Tìm trong kho báu nhân loại: Quan điểm về phương pháp học tập của Khổng Tử ý nghĩa trong thời đại ngày nay

Chia sẻ: Ha Huy Chung | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

83
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Theo Khổng Tử phương pháp học tập gồm năm bước đó là: Bác học chi, thẩm vấn chi, thận tư chi, biện minh chi, đốc hành chi. Tức là: Học cho rộng, học cho kỹ, nghĩ cho chín, xét cho sáng tỏ, dốc lòng thực hiện. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về quan điểm này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung tài liệu tìm trong kho báu nhân loại "Quan điểm về phương pháp học tập của Khổng Tử ý nghĩa trong thời đại ngày nay". Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm trong kho báu nhân loại: Quan điểm về phương pháp học tập của Khổng Tử ý nghĩa trong thời đại ngày nay

Tìm trong kho báu nhân loại QUAN ĐIỂM VỀ PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP CỦA KHỔNG TỬ Ý NGHĨA TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY Phương pháp học tập gồm năm bước trong cuốn sách “Đại học” Khổng Tử nói mục tiêu của việc giáo dục chính là:”Đại học chi đạo, tại minh minh đức, tại tân dân, tại chỉ ư chí thiên”( con đường của đai học là ở chỗ làm sáng tỏ cái đức ở nơi con người, ở chỗ làm mới người dân, ở chỗ dừng lại ở nơi thật đẹp) Nghĩa là: chúng ta học hỏi là để mở mang tâm trí của mình, sau đó đem sự hiểu biết của bản thân mà khai hoá giúp đỡ cho những người khác cùng tiến bộ, từ đó đưa xã hội ,quốc gia đi đến chỗ tốt đẹp hơn. Theo Khổng Tử phương pháp học tập gồm năm bước đó là: bác học chi; thẩm vấn chi; thận tư chi; biện minh chi; đốc hành chi ; Tức là: Học cho rộng; học cho kỹ; nghĩ cho chín; xét cho sáng tỏ; dốc lòng thực hiện. Điều đầu tiên là phải “bác học chi” tức là học cho rộng, không chỉ học riêng một chuyên ngành, một lĩnh vực nào đó mà đòi hỏi phải có tri thức tổng hợp, nắm vững kiến thức về xã hội, văn hoá, kinh tế, thiên văn, đạo đức ứng xử…người nào hiểu rộng thì càng được coi trọng và càng dễ tiến thân. Thứ hai, khi đã học rộng rồi thì cần phải biết hoài nghi và hỏi cho kỹ” thẩm vấn chi”, vì một người giỏi không được bằng lòng khi sở hữu một khối lượng kiến thức đồ sộ nhưng chỉ ở bề mặt hời hợt. Biết nhiều là tốt nhưng quan trọng hơn thế là cần phải hỏi cho kỹ, đào sâu vào từng ngóc ngách, khía cạnh nhỏ nhất của vấn đề, chủ động mổ xẻ đặt câu hỏi để được lý giải về nó. Biết đặt câu hỏi tức là đã hiểu và muốn hiểu sâu hơn nữa. Sau khi đã “thẩm vấn chi” thì phải “thận tư chi” nghĩ cho chín. Câu trả lời của thầy, các bậc tiên sư không phải bao giờ cũng là câu trả lời duy nhất và hoàn toàn đúng cho mọi trường hợp. Bản thân người học phải biết suy nghĩ cho thật chín chắn, hiểu cặn kẽ đáp án của thầy đồng thời thử tìm ra một câu trả lời khác theo ý kiến của riêng mình. Chỉ khi nào nghĩ kỹ càng về vấn đề thì khi gặp lại nó trong một trường hợp khác chúng ta mới có thể vận dụng và biến đổi một cách linh hoạt phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Tiếp theo là phải “biện minh chi” tức là xét cho sáng tỏ. Đây là một khâu vô cùng quan trọng của quá trình học tập làm cho vấn đề trở nên rõ ràng mạch lạc và lôgíc từ khâu hiểu biết, hoài nghi cho đến khi đưa ra câu trả lời với tính chất thoả đáng của nó. Người học phải suy xét vấn đề cho kỹ càng, 1
toàn diện, sâu sắc để có thể trình bày những suy nghĩ hiểu biết của mình sao cho dễ hiểu nhất, thuyết phục nhất. Cuối cùng trong phương pháp học là “đốc hành chi”, nghĩa là dốc lòng làm; mọi lý thuyết đều là màu xám, chỉ có cây đời mãi xanh tươi; tức là vấn đề “hành”(thực hành) được đề cao. “Tri” phải đi đôi với “hành”. Mọi lý thuyết chỉ có ý nghĩa và hiệu quả thực sự khi nó được đưa vào sử dụng trên thực tế. Chính thực tế kiểm định hiệu quả của mọi lý thuyết. Con người không được và không thể trở thành nô lệ của sách vở, không nhất thiết làm theo sách vở giống như việc răm rắp tuân theo mệnh lệnh của một thánh nhân. Sách vở là phương tiện phục vụ tri thức của con người nên chúng ta cần phải biết nắm bắt chọn lọc những gì có lợi cần thiết phù hợp và vận dụng vào thực tế. Đọc sách của người xưa ngẫm tới hôm nay chúng ta thấy ý nghĩa vô cùng sâu sắc đó là: Ngày nay việc học đã khác rất nhiều so với thời Khổng Tử. Học không phải để biết đạo, theo đạo, đạt đạo mà xã hội hiện đại đặc biệt chú trọng đến những kỹ năng, kỹ xảo để người học ứng dụng và thành công sau khi ra trường. Tuy nhiên, phương pháp học tập theo năm bước của Khổng Tử vẫn không bao giờ mất đi ý nghĩa dù cho xã hội có phát triển và hiện đại đến đâu. Khi khoa học công nghệ bùng nổ phát triển thì hơn hết người học phải biết “bác học chi” cập nhật thông tin, học ở trường lớp, tự học trên các phương tiện thông tin đại chúng, báo chí, truyền hình, mạng Internet để mở rộng vốn hiểu biết về văn hoá xã hội, kinh tế chính trị… Đồng thời cũng phải “thẩm vấn chi”, vì chế độ giáo dục của chúng ta rất coi trọng sự đối thoại giữa người dạy và người học. Học không chỉ là quá trình truyền đạt kiến thức một chiều mà người học phải biết sáng tạo đặt câu hỏi, biết lắng nghe để đồng tình hoặc phản đối …Đồng thời phải “ biện minh chi” là một điều không thể thiếu. Thuyết trình thảo luận hoặc tranh luận giữa các học trò với nhau, giữa học trò với thầy giáo chính là những biểu hiện của sự suy xét cho sáng tỏ một vấn đề nào đó, trò dám đưa ra và khẳng định chính kiến của mình sau một quá trình nghiên cứu kỹ càng và chu đáo. Chính việc đưa ra chính kiến lập luận và bảo vệ ý kiến của mình là một phương pháp quan trọng trong quá trình học tập hiện đại, giúp cho người học thêm vững vàng tự tin và phát huy được tối đa phẩm chất năng lực cá nhân, chống định kiến bảo thủ. 2
Cuối cùng là “đốc hành chi” cũng đã và đang được thực hiện rất hiệu quả trong giai đoạn hiện nay. Sự kết hợp lý thuyết với thực hành từ những ngành khoa học xã hội nhân văn và đặc biệt là những ngành khoa học kĩ thuật và tự nhiên đã khẳng định ý nghĩa của phương pháp học này. Tuy nhiên, khả năng “đốc hành chi” của mỗi người học hiện nay còn phụ thuộc vào chính sự năng động, sự say mê tìm tòi và trải nghiệm của bản thân người đó. Như vậy, phương pháp học tập năm bước của Khổng Tử đến nay vẫn còn nguyên giá trị, có ý nghĩa thiết thực và mang lại hiệu quả cao cho hoạt động giáo dục. Học cần phải biết rộng, biết hoài nghi và hỏi cho kỹ, biết nghĩ cho chín chắn, xét cho sáng tỏ rồi dốc lòng làm đó là một trong những quan điểm không chỉ của người xưa mà còn nguyên giá trị cho bất cứ thời đại nào, xã hội nào. 3