Tình trạng nhạy cảm ngà răng của sinh viên Viện đào tạo răng hàm mặt, Đại học Y Hà Nội

TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014<br /> <br /> T NH TRẠN NHẠY CẢM N<br /> R N C<br /> S NH V N<br /> V ỆN Đ O TẠO R N H M MẶT, ĐẠ HỌC Y H NỘ<br /> n<br /> <br /> n<br /> <br /> n*<br /> <br /> u ễn Thị Nga*; Trịnh Thị<br /> <br /> á Hà*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> i<br /> ghi<br /> ị h<br /> ệ h<br /> g<br /> g<br /> hậ<br /> ố ặc<br /> iể<br /> g h<br /> g<br /> g<br /> i h i Việ Đ o o R g H<br /> ặ , Đ i họ<br /> H<br /> i h yc<br /> g<br /> g ược chẩ o bằ g kí h hí h hơi<br /> h gi heo h g iểm c a<br /> S hiff<br /> ho hấ<br /> ệ h<br /> g<br /> g 38,5<br /> h<br /> g<br /> g gặ hi ở<br /> (43,1 )<br /> o hơ<br /> T lệ<br /> g h y c<br /> g ở h<br /> dưới nhi<br /> hơ<br /> o ới h<br /> ,<br /> sự kh biệ ó ý ghĩ hố g k<br /> hô g ó ự kh biệt ó ý ghĩ hố g k<br /> g h yc m<br /> gi<br /> b<br /> i<br /> b<br /> h i<br /> ò<br /> ổ<br /> g<br /> ổ hươ g hổ bi<br /> g<br /> h y c<br /> g<br /> g<br /> ậ :<br /> ệ h<br /> g<br /> g ươ g ối o (38,5 ), ổ hươ g ổ h<br /> gở<br /> g ổ<br /> g<br /> ổ hươ g g<br /> h yc<br /> g<br /> g h gặp nhất.<br /> * T khó : h<br /> g<br /> g; Si h i<br /> <br /> DENTINE HYPERSENSITIVITY OF STUDENTS IN SCHOOL OF<br /> ODONTO-STOMATOLOGY<br /> Summary<br /> The aim of this study was to determine the prevalence of dentine hypersensitivity (DH) and to<br /> study the clinical symptoms of DH. The technique to measure DH was the air blast. The response<br /> of subject to air blast stimulus is assigned using an analog scale, such as the commonly used<br /> Schiff scale.The results showed that the prevalence of DH was 38.5%; the prevalence of DH was<br /> observed significantly more females (43.1%) than males; the prevalence of DH is higher in lower<br /> teeth than upper teeth; no significant difference of DH was found between left and right teeth. The<br /> cervical wears are common lesions of DH. In conclusion, the prevalence of DH was hight (38.5%).<br /> Dental cervical lesion is the most important etiological factor of DH.<br /> * Key words: Dentine hypersensitivity; Students.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> ,b<br /> h<br /> g<br /> bệnh<br /> g, h y c<br /> g<br /> g<br /> t<br /> vấ<br /> s c khỏe<br /> g iệ g kh hường<br /> gặ<br /> ượ<br /> hi<br /> h giới<br /> ũ g hư ở Việ<br /> T khô g h i<br /> m t bệ h ý g hiể , hư g h y c m<br /> g<br /> g<br /> h hưởng lớ<br /> n chấ ượng<br /> cu c sống c<br /> h<br /> g ồng,<br /> Hiệ<br /> h<br /> <br /> ì<br /> họ<br /> <br /> lệ mắc cao. K t qu i u tra dịch tễ<br /> h giới cho thấy nh y c<br /> g<br /> g<br /> ì h<br /> g kh hổ bi n với t<br /> lệ t 3 - 57% [1]. Ở ối ượng bị bệnh<br /> h<br /> g,<br /> lệ nh y c<br /> g<br /> g ất<br /> cao t 72 - 98% [2]. Trong m<br /> ghi<br /> c<br /> ó í h hấ o<br /> ầu với cỡ mẫu<br /> 11 000 gười, k t qu cho thấy t lệ nh y<br /> c<br /> g<br /> g ũ g ất cao: Bắc Mỹ: 37%,<br /> h  : 45 ,<br /> g kh : 52 [1]<br /> <br /> * Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt, Trường Đại học Y Hà Nội<br /> ườ p ản ồ (Correspond n ):<br /> n<br /> n<br /> n (sontm @ ma l.com)<br /> à n ận bà : 11/02/2014<br /> à p ản b ện đán<br /> á bà báo: 31/03/2014<br /> à bà báo được đăn : 18/04/2014<br /> <br /> 1<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014<br /> <br /> Có hi u y u tố g<br /> ơg<br /> h yc m<br /> g<br /> g hư: ò<br /> g (do ự<br /> ò ,<br /> sang chấn khớp cắn, ch i<br /> g khô g<br /> ú g kỹ thuật, ch<br /> uống nhi u chất<br /> ó í h í ), ật nghi<br /> g, ợi o kè<br /> theo l g h<br /> g<br /> g<br /> khi tẩy<br /> trắ g<br /> g<br /> Để gi i quy ì h<br /> ng nh y c<br /> g<br /> g, hầu h<br /> gi t<br /> h giới u<br /> thống nhất: cầ ó hi<br /> ược kiể<br /> o<br /> nh y c<br /> g<br /> g ch<br /> g<br /> í h ực<br /> ho<br /> h<br /> ũ g hư<br /> g ồng, trong<br /> ó, ô g<br /> dự hò g gi<br /> i ò ất<br /> quan trọng.<br /> Ở Việt Nam, m t số<br /> gi<br /> hư:<br /> Ho g Đ o B o T<br /> , Đo Hồ Điệp [3]<br /> ã kh o<br /> ì h ng nh y c<br /> g<br /> g<br /> t số ối ượ g<br /> h h i n. Tuy<br /> hi ,<br /> ghi<br /> u v nh y c<br /> g<br /> g ở c g ồ g ói h g ò í<br /> hư ó<br /> ghi<br /> oở i h i<br /> Đ i họ<br /> H<br /> i Vì ậ ,<br /> i ược<br /> ghi<br /> u với m<br /> i :<br /> c nh t ệ nhạ c m ngà răng của<br /> sinh viên Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt,<br /> Đại học Y Hà Nội năm 2012.<br /> - M t một s ặc i m m sàng củ<br /> nhạ c m ngà răng trong nh m sinh viên<br /> trên.<br /> ĐỐ TƯỢN V PHƯƠN<br /> N H N CỨU<br /> <br /> PHÁP<br /> <br /> 1. Đối tượng nghiên cứu.<br /> Si h i<br /> t oR gH<br /> N i, ồ g ý h<br /> <br /> gh<br /> ặt c a Việ Đ o<br /> ặ , T ườ g Đ i học Y H<br /> gi ghi<br /> u.<br /> <br /> . Phư ng h<br /> <br /> nghiên cứu.<br /> <br /> * Phương ph p nghiên cứu:<br /> <br /> - Phươ g h<br /> <br /> ô<br /> <br /> cắt ngang.<br /> <br /> - Cỡ mẫ : p d g ô g h c: n = Z2(1-α/2)<br /> P(1-P)/∆2 = 383; số i h i<br /> ượ ghi n<br /> c u 483.<br /> - Chọn mẫu: thuận tiện.<br /> 2<br /> H<br /> <br /> - Nghi<br /> ược ti<br /> n 4 - 2012, t i Việ<br /> ặ , Đ i họ<br /> H<br /> <br /> h h<br /> h<br /> Đ o o R<br /> i.<br /> <br /> g<br /> g<br /> <br /> * Phương tiện nghiên cứu: phi u phỏng<br /> vấn, b d ng c kh<br /> g iệng, b gh<br /> g<br /> * Qu trình thu thập s<br /> - Phỏng vấ<br /> <br /> kh<br /> <br /> iệu:<br /> 483 i h i<br /> <br /> - Phỏng vấn: phỏng vấ<br /> ối ượng<br /> ghi<br /> ướ khi kh<br /> ể kh i h<br /> u tố i<br /> ì h<br /> ng nh y<br /> c<br /> g<br /> g hư: hời gian mắc, y u tố<br /> kí h hí h, í h hấ hườ g<br /> …<br /> g iệ g: kh<br /> g, ổ<br /> ch<br /> h<br /> g, khớp cắ … ặc biệt,<br /> kh i h<br /> ổ hươ g i<br /> n nh y c<br /> g<br /> g<br /> ì h<br /> ng<br /> ò<br /> g ò<br /> g ượ<br /> h gi heo<br /> chỉ số TWI (Tooth Wear Index) c a Smith<br /> igh (1984), hi h h 4<br /> , t 1<br /> n 4.<br /> -<br /> <br /> h<br /> <br /> + h<br /> <br /> h<br /> <br /> g :<br /> <br /> í h hí h<br /> ọ<br /> : d g<br /> kh<br /> h gi : khô g b ố :<br /> b ố: ã ố1<br /> <br /> h<br /> ã ố 0;<br /> <br /> í h hí h<br /> hơi ượ<br /> h gi heo<br /> e S hiff [4]:<br /> h<br /> g g<br /> g<br /> bị , he 2<br /> g k ậ bằ g gó<br /> ,<br /> d g<br /> ị<br /> g ặ<br /> ô g gó<br /> h ặ<br /> g 1<br /> , hổi hơi ới<br /> ực<br /> <br /> 2<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014<br /> <br /> bằ g 60 ± 5<br /> i (kho ng 4,5 kg/cm 2)<br /> o g 1 gi<br /> Đ h gi<br /> nh y c m<br /> g<br /> g: khô g<br /> g (khô g b ố ):<br /> ã 0; ó<br /> g: ã 1; ó<br /> g<br /> ầ<br /> g g kí h hí h: ã<br /> 2;<br /> ó<br /> g,<br /> ầ g g kí h hí h<br /> ó<br /> gi<br /> : ã 3<br /> Ti<br /> h ẩn chẩ<br /> o<br /> h y c<br /> g<br /> g: heo Ho<br /> d GR [2]<br /> hô g<br /> t i H i nghị Nh y c<br /> g<br /> g ở Canada<br /> h g 6 - 2002 Theo ị h ghĩ<br /> , h y<br /> c<br /> g<br /> g ó<br /> ặc trư g<br /> :<br /> g<br /> bị<br /> b ố õ, diễn bi n nhanh, xuất hiện<br /> t<br /> g g bị l khi ó<br /> kí h hí h<br /> (nhiệ<br /> , hơi, ọ<br /> , hẩm thấ , hó hất)<br /> khô g h i do khi m khuy t hoặc<br /> bệnh ý o kh<br /> *<br /> 11 5<br /> <br /> s<br /> <br /> iệu: số iệ ượ h hậ ,<br /> h<br /> ử ý bằ g hầ<br /> SPSS<br /> E e Sử d g kiể<br /> ị h χ2.<br /> <br /> * Đạo ức trong nghiên cứu:<br /> -C<br /> ối ượ g ghi<br /> hí h kỹ v m<br /> í h ghi<br /> nguyện tham gia.<br /> <br /> ược gi i<br /> ự<br /> <br /> - ghi<br /> u nhằ<br /> h hiệ ì h ng<br /> nh y c<br /> g<br /> g, khô g<br /> h hưởng<br /> ì h<br /> ng s c khỏe c<br /> ối ượng<br /> ghi<br /> u.<br /> -C<br /> ượ<br /> <br /> hô g i<br /> ối ượ g ghi<br /> m b o gi bí ật.<br /> <br /> u<br /> <br /> - Đối ượ g h<br /> gi ghi<br /> tặng kem ch i<br /> g hống nh y c<br /> cấ h<br /> ư h h<br /> hị ường.<br /> <br /> ược<br /> ã<br /> <br /> KẾT QUẢ N H N CỨU V<br /> B N LUẬN<br /> <br /> 1. Tỷ lệ mắc nhạy cảm ngà răng của<br /> sinh viên răng hàm mặt, Đại học Y<br /> Hà Nội.<br /> Có 186 i h i bị nh y c<br /> g<br /> g<br /> o g 483 i h i<br /> h<br /> gi ghi<br /> u<br /> chi m 38,5%. T lệ<br /> kh<br /> ao trong<br /> hó<br /> ối ượ g ghi<br /> i h i<br /> ó<br /> tuổi t 18 - 28. K t qu<br /> dao<br /> ng t 3 - 57% nh y c<br /> g<br /> g<br /> g<br /> c a m t số ghi<br /> h giới.<br /> ghi<br /> u c a Andrej M (2002) quy ô<br /> o<br /> ầu với cỡ mẫu 11.000, t lệ nh y<br /> c<br /> g<br /> g 37 - 52 [1] T<br /> hi ,<br /> o g ghi<br /> u c<br /> Ree<br /> Add<br /> i<br /> Anh, t lệ nh y c<br /> g<br /> g hỉ 4,1<br /> Nh y c<br /> g<br /> g<br /> g hường cao trong<br /> hó<br /> gười bị bệ h<br /> h<br /> g, lệ<br /> ó hể t 72 - 98% [2].<br /> Theo k t qu ghi<br /> uv ì h<br /> ng<br /> nh y c m g<br /> g ở Cô g<br /> B o hiểm<br /> h<br /> họ t i H<br /> i [5], t lệ mắc nh y<br /> c<br /> g<br /> g ó o hơ (47,47 ) T<br /> hi , ối ượng c<br /> ghi<br /> ó<br /> tuổi d o ng r g hơ (22 - 57 tuổi).<br /> So với k t qu<br /> ghi<br /> kh<br /> ở<br /> Cô g<br /> Th<br /> Thống Nhất, Qu ng Ninh<br /> [6], t lệ nh y c<br /> g<br /> g<br /> g hỉ<br /> 9,07%, nh y c<br /> g<br /> g gặp nhi hơ<br /> o g i h i<br /> gh<br /> ặt.<br /> Đo<br /> Hồ Điệ , Ho g Đ o B o T<br /> CS ghi<br /> 100 ối ượng tuổi<br /> t 18 - 28,<br /> kh<br /> i ho R g H<br /> Mặ , Đ i họ<br /> Dượ Th h hố Hồ Chí<br /> i h ó h ầ<br /> i u trị tẩy trắ g<br /> g,<br /> t lệ nh y c<br /> g<br /> g 47% [3]. T lệ<br /> nh y c<br /> g<br /> g<br /> gi cao<br /> hơ<br /> hú g ôi, ự kh<br /> biệ<br /> ó<br /> thể do ối ượ g ghi<br /> kh<br /> h<br /> B ng 1: T lệ nh y c<br /> heo giới.<br /> <br /> g<br /> <br /> g h<br /> <br /> g<br /> <br /> 3<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014<br /> NHẠY CẢM<br /> GÀ RĂNG<br /> <br /> CÓ<br /> <br /> Giới<br /> Nam<br /> <br /> n<br /> <br /> 64<br /> <br /> 136<br /> <br /> %<br /> <br /> 32%<br /> <br /> 68%<br /> <br /> n<br /> <br /> 122<br /> <br /> 161<br /> <br /> %<br /> <br /> 43,1%<br /> <br /> 56,9%<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 186<br /> <br /> 297<br /> <br /> T lệ %<br /> <br /> 38,5%<br /> <br /> 61,5%<br /> <br /> N<br /> <br /> NHẠY CẢ<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ<br /> <br /> 200<br /> <br /> 41,4%<br /> <br /> 283<br /> <br /> 58,%<br /> <br /> 483<br /> 100%<br /> <br /> g<br /> <br /> B ng 2: T lệ nh y c<br /> <br /> g heo<br /> <br /> GÀ RĂNG<br /> <br /> a tuổi.<br /> <br /> HÔ G<br /> <br /> CÓ<br /> <br /> TỔNG SỐ<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ %<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ %<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ %<br /> <br /> 18 - 21<br /> <br /> 135<br /> <br /> 64,3%<br /> <br /> 75<br /> <br /> 35,7%<br /> <br /> 210<br /> <br /> 100%<br /> <br /> 22 - 25<br /> <br /> 159<br /> <br /> 60,23%<br /> <br /> 105<br /> <br /> 39,8%<br /> <br /> 264<br /> <br /> 100%<br /> <br /> > 25<br /> <br /> 3<br /> <br /> 33,3%<br /> <br /> 6<br /> <br /> 66,7%<br /> <br /> 9<br /> <br /> 100%<br /> <br /> LỨA TUỔI<br /> <br /> Đối ượ g ghi<br /> kho g<br /> ượ hi<br /> - 25 tuổi<br /> <br /> u ở hó<br /> <br /> ổi trẻ,<br /> <br /> h gi<br /> hó<br /> ổi ngắ<br /> h h 3 hó : 18 - 21 tuổi, 22<br /> hó > 25 ổi hó > 25<br /> <br /> tuổi ó lệ nh y c<br /> g<br /> g o hất,<br /> hó<br /> ổi t 18 - 21 ó t lệ nh y c m<br /> g<br /> g hấp nhấ Có ự<br /> g dần t lệ<br /> mắc nh y c<br /> g<br /> g heo<br /> g hó<br /> tuổi. Sự kh biệ khô g ó ý ghĩ (kiểm<br /> ị h χ2 ới α = 0,05) Theo k t qu<br /> ghi<br /> u c a m t số<br /> gi kh<br /> th giới, l a tuổi hay gặp nh y c<br /> g<br /> <br /> lệ nh y c<br /> g<br /> g o g i h<br /> i<br /> gh<br /> ặ kh<br /> o (38,5 ) T lệ<br /> mắc nh y c<br /> g<br /> g ở n<br /> o hơ<br /> nam. Sự kh<br /> biệ ó ý ghĩ hố g k<br /> (kiể<br /> ị h χ2 ới α = 0,05), ươ g ự k t<br /> qu c a nhi<br /> ghi<br /> ướ<br /> Trong m<br /> ghi<br /> u gầ<br /> i Cô g<br /> ty B o hiể<br /> h<br /> họ H<br /> i [5], t lệ<br /> nh y c<br /> g<br /> gởn<br /> tới 90,05%,<br /> o g khi ó lệ<br /> ở nam chỉ 25,49%.<br /> T<br /> <br /> TỔNG SỐ<br /> <br /> HÔ G<br /> <br /> g<br /> <br /> 20 - 50,<br /> <br /> o g<br /> <br /> nhi u ở l a tuổi 30 - 40 [7, 8].<br /> <br /> g<br /> <br /> ó ập trung<br /> <br /> 2. Một số đặc điểm lâm sàng của<br /> nhạy cảm ngà răng.<br /> - Tí h hấ hườ g<br /> a nh y c m<br /> g<br /> g: 26,34 bị nh<br /> g ó h yc m<br /> hườ g<br /> khi ó u tố kí h hí h<br /> - Lo i kí h hí h g<br /> h y c<br /> g<br /> g:<br /> h<br /> kí h hí h g<br /> h y c m<br /> nhi u nhất cho nh g i h i<br /> ó<br /> g<br /> nh y c<br /> kí h hí h nh (70,4%), th<br /> h i kí h hí h h ,<br /> ó kí h hí h<br /> ngọ<br /> kí h hí h kh , h hợp với<br /> ghi<br /> kh<br /> <br /> 4<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014<br /> <br /> - Thời gian mắc nh y c<br /> g<br /> g:<br /> ố i h i (76,8 ) bị nh y c<br /> g<br /> g o g ò g 1 - 12 h g Tí h hất<br /> hườ g<br /> hời gian mắc nh y c m<br /> g<br /> g ho hấy m<br /> h hưởng tới<br /> sinh ho t c<br /> gười ó<br /> g bị nh y c m<br /> g T o g ghi<br /> u, m t t lệ khô g<br /> nhỏ (26,34 ) i h i bị nh<br /> g<br /> g<br /> hườ g<br /> khi ó u tố kí h hí h<br /> B ng 3: Vị í<br /> <br /> g h yc<br /> <br /> VỊ TR<br /> <br /> H<br /> H<br /> <br /> + í h hí h hơi:<br /> ố<br /> g ó<br /> ng ở m<br /> 1 (59,1 ),<br /> 3 chi m t lệ<br /> thấ (1,6 )<br /> 29 khô g<br /> ng.<br /> +<br /> <br /> í h hí h<br /> ọ<br /> : t lệ<br /> g<br /> c<br /> ó<br /> g<br /> 1 89,5 , ươ<br /> k t qu c Đo Hồ Điệ<br /> Ho g<br /> B o T<br /> (100<br /> h y c<br /> g<br /> 1) [3].<br /> <br /> h<br /> g<br /> Đ<br /> g<br /> <br /> BÊ PHẢI (n)<br /> <br /> BÊ TRÁI (n)<br /> <br /> TỔNG SỐ RĂNG<br /> <br /> TỶ LỆ %<br /> <br /> 52<br /> <br /> 65<br /> <br /> 117<br /> <br /> 22,9%<br /> <br /> 177<br /> <br /> 217<br /> <br /> 394<br /> <br /> 77,1%<br /> <br /> 229<br /> <br /> 282<br /> <br /> 511<br /> <br /> 44,8%<br /> <br /> 55,2%<br /> <br /> dưới ( )<br /> g<br /> <br /> T ệ%<br /> <br /> g:<br /> <br /> nh y c m c<br /> <br /> y<br /> ự<br /> o<br /> ở<br /> <br /> gh<br /> <br /> ( )<br /> <br /> Tổ g ố<br /> <br /> -M<br /> <br /> 100%<br /> <br /> -Ởh<br /> dưới, 394<br /> g h y c m (77,1%) o hơ o ới h<br /> (22,9 ) Sự<br /> kh biệ ó ý ghĩ hố g k (kiể<br /> ị h χ2 ới α = 0,05) hư ậy, nh y c<br /> g<br /> g<br /> gặp nhi u ở h<br /> dưới hơ h<br /> ở<br /> ó ự h h ệ h<br /> g kể. Sự h h<br /> lệ h<br /> ó ý ghĩ<br /> mặt thố g k<br /> g h<br /> , sự kh<br /> <br /> - Số<br /> T<br /> hi<br /> <br /> b<br /> g h<br /> h i (44,8%) thấ hơ<br /> o ới b<br /> i (55,2 )<br /> biệ khô g ó ý ghĩ hố g k (kiể<br /> ị h χ2 ới α = 0,05)<br /> <br /> B ng 4: Vị í<br /> VỊ TR<br /> <br /> Õ RĂNG<br /> <br /> ò<br /> <br /> g<br /> <br /> gg<br /> <br /> h yc<br /> <br /> CỔ RĂNG<br /> <br /> g .<br /> RÌA CẮN<br /> <br /> MẶT NHAI<br /> <br /> TỔNG SỐ<br /> <br /> n<br /> <br /> T ệ<br /> <br /> n<br /> <br /> T ệ<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ<br /> <br /> n<br /> <br /> T lệ<br /> <br /> 2<br /> <br /> 281<br /> <br /> 96,9%<br /> <br /> 153<br /> <br /> 82,8%<br /> <br /> 6<br /> <br /> 14,6%<br /> <br /> 440<br /> <br /> 85,2%<br /> <br /> 3<br /> <br /> 9<br /> <br /> 3,1%<br /> <br /> 23<br /> <br /> 12,5%<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 32<br /> <br /> 6,2%<br /> <br /> 4<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 9<br /> <br /> 4,7%<br /> <br /> 35<br /> <br /> 85,4%<br /> <br /> 44<br /> <br /> 8,6%<br /> <br /> Tổng số tổ<br /> ò<br /> g<br /> T lệ %<br /> <br /> ò<br /> <br /> hươ g<br /> <br /> 290<br /> <br /> 185<br /> <br /> 41<br /> <br /> 56,2%<br /> <br /> 35,9%<br /> <br /> 7,9%<br /> <br /> 516<br /> 100%<br /> <br /> 5<br /> <br />