intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thực trạng vận động thể lực của học sinh cấp 3 ở Hà Nội năm 2019

Chia sẻ: ViAnkanra2711 ViAnkanra2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

97
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vận động thể lực được coi là một biện pháp tốt nhằm nâng cao sức khỏe và phòng chống bệnh tật.Vận động thể lực không đạt chuẩn (thiếu hoạt động thể lực) đã được xác định là yếu tố rủi ro hàng đầu thứ tư đối với tỷ lệ tử vong toàn cầu. Bài viết trình bày đánh giá các hành vi nguy cơ với sức khỏe trẻ vị thành niên tại Hà Nội năm 2019.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thực trạng vận động thể lực của học sinh cấp 3 ở Hà Nội năm 2019

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Thực trạng vận động thể lựcsaucủa học khi thu thaäp ñöôïcsinh kieåm tra,cấp laøm saïc3 ở hoaù h, maõ Hà vaø 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang nhaäp baè n g phaàn meà m Epidata 3.1, xöû lyù thoán g keâ Nội năm 2019 baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh . 2 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu Phạm Quốc Thành1, Lê Thị Tuyết Mai1, Trần Đỗ Bảo Nghi1, Nguyễn Hằng Nguyệt Vân1, 2.4.1. Côõ maãu 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc Dương Minh Đức1, tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân TÓM TẮT xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con döôùi 5 tuoåi: cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc * Thông tin chung: Vận pđộng 1 thể lực được coi là ñích P một nghieâ biện npháp cöùu. tốt nhằm nâng cao sức khỏe và bệnhZtật. 2 phòng chống N 1 x động Vậnpx 2 thể lực không đạt chuẩn (thiếu hoạt động thể lực) đã được xác 2 3. Keá định là yếu tố rủi ro hàng đầu thứ tư đối với tỷ lệ tử vong t quaû toàn cầu. Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 * Phương tính ñöôïc pháp: N = 334.Nghiên Döï phoøngcứu khoaûnmô tả ñoá g 20% cắt ngang i töôï ng töø trên 3443 học sinh THPT nhằm mô tả thực trạng 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ lườichoá vận i traûđộng lôøi, cuoá thểi cuølực ng côõởmaã Vịu thành laø 409 hoä gia ñình niên coù con tại Hà Nội thông qua bộ công cụ Hệ thống giám sát hành vi döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy nguy cơ thanh thiếu niên. 2.4.2. Caùch choïn maãu: *Choï Kết quả: 13,3% học sinh chăm thực hiện các hoạt động thể lực theo khuyến nghị. Có 50% học n maãu nhieàu giai ñoaïn sinh tham gia các hoạt động như đi bộ/ đi xe đạp hoặc tập các bài tập tăng cường hàng ngày. Tỷ lệ Giai ñoaï vị thành niênn 1: moãi mieà (VTN) dùngn choï điệnn ngaã u nhieâ thoại và nmáy 1 tænh: tính quá nhiều trong ngày chiếm tỷ lệ khá cao (40%). Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân Học Giang-sinh Mieàcó m điểm Nam; trung bình học tập đạt loại khá thì có xu hướng vận động nhiều hơn hơn so với nhóm học sinh có điểm học tập trung bình. Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao *goàKết buù vận ñuùngđộng khi bòtheo tieâu chaû y phaânnghị theocủa ñòa dö m xaõluận: Tỷ nlệ, thaø noâng thoâ VTN thường nh thò (thò traáxuyên n/phöôøtập ng) thể dục thể thao và vaø khoù khuyến WHO (n=409) khaêHà tại n (mieà Nộin nuù năm i/haû2019 i ñaûo):thấp toång13,3%. 9 xaõ; Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà Từ Giai khóa:ñoaï Vịn thành 3: moãniên, hoạt i xaõ choï động n 46 hoä thể gia lực, ñìnhHà coù Nộicaù, cTHPT. h cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. Current status on physical activity of high school Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu students in Ha Noi 2019 tieâu chaûy (n=409) Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân Pham Quoc Thanh, Le Thi Tuyet Mai, Tran Do Bao Nghi, Nguyen Hang Nguyet Van, p n % n % n % n % Duong Minh Phöông phaùDuc p thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 SUMMARY theâm Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung * Background: Physical activity is an essential solution caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn to improve health and disease prevention. Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình Onesai cheá of soá the leading , ñieà u tra vieâdeath n ñöôïcause is failing c taäp huaá n kyõ, coùtokinh meet the thöôøWHO ng khi recommendation bò tieâu chaûy, gaàn 10% on physical ngöôøi ñöôïactivity c phoûng nghieä m trong in the world. giao tieá p . Sau khi keá t thuù c phoû n g vaán , vaán cho raè n g treû bò naë n g theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soù t thoâ n g tin. Giaù m saù t vieâ n kieå m tra phieá * Methodology: A cross-sectional study on 3443 tyûhigh u khi keát leä cao nhaát vôù school i 12,1%,in students gaáp gaàn 4 which Hanoi laàn so vôùi thaønto aims h thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng determine the current status of physical activity of these students by using the Youth Risk Behavior do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15 5
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being Surveillance able to detect some severe signs of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers System. recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of mothers recognized * Results: signs of dyspnea 13.3% of students engaged(25.9 in % in urbanactivities physical and 1.5%as in recommended. mountainous region). 50% Mothers’ of students knowledge about prevention of diarrhea and ARI in urban was better than that of mothers in rural participated in some activities such as walking / cycling or doing daily reinforcement exercises. and mountain regions. The rate of adolescents using phones and computers too much during the day was quite high Keywords: (40%). Diarrhea, Students acute GPA with a good respiratory tend toinfections, be moreknowledge, active thanunder 5-year-old students child. with an average GPA. * Conclusions: The proportion of adolescents regularly exercising and exercising according to WHO recommendations in Hanoi in 2019 is low at 13.3%. Taùc giaû: Keywords: 1. High school, physical activity, Hanoi, adolescent Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: thangtcyt@gmail.com Tác2.giả: Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá Email: longmoh@yahoo.com T ng ạ h c Y tế công cộng 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com 1. GIỚI THIỆU c h ạt ộng/ n ộng th c hông ạt t 4. Boä Y teá t th dducthien@yahoo.com, Email: ạn ch n ch nh n n T , trantuananh2000@yahoo.com g ế t tc , n 20 6 n t ng n n ến h ạt ộng th c T c 55 n ốt t t n ng c nh n, th c tế t th nh th ế n n hông h ạt ếp nh ít h ạt ộng th ch t t ng ộng th c c , ng n th nh th ế n n c n g ch ế 2 2 t n t ng ố 55 h ng nh ột ng n th g n ít n n g ch ế 5 2 t n t ng ố 50 ộng nh t , ch g t n á tính, T ng ít h ạt ộng th ch t c t ng 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. ng 5 n Töø ñoù coù t ntheå ñöa200 ến 20 6 nhông ra moä t soá khuyeá nghò ng n th ạ , á tính ng Th nh ngh phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng c Tieâ T uch chaûcyY vaøtếnhieã thếmg khuaån hoâ haá, p caánp ôûộng treû th em ccaùc beänhh nhieãch th n choctreûth m khuaå em ntrongg giai ñoaït n laø chai beängh coù tyû leä maéạc vaø töû vong h ạt ộng c cao nhaáp, nh ng t ôû nhöõ nhieän nay. 200 2 ,5 ến n 20 6 2 ,5 3. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu ộ, y xaûy ra ôûc treû nh em döôùi 2 tuoåin, cácquaâ h ạt ộngdöôùi t ột n c ng phát t n c chaû , bình n 1 treû 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 thtuoåchi moãt ihnaêm maéộng, c töø h0,8-2,2 ạt ộng ñôït ng tieâu chaû t y,, öôùt pc c n ố ng Th T ng t n ố tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. th c t p n th th ạt ộng th n 2.1. 20Ñòa, ñieåmt vaø thôøic gian h nnghieâ6 t n cöùu th nh Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laànc, tyû leäctöûchvongthdo NKHH các chieá c ộmn1/3ng, (30-35%) , nhso n nNghieâ t ng n cöùộu ñöôï t c thöï t c 5hieän vaøo naêm 2014 th taïi 3 vôù Th i töû vong chung [1], [4]. h ến ngh , nh Tyû leä maé c vaø ạt töû vong c cuûca tænh: Hoø ch natBình, ếp t Haøt Tónh vaøthKieâ nhn Giang, ng ñaïi ndieäthông n cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàthn Baéc, Trung,thNam cuûa Vieä t ch t t í t , ố Nam. nh tốtnnh baè g caùtcch c nghphoø, ng traùnộh ttaùc nhaâ h chuû ñoä n nn thgaây beägnh vaø h ạt xöû líộng kòp th thôøi khi bò beäcnh. Ñeå c th ng phoø ộ ng choá n nộngg beäth nh, hộ 2.2.nộ Ñoáit töôï ết nChính g nghieân cöùu h ạt ộng th ch t ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng t T ng ột t ô c ng n c cc ột n pháp tốt g p n ng c phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. c htreû bò maé lyù khi phc beängnhchống nhleät maé ñeå giaûm tyû t c vaø töû vong. t ng Th ết t ốc g T Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: th nh Tieânu chuaå n n löï t a choïnn: Laø 200 caùc baø S Y2 meï coù con, nh döôùni ết á cá ốc g th nh n n “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà t 5 tuoång i, coù ch t tinh thaàt thn minh ng maãn, töïn tnguyeä p th n,th hôïp taù t c ng traû phoøng, choá t ng ttieâu ánh chaûygvaøá nhieã c m hkhuaån hoâ thaátốt/tốt p caáp lôøi phoûng vaán. tính ôû treû em taï i moä t soá vuø n g/mieà n Vieä t Nam”, nh t t 6 t 2 , ,c h nt t ng nh T 6 t ,t n thvôùpi muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi nTieâut chuaå ng nnh t : Tinh loaïi tröø t 20 thaàn2 khoâ t ng minh, maãn nhtuoåt i veà phoø 5 ng ng choánngh tieâu chaû n yT vaøngnhieãm,2khuaå2n. hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian th nh n n c h ạt ộng th c th th hoâ haáp ôû treû em Th T taïi moä 0 t soá vuøt ng/mieà t nn Vieä t tnNam c nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 60 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình ng phoûng vaánn.h n n th nh n n 0, 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng th h khic thuththaänh sau th ếc kieå p ñöôï n mntra, laø g m saïng ch, maõchoaù phát vaø ,22.3. Thieá Tht nh n nnthcöùunh keá nghieâ th taûccaét ngang : Moâ c ột p nhaä t np baèộtng ốphaànnhmeà nhm Epidata ph ,3.1,nh xöû lyù thoá ng ngh keâp baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä th th t th ng nc h n th nh t ng ạ 2, nh t ạch các n 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. n n nông thôn , 5, 5 . c h t th n, h , ct h Yế 2.4.1. tố Côõ n maãun ến n ộng th c áp ngo ñöù 2.7. Ñaï ộtc ộnghieâ công n ccöùuch n h n cöù : Nghieâ g uá ñöôïátc tieán haø h nh ng c n h döôù i söï chaá c nh ng ng ch ng hn ñòa p thuaän cuûa chính quyeà ến th nh n n c ế tố nh h ng chính Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân Yế tố cá xaùc ñònh soá nh n ñình hoä gia ế tố coù gbaø meïnh ạn döôùi 5ếtuoåtối: coù con cáu /cvaø nñoáthi töôï cöù p ngg nghieâ thn cöùtu. Thoângng tin ñöôïnhc thoaø tn ô t ng hộ T n ộng th c c toaø nh n baûoTmaättạvaø keátt quaû chæ ñöôï c pc th söû ết duïn.g cho muïc 6 p 1 P ñích nghieân cöùu. hác t g Nn Z g x n g2 2 c ch ộ ột t ng các th nh phố phát t n nh 1 px 2 t ng nh ngh n c , h hết t t n tế 3. Keá hột quaûn c n c , n t ng h c h ạtVôùiộng th (öùngc vôù Z = 1,96 c i =h 0,05), n p = 0,37 t [3], n 6= Th0,14 ng ng ông ng n c t t tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø ết choái traû c lôøi, cuoá ộti ngh cuøng côõnmaã c u laø 409 h hoä giaát ñìnhccoù hcon h c3.1. c Kieá nh nt thöù t ngc cuû6a baøngmeï veà nhcaù tếcch cho c treû n aênc/ . döôù i 5 tuoå h c nh t n c tạ t ngi. t n buùhñuùngánh khi gbòátieâ u chaû y các h nh ng c c h 20 2.4.2. ch Caùcết, h choïn, maãuth : nh th ế n n, ộ t T t ng h c n , ngh n c ánh g á tChoïn maãutạnhieàu giai t ñoaïnhông áp ng c các các h nh ng c c h t T tạ h ến ngh ít nh t g h ạt ộng th ch t ộ n 20 c th c h n T ng h ôn Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: ng 5 ng Hoøa Bình-mieà n Baé/tc, Haøn Tónhg– Mieàn ,Trung vaøgáKieân h á , nh các ế tố h ạt ộng th c Giang- Mieàtm Nam; 26, T h c nh ến p g á c n n ến c h T c á cá th Giai ch t ñoaïng /t n ,5 , g , Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ n 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng PHÁP 2. PHƯƠNG khi bò tieâNGHIÊN u chaûy phaânCỨU theo ñòa dö tgoàm xaõ noâ, ng thoân,gá thaønhTh ết n/phöôø thò (thò traá ngh n ckhoù ng) vaø (n=409) khaê c n (mieà á cá n nuùi/haûh i ñaûoát): toåncg 9 hxaõ; nh nc 2.1. Đối tượng nghiên cứu Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà t Giaing hñoaï c 20n 3: moãiSxaõSchoï 20n 46ch hoä giaếtñình 2 , coù caùT t treû ch cho 6 aêến n/buù khi t bò tieâng th y, htyû cleäcác u chaû baø cmeï ôû con h c döôùnh i 5thtuoåi, g choïncác ngaãhu nhieâ ạt nộng hoä th gia ñình c ñaàu mieàntạnuùihcoùT kieán Tthöùt c ñuù n n g veà caù n th nh phố /aên khi ch cho treû buù ộ tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù ng 5 ng /t n c nh nông thôn c các phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeá T n mieà chn nuù n i vaø thaá chp nnhaát ốlaø ôût noâng ng thoâng n vôù thi 74,3%. h c h ạt ộng th c h ng ng ít nh t g h ạt Baûpng 1. 0 Lyùếndo khoâ p ng2 cho tạ treû cácaêncbuù bình thöôø tạng th khi ộc bò ộng2.5. thPhöông c phaùng p, kyõ5thuaä ng t thu /t thaä n cp soá hlieäun h c tieâ u chaû y (n=409) h T T th g t ng ngh n c , các c nhBoäthcoânhng cuï th: Phieá 2 u, phoûng vaán22, ñöôïc xaây döïnnghvaø Thaønh t Noânng g Mieà n nuùi p, Toång n p, tạ n c th công chænh ph n söûa sau h ckhinh coù thöû 60,nghieäm taïi Thaï th ch Thaá g t,cácHaø Noäpi. Noäi dung thò thoân h c T ng t n % T n th% ộcn % n n % c pS h cgá c th c 2 ng /t n 5 , n Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân T n 1 ộ 0,7 nh Ngöôøi khaùc khuyeâ 6 4,3ách0 c 0 tạ 6t 1,7 ng phoû62,26 ng vaán tröïnc tieáp caùcc baø nhmeï coùh con döôù c nông i 5 tuoåthôn i. http Sôï treû // g ng h n5 g3,6 17n 12,1 ố11 t 8,5ng33c 8,1 0,006 beänh naë t tạ 6 , 6 h c 2 ng /t n 5, h ch n theâm Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung th t ng th g c ng c p ng /t n c h ng ến các p h c g á caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn thông Nhaätnnxeù cht: Veà nghlyù do n ckhoâ,ng chohôngtreû aêcn buùhbình ế cheác sai th soá, cñieàthu trangvieân ñöôï n chtaänp huaán kyõh, coù c kinhnh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng h ết n ộng nghieä m th nh th 5, trong giao tieá p . Sau khi 2 ng /t n keá t thuù c phoû 5,56 n, n g vaá vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng,kếtrong 2.2. Thiết ñoù, ngöôø nghiên cứui daân ôû noâng thoân chieám nht thoâhng ntin. ng soù Giaùm/tsaùt nvieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. ghCoùn1,7% thò. c ngöôøc t ng ngng cho treû aên/buù bình thöôøng i khoâ ạt ộng th c c th c th n áng c do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15 6
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.3.mothers being Thời gian vàable địa tođiểm detect some severe nghiên cứu signs of diarrhea c nhand ARI g was ạn, low.gOnly 6.6% ạn of Ch mothers n ng recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of Thmothers g n recognized ngh n c signs T oftháng dyspnea0 /20(25.9 %ến nh and in urban n 5 1.5%n/h n ngh n cregion). in mountainous t Mothers’ nh ách 0 knowledge tháng 05/2020about prevention of diarrhea and ARI in urbann/h was better n c than thatộ of mothers p nhin rural ách tandn ộ mountain regions. các t ng t ng n/h n ch n ng 5 t ng T ng h c ph thông Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, nh n n/h n child. under 5-year-old t ng c p T T tạ 5 n/h n, ộ ạn 2 p nh ách t n ộ các hố p h c 2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu 0, 2 t ng t ng T ng hố C Taùc giaû: ch n ng nh n 2 p T ng p ch n, Công1. th c Vieä n ñaøoc taïo Y hoïc döï tính t phoøng vaø Y teá coâ ng, tröôøch ố ntg coäng n ithoïcnY Haø ng Ñaï ộ Noä ố ih c nh t ng p Email: thangtcyt@gmail.com ố c áp ng 2.6. Phương pháp thu thập: 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá Email: longmoh@yahoo.com Công cụ thu thập số liệu 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi ộ công c thống g á át h nh ng Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com c th nh th ế n n Y th h 4. Boä Y teá T ng S nc S t c ch ch n Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com cngh thống ng ốn h ch ph h p ố c nh t ộ 0,05 t c g á t , 6 công c g 2 c h t c ngh 6 p 0, 2 t ph n t th ế n n t 6 nh h nh ng c c h t th nh t t ng ng th ốc á tc n n, t ng ngh n c n c ph n tích c ạng n , th á cá ốc g th nh n n th c h n t n nh c h n n ến n 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò t S Y n 200 ộng th c phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caù Cáchc beäthức nh nhieã thumthập khuaåsố n cho treû em trong giai ñoaïn liệu: ộ chính ác t ng ố 0, 5 laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. nöôùc ñang ốphaù tht trieå ết nế. ÔÛ nöôùc ta, p 80% töû 2 vongngh do tieân u Th th p ố ng á tính tạ các t ng chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi h c 2. Phöông phaù ộ công c p nghieâc nthcöùếtu ế t n n n t ng c tuoåni moãi naêmngmaéph 5 c töø ng phápñôïcht tieâ 0,8-2,2 n u chaûyc, öôùc tính t Ñòa ñieåmt vaø thôøi gian nnghieâ 2.1. t ngn cöùu ch C haøngtốnaêm th coù 1100 ctröôøtínhngt hôï án p töû vong 5 6[6], ng [5]. Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 ph p các ố t ng c th t ộc h t laàn, tyû leät töû vong 0 do ố NKHH t ng tchieá chố m 1/3ph (30-35%) ng n, cso Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töûcvong t á tính, n th ạ h c á tính ng n thchung ết ch [1], [4]. Tyû ạ leä maéc vaø töûnvong h nh nghcuûna tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá Công 3 mieàncBaégc, Trung, p h c Nam nh cuû t a Vieätph ế chính ác, Nam. c p 0 h c nh ến ch n h baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh t ánh tc , tính g c t ng t vaøạxöû lí kòp nthôøi khi n bò beäncác h phoøn/th h. Ñeå ng choángn beä n nch, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøitdaâng n noù ộc h c inchung tvaø ngöôø5i chaêhm csoùc nh treû noù C i rieâng phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû n khit treûng 2.7.Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Phân tích số liệu lyù bò maéc ng h mng beänh ñeå giaû tyû leä0maécpvaø töûcvong. tính Chính vì p lyùc do h ñoù c , chuù nh ng toâtại thöï 5 cchieän nghieâtạ n cöùhu: : Laøncaù Số Tieâu chuaåcn löïa choïnph c baø meï tích ng coù phcon n döôùi “Kieá T T Tạ n thöù c cuû a caù c baø meï t ng ch n 6 p coù con döôù i 5ph ni veà tuoå 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû St t ph n n 2 h n tích ô t thông t n phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. tính ôû2 treûp/emhố taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi ch ng h n tích các ế tố n n ột muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaå n ố h nh ng c chínhloaïi tröø: Tinh thaànt n ô h nh n khoâ n g minh maã 2.5. Phương pháp chọn mẫu 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâghhaápnôûctreû em taïing moäpht soá vuø ến nt cöùng u hoaëc ch khoâng ng töïtônguyeä t ếnn,hhôïnh ô hquaù nh ngng/mieà phápnch Vieänt Nam nghieâ p taùc trong 14 62 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trìnhnphoû nghvaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng ph tích g tcg ph n tích n sauckhi c thuTthaäpng ñöôïcạkieåhm ctra, Y laøtếmcông cộng saïch, maõ hoaù tạ vaø ến, phThieá 2.3. n tích t keá nghieâến n cöùu:ph Moântaûtích t ng caét ngang nhaäpếtbaènnh g phaà ố n 00/20 meàm Epidata /YTCC 3.1, xöû lyùt thoáncg keâ h baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä 2.8. Đạo đức nghiên cứu: t n h t n th c 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. gh n c c thông ộ ng ạ 2.4.1. Côõ maãu 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa 3. KẾT QUẢ Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaù c ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con Bảng 1. Vận động phù hợp theo đặc điểm của VTN döôù i 5 tuoåi : cöùutham vaø ñoágia i töôïnghiên ng nghieâcứu n cöù(n=3443) u. Thoâng tin ñöôïc hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc p 1 P ñích nghieân cöùu. Dùng Gặp N Z2 x Chăm Tham 1 Chăm px 2 Chăm Tham điện chấn 2 tập 3. Keát quaû gia Xem hoạt Chăm tập gia thoại/ động Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 bài câu ti vi tính ñöôïc N = 334. Döï phoø động ng khoaûđi bộ/ ñoái töôï ng 20% bài ng töø học máy khi Đặc điểm choái traû lôøi, cuoái cuøng côõthể maãu laø 409đạp hoä gia ñình coù con tập 3.1. Kieá n lạc thöù c bộ cuû a baøquá meï veà caù c h cho treû aên/ dãn thể tính chơi döôùi 5 tuoåi. buù tăng ñuù n g khi bò tieâ thể u chaû y nhiều lực xe(%) cơ dục quá thể cường thao (%) 2.4.2. Caùch choïn maãu(%) : (%) (%) nhiều thao Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn (%) (%) (%) (%) GiaiCh ñoaïng n 1: moãi mieàn ,choïn ngaã 5 ,6 u nhieân56 1 tænh: 6, 6, 26, 2,6 , 2 , Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân Giang- Mieàm Nam; ,0 5 ,2 56,6 5 ,2 ,0 ,6 , ,2 25, Giai ñoaïn 2: moãi tænh6,choïn ngaãu5,nhieân 352,xaõ bao ,Hình 1. Kieá 0, n thöùc cuû,6a baø meï2,0 veà caùch cho 5,2treû aên22,0 / buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noânSg thoân,nh thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toå, ng 9 xaõ50, ; , , 5, 2 ,2 , 6, 2 ,2 ng Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà Giai ñoaïn 3:c moãn i xaõ choï ,0 n 465 hoä ,2 gia 5ñình ,6 coù ,caùch cho ,2 2 , khi bò tieâ treû aên/buù 2,0u chaûy,2,0 tyû leä baø26,5 meï ôû con döôùi 5 tuoåi, ph choïn ngaã6,u nhieân5 hoä , gia ñình 6 ,6 ñaàu mieà 55, n nuùi 6, coù kieá n thöù , c ñuùn g veà 5,0 caù ch cho ,6treû buù 2 n,5khi / aê tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù Công p ,6 phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. 50, 60, 6, ñeán mieàn,2 nuùi vaø2thaá, p nhaát laø,ôû noâng thoâ , n vôùi 274,3%. , ạ n p 2,2 52,6 , 6,Baûng 1. 5, 26, Lyù do khoâ ng cho treû6,5 aên buù bình,0 thöôøng2khi , bò t 2.5. ngPhöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu T , 5 , , , tieâ, u chaûy2(n=409) ,6 2, 5,0 , hố: Phieá Boä coâng cuï 0 u phoûn,0 g vaán 5ñöôï, c xaây 56,0 döïng vaø 5, ,0 Thaønh 26,5 thò Noân,g thoân Mieàn nuù,0 i Toång2 , chænhhố söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung p hố , , 55, 6,5 6, 2n , % n ,6 % n %,6 n %2 , p Phöông phaùhố p thu2 thaäp, soá lieäu: ,5Ñieàu 5tra, vieân 5,6Ngöôøi khaùc6,khuyeân 25, 1 0,7 6 ,2 0 4,3 0 , 6 2 1,7 ,5 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. T ng Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 , 5 ,5 5,2 ,2theâm 6,2 , , , 2 ,6 Sai soá vaø khoá ng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung nh caápTthoâng tin boûhá soùt hoaëc 2, coá tình sai5 ,thöïc teá5, ñeå , haïn ,6 Nhaän ,2xeùt: Veà 2 lyù , do khoâ,ng cho 0, treû aên buù bình 25,0 cheá sai h ct p soá , ñieà u tra vieâ n ñöôï c taä p huaá n kyõ , coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm trong giao tieáp. Sau,6khi keá5t thuù ,5 c phoû60,5 ng vaán, ,2 vaán cho 0, raèng treû bò0,6 naëng theâ5,2 m neáu tieá2,2 p tuïc cho2 aê,6 n/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám ộ th nh , 50,0 6 , ,2 , 0,0 , 5 , 2 ,6 soùt thoâ h ng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thuùc ñeå kòp thôøgi phaù ạ t hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng c , 5 , 50, , 6, 25, 5,5 , 2 , th nh do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15 6
  6. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | ếtmothers nghbeing n c able chto th detect, t some ng tsevere ng ốsigns of diarrhea nh and hố ARIpwas 2 low. Only nh 6.6% ofc mothers t n recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of h cmothersnh c precognized T T th signs g ofhdyspnea ạt ộng(25.9 h % át in urban ộng andth1.5% ng in mountainous n th p h nregion). Mothers’ hố p 0 ch knowledge c h n about h cprevention nh c th of diarrhea c h n các andhARI ạt in urban n wast better ,than, that, of mothers in rural and mountain regions. ộng th c t ng cộng ít nh t 60 ph t ch ộ ạp 0 ph t/t n , n ng Keywords: C h Diarrhea, ng 50 hacute c respiratory nh n ộng infections, knowledge, g nh under c 5-year-old t n child. ộng c h n n các h ạt ộng nh ộ/ ạp h c t p các g 5 ,2 5, T ng t nh n t p t ng c ng g ,t T ng ộng n ch ng, h c nh các t ng T nTaùth ạ: c giaû á tính á nh t ng ng c ng nh c t h ạt ộng ộ ạp c ng 1. ch ế t há c , ng t n Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøcng Ñaï i hoïtc Y5 Haø nh , Noäi nh hố p 2 nh Email: thangtcyt@gmail.com 2 g /ng , hông g th g n ng c t ộ ạp th p nh t , 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá ch c ích h c t p , t ng h T c n ít Email: longmoh@yahoo.com h nh t á nh h ng n th g các c ạc ộ th th 2 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc th ạ /ng ávaø Ytính döï phoø á nnh teá coâng coä g, tröôøn, gnÑaïi g hoïc Y tHaø ếpNoäti c ch Email: h ạt vietanhmsg1@gmail.com, ộng th c t dinhminhnb01@gmail.com ếng/ng , nh c t ch n ộng th p h n h 4. Boä h ph n th các nh Y teá c nh n h Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com n ộng c h n , t 5 h c, ngh n c ch th c ch nh ch n ,2 n g c nh các t ng T g n n h g n /5 n g ch n c ng nh c t t h n th ạ / ộng t ng h t n n g ch 6, á tính á nh th p nh t 25 áng n ết t ngh n c c ng ch th h c nh nh hố p 2 c t t nộ th nh n n ế nC , n th ạ / á tính á nh n t c h1. ạt Ñaëtộngvaánth ñeà c nh h n h n ng ạ naêm , 2014. Töø ñoù coù ,6 c h n theå ñöa ra moä t soá nh khuyeá n hố p nghò th nh Ch ng , ốc ,S cS n c phuø hôï p vaø o coâ n g taù c truyeà n thoâ n g phoø n g choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caù0c beänh nhieãmh khuaå c nh n chocác treû hem trongn ng giai ạ thñoaï nhn nh các t ng T c ng nh laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng c t hieä c ng n nay. c t ng á c th p h n h c nöôùc ñang n ộng phaùth t trieånng . ÔÛ nöôùcnta,c80%nh töû vong t gdo tieâu nh các n nộ th nh , 5 , chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc Bảng 2. Mô hình hồi quy logistic thể hiện yếu tố liên quan với lười vận động ở VTN tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieáHệ m 1/3 95% u ñöôïCI Thấp số(30-35%) hồi so Nghieân cöù c thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong Biến chung độc[1], lập[4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa SE tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieä p n cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaø quyn coù(B) theå haïn cheá 3 mieàn BaéThấp c, Trung, Nam cuû a Vieä t Nam. Cao baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng 0,000 phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beä,nh6 vaø caùch xöû0, ,625 Caùc baø meï coù con döôùi 5, tuoå 2 i. lyù khi treû bò maéc beä nh ñeå giaû Công p m tyû leä maéc vaø töû vong. Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi n p 0, 05 0, 0, 65 0, 5 0, 5 “Kieáạn tthöùcng cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáng tieâu chaûy T vaø nhieãm khuaå 0, 02n hoâ haáp caáp0, 2lôøi phoûng vaá n. 0,065 0, 0,0 tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi hố 0 muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn hố hố 0,20 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån 0, 5hoaëc khoâng0,coù6 maët taïi hoä0,06gia ñình trong0,thôø0i gian hoâ haáp ôû treû em taïihố moät 2soá vuøng/mieà n Vieät Nam0, 0nghieân cöùu0, 0, 50 hoaë25 c khoâng töï 0, nguyeä 2 n, hôïp taùc0,2 trong quaù 614 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
  7. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng t ng T ng nh sau khi thu thaäp ñöôïc kieåm tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø 2.3. h c t keá nghieânhácöùu: Moâ taû0,caét5ngang nh Thieá 0, 5 nhaäp baèng0,05 phaàn meàm Epidata 0,66 3.1, xöû lyù thoáng keâ 0,020 baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä t p 0, 25 0, %, thoáng keâ0,066 0, m 5ñònh 2. 0, 0 suy luaän vôùi kieå 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu T ng h t hông 0,2 0 th ốcCôõ maãu C 2.4.1. 0,2 0 0, 6 2.7. Ñaï0,5 o ñöùc nghieân0,cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc T ng ống hông tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baø 0,n 52 nghieân C coù baø meï coù0,0 xaùc ñònh soá hoä gia ñình con döôùi 5 tuoåi0, : cöùu vaø ñoái0, 0, u. Thoâng tin ñöôïc hoaøn töôïng nghieân cöù T ng hông toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc p 1 P ñích nghieân cöùu. ng ch t N Z 2 x 0, 60 C1 px 2 0, 5 0, 2 ,20 0, g ngh n 2 3. Keát quaû Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 tính ñöôïc N = 334. T Döï ngphoønhng khoaûng0,0 2 i töôïng töø 0, 20% ñoá 0 0, 0, 2 0,5 0 choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ döôùi 5 tuoåi. ph 0,2 0, 22buù ñuùng khi 0, bò5 tieâu chaûy 0,020 0,0 2 ộ th nh h c u: nh 2.4.2. Caùch choïgn ạmaãth 0, 5 0, 05 0, 0, 65 0, 5 Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn a : nhóm so sánh / *** p
  8. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers 4. BÀN LUẬN being able to detect some severe signs of diarrhea andnARI 20 was2low. Only, 6.6%6,of mothers n recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of ghmothers n c recognized c th csigns h n oft dyspnea n ố t %ng (25.9 in urban,5and 1.5% n inTmountainous n th region). p h n nh Mothers’ hknowledge c nh T about T tạpreventionn of th diarrhea nh phố and ARI t ộ in urban T better than20, was 2 ghin rural that of mothers n c andc ng mountain regions. ch th , h ng h c nh ch th c h n ch th t h c nh nh h n h ng các Keywords: h ạt ộng th c ạtacute th respiratory h ến ngh ch các h ạt ộng , t c knowledge, t 2,6 T Diarrhea, infections, under 5-year-old child. t ng cộng tố th 60 ph t ng th n th p h n t th nh n n n 20 h ến ngh c ết n c t n t n ốc , 0 n c th g t ngTaùc giaûng : ết c ngh n c S Y thích t ng c c ng th g n t 2 h t 1. t th ng n/th ng n t p t ng các ng h ạt ộng h c Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi th th tEmail: ng thangtcyt@gmail.com nh n T c h ạt ộng T ng ngh n c c ch ng tô , t n ộng n2. ộngCuï thc phoøng ng choángnHIV/AIDS c h n– BoänY teá T th cc hác tg n g n Email: longmoh@yahoo.com gh n c n c ng ch th T th nh th g , t ng n g c h ng ít n ộng c 3. c CNYTCC4 ộ t p th naê thm hoïth c 2015-2016, ng Vieänn cñaøo taïho Yn hoïc hdöï phoø n ng vaø Y teá coâ0ng26 coäng,Ctröôøn5g Ñaïi0,20 hoïc Y0,Haø Noäi Yế Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com T nông thôn cách hác, h c tố n c ng c ch t ng nh ngh n 4. Boä Y teá nh h n ng ạ th nh c h ạt ộng th c c , h hết t t n h ạt ộng th cc Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com ít h n các h c nh n nộ th nh h n t n , 5 T ng ngh n c c nh các t ng T c ng nh n ch ng tô c ng ch t c ố n c t n ộng th ng n c nh t ột ng ch ố hố c th c ng n áng n nh hố p 2 n ến c ộ h ạt ộng th ch t T nh c t n ộng th ng n th p n c th c h c n n ng S 1. Ñaët vaán ñeàt ánh T tạ t , chm 2014. naê c Töø ñoù coùTtheåtñöa t ến h nh ra moä c th t soá khuyeá h n nghò ch th t t p th c th ng n phuø ch hôïp vaøho coângngtaùc truyeà th nc thoâ tế ng phoøhông ng choánếtg Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn c T t ng ngh n c c ch ng tô th p h c laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hông hieän nay. ốn h ng nöôù h nc ñang áng phaùt trieån. ÔÛ t nöôùnc ta, 80%Ttöû vong t ngdo tieâu chaû y xaû y ra ôû treû em döôù i 2 tuoå i , bình quaâ 5. KẾT LUẬN 2. Phöông VÀ phaù KHUYẾN p nghieâ n cöùu NGHỊ t ốc g n 20 2 , nn 1 treû20döôùi 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc h n ch ng, c t th nh n n th ch t 20,6haøng 6, tính naêcm coù 1100 tröôøn22, g hôïp töû 0vong c[6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu n NKHH, Veà 20 trung 26, bình moãi naêmcác moät ñöùca treû maénhc 4-9n c h ạt ộng th c ạt th h ến ngh c laàhn, tyûhleäc,töûnvong do T c NKHH chieá m 1/3 c ng c t (30-35%) c so Nghieâ Cn cöù 50u ñöôï h ccthöïcnhhieänhông th mc 2014 vaøo naê h ntaïcác i3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoø a Bình, h ạt ộng th c nh nh Haø Tónh vaø Kieâ n Giang, ộ/ ñaï i dieän ạp h ccho h n n T T , T hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá các hố 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèpngccaùngchcchuû tñoänng cácnngh g phoø g traùnhn taùc c nhaâ t nngaâ thế g nh y beä t p các t p t ng c ng T T ng n vaø th xöûng lí kòpnthôøộng i khith bò beängnh. Ñeå phoø n hngnchoáng beänh, th ạ2.2. Ñoái átöôïtính ng nghieâ á nnh cöùu t ng ng c ng ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng ch ế t c , t ng nh h c phaûếti coù kieángh n thöùn c y ñuûchveà th c ñaà phoøng beä, nh vaøh caù c ch nh xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. t pc g tính n g các ế tố n lyù c p khi treû bò maé ng c beä n h ñeå giaû m n th ạ , á tính tyû leä maé c vaø töû vong. ng Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: n t u chuaånn löï Tieâ ộng nhn: Laøh caùnc baø meï a choï T coù con döôù n i t n 2h hông ch c ích h c t p, t ng “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 chtuoåth i, coù tinh c n thaà c ncác minh maãn,ách, chính töï nguyeä g npháp, hôïp htaùc ttraû n gng choáng5,2 phoø tieâu chaûynvaø nhieã g m khuaån,2hoâ haáTp caá ngp lôøi phoû n g vaán . nt ch c c h t T , t ng tính h ôût treû em n taïi moät soá ,0 vuøng/mieàn Vieä t t Nam”, T vôùti muïc tieâ u moâ taû kieá n thöù c cuû a caù c baø meï coù con döôù cTieânu chuaå t nnloaïi tröøhí: Tinh cạnhthaàh nạtkhoâộng th ch maãtn n 20 2, n , n ,i ng minh 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaë C nc khoâng coù maëct htaïichoä giacñình t ng ngtrong n thôø ộngi gian th th phaáhp ôûn treû hoâ nghemntaïci moätt soángvuøtng/mieànthVieä nht Nam n n nghieâ n cöù u hoaë c khoâ n g töï nguyeä n , hôï p taùc trong quaù c h ng ng th h ến ngh c 14 66 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
  9. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoû ng vaá n. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng TÀI LIỆU THAM KHẢO sau khinn , pcñöôïcn kieåT, thu thaä m tra, laøm saïc,h, tmaõ hoaù Y vaøth 2.3. C Thieát keáhnghieâ n tíchn cöùtunh : Moâ taû caét t ngangth nh h nh nhaäp baèngh phaàn meàS m Epidatanc 3.1, xöûn tlyù thoáStngt keâ, baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä phố Chí nh 20 0 20 MMWR Surveill Summ. 20 6 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. 2 S , T 2 n c nt n ch h th C 2.4.1. Côõ maãu C T T T n2.7. Ñaï o ñöùc nghieânc n th n cöùu: Nghieâ h cn cöùuct ñöôït c tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa 20ng5coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå Söû duï n S nt h t n Y S phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con döôùi 5 tuoåi: 20i töôï20 cöùu vaø ñoá ng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn h Prevalence of insufficient physical toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc activity. Global Health p 1 P ñích nghieâCn cöùuPhân . tích tình hình trẻ em thành N Z2 x 2 phố Hồ Chí Minh. t 20 Observatory (GHO)1 data. px 20 2018. 2 3. Keát quaû C nt C nt n nt n Chính Vôùi Z = 1,96h (öùngávôùi cá= 0,05),ết p = 0,37T [3], ng = 0,14t tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø gh Sch Y th h S nc 20 choáichính th c Trung tâm Tư liệu và Dịch traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ S t 20 döôùi 5 tuoå vụ Thống i. Tổng cục Thống kê. 20 kê, buù ñuùng khi bò tieâu chaûy 6 5 Báo cáo quốc gia về thanh niên 2.4.2. Caùch choïn maãu: Choï Việt Nam. 20 5 5 Cn maãu nhieà , u giai nt ñoaï n n Y, , t n , Giai c gñoaïn 1: moãi tmieàn choïn ngaã n u nhieâSch n 1 tænh: Hoøa Bình-mieànng Baéc, Haø Tónh nt n– Mieà n n Trung n gvaø Kieântn Giang- Mieà m Nam; International Journal of Mental Health Promotion. Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn200 2: moã6i tænh choïn2 ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù 6 ng n nh TTT , g n T n , (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; g n Th nh , T n c h , nh Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà GiaiTñoaïnng3: moã ng, nhi xaõ choï c, n 46 hoä n Tgia n,ñình T coùn caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâu, csau ñoù ,löïa hchoïn caù Thc hoä gia nh g p, theo, ñình tieá h theo ng bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông nh phaùpnglaø “coå Th ng20 lieàn coåch ng”. t nt ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. h th n tn S S 20 2020 Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu tieâu chaûy (n=409) g n t n , C nt C , nt n Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång ch t nt h th thò thoân chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung p S S 20 n % n % n % n % Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoûng vaáCn tröïc Sáng ến meï tieáp caùc baø T coùn con c döôùi 5Ttuoåi. Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 ng nh t ng 20 5 theâm Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung caáp thoânY, tế g tin boûTcT, soùt hoaëc coá ,tình saiCthöïc teá, ñeå haï tn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheáốc saigsoá, ñieàu tra thvieâ nhn nñöôïnc taäpTh huaánh n kyõ n, coù n kinht thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù n2 S Y ộ, t 20 0 ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soù0t thoâng tin. Giaùthm saùtgvieâ n n kieå t mn tra phieáu khich keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng t nt h th S S 20 2 do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15 6
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2