intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tiểu luận: Luật phá sản 2004 - Phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã

Chia sẻ: Xvdxcgv Xvdxcgv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

271
lượt xem
57
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phá sản dù được lý giải rất khác nhau về xuất xứ, song khái niệm này đều được sử dụng để chỉ sự đổ vỡ, khánh tận, mất khả năng thanh toán trong hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Đề tài Luật phá sản 2004 - Phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã làm sáng rõ vấn đề trên.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Luật phá sản 2004 - Phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HCM KHOA SAU ĐẠI HỌC LUẬT [Luật Phá sản năm 2004 được ban hành là KINH kết quả của việc tổng kết thực tiễn sau 10 năm thi hành Luật Phá sản doanh nghiệp năm 1993, đồng thời cũng là kết quả của việc nghiên cứu, tiếp thu những kinh DOANH nghiệm xây dựng pháp luật về phá sản của một số nước trong khu vực và trên thế giới…] LUẬT PHÁ SẢN 2004 [PHÁ SẢN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP, HỢP TÁC XÃ] Giảng viên: LS. TS. Trần Anh Tuấn Học viên: Đinh Hưng Giang MBAB11012 Phạm Hoàng Yến MBAB11059 Nguyễn Phùng Duyên MBAB11011 Hà Huy Hiếu MBAB11019 Võ Văn Thành Đạo MBAB11010 HCM 12/2011
  2. NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN  .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
  3. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT  - Doanh nghiệp Nhà Nước DNNN - Luật phá sản LPS - Tòa án TA - Thẩm phán TP - Tổ quản lý, thanh lý tài sản Tổ QLTL TS - Hợp tác xã HTX - Hội nghị chủ nợ HNCN - Phá sản doanh nghiệp PSDN
  4. MỤC LỤC  Phần thứ nhất: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ph¸p luËt ph¸ s¶n ...........................................1 I. Khái niệm phá sản, pháp luật phá sản .............................................................................1 1. Khái niệm, phân loại phá sản ...................................................................................1 2. Pháp luật về phá sản .................................................................................................2 II. Vai trß cña ph¸p luËt ph¸ s¶n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ..........................................2 1. Ph¸p luËt ph¸ s¶n lµ c«ng cô b¶o vÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ nî....................................................................................................2 2. Ph¸p luËt ph¸ s¶n b¶o vÖ lîi Ých cña con nî, t¹o c¬ héi ®Ó con nî rót khái th­¬ng tr­êng mét c¸ch trËt tù. .....................................................................................................3 3. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ lîi Ých cña ng­êi lao ®éng ..................4 4. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi.....................................4 5. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. ..............................................................................4 Phần thứ hai: Trình tự về thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản DN, HTX ...........6 I. Sơ đồ thủ tục phá sản:......................................................................................................6 II. Nộp đơn yêu cầu và mở thủ tục phá sản: .....................................................................7 1. Đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản: ......................................................................7 2. Đối tượng có quyền nộp đơn y êu cầu tuyên bố PSDN: ...........................................7 3. Thụ lý đơn và thông báo việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp: 9 4. Quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản:......................................................9 5. Kiểm kê tài sản của DN, HTX, lập danh sách chủ nợ, danh sách người mắc nợ: .11 6. Tổ chức h ội nghị chủ nợ: .......................................................................................12 III. Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh: ...................................................................13 1. Điều kiện áp dụng thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh:...................................13 2. Xem xét phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: ............................................14 3. Thông quan phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: .......................................14 4. Công nhận nghị quyết về phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: ..................14 5. Giám sát thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: ............................14 6. Thời hạn thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: ............................14 7. Đình chỉ phục hồi hoạt động kinh doanh: ..............................................................14 IV. Thủ tục thanh lý tài sản: .............................................................................................15 1. Quyết định mở thủ tục thanh lý tài sản trong trường hợp đặc biệt: .......................15 2. Quyết định mở thủ tục thanh lý TS khi Hội nghị chủ nợ không thành: .................15
  5. 3. Quyết định mở thủ tục thanh lý tài sản sau khi có Nghị quyết của Hội nghị chủ nợ lần thứ 1:..........................................................................................................................15 4. Nội dung Quyết định mở thủ tục thanh lý tài sản: .................................................15 5. Khiếu nại, kháng nghi Quyết định mở thủ tục thanh lý tài sản: .............................16 6. Đình chỉ thủ tục thanh lý tài sản: ............................................................................16 V. Tuyên bố doanh nghiệp, HTX bị phá sản: .................................................................16 1. Quyết định tuyên bố DN, HTX bị phá sản .............................................................16 2. Nội dung quyết định tuyên bố DN, HTX bị phá sản (Điều 88) .............................17 3. Thông báo quyết địnhtuyên bố DN, HTX bị phá sản(Điều 89) .............................19 4. Nghĩa vụ về tài sản sau khi có quyết định tuyên bố DN,HTX bị phá sản (Điều 90) 19 5. Khiếu nại, kháng nghị quyết địnhtuyên bố DN,HTX bị phá sản ( Điều 91)..........19 6. Giải quyết khiếu nại, kháng nghị quyết định tuyên bố DN,HTX bị phá sản (Điều 92) 19 7. Xử lý vi phạm: ........................................................................................................19 Phần thứ ba: Thực tiễn thi hành LPS năm 2004 – Những khó khăn vướng mắc ...........21 I. Thực trạng phá sản tại Việt Nam: ..................................................................................21 II. Những tiến bộ của luật phá sản 2004 so với luật phá sản doanh nghiệp 2003 ..........23 III. Những hạn chế, vướng mắc trong thực hiện luật phá sản 2004 .................................26 1. Về tiêu chí doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản ............................................26 2. Về việc nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. ........................................................26 3. Về việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản; quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản .......................................................................................................................27 4. Những vướng mắc, khó khăn trong hoạt động của Tổ quản lý, thanh lý tài sản ....28 5. Khó khăn trong việc lập danh sách chủ nợ; xử lý nợ của doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản ............................................................................................................30 6. Về việc thực hiện quản lý và bảo toàn tài sản phá sản ...........................................31 7. Về tổ chức Hội nghị chủ nợ ...................................................................................32 8. Vướng mắc trong việc xử lý tài sản phá sản của doanh nghiệp .............................32 9. Về việc thực hiện quyền khiếu nại và quyền kháng nghị .......................................34 10. Quy định về trách nhiệm tiếp tục trả nợ sau khi tuyên bố phá sản còn quá khắt khe. 34 Phần thứ tư: Kiến nghị hoàn thiện LPS và cơ chế thực thi LPS ..................................35 I. Kiến nghị sửa đổi luật phá sản 2004..............................................................................35 1. Mở rộng đối tượng áp dụng của Luật phá sản ........................................................35 2. Về việc nộp đơn, thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản và việc mở hoặc không mở thủ tục phá sản...........................................................................................................35
  6. 3. Tăng cường cơ chế giám sát của chủ nợ đối với quá trì nh giải quyết thủ tục phá sản. 36 4. Về việc thực hiện quản lý tài sản phá sản ..............................................................37 5. Sửa đổi quy định về tài sản phá sản .......................................................................37 6. Quy định đầy đủ và hợp lý hơn về việc giải phóng nghĩa vụ trả nợ cho chủ doanh nghiệp tư nhân và các thành viên hợp danh của công ty hợp danh .................................38 7. Về trách nhiệm của người quản lý doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản .......38 8. Sửa đổi Luật Phá sản theo hướng Thẩm phán ra quyết định tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản đồng thời ra quyết định đình chỉ thủ tục thanh lý tài sản ...............................38 9. Bổ sung quy định về việc áp dụng thủ tục phá sản rút gọn trong một số trường hợp nhất định..........................................................................................................................39 II. Một số kiến nghị về thực thi luật phá sản ..................................................................39 1. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật phá sản ...........................................39 2. Đối với ngành Toà án .............................................................................................39 3. Đối với cơ quan thi hành án dân sự ........................................................................40 4. Tăng cường vai trò của cơ quan quản lý tài sản .....................................................40 5. Tăng cường kỷ luật tài chính kế toán .....................................................................41 6. Giải toả yếu tố tâm lý .............................................................................................41
  7. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 PHẦN THỨ NHẤT: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ph¸p luËt ph¸ s¶n I. Khái niệm phá sản, pháp luật phá sản 1. Khái niệm, phân loại phá sản a. Khái niệm phá sản Phá sản dù được lý giải rất khác nhau về xuất xứ, song khái niệm này đều được sử dụng để chỉ sự đổ vỡ, khánh tận, mất khả năng thanh toán trong hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Phù hợp với xu hướng phát triển tất yếu của pháp luật phá sản hiện đại, luật phá sản Việt nam được Quốc hội thông qua ngày 15 tháng 6 năm 2004 và có hiệu lực thi hành từ 15 tháng 10 năm 2004, đã đưa r a tiêu chí xác định doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản tại điều 3 như sau: "Doanh nghiệp, hợp tác xã không có khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn khi chủ nợ có yêu cầu thì bị coi là lâm vào tình trạng phá sản". Tuy nhiên, doanh nghiệp lâm vào tìn h trạng mất khả năng thanh toán nợ phải là hiện tượng khách quan và nằm ngoài sự mong đợi của chủ doanh nghiệp. b. Phân loại phá sản. Trên thực tế, tuỳ thuộc vào mục đích và mức độ xem xét, có nhiều cách phân loại khác nhau. Ở đây chỉ đề cập tới hai dạng phân loại chủ yếu thường gặp là: Phá sản trung thực và phá sản man trá; phá sản tự nguyện và phá sản bắt buộc. - Sự phân biệt phá sản trung thực và phá sản man trá dựa trên bản chất quan hệ kinh tế, nhìn dưới góc độ nguyên nhân dẫn đến tình trạng phá sản.  Phá sản trung thực là hậu quả khách quan và trực tiếp của tình trạng không thích ứng của doanh nghiệp mắc nợ trước các đòi hỏi khắt khe và nghiệt ngã của thương trường. Doanh nghiệp có thể bị phá sản bới nhiều nguyên nhân mang tính khách quan như: thiên tai, địch hoạ, bị ảnh hưởng của chiến tranh, khủng hoảng kinh tế, những chênh lệch về tỷ giá hối đoái, sự chuyển đổi xu hướng tiêu dùng của người tiêu dùng,… và cả những nguyên nhân chủ quan như: sự yếu kém trong năng lực quản lý, đièu hành, cơ cấu đầu tư của doan h nghiệp bị mất cân đối nghiêm trọng, bị mất uy tín trên thương trường,…  Phá sản man trá hoàn toàn là hậu quả của những thủ đoạn, hành vi gian dối, có sự sắp đặt từ trước của chủ doanh nghiệp mắc nợ lợi dụng cơ chế phá sản để chiếm đoạt tài sản của các chủ nợ. - Sự phân biệt phá sản tự nguyện và phá sản bắt buộc dựa trên cơ sở làm phát sinh quan hệ pháp lý, cụ thể căn cứ vào chủ thể đệ đơn yêu cầu tuyên bố phá sản.  Phá sản tự nguyện là do chủ doanh nghiệp mắc nợ tự đề nghị khi thấy doanh nghiệp hoàn toàn mất khả năng thanh toán, không có khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho các chủ nợ.  Ngược lại, phá sản bắt buộc được thực hiện trên cơ sở yêu cầu của các chủ nợ, nằm ngoài ý muốn chủ quan của doanh nghiệp mắc nợ. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 1
  8. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 2. Pháp luật về phá sản Theo hiểu biết chung nhất, pháp luật phá sản là một tổng thể thống nhất các quy phạm pháp luật nhằm hướng tới việc giải quyết đúng đắn yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp Trong đó, luật phá sản đóng vai trò trung tâm vì nó quy định những vấn đề có tính nguyên tắc của trình tự, thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp như: phạm vi áp dụng, điều kiện mở thủ tục phá sản doanh nghiệp, thứ tự ưu tiên thanh toán khi phân chia tài sản phá sản,… Nội dung của pháp luật phá sản không chỉ bao gồm trình tự thu hồi tài sản và thanh toán theo một thứ tự nhất định cho các chủ nợ (phát mại tài sản). Ngay từ cổ luật La mã, thủ tục phá sản còn một khía cạnh thứ hai đáng lưu ý: tạo cơ hội cho người mắc nợ và chủ nợ thoả thuận, tái tổ chức kinh doanh và lập một kế hoạch trả nợ phù hợp. . Pháp luật phá sản luôn là một hệ thống mở, luôn vận động cho phù hợp với các yêu cầu của nền kinh tế ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên chúng ta có thể thấy rằng luật phá sản ở các quốc gia đều có những nét chính giống nhau như: + Chỉ có toà án mới có thẩm quyền tuyên bố phá sản. + Sau khi mở thủ tục giải quyết phá sản, doanh nghiệp mắc nợ không có quyền quản lý tài sản của mình mà trao quyền quản lý này cho một chuyên gia do toà án chỉ định. Người chuyên gia quản lý tài sản của doanh nghiệp mắc nợ phải chịu sự kiểm soát của toà án hoặc của một người thẩm phán. + Tất cả các hành động có tính chất gian lận và gây thiệt hại cho chủ nợ đều bị bãi bỏ. + Thủ tục giải quyết phá sản thường chia làm hai giai đoạn: i) Giai đoạn thi hành các biện pháp nhằm khôi phục khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp. ii) Phá sản và thanh lý tài sản doanh nghiệp. + Các chủ nợ được xếp theo thứ tự ưu tiên trong việc phân chia tài sản + Trong quá trình giải quyết phá sản, quyền lực của thẩm phán rất quan trọng: nó có thể ngăn chặn các vụ đòi nợ và tham gia một cách trực tiếp trong việc thiết lập và thi hành đề án hoà giải giữa các chủ nợ và doanh nghiệp mắc nợ. Đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, đáp ứng các yêu cầu của việc gia nhập WTO và thực hiện các cam kết quốc tế đa phương , song phương của Việt Nam, ngay từ buổi đầu của công cuộc đổi mới nền kinh tế đất nước, Việt Nam đã xây dựng và ban hành Luật Phá sản doanh nghiệp (năm 1993). Trải qua 10 năm thi hành, các quy định của Luật này không còn phù hợp với thực tiễn nên Luật Phá sản đó đã được sửa đổi, bổ sung khá cơ bản và toàn diện. Luật Phá sản năm 2004 được ban hành là kết quả của việc tổng kết thực tiễn sau 10 năm thi hành Luật Phá sản doanh nghiệp năm 1993, đồng thời cũng là kết quả của việc nghiên cứu, tiếp thu những kinh nghiệm xây dựng pháp luật về phá sản của một số nước trong khu vực và trên thế giới. II. Vai trß cña ph¸p luËt ph¸ s¶n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Ph¸p luËt ph¸ s¶n cã vai trß rÊt quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ – x· héi cña mçi quèc gia. Vai trß ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y: 1. Ph¸p luËt ph¸ s¶n lµ c«ng cô b¶o vÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ nî. Trong kinh doanh, viÖc nî nÇn lÉn nhau lµ hiÖn t­îng b×nh th­êng, Ýt doanh nghiÖp nµo cã thÓ tr¸nh khái. Khi cã nî th× chñ nî ®­¬ng nhiªn cã quyÒn ®ßi nî th«ng qua nhiÒu h×nh thøc, biÖn Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 2
  9. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 ph¸p kh¸c nhau, trong ®ã cã biÖn ph¸p khëi kiÖn ra Toµ ¸n. Tuy nhiªn, viÖc ®ßi nî b»ng con ®­êng kiÖn tông ra Toµ d©n sù, Toµ kinh tÕ nhiÒu khi kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mét c¸ch tho¶ ®¸ng quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c nhµ kinh doanh. V× vËy, bªn c¹nh tè tông d©n sù vµ tè tông kinh tÕ víi t­ c¸ch lµ c¸c thñ tôc ®ßi nî th«ng th­êng, Nhµ n­íc ph¶i thiÕt kÕ thªm mét c¬ chÕ ®ßi nî ®Æc biÖt n÷a ®Ó c¸c chñ nî, khi cÇn th× cã thÓ sö dông ®Ó ®ßi nî, ®ã lµ thñ tôc ph¸ s¶n. TÝnh ­u viÖt cña c¬ chÕ ®ßi nî th«ng qua thñ tôc ph¸ s¶n lµ ë chç, viÖc ®ßi nî ®­îc b¶o ®¶m b»ng viÖc Toµ ¸n cã thÓ tuyªn bè chÊm døt sù tån t¹i cña con nî vµ th«ng qua ®ã mµ b¸n toµn bé tµi s¶n cña nã ®Ó tr¶ cho c¸c chñ nî. MÆc dï ngµy nay, tè tông ph¸ s¶n cßn ph¶i thùc hiÖn thªm mét sè môc tiªu n÷a, trong ®ã cã môc tiªu gióp doanh nghiÖp m¾c nî phôc håi (tøc lµ b¶o vÖ c¶ lîi Ých cña con nî) nh­ng vÒ c¬ b¶n, tè tông ph¸ s¶n tõ khi ra ®êi ®Õn nay vÉn lµ lo¹i tè tông t­ ph¸p ®­îc ®Æt ra nh»m tr­íc hÕt vµ chñ yÕu lµ ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c chñ nî. ViÖc ­u tiªn b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña c¸c chñ nî ®· lµm cho thñ tôc ph¸ s¶n trë thµnh mét c«ng cô ph¸p lý cã vai trß rÊt lín trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c nhµ kinh doanh. Tõ khi cã LuËt ph¸ s¶n, c¸c nhµ kinh doanh sÏ yªn t©m h¬n v× c¸c mãn nî cña hä ®· cã mét c¬ chÕ tèt h¬n ®Ó ®­îc b¶o vÖ. Ph¸p luËt ph¸ s¶n ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn rÊt râ sù quan t©m cña Nhµ n­íc ®èi víi viÖc b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ nî. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua hµng lo¹t c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt liªn quan ®Õn quyÒn n¨ng cña chñ nî nh­: quyÒn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n, quyÒn khiÕu n¹i Danh s¸ch chñ nî, quyÒn cã ®¹i diÖn trong thiÕt chÕ qu¶n lý tµi s¶n vµ thanh to¸n tµi s¶n, quyÒn ®Ò xuÊt ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña con nî, quyÒn ®­îc khiÕu n¹i quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n, v.v... 2. Ph¸p luËt ph¸ s¶n b¶o vÖ lîi Ých cña con nî, t¹o c¬ héi ®Ó con nî rót khái th­¬ng tr­êng mét c¸ch trËt tù. Khi míi xuÊt hiÖn, ph¸p luËt ph¸ s¶n kh«ng ®Æt ra vÊn ®Ò b¶o vÖ con nî. Lóc ®ã, ng­êi ta cho r»ng, ph¸ s¶n lµ mét téi ph¹m vµ ng­êi g©y ra sù ph¸ s¶n lµ mét ph¹m nh©n, do ®ã, hä kh«ng nh÷ng kh«ng ®­îc b¶o vÖ mµ cßn bÞ trõng ph¹t b»ng nhiÒu h×nh thøc, kÓ c¶ viÖc tö h×nh. Ngµy nay, quan niÖm vÒ viÖc kinh doanh ®· ®­îc thay ®æi, do ®ã, c¸ch øng xö cña Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt ®èi víi con nî l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n còng ®· ®­îc thiÕt kÕ theo h­íng tÝch cùc, cã lîi cho con nî. Ho¹t ®éng kinh doanh lµ mét ho¹t ®éng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. Do sù biÕn ®éng khã l­êng cña thÞ tr­êng vµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan kh¸c nªn t×nh tr¹ng kinh doanh thua lç, kh«ng tr¶ ®­îc nî ®Õn h¹n ®Òu cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc nµo ®èi víi bÊt kú nhµ kinh doanh nµo. MÆt kh¸c, mét doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n th× cã thÓ kÐo theo nhiÒu hËu qu¶ xÊu ®èi víi x· héi, mµ tr­íc hÕt lµ ®èi víi ng­êi lao ®éng vµ c¸c chñ nî. ChÝnh v× vËy mµ ngµy nay, khi c¸c doanh nghiÖp bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n th× vÊn ®Ò ®Çu tiªn mµ Nhµ n­íc quan t©m gi¶i quyÕt kh«ng ph¶i lµ viÖc tuyªn bè doanh nghiÖp ph¸ s¶n ngay vµ ph©n chia tµi s¶n cña nã cho c¸c chñ nî mµ lµ viÖc ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó gióp ®ì doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n nµy. §iÒu ®ã gi¶i thÝch t¹i sao, ph¸p luËt cña ®a sè c¸c n­íc ®Òu quy ®Þnh nhiÒu h×nh thøc phôc håi kh¸c nhau ®Ó doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n lùa chän, ¸p dông. Ph¸p luËt ph¸ s¶n ViÖt Nam còng ®· ®­îc x©y dùng theo khuynh h­íng nµy. Cô thÓ lµ, LuËt Ph¸ s¶n doanh nghiÖp n¨m 1993 vµ gÇn ®©y lµ LuËt Ph¸ s¶n 2004 ®· kh«ng chØ b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ nî mµ cßn b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cho c¶ doanh nghiÖp m¾c nî vµ ®Æc biÖt lµ ®· kh«ng coi ph¸ s¶n lµ mét téi ph¹m nh­ quan niÖm cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi. §iÒu nµy cã thÓ thÊy qua viÖc ph¸p luËt quy ®Þnh hµng lo¹t nh÷ng quyÒn cho doanh nghiÖp m¾c nî trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt ph¸ s¶n. Ch¼ng h¹n, kÓ tõ thêi ®iÓm Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc ph¸ s¶n doanh nghiÖp, tÊt c¶ quyÒn ®ßi nî ®Òu ®­îc ®×nh chØ vµ gi¶i quyÕt theo mét thñ tôc chung duy nhÊt do Toµ ¸n tiÕn hµnh, ®ång thêi nghiªm cÊm viÖc ®ßi nî mét c¸ch riªng lÎ. Ph¸p luËt ph¸ s¶n cña nhiÒu n­íc ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a cho doanh nghiÖp m¾c nî kh¾c phôc khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, tho¸t khái t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®Ó trë l¹i ho¹t ®éng b×nh th­êng mµ kh«ng quy ®Þnh b¾t buéc Toµ ¸n ph¶i tuyªn bè ph¸ s¶n ngay khi cã ®¬n yªu cÇu. Ngay sau khi ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc ph¸ s¶n, doanh nghiÖp m¾c nî còng cã quyÒn Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 3
  10. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 x©y dùng ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, kinh doanh, tr×nh Héi nghÞ chñ nî xem xÐt th«ng qua (§iÒu 15 LuËt PSDN 1993). Toµ ¸n chØ ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc thanh lý khi Héi nghÞ chñ nî kh«ng th«ng qua ph­¬ng ¸n tæ l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, hay trong tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng thµnh c«ng ph­¬ng ¸n tæ chøc l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh ®· ®­îc Héi nghÞ chñ nî th«ng qua. Ngoµi ra, con nî cßn cã quyÒn cö ng­êi ®¹i diÖn tham gia Tæ qu¶n lý tµi s¶n vµ Tæ Thanh to¸n tµi s¶n (§iÒu 15, §iÒu 42 LuËt PSDN 1993), quyÒn ®­îc khiÕu n¹i Danh s¸ch chñ nî, khiÕu n¹i quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n (§iÒu 40 LuËt PSDN 1993)... Khi cã quyÕt ®Þnh më thñ tôc thanh lý, tµi s¶n cßn l¹i cña doanh nghiÖp sÏ ®­îc thanh to¸n cho c¸c chñ nî theo thø tù nhÊt ®Þnh; sau khi thanh to¸n, mäi kho¶n nî cña doanh nghiÖp, cho dï ch­a ®­îc thanh to¸n ®Çy ®ñ còng ®­îc coi lµ ®· thanh to¸n vµ c¸c chñ nî kh«ng cã quyÒn ®ßi nî n÷a, trõ mét vµi ngo¹i lÖ ®­îc quy ®Þnh trong LuËt ph¸ s¶n cña tõng n­íc. C¸c quy ®Þnh cã néi dung t­¬ng tù còng ®· ®­îc LuËt Ph¸ s¶n 2004 ghi nhËn ®Çy ®ñ vµ cô thÓ h¬n qua viÖc quy ®Þnh thñ tôc phôc håi bªn c¹nh thñ tôc thanh lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp. 3. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ lîi Ých cña ng­êi lao ®éng Ph¸ s¶n kh«ng chØ g©y ra hËu qu¶ xÊu cho c¸c chñ nî, con nî mµ cßn cho c¶ ng­êi lao ®éng. §iÒu nµy tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë chç, chÝnh v× cã ph¸ s¶n mµ ng­êi lao ®éng ph¶i mÊt viÖc lµm, l©m vµo t×nh c¶nh thÊt nghiÖp. Do vËy, muèn b¶o vÖ ng­êi lao ®éng, tr­íc hÕt lµ ph¶i lµm sao ®Ó doanh nghiÖp kh«ng bÞ ph¸ s¶n. C¬ chÕ phôc håi doanh nghiÖp ®­îc ph¸p luËt ®Ò ra chÝnh lµ ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng nµy v× trªn thùc tÕ, cøu ®­îc doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng ph¸ s¶n còng chÝnh lµ cøu ®­îc ng­êi lao ®éng tho¸t khái t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp. Nh­ng mÆt kh¸c, khi ng­êi lao ®éng lµm viÖc mµ kh«ng ®­îc tr¶ ®ñ l­¬ng trong mét thêi gian dµi th× Nhµ n­íc còng cÇn ph¶i t¹o ra mét ph­¬ng thøc nµo ®ã ®Ó hä cã thÓ ®ßi ®­îc sè tiÒn l­¬ng mµ doanh nghiÖp nî. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu nµy, ph¸p luËt ph¸ s¶n ph¶i quy ®Þnh cho hä mét sè quyÒn nh­ quyÒn ®­îc nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n, quyÒn ®­îc tham gia qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô viÖc ph¸ s¶n, quyÒn ®­îc ­u tiªn thanh to¸n nî l­¬ng vµ c¸c kho¶n tiÒn hîp ph¸p kh¸c mµ hä ®­îc h­ëng tr­íc c¸c kho¶n nî th«ng th­êng cña doanh nghiÖp ... 4. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi. Theo lÏ th­êng, khi mµ con nî cã qu¸ nhiÒu chñ nî nh­ng l¹i cã qu¸ Ýt tµi s¶n ®Ó thanh to¸n nî th× viÖc c¸c chñ nî tranh giµnh nhau tµi s¶n cña con nî lµ ®iÒu rÊt cã thÓ x¶y ra. NÕu cø ®Ó c¸c chñ nî “m¹nh ai nÊy lµm”, tuú nghi “xiÕt nî”, tù do t­íc ®o¹t tµi s¶n cña con nî mét c¸ch v« tæ chøc, kh«ng c«ng b»ng th× trËt tù, an toµn x· héi sÏ kh«ng ®­îc b¶o ®¶m. V× vËy, Nhµ n­íc nµo còng cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó can thiÖp vµo viÖc ®ßi nî nµy nh»m tr¸nh ®­îc c¸c hÖ qu¶ tiªu cùc nh­ võa nªu trªn. Thñ tôc ph¸ s¶n chÝnh lµ mét c«ng cô ph¸p lý cã kh¶ n¨ng gióp Nhµ n­íc ®­a ra ®­îc nhiÒu c¬ chÕ ®Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc thanh to¸n nî mét c¸ch c«ng b»ng gi÷a c¸c chñ nî. C¨n cø vµo ph¸p luËt ph¸ s¶n, Toµ ¸n sÏ thay mÆt Nhµ n­íc ®øng ra gi¶i quyÕt mét c¸ch c«ng b»ng, kh¸ch quan mèi xung ®ét vÒ lîi Ých gi÷a c¸c chñ nî vµ con nî vµ ®iÒu ®ã sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o trËt tù, an toµn trong x· héi. 5. Ph¸p luËt ph¸ s¶n gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. Ph¸ s¶n kh«ng ph¶i lµ hiÖn t­îng hoµn toµn cã ý nghÜa tiªu cùc. XÐt trªn ph¹m vi toµn côc cña nÒn kinh tÕ th× viÖc ph¸ s¶n vµ gi¶i quyÕt ph¸ s¶n lµ cã ý nghÜa tÝch cùc. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nh­ sau: Thø nhÊt, ph¸ s¶n vµ ph¸p luËt ph¸ s¶n lµ c«ng cô r¨n ®e c¸c nhµ kinh doanh, buéc hä ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o nh­ng còng ph¶i thËn träng trong khi hµnh nghÒ. Mét th¸i ®é hµnh nghÒ, trong ®ã cã sù kÕt hîp gi÷a tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o vµ tÝnh cÈn träng lµ hÕt søc cÇn thiÕt v× nã gióp c¸c nhµ kinh doanh ®­a ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh hîp lý - tiÒn ®Ò cho sù lµm Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 4
  11. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 ¨n cã hiÖu qu¶ cña tõng doanh nghiÖp. Sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp riªng lÎ ®­¬ng nhiªn sÏ kÐo theo sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ cña c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung. Thø hai, ph¸p luËt ph¸ s¶n kh«ng chØ lµ c«ng cô r¨ng ®e, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n tù hoµn thiÖn m×nh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn mµ cßn lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó xo¸ bá c¸c doanh nghiÖp kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh cho c¸c nhµ ®Çu t­. Th«ng qua thñ tôc ph¸ s¶n, nh÷ng doanh nghiÖp thua lç triÒn miªn, nî nÇn chång chÊt nh­ nh÷ng “con bÖnh” trong nÒn kinh tÕ ®Òu ph¶i ®­îc xö lý, ®­a ra khái th­¬ng tr­êng. Nh­ vËy, thñ tôc ph¸ s¶n ®· gãp phÇn t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý an toµn, lµnh m¹nh - mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 5
  12. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 PHẦN THỨ HAI: TRÌNH TỰ VÀ THỦ TỤC GIAI QUYẾT YÊU CẦU TUYÊN BỐ PHÁ SẢN DN, HTX I. Sơ đồ thủ tục phá sản: Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 6
  13. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 II. Nộp đơn yêu cầu và mở thủ tục phá sản: 1. Đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản: Theo điều 4 Luật phá sản, việc phá sản áp dụng cho tất cả các loại doanh ng hiệp, HTX hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập có quy định khác. Như vậy, các loại hình kinh doanh sau đây có thể bị tuyên bố phá sản: - Doanh nghiệp thành lập theo Luật doanh nghiệp Nhà nước. - Doanh nghiệp thành lập theo Luật doanh nghiệp (doanh nghiệp tư nhân, các loại công ty theo Luật doanh nghiệp). - Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (doanh nghiệp liên doanhvà doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài, Công ty cổ phần chuyển đổi từ doanh nghiệ p liên doanh và doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài). - Hợp tác xã. Hầu hết các loại hình doanh nghiệp nên trên đều có tư cách pháp nhân, từ doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân. Hộ kinh doanh cá thể không phải là đối tượng áp dụng Luật phá sản. - Đối với một số doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh; doanh nghiệp, HTX hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và trong các lĩnh vực khác thường xuyên, trực tiếp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu, việc áp dụng Luật phá sản sẽ do Chính phù quy định. 2. Đối tượng có quyền nộp đơn yêu cầu tuyên bố PSDN: a. “Chủ nợ không có bảo đảm” và chủ nợ có bảo đảm một phần”: Chủ nợ không có bảo đảm là chủ nợ có khoản nợ không được bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp mắc nợ. Chủ nợ có bảo đảm một phần là chủ nợ có khoản nợ được bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp mắc nợ mà giá trị tài sản bảo đảm ít hơn số nợ đó. Khi nhận thấy doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản thì các chủ nợ không có bảo đảm hoặc có bảo đảm một phần đêu có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp, HTX đó. Đơn yêu cầu thủ tục phá sản phải ghi rõ các khoản nợ không có hoặc có bảo đảm một phần đến hạn mà không được doanh nghiệp, HTX thanh toán. b. Đại diện công đoàn hoặc đại diện người lao động: Trong trường hợp doanh nghiệp, HTX không trả được lương, các khoản nợ khác cho người lao động và nhận thấy doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản thì người lao động cử người đại diện hoặc thông qua đại diện công đoàn nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp, HTX đó. Đại diện người lao động được cử hợp pháp sau khi được quá nửa số người lao động trong doanh nghiệp, HTX tán thành bằng cách bỏ phiếu kín hoặc lấy chữ ký. Đối với doanh nghiệp, HTX quy mô lớn, có nhiều đơn vị trực thuộc thì đại diện cho người lao động được cử hợp pháp phải được quá nửa số người được cử làm đại diện từ các đơn vị trực thuộc tán thành. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 7
  14. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải ghi rõ số tháng nợ tiền lương, tổng số tiền lương và các khoản nợ khác mà doanh nghiệp , HTX không trả được cho người lao động. Sau khi nộp đơn, đại diện cho người lao động hoặc đại diện công đoàn được coi là chủ nợ. c. Chính doanh nghiệp, HTX mắc nợ: Khi nhận thấy doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản thì chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, HTX có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp, HTX đó. Kèm theo đơn phải có các giấy tờ, tài liệu sau đây: - Báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, HTX, trong đó giải trình nguyên nhân và hoàn cảnh liên quan đến tình trạng mất khả năng thanh toán, nếu doanh nghiệp là công ty cổ phần mà pháp luật yêu cầu phải được kiểm toán thì báo cáo tài chính phải được tổ chức kiểm toán độc lập xác nhận. - Báo cáo về các biện pháp mà doanh nghiệp, HTX đã t hực hiện, nhưng vẫn không khắc phục được tình trạng mất khả năng thanh toán các khỏan nợ đến hạn. - Bảng kê chi tiết tài sản của doanh nghiệp, HTX và địa điểm nơi có tài sản. - Danh sách các chủ nợ của doanh nghiệp, HTX trong đó ghi rõ tên, địa chỉ của các chủ nợ, ngân hàng mà chủ nợ có tài khoản, các khoản nợ đến hạn có bảo đảm và không có bảo đảm, các khỏan nợ chưa đến hạn có bảo đảm và không có bảo đảm. - Danh sách những người mắc nợ của doanh nghiệp, HTX trong đó ghi rõ tên, điạ chỉ của họ, ngân hàng mà họ có tài khoản, các khoản nợ đến hạn có bảo đảm và không bảo đảm, các khoản nợ chưa đến hạn có bảo đảm và không có bảo đảm. - Danh sách ghi rõ họ tên, địa chỉ của các thành viên, nếu doanh nghiệp mắc nợ là một công ty có các thành viên liên đới chịu trách nhiệm về những khoản nợ của doanh nghiệp. - Những tài liệu khác mà Tóa án yêu cầu doanh nghiệp, HTX phải cung cấp theo quy định của pháp luật. Trong thời hạn 3 tháng, kể từ ngày nhận thấy doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản, nếu chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, HTX không nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản thì phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. d. Chủ sở hữu Doanh nghiệp Nhà nước: Khi nhận thấy doanh nghiệp nhà nước lâm vào tình trạng phá sản mà doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản thì đại diện chủ sở hữu của doanh nghiệp có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp đó. Kèm theo đơn phải có các giấy tờ, tài liệu như trường hợp doanh nghiệp yêu cầu mở thủ tục phá s ản. e. Cổ đông công ty cổ phần: Khi nhận thấy công ty cổ phần lâm vào tình trạng phá sản thì cổ đông hoặc nhóm cổ đông theo quy định của điều lệ công ty, có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản; nếu điều lệ công ty không quy định thì việc nộp đơn được thự c hiện theo nghị quyết của đại hội cổ đông. Trường hợp điều lệ công ty không quy định mà không tiến hành được đại hội cổ đông thì cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu trên 20% số cổ phần phổ thông trong thời gian liên tục ít nhất 6 tháng có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với công ty cổ phần đó. Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải kèm các giấy tờ, tài liệu như nêu tại mục 2.2.3 trừ danh sách các chủ nợ, danh sách những người mắc nợ doanh nghiệp, danh sách cổ động. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 8
  15. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 f. Thành viên hợp danh công ty hợp danh: Khi nhận thấy công ty hợp danh rơi vào tình trạng phá sản thì thành viên hợp danh có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với công ty hợp danh đó. Kèm theo đơn phải có các giấy tờ, tài liệu như trường hợp doanh nghiệp yêu cầu mở thủ tục phá sản . Đơn được đến Tòa án có thẩm quyền, đó là Tòa án cấp tỉnh hoặc huyện nơi doanh nghiệp, HTX đăng ký kinh doanh. Trường hợp đối với doanh nghiệp liên doanh và doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài thì Tòa án có thẩm quyền là Tòa án cấp tỉnh nơi doanh nghi ệp đặt trụ sở chính. Trong trường hợp cần thiết, TAND cấp tỉnh có quyền lấy lên để tiến hành thủ tục phá sản đối với HTX thuộc thẩm quyền của TAND cấp huyện. 3. Thụ lý đơn và thông báo việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp: Sau khi nhận được đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản nếu thấy cần sửa đổi đơn, bổ sung tài liệu thì Tòa án yêu cầu người nộp đơn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung trong thời gian 10 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu. Tòa án thụ lý đơn yêu cầu thủ tục phá sản, kể từ ngày người n ộp đơn xuất trình biên lai nộp tiền tạm ứng phí phá sản. Trường hợp người nộp đơn không phải nộp tiền tạm ứng phí phá sản thì ngày thụ lý đơn là ngày Tòa án nhận được đơn. Toà án cấp cho người nộp đơn giấy báo đã thụ lý đơn. Trường hợp người nộp đơn không phải là chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản thì trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày thụ lý đơn, Tòa án thông báo cho doanh nghiệp, HTX biết. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo của Tòa án, doanh nghiệp, HTX phải xuất trình cho Tòa án các giấy tờ, tài liệu như trường hợp doanh nghiệp xin tuyên bố phá sản. Nếu doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản là người bảo lãnh cho người khác thì trong thời gian 5 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo của Tòa án, doanh nghiệp, HTX phải thông báo việc mình bị yêu cầu mở thủ tục phá sản cho những người có liên quan biết. Nếu Tòa án thấy doanh nghiệp, HTX không đủ điều kiện để giải quyết phá sản thì Tòa án sẽ ra Quyết định trả lại đơn yêu cầu thủ tục giải quyết phá sản. Trong trường hợp này, người làm đơn (yêu cầu giải quyết phá sản doanh nghiệp, HTX) có quyền khiếu nại đến Chánh án Tòa án đó trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định và Chánh án phải giải quyết trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại. 4. Quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản: Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Tòa án phải ra quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản. Tòa án ra quyết định không mở thủ tục phá sản nếu xét thấy doanh nghiệp, HTX chưa lâm vào tình trạng phá sản. Trong trường hợp này, người làm đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản có quyền khiếu nại như trường hợp Tòa án ra quyết định trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Tòa án ra quyết định mở thủ tục phá sản khi có các căn cứ chứng minh doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản. Trong trường hợp cần thiết, trước khi ra quyết định mở thủ tục phá sản, Tòa án có thể triệu tập phiên họp với sự tham gia của người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, HTX bị yêu cầu mở thủ tục phá sản, cá nhân, tổ chức có liên quan để xem xét, kiểm tra các căn cứ chứng minh doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 9
  16. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 Quyết định mở thủ tục phá sản phải có các nội dung chính sau đây: - Ngày, tháng, năm ra quyết định. - Tên Toà án, họ và tên Thẩm phán phụ trách tiến hành thủ tục phá sản. - Ngày và số thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, tên, địa chỉ của người làm đơn yêu cầu. - Tên, địa chỉ của doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng p há sản. - Thời gian, địa điểm khai báo của các chủ nợ và hậu quả pháp lý của việc không khai báo. Quyết định mở thủ tục phá sản được gởi cho doanh nghiệp, HTX lâm vào tình trạng phá sản, VKS cùng cấp, chủ nợ, những người mắc nợ doanh nghiệp và đăng báo nơi d oanh nghiệp có địa chỉ chính trong 3 số liên tiếp. Trong trường hợp xét thấy người quản lý của doanh nghiệp, HTX không có khả năng điều hành hoặc nếu tiếp tục điều hành hoạt động kinh doanh sẽ không có lợi cho việc bảo toàn tài sản của doanh nghiệp, HTX th ì theo đề nghị của Hội nghị chủ nợ, Thẩm phán ra quyết định cử người quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, HTX. Đồng thời với việc ra Quyết định mở thủ tục phá sản, Thẩm phán quyết đinh thành lập Tổ quản lý, thanh lý tài sản bao gồm:  Một chấp hành viên của cơ quan thi hành án cùng cấp (Tổ trưởng) .  Một cán bộ của Tòa án.  Một đại diện chủ nợ.  Đại diện hợp pháp của DN, HTX bị mở thủ tục phá sản.  Thẩm phán xem xét: đại diện công đoàn, đại diện người lao động, đại diện cơ quan chuyên môn (nếu cần thiết). Tổ quản lý, thanh lý tài sản có các nhiệm vụ:  Lập bảng kê toàn bộ tài sản hiện có của DN, HTX.  Giám sát, kiểm tra việc sử dụng tài sản của DN, HTX.  Đề nghị Thẩm phán quyết định áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời để bảo toàn tài sản của DN, HTX trong trường hợp cần thiết.  Lập danh sách các chủ nợ và những người mắc nợ.  Thu hồi và quản lý tài sản, tài liệu, sổ kế toán và con dấu của DN, HTX bị áp dụng thủ tục thanh lý.  Thực hiện phương án phân chia tài sản theo quyết định của Thẩm phán.  Đề nghị Thẩm phán ra quyết định thu hồi lại tài sản, giá trị tài sản hay phần chênh lệch giá trị tài sản đã bán ho ặc chuyển giao bất hợp pháp.  Thi hành về việc bán đấu giá tài sản của DN, HTX bị áp dụng thủ tục thanh lý theo đúng quy định của pháp luật về bán đấu giá.  Gửi các khoản tiền thu được vào tài khoản mở tại ngân hàng.  Thi hành các quyết định khác của Thẩm phán trong quá trình tiến hành thủ tục phá sản. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 10
  17. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 Khi có quyết định mở thủ tục phá sản, mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, HTX vẫn được tiến hành bình thường, nhưng phải chịu sự giám sát, kiểm tra của Thẩm phán và Tổ quản lý, thanh lý tài sản. Kể từ ngày nhận được quyết định mở thủ tục phá sản, c ác hoạt động của DN, HTX bị cấm:  Cất giấu, tẩu tán tài sản.  Thanh toán nợ không có bảo đảm.  Từ bỏ hoặc giảm bớt quyền đòi nợ.  Chuyển các khoản nợ không có bảo đảm thành nợ có bảo đảm bằng tài sản của DN. Các hoạt động của DN, HTX phải có sự đồng ý bằng văn bản của Thẩm phán:  Cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng, bán, tặng cho, cho thuê tài sản.  Nhận tài sản từ một hợp đồng chuyển nhượng.  Chấm dứt thực hiện hợp đồng đã có hiệu lực.  Vay tiền.  Bán, chuyển đổi cổ phần hoặc chuyển quyền sở hữu tài sản.  Thanh toán các khoản nợ mới phá sinh và trả lương cho người lao động 5. Kiểm kê tài sản của DN, HTX, lập danh sác h chủ nợ, danh sách người mắc nợ: a. Kiểm kê tài sản của DN, HTX: Theo điều 50, t rong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định mở thủ tục phá sản, DN, HTX phải kiểm kê và xác định giá trị toàn bộ tài sản. Nếu thấy cần có thời gian dài hơn thì phải có văn bản đề nghị Thẩm phán gia hạn thời gian, nhưng không quá 2 lần, mỗi lần không quá 30 ngày. Bảng kiểm kê tài sản đã đư ợc xác định giá trị phải gửi ngay cho Tòa án tiến hành thủ tục phá sản. Trường hợp xét thấy việc kiểm kê, xác định giá trị tài sản của DN, HTX không chính xác; Tổ quản lý, thanh lý tài sản sẽ tiến hành kiểm kê, xác định giá trị một phần hoặc toàn bộ tài sản. Giá trị tài sản sẽ được xác định theo giá thị trường tại thời điểm kiểm kê. Theo điều 49, tài sản của DN, HTX lâm vào tình trạng ph á sản bao gồm:  Tài sản và quyền về tài sản (tài sản) mà DN, HTX có tại thời điểm Tòa án thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.  Các khoản lợi nhuận, các tài sản DN, HTX sẽ có được do việc thực hiện các giao dịch được xác lập trước khi Tóa án thụ lý đơn.  Phấn chênh lệch giá trị vật bảo đảm so với khoản nợ có bảo đảm.  Giá trị quyền sử dụng đất của DN, HTX. DNTN, công ty hợp danh: tính thêm tài sản của chủ DNTN, thành viên hợp danh không trực tiếp dùng vào hoạt động kinh doanh. b. Lập danh sách chủ nợ, danh sách người mắc nợ: Đối với các chủ nợ, trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày cuối cùng đăng báo về quyết định mở thủ tục phá sản, các chủ nợ phải gửi giấy đòi nợ cho Tòa án, nêu cụ thể các khoản nợ, s ố nợ đến hạn và chưa đến hạn, số nợ có bảo đảm và không có bảo đảm mà DN, HTX phải trả. Kèm theo giấy đòi nợ là các tài liệu chứng minh. Hết thời hạn này các chủ nợ không gửi giấy đòi nợ đến Tòa án thì được coi là từ bỏ quyền đòi nợ. Trường hợp gặp sự kiện bất khả kháng Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 11
  18. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 hoặc có trở ngại khách quan thì thời gian có kiện bất khả kháng hoặc có trở ngại khách quan không tính vào thời hạn 60 ngày này. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày hết hạn gửi giấy đòi nợ, Tổ quản lý, thanh lý tài sản phải lập xong danh sách chủ nợ và số nợ, ghi rõ số nợ của mỗi chủ nợ, số nợ đến hạn và chưa đến hạn, số nợ có bảo đảm và không có bảo đảm. Danh sách chủ nợ phải được niêm yết công khai tại trụ sở của Tòa án và trụ sở của chính DN, HTX trong thời hạn 10 ngày. Trong thời hạn này, các chủ nợ và DN, HTX lâm vào tình trạng phá sản, có quyền khiếu nại với Tòa án về danh sách chủ nợ. Trường hợp gặp sự kiện bất khả kháng hoặc có trở ngại khách quan thì không tính vào thời hạn 10 ngày quy định. Trong thời hạn 3 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại, Tòa án phải xem xét, giải quyết khiếu nại. Nếu thấy khiếu nại có căn cứ thì sửa đổi, bổ sung vào danh sách chủ nợ. Đối với người mắc nợ DN, HTX . Tổ quản lý, thanh lý tài sản cũng phải lập danh sách và niêm yết như trong trường hợp đối với các chủ nợ. 6. Tổ chức hội nghị chủ nợ: Theo điều 61, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hoàn tất việc kiểm kê tài sản và lập danh sách chủ nợ, Thẩm phán phải triệu tập Hội nghị chủ nợ. Giấy triệu tập Hội nghị chủ nợ cũng như chương trình, nội dung của Hội nghị và các tài liệu khác phải được gửi cho người có quyền, những người có nghĩ vụ tham gia Hội nghị chủ nợ chậm nhất là 15 ngày trước ngày khai mạc Hội nghị. Các Hội nghị tiếp theo có thể được Thẩm phán triệu tập vào bất kỳ ngày làm việc nào trong quá trình tiến hành thủ tục phá sản theo đề nghị của Tổ quản lý, thanh lý tài sản hoặc của các chủ nợ đại diện cho ít nhất một phần ba tổng số nợ không có bảo đảm. a. Thành phần tham dự:  Những người có quyền tham gia:  Các chủ nợ có tên trong danh sách chủ nợ hoặc người được ủy quyền.  Đai diện cho người lao động, đại diện công đoàn.  Người bảo lãnh sau khi đã tr ả nợ thay cho DN, HTX.  Người có nghĩa vụ tham gia:  Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.  Trường hợp không có người đại diện DN, HTX thì Thẩm phán phụ trách sẽ chỉ định người đại diện cho DN, HTX đó tham gia Hội nghị. b. Điều kiện để Hội nghị chủ nợ hợp lệ:  Quá nửa số chủ nợ không có bảo đảm đại diện cho từ hai phần ba tổng số nợ không có bảo đảm trở lên tham gia.  Có sự tham gia của người có nghĩa vụ tham gia Hội nghị. c. Hoãn Hội nghị chủ nợ: Hội nghị chủ nợ có thể được hoãn 1 lần trong trường hợp:  Không đủ quá nửa số chủ nợ không có bảo đảm đại diện cho từ hai phần ba tổng số nợ không có bảo đảm trở lên tham gia.  Quá nửa số chủ nợ không có bảo đảm có mặt biểu quyết đề nghị hoãn Hội nghị. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 12
  19. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004  người có nghĩa vụ tham gia Hội nghị vắng mặt với lý do chính đáng. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ra quyết định hoãn, Thẩm phán phải triệu tập Hội nghị chủ nợ. d. Nội dung Hội nghị chủ nợ lần thứ nhất:  Tổ trưởng Tổ quản lý, thanh lý tài sản thông báo cho Hội nghị chủ nợ:  Tình hình kinh doanh, thực trạng tài chính của DN, HTX.  Kết quả kiểm kê tài sản.  Danh sách chủ nợ, người mắc nợ.  Những nội dung khác nếu cần thiết.  Chủ DN hoặc người đại diện hợp pháp của DN, HTX:  Có ý kiến về các nội dung do Tổ trưởng Tổ quản lý, thanh lý tài sản thông báo.  Đề xuất phương án, giải pháp tổ chức lại hoạt động sản xuất kinh doanh.  Đề xuất khả năng và thời hạn thanh toán nợ.  Hội nghị chủ nợ:  Thảo luận các nội dung nêu trên.  Thông qua Nghị quyết. Nghị Quyết được lập thành văn bản và phải được quá nửa số chủ nợ không có bảo đảm có mặt tại Hội nghị đại diện cho từ hai phần ba tồng số nợ không có bảo đảm trở lên thông qua.  Bầu người thay thế đại diện cho các chủ nợ trong Tổ quản lý, thanh lý tài sản.  Đề nghị Thẩm phán ra quyết định cử người quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh của DN, HTX. Hội nghị chủ nợ tiếp theo thì nội dung, chương trình sẽ do Thẩm phán quyết định theo yêu cầu của Tổ quản lý, thanh lý tài sản hoặc các chủ nợ đại diện ít nhất một phần ba tổng nợ không có bảo đảm . e. Đình chỉ tiến hành thủ tục phá sản khi c ó người tham gia Hội nghị chủ nợ vắng mặt: Thẩm phán ra quyết định đình chỉ tiến hành thủ tục phá sản trong những trường hợp sau đây:  Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản là chủ nợ hoặc đại diện người lao động không tham gia Hội nghị chủ nợ được triệu tập lại sau khi đã hoãn 1 l ần.  Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản là DN, đại diện chủ sở hữu DN Nhà Nước , cổ đông công ty cổ phần, thành viên công ty hợp danh vắng mặt trong Hội nghị chủ nợ không có lý do chính đáng.  Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản rút lại yêu cầu. Nếu có nhiều đối tượng nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản một DN, HTX mà chỉ có một hoặc môt số người rút lại đơn yêu cầu thì Tòa án vẫn tiến hành thủ tục phá sản. III. Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh: 1. Điều kiện áp dụng thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh: Thẩm phán ra Quyết định áp dụng thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh sau khi Hội Nghị chủ nợ lần 1 thông qua NQ đồng ý với các giải pháp tổ chức lại hoạt động kinh doanh, kế Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 13
  20. LUẬT KINH DOANH Luật phá sản 2004 hoạch thanh toán nợ cho các chủ nợ và yêu cầu DN, HT X phải xây dựng phương án phục hồi hoạt động kinh doanh . Yêu cầu DN (hay bất kỳ chủ nợ hoặc người nhận nghĩa vụ phục hồi hoạt động DN) phải xâ dựng phương án phục hồi hoạt động kinh doanh cho DN, HTX trong vòng 30 ngày và nộp cho Tòa án. Nếu thấy cần phải có thời gian dài hơn thì phải có văn bản đề nghị Thảm phán cho gian hạn. Thời gian gia hạn không quá 30 ngày. 2. Xem xét phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: Thẩm phán xem xét phương án đã nhận trong vòng 15 ngày để đề ra 1 trong các Quyết định:  Đưa phương án ra Hội nghị chủ nợ xem xét, quyết định  Đề nghị sửa đổi, bổ sung cho phương án nếu thấy phương án phục hồi hoạt động kinh doanh đó chưa đầy đủ các nội dung cần thiết. 3. Thông quan phương án phục hồi hoạt động kinh doanh: Trong vòng 10 ngày kể từ khi Quyết định đưa ra phương án phục hồi hoạt động kinh doanh của DN, HTX ra Hội nghị chủ nợ, Thẩm phán phải triệu tập Hội nghị chủ nợ để xem xét, thông qua phương án. Phương án được thông qua khi có quá nửa số chủ nợ không có đảm bảo có mặt đại diện cho từ hai phần ba tổng số nợ không có đảm bảo trở lên biểu quyết tán thành. 4. Công nhận nghị quyết về phương án phục hồi hoạt động kinh doanh : Thẩm phán ra Quyết định công nhận Nghị quyết của Hội nghị chủ nợ về phương án phục hồi hoạt động kinh doanh, có hiệu lực đối với tất cả các bên liên quan. Quyết định được gởi cho DN, HTX và các chủ nợ trong thời gian 7 ngày và được công bố trên báo 5. Giám sát thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh : DN, HTX phải có trách nhiệm thực hiện phương án và làm báo cáo gởi Tò a án 6 tháng 1 lần. Chủ nợ có nghĩa vụ giám sát việc thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh của DN, HTX. 6. Thời hạn thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh : Thời hạn thực hiện phương án là tối đa 3 năm kể từ ngày cuối cùng đăng báo về Qu yết định của Tòa án về phương án phục hồi hoạt động kinh doanh. Trong quá trình thực hiện phương án, các chủ nợ và DN có quyền thỏa thuận sửa đổi, bổ sung phương án. Thỏa thuận đó được chấp nhận khi có quá nửa số chủ nợ không có đảm bảo có mặt đại diện cho từ hai phần ba tổng số nợ không có đảm bảo trở lên đồng ý. Thẩm phán ra Quyết định công nhận sự thỏa thuận đó và gởi Quyết định cho DN, HTX và các chủ nợ trong vòng 7 ngày kể từ ngày ra quyết định đó. 7. Đình chỉ phục hồi hoạt động kinh doanh : Thẩm phán ra Q uyết định đình chỉ thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh nếu có 1 trong các trường hợp sau:  DN,HTX đã thực hiện xong phương án.  Được quá nửa số phiếu của các chủ nợ không có đảm bảo đại diện cho từ 2/3 tổng số nợ không đảm bảo trở lên chưa thanh toán đồng ý đình chỉ. Nhóm 14 GV: Luật sư – Tiến sĩ Trần Anh Tuấn 14
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2