Tình hình tai nạn tàu cá ở tỉnh Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> TÌNH HÌNH TAI NẠN TÀU CÁ Ở TỈNH KHÁNH HÒA<br /> ACCIDENT SITUATION FISHING VESSELS IN KHANH HOA PROVINCE<br /> Nguyễn Đức Sĩ1<br /> Ngày nhận bài: 31/12/2013; Ngày phản biện thông qua: 19/3/2014; Ngày duyệt đăng: 02/6/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả điều tra cho thấy tàu thuyền nghề cá Khánh Hòa có công suất nhỏ, hoạt động đánh bắt ven bờ, trang thiết<br /> bị trên tàu còn thiếu thốn và chưa đảm bảo an toàn.<br /> Từ năm 2008 đến năm 2012 đã xảy ra 19 vụ tai nạn đâm va tàu cá, nguyên nhân chính là do trình độ thuyền trưởng<br /> còn non kém. Có 96 vụ tai nạn hỏng máy do chất lượng máy và công tác bảo dưỡng máy kém. Có 2 vụ tai nạn cháy tàu do<br /> bị chập mạch điện và sử dụng bếp ga không đúng kỹ thuật.<br /> Từ khóa: tai nạn, thiết bị an toàn<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The survey results showed that fishing vessels in Khanh Hoa province with small capacity, inshore fisheries, shortage<br /> of equipments and not ensure safety.<br /> From 2008 to 2012 there were 19 accidents collision of fishing vessels happened, the cause was due to poor skills<br /> of master. There are 96 accidents due to the quality of machine breakdowns and poor maintenance work. There were 2 fire<br /> accidents due to short-circuit the electric and gas stoves do not use proper technique.<br /> Keywords: accidents, safety equipment<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Do sự biến đổi khí hậu toàn cầu làm cho tình<br /> hình thời tiết trên các vùng biển của thế giới và Việt<br /> Nam diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường.<br /> Nhiều cơn bão nhiệt đới đã đổ bộ vào Việt Nam gây<br /> nên những tổn thất to lớn về người và tài sản cho<br /> ngư dân các tỉnh ven biển, trong đó có ngư dân tỉnh<br /> Khánh Hòa.<br /> Tàu cá của ngư dân Khánh Hòa đã thực hiện<br /> việc trang bị an toàn nhưng chưa đáp ứng yêu cầu<br /> để hoạt động đánh bắt trên biển đặc biệt là đánh bắt<br /> xa bờ. Trong 5 năm gần đây, đã xảy ra một số tai<br /> nạn tàu thuyền đâm va, cháy nổ, hỏng máy,... gây<br /> thiệt hại đáng kể về người và tài sản. Những tai nạn<br /> này nguyên nhân chính là do chủ quan, bất cẩn của<br /> người điều khiển phương tiện. Bên cạnh đó, các<br /> trang thiết bị, máy móc đã quá hạn sử dụng hoặc<br /> giảm độ bền đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn có<br /> thể xảy ra bất cứ lúc nào cho người lao động biển.<br /> Hiện nay Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản<br /> pháp quy có liên quan đến việc đảm bảo an toàn<br /> <br /> 1<br /> <br /> cho người và phương tiện nghề cá hoạt động trên<br /> biển. Gần đây là Thông tư số 02/2007/TT-BTS ngày<br /> 13/7/2007 của Bộ Thủy sản hướng dẫn thực hiện<br /> Nghị định số 66/2005/NĐ-CP ngày 19/5/2005 của<br /> Chính phủ về đảm bảo an toàn cho người và tàu<br /> cá hoạt động thủy sản; Chỉ thị số 22/2006/CT-TTg<br /> ngày 30/06/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc<br /> “Tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho hoạt<br /> động đánh bắt hải sản trên các vùng biển, đặc biệt<br /> là tàu đánh bắt xa bờ”. Các cơ quan chức năng<br /> không ngừng kiểm tra giám sát hoạt động đánh bắt<br /> hải sản của ngư dân. Tuy nhiên, việc chấp hành<br /> các quy định về trang bị an toàn trên tàu cá của ngư<br /> dân chưa nghiêm, còn thiếu thốn và chưa đảm bảo<br /> an toàn.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRA<br /> 1. Đối tượng điều tra<br /> - Các loại tai nạn xảy ra trên tàu cá tỉnh<br /> Khánh Hòa.<br /> <br /> TS. Nguyễn Đức Sĩ: Viện Khoa học và Công nghệ khai thác thủy sản – Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 42 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> 2. Phương pháp điều tra<br /> - Các văn bản pháp quy có liên quan đến công<br /> tác an toàn tàu cá được lưu trữ ở các cơ quan chức<br /> năng trong tỉnh Khánh Hòa.<br /> - Số liệu thống kê về tàu thuyền, trang thiết<br /> bị an toàn, các loại tai nạn tàu thuyền do Chi cục<br /> Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Khánh Hòa<br /> quản lý.<br /> - Phỏng vấn ngư dân theo mẫu thiết kế sẵn để<br /> <br /> thu thập số liệu về tàu thuyền, trang thiết bị an toàn,<br /> các loại hình tai nạn.<br /> III. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA<br /> 1. Tàu thuyền<br /> Theo thống kê của Chi cục Khai thác và Bảo vệ<br /> nguồn lợi thủy sản Khánh Hòa, số lượng tàu thuyền<br /> nghề cá tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2012 là<br /> 9712 chiếc được thể hiện ở các bảng 1.<br /> <br /> Bảng 1. Tổng hợp số lượng tàu thuyền theo các địa phương trong Tỉnh<br /> Công suất (CV)<br /> <br /> < 20<br /> <br /> 20 - < 50<br /> <br /> 50 - < 90<br /> <br /> 90-< 250<br /> <br /> 250 - <<br /> 400<br /> <br /> ³ 400<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Câu<br /> <br /> 771<br /> <br /> 247<br /> <br /> 28<br /> <br /> 54<br /> <br /> 40<br /> <br /> 7<br /> <br /> 1147<br /> <br /> Lưới rê<br /> <br /> 338<br /> <br /> 59<br /> <br /> 44<br /> <br /> 80<br /> <br /> 109<br /> <br /> 39<br /> <br /> 669<br /> <br /> Lưới kéo<br /> <br /> 50<br /> <br /> 476<br /> <br /> 187<br /> <br /> 190<br /> <br /> 82<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1000<br /> <br /> Nghề<br /> <br /> Lưới cước<br /> <br /> 1701<br /> <br /> 403<br /> <br /> 25<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2138<br /> <br /> Lưới quét<br /> <br /> 2<br /> <br /> 36<br /> <br /> 41<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 81<br /> <br /> Lưới mành<br /> <br /> 728<br /> <br /> 749<br /> <br /> 33<br /> <br /> 18<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1534<br /> <br /> 1<br /> <br /> 28<br /> <br /> 57<br /> <br /> 90<br /> <br /> 24<br /> <br /> 7<br /> <br /> 207<br /> <br /> Pha xúc<br /> Lưới trũ<br /> <br /> 39<br /> <br /> 155<br /> <br /> 95<br /> <br /> 73<br /> <br /> 23<br /> <br /> 4<br /> <br /> 389<br /> <br /> Lưới vây<br /> <br /> 39<br /> <br /> 131<br /> <br /> 47<br /> <br /> 22<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 244<br /> <br /> Dịch vụ thủy sản<br /> <br /> 26<br /> <br /> 143<br /> <br /> 69<br /> <br /> 44<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1<br /> <br /> 291<br /> <br /> 1840<br /> <br /> 157<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 5535<br /> <br /> 2584<br /> <br /> 636<br /> <br /> 583<br /> <br /> 297<br /> <br /> 77<br /> <br /> 9712<br /> <br /> Nghề khác<br /> Tổng<br /> <br /> Hình 1. Phân bố số lượng tàu thuyền theo nghề<br /> <br /> Bảng 2. Phân bố số lượng tàu thuyền theo nhóm công suất<br /> Năm<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> < 20<br /> <br /> 8.160<br /> <br /> 8.049<br /> <br /> 5.539<br /> <br /> 5.533<br /> <br /> 5.535<br /> <br /> 20 ÷ < 50<br /> <br /> 3.398<br /> <br /> 3.414<br /> <br /> 2.638<br /> <br /> 2.599<br /> <br /> 2.584<br /> <br /> 50 ÷ < 90<br /> <br /> 849<br /> <br /> 828<br /> <br /> 663<br /> <br /> 641<br /> <br /> 636<br /> <br /> 90 ÷ < 250<br /> <br /> 510<br /> <br /> 570<br /> <br /> 594<br /> <br /> 579<br /> <br /> 583<br /> <br /> 250 ÷ < 400<br /> <br /> 109<br /> <br /> 138<br /> <br /> 212<br /> <br /> 278<br /> <br /> 297<br /> <br /> ≥ 400<br /> <br /> 17<br /> <br /> 27<br /> <br /> 36<br /> <br /> 67<br /> <br /> 77<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 13.043<br /> <br /> 13.026<br /> <br /> 9.682<br /> <br /> 9.697<br /> <br /> 9.712<br /> <br /> Loại tàu (CV)<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 43<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> Hình 2. Biến động số lượng tàu thuyền trong 5 năm<br /> <br /> Từ bảng 1, bảng 2, hình 1 và hình 2 cho thấy, biến động tàu thuyền theo nghề và theo công suất tàu từ<br /> năm 2008 đến năm 2012 có sự thay đổi đáng kể, nhóm tàu có công suất < 90 CV đều giảm, riêng nhóm<br /> tàu < 20 CV giảm mạnh. Nhóm tàu từ 90 - < 250 CV tăng 1,14 lần; từ 250 - < 400 CV tăng 2,72 lần, đặc biệt là<br /> nhóm tàu ≥ 400 tăng gấp 4,5 lần so với năm 2008. Tuy nhiên, nếu tính theo nghề thì tàu thuyền làm nghề đánh<br /> cá ven bờ chiếm trên 50% so với tổng số tàu thuyền toàn Tỉnh.<br /> 2. Trang bị phương tiện bảo đảm an toàn<br /> Bảng 3. Tổng hợp các phương tiện bảo đảm an toàn trên tàu cá<br /> Phạm vi hoạt động (hải lý)<br /> <br /> Trang bị<br /> an toàn<br /> <br /> TT<br /> <br /> 1<br /> <br /> Phao bè<br /> <br /> 0 ÷ < 24<br /> (7 tàu)<br /> <br /> 24 ÷ < 50<br /> (19 tàu)<br /> <br /> > 50<br /> (16 tàu)<br /> <br /> 01<br /> <br /> 17<br /> <br /> 16<br /> <br /> Tổng số<br /> (cái)<br /> <br /> Số lượng trang bị<br /> theo quy định (cái)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 34<br /> <br /> 41<br /> <br /> 83<br /> <br /> 2<br /> <br /> Phao tròn<br /> <br /> 06<br /> <br /> 27<br /> <br /> 23<br /> <br /> 56<br /> <br /> 116<br /> <br /> 48,3<br /> <br /> 3<br /> <br /> Phao áo<br /> <br /> 33<br /> <br /> 128<br /> <br /> 98<br /> <br /> 259<br /> <br /> 396<br /> <br /> 65,4<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bơm chính<br /> <br /> 07<br /> <br /> 19<br /> <br /> 22<br /> <br /> 48<br /> <br /> 51<br /> <br /> 94,1<br /> <br /> 5<br /> <br /> Vải bạt<br /> <br /> 07<br /> <br /> 19<br /> <br /> 16<br /> <br /> 42<br /> <br /> Khuyến khích<br /> <br /> 100<br /> <br /> 6<br /> <br /> Dầu rái<br /> <br /> 03<br /> <br /> 15<br /> <br /> 15<br /> <br /> 33<br /> <br /> Khuyến khích<br /> <br /> 100<br /> 68,6<br /> <br /> 7<br /> <br /> Bình cứu hỏa<br /> <br /> 04<br /> <br /> 19<br /> <br /> 25<br /> <br /> 48<br /> <br /> 70<br /> <br /> 8<br /> <br /> Rìu<br /> <br /> 06<br /> <br /> 19<br /> <br /> 16<br /> <br /> 41<br /> <br /> X<br /> <br /> 100<br /> <br /> 9<br /> <br /> Xô<br /> <br /> 23<br /> <br /> 63<br /> <br /> 62<br /> <br /> 148<br /> <br /> X<br /> <br /> 100<br /> <br /> 10<br /> <br /> Chăn<br /> <br /> 07<br /> <br /> 19<br /> <br /> 16<br /> <br /> 42<br /> <br /> X<br /> <br /> 100<br /> <br /> 11<br /> <br /> Xà beng<br /> <br /> 06<br /> <br /> 19<br /> <br /> 16<br /> <br /> 41<br /> <br /> X<br /> <br /> 100<br /> <br /> Từ bảng 3 cho thấy, mức độ trang bị các phương tiện phòng nạn trên các tàu hoạt động ở vùng biển<br /> < 24 hải lý; từ 24 ÷ < 50 hải lý và trên 50 hải lý còn thấp so với quy định, đặc biệt là áo phao cá nhân trang bị<br /> chưa đủ mỗi người một chiếc.<br /> 3. Tai nạn đâm va<br /> Bảng 4. Tổng hợp số vụ tai nạn đâm va tàu cá<br /> Năm<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> Tổng số vụ<br /> <br /> Số vụ<br /> Số tàu<br /> <br /> 03<br /> 05<br /> <br /> 04<br /> 06<br /> <br /> 05<br /> 07<br /> <br /> 04<br /> 06<br /> <br /> 03<br /> 04<br /> <br /> 19<br /> 28<br /> <br /> Bảng 5. Nguyên nhân tai nạn đâm va tàu cá<br /> Nguyên nhân<br /> <br /> Số vụ<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Không<br /> tín hiệu<br /> <br /> Tốc độ chạy tàu<br /> không an toàn<br /> <br /> Điều kiện<br /> ngoại cảnh<br /> <br /> Quan sát<br /> <br /> Bất khả kháng<br /> <br /> Tổng số vụ<br /> <br /> 03<br /> <br /> 04<br /> <br /> 05<br /> <br /> 04<br /> <br /> 03<br /> <br /> 19<br /> <br /> 15,8<br /> <br /> 21,05<br /> <br /> 26,3<br /> <br /> 21,05<br /> <br /> 15,8<br /> <br /> 100<br /> <br /> Từ bảng 4 và bảng 5 cho thấy, số vụ tai nạn đâm va giữa tàu với tàu hàng năm đều xảy ra, nguyên nhân<br /> chính là do điều kiện thời tiết xấu, thuyền trưởng chạy tàu với tốc độ không an toàn trong điều kiện tầm nhìn<br /> xa bị hạn chế.<br /> <br /> 44 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> 4. Tai nạn cháy tàu<br /> Bảng 6. Tổng hợp số vụ tai nạn cháy tàu<br /> Năm<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2012<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Số vụ<br /> <br /> 01<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 01<br /> <br /> 02<br /> <br /> Từ bảng 6 cho thấy từ năm 2008 - 2012 chỉ có 2 vụ tai nạn cháy tàu cá, nguyên nhân chủ yếu là do chập<br /> mạch điện và sử dụng bếp ga không an toàn.<br /> 5. Tai nạn hỏng máy<br /> Bảng 7. Tổng hợp số vụ tai nạn hỏng máy<br /> TT<br /> <br /> Nhóm công suất (CV)<br /> <br /> Số vụ tai nạn (vụ)<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> < 20<br /> 20 ÷ < 50<br /> 50 ÷ < 90<br /> 90 ÷ < 250<br /> 250 ÷ < 400<br /> ≥ 400<br /> Tổng<br /> <br /> 01<br /> 07<br /> 29<br /> 29<br /> 28<br /> 02<br /> 96<br /> <br /> 1,0<br /> 7,3<br /> 30,2<br /> 30,2<br /> 29,2<br /> 2,1<br /> 100<br /> <br /> Bảng 8. Nguyên nhân tai nạn hỏng máy<br /> Nguyên nhân<br /> <br /> Vận hành máy<br /> <br /> Không thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng<br /> <br /> Do chất lượng máy<br /> <br /> Số vụ<br /> <br /> 20<br /> <br /> 36<br /> <br /> 40<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 20,8<br /> <br /> 37,5<br /> <br /> 41,7<br /> <br /> Từ bảng 7 và bảng 8 cho thấy, nhóm tàu có<br /> công suất từ 50 - < 400 CV xảy ra tai nạn hỏng máy<br /> nhiều nhất, nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng<br /> máy hầu hết đã qua sử dụng, không thực hiện việc<br /> kiểm tra, bảo dưỡng máy thường xuyên.<br /> <br /> quy định nhằm đảm bảo an toàn cho người và<br /> tàu cá.<br /> - Tổ chức các lớp tập huấn cho ngư dân kiến<br /> thức và kỹ năng sử dụng các trang thiết bị an toàn<br /> trên tàu cá để phòng tránh tai nạn.<br /> <br /> 6. Đề xuất giải pháp<br /> - Cơ quan đăng kiểm cần tăng cường kiểm tra<br /> tình trạng kỹ thuật của tàu và đưa ra khuyến cáo cho<br /> chủ tàu, thuyền trưởng biết, thường xuyên kiểm tra<br /> các trang thiết bị an toàn trên tàu như đèn hiệu, neo,<br /> cứu sinh, cứu hỏa, cứu thủng... Kiên quyết không<br /> cho tàu đi đánh bắt nếu trên tàu chưa đáp ứng đầy<br /> đủ quy định về trang thiết bị an toàn.<br /> - Cơ quan quản lý nghề cá cần tăng cường<br /> nâng cao nhận thức của ngư dân trong công<br /> tác đảm bảo an toàn và tự giác thực hiện các<br /> <br /> IV. KẾT LUẬN<br /> - Tàu cá Khánh Hòa đa số là tàu có công suất<br /> nhỏ chủ yếu đánh bắt ven bờ. Việc trang bị các<br /> phương tiện cứu sinh, cứu hỏa, cứu thủng còn<br /> thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu về đảm bảo an toàn<br /> cho người và tàu cá hoạt động thủy sản theo quy<br /> định của Nhà nước.<br /> - Trong các loại hình tai nạn xảy ra cho tàu cá<br /> Khánh Hòa thì tai nạn đâm va, tai nạn hỏng máy còn<br /> ở mức cao do chất lượng máy kém và sự chủ quan<br /> của người điều khiển phương tiện.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> Bộ Thủy sản, 2007. Thông tư số 02/2007/TT-BTS ngày 13/7/2007 của Bộ trưởng Bộ Thủy sản về việc hướng dẫn Nghị định<br /> số 66/2005/NĐ-CP.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Khánh Hòa, 2012. Báo cáo tổng hợp tàu cá tỉnh Khánh Hòa năm 2012.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Nguyễn Lê Lâm, 2011. Điều tra những rủi ro, tác hại nghề nghiệp của nghề lưới kéo tỉnh Khánh Hòa. Đồ án tốt nghiệp An<br /> toàn hàng hải. Trường Đại học Nha Trang.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Thủ tướng Chính phủ, 2005. Nghị định 66/2005/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về đảm bảo an toàn cho người và tàu cá<br /> hoạt động thủy sản.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 45<br /> <br />