br /> 380<br /> <br /> 1.138<br /> <br /> 940<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1.761<br /> <br /> 1.694<br /> <br /> 4.048<br /> <br /> 3.444<br /> <br /> 3.139<br /> <br /> 3.139<br /> <br /> 654<br /> <br /> 113<br /> <br /> CT CP NT Seafoods F17<br /> <br /> 213<br /> <br /> 204<br /> <br /> 194<br /> <br /> 194<br /> <br /> 287<br /> <br /> 282<br /> <br /> 179<br /> <br /> 179<br /> <br /> 17<br /> <br /> CT TNHH Hải Long NT<br /> <br /> 986<br /> <br /> 986<br /> <br /> 190<br /> <br /> 189<br /> <br /> 243<br /> <br /> 243<br /> <br /> 5.320<br /> <br /> 5.320<br /> <br /> 18<br /> <br /> CT TNHH Sóng Biển<br /> <br /> 59<br /> <br /> 59<br /> <br /> 389<br /> <br /> 385<br /> <br /> 514<br /> <br /> 514<br /> <br /> 1.026<br /> <br /> 1.026<br /> <br /> 19<br /> <br /> DNTN Chín Tuy<br /> <br /> 49<br /> <br /> 49<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 129<br /> <br /> 129<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 20<br /> <br /> DNTN Việt Thắng<br /> <br /> 1.070<br /> <br /> 1.070<br /> <br /> 241<br /> <br /> 241<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 21<br /> <br /> XNTD CBTS Cam Ranh<br /> <br /> 22<br /> <br /> XN KTDV TS Khánh Hòa<br /> <br /> 23<br /> <br /> 98<br /> <br /> 98<br /> <br /> 22<br /> <br /> 20<br /> <br /> 225<br /> <br /> 225<br /> <br /> 1.460<br /> <br /> 1.460<br /> <br /> 1.765<br /> <br /> 1.765<br /> <br /> 3.813<br /> <br /> 3.813<br /> <br /> 770<br /> <br /> 770<br /> <br /> 752<br /> <br /> 742<br /> <br /> CT CP CB NS XK Khánh Hòa<br /> <br /> 322<br /> <br /> 322<br /> <br /> 613<br /> <br /> 613<br /> <br /> 342<br /> <br /> 342<br /> <br /> 724<br /> <br /> 724<br /> <br /> 24<br /> <br /> CT NHHFujiura Nha Trang<br /> <br /> 224<br /> <br /> 217<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 25<br /> <br /> CT TNHH Việt Trang<br /> <br /> 522<br /> <br /> 516<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 312<br /> <br /> 312<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 26<br /> <br /> CT TNHH Thịnh Hưng<br /> <br /> 60<br /> <br /> 60<br /> <br /> 2.450<br /> <br /> 0<br /> <br /> 272<br /> <br /> 272<br /> <br /> 543<br /> <br /> 485<br /> <br /> 27<br /> <br /> CT CP Đại Thuận<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 440<br /> <br /> 381<br /> <br /> 614<br /> <br /> 614<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 28<br /> <br /> CT TNHH Minh Chi<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 98<br /> <br /> 98<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 29<br /> <br /> CT TNHH TS Toàn Cầu<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 609<br /> <br /> 609<br /> <br /> 30<br /> <br /> Cty TNHH HS Bền Vững<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 31<br /> <br /> CT CP Vịnh Nha Trang<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1.564<br /> <br /> 1.564<br /> <br /> 21.230 17.136<br /> <br /> 28.737<br /> <br /> 23.849<br /> <br /> 13.161<br /> <br /> 12.724<br /> <br /> 20.659<br /> <br /> 19.602<br /> <br /> Chênh lệch<br /> <br /> 0 -4.094<br /> <br /> 0<br /> <br /> -4.889<br /> <br /> 0<br /> <br /> -437<br /> <br /> 0<br /> <br /> -1.057<br /> <br /> Tỷ lệ hoàn<br /> <br /> 81%<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> (Nguồn Cục thuế tỉnh Khánh Hòa)<br /> <br /> 30 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> 83%<br /> <br /> 97%<br /> <br /> 95%<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp xuất khẩu<br /> thủy sản sau khi làm hồ sơ hoàn thuế GTGT và đã<br /> nhận tiền hoàn thuế bị thu hồi sau khi hoàn thuế trên<br /> 7 tỷ đồng như Công ty Cổ Phần Hải Sản Nha Trang<br /> với 1.054.332.387đồng, Công ty Phillips Seafood<br /> Việt Nam TNHH là 3.005.814.213 đồng, Công ty<br /> Cổ Phần Nha Trang Seafood-F17 là 1.770.406.836<br /> đồng [5]…<br /> Thông qua hoạt động hoàn thuế đối với doanh<br /> nghiệp xuất khẩu thủy sản trong thời gian qua tại<br /> Cục thuế Khánh Hòa đã đạt được một số thành<br /> công đáng kể.<br /> - Tỷ lệ hoàn thuế GTGT ngày càng gia tăng<br /> qua các năm, năm 2009 chỉ đạt 81% năm 2013 đã<br /> là 95%.<br /> - Thời gian hoàn thuế tương đối nhanh.<br /> - Cục thuế có nhiều sự hỗ trợ đối với doanh<br /> nghiệp.<br /> Bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại ảnh hưởng<br /> đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp<br /> xuất khẩu thủy sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa như:<br /> - Số hồ sơ hoàn thuế GTGT dưới 300 triệu<br /> đồng cho một kỳ hoàn thuế (tháng, quí hoặc lũy kế<br /> 12 tháng, 4 quý rất nhiều) ảnh hưởng đến chi phí<br /> sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.<br /> - Nhiều doanh nghiệp sau khi đã nhận tiền hoàn<br /> thuế GTGT đã bị thu hồi lại do không đúng qui định.<br /> Công ty Cổ phần Nha Trang Seafood-F17 số thu<br /> hồi 1.770.406.836 đồng từ 2006 - 2013 với 27 kỳ<br /> hoàn thuế. Công ty TNHH Thủy sản Toàn Cầu số<br /> thu hồi 22.372.608 đồng từ 2007 - 2013 với 22 kỳ<br /> hoàn thuế. Công ty TNHH Thủy sản Australis Việt<br /> Nam số thu hồi 11.149.128 đồng từ 2008 - 2013 với<br /> 20 kỳ hoàn thuế [5]…<br /> - Nhiều doanh nghiệp có sự chênh lệch lớn<br /> giữa số thuế GTGT đề nghị hoàn và số thực tế<br /> được hoàn.<br /> Nguyên nhân sự chênh lệch này do các doanh<br /> nghiệp này bị điều chỉnh giảm số thuế GTGT đầu<br /> vào được khấu trừ hay tăng doanh thu chịu thuế<br /> GTGT sau khi được Cục thuế tiến hành kiểm tra sau<br /> hoàn thuế GTGT, cụ thể:<br /> (1) Phân bổ thuế GTGT đầu vào được khấu trừ<br /> và không được khấu trừ sai quy định.<br /> (2) Một số hóa đơn GTGT đầu vào không phục<br /> vụ sản xuất kinh doanh nhưng doanh nghiệp vẫn kê<br /> khai khấu trừ…<br /> (3) Tăng doanh thu chịu thuế (thiếu hoặc không<br /> kê khai hàng bán trong nước, phế phẩm phế liệu…)<br /> Số thuế GTGT được hoàn đối với hoạt động<br /> xuất khẩu thủy sản ở Khánh Hòa tương đối lớn.<br /> Các doanh nghiệp được hoàn khi có số thuế<br /> <br /> Số 4/2014<br /> GTGT đầu vào lớn hơn đầu ra trong 3 tháng theo<br /> qui định. Thuế GTGT đầu vào cho hoạt động xuất<br /> khẩu thủy sản là khoản tiền mà doanh nghiệp đã<br /> bỏ ra cho hoạt động mua các yếu tố đầu vào. Khi<br /> doanh nghiệp làm hồ sơ hoàn thuế được nhận lại số<br /> tiền đó. Tuy nhiên, trong giai đoạn này doanh nghiệp<br /> bị chiếm dụng vốn có thể từ 1,2 tháng tối đa 3 tháng<br /> cho phần tiền thuế đầu vào.<br /> 4. Một số đề xuất đối với công tác hoàn thuế<br /> GTGT cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản<br /> tỉnh Khánh Hòa<br /> Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, các cơ sở<br /> kinh doanh, tổ chức thuộc đối tượng được hoàn thuế<br /> GTGT theo hướng dẫn Thông tư 219 phải là cơ sở<br /> kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khấu trừ, đã<br /> được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp<br /> hoặc giấy phép đầu tư (giấy phép hành nghề) hoặc<br /> quyết định thành lập của cơ quan có thẩm quyền,<br /> có con dấu theo đúng quy định của pháp luật, lập và<br /> lưu giữ sổ kế toán, chứng từ kế toán theo quy định<br /> của pháp luật về kế toán; có tài khoản tiền gửi tại<br /> ngân hàng theo mã số thuế của cơ sở kinh doanh.<br /> Thực tế hoàn thuế GTGT cho các doanh nghiệp<br /> chế biến thủy sản xuất khẩu trong giai đoạn từ năm<br /> 2009 - 2013 mỗi năm khoảng 20 tỷ đồng, đối với<br /> Ngân sách tỉnh đây là con số không nhỏ so với<br /> khoảng thu ngân sách nội địa 7.154 tỷ đồng trong<br /> năm 2013 [3], [4]. Rất nhiều doanh nghiệp có số<br /> chênh lệch lớn giữa số đề nghị hoàn và số được<br /> hoàn. Các doanh nghiệp doanh nghiệp hoàn thuế<br /> phải thực hiện nhiều khoản. Trên cơ sở thực tế và<br /> kinh nghiệm hoàn thuế GTGT chúng tôi có một số<br /> kiến nghị sau:<br /> Một là, Cho phép các doanh nghiệp xuất khẩu<br /> được phép hoàn thuế GTGT khi phát sinh số thuế<br /> đầu vào được hoàn ngay.<br /> Hiện nay qui định hoàn thuế GTGT Đối với hoạt<br /> động xuất khẩu thủy sản, Thông tư số 219/2013/<br /> TT- BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành<br /> Luật Thuế GTGT và Nghị định số 209/2013/NĐ-CP<br /> ngày 18/12/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và<br /> hướng dẫn thi hành một số điều Luật Thuế GTGT<br /> đã nêu rõ. Cơ sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo<br /> phương pháp khấu trừ thuế nếu có số thuế GTGT<br /> đầu vào chưa được khấu trừ hết trong tháng (đối với<br /> trường hợp kê khai theo tháng) hoặc trong quý (đối<br /> với trường hợp kê khai theo quý) thì được khấu trừ<br /> vào kỳ tiếp theo. Trường hợp lũy kế sau ít nhất 12<br /> tháng tính từ tháng đầu tiên hoặc sau ít nhất 4 quý<br /> tính từ quý đầu tiên phát sinh số thuế GTGT đầu<br /> vào chưa được khấu trừ hết mà vẫn còn số thuế<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 31<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> GTGT đầu vào chưa được khấu trừ thì cơ sở kinh<br /> doanh được hoàn thuế. Đối tượng được hoàn thuế<br /> GTGT là cơ sở kinh doanh trong tháng (đối với<br /> trường hợp kê khai theo tháng), quý (đối với trường<br /> hợp kê khai theo quý). Đối với cơ sở kinh doanh có<br /> hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu nếu thuế GTGT đầu<br /> vào của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu chưa được<br /> khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên thì được hoàn thuế<br /> GTGT theo tháng, quý; trường hợp trong tháng, quý<br /> số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ xuất<br /> khẩu chưa được khấu trừ dưới 300 triệu đồng thì<br /> không được hoàn thuế.<br /> Khi mua hàng người mua đã trả tiền thuế<br /> GTGT, do vậy về nguyên tắc họ sẽ được khấu trừ<br /> ngay để đảm bảo thu lại tiền thuế đã nộp khâu trước<br /> (nằm trong giá mua). Do vậy, quy định thời hạn cho<br /> phép hoàn thuế hiện nay là không hợp lý đối với<br /> doanh nghiệp. Thực tế việc không hoàn thuế kịp thời<br /> là hoàn toàn bất lợi cho doanh nghiệp do bị chiếm<br /> dụng vốn, giảm khả năng quay vòng vốn, giảm khả<br /> năng cạnh tranh. Đối với các doanh nghiệp phải vay<br /> vốn còn tăng chi phí sử dụng vốn, thanh khoản của<br /> vốn bị hạn chế.<br /> Trong tổng số hồ sơ hoàn thuế GTGT của các<br /> doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu rất nhiều<br /> hồ sơ có mức đề nghị hoàn dưới 300 triệu đồng;<br /> chẳng hạn Công ty TNHH Thịnh Hưng năm 2013 có<br /> 03 hồ sơ trong quý 1 với số tiền là 590.639.956 đồng.<br /> Số thuế GTGT<br /> đầu vào của<br /> =<br /> hàng hóa, dịch<br /> vụ xuất khẩu<br /> <br /> Số thuế GTGT<br /> chưa khấu trừ<br /> hết của tháng<br /> /quý<br /> <br /> Số thuế GTGT<br /> đầu vào của<br /> hàng hóa còn<br /> tồn kho cuối<br /> tháng/quý<br /> <br /> Để xác định được số thuế GTGT đầu vào của<br /> hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu doanh nghiệp phải xác<br /> định được các yếu tố cấu thành công thức trên.<br /> Tất cả các yếu tố trên đều có thể dễ dàng tính toán<br /> ngoại trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hoá còn<br /> tồn kho cuối tháng/quý. Việc báo cáo tồn kho thì với<br /> doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề vừa sản<br /> xuất, vừa mua nguyên vật liệu, bán thành phẩm,<br /> thành phẩm về để sản xuất và xuất khẩu thì để tính<br /> được báo cáo hàng tồn kho (gồm số lượng và giá<br /> trị) vô cùng phức tạp, phải trải qua thao tác đóng kỳ<br /> kế toán, tính giá thành, giá vốn... mới có thể ra được<br /> báo cáo tồn kho. Doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản<br /> cùng loại nguyên liệu đầu vào có thể ra đươc nhiều<br /> sản phẩm đầu ra, doanh nghiệp lại phải phân bổ số<br /> thuế đầu vào tương ứng cho hoạt động xuất khẩu…<br /> Chính điều này hạn chế khả năng hoàn thuế GTGT<br /> <br /> 32 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Nếu Công ty đăng ký hoàn thuế theo quý thì Công ty<br /> phải tạm bị chiếm dụng vốn trong của hồ sơ tháng<br /> 1 là 3 tháng, tháng 02 là 02 tháng và tháng 03 là 1<br /> tháng với số tiền là 15.221.584 đồng [5]. Do vậy,<br /> để tăng khả năng cạnh tranh doanh nghiệp nên cơ<br /> quan thuế cho phép hoàn ngay số thuế đầu vào đối<br /> với hoạt động xuất khẩu thủy sản.<br /> Hai là, Số thuế đầu vào phát sinh của kỳ nào<br /> hoàn ngay kỳ đó không phân bổ cho hàng tồn kho<br /> đối với các doanh nghiệp vừa kinh doanh thương<br /> mại vừa chế biến xuất khẩu thủy sản.<br /> Theo điều 10, 12 Luật thuế GTGT 13/2008/<br /> QH12 [7] & luật thuế GTGT sửa đổi số 31/2013/<br /> QH13 [8] điểm đ đều có qui định rất rõ: "Thuế giá<br /> trị gia tăng đầu vào phát sinh trong tháng nào được<br /> kê khai, khấu trừ khi xác định số thuế phải nộp của<br /> tháng đó”. Theo hướng dẫn cách xác định thuế<br /> GTGT đầu vào được khấu trừ (điểm c.8 - Mục III<br /> phần B - TT128/2009/TT-BTC) Thuế GTGT đầu vào<br /> phát sinh trong tháng nào được kê khai, khấu trừ khi<br /> xác định số thuế phải nộp của tháng đó, không phân<br /> biệt đã xuất dùng hay còn để trong kho. Tuy nhiên<br /> tại Khoản 4, Điều 18 của TT 219 [1], có qui định<br /> thêm với doanh nghiệp có hàng hóa dịch vụ xuất<br /> khẩu phải tính toán phân bổ thuế GTGT đầu vào cho<br /> hàng hóa tồn kho. Riêng đối với cơ sở kinh doanh<br /> thương mại mua hàng hóa để thực hiện xuất khẩu<br /> thì số thuế GTGT đầu vào được hoàn cho hàng<br /> hoá xuất khẩu được xác định như sau:<br /> <br /> x<br /> <br /> Tổng doanh thu xuất khẩu<br /> trong kỳ<br /> Tổng doanh thu hàng hóa,<br /> dịch vụ trong kỳ bán ra chịu<br /> thuế (bao gồm cả doanh thu<br /> xuất khẩu)<br /> <br /> x 100%<br /> <br /> đối với doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vừa sản<br /> xuất chế biến vừa kinh doanh thương mại ở Khánh<br /> Hòa nói riêng và Việt Nam nói chung.<br /> Bên cạnh đó, đối với doanh nghiệp xuất khẩu<br /> thủy sản khi xuất khẩu còn cần thời gian để đủ lô<br /> hàng mới xuất khẩu được nên thời gian lưu kho<br /> khá dài. Chính vì vậy, để thúc đẩy hoạt động xuất<br /> khẩu thủy sản, Bộ Tài chính nên cho phép số thuế<br /> GTGT đầu vào phát sinh của kỳ nào hoàn ngay kỳ<br /> đó không phân bổ cho hàng tồn kho.<br /> Ba là, Bù trừ vào các nghĩa vụ thuế khác.<br /> Một số nước đưa ra quy định cho phép số thuế<br /> GTGT không được khấu trừ hết sẽ dùng để bù trừ<br /> vào các nghĩa vụ thuế khác đến hạn thanh toán.<br /> Tuy nhiên, cũng có quốc gia cho phép được bù trừ<br /> vào các nghĩa vụ thuế chưa đến hạn phải nộp. Một<br /> số quốc gia (các nước thuộc Liên Xô cũ) cho phép<br /> <br />