Tìm hiểu về luật tố tụng hành chính: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Tìm hiểu pháp luật về tố tụng hành chính" bao gồm những nội dung phong phú trên cơ sở các văn bản pháp luật mới được ban hành, bảo đảm trình tự và thủ tục tố tụng hành chính dân chủ, công khai, đơn giản, công bằng, thuận lợi cho người tham gia tố tụng thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình, đề cao vai trò, trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, tổ chức trong hoạt động tố tụng hành chính. Sách được chia thành 2 phần, mời các bạn cùng tham khảo phần 1 cuốn sách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu về luật tố tụng hành chính: Phần 1

TÌM HIỂU PHÁP LUẬT VỀ TỐ TỤNG HÀNH CHÍNH
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn ThÕ Kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn Duy Hïng Thµnh viªn: TS. NguyÔn TiÕn Hoµng TS. NguyÔn An Tiªm TS. Vò Träng L©m
ths. ®InH V¡N minh T×M HIÓU PH¸P LUËT vÒ tè tông hµnh chÝnh nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt hµ néi - 2011
lêi nhµ xuÊt b¶n Ngµy 24-11-2010, t¹i kú häp thø 8, Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XII ®· th«ng qua LuËt tè tông hµnh chÝnh. LuËt nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 7 n¨m 2011. LuËt tè tông hµnh chÝnh quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tè tông hµnh chÝnh; nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ng−êi tiÕn hµnh tè tông; quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi tham gia tè tông, c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc cã liªn quan; tr×nh tù, thñ tôc khëi kiÖn, gi¶i quyÕt vô ¸n hµnh chÝnh, thi hµnh ¸n hµnh chÝnh vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o trong tè tông hµnh chÝnh. Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh ngµy 21 th¸ng 5 n¨m 1996, Ph¸p lÖnh söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh sè 10/1998/PL-UBTVQH10 vµ sè 29/2006/PL-UBTVQH11 hÕt hiÖu lùc kÓ tõ ngµy LuËt nµy cã hiÖu lùc. §Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc t×m hiÓu nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña LuËt tè tông hµnh chÝnh, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt xuÊt b¶n cuèn s¸ch T×m hiÓu ph¸p luËt vÒ tè tông hµnh chÝnh. Cuèn s¸ch bao gåm nh÷ng néi dung phong phó 5
®−îc cËp nhËt trªn c¬ së c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®−îc ban hµnh, b¶o ®¶m tr×nh tù vµ thñ tôc tè tông hµnh chÝnh d©n chñ, c«ng khai, ®¬n gi¶n, c«ng b»ng, thuËn lîi cho ng−êi tham gia tè tông thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh, ®Ò cao vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc trong ho¹t ®éng tè tông hµnh chÝnh. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 7 n¨m 2011 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6
C©u hái 1: Tè tông hµnh chÝnh lµ g×? Tr¶ lêi: Tè tông hµnh chÝnh lµ toµn bé ho¹t ®éng cña c¸c bªn cã liªn quan ®Õn mét tranh chÊp hµnh chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh khëi kiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n vÒ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh, quyÕt ®Þnh kû luËt buéc th«i viÖc vµ c¸c quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh− vËy tè tông hµnh chÝnh cã hai ®Æc ®iÓm c¬ b¶n: Mét lµ, tè tông hµnh chÝnh cã môc ®Ých lµ gi¶i quyÕt mét lo¹i tranh chÊp ®Æc biÖt trong ®ã mét bªn lµ c¬ quan nhµ n−íc, chñ yÕu lµ c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc (bªn bÞ kiÖn) vµ mét bªn lµ c«ng d©n hoÆc c¸n bé c«ng chøc ®· bÞ kû luËt buéc th«i viÖc (bªn khëi kiÖn). ChÝnh v× ®Æc ®iÓm nµy mµ nÕu nh− c¸c tranh chÊp kh¸c (d©n sù, kinh tÕ, lao ®éng, h«n nh©n vµ gia ®×nh) ®−îc ®iÒu chØnh trong mét v¨n b¶n ph¸p luËt lµ Bé luËt tè tông d©n sù, th× tè tông hµnh chÝnh ®−îc ®iÒu chØnh riªng trong mét ®¹o luËt lµ LuËt tè tông hµnh chÝnh. 7
Hai lµ, ho¹t ®éng tè tông hµnh chÝnh ®−îc tiÕn hµnh t¹i c¬ quan xÐt xö, tøc lµ t¹i c¸c Tßa ¸n nh©n d©n. §©y lµ ®Æc ®iÓm hÕt søc quan träng ®Ó ph©n biÖt víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i hµnh chÝnh. Tè tông hµnh chÝnh vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i hµnh chÝnh ®Òu cã chung môc ®Ých lµ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hµnh chÝnh vµ ®èi t−îng chñ yÕu lµ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc. §iÓm kh¸c nhau gi÷a hai ho¹t ®éng nµy lµ nÕu khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i hµnh chÝnh ®−îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc vµ theo c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®−îc quy ®Þnh t¹i LuËt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan th× tè tông hµnh chÝnh ®−îc tiÕn hµnh t¹i c¬ quan xÐt xö vµ theo c¸c thñ tôc tè tông ®−îc quy ®Þnh t¹i LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010, cã hiÖu lùc tõ ngµy 01-7-2011. C©u hái 2: C¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh tõ tr−íc khi LuËt tè tông hµnh chÝnh ban hµnh ®−îc gi¶i quyÕt nh− thÕ nµo? V× sao Nhµ n−íc ta l¹i quyÕt ®Þnh ban hµnh LuËt tè tông hµnh chÝnh? Tr¶ lêi: Tr−íc ®©y ë n−íc ta ch−a cã LuËt tè tông hµnh chÝnh mµ míi chØ cã Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh. Ph¸p lÖnh nµy ®−îc Uû ban th−êng vô Quèc héi khãa IX th«ng qua 8
ngµy 21-5-1996, cã hiÖu lùc thi hµnh kÓ tõ ngµy 01-7-1996; ®−îc söa ®æi, bæ sung lÇn thø nhÊt ngµy 25-12-1998 vµ söa ®æi, bæ sung lÇn thø hai ngµy 05-4-2006. ViÖc ban hµnh Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh vµ c¸c ph¸p lÖnh söa ®æi, bæ sung ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh, gãp phÇn b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n−íc, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n; t¨ng c−êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa. Tuy nhiªn, qua thùc tiÔn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy, c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp; cã nh÷ng quy ®Þnh m©u thuÉn víi quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh¸c (nh− quy ®Þnh cña LuËt khiÕu n¹i, tè c¸o, LuËt ®Êt ®ai...); cã nh÷ng quy ®Þnh ch−a phï hîp (hoÆc kh«ng cßn phï hîp), ch−a ®Çy ®ñ, thiÕu râ rµng vµ cßn cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña Tßa ¸n nh©n d©n, ®iÒu kiÖn khëi kiÖn, thêi hiÖu khëi kiÖn, nghÜa vô chøng minh vµ cung cÊp chøng cø... Bªn c¹nh ®ã, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh ch−a cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ thi hµnh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña Tßa ¸n vµ cho ®Õn nay còng ch−a cã v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt 9
nµo quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy dÉn ®Õn thùc tr¹ng lµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña Tßa ¸n kh«ng ®−îc thi hµnh hoÆc kh«ng ®−îc thi hµnh ®Çy ®ñ. Nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh nªu trªn ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh cña Tßa ¸n nh©n d©n, g©y trë ng¹i cho ng−êi d©n khëi kiÖn vô ¸n hµnh chÝnh ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh. Ngµy 02-6-2005, Bé ChÝnh trÞ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW vÒ ChiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020, mét trong c¸c nhiÖm vô ®−îc x¸c ®Þnh ®ã lµ: "... më réng thÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n ®èi víi c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh; ®æi míi m¹nh mÏ thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh t¹i Tßa ¸n; t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng−êi d©n tham gia tè tông, b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng gi÷a c«ng d©n vµ c¬ quan c«ng quyÒn tr−íc Tßa ¸n... ". NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW còng ®Æt ra yªu cÇu: "X©y dùng c¬ chÕ b¶o ®¶m cho mäi b¶n ¸n cña Tßa ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt ph¶i ®−îc thi hµnh, c¸c c¬ quan hµnh chÝnh vi ph¹m bÞ xö lý theo ph¸n quyÕt cña Tßa ¸n ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh". Bªn c¹nh ®ã, víi chÝnh s¸ch më cöa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cïng víi viÖc ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña nhiÒu ®iÒu −íc quèc tÕ vµ ®· gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), 10
th× viÖc ph¸p ®iÓn hãa c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông ®Ó gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh, cô thÓ hãa c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam lµ rÊt cÇn thiÕt. V× vËy, víi tÝnh chÊt phøc t¹p cña c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh, mét bªn lµ c¸ nh©n, tæ chøc, cßn bªn kia lµ c¬ quan nhµ n−íc, viÖc x©y dùng vµ ban hµnh LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 lµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã hiÖu lùc cao h¬n thay thÕ Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh, nh»m b¶o ®¶m tÝnh ®ång bé vµ thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt, gãp phÇn b¶o vÖ tèt nhÊt c¸c quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng−êi d©n lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C©u hái 3: Ph¹m vi ®iÒu chØnh vµ hiÖu lùc ¸p dông cña LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 chÝnh lµ ®¹o luËt nh»m ®iÒu chØnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tè tông hµnh chÝnh. VÒ ph¹m vi ®iÒu chØnh, §iÒu 1 LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 ®· quy ®Þnh: LuËt nµy quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tè tông hµnh chÝnh; nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ng−êi tiÕn hµnh tè tông; quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi tham gia tè tông, c¸ nh©n, c¬ quan, 11
tæ chøc cã liªn quan; tr×nh tù, thñ tôc khëi kiÖn, gi¶i quyÕt vô ¸n hµnh chÝnh, thi hµnh ¸n hµnh chÝnh vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o trong tè tông hµnh chÝnh. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 th× hiÖu lùc ¸p dông cña LuËt tè tông hµnh chÝnh bao gåm: - LuËt tè tông hµnh chÝnh ®−îc ¸p dông ®èi víi mäi ho¹t ®éng tè tông hµnh chÝnh trªn toµn l·nh thæ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. - LuËt tè tông hµnh chÝnh ®−îc ¸p dông ®èi víi ho¹t ®éng tè tông hµnh chÝnh do c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam tiÕn hµnh ë n−íc ngoµi. - LuËt tè tông hµnh chÝnh ®−îc ¸p dông ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n hµnh chÝnh cã yÕu tè n−íc ngoµi; tr−êng hîp ®iÒu −íc quèc tÕ mµ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn cã quy ®Þnh kh¸c th× ¸p dông quy ®Þnh cña ®iÒu −íc quèc tÕ ®ã. - C¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc n−íc ngoµi, tæ chøc quèc tÕ thuéc ®èi t−îng ®−îc h−ëng c¸c quyÒn −u ®·i, miÔn trõ ngo¹i giao hoÆc c¸c quyÒn −u ®·i, miÔn trõ l·nh sù theo ph¸p luËt ViÖt Nam hoÆc ®iÒu −íc quèc tÕ mµ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn th× néi dung vô ¸n hµnh chÝnh cã liªn quan ®Õn c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc ®ã ®−îc gi¶i quyÕt b»ng con ®−êng ngo¹i giao. 12
C©u hái 4: Nh÷ng khiÕu kiÖn nµo thuéc thÈm quyÒn cña Tßa ¸n nh©n d©n? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 28 LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010, nh÷ng khiÕu kiÖn thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Tßa ¸n bao gåm: 1. KhiÕu kiÖn quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh, trõ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh thuéc ph¹m vi bÝ mËt nhµ n−íc trong c¸c lÜnh vùc quèc phßng, an ninh, ngo¹i giao theo danh môc do ChÝnh phñ quy ®Þnh vµ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh mang tÝnh néi bé cña c¬ quan, tæ chøc. 2. KhiÕu kiÖn vÒ danh s¸ch cö tri bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi, danh s¸ch cö tri bÇu cö ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n. 3. KhiÕu kiÖn quyÕt ®Þnh kû luËt buéc th«i viÖc c«ng chøc gi÷ chøc vô tõ Tæng Côc tr−ëng vµ t−¬ng ®−¬ng trë xuèng. 4. KhiÕu kiÖn quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ quyÕt ®Þnh xö lý vô viÖc c¹nh tranh. §©y lµ ®iÓm míi cña LuËt tè tông hµnh chÝnh so víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. NÕu nh− tr−íc ®©y thÈm quyÒn cña Tßa ¸n ®−îc quy ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p liÖt kª tøc lµ Tßa ¸n chØ cã thÈm quyÒn ®èi víi nh÷ng vô viÖc ®−îc quy ®Þnh (22 lo¹i viÖc) th× hiÖn nay vÒ nguyªn t¾c, Tßa ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt ®èi víi mäi khiÕu kiÖn 13
hµnh chÝnh, trõ mét sè tr−êng hîp luËt ®Þnh. ViÖc quy ®Þnh thÈm quyÒn cña Tßa ¸n gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh theo ph−¬ng ¸n lo¹i trõ lµ phï hîp víi tinh thÇn cña NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02-6-2005 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ChiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020, ®ã lµ "Më réng thÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n ®èi víi c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh"; ®ång thêi, còng phï hîp víi quy ®Þnh cña LuËt khiÕu n¹i, tè c¸o hiÖn hµnh; b¶o ®¶m quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc; ®¸p øng yªu cÇu c¶i c¸ch t− ph¸p vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §©y lµ ®iÓm ®æi míi quan träng cña LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 so víi Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh. C©u hái 5: ThÕ nµo lµ mét quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh thuéc thÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n? Tr¶ lêi: "QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ v¨n b¶n do c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc, c¬ quan, tæ chøc kh¸c hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¸c c¬ quan, tæ chøc ®ã ban hµnh, quyÕt ®Þnh vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ trong ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh ®−îc ¸p dông mét lÇn ®èi víi mét hoÆc mét sè ®èi t−îng cô thÓ" (kho¶n 1 §iÒu 3 LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010). Nh− vËy, mét quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cã thÓ bÞ khiÕu n¹i khi cã ®ñ ba yÕu tè sau ®©y: 14
- Lµ quyÕt ®Þnh ®−îc thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc v¨n b¶n hµnh chÝnh. - Lµ quyÕt ®Þnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc, c¬ quan, tæ chøc kh¸c hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¬ quan, tæ chøc ®ã ban hµnh: quyÕt ®Þnh cña c¬ quan qu¶n lý nh− cña c¸c Bé, c¸c c¬ quan ngang Bé, c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp, c¸c c¬ quan chuyªn m«n thuéc Uû ban nh©n d©n hoÆc c¸c chøc danh thuéc hÖ thèng c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc nh− Bé tr−ëng, Gi¸m ®èc së, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp... QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan tæ chøc kh¸c nh− V¨n phßng Quèc héi, V¨n phßng Chñ tÞch n−íc, V¨n phßng ChÝnh phñ, c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña Tßa ¸n nh©n d©n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, c¸c tæ chøc sù nghiÖp... - Lµ quyÕt ®Þnh ®−îc ¸p dông mét lÇn ®èi víi mét hoÆc mét sè ®èi t−îng cô thÓ trong ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh, ch¼ng h¹n, c¬ quan h¶i quan quyÕt ®Þnh xö ph¹t mét ng−êi nµo ®ã ®· cã hµnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh khi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸; Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n quyÕt ®Þnh ph¸ dì hµng qu¸n lÊn chiÕm vØa hÌ cña mét sè hé gia ®×nh lµm ¶nh h−ëng ®Õn trËt tù an toµn giao th«ng... Nh− vËy, c¸c v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p quy hoÆc chøa ®ùng nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt cã 15
ph¹m vi ¸p dông réng, ®èi t−îng ¸p dông kh«ng x¸c ®Þnh th× Tßa ¸n kh«ng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt. Trong tr−êng hîp nhËn thÊy mét v¨n b¶n quy ph¹m cã dÊu hiÖu vi ph¹m ph¸p luËt th× c¸ nh©n, tæ chøc cã thÓ kiÕn nghÞ c¬ quan nhµ n−íc xem xÐt l¹i v¨n b¶n ®ã theo c¸c quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 40/2010/N§-CP ngµy 12 th¸ng 4 n¨m 2010 vÒ kiÓm tra vµ xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ NghÞ ®Þnh sè 20/2008/N§-CP ngµy 14 th¸ng 02 n¨m 2008 quy ®Þnh vÒ viÖc tiÕp nhËn, xö lý ph¶n ¸nh, kiÕn nghÞ cña c¸ nh©n, tæ chøc vÒ quy ®Þnh hµnh chÝnh. Cã mét ®iÓm míi cÇn l−u ý cña LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 so víi quy ®Þnh ph¸p luËt tr−íc ®ã. Theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh th× "quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh" lµ quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc hoÆc cña ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ®−îc ¸p dông mét lÇn ®èi víi mét hoÆc mét sè ®èi t−îng cô thÓ vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ trong ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh. Do quy ®Þnh vÒ viÖc gi¶i thÝch thuËt ng÷ "quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh" nh− trªn cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh, nªn dÉn ®Õn thùc tÕ cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ "quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh". Cã ý kiÕn cho r»ng quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i lµ v¨n b¶n thÓ hiÖn 16
d−íi h×nh thøc quyÕt ®Þnh do c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ban hµnh ®−îc ¸p dông mét lÇn ®èi víi mét hoÆc mét sè ®èi t−îng cô thÓ vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ trong ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc; c¸c lo¹i v¨n b¶n thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc kh¸c nh− kÕt luËn, th«ng b¸o, c«ng v¨n... th× kh«ng ®−îc coi lµ quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh vµ kh«ng thuéc ®èi t−îng khëi kiÖn vô ¸n hµnh chÝnh. ý kiÕn kh¸c l¹i cho r»ng, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh bao gåm c¶ v¨n b¶n thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc quyÕt ®Þnh vµ v¨n b¶n thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc kh¸c do c¬ quan nhµ n−íc ban hµnh, ®−îc ¸p dông mét lÇn ®èi víi mét hoÆc mét sè ®èi t−îng vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ trong ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh. Còng cã ý kiÕn cho r»ng ®èi víi v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc kh«ng ®−îc thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc quyÕt ®Þnh nh−ng cã chøa ®ùng néi dung qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc th× kh«ng coi lµ quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh mµ coi ®ã lµ hµnh vi hµnh chÝnh. Tõ c¸c c¸ch hiÓu kh¸c nhau nµy, nªn viÖc thi hµnh trªn thùc tÕ lµ ch−a ®−îc thèng nhÊt. §Ó kh¾c phôc tån t¹i nªu trªn, LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010 ®· quy ®Þnh rÊt cô thÓ thÕ nµo lµ quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ ®èi t−îng khëi kiÖn vô ¸n hµnh chÝnh t¹i Tßa ¸n t¹i kho¶n 1 §iÒu 3 nªu trªn. 17
C©u hái 6: ThÕ nµo lµ mét hµnh vi hµnh chÝnh thuéc thÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n? Tr¶ lêi: Hµnh vi hµnh chÝnh lµ hµnh vi cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc, c¬ quan, tæ chøc kh¸c hoÆc cña ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¬ quan, tæ chøc ®ã thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (kho¶n 2 §iÒu 3 LuËt tè tông hµnh chÝnh n¨m 2010). Kh¸c víi quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh kh«ng thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc v¨n b¶n, ®ã cã thÓ lµ viÖc c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc, c«ng chøc trong c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ®· lµm kh«ng ®óng hoÆc lµm tr¸i c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, còng cã thÓ lµ viÖc kh«ng thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm c«ng vô mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× hä ph¶i thùc hiÖn. Ch¼ng h¹n, ph¸p luËt quy ®Þnh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ph¶i cÊp giÊy phÐp x©y dùng khi c«ng d©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ ®· lµm ®Çy ®ñ thñ tôc xin cÊp mét lo¹i giÊy tê, chøng nhËn nµo ®ã nh−ng qu¸ thêi h¹n ®ã mµ c¬ quan nµy ®· kh«ng cÊp th× ng−êi xin cÊp giÊy cã quyÒn khiÕu n¹i vÒ sù chËm trÔ ®ã. Hai d¹ng hµnh vi hµnh chÝnh ®· ®−îc C«ng v¨n sè 39/KHXX ngµy 6 th¸ng 7 n¨m 1996 cña 18