Tỉ lệ rối loạn lipid máu và các yếu tố liên quan ở công nhân Công ty Xi măng Holcim

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 5 * 2014<br /> <br /> TỈ LỆ RỐI LOẠN LIPID MÁU VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN  <br /> Ở CÔNG NHÂN CÔNG TY XI MĂNG HOLCIM  <br /> Huỳnh Hữu Duyên* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở đầu: Kinh tế ngày càng phát triển dẫn đến thay đổi thói quen sinh hoạt, cơ cấu bệnh tật trong dân số <br /> cùng đặc thù nghề nghiệp đã ảnh hưởng đến việc tiêu thụ năng lượng hàng ngày. Nghiên cứu nhằm xác định tỉ <br /> lệ rối loạn lippid máu trong dân số bình thường và các yếu tố liên quan. <br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỉ lệ rối loạn lipid máu và các yếu tố liên quan ở công nhân công ty xi măng <br /> Holcim từ 30 tuổi trở lên. <br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang được tiến hành trên 416 người (75 nữ, 341 nam) trong <br /> đợt khám sức khỏe định kì năm 2013. Các xét nghiệm lipid máu được thực hiện cùng với bộ câu hỏi phỏng vấn. <br /> Kết quả: Tỉ lệ tăng Cholesterol toàn phần (>200mg/dl) 41,4%, tăng Triglyceride (>150mg/dl là 47,4%, tăng <br /> LDL  Cholesterol  (>160mg/dl)  là  10,1%,  giảm  HDL  Cholesterol  (800mg/dl) là 46,4%. Các yếu tố liên quan đến rối loạn lipid máu bao gồm: tuổi, giới tính, chỉ số khối cơ thể, <br /> uống rượu, có người thân mắc bệnh mỡ trong máu, đang mắc bệnh cao huyết áp, mắc bệnh tiểu đường, bệnh gan <br /> nhiễm mỡ. <br /> Từ khóa: rối loạn lipid máu. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> LIPID DISORDERS RATE AND RELATED FACTORS IN THE COMPANYʹS HOLCIM CEMENT <br /> Huynh Huu Duyen * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 5‐ 2014: 208 ‐ 213 <br /> Background:  Growing  economic  changes  leading  to  living  habits,  disease  patterns  in  the  population  and <br /> occupational characteristics of the image to the daily energy consumption. Research to determine the rate of blood <br /> disorders lipid in normal population and related factors. <br /> Research Objective: Determine the ratio of lipid disorders and related factors. <br /> Methods:  Cross‐sectional  study  was  conducted  on  416  signify  a  person  (75  women,  341  men)  during  a <br /> periodic health exam 2013 lipid tests be implemented along with the interview questions. <br /> Results: The rate of increase of cholesterol (> 200 mg / dl) 41.4%, increased triglycerides (> 150 mg / dl was <br /> 47.4%, an increase of LDL cholesterol (> 160 mg / dl) was 10.1%, decreased HDL cholesterol ( 800 mg/dl) was 46.4%. Factors related to lipid disorders include: age, gender, body <br /> mass index, alcohol, have relative’s cholesterol disease, suffering from high blood pressure, diabetes, liver disease <br /> steatosis. <br /> Keywords: lipid disorders. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Mỗi  năm  thế  giới  có  khoảng  17  triệu  người <br /> chết vì các bệnh tim mạch đa số liên quan đến xơ <br /> vữa  động  mạch  gây  ra  nhồi  máu  cơ  tim  mà <br /> nguyên  nhân  sâu  xa  là  do  rối  loạn  lipid <br /> máu(1,10,13).  Ở  Việt  Nam  tỉ  lệ  người  bệnh  động <br /> <br /> mạch  vành  có  rối  loạn  lipid  máu  là  67%.  Điều <br /> đáng lo ngại là rối loạn lipid máu không có biểu <br /> hiện  triệu  chứng  rõ  rệt  mà  âm  thầm  gây  ra <br /> những  tác  hại  trên  cơ  thể  người  bệnh.  Hầu  hết <br /> người bệnh chỉ biết mình mắc bệnh khi tình cờ <br /> khám  sức  khỏe  định  kỳ  hoặc  nhập  viện  do <br /> những hậu quả nguy hiểm do bệnh gây ra, khi <br /> <br /> * Bộ môn xét nghiệm, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. <br /> Tác giả liên lạc: BS. Huỳnh Hữu Duyên <br /> ĐT: 0919751241<br /> Email: duyenhuynhhuu@yahoo.com<br /> <br /> 208<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 5 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đó tính mạng người bệnh đã bị đe dọa và chi phí <br /> điều trị cũng tốn kém hơn rất nhiều(8). <br /> <br /> tượng nghiên cứu được thu thập từ kết quả luận <br /> của bác sĩ sau đợt khám khám sức khỏe. <br /> <br /> Đây là một bệnh không lây nhưng mức độ <br /> phổ  biến  rất  lớn.  Yếu  tố  bệnh  lý  gây  rối  loạn <br /> lipid  máu  đã  được  biết  đến  do  có  nhiều <br /> nguyên nhân khác nhau dẫn đến rối loạn lipid <br /> máu như chế độ dinh dưỡng, thừa cân béo phì, <br /> uống  nhiều  rượu  bia,  hoạt  động  thể  lực,  thói <br /> quen sinh hoạt không có lợi cho sức khỏe, hút <br /> thuốc lá, di truyền(1). <br /> <br /> Các biến số nghiên cứu <br /> <br /> Việc nghiên cứu trên đối tượng là công nhân <br /> vì  đây  là một  lực  lượng  đang trong độ tuổi  lao <br /> động  và  tiếp  xúc  với  nhiều  yếu  tố  ảnh  hưởng <br /> đến rối loạn chuyển hóa (RLCH) lipid máu nên <br /> việc phát hiện sớm rối loạn lipid máu cũng như <br /> các yếu tố dịch tễ học liên quan là cần thiết giúp <br /> ngăn ngừa và phòng bệnh sớm.  <br /> Kết quả của nghiên cứu không chỉ có ích cho <br /> các bác sĩ lâm sàng trong chẩn đoán và điều trị <br /> mà còn giúp cho nhân viên y tế và những đơn vị <br /> quản lý y tế có cách tiếp cận tư vấn để giúp cho <br /> những đối tượng này hiểu được các yếu tố ảnh <br /> hưởng  đến  sức  khỏe  và  từ  đó  có  thể  thay  đổi <br /> hành  vi  nhằm  cải  thiện  bệnh  cũng  như  có  sức <br /> khỏe và cuộc sống có chất lượng hơn(4,11). <br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu <br /> Xác  định  tỉ  lệ  công  nhân  công  ty  xi  măng <br /> Holcim có rối loạn chuyển hóa lipid máu và các <br /> yếu tố dịch tễ học liên quan. <br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Cắt ngang mô tả. <br /> Lipid máu thực hiện bằng phương pháp đo <br /> điểm cuối (Enzymatic end point) trên máy sinh <br /> hóa  tự  động  Hitachi 917.  Thuốc thử được  cung <br /> cấp bởi hãng Human (Đức). Các xét nghiệm đều <br /> được thực hiện nội kiểm hằng ngày và tham gia <br /> ngoại kiểm định kỳ theo quy định của Bộ Y Tế. <br /> Các xét nghiệm có giá trị nằm ngoài khoản bình <br /> thường đều được kiểm tra lại bằng máy bán tự <br /> động  Human  2000.  Bản  câu  hỏi  tiến  hành  trên <br /> từng  đối  tượng  nghiên  cứu.  Các  bệnh  của  đối <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> <br /> Giới: gồm nam và nữ <br /> Nhóm tuổi: ba nhóm: 30 – 34, 35 – 39, ≥ 40, <br /> lấy  nhóm  30  –  34  làm  chuẩn  để  so  sánh  mối <br /> liên quan. <br /> Chỉ số khối cơ thể (BMI) tính bằng cách lấy <br /> cân  nặng  (kg)  chia  cho  bình  phương  (mét) <br /> chiều cao, ba mức độ: gầy, bình thường (160  mg/dl.  Không  có  rối  loạn:  là <br /> người không có bất kỳ rối loạn nào trong 5 thành <br /> phần mỡ máu, rối loạn 1, 2, 3, 4,5 thành phần: là <br /> có rối loạn 1, 2, 3, 4 hoặc cả 5 thành phần. <br /> <br /> Nhập liệu <br /> Bằng  phần  mềm  Epidata  3.1,  xử  lý  số  liệu <br /> bằng phần mềm Stata 11.0. <br /> Các  mối  liên  quan  RL  lipid  (Cholesterol, <br /> Triglyceride (TG), giảm HDL‐Cholesterol (HDL‐<br /> C) và tăng lipid toàn phần) máu so sánh bằng tỉ <br /> <br /> 209<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 5 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> số số chênh OR (Odds Ratio), tìm mối liên quan <br /> giữa:  giới  tính,  nhóm  tuổi,  BMI,  thu  nhập,  hút <br /> thuốc, uống rượu, công việc, hoạt động thể lực, <br /> các bệnh đang mắc với 5 loại rối loạn lipid trên <br /> khi. OR > 1 và KTC 95% không chứa số 1 thì p‐<br /> value