Tình hình tử vong sơ sinh tại bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM năm 2002

TÌNH HÌNH TÖÛ VONG SÔ SINH<br /> TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG II TP HCM NAÊM 2002<br /> Phaïm Bích Chi*, Hoaøng Troïng Kim*, Tröông Phi Huøng**<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Theo WHO, UNICEF vaø Boä Y teá Vieät Nam, tæ leä töû vong ôû treû em Vieät Nam ñang giaûm daàn, nhöng tæ leä<br /> töû vong sô sinh vaãn coøn cao, chieám 50% toång soá töû vong treû em. Vôùi muïc ñích tìm hieåu veà ñaëc ñieåm dòch<br /> teã hoïc vaø caùc nguyeân nhaân gaây töû vong cho treû sô sinh, chuùng toâi hoài cöùu caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh<br /> taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong naêm 2002.<br /> Coù 68/69 hoà sô töû vong sô sinh taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong thôøi gian töø 1.1.02 ñeán 31.12.02 ñöôïc<br /> hoài cöùu. 78% tröôøng hôïp treû nhaäp vieän trong tuaàn leã ñaàu tieân vaø 57,4% tröôøng hôïp töû vong cuõng trong<br /> tuaàn leã ñaàu vôùi 13,2% cheát khi chöa ñöôïc 1 ngaøy tuoåi.<br /> Caùc nguyeân nhaân chính gaây töû vong sô sinh laø dò taät baåm sinh (36,8%), beänh nhieãm truøng (32,3%),<br /> beänh hoâ haáp (14,7%) vaø sinh ngaït (10,3%). Treû sô sinh trai, sinh non, caân naëng luùc sinh thaáp laø caùc yeáu toá<br /> nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong sô sinh. 67,6% tröôøng hôïp treû nhaäp vieän trong tình traïng khoâng oån ñònh, coù<br /> truïy tim maïch hoaëc tím taùi.<br /> <br /> SUMMARY<br /> NEONATAL DEATHS IN CHILDREN HOSPITAL N°2 IN 2002<br /> Pham Bich Chi, Hoang Trong Kim, Truong Phi Hung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh<br /> * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 140 - 146<br /> <br /> According to the report of WHO, UNICEF and Vietnamese Ministry of Heath, although the infant<br /> mortality is decreasing, the neonatal mortality is still important, about 50% of infant mortality.<br /> With the aim of determining the causes of neonatal death, we carried out a retrospective on<br /> newborns who died in children Hospital N°2 from January to December 2002.<br /> 68/69 neonatal deaths were described. Most of these newborns (78%) were admitted in the first week.<br /> In 57,4% of cases, the child died in the first week with 13,2% of deaths occur in the first day. Major causes<br /> of neonatal death are congenital anomalies (36,8%), infection (32,3%), respiratory diseases (14,7%) and<br /> asphyxia (10,3%). Prematurity, LBW, male are risk factors of neonatal mortality. In 67,6% of cases, the<br /> child was admitted in unstable conditions with shock or cyanosis.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Haøng naêm, treân theá giôùi vaãn coøn khoaûng 12<br /> trieäu treû em döôùi 5 tuoåi bò töû vong, maëc duø soá<br /> löôïng naøy ñaõ giaûm raát nhieàu keå töø giöõa theá kyû XX<br /> vôùi söï ra ñôøi cuûa khaùng sinh vaø caùc noå löïc kieåm<br /> soaùt beänh nhieãm khuaån.<br /> ÔÛ Vieät nam, trong vaøi thaäp nieân gaàn ñaây tình<br /> hình töû vong chung cuûa treû em ñaõ coù nhieàu caûi thieän<br /> * Boä Moân Nhi, Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP.HCM<br /> ** Khoa Y teá coâng coäng, ÑH Y Döôïc TP. HCM<br /> <br /> 140<br /> <br /> nhôø ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi ñöôïc naâng cao cuõng nhö<br /> nhôø vieäc tieán haønh ñoàng thôøi caùc chöông trình Quoác<br /> gia phoøng choáng caùc beänh thöôøng gaëp ôû treû em.Tuy<br /> nhieân, so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån tæ leä naøy vaãn coøn<br /> quan troïng, ñaëc bieät ôû löùa tuoåi sô sinh, chieám 50%<br /> toång soá tröôøng hôïp töû vong ôû treû em. Theo baùo caùo<br /> cuûa Beänh vieän Nhi Ñoàng II, caùc tröôøng hôïp töû vong sô<br /> sinh chieám 46,7% soá tröôøng hôïp töû vong taïi beänh<br /> vieän trong naêm 2000 vaø 45,7% naêm 2001. Maët khaùc,<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> ôû löùa tuoåi sô sinh, töû vong thöôøng taäp trung trong 7<br /> ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc soáng.<br /> <br /> coäng laø 69 ca töû vong trong löùa tuoåi ≤ 28 ngaøy tuoåi, 68<br /> hoà sô ñöôïc hoài cöùu, 1 hoà sô bò thaát laïc.<br /> <br /> ÔÛ löùa tuoåi naøy, treû phaûi taäp thích nghi daàn vôùi<br /> moâi tröôøng soáng môùi, khaùc haún vôí moâi tröôøng trong<br /> buïng meï. Trong giai ñoaïn ñaàu tieân naøy cuûa cuoäc ñôøi,<br /> cuoäc soáng cuûa treû phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo söï chaêm<br /> soùc cuûa ngöôøi khaùc. Do ñoù, vieäc treû maéc beänh vaø töû<br /> vong khoâng chæ phuï thuoäc vaøo taùc nhaân gaây beänh<br /> nhö vi truøng hay sieâu vi truøng maø coøn phuï thuoäc vaøo<br /> moâi tröôøng maø treû ñang soáng vaø caùc phöông tieän<br /> chaêm soùc, ñieàu trò.<br /> <br /> Khoa töû vong:<br /> <br /> Chính vì nhöõng lyù do neâu treân, chuùng toâi<br /> nghieân cöùu veà caùc nguyeân nhaân gaây töû vong cho<br /> löùa tuoåi sô sinh taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2 trong<br /> naêm 2002, töø ñoù coù keá hoïach toå chöùc phoøng ngöøa<br /> vaø ñieàu trò thích hôïp nhaèm goùp phaàn laøm giaûm tæ leä<br /> töû vong cho löùa tuoåi naøy.<br /> <br /> Giôùi<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø taát caû caùc<br /> tröôøng hôïp sô sinh töû vong taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2<br /> trong thôøi gian töø 1.1.2002 ñeán 31.12.2002.<br /> Tieâu chuaån loaïi beänh<br /> <br /> Caùc tröôøng hôïp töû vong khoâng roõ ngaøy sinh.<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> Nghieân cöùu hoài cöùu, caét ngang moâ taû.<br /> Thu thaäp döõ lieäu: Hoài cöùu hoà sô vaø thu thaäp döõ<br /> lieäu baèng baûng caâu hoûi, qua ñoù:<br /> ƒ ghi nhaän caùc yeáu toá dòch teã hoïc: tuoåi cuûa treû,<br /> giôùi, tuoåi thai, caân naëng luùc sanh, nôi sinh, nôi soáng.<br /> ƒ ghi nhaän beänh lyù thöôøng gaëp ôû caùc treû sô<br /> sinh töû vong, caùc beänh lyù chính gaây töû vong, soá ngaøy<br /> ñieàu trò trung bình vaø tuoåi trung bình khi töû vong.<br /> ƒ ñaùnh giaù caùc yeáu toá sau ñaây cho töøng tröôøng<br /> hôïp töû vong: Tuyeán chaêm soùc saûn-sô sinh, tình traïng<br /> cuûa treû tröôùc vaø sau khi chuyeån vieän.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Trong naêm 2002, beänh vieän Nhi Ñoàng 2 coù toång<br /> <br /> Khoa<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Caáp cöùu<br /> <br /> 20<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> Hoài söùc<br /> <br /> 35<br /> <br /> 51,5<br /> <br /> Sô sinh<br /> <br /> 13<br /> <br /> 19,1<br /> <br /> Khoûang 1/3 caùc tröôøng hôïp treû sô sinh töû vong ôû<br /> khoa caáp cöùu (töû vong sôùm sau nhaäp vieän, chöa kòp<br /> chuyeån vaøo trong khoa hoài söùc hoaëc khoa Sô sinh).<br /> 50% tröôøng hôïp treû töû vong taïi khoa hoài söùc.<br /> Giôùi<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 38<br /> <br /> 55,9<br /> <br /> Nöõ<br /> <br /> 30<br /> <br /> 44,1<br /> <br /> Trong loâ nghieân cöùu, treû sô sinh nam töû vong<br /> nhieàu hôn so vôùi treû gaùi vôùi tæ leä Nam/ Nöõ =1,27<br /> Ñòa chæ<br /> Ñòa chæ<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Tænh<br /> <br /> 16<br /> <br /> 23,5<br /> <br /> Th. phoá HCM<br /> <br /> 52<br /> <br /> 76,5<br /> <br /> Ña soá caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh taïi beänh<br /> vieän Nhi ñoàng 2 laø coù ñòa chæ cö nguï cuûa meï ôû taïi<br /> thaønh phoá HCM.<br /> Nôi sinh<br /> Nôi sinh<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Taïi nhaø<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> Yteá cô sôû<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7,5<br /> <br /> Beänh vieän ña khoa<br /> <br /> 26<br /> <br /> 38,8<br /> <br /> Beänh vieän chuyeân khoa<br /> <br /> 34<br /> <br /> 50,7<br /> <br /> Trong ña soá caùc tröôøng hôïp treû ñöôïc sinh taïi 1<br /> beänh vieän chuyeân khoa Saûn cuûa TP. HCM. Coù 1<br /> tröôøng hôïp khoâng ghi nhaän ñöôïc nôi sinh.<br /> Tuoåi trung bình khi nhaäp vieän:<br /> Tuoåi<br /> ≤ 7 ngaøy tuoåi<br /> > 7 ngaøy tuoåi<br /> <br /> Soá ca<br /> 53<br /> 15<br /> <br /> %<br /> 78<br /> 22<br /> <br /> 78% caùc tröôøng hôïp töû vong sô sinh, treû nhaäp<br /> vieän sôùm trong tuaàn ñaàu tieân sau sinh. Tuoåi ñôøi trung<br /> bình khi nhaäp vieän laø 3,7 ngaøy tuoåi. Treû coù tuoåi nhaäp<br /> vieän nhoû nhaát laø 1 giôø tuoåi.<br /> <br /> 141<br /> <br /> Tình traïng khi nhaäp vieän<br /> <br /> Tuoåi thai<br /> Tuoåi thai<br /> Sinh non < 37 tuaàn<br /> Ñuû thaùng<br /> Sinh giaø thaùng ≥ 42 tuaàn<br /> <br /> Soá ca<br /> 18<br /> 43<br /> 7<br /> <br /> %<br /> 26,5<br /> 63,2<br /> 10,3<br /> <br /> Trong nghieân cöùu, ña soá treû sô sinh töû vong laø treû<br /> sinh ñuû thaùng, chieám tæ leä 63,2%. Treû coù tuoåi thai nhoû<br /> nhaát laø 28 tuaàn tuoåi thai.<br /> Caân naëng luùc sinh<br /> Caân naëng luùc sinh trung bình laø 2668 g, vôùi treû coù<br /> CNLS nhoû nhaát laø 1000g, lôùn nhaát laø 4200g. 25/68<br /> tröôøng hôïp coù CNLS < 2500 g.<br /> Tình traïng ngaït luùc sinh<br /> 38/68 (55,9%) tröôøng hôïp treû sinh ra coù Apgar ≤<br /> 7, trong ñoù 9 ca coù chæ soá Apgar≤ 3.<br /> Nôi chuyeån vieän<br /> Nôi chuyeån<br /> Töø khoa Saûn<br /> Töø nhaø vaøo<br /> <br /> Soá ca<br /> 52<br /> 16<br /> <br /> %<br /> 76,5<br /> 23,5<br /> <br /> Trong 76,5% caùc tröôøng hôïp töû vong, treû ñöôïc<br /> chuyeån thaúng töø nôi sinh vaøo beänh vieän Nhi Ñoàng 2,<br /> chöa traûi qua thôøi gian soáng naøo taïi nhaø. Ñieàu naøy<br /> cuõng phuø hôïp vôùi tuoåi ñôøi trung bình khi nhaäp vieän<br /> thaáp ≤ 7 ngaøy.<br /> Lyù do chuyeån beänh cuûa khoa saûn<br /> Lyù do chuyeån<br /> Dò taät baåm sinh<br /> Sinh non<br /> Vaán ñeà chu sinh<br /> <br /> Soá ca<br /> 27<br /> 6<br /> 19<br /> <br /> %<br /> 52<br /> 11,5<br /> 36,5<br /> <br /> Trong 52 ca ñöôïc chuyeån thaúng töø 1 Khoa Saûn<br /> sang beänh vieän Nhi, 52% caùc tröôøng hôïp treû ñöôïc<br /> chuyeån laø vì lyù do dò taät baåm sinh.<br /> Soá ca<br /> 23<br /> 16<br /> 3<br /> 42<br /> <br /> %<br /> 54,8<br /> 38,1<br /> 7,1<br /> <br /> Trong 42 tröôøng hôïp ñöôïc cung caáp oxy tröôùc<br /> khi nhaäp beänh vieän Nhi Ñoàng, ñaõ coù 45,2% ñöôïc<br /> giuùp thôû qua noäi khí quaûn hoaëc thôû maùy ôû beänh<br /> vieän tuyeán tröôùc.<br /> <br /> 142<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> %<br /> <br /> Oån ñònh<br /> <br /> 22<br /> <br /> 32.4<br /> <br /> Khoâng oån ñònh<br /> <br /> 46<br /> <br /> 67,6<br /> <br /> Trong ña soá caùc tröôøng hôïp (67,6%) treû nhaäp vieän<br /> trong tình traïng khoâng oån ñònh, coù roái loïan huyeát<br /> ñoäng hoïc hoaëc tím taùi.<br /> Soá ngaøy ñieàu trò trung bình:<br /> Soá ngaøy ñieàu trò trung bình cuûa treû tröôùc khi töû<br /> vong laø 4,8 ngaøy. Trong ñoù treû töû vong sôùm nhaát laø<br /> sau 2 giôø ñieàu trò, treû coù thôøi gian ñieàu trò laâu nhaát laø<br /> 23,7 ngaøy.<br /> Tuoåi trung bình khi töû vong:<br /> Tuoåi khi töû vong<br /> ≤ 7 ngaøy tuoåi<br /> > 7 ngaøy tuoåi<br /> <br /> Soá ca<br /> 39<br /> 29<br /> <br /> %<br /> 57,4<br /> 42,6<br /> <br /> 57,4% tröôøng hôïp treû cheát trong giai ñoïan chu<br /> sinh (≤ 7 ngaøy tuoåi).<br /> Tuoåi trung bình khi töû vong cuûa treû trong nghieân<br /> cöùu laø 8,5 ngaøy. Treû nhoû nhaát laø 7 giôø tuoåi, treû lôùn<br /> nhaát laø 28,4 ngaøy tuoåi.<br /> Caùc beänh lyù gaëp ôû treû sô sinh töû vong<br /> 38 (55,9%) tröôøng hôïp treû sinh ra coù Apgar ≤ 7,<br /> trong ñoù coù 9 treû ngaït naëng vôùi Apgar ≤ 3.<br /> Dò taät baåm sinh<br /> <br /> Coù 35/68 (51,5%) tröôøng hôïp treû coù ít nhaát 1 dò<br /> taät baåm sinh, trong ñoù coù 10 treû bò ña dò taät.<br /> Dò taät tieâu hoùa<br /> <br /> Thoùat vò hoøanh:7 ca (10,3%).<br /> Teo thöïc quaûn:6 ca (8,8%).<br /> Khoâng haäu moân:5 ca (7,4%)<br /> <br /> Tình traïng tröôùc chuyeån vieän:<br /> Cung caáp oxy<br /> Oxy qua sonde muõi<br /> Noäi khí quaûn<br /> Thôû maùy<br /> Toång coäng<br /> <br /> Tình traïng beänh nhi<br /> <br /> Thoùat vò roán 2 ca (2,9%)<br /> Beänh Hirschsprung:2 ca (2,9%)<br /> Dò taät tim maïch<br /> <br /> Beänh lyù vaùch ngaên: 7 ca (10,3%).<br /> Beänh van ñoäng maïch phoåi hoaëc van 3 laù: 6<br /> ca(8,8%).<br /> Ñaûo ngöôïc phuû taïng: 3 ca (4,4%)<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> Beänh lyù hoâ haáp:<br /> <br /> Beänh maøng trong do phoåi keùm tröôûng thaønh ôû<br /> treû sinh non chieám tæ leä 50% caùc tröôøng hôïp töû vong<br /> do beänh lyù hoâ haáp ôû treû sô sinh.<br /> <br /> Beänh maøng trong:7 ca (10,3%)<br /> Vieâm phoåi hít : 4 ca (5,9%)<br /> <br /> Trong loâ nghieân cöùu, tuy ghi nhaän ñöôïc 38<br /> tröôøng hôïp treû sinh ra coù chæ soá Apgar thaáp ≤ 7,<br /> nhöng chæ coù 7 ca treû cheát do ngaït naëng.<br /> <br /> Caùc beänh khaùc<br /> <br /> Böôùu taân dòch khoång loà vuøng coå: 1 ca<br /> Spina bifida: 1 ca<br /> Beänh nhieãm truøng: 31 (45,6%) tröôøng hôïp, trong<br /> ñoù nhieãm truøng beänh vieän laø 11 tröôøng hôïp (16,2%)<br /> <br /> Nhö vaäy, neáu thoáng keâ chung caùc beänh lyù dò taät<br /> baåm sinh cuûa tieâu hoùa vaø tim maïch gaây töû vong cho<br /> treû, ta coù tæ leä töû vong do dò taät baåm sinh laø 25/68<br /> (36,8%).<br /> <br /> Nguyeân nhaân chính gaây töû vong:<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> <br /> Thai voâ soï:1 ca<br /> <br /> Nguyeân nhaân gaây töû vong<br /> Beänh nhieãm truøng<br /> Dò taät baåm sinh ñöôøng tieâu hoùa<br /> Beänh lyù tim maïch<br /> Beänh lyù hoâ haáp<br /> Sinh ngaït<br /> Vaøng da nhaân<br /> <br /> Soá ca<br /> 22<br /> 17<br /> 11<br /> 10<br /> 7<br /> 1<br /> <br /> %<br /> 32,3<br /> 25<br /> 16,2<br /> 14,7<br /> 10,3<br /> 1,5<br /> <br /> Trong nhoùm beänh nhieãm truøng, coù 13 (59%)<br /> tröôøng hôïp laø nhieãm truøng sô sinh sôùm, 9 (40,1%)<br /> tröôøng hôïp laø nhieãm truøng beänh vieän.<br /> Trong 17 (25%) tröôøng hôïp dò taät baåm sinh<br /> ñöôøng tieâu hoùa:<br /> Beänh lyù tieâu hoùa<br /> Thoùat vò hoøanh<br /> Teo thöïc quaûn<br /> Beänh Hirschsprung<br /> Taéc ruoät baåm sinh<br /> Khoâng haäu moân<br /> Thoùat vò roán<br /> <br /> Soá ca<br /> 6<br /> 5<br /> 2<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> %<br /> 35,3<br /> 29,4<br /> 11,8<br /> 11,8<br /> 5,9<br /> 5,9<br /> <br /> Trong 11 tröôøng hôïp beänh lyù tim maïch:<br /> Beänh lyù tim maïch<br /> Dò taät baåm sinh cuûa van ñm phoåi / van 3 laù<br /> Roái loïan nhòp<br /> Chuyeån vò ñaïi ñoäng maïch<br /> Heïp eo ñoäng maïch chuû<br /> Dò taät baåm sinh cuûa vaùch ngaên tim<br /> Dò taät tim 1 thaát<br /> Cao aùp phoåi<br /> <br /> Soá ca<br /> 4<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> %<br /> 36,4<br /> 18,2<br /> 9,1<br /> 9,1<br /> 9,1<br /> 9,1<br /> 9,1<br /> <br /> Trong 10 tröôøng hôïp coù nguyeân nhaân cheát vì<br /> beänh lyù hoâ haáp:<br /> Beänh lyù hoâ haáp<br /> Beänh maøng trong<br /> Vieâm phoåi hít phaân su<br /> Vieâm phoåi<br /> Xuaát huyeát phoåi<br /> <br /> Soá ca<br /> 5<br /> 3<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> %<br /> 50<br /> 30<br /> 10<br /> 10<br /> <br /> Trong nghieân cöùu, ta thaáy tæ leä töû vong sô sinh<br /> taäp trung trong nhoùm treû trai nhieàu hôn treû gaùi, vôùi tæ<br /> leä Nam/ Nöõ = 1,27. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa<br /> thoáng keâ (p < 0,05).<br /> Trong soá treû sô sinh töû vong, treû sinh non chieám<br /> tæ leä 26,5%. So vôùi tæ leä sinh non chung (5-10% caùc<br /> cuoäc sinh)(9), tæ leä naøy cao hôn gaáp nhieàu laàn moät<br /> caùch coù yù nghóa. Ñieàu naøy chöùng toû sinh non laø moät<br /> trong caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong cho<br /> treû sô sinh. Töông töï, trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi<br /> coù 25/68 (36,8%) tröôøng hôïp treû coù CNLS < 2500 g.<br /> Theo baùo caùo cuûa Boä Y teá, tæ leä treû sô sinh coù CNLS <<br /> 2500 g ôû Vieät Nam laø 7,97%(5). Nhö vaäy, CNLS thaáp<br /> cuõng laø moät trong caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû<br /> vong sô sinh. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi baùo caùo cuûa<br /> taùc giaû Zulfiqar A. Bhutta (Pakistan)(14), 26% caùc<br /> tröôøng hôïp töû vong sô sinh laø treû sinh non, nheï caân.<br /> 76,5% tröôøng hôïp töû vong sô sinh trong nghieân<br /> cöùu ñöôïc chuyeån thaúng töø nôi sinh ñeán beänh vieän<br /> Nhi Ñoàng 2. Ñieàu naøy giaûi thích ñöôïc vì sao tuoåi trung<br /> bình khi nhaäp vieän cuûa treû thaáp (78% treû ≤ 7 ngaøy<br /> tuoåi). Caùc lyù do chính laøm treû phaûi chuyeån vieän laø dò<br /> taät baåm sinh, coù vaán ñeà chu sinh vaø sinh non. Trong<br /> ñoù, dò taät baåm sinh laø lyù do chuyeån vieän thöôøng gaëp<br /> nhaát (52% caùc tröôøng hôïp ñöôïc khoa Saûn chuyeån).<br /> 57,4% caùc tröôøng hôïp töû vong xaûy ra trong tuaàn<br /> ñaàu tieân sau sinh, trong ñoù 9/68 (13,2%) tröôøng hôïp<br /> treû töû vong trong 24 giôø ñaàu. Ñaây cuõng laø giai ñoïan<br /> ñaàu tieân cuûa cuoäc soáng beân ngoøai töû cung maø treû phaûi<br /> nhanh choùng taäp thích nghi. Do ñoù, ñoái vôùi caùc treû coù<br /> <br /> 143<br /> <br /> caùc dò taät baåm sinh quan troïng, sinh non thaùng hoaëc<br /> gaëp trôû ngaïi trong khi sinh, neáu khoâng vöôït qua ñöôïc<br /> nhöõng thöû thaùch ban ñaàu naøy seõ nhanh choùng töû<br /> vong trong tuaàn leã ñaàu tieân.<br /> 42/68 (61,8%) tröôøng hôïp treû ñaõ söû duïng oxy<br /> tröôùc khi chuyeån vieän, trong ñoù 19/42 (45,2%) treû ñaõ<br /> ñöôïc boùp boùng qua noäi khí quaûn hoaëc thôû maùy. Ñieàu<br /> naøy chöùng toû trong ña soá tröôøng hôïp beänh ñaõ chuyeån<br /> naëng khi ñöôïc chuyeån vieän.<br /> 67,6% treû nhaäp beänh vieän Nhi ñoàng 2 trong tình<br /> traïng khoâng oån ñònh, coù truïy tim maïch hoaëc tím taùi.<br /> Ñieàu naøy cho thaáy treû ñaõ trong tình traïng naëng ngay<br /> töø khi nhaäp vieän vaø coâng taùc chuyeån vieän coøn chöa<br /> ñaït an toaøn.<br /> Caùc beänh lyù thöôøng gaëp nhaát ôû caùc treû sô sinh töû<br /> vong laø sinh ngaït (55,9%), dò taät baåm sinh (51,5%),<br /> beänh nhieãm truøng (45,6%) vaøbeänh lyù hoâ haáp. Tuy<br /> sinh ngaït gaëp trong 55,9% tröôøng hôïp, nhöng ngaït<br /> naëng chæ chieám tæ leä 13,2%. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi tæ leä<br /> töû vong sô sinh do sinh ngaït laø (10,3%). 35 tröôøng<br /> hôïp treû coù ít nhaát 1 dò taät baåm sinh, trong ñoù coù 10 treû<br /> bò ña dò taät. Caùc dò taät tieâu hoùa thöôøng gaëp nhaát ôû caùc<br /> treû töû vong naøy laø thoaùt vò hoaønh, teo thöïc quaûn baåm<br /> sinh, taät khoâng haäu moân, beänh Hirschsprung. Dò taät<br /> tim maïch thöôøng gaëp laø beänh lyù vaùch ngaên tim, beänh<br /> van ñoäng maïch phoåi / van 3 laù, ñaûo ngöôïc phuû taïng.<br /> Coù 1 tröôøng hôïp treû coù böôùu taân dòch khoång loà vuøng<br /> coå, 1 tröôøng hôïp gai ñoâi coät soáng, 1 tröôøng hôïp thai<br /> voâ soï.<br /> Caùc nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây töû vong cho treû<br /> sô sinh trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø dò taät baåm<br /> sinh (36,8%), beänh nhieãm truøng (32,3%), beänh hoâ<br /> haáp (14,7%) vaø sinh ngaït (10,3%). Dò taät baåm sinh<br /> thöôøng gaây töû vong laø thoaùt vò hoøanh, dò taät tieâu hoùa<br /> vaø dò taät tim maïch. Thoaùt vò hoøanh vaø teo thöïc quaûn<br /> baåm sinh vaãn tieáp tuïc laø caùc taät baåm sinh coù tæ leä gaây<br /> cheát cao. Trong khi ñoù ñoái vôùi dò taät tim maïch, maëc<br /> duø beänh lyù vaùch ngaên thöôøng gaëp ôû caùc treû töû vong<br /> naøy nhöng dò taät tim coù tæ leä gaây cheát cao laø caùc<br /> beänh lyù cuûa van ñoäng maïch phoåi/ van 3 laù (66,6%),<br /> heïp eo ñoäng maïch chuû, tim 1 thaát. Theo taùc giaû<br /> Zulfiqar A. Bhutta(14), nhieãm truøng, sinh ngaït, sinh<br /> <br /> 144<br /> <br /> non hoaëc caân naëng luùc sinh thaáp laø caùc nguyeân<br /> nhaân chính gaây töû vong cho treû sô sinh ôû noâng thoân<br /> Pakistan. Töông töï ôû sub Saharan Africa(8), caùc<br /> nguyeân nhaân chính gaây töû vong sô sinh laø sinh non,<br /> sinh ngaït vaø beänh nhieãm truøng.<br /> Trong caùc tröôøng hôïp treû töû vong do nhieãm<br /> truøng, coù 9 tröôøng hôïp laø nhieãm truøng beänh vieän<br /> chieám tæ leä 13,2% caùc nguyeân nhaân gaây töû vong.<br /> Töông töï nhö sinh ngaït, ñaây laø thaønh phaàn maø<br /> ngaønh y teá coù theå can thieäp ñöôïc nhaèm laøm giaûm<br /> tæ leä töû vong sô sinh. Thoâng qua coâng taùc toå chöùc<br /> huaán luyeän caáp cöùu sô sinh taïi phoøng sinh vaø coâng<br /> taùc phoøng choáng nhieãm truøng beänh vieän, tröôùc<br /> maét ngaønh y teá coù theå can thieäp ñeán tæ leä töû vong<br /> gaây ra do caùc nhoùm nguyeân nhaân naøy. Trong khi<br /> ñoù, ñeå coù theå can thieäp ñeán tæ leä töû vong do dò taät<br /> baåm sinh, chuùng ta caàn phaûi ñaàu tö raát nhieàu veà taøi<br /> chính cuõng nhö nhaân löïc.<br /> Trong caùc beänh lyù hoâ haáp, beänh maøng trong vaø<br /> vieâm phoåi do hít phaân su laø caùc beänh lyù coù tæ leä gaây<br /> töû vong cao (71%,75%). Ñaây cuõng laø caùc nguyeân<br /> nhaân gaây töû vong maø ngaønh y teá coù theå can thieäp<br /> ñöôïc thoâng qua coâng taùc quaûn lyù thai toát, phoøng<br /> ngöøa beänh maøng trong baèng corticoid tieàn saûn vaø<br /> hoài söùc sô sinh toát.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Qua nghieân cöùu, chuùng toâi ruùt ra nhöõng keát luaän<br /> sau:<br /> ƒ Treû sô sinh töû vong thöôøng nhaäp vieän vaø töû<br /> vong trong tuaàn ñaàu tieân sau sinh. Trong ña soá<br /> tröôøng hôïp treû ñöôïc nôi sinh chuyeån ñeán vì dò taät<br /> baåm sinh.<br /> ƒ Treû sô sinh trai, sinh non, caân naëng luùc sinh<br /> thaáp laø caùc yeáu toá nguy cô laøm taêng tæ leä töû vong sô<br /> sinh.<br /> ƒ Caùc beänh lyù theo thöù töï thöôøng gaëp ôû caùc treû töû<br /> vong laø sinh ngaït, dò taät baåm sinh, nhieãm truøng vaø<br /> beänh hoâ haáp. Tuy nhieân, nguyeân nhaân gaây töû vong<br /> theo thöù töï quan troïng laïi laø dò taät baåm sinh, beänh<br /> nhieãm truøng, beänh hoâ haáp vaø sinh ngaït.<br /> ƒ Ña soá treû ñöôïc chuyeån vieän trong tình traïng<br /> <br />