Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 21

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:445

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tạp 21 của Bộ Tài liệu V.I.Lê nin toàn tập bao gồm các tác phẩm của V.I.Lê nin viết từ tháng chạp năm 1911 đến tháng bảy năm 1912. Những tác phẩm phản ánh cuộc đấu tranh của Lênin nhằm phụ hồi và củng cố Đảng Mác-xít cách mạng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 21

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i ! V.I. Lª-Nin Toµn tËp 21
V.I. Lª-Nin Toµn tËp TËp 21 Th¸ng Ch¹p 1911 - th¸ng B¶y 1912 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi Lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1980 c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22-4-1870 ⎯ 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch 10102⎯447 794⎯ 80 0101020000 quý V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Л 014(01)⎯80 Bé s¸ch V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin ⎯ Toµn tËp, tiÕng ViÖt,
VII do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70 - 80 thÕ kû XX. * * * TËp 21 cña Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp bao gåm c¸c t¸c phÈm Lêi tùa cña V. I. Lªnin viÕt tõ th¸ng Ch¹p n¨m 1911 ®Õn th¸ng B¶y n¨m 1912. ChiÕm vÞ trÝ trung t©m trong tËp nµy lµ nh÷ng t¸c phÈm ph¶n TËp 21 trong Toµn tËp cña V. I. Lª-nin bao gåm nh÷ng ¸nh cuéc ®Êu tranh cña Lª-nin nh»m phôc håi vµ cñng cè ®¶ng t¸c phÈm viÕt tõ th¸ng Ch¹p 1911 ®Õn th¸ng B¶y 1912, m¸cxÝt c¸ch m¹ng, mét ®¶ng kiÓu míi, ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh vµo thêi kú phong trµo c¸ch m¹ng tiÕp tôc d©ng cao. chèng bän men-sª-vÝch thuéc ph¸i thñ tiªu vµ ph¸i T¬-rèt-xki, ph¶n ChiÕm vÞ trÝ trung t©m trong tËp nµy lµ nh÷ng t¸c phÈm ¸nh viÖc x©y dùng s¸ch l−îc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch trong ®iÒu kiÖn ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña Lª-nin nh»m phôc håi vµ cña cao trµo c¸ch m¹ng. cñng cè ®¶ng m¸c-xÝt c¸ch m¹ng, mét ®¶ng kiÓu míi, ph¶n Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n tÝch ¸nh cuéc ®Êu tranh chèng bän men-sª-vÝch thuéc ph¸i thñ kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn Nghiªn cøu tiªu vµ ph¸i T¬-rèt-xki, ph¶n ¸nh viÖc x©y dùng s¸ch l−îc chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt. cña ®¶ng b«n-sª-vÝch trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cña cao trµo c¸ch m¹ng. PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng øng Nh÷ng t¸c phÈm in trong tËp nµy lµm næi bËt ho¹t ®éng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, gãp phÇn lµm s¸ng réng lín trªn lÜnh vùc t− t−ëng - chÝnh trÞ vµ tæ chøc mµ tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c Lª-nin ®· tiÕn hµnh nh»m triÖu tËp vµ tiÕn hµnh Héi nghÞ ®¹i h¬n t− t−ëng cña V. I. Lªnin. biÓu VI toµn Nga (Héi nghÞ Pra-ha) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; chó thÝch b»ng Nh÷ng b−íc tiÕn quan träng trªn con ®−êng tiÕn tíi ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin trùc triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu nµy lµ cuéc héi nghÞ c¸c uû thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ Ých cho x· héi Nga sèng ë ngoµi n−íc, ⎯ cuéc héi nghÞ ®ã tiÕn b¹n ®äc. hµnh ë Pa-ri, vµo th¸ng S¸u 1911 d−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin, ⎯ råi tiÕp ®ã, vµo cuèi th¸ng ChÝn, lµ viÖc thµnh Th¸ng 3 n¨m 2005 lËp Ban tæ chøc ë Nga phô tr¸ch triÖu tËp héi nghÞ ®¹i Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia biÓu cña ®¶ng. Lª-nin ®· hoan nghªnh viÖc thµnh lËp Ban tæ chøc ë Nga, coi lµ trung t©m ®Çu tiªn cña ®¶ng ë Nga,
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX xuÊt hiÖn sau bèn n¨m ®æ vì vµ t¶n m¹n. Trong bµi "KÕt lËp Ban tæ chøc ë Nga vµ tuyªn bè r»ng ñng hé Ban tæ thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng", bµi më ®Çu tËp nµy, chøc ë Nga lµ nghÜa vô cña mäi ng−êi ñng hé ®¶ng. Lª-nin viÕt r»ng viÖc thµnh lËp Ban tæ chøc ë Nga vµ viÖc Nh÷ng biÖn ph¸p ®ã ®−îc thi hµnh d−íi sù l·nh ®¹o triÓn khai ho¹t ®éng cña ban ®ã, víi sù gióp ®ì cña c¸c cña Lª-nin, ®· cã ý nghÜa to lín trong viÖc ®oµn kÕt tÊt c¶ tæ chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng nh»m triÖu tËp héi nghÞ ®¹i c¸c lùc l−îng thËt sù c¸ch m¹ng chung quanh ngän cê ®Êu biÓu, t¹o nªn b−íc ngoÆt quyÕt ®Þnh trong sù ph¸t triÓn tranh b¶o vÖ ®¶ng vµ trong viÖc chuÈn bÞ triÖu tËp héi nghÞ cña ®¶ng, r»ng Ban tæ chøc ë Nga thùc sù lµ trung t©m ®¹i biÓu cña ®¶ng. Héi nghÞ ®¹i biÓu VI toµn Nga cña §¶ng c«ng duy nhÊt vµ hoµn toµn cã thÈm quyÒn ®Ó tiÕn hµnh c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®· häp ë Pra-ha tõ ngµy 5 ®Õn t¸c cña §¶ng d©n chñ - x· héi. Lª-nin viÕt: "§iÒu chñ yÕu ngµy 17 (18 - 30) th¸ng Giªng 1912. H¬n 20 tæ chøc ®¶ng th× ®· lµm råi. Ngän cê ®· ®−îc gi−¬ng lªn; nh÷ng tiÓu ë c¸c ®Þa ph−¬ng, trong ®ã cã tÊt c¶ c¸c tæ chøc ®¶ng m¹nh tæ c«ng nh©n trong kh¾p n−íc Nga ®Òu ®· h−íng theo nhÊt vµ cã uy tÝn nhÊt ë Nga, ®· cö ®¹i biÓu ®Õn tham dù ngän cê ®ã, vµ giê ®©y kh«ng mét cuéc tÊn c«ng nµo cña héi nghÞ. Trªn thùc tÕ héi nghÞ ®¹i biÓu ®ã cã ý nghÜa bän ph¶n c¸ch m¹ng cã thÓ ®¸nh ®æ ®−îc ngän cê Êy!" cña mét ®¹i héi ®¶ng. V. I. Lª-nin ®· l·nh ®¹o ho¹t ®éng (tËp nµy, tr. 9). cña héi nghÞ ®¹i biÓu. Ng−êi chñ tr× c¸c phiªn häp, tr×nh Víi môc ®Ých ®oµn kÕt c¸c lùc l−îng cña ®¶ng ë ngoµi bµy c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh hiÖn nay vµ nh÷ng nhiÖm vô n−íc vµ gióp ®ì Ban tæ chøc ë Nga, th¸ng Ch¹p 1911, cña ®¶ng, vÒ ho¹t ®éng cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa; Héi nghÞ cña c¸c nhãm b«n-sª-vÝch ë ngoµi n−íc ®· ®−îc Ng−êi ®äc c¸c th«ng b¸o vµ ph¸t biÓu ý kiÕn t¹i c¸c buæi tiÕn hµnh t¹i Pa-ri d−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin. T¹i héi th¶o luËn vÒ c«ng t¸c cña C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng ⎯ nghÞ nµy, Lª-nin tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh trong b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi", vÒ nh÷ng nhiÖm vô cña §¶ng ®¶ng vµ ®−a ra dù th¶o nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò ®ã. Trong d©n chñ - x· héi trong cuéc ®Êu tranh chèng n¹n ®ãi, vÒ b¸o c¸o cña m×nh, Ng−êi ®· ph©n tÝch ho¹t ®éng cña ®¶ng vÊn ®Ò tæ chøc, vÒ ho¹t ®éng cña tæ chøc ®¶ng ë ngoµi ë ngoµi n−íc, ®· v¹ch trÇn hµnh vi chèng ®¶ng cña c¸c n−íc vµ vÒ c¸c vÊn ®Ò kh¸c; Ng−êi ghi chÐp c¸c b¸o c¸o nhãm bÌ ph¸i ë ngoµi n−íc ⎯ ph¸i "TiÕn lªn", ph¸i " TiÕng cña c¸c ®Þa ph−¬ng. Lª-nin lµ t¸c gi¶ c¸c dù th¶o nghÞ nãi", ph¸i ®iÒu hoµ, ph¸i T¬-rèt-xki, ⎯ nh÷ng nhãm ®ã trong quyÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt trong ch−¬ng tr×nh nhiÒu n¨m liÒn ®· ph¸ ho¹i ho¹t ®éng cña ®¶ng vµ ®· ®−a nghÞ sù cña héi nghÞ ®¹i biÓu. Nh÷ng nghÞ quyÕt vÒ tÊt c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi ë ngoµi n−íc l©m vµo mét c¶ c¸c vÊn ®Ò mµ héi nghÞ ®¹i biÓu ®· th«ng qua, ®Òu ®−îc t×nh c¶nh khã kh¨n. Lª-nin ®· chØ râ r»ng c¸c tæ chøc ®¶ng Ng−êi chØnh lý l¹i cÈn thËn. chØ cã thÓ tho¸t khái t×nh c¶nh ®ã b»ng c¸ch tËp hîp xung Nh÷ng v¨n kiÖn cña héi nghÞ ®¹i biÓu vµ nh÷ng t¸c quanh Ban tæ chøc ë Nga vµ gióp ®ì ban Êy trong viÖc phÈm kh¸c cña Lª-nin in trong tËp nµy, chøng minh râ triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu cña ®¶ng. Héi nghÞ ®· tËp hîp rµng th¸i ®é s¸ng t¹o cña Ng−êi ®èi víi chñ nghÜa M¸c, c¸c nhãm b«n-sª-vÝch ë ngoµi n−íc thµnh mét tæ chøc viÖc Ng−êi ph¸t triÓn h¬n n÷a vµ lµm phong phó thªm lý thèng nhÊt vµ ®· bÇu ra Ban chÊp hµnh tæ chøc ë n−íc luËn c¸ch m¹ng b»ng nh÷ng kÕt luËn vµ luËn ®iÓm míi. ngoµi. B»ng mét nghÞ quyÕt ®Æc biÖt do Lª-nin ®Ò nghÞ vµ Nh÷ng nghÞ quyÕt cña héi nghÞ ®¹i biÓu lµ nh÷ng ®ãng ®−îc nhÊt trÝ th«ng qua, héi nghÞ ®· t¸n thµnh viÖc thµnh gãp quan träng vµo häc thuyÕt m¸c-xÝt vÒ ®¶ng v« s¶n kiÓu
X Lêi tùa Lêi tùa XI míi, vÒ chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc ®Êu tranh giai cÊp cña nh÷ng khÈu hiÖu chÝnh trÞ chñ yÕu cña ®¶ng: thµnh lËp chÕ giai cÊp v« s¶n. Trong nh÷ng nghÞ quyÕt ®ã, nh÷ng nguyªn ®é céng hoµ d©n chñ, ngµy lµm viÖc 8 giê, tÞch thu toµn t¾c tæ chøc cña chñ nghÜa b«n-sª-vÝch ®· ®−îc ph¸t triÓn, bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. NhiÖm vô cña ®¶ng lµ lµm cho ®−êng lèi chÝnh trÞ vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng trong nh÷ng nh÷ng yªu s¸ch ®ã trë thµnh nh÷ng khÈu hiÖu cña cuéc ®iÒu kiÖn cña cao trµo c¸ch m¹ng míi ®· ®−îc x¸c ®Þnh râ. c¸ch m¹ng nh©n d©n. Héi nghÞ ®¹i biÓu kªu gäi ®oµn kÕt Trong bµi ph¸t biÓu cña m×nh vÒ viÖc x¸c ®Þnh thÈm hÕt th¶y mäi lùc l−îng c¸ch m¹ng vµ më réng phong trµo quyÒn cña héi nghÞ ®¹i biÓu, Lª-nin v¹ch ra r»ng viÖc phôc quÇn chóng d−íi nh÷ng khÈu hiÖu cña nh÷ng ng−êi b«n-sª- håi phong trµo c«ng nh©n cã tÝnh chÊt quÇn chóng diÔn vÝch, kªu gäi t¨ng c−êng c«ng t¸c gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa ra cïng víi cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng c«ng nh©n tiªn tiÕn cho giai cÊp v« s¶n. nh»m kh«i phôc c¸c tæ chøc ®¶ng bÊt hîp ph¸p; r»ng c¸c NghÞ quyÕt quan träng nhÊt cña héi nghÞ ®¹i biÓu lµ tæ chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng ®· cã s¸ng kiÕn rÊt lín trong nghÞ quyÕt vÒ viÖc ®uæi bän men-sª-vÝch thuéc ph¸i thñ viÖc triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu toµn ®¶ng, vµ nhiÖm vô tiªu ra khái ®¶ng. Qua nghÞ quyÕt ®ã, héi nghÞ ®¹i biÓu phôc håi ®¶ng, phôc håi trung −¬ng ®¶ng ®ang ®−îc ®Æt ®· thÓ hiÖn ý chÝ cña toµn ®¶ng. Khi ®Ò ra nh÷ng nguyªn ra mét c¸ch ®Æc biÖt cÊp thiÕt do nh÷ng ®ßi hái cña ho¹t t¾c tæ chøc cña mét ®¶ng kiÓu míi, Lª-nin d¹y r»ng ®¶ng ®éng thùc tiÔn, tr−íc tiªn lµ do cã cuéc bÇu cö §u-ma nhµ lµ mét tæ chøc l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n, ®¶ng m¹nh n−íc IV. Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng tÊt c¶ c¸c tæ chøc ®ang nhê sù ®oµn kÕt cña m×nh, nhê sù thèng nhÊt vÒ mÆt t− ho¹t ®éng ë Nga ®Òu ®−îc mêi tham dù héi nghÞ ®¹i biÓu t−ëng vµ tæ chøc trong hµng ngò cña m×nh; sù thèng nhÊt vµ chØ cã nh÷ng ai kh«ng muèn gióp ®ì ®¶ng th× míi kh«ng cña ®¶ng kh«ng chÊp nhËn sù tån t¹i c¸c ph¸i vµ phe nhãm, tham dù héi nghÞ ®ã mµ th«i. Theo ®Ò nghÞ cña Lª-nin, nã ®ßi hái hÕt th¶y mäi tæ chøc cña ®¶ng, mäi ®¶ng viªn héi nghÞ ®¹i biÓu ®· tuyªn bè r»ng héi nghÞ nµy lµ c¬ quan ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt cña ®¶ng trong ho¹t ®éng thùc tèi cao cña ®¶ng, cã nhiÖm vô thµnh lËp c¸c trung t©m l·nh tiÔn. Ng−êi nhÊn m¹nh r»ng, nÕu kh«ng ®Êu tranh chèng ®¹o vµ gióp ®ì viÖc kh«i phôc c¸c tæ chøc ®¶ng ë c¸c ®Þa chñ nghÜa c¬ héi, nÕu kh«ng ®Ëp tan bän men-sª-vÝch thuéc ph−¬ng. ph¸i thñ tiªu, bän triÖu håi vµ bän T¬-rèt-xki th× ®¶ng sÏ B¶n b¸o c¸o cña V. I. Lª-nin "VÒ t×nh h×nh hiÖn nay kh«ng thÓ duy tr× ®−îc sù thèng nhÊt vµ kû luËt, sÏ kh«ng vµ nhiÖm vô cña ®¶ng" lµ b¸o c¸o chÝnh t¹i Héi thÓ thùc hiÖn ®−îc vai trß ng−êi tæ chøc vµ ng−êi l·nh nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha. Trong b¸o c¸o cña m×nh vµ trong ®¹o cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n. Héi nghÞ ®¹i biÓu ®· th«ng nghÞ quyÕt ®· ®−îc héi nghÞ th«ng qua, Lª-nin ®· ph©n qua dù th¶o nghÞ quyÕt "VÒ chñ nghÜa thñ tiªu vµ nhãm tÝch s©u s¾c t×nh h×nh chÝnh trÞ ë trong n−íc, ®· v¹ch ra thñ tiªu" do Lª-nin biªn so¹n. Trong nghÞ quyÕt cã nãi sù lín m¹nh cña phong trµo c¸ch m¹ng chèng chÕ ®é Nga r»ng b»ng hµnh ®éng cña m×nh, nhãm thñ tiªu "®· hoµn hoµng, ®· nªu râ ®Æc tr−ng sù ph©n bè c¸c lùc l−îng toµn tù ®Æt m×nh ra ngoµi ®¶ng", r»ng ®¶ng cÇn ph¶i tiÕn chÝnh trÞ, ®· nhÊn m¹nh r»ng "nhiÖm vô giai cÊp v« s¶n hµnh ®Êu tranh chèng chñ nghÜa thñ tiªu, "h·y v¹ch râ tÊt d¾t dÉn n«ng d©n giµnh chÝnh quyÒn vÉn lµ nhiÖm vô cña c¶ sù tai h¹i mµ ph¸i ®ã g©y ra cho sù nghiÖp gi¶i phãng giai cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ë Nga nh− tr−íc ®©y". Héi nghÞ cÊp c«ng nh©n vµ h·y dèc toµn lùc ra kh«i phôc vµ cñng cè §¶ng ®¹i biÓu ®· ®Ò ra nh÷ng yªu s¸ch cña c−¬ng lÜnh tèi thiÓu lµm c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga bÊt hîp ph¸p" (tr. 195 - 196).
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha x¸c nhËn sù ®óng ®¾n cña vµ nghiªm chØnh thùc hiÖn ®−êng lèi cña ®¶ng. Theo nghÞ quyÕt cña héi nghÞ ®¹i biÓu ®¶ng häp håi th¸ng Ch¹p ®Ò nghÞ cña Lª-nin, ®· cã mét sè söa ®æi trong ®iÒu lÖ tæ 1908 lµ héi nghÞ ®· lªn ¸n chñ nghÜa thñ tiªu vµ x¸c ®Þnh chøc cña ®¶ng nh»m tiÕp tôc cñng cè ®¶ng vµ cñng cè nh÷ng h×nh thøc tæ chøc x©y dùng ®¶ng lóc bÊy giê víi mèi quan hÖ gi÷a ®¶ng víi quÇn chóng. tÝnh c¸ch lµ mét tæ chøc d©n chñ - x· héi bÊt hîp ph¸p; Héi nghÞ ®¹i biÓu ®· th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò cña phong tæ chøc nµy x©y dùng c¸c héi c«ng nh©n hîp ph¸p trµo c¸ch m¹ng quèc tÕ vµ ®· th«ng qua nhiÒu nghÞ quyÕt kh¸c nhau lµm chç dùa cho m×nh ®Ó ho¹t ®éng trong quÇn quan träng. Héi nghÞ ®· kiªn quyÕt ph¶n ®èi c¸c hµnh ®éng chóng. Chñ nghÜa thñ tiªu lµ sù tõ bá ®¶ng bÊt hîp ph¸p, kÎ c−íp cña chÕ ®é Nga hoµng vµ cña ®Õ quèc Anh lµ nh÷ng tõ bá b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc kÎ ký kÕt liªn minh víi nhau ®Ó cïng ®µn ¸p c¸ch m¹ng ë ®Êu tranh c¸ch m¹ng, tõ bá nh÷ng nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng; Ba-t− (I-r¨ng). Héi nghÞ ®· chµo mõng cuéc c¸ch m¹ng nã ®−îc coi lµ biÓu hiÖn cña ¶nh h−ëng t− s¶n, cña sù Trung-quèc n¨m 1911, ®· v¹ch râ ý nghÜa quèc tÕ cña cuéc sa ®o¹ trong hµng ngò nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nh©n d©n Trung-quèc lµ cuéc ®Êu Héi nghÞ ®¹i biÓu ®· tæng kÕt tÊt c¶ c¸c cuéc ®Êu tranh tranh ®· ph¸ vì sù thèng trÞ cña chñ nghÜa ®Õ quèc ë ch©u tr−íc ®©y cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch chèng l¹i bän men- ¸; héi nghÞ ®· tuyªn bè r»ng giai cÊp v« s¶n Nga víi niÒm sª-vÝch thuéc ph¸i thñ tiªu vµ quyÕt nghÞ ®uæi bän chóng phÊn khëi vµ mèi c¶m t×nh lín lao ®ang theo dâi nh÷ng ra khái ®¶ng. th¾ng lîi cña phong trµo c¸ch m¹ng cña nh©n d©n Trung- NghÞ quyÕt vÒ viÖc ®uæi bän men-sª-vÝch thuéc ph¸i quèc. Héi nghÞ ®· nhÊn m¹nh r»ng nhiÖm vô cña giai cÊp thñ tiªu ra khái ®¶ng ®· cã ý nghÜa v« cïng to lín ®èi c«ng nh©n Nga vµ giai cÊp c«ng nh©n PhÇn-lan lµ thèng víi viÖc b¶o vÖ vµ cñng cè ®¶ng c¸ch m¹ng cña giai cÊp nhÊt víi nhau trong cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é Nga hoµng v« s¶n, ®èi víi th¾ng lîi cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ vµ vµ giai cÊp t− s¶n ph¶n c¸ch m¹ng. C¸c ®¹i biÓu ®· göi x· héi chñ nghÜa ë Nga. NghÞ quyÕt ®· nªu mét tÊm g−¬ng lêi chµo mõng, do Lª-nin viÕt theo sù uû nhiÖm cña héi ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng l¹i chñ nghÜa xÐt nghÞ ®¹i biÓu, ®Õn §¶ng d©n chñ - x· héi §øc nh©n dÞp l¹i vµ chñ nghÜa c¬ héi ®ñ mäi mµu s¾c. ®¶ng nµy giµnh ®−îc th¾ng lîi lín trong cuéc bÇu cö Quèc Sù lín m¹nh cña phong trµo c«ng nh©n ®· ®Ò ra héi §øc. Nh÷ng nghÞ quyÕt ®ã cña héi nghÞ ®¹i biÓu ®· nh÷ng yªu cÇu míi ®èi víi viÖc ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tæ ph¶n ¸nh mét c¸ch râ rµng nh÷ng nguyªn t¾c cña chñ nghÜa chøc c«ng t¸c ®¶ng, ®èi víi viÖc kÕt hîp chÆt chÏ h¬n n÷a quèc tÕ v« s¶n. ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p víi ho¹t ®éng hîp ph¸p. Trong C«ng viÖc quan träng nhÊt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra- bµi ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò tæ chøc t¹i héi nghÞ ®¹i biÓu, ha lµ viÖc bÇu ra Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng. Lª-nin ®· nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i biÕt lîi dông mäi Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha cña §¶ng c«ng nh©n d©n h×nh thøc ho¹t ®éng hîp ph¸p vµ tr−íc hÕt lµ ho¹t ®éng chñ - x· héi Nga ®· ®ãng mét vai trß xuÊt s¾c trong viÖc cña ®¶ng ®oµn trong §u-ma, cña c¸c c«ng ®oµn vµ c¸c héi x©y dùng ®¶ng b«n-sª-vÝch, mét ®¶ng kiÓu míi. Héi nghÞ ®· c«ng nh©n hîp ph¸p. Ng−êi ®Ò ra nhiÖm vô thµnh lËp tæng kÕt kinh nghiÖm lÞch sö lµ kinh nghiÖm ®· kh¼ng ®Þnh trong mçi héi hîp ph¸p mét chi bé d©n chñ - x· héi nhá, tÝnh chÊt ®óng ®¾n cña hÖ t− t−ëng, cña c−¬ng lÜnh, s¸ch cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cña ®¶ng l−îc vµ c¸c nguyªn t¾c tæ chøc cña ®¶ng do Lª-nin v¹ch
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV ra. Héi nghÞ ®¹i biÓu ®· kÕt thóc c¶ mét giai ®o¹n lÞch sö héi chñ nghÜa ý. Trong bµi b¸o cña m×nh, Ng−êi viÕt: ®Êu tranh cña ph¸i b«n-sª-vÝch chèng l¹i ph¸i men-sª-vÝch, "C¸c l·nh tô cña c«ng nh©n kh«ng ph¶i lµ thiªn thÇn, kh«ng ®· cñng cè th¾ng lîi cña ph¸i b«n-sª-vÝch. Lª-nin ®· viÕt ph¶i lµ th¸nh, kh«ng ph¶i lµ anh hïng, mµ còng lµ ng−êi cho Goãc-ki: "Cuèi cïng, bÊt chÊp bän thñ tiªu bØ æi ®ã, nh− tÊt c¶ ng−êi kh¸c. Hä còng cã khuyÕt ®iÓm. §¶ng chóng ta ®· phôc håi ®−îc ®¶ng vµ Ban chÊp hµnh trung söa cho hä... Nh−ng nÕu ng−êi ta kh− kh− gi÷ lÊy khuyÕt −¬ng ®¶ng. T«i hy väng r»ng ®ång chÝ sÏ chia vui víi ®iÓm, nÕu ®Ó b¶o vÖ khuyÕt ®iÓm mµ lËp ra phe nhãm nh»m chóng t«i vÒ viÖc nµy" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chµ ®¹p lªn mäi nghÞ quyÕt cña ®¶ng, lªn mäi kû luËt cña Sù thËt, Hµ-néi, 1974, t. 35, tr. 11). Trªn c¬ së c¸c nghÞ ®¹o qu©n v« s¶n, th× khi Êy sù chia rÏ lµ tÊt yÕu. Vµ ®¶ng quyÕt cña héi nghÞ ®¹i biÓu, c¸c tæ chøc ®¶ng ë c¸c ®Þa cña giai cÊp v« s¶n x· héi chñ nghÜa ý, sau khi thanh trõ ph−¬ng ®· thèng nhÊt l¹i. Héi nghÞ ®¹i biÓu ®· cñng cè nh÷ng phÇn tö c«ng ®oµn chñ nghÜa vµ c¶i l−¬ng c¸nh h÷u ®¶ng víi tÝnh c¸ch lµ mét tæ chøc toµn Nga. Sau khi tèng ra khái hµng ngò cña m×nh, ®· ®i vµo con ®−êng ®óng ®¾n" cæ bän theo chñ nghÜa c¬ héi, ®¶ng ®· cã thÓ l·nh ®¹o (tËp nµy, tr. 524). cao trµo ®Êu tranh c¸ch m¹ng míi, m¹nh mÏ cña quÇn chóng. Nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha ®· N¨m 1914, khi ®¸nh gi¸ ý nghÜa cña nh÷ng nghÞ quyÕt cña g©y ra sù thï ghÐt ®iªn cuång cña tÊt c¶ c¸c nhãm vµ trµo héi nghÞ ®¹i biÓu, Lª-nin ®· viÕt: "Tõ n¨m 1912, tøc lµ l−u chèng ®¶ng. Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch thuéc ph¸i thñ h¬n hai n¨m nay, ë Nga, trong hµng ngò nh÷ng ng−êi tiªu, ph¸i T¬-rèt-xki, ph¸i "TiÕn lªn" vµ ph¸i ®iÒu hoµ ®· m¸c-xÝt cã tæ chøc, kh«ng cã t×nh tr¹ng phe ph¸i n÷a; tËp hîp nhau l¹i ®Ó ®¶ kÝch ®¶ng b«n-sª-vÝch vµ héi nghÞ kh«ng cã nh÷ng cuéc tranh luËn vÒ s¸ch l−îc trong c¸c tæ ®¹i biÓu. Trong khi ra søc ph¸ vì sù thèng nhÊt cña phong chøc thèng nhÊt, trong c¸c héi nghÞ ®¹i biÓu vµ ®¹i héi trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng, lµm suy yÕu lùc l−îng cña ®¶ng thèng nhÊt n÷a. §¶ng ®· chÝnh thøc tuyªn bè vµo th¸ng v« s¶n, lµm tan r· nã, bän c¬ héi chñ nghÜa ®· tiÕn hµnh Giªng n¨m 1912 r»ng, ph¸i thñ tiªu kh«ng cßn ë trong ®¶ng mét chiÕn dÞch ®éc ¸c chèng l¹i nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. n÷a, ⎯ nªn gi÷a ®¶ng vµ ph¸i thñ tiªu ®· cã sù ®o¹n tuyÖt Bän chóng m−u toan thµnh lËp mét khèi liªn minh trªn hoµn toµn" (Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø 5, tiÕng Nga, t. 25, tr. 187). c¬ së chñ nghÜa thñ tiªu, chóng ®−a ra yªu s¸ch "c¶i tæ" Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha ®· cã mét ý nghÜa quèc tÕ ®¶ng, mµ trªn thùc tÕ ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ thñ tiªu ®¶ng. lín lao. Héi nghÞ ®· nªu lªn cho nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng Lª-nin ®· tiÕn hµnh ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng trong c¸c ®¶ng thuéc Quèc tÕ II mét mÉu mùc vÒ cuéc l¹i bän ph¶n béi chñ nghÜa M¸c, bän ph¶n béi quyÒn lîi ®Êu tranh kiªn quyÕt chèng chñ nghÜa c¬ héi trong phong cña giai cÊp v« s¶n. Trong nh÷ng t¸c phÈm cña m×nh "H·y trµo c«ng nh©n x· héi chñ nghÜa. ®Æt con bµi lªn mÆt bµn", "Ph¸i thñ tiªu chèng l¹i ®¶ng", Trong tËp nµy cã bµi cña Lª-nin "§¹i héi cña nh÷ng "Ph¸i thñ tiªu chèng l¹i b·i c«ng c¸ch m¹ng cña quÇn chóng", ng−êi x· héi chñ nghÜa ý" nãi vÒ §¹i héi XIII cña §¶ng "Nh÷ng kÎ thèng nhÊt", "T×nh h×nh trong §¶ng c«ng nh©n x· héi chñ nghÜa ý häp vµo th¸ng B¶y 1912; ®¹i héi nµy d©n chñ - x· héi Nga vµ nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña ®· quyÕt ®Þnh khai trõ ra khái hµng ngò ®¶ng nhãm ng−êi ®¶ng", "Tr¶ lêi ph¸i thñ tiªu", "P. B. ¸c-xen-rèt v¹ch mÆt theo chñ nghÜa c¬ héi ®øng ®Çu lµ BÝt-x«-la-ti, cùu thñ lÜnh ph¸i thñ tiªu nh− thÕ nµo" vµ trong nhiÒu t¸c phÈm kh¸c, cña ®¶ng. Lª-nin tá ý t¸n thµnh nghÞ quyÕt ®ã cña §¶ng x· Lª-nin ®· hoµn toµn v¹ch trÇn ph¸i thñ tiªu vµ ph¸i
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII T¬-rèt-xki lµ nh÷ng kÎ ®· bÞ ph¸ s¶n vÒ chÝnh trÞ vµ do chÝnh quyÕt cña nã lµ hîp ph¸p; nh÷ng nghÞ quyÕt nµy ®· b¶o s¸ch ph¶n béi cña chóng mµ ®· bÞ c« lËp víi giai cÊp c«ng ®¶m x©y dùng l¹i mét ®¶ng thùc sù m¸c-xÝt, v÷ng m¹nh nh©n. Khi chÕ giÔu nh÷ng m−u toan th¶m h¹i cña ph¸i nhê sù thèng nhÊt vµ ®oµn kÕt trong hµng ngò cña m×nh. T¬-rèt-xki, ph¸i thñ tiªu vµ ph¸i "TiÕn lªn" ®Þnh lËp khèi Ng−êi nhÊn m¹nh r»ng kh«ng mét ®¶ng d©n chñ - x· héi liªn minh chèng nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, Lª-nin ®· viÕt nµo trªn thÕ giíi l¹i ®−îc thµnh lËp mµ kh«ng cã sù ®Êu r»ng khèi liªn minh cña bän chóng "ngay tõ tr−íc vèn ®· tranh chèng l¹i nh÷ng ng−êi b¹n ®−êng t− s¶n cña giai mang nh©n tè thÊt b¹i th¶m h¹i, v× nã ®−îc x©y dùng trªn cÊp v« s¶n, r»ng c¸c ®¶ng v« s¶n ®ang lín m¹nh vµ ®−îc c¬ së tÝnh v« nguyªn t¾c, sù gi¶ dèi vµ nh÷ng lêi nãi su«ng cñng cè trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i c¸c trµo l−u vµ c¸c rçng tuÕch" (tr. 327 - 328). nhãm c¬ héi chñ nghÜa, r»ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· Bän c¬ héi chñ nghÜa trong Quèc tÕ II kh«ng thÓ cam héi Nga còng ®ang tr−ëng thµnh vµ v÷ng m¹nh nh− vËy chÞu viÖc khai trõ bän thñ tiªu ra khái §¶ng c«ng nh©n trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i c¸c phÇn tö chèng ®¶ng. d©n chñ - x· héi Nga. Chóng ñng hé nh÷ng lêi ph¸t biÓu Nh÷ng sù biÕn c¸ch m¹ng x¶y ra trong mïa xu©n n¨m cã tÝnh chÊt vu khèng cña T¬-rèt-xki chèng l¹i c¸c nghÞ 1912 ®· kh¼ng ®Þnh søc sèng vµ søc m¹nh cña c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha, chèng l¹i nh÷ng ng−êi quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha. Lª-nin ®· viÕt r»ng b«n-sª-vÝch. Trong bµi "T¸c gi¶ nÆc danh cña b¸o "Vor- nh÷ng khÈu hiÖu ®Êu tranh mµ héi nghÞ ®¹i biÓu ®Ò ra, wärts" vµ t×nh h×nh trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ®· ®−îc giai cÊp v« s¶n chÊp nhËn vµ "®¸nh dÊu nh÷ng Nga", trong "B¸o c¸o göi Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa b−íc ®Çu cña cuéc c¸ch m¹ng míi ë Nga". vÒ Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn Nga cña §¶ng c«ng nh©n d©n Do vô binh lÝnh b¾n giÕt c«ng nh©n t¹i c¸c má vµng ë chñ - x· héi Nga", trong "Th− göi Huy-xman, bÝ th− Côc Lª-na thuéc Xi-bi-ri, lµn sãng c«ng phÉn cña nh©n d©n ®· quèc tÕ x· héi chñ nghÜa" vµ trong cuèn s¸ch nhá "VÒ t×nh lan trµn kh¾p n−íc. C¸c cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ cã tÝnh h×nh hiÖn nay trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga", chÊt quÇn chóng ®· bïng lªn kh¾p n−íc Nga. Cã tíi 30 Lª-nin ®· nªu lªn t×nh h×nh thùc sù trong §¶ng c«ng nh©n v¹n c«ng nh©n tham gia c¸c cuéc b·i c«ng håi th¸ng T− d©n chñ - x· héi Nga, v¹ch trÇn nh÷ng ®iÒu kh¼ng ®Þnh dèi nh»m ph¶n ®èi vô tµn s¸t ë Lª-na, vµ trong c¸c cuéc b·i tr¸ cña T¬-rèt-xki cho r»ng h×nh nh− ®¹i ®a sè c¸c tæ chøc c«ng ngµy 1 th¸ng N¨m, sè ng−êi b·i c«ng t¨ng lªn tíi ®¶ng ë Nga ®· ®i theo ph¸i thñ tiªu; vµ trªn c¬ së tµi 40 v¹n. Cuéc ®Êu tranh kinh tÕ ®· kÕt hîp víi cuéc ®Êu liÖu thùc tÕ ⎯ nh÷ng sè liÖu vÒ viÖc phæ biÕn b¸o chÝ tranh chÝnh trÞ. Giai cÊp c«ng nh©n ®· hµnh ®éng víi t− b«n-sª-vÝch vµ b¸o chÝ cña ph¸i thñ tiªu, vÒ nh÷ng cuéc c¸ch lµ ng−êi l·nh ®¹o, lµ giai cÊp tiªn phong cña toµn thÓ quyªn gãp tiÒn trong c«ng nh©n ®Ó ñng hé c¸c b¸o cña ®¶ng nh©n d©n. Trong c¸c bµi "B·i c«ng kinh tÕ vµ b·i c«ng chÝnh vµ c¸c b¸o cña ph¸i thñ tiªu ⎯ Lª-nin ®· kÕt luËn r»ng ph¸i trÞ" vµ "Cao trµo c¸ch m¹ng", Lª-nin ®· chØ ra r»ng nh÷ng thñ tiªu "hoµn toµn chØ lµ con sè kh«ng trong phong trµo ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt quÇn chóng cña giai cÊp v« s¶n ⎯ c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga" (tr. 581). Khi b¸c bá c¸c cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ vµ b·i c«ng kinh tÕ, c¸c cuéc nh÷ng lêi chèng ®èi thï ®Þch vµ sù ®¶ kÝch cña ph¸i thñ tuÇn hµnh ⎯ cã mét t¸c dông to lín trong viÖc b¶o vÖ nh÷ng tiªu vµ ph¸i T¬-rèt-xki, Lª-nin ®· chøng minh r»ng Héi lîi Ých sèng cßn cña giai cÊp c«ng nh©n vµ quÇn chóng nh©n nghÞ VI toµn Nga cã ®Çy ®ñ quyÒn h¹n vµ nh÷ng nghÞ d©n, còng nh− trong viÖc chuÈn bÞ tiÕn tíi nh÷ng h×nh thøc
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX ®Êu tranh cao h¬n ⎯ tiÕn tíi cuéc tæng b·i c«ng, khëi nghÜa Do ®ã giai cÊp c«ng nh©n ®· ph¸t triÓn vÒ sè l−îng, vµ vò trang, vµ do ®ã tiÕn tíi ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn. ®iÒu ®Æc biÖt quan träng lµ møc ®é tËp trung giai cÊp c«ng Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng trong khi cè g¾ng ®Ó ®¹t ®−îc nh©n t¹i nh÷ng xÝ nghiÖp lín trong n−íc còng t¨ng lªn. nh÷ng c¶i thiÖn trùc tiÕp vÒ ®iÒu kiÖn sinh sèng, giai cÊp H¬n mét nöa tæng sè c«ng nh©n lµm viÖc t¹i c¸c xÝ nghiÖp c«ng nh©n sÏ tr−ëng thµnh vÒ mÆt chÝnh trÞ, sÏ cã thªm cã tõ 500 ng−êi trë lªn. TÝnh theo møc ®é tËp trung c«ng nhiÒu kh¶ n¨ng thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu gi¶i phãng vÜ nh©n c«ng nghiÖp th× n−íc Nga ®· v−ît tÊt c¶ c¸c n−íc ®¹i cña m×nh. Lª-nin ®· viÕt r»ng b·i c«ng chÝnh trÞ vµ trªn thÕ giíi, kÓ c¶ Mü. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ chÝnh b·i c«ng kinh tÕ "ñng hé lÉn nhau, t¹o thµnh nguån søc trÞ trong ®êi sèng cña giai cÊp c«ng nh©n Nga ®· biÕn giai m¹nh cho nhau. Kh«ng cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a hai cÊp c«ng nh©n thµnh lùc l−îng quyÕt ®Þnh cña phong trµo lo¹i b·i c«ng ®ã th× kh«ng thÓ cã ®−îc mét phong trµo c¸ch m¹ng gi¶i phãng chèng l¹i chÕ ®é Nga hoµng. thùc sù réng r·i, cã tÝnh chÊt quÇn chóng ⎯ vµ h¬n n÷a cã Cao trµo c¸ch m¹ng, nh÷ng cuéc b·i c«ng cã tÝnh chÊt ý nghÜa toµn d©n" (tr. 405 - 406). quÇn chóng cña c«ng nh©n còng ®· l«i cuèn c¶ quÇn chóng Khi v¹ch ra tÝnh quy luËt kh¸ch quan cña cao trµo c¸ch n«ng d©n vµo cuéc ®Êu tranh. T×nh h×nh ë n«ng th«n ®· m¹ng míi, Lª-nin ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n kinh tÕ - x· chøng minh mét c¸ch kh«ng thÓ b¸c bá ®−îc r»ng chÝnh héi vµ chÝnh trÞ cña cao trµo ®ã, chøng minh r»ng toµn bé c¸c s¸ch ruéng ®Êt cña Xt«-l−-pin ®· ph¸ s¶n; chÝnh s¸ch ®ã ®· ®iÒu kiÖn cña cuéc sèng ë Nga ®· chuÈn bÞ cho cao trµo lµm ph¸ s¶n hµng lo¹t n«ng d©n vµ lµm giµu thªm cho bän c¸ch m¹ng ®ã cña quÇn chóng vµ nh÷ng cuéc b·i c«ng cã cu-l¾c. Lª-nin ®· viÕt: "Cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt cña Xt«- tÝnh chÊt quÇn chóng chØ x¸c ®Þnh døt kho¸t lµ cao trµo l−-pin, c¸i chÝnh s¸ch t− s¶n ®ã cña bän Pu-ri-skª-vÝch ®· tíi. Cao trµo c¸ch m¹ng n¨m 1912, xÐt theo tÝnh chÊt nh»m chèng l¹i ng−êi mu-gÝch, cho ®Õn nay vÉn kh«ng t¹o cña nã vµ quy m« cña phong trµo b·i c«ng th× kh¸c víi cao ra ®−îc mét c¸i g× v÷ng vµng c¶, ngoµi c¸i... n¹n ®ãi cña trµo c¸ch m¹ng n¨m 1905 ë tÝnh tæ chøc cao h¬n cña nã 30 triÖu ng−êi!" (tr. 366). M−u toan cña chÕ ®é Nga hoµng vµ ë tr×nh ®é gi¸c ngé chÝnh trÞ cao h¬n cña giai cÊp v« nh»m lµm gi¶m bít nh÷ng m©u thuÉn ë n«ng th«n b»ng s¶n. Lª-nin viÕt: "Phong trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« c¸ch di c− vµi triÖu n«ng d©n tõ vïng n−íc Nga thuéc s¶n Nga ®· b−íc lªn mét giai ®o¹n cao h¬n. NÕu n¨m ch©u ¢u ®Õn vïng Xi-bi-ri, ®· bÞ thÊt b¹i. N«ng d©n ®· 1905, nã b¾t ®Çu b»ng nh÷ng cuéc b·i c«ng cña quÇn chóng b¸n hÕt tµi s¶n cña m×nh vµ ®i ®Õn vïng Xi-bi-ri, ®Ó råi vµ ®−a ®¬n thØnh cÇu lªn Nga hoµng theo lêi xói giôc cña sau ®ã tõng ®oµn tõng ®oµn l¹i kÐo nhau trë vÒ trong t×nh tªn cè ®¹o Ga-p«n, th× n¨m 1912... phong trµo b¾t ®Çu b»ng tr¹ng hai bµn tay tr¾ng vµ c¨m phÉn. Nh÷ng m©u thuÉn nh÷ng cuéc b·i c«ng cña quÇn chóng vµ viÖc gi−¬ng cao ë n«ng th«n trë nªn s©u s¾c vµ gay g¾t h¬n. VÉn nh− tr−íc ngän cê chÕ ®é céng hoµ!" (tr. 444 - 445). ®©y, kÎ thï chÝnh cña n«ng d©n vÉn lµ ®Þa chñ - chñ n«, T×nh thÕ trong ®ã mét cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng míi nh−ng ®ång thêi sù h»n thï gi÷a n«ng d©n nghÌo vµ bän ë trong n−íc ®· chÝn muåi, còng ®· kh¸c so víi t×nh thÕ cu-l¾c ®· t¨ng lªn. Trong c¸c bµi "Ba ®iÒu chÊt vÊn", "N¹n n¨m 1905. Sù phôc håi nÒn c«ng nghiÖp b¾t ®Çu tõ n¨m ®ãi", "Së h÷u ruéng ®Êt ë phÇn n−íc Nga thuéc ch©u ¢u", 1910, ®· dÉn tíi viÖc më réng vµ tËp trung s¶n xuÊt, tíi "Thùc chÊt "vÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga"", "VÊn ®Ò di c−", viÖc ph¸t triÓn nh÷ng tæ chøc ®éc quyÒn t− b¶n chñ nghÜa. "So s¸nh c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña Xt«-l−-pin vµ cña ph¸i
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI d©n tuý", Lª-nin ®· ph©n tÝch s©u s¾c nh÷ng ®Æc ®iÓm cña theo s¸ng kiÕn cña c«ng nh©n Pª-tÐc-bua. Sè ®Çu tiªn b¸o vÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga. Ng−êi nhÊn m¹nh r»ng kh«ng thÓ "Sù thËt" ph¸t hµnh ngµy 22 th¸ng T− (5 th¸ng N¨m) 1912 nµo cã cuéc ®Êu tranh thùc sù chèng n¹n ®ãi vµ sù bÇn ë Pª-tÐc-bua. B¸o "Sù thËt" ®· ®ãng vai trß to lín trong cïng nÕu kh«ng thñ tiªu t×nh tr¹ng n«ng d©n thiÕu ruéng lÞch sö phong trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng. Lª-nin ®· ®¸nh ®Êt, nÕu kh«ng tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, kh«ng lËt gi¸ cao sù gi¸c ngé, nghÞ lùc vµ tinh thÇn ®oµn kÕt cña ®æ chÕ ®é qu©n chñ cña Nga hoµng, ⎯ nÕu kh«ng lµm c¸ch c«ng nh©n Nga, nh÷ng ng−êi ®· dïng tiÒn cña chÝnh m×nh m¹ng. Lª-nin chØ ra r»ng giai cÊp n«ng d©n ngµy cµng b¾t ®Ó thµnh lËp mét tê b¸o b«n-sª-vÝch hîp ph¸p cã tÝnh chÊt ®Çu hiÓu râ lµ hä kh«ng cã vµ kh«ng thÓ cã lèi tho¸t nµo quÇn chóng. Trong bµi "Tæng kÕt nöa n¨m c«ng t¸c", Ng−êi kh¸c ngoµi c¸ch cïng víi giai cÊp v« s¶n ®Êu tranh ®Ó lËt viÕt: "LËp ®−îc tê b¸o c«ng nh©n hµng ngµy, nh÷ng ng−êi ®æ chÝnh quyÒn Nga hoµng, giµnh lÊy ruéng ®Êt. c«ng nh©n Pª-tÐc-bua ®· lµm nªn mét sù nghiÖp cã thÓ nãi Nh÷ng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n kh«ng phãng ®¹i lµ cã ý nghÜa lÞch sö lín lao" (tr. 545). kh«ng thÓ kh«ng t¸c ®éng tíi c¶ qu©n ®éi. §· næ ra cuéc B¸o "Sù thËt" ®· ®−îc c«ng nh©n rÊt yªu mÕn. C«ng nh©n khëi nghÜa cña binh lÝnh ë Tuèc-ke-xtan, c¸c cuéc khëi ®· coi b¸o "Sù thËt" lµ tê b¸o th©n thuéc cña hä, lµ ng−êi nghÜa cña thuû thñ c¸c H¹m ®éi Ban-tÝch vµ H¹m ®éi H¾c - b¶o vÖ lîi Ých cña hä vµ hä s½n sµng hÕt søc gióp ®ì tê b¸o. h¶i ®· ®−îc chuÈn bÞ, nh−ng bÞ ng¨n chÆn tr−íc do nh÷ng Lª-nin hµng ngµy l·nh ®¹o b¸o "Sù thËt", th−êng xuyªn cuéc b¾t bí. Khi ®¸nh gi¸ tÊt c¶ c¸c sù biÕn ®ã, Lª-nin viÕt th− trao ®æi víi ban biªn tËp, v¹ch nh÷ng thiÕu sãt, ®· chØ râ r»ng nh÷ng sù biÕn ®ã chøng tá t©m tr¹ng c¸ch m¹ng cho nh÷ng chØ thÞ cô thÓ vÒ viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c cña tê cña quÇn chóng ®· chuyÓn thµnh cao trµo c¸ch m¹ng. b¸o, lµm cho tê b¸o ho¹t ®éng víi tinh thÇn c¸ch m¹ng Vai trß cña ®¶ng ®· t¨ng lªn ®Æc biÖt do cã cao trµo chiÕn ®Êu. Ng−êi tËp hîp chung quanh tê "Sù thËt" nh÷ng c¸ch m¹ng míi vµ sù ph¸t triÓn cña phong trµo b·i c«ng. lùc l−îng tr−íc t¸c −u tó cña ®¶ng, kiªn tr× phÊn ®Êu ®Ó Lª-nin gi¶i thÝch r»ng ®¶ng c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n tê b¸o ®−îc phæ biÕn kÞp thêi trong c«ng nh©n. §Ó sèng lµ lùc l−îng quyÕt ®Þnh trong viÖc chuÈn bÞ cuéc c¸ch m¹ng gÇn n−íc Nga h¬n, ®Ó chØ ®¹o ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc s¾p tíi vµ trong viÖc giµnh tù do cho toµn d©n. NhiÖm vô ®¶ng vµ l·nh ®¹o tê b¸o, vµo gi÷a th¸ng S¸u 1912, Lª-nin tr−íc m¾t cña ®¶ng lµ "chuÈn bÞ ®éi qu©n c¸c chiÕn sÜ chuyÓn tõ Pa-ri vÒ Cra-cèp. Tõ ®ã hÇu nh− ngµy nµo Ng−êi c¸ch m¹ng ë mäi n¬i, mäi chç vµ trong mäi lóc, trong mäi còng viÕt bµi cho b¸o "Sù thËt". Nh÷ng bµi cña Ng−êi viÕt h×nh thøc ho¹t ®éng, trªn mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng, trong ®¬n gi¶n vµ dÔ hiÓu, v¹ch ra thùc chÊt cña häc thuyÕt M¸c, mäi b−íc ngoÆt mµ chóng ta bÞ r¬i vµo do th¾ng lîi cña vai trß cña lý luËn cña chñ nghÜa M¸c, gi¶i thÝch ý nghÜa bän ph¶n ®éng hay do sù ph¶n béi cña ph¸i tù do, hay do cña tÝnh tæ chøc vµ t×nh ®oµn kÕt cña giai cÊp c«ng nh©n cuéc khñng ho¶ng kÐo dµi, v. v." (tr. 321). ®èi víi th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh cña m×nh, g©y lßng Vò khÝ t− t−ëng m¹nh mÏ trong tay ®¶ng b«n-sª-vÝch tin t−ëng vµo th¾ng lîi cña cuéc c¸ch m¹ng s¾p tíi, gi¸o trong sù nghiÖp cñng cè c¸c tæ chøc ®¶ng vµ më réng ¶nh dôc hµng v¹n c«ng nh©n tinh thÇn cña chñ nghÜa quèc tÕ h−ëng cña ®¶ng trong quÇn chóng lµ b¸o "Sù thËt", tê b¸o v« s¶n. b«n-sª-vÝch ra hµng ngµy, cã tÝnh chÊt quÇn chóng, ®−îc D−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin, b¸o "Sù thËt" ®· tiÕn lËp ra theo nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu ë Pra-ha vµ hµnh cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng l¹i bän c¬ héi chñ
XXII Lêi tùa Lêi tùa XXIII nghÜa, v¹ch trÇn vai trß ph¶n béi cña chóng trong phong trong nh÷ng ®iÒu kiÖn x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa trµo c«ng nh©n. Tê b¸o ®· ®øng ë trung t©m cuéc ®Êu céng s¶n. Nh÷ng truyÒn thèng ®ã lµ mÉu mùc cña tranh cho sù thèng nhÊt thùc sù cña giai cÊp c«ng nh©n, tÊt c¶ c¸c b¸o chÝ tiªn tiÕn, céng s¶n, c¸ch m¹ng cña thÕ giíi. ®Êu tranh nh»m phôc håi ®¶ng v« s¶n cã tÝnh quÇn chóng, Nh÷ng bµi viÕt cña Lª-nin vÒ c¸c vÊn ®Ò vËn ®éng bÇu nh»m chuÈn bÞ toµn diÖn cho cuéc c¸ch m¹ng. Trªn c¸c cö §u-ma nhµ n−íc IV gi÷ mét vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong tËp trang b¸o cña c«ng nh©n, Lª-nin ®· tiÕn hµnh cuéc ®Êu nµy. Trong c¸c t¸c phÈm "Cuéc vËn ®éng bÇu cö §u-ma tranh cã tÝnh nguyªn t¾c s©u s¾c v× sù trong s¸ng vÒ t− nhµ n−íc IV", "Nh÷ng vÊn ®Ò nguyªn t¾c cña cuéc vËn t−ëng cña ®¶ng b«n-sª-vÝch. Ng−êi viÕt: "Sù thèng nhÊt ®éng bÇu cö", "C−¬ng lÜnh bÇu cö cña §¶ng c«ng nh©n d©n lµ sù nghiÖp vÜ ®¹i vµ lµ mét khÈu hiÖu vÜ ®¹i! Nh−ng sù chñ - x· héi Nga", "Cuéc vËn ®éng bÇu cö §u-ma IV vµ nghiÖp c«ng nh©n cÇn sù thèng nhÊt cña nh÷ng ng−êi m¸c- nh÷ng nhiÖm vô cña §¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng", xÝt, chø kh«ng ph¶i lµ sù thèng nhÊt gi÷a nh÷ng ng−êi "ý nghÜa cuéc bÇu cö ë Pª-tÐc-bua", Lª-nin ®· x¸c ®Þnh m¸c-xÝt víi nh÷ng kÎ chèng l¹i vµ nh÷ng kÎ xuyªn t¹c chñ s¸ch l−îc cña ®¶ng trong cuéc vËn ®éng bÇu cö, ®· nhÊn nghÜa M¸c" (Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø 5, tiÕng Nga, t. 25, m¹nh r»ng trong c¸c cuéc bÇu cö cÇn ph¶i ho¹t ®éng mét tr. 79). B¸o "Sù thËt" lµ ng−êi gi−¬ng cao ngän cê t− t−ëng c¸ch ®éc lËp theo nh÷ng khÈu hiÖu c¸ch m¹ng do Héi nghÞ cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin, lµ vò khÝ t− t−ëng s¾c bÐn ®¹i biÓu ë Pra-ha ®Ò ra. trong cuéc ®Êu tranh nh»m thèng nhÊt hµng ngò ®¶ng b«n-sª- Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng bÇu cö nh÷ng ng−êi b«n-sª- vÝch cã tÝnh quÇn chóng. B¸o "Sù thËt" ®· tiÕp tôc vµ ph¸t vÝch ®· t¨ng c−êng ®Êu tranh chèng bän c¬ héi chñ nghÜa huy nh÷ng truyÒn thèng chiÕn ®Êu cña b¸o chÝ cña ®¶ng m−u toan xÐt l¹i lý luËn vµ s¸ch l−îc m¸c-xÝt, m−u toan ®· ®−îc Lª-nin x©y dùng nªn tõ thêi kú b¸o "Tia löa"; "c¾t xÐn" c−¬ng lÜnh cña ®¶ng. Khi nhËn xÐt chñ nghÜa nã ®øng ë trung t©m cña cuéc ®Êu tranh b¶o vÖ tÝnh ®¶ng. xÐt l¹i trong thêi kú ®ã "lµ sù tõ bá mét c¸ch hÌn nh¸t, Cho r»ng viÖc tuyªn truyÒn b»ng b¸o chÝ cã ý nghÜa hÕt lÐn lót, th−êng hay dïng nh÷ng lý do "thùc tiÔn" ⎯ chñ søc quan träng, Lª-nin ®· d¹y cho ®¶ng biÕt ®¸nh gi¸ cao yÕu lµ nh÷ng lý do tùa hå nh− lµ thùc tiÔn ⎯ ®Ó tù biÖn b¸o chÝ cña c«ng nh©n, chó ý theo dâi sù ph¸t triÓn cña nã, hé cho m×nh" (tËp nµy, tr. 91), Lª-nin ®· chØ râ r»ng nh÷ng cñng cè uy tÝn cña nã trong hµng ngò c«ng nh©n, x©y dùng ng−êi b«n-sª-vÝch cÇn ph¶i lîi dông cuéc vËn ®éng bÇu nh÷ng mèi quan hÖ chÆt chÏ cña c¸c tê b¸o b«n-sª-vÝch cö ®Ó v¹ch mÆt bän xÐt l¹i vµ ®Ó b¶o vÖ nh÷ng c¬ së lý víi quÇn chóng c«ng nh©n réng r·i. Ng−êi chØ ra r»ng b¸o luËn cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng. chÝ cÇn ph¶i gi÷ mét vai trß to lín trong viÖc tæ chøc vµ Trong cuéc vËn ®éng bÇu cö, Lª-nin coi viÖc tiÕn hµnh ®éng viªn quÇn chóng, trong viÖc gi¸o dôc chñ nghÜa céng mét c¸ch ®óng ®¾n s¸ch l−îc "khèi liªn minh ph¸i t¶", s¸ch s¶n cho nh©n d©n. Cïng víi b¸o "Sù thËt", c¶ mét thÕ hÖ l−îc tho¶ thuËn t¹m thêi víi ph¸i lao ®éng, §¶ng x· héi c«ng nh©n c¸ch m¹ng ®· tr−ëng thµnh, nh÷ng c«ng nh©n chñ nghÜa - c¸ch m¹ng vµ §¶ng lao ®éng "x· héi chñ nghÜa nµy ®· ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc chuÈn bÞ vµ nh©n d©n", s¸ch l−îc do ph¸i b«n-sª-vÝch v¹ch ra vµ tiÕn tiÕn hµnh cuéc C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi hµnh trong thêi kú vËn ®éng bÇu cö §u-ma nhµ n−íc, vÜ ®¹i. Nh÷ng truyÒn thèng cña b¸o "Sù thËt" ®· ®−îc tiÕp lµ cã ý nghÜa lín. Khi thùc hiÖn s¸ch l−îc "khèi liªn minh tôc ph¸t huy h¬n n÷a trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö míi, ph¸i t¶", nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®Æt ra nhiÖm vô gi¶i
XXIV Lêi tùa Lêi tùa XXV tho¸t nh÷ng phÇn tö d©n chñ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ cña ®¶ng trong cuéc bÇu cö, còng nh− trong ®¶ng ®oµn sau ra khái ¶nh h−ëng cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa. nµy ë ngay trong §u-ma. Lª-nin ®· chØ râ r»ng, ®¶ng ta vµo Lª-nin viÕt: "VÊn ®Ò khèi liªn minh ph¸i t¶ lµ mét vÊn ®Ò §u-ma kh«ng ph¶i lµ ®Ó ch¬i c¸i trß "c¶i c¸ch" ë §u-ma, nguyªn t¾c quan träng vµ ®¸ng chó ý... "Ðp buéc" quÇn mµ ®Ó tõ trªn diÔn ®µn cña §u-ma kªu gäi quÇn chóng chóng d©n chñ ®«ng ®¶o nhÊt trong n−íc (n«ng d©n vµ ®Êu tranh, gi¶i thÝch häc thuyÕt chñ nghÜa x· héi, v¹ch trÇn nh÷ng tÇng líp t−¬ng tù nh− giai cÊp tiÓu t− s¶n kh«ng mäi sù lõa dèi cña chÝnh phñ vµ cña ph¸i tù do, bãc trÇn lµm n«ng nghiÖp) "ph¶i lùa chän gi÷a nh÷ng ng−êi d©n nh÷ng thiªn kiÕn b¶o hoµng trong c¸c tÇng líp l¹c hËu trong chñ - lËp hiÕn vµ nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt"; tiÕn hµnh ®−êng nh©n d©n vµ nh÷ng gèc rÔ giai cÊp cña c¸c ®¶ng t− s¶n, lèi "hµnh ®éng chung" cña c«ng nh©n vµ ph¸i d©n chñ n«ng ®Ó chuÈn bÞ mét ®éi ngò chiÕn sÜ gi¸c ngé cho cuéc c¸ch d©n võa chèng l¹i chÕ ®é cò võa chèng l¹i giai cÊp t− s¶n tù m¹ng míi ë Nga. do chñ nghÜa ph¶n c¸ch m¹ng vµ ng¶ nghiªng, ⎯ ®ã lµ c¬ së vµ Lª-nin hÕt søc chó ý gi¶i thÝch râ thùc chÊt cña nh÷ng thùc chÊt cña s¸ch l−îc "khèi liªn minh ph¸i t¶"" (tr. 115 - 116). chÝnh ®¶ng tham gia cuéc vËn ®éng bÇu cö. Trong c¸c bµi Trong khi b¶o vÖ chñ tr−¬ng "khèi liªn minh ph¸i t¶" "Cuéc vËn ®éng bÇu cö §u-ma nhµ n−íc IV", "Ph¸i lao chèng l¹i sù ®¶ kÝch cña ph¸i thñ tiªu, Lª-nin ®· dùa vµo ®éng vµ ph¸i d©n chñ c«ng nh©n", "C¸c chÝnh ®¶ng trong 5 mét lo¹t chØ gi¸o cña M¸c vµ ¡ng-ghen lµ nh÷ng ng−êi n¨m cña §u-ma III", "C¸c chÝnh ®¶ng ë Nga" vµ trong trong ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña m×nh ®· nhiÒu lÇn ¸p dông nh÷ng bµi kh¸c, Lª-nin ®· nhËn xÐt c¸c chÝnh ®¶ng, v¹ch s¸ch l−îc tho¶ thuËn t¹m thêi vµ liªn minh víi ph¸i d©n trÇn c¸c ®¶ng ph¸i h÷u cña bän Tr¨m ®en vµ bän th¸ng chñ tiÓu t− s¶n ®Ó hµnh ®éng chung chèng l¹i ph¸i ph¶n M−êi, v¹ch râ tÝnh chÊt ph¶n c¸ch m¹ng cña c¸i ®¶ng chñ ®éng. Lª-nin coi viÖc ph¸i thñ tiªu tõ bá "khèi liªn minh yÕu cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa ë Nga ⎯ §¶ng ph¸i t¶" lµ sù ph¶n béi sù nghiÖp cña ph¸i d©n chñ. Ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, ®¶ng cña nh÷ng kÎ gi¶ nh©n gi¶ nghÜa chØ râ r»ng s¸ch l−îc "khèi liªn minh ph¸i t¶" lµ b¾t buéc ch¬i trß ®èi lËp. Sau khi nªu râ bé mÆt tiÓu t− s¶n cña ®èi víi bÊt kú mét ®¶ng c«ng nh©n nµo trong bÊt kú phong c¸c ®¶ng d©n tuý ⎯ §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, trµo d©n chñ - t− s¶n nµo, r»ng mäi th¾ng lîi cña c¸c phong ph¸i lao ®éng, §¶ng lao ®éng "x· héi chñ nghÜa nh©n d©n" ⎯ trµo gi¶i phãng, d©n chñ ®Òu lu«n lu«n g¾n liÒn víi viÖc vµ sù ng¶ nghiªng cña chóng gi÷a giai cÊp c«ng nh©n vµ giai ¸p dông ®óng ®¾n s¸ch l−îc "khèi liªn minh ph¸i t¶". S¸ch cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, Lª-nin ®· ®Ò ra nhiÖm vô kÐo l−îc ®ã cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch cã ý nghÜa quèc tÕ nh÷ng ng−êi d©n chñ tiÓu t− s¶n ra khái ¶nh h−ëng cña lín lao. S¸ch l−îc ®ã d¹y cho c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng ph¸i tù do, ®oµn kÕt phe d©n chñ võa chèng l¹i ph¸i h÷u, nh©n biÕt ¸p dông s¸ch l−îc tho¶ thuËn cã nguyªn t¾c víi võa chèng l¹i §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn. c¸c ®¶ng vµ c¸c tæ chøc kh¸c v× lîi Ých t¨ng c−êng nh÷ng §¶ng b«n-sª-vÝch ®· lîi dông cuéc vËn ®éng bÇu cö vÞ trÝ cña giai cÊp c«ng nh©n, v× lîi Ých ®oµn kÕt mäi lùc §u-ma IV ®Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c c¸ch m¹ng trong quÇn l−îng tiÕn bé trong cuéc ®Êu tranh v× d©n chñ vµ chñ nghÜa chóng. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn gian khæ d−íi chÕ ®é Nga x· héi. hoµng, nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· tiÕn hµnh c«ng t¸c Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch coi viÖc tuyªn truyÒn chñ nghÜa th−êng xuyªn, khã kh¨n nh»m tËp hîp c¸c lùc l−îng c¸ch x· héi vµ tæ chøc giai cÊp c«ng nh©n lµ nhiÖm vô chñ yÕu m¹ng.
XXVI Lêi tùa Lêi tùa XXVII Lª-nin ®· chó ý theo dâi nh÷ng th¾ng lîi cña phong trµo ®Õ quèc, chèng phong kiÕn, vµ chÝnh v× vËy mµ hä cã kh¶ c¸ch m¹ng quèc tÕ. Trong bµi b¸o cña m×nh "Chñ nghÜa n¨ng tham gia cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng chèng chñ nghÜa d©n chñ vµ chñ nghÜa d©n tuý ë Trung-quèc", Lª-nin ®· ®Õ quèc vµ chÕ ®é phong kiÕn. chµo mõng cuéc c¸ch m¹ng Trung-quèc, ®· chøng minh Trong tËp nµy cßn cã in bµi b¸o xuÊt s¾c cña Lª-nin con ®−êng ph¸t triÓn lÞch sö tÊt yÕu cña c¸ch m¹ng Trung- "Kû niÖm GhÐc-txen", bµi b¸o nµy cã ý nghÜa lý luËn vµ quèc. Lª-nin ®· viÕt: nh©n d©n Trung-quèc "ch¼ng nh÷ng lÞch sö lín lao. Trong bµi nµy Lª-nin chia lÞch sö phong biÕt xãt xa vÒ t×nh tr¹ng n« lÖ l©u ®êi cña m×nh, ch¼ng trµo gi¶i phãng ë Nga ra lµm ba thêi kú. Lª-nin ®· viÕt: nh÷ng biÕt m¬ −íc ®Õn tù do vµ b×nh ®¼ng, mµ cßn biÕt thÕ hÖ ®Çu tiªn ho¹t ®éng trong c¸ch m¹ng Nga lµ tÇng líp ®Êu tranh chèng l¹i nh÷ng kÎ ®· ¸p bøc Trung-quèc quý téc vµ ®Þa chñ, nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng th¸ng Ch¹p hµng thÕ kû" (tr. 514). V¹ch ra chñ nghÜa kh«ng t−ëng, vµ GhÐc-txen. "Sè nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng Êy kh«ng cã bao tÝnh chÊt sai lÇm trong mét sè quan ®iÓm cña nhµ nhiªu. Hä rÊt c¸ch biÖt víi nh©n d©n. Nh−ng sù nghiÖp cña d©n chñ c¸ch m¹ng T«n DËt Tiªn, l·nh tô cña phong trµo hä kh«ng uæng phÝ. Nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng th¸ng Ch¹p ®· gi¶i phãng d©n téc ë Trung-quèc, Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ cao thøc tØnh GhÐc-txen. GhÐc-txen ®· më réng viÖc cæ ®éng c¸ch chñ nghÜa d©n chñ céng hoµ chiÕn ®Êu, ch©n thùc cña «ng, m¹ng", mµ viÖc cæ ®éng ®ã ®· ®−îc c¸c nhµ c¸ch m¹ng mèi c¶m t×nh nång nhiÖt cña «ng ®èi víi nh÷ng ng−êi lao b×nh d©n, kÓ tõ TsÐc-n−-sÐp-xki cho ®Õn c¸c anh hïng trong ®éng vµ bÞ ¸p bøc, lßng tin t−ëng vµo chÝnh nghÜa vµ søc nhãm "D©n ý", kÕ tôc, më réng vµ cñng cè. Thay thÕ hä m¹nh cña hä. Ng−êi tá lßng tin t−ëng r»ng kh«ng mét lµ giai cÊp v« s¶n, lµ giai cÊp duy nhÊt triÖt ®Ó c¸ch m¹ng, lùc l−îng nµo trªn thÕ giíi cã thÓ quÐt s¹ch khái mÆt ®Êt ®· ®øng ra l·nh ®¹o quÇn chóng vµ lÇn ®Çu tiªn ®· lµm chñ nghÜa d©n chñ anh hïng cña quÇn chóng nh©n d©n cho hµng triÖu n«ng d©n ®øng lªn tham gia mét cuéc ®Êu Trung-quèc. tranh c¸ch m¹ng c«ng khai. Khi xem xÐt vÊn ®Ò t−¬ng quan cña nh÷ng ®éng lùc Lª-nin nhËn ®Þnh GhÐc-txen lµ mét trong nh÷ng nhµ d©n trong c¸c cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë ch©u ¸, Lª-nin chñ c¸ch m¹ng Nga ®Çu tiªn "®· ®ãng mét vai trß lín lao ®· chØ ra r»ng liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng trong viÖc chuÈn bÞ cho cuéc c¸ch m¹ng Nga". Ng−êi d©n lµ lùc l−îng quan träng nhÊt trong sù nghiÖp giµnh lÊy viÕt vÒ GhÐc-txen nh− lµ mét nhµ t− t−ëng kiÖt xuÊt vµ b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc, thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch "®· tiÕn ®Õn s¸t chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ d©n chñ s©u s¾c. §ång thêi Ng−êi còng v¹ch ra vai trß ®· dõng l¹i tr−íc chñ nghÜa duy vËt lÞch sö". Lª-nin nhÊt ®Þnh cña giai cÊp t− s¶n d©n téc, giai cÊp nµy mÆc ®¸nh gi¸ cao ho¹t ®éng v¨n häc - chÝnh luËn vµ xuÊt b¶n dï kh«ng kiªn ®Þnh vµ cã thÓ ph¶n béi, nh−ng vÉn cã thÓ cña GhÐc-txen lµ ng−êi ®· lËp ra ë Lu©n-®«n mét nhµ ho¹t ®éng trong phe d©n chñ ®Ó gi¶i phãng ®Êt n−íc khái in Nga vµ ®· x©y dùng b¸o chÝ Nga tù do ë ngoµi chÕ ®é thùc d©n. ChØ thÞ ®ã cña Lª-nin cã ý nghÜa to lín n−íc. trong nh÷ng ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ giai cÊp t− s¶n Phª ph¸n tÝnh chÊt sai lÇm vµ kh«ng t−ëng trong häc d©n téc trong c¸c n−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc kh«ng g¾n thuyÕt x· héi chñ nghÜa cña GhÐc-txen, Lª-nin viÕt r»ng trong bã víi c¸c giíi ®Õ quèc, cã lîi Ých kh¸ch quan trong viÖc nh÷ng ®iÒu kiÖn cña n−íc Nga n«ng n« håi nöa ®Çu thÕ thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña cuéc c¸ch m¹ng chèng kû XIX, GhÐc-txen ®· kh«ng thÓ nh×n thÊy giai cÊp c«ng
XXVIII Lêi tùa Lêi tùa XXIX nh©n, kh«ng thÓ hiÓu ®−îc vai trß lÞch sö cña giai cÊp ®ã. néi dung b¶n thuyÕt tr×nh ®ã trïng hîp víi nh÷ng luËn Nh−ng vÒ cuèi ®êi, «ng còng ®· "h−íng vÒ phÝa Quèc tÕ,... ®iÓm chÝnh cña bµi b¸o "Cao trµo c¸ch m¹ng". vÒ Quèc tÕ do M¸c l·nh ®¹o". ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin * * trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x« * Trong tËp nµy cßn in "§Ò nghÞ vÒ ®iÒu lÖ cña Tæ chøc ë ngoµi n−íc" ®−îc ®−a ra t¹i Héi nghÞ cña c¸c nhãm b«n- sª-vÝch ë ngoµi n−íc häp t¹i Pa-ri, lµ tµi liÖu lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo Toµn tËp. Trong phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ" cã nhiÒu v¨n kiÖn cña Lª-nin liªn quan ®Õn viÖc chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh Héi nghÞ ®¹i biÓu VI toµn Nga (Héi nghÞ Pra-ha) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Nh÷ng v¨n kiÖn ®ã lµ: "§Ò c−¬ng b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh trong ®¶ng t¹i Héi nghÞ c¸c nhãm b«n-sª-vÝch ë ngoµi n−íc", "B¶n tãm t¾t b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ" (c«ng bè lÇn ®Çu), nhËn xÐt vÒ dù th¶o nghÞ quyÕt "VÒ Ban tæ chøc ë Nga phô tr¸ch triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu", "B¶n tãm t¾t bµi ph¸t biÓu vÒ viÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña héi nghÞ ®¹i biÓu", "Dù th¶o nh÷ng ®iÒu söa ®æi ®iÒu lÖ tæ chøc cña ®¶ng", nh÷ng nhËn xÐt ®èi víi b¶n dù th¶o nghÞ quyÕt "VÒ tÝnh chÊt vµ h×nh thøc tæ chøc cña c«ng t¸c ®¶ng" vµ nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ cho b¶n nghÞ quyÕt vÒ "cuéc vËn ®éng thØnh cÇu". Nh÷ng v¨n kiÖn ®ã cïng víi nh÷ng tµi liÖu chñ yÕu trong tËp nµy, nªu râ ho¹t ®éng lín lao cña Lª-nin nh»m chuÈn bÞ héi nghÞ ®¹i biÓu, vai trß l·nh ®¹o cña Ng−êi trong viÖc tiÕn hµnh héi nghÞ ®¹i biÓu Êy, cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng vµ kh«ng mÖt mái nh»m phôc håi vµ cñng cè ®¶ng v« s¶n kiÓu míi, vµ cã tÇm quan träng lín ®èi víi viÖc nghiªn cøu ho¹t ®éng cña héi nghÞ ®¹i biÓu. LÇn ®Çu tiªn trong Toµn tËp còng cã in dµn bµi b¶n thuyÕt tr×nh "Cao trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n Nga",
1 kÕt thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng Hai n¨m tr−íc, trªn b¸o chÝ cña §¶ng d©n chñ - x· héi, ng−êi ta cã thÓ thÊy nh÷ng bµi nãi vÒ "cuéc khñng ho¶ng thèng nhÊt" trong ®¶ng 1). Sù tan r· vµ sôp ®æ cña thêi kú ph¶n c¸ch m¹ng ®· g©y ra nh÷ng sù ph©n nhãm míi vµ chia rÏ míi, ®· lµm cho cuéc ®Êu tranh ë ngoµi n−íc thªm gay g¾t, vµ kh«ng Ýt nh÷ng ng−êi thiÕu lßng tin hoÆc thÇn kinh kh«ng v÷ng ®· mÊt tinh thÇn khi thÊy t×nh h×nh néi bé cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi trë nªn gay go. HiÓn nhiªn lµ ngµy nay, cïng víi viÖc thµnh lËp Ban tæ chøc ë Nga1, nÕu ®ã kh«ng ph¶i lµ b−íc kÕt thóc cña cuéc khñng ho¶ng, th× Ýt ra ®ã còng lµ sù b¾t ®Çu cña mét b−íc ngoÆt míi vµ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, dÉn tíi mét t×nh h×nh tèt ®Ñp h¬n trong sù ph¸t triÓn cña ®¶ng. V× thÕ, thö nh×n l¹i mét c¸ch tæng qu¸t giai ®o¹n ®· qua trong sù ph¸t triÓn néi t¹i cña ®¶ng vµ nh÷ng triÓn väng trong t−¬ng lai s¾p ®Õn, lµ mét viÖc hîp thêi. Cuéc c¸ch m¹ng ®· ®Ó l¹i mét §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga bao gåm ba tæ chøc d©n chñ - x· héi riªng rÏ, ®éc lËp cña c¸c d©n téc vµ hai phe ph¸i ë Nga theo nghÜa hÑp cña tõ ®ã. Kinh nghiÖm cña nh÷ng sù kiÖn hÕt søc phong phó trong nh÷ng n¨m 1905, 1906 vµ 1907 ®· chøng _______________________________________ 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 19, tr. 323 - 396.
2 V. I. Lª-nin KÕt thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng 3 minh r»ng nh÷ng céi nguån s©u xa cña nh÷ng phe ph¸i nghÞ toµn thÓ vµ ®−îc ®¨ng ngay sau héi nghÞ, cã thÓ gióp Êy n»m trong c¸c khuynh h−íng ph¸t triÓn cña giai cÊp cho viÖc gi¶i thÝch ®ã ®−îc nhiÒu h¬n lµ nh÷ng lêi nghÞ v« s¶n, trong hoµn c¶nh sinh sèng cña giai cÊp Êy ë thêi luËn dµi dßng hoÆc nh÷ng ®o¹n trÝch dÉn lÊy trong nh÷ng ®¹i c¸ch m¹ng t− s¶n hiÖn nay. Chóng ta ®· trÌo lªn ®−îc "v¨n kiÖn" trùc tiÕp h¬n vµ cã sè l−îng nhiÒu h¬n. §ång kh¸ cao trªn ngän nói, nh−ng bän ph¶n c¸ch m¹ng l¹i ®Èy chÝ I-«-nèp, mét ng−êi thuéc ph¸i Bun, mét trong nh÷ng chóng ta tõ trªn nói xuèng thung lòng. Giai cÊp v« s¶n thñ lÜnh cña "ph¸i ®iÒu hoµ" lµ ph¸i chiÕm −u thÕ trong ph¶i chØnh ®èn l¹i hµng ngò cña m×nh vµ tËp hîp l¹i lùc héi nghÞ toµn thÓ, ®· viÕt bµi "Cã kh¶ n¨ng thèng nhÊt l−îng trong hoµn c¶nh cã c¸c gi¸ treo cæ cña Xt«-l−-pin ®¶ng hay kh«ng?" ®¨ng trªn tê "Chuyªn san tranh luËn" 4, vµ nh÷ng tiÕng rªn xiÕt kh«ng ngít cña ph¸i "Nh÷ng c¸i mèc". sè 1 (19 th¸ng Ba 1910; tr. 6 ban biªn tËp chó thÝch: "bµi Hoµn c¶nh míi ®· g©y ra mét sù ph©n nhãm míi cña nµy ®−îc viÕt tr−íc ngµy häp héi nghÞ toµn thÓ"), trong c¸c xu h−íng ë trong §¶ng d©n chñ - x· héi. D−íi ¸ch bµi ®ã cña I-«-nèp cã ®o¹n nh− sau: nÆng nÒ cña nh÷ng ngµy ®en tèi, nh÷ng thµnh phÇn d©n "MÆc dï b¶n th©n chñ nghÜa triÖu håi vµ chñ nghÜa thñ tiªu cã chñ - x· héi Ýt kiªn ®Þnh nhÊt, nh÷ng ng−êi b¹n ®−êng t− h¹i cho ®¶ng nh− thÕ nµo ®i n÷a, nh−ng h×nh nh− kh«ng cßn nghi ngê s¶n ®ñ c¸c lo¹i cña giai cÊp v« s¶n ®· b¾t ®Çu t¸ch khái g× c¶ lµ c¸c chñ nghÜa ®ã cã ¶nh h−ëng tèt ®èi víi c¸c phe ph¸i. BÖnh lý häc nªu ra hai lo¹i nhät: lo¹i ®éc vµ lo¹i lµnh. Lo¹i nhät lµnh hai ph¸i míi. Cã hai trµo l−u thÓ hiÖn næi bËt nhÊt sù rêi ®−îc coi lµ mét bÖnh cã Ých cho c¬ thÓ. Trong qu¸ tr×nh m−ng mñ nã bá ®ã trong phong trµo d©n chñ - x· héi: chñ nghÜa thñ ®· tËp trung tÊt c¶ nh÷ng ®éc tè trong toµn th©n l¹i, vµ do ®ã lµm cho tiªu vµ chñ nghÜa triÖu håi2. Hai trµo l−u ®ã còng g©y ra c¬ thÓ ®−îc lµnh m¹nh. T«i cho r»ng chñ nghÜa thñ tiªu còng gi÷ mét mét c¸ch tÊt yÕu c¸i khuynh h−íng muèn xÝch l¹i gÇn nhau vai trß nh− thÕ ®èi víi chñ nghÜa men-sª-vÝch, vµ chñ nghÜa triÖu håi - cña nh÷ng h¹t nh©n c¬ b¶n, vÉn cßn trung thµnh víi chñ chñ nghÜa tèi hËu th− còng gi÷ mét vai trß nh− thÕ ®èi víi chñ nghÜa nghÜa M¸c, cña c¶ hai ph¸i. §ã lµ t×nh h×nh ®· dÉn tíi b«n-sª-vÝch". viÖc triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ håi th¸ng Giªng 1910 ⎯ lµ §ã lµ sù ®¸nh gi¸ t×nh h×nh do ng−êi thuéc "ph¸i ®iÒu khëi ®iÓm cña nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc, cña nh÷ng hoµ" ®−a ra trong thêi gian häp héi nghÞ toµn thÓ, sù ®¸nh b−íc tiÕn lªn vµ nh÷ng sù dao ®éng thôt lïi trong sù ph¸t gi¸ nµy miªu t¶ chÝnh x¸c t©m lý vµ t− t−ëng cña chñ nghÜa triÓn sau ®ã cña §¶ng d©n chñ - x· héi3. ®iÒu hoµ lµ chñ nghÜa ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi trong héi C«ng lao kh«ng thÓ xo¸ bá ®−îc vÒ mÆt t− t−ëng cña nghÞ toµn thÓ. T− t−ëng c¬ b¶n trong ®o¹n trÝch nµy ®óng, c«ng viÖc mµ héi nghÞ toµn thÓ ®· lµm, còng nh− sai lÇm ngh×n lÇn ®óng, vµ chÝnh v× nã ®óng cho nªn nh÷ng ng−êi rÊt lín, cã tÝnh chÊt "®iÒu hoµ chñ nghÜa" mµ héi nghÞ b«n-sª-vÝch (ngay tr−íc ngµy héi nghÞ toµn thÓ häp, ®· toµn thÓ ®· m¾c ph¶i, cho tíi nay vÉn cßn nhiÒu ng−êi hoµn toµn triÓn khai cuéc ®Êu tranh chèng c¶ chñ nghÜa thñ ch−a hiÓu râ. Mµ kh«ng hiÓu râ ®iÓm ®ã, th× còng sÏ kh«ng tiªu lÉn chñ nghÜa triÖu håi) trong héi nghÞ toµn thÓ kh«ng thÓ hiÓu chót g× hÕt vÒ t×nh h×nh hiÖn nay ë trong ®¶ng. thÓ ®o¹n tuyÖt víi ph¸i ®iÒu hoµ. Së dÜ hä kh«ng thÓ ®o¹n V× thÕ, l¹i mét lÇn n÷a chóng t«i ph¶i gi¶i thÝch râ khëi tuyÖt lµ v× vÒ t− t−ëng c¬ b¶n th× hä nhÊt trÝ; hä bÊt ®iÓm cña cuéc khñng ho¶ng hiÖn nay. ®ång chØ lµ vÒ h×nh thøc thùc hiÖn t− t−ëng ®ã; h×nh thøc §o¹n trÝch dÉn sau ®©y lÊy trong bµi cña mét ng−êi ph¶i phôc tïng néi dung, ⎯ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· nghÜ thuéc "ph¸i ®iÒu hoµ", ®−îc viÕt ngay tr−íc ngµy häp héi nh− thÕ vµ hä ®· ®óng, tuy r»ng do sai lÇm cña ph¸i ®iÒu
4 V. I. Lª-nin KÕt thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng 5 hßa, "viÖc lµm cho h×nh thøc thÝch øng víi néi dung" ®ã c«ng t¸c trong c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cña ®¶ng. ®· lµm cho ®¶ng hÇu nh− "mÊt kh«ng" hai n¨m. N¨m ®ã (1910), c¶ ph¸i "TiÕng nãi" lÉn ph¸i "TiÕn lªn" Sai lÇm ®ã ë chç nµo? ë chç ®¸ng lÏ ph¶i hîp ph¸p vµ T¬-rèt-xki trªn thùc tÕ ®· t¸ch khái ®¶ng ®Ó ch¹y ®Õn hãa nh÷ng trµo l−u ®ang tù ch÷a khái (vµ chØ trong chõng chÝnh lµ víi chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa triÖu håi - mùc mµ hä ch÷a khái ®−îc) nh÷ng "môn nhät" vµ chØ hîp chñ nghÜa tèi hËu th−. "Nhät lµnh" còng vÉn lµ nhät, chóng ph¸p ho¸ nh÷ng trµo l−u Êy th«i, th× ph¸i ®iÒu hoµ l¹i ®· l¹i ph¸t triÓn kh«ng lµnh, v× chóng ®· kh«ng bµi tiÕt nh÷ng hîp ph¸p ho¸ tÊt c¶, kh«ng trõ mét trµo l−u nµo, trªn c¬ "®éc tè" ra khái c¬ thÓ cña ®¶ng, mµ vÉn tiÕp tôc g©y bÖnh së lêi høa su«ng lµ sÏ tù ch÷a khái. C¶ ph¸i "TiÕn lªn" 5 cho c¬ thÓ ®ã, duy tr× c¬ thÓ Êy ë trong tr¹ng th¸i bÖnh lÉn ph¸i "TiÕng nãi" vµ T¬-rèt-xki ®Òu ®· "ký tªn" vµo b¶n ho¹n, lµm cho nã kh«ng thÓ lµm c«ng t¸c cña ®¶ng ®−îc. nghÞ quyÕt ph¶n ®èi chñ nghÜa triÖu håi vµ chñ nghÜa thñ C«ng t¸c ®ã cña ®¶ng (trªn s¸ch b¸o c«ng khai ®èi víi tiªu, ⎯ nghÜa lµ hä ®· høa sÏ "tù ch÷a khái", ⎯ vµ thÕ lµ mäi ng−êi) ®· ®−îc nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ ph¸i hÕt. Ph¸i ®iÒu hoµ "®· tin" vµo lêi høa vµ ®· lÉn lén ®¶ng Plª-kha-nèp tiÕn hµnh, bÊt chÊp c¶ nh÷ng nghÞ quyÕt "®iÒu víi c¸c nhãm nhá ë ngoµi ®¶ng, tøc lµ nh÷ng "môn nhät" hoµ chñ nghÜa" vµ c¸c ban do héi nghÞ toµn thÓ lËp ra, nh»m nh− chÝnh hä ®· thõa nhËn. Theo quan ®iÓm chÝnh trÞ chèng l¹i ph¸i "TiÕng nãi" vµ ph¸i "TiÕn lªn", chø kh«ng thùc tiÔn, ®ã lµ mét hµnh ®éng Êu trÜ; theo mét quan ®iÓm cïng lµm viÖc víi hä (bëi v× kh«ng thÓ cïng lµm viÖc víi s©u s¾c h¬n, th× ®ã lµ mét hµnh ®éng kh«ng cã tÝnh t− ph¸i thñ tiªu vµ ph¸i triÖu håi - ph¸i tèi hËu th−). t−ëng, lµ v« nguyªn t¾c, lµ mét hµnh ®éng ©m m−u: thËt C«ng viÖc ë n−íc Nga th× nh− thÕ nµo? Mét n¨m nay, vËy, nÕu ai thËt sù tin r»ng chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa Ban chÊp hµnh trung −¬ng kh«ng häp lÇn nµo! T¹i sao? triÖu håi - chñ nghÜa tèi hËu th− lµ nh÷ng môn nhät, th× T¹i v× c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng ë Nga (nh÷ng ng−êi Êy sÏ kh«ng thÓ kh«ng hiÓu r»ng môn nhän, mét khi ng−êi thuéc ph¸i ®iÒu hßa thËt xøng ®¸ng ®−îc tê "TiÕng ®· chÝn mñ, th× ph¶i rót nh÷ng ®éc tè ra khái c¬ thÓ, ph¶i nãi cña ph¸i thñ tiªu" «m h«n) vÉn "mêi mäc" ph¸i thñ th¶i c¸c ®éc tè ®ã ra ngoµi c¬ thÓ. Ng−êi ®ã sÏ kh«ng thÓ tiªu, nh−ng mét n¨m, råi mét n¨m ba th¸ng tr«i qua mµ gãp phÇn lµm nhiÔm ®éc c¬ thÓ b»ng nh÷ng m−u toan ®Èy vÉn kh«ng thÓ "mêi" hä l¹i ®−îc mét lÇn! §¸ng tiÕc lµ c¸c chÊt ®éc cña "môn nhät" vµo bªn trong. trong héi nghÞ toµn thÓ, ph¸i ®iÒu hoµ tèt bông cña chóng N¨m ®Çu tiªn sau héi nghÞ toµn thÓ ®· thùc sù ph¬i ta l¹i kh«ng dù kiÕn tr−íc c¸i chÕ ®é "c−ìng bøc ph¶i ®Õn" trÇn hµnh ®éng thiÕu tÝnh t− t−ëng cña ph¸i ®iÒu hoµ. Trong Ban chÊp hµnh trung −¬ng. KÕt qu¶ chÝnh lµ ®i ®Õn mét suèt n¨m ®ã, nh÷ng ng−êi thùc sù lµm c«ng t¸c cña ®¶ng t×nh h×nh v« lý, nhôc nh· cho ®¶ng, t×nh h×nh mµ nh÷ng (⎯ tÈy röa, ch÷a ch¹y môn nhät) lµ nh÷ng ng−êi b«n-sª- ng−êi b«n-sª-vÝch ®· dù kiÕn trong héi nghÞ toµn thÓ, vÝch vµ ph¸i Plª-kha-nèp. C¶ tê "Ng−êi d©n chñ - x· héi" 6 khi ph¶n ®èi sù dÔ tin vµ sù ng©y th¬ cña ph¸i ®iÒu hoµ: lÉn tê "B¸o c«ng nh©n"7 (sau khi T¬-rèt-xki ®uæi ®¹i biÓu c«ng t¸c ë Nga bÞ ®×nh ®èn, ®¶ng bÞ trãi tay, cßn trªn c¸c Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®i) ®Òu chøng minh sù thùc trang cña tê "B×nh minh cña chóng ta" 9 vµ "TiÕn lªn" th× ®ã. Mét sè xuÊt b¶n phÈm hîp ph¸p n¨m 19108 mµ ai l¹i tu«n ra hµng trµng nh÷ng sù c«ng kÝch ghª tëm, cã còng biÕt, còng chøng minh sù thùc ®ã. §©y kh«ng ph¶i tÝnh chÊt tù do chñ nghÜa vµ v« chÝnh phñ nh»m chèng lµ nh÷ng lêi nãi su«ng, mµ chÝnh lµ sù thùc: cïng nhau l¹i ®¶ng! Mét mÆt lµ Mi-kha-in, R«-man vµ I-u-ri, mÆt
6 V. I. Lª-nin KÕt thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng 7 kh¸c lµ ph¸i triÖu håi vµ ph¸i t¹o thÇn10, chóng ®Òu ra søc mét ®iÓm cuèi cïng kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc: hoÆc lµ mang ph¸ ho¹i c«ng t¸c cña §¶ng d©n chñ - x· héi, cßn nh÷ng hÕt søc ra mµ lµm viÖc, kh«ng "chê ®îi" ai hÕt, kh«ng "mêi uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng theo chñ nghÜa ®iÒu hoµ mäc" ai hÕt (ai muèn vµ cã thÓ lµm viÖc theo tinh thÇn d©n th× l¹i "mêi mäc" ph¸i thñ tiªu vµ "chê ®îi" chóng! chñ - x· héi, th× ng−êi Êy kh«ng cÇn ®Õn sù mêi mäc!), Trong b¶n "th«ng b¸o" ngµy 5 th¸ng Ch¹p 1910, nh÷ng hoÆc lµ tiÕp tôc mÆc c¶ ®i mÆc c¶ l¹i víi T¬-rèt-xki, víi ng−êi b«n-sª-vÝch ®· c«ng khai vµ chÝnh thøc tuyªn bè tê "TiÕn lªn", v. v.. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· chän con r»ng hä xo¸ bá b¶n hiÖp −íc ký kÕt víi tÊt c¶ c¸c ph¸i kh¸c. ®−êng thø nhÊt, vÒ ®iÓm nµy hä ®· tuyªn bè mét c¸ch ViÖc ph¸ ho¹i b¶n "hoµ −íc" ®−îc ký kÕt trong héi nghÞ th¼ng th¾n vµ râ rµng t¹i héi nghÞ c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh toµn thÓ, viÖc tê "TiÕng nãi"11, tê "TiÕn lªn", T¬-rèt-xki trung −¬ng häp t¹i Pa-ri14 råi. T−-sca vµ ®ång bän th× ®· ph¸ ho¹i "hoµ −íc", ⎯ ®ã lµ mét sù thùc ®· ®−îc mäi chän (vµ ®· Ðp c¶ Ban kü thuËt vµ Ban tæ chøc ë ngoµi ng−êi hoµn toµn c«ng nhËn. n−íc 15 ph¶i chän) con ®−êng thø hai; kh¸ch quan mµ xÐt GÇn nöa n¨m (®Õn th¸ng S¸u 1911) ®· tr«i qua víi nh÷ng th× con ®−êng nµy chung quy l¹i lµ mét ho¹t ®éng ©m m−u m−u toan triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ ë n−íc ngoµi; theo v« Ých vµ ®¸ng th−¬ng, nh− ®· ®−îc chØ ra tØ mØ trong b¶n hiÖp −íc th× héi nghÞ ®ã nhÊt ®Þnh ph¶i ®−îc triÖu tiÓu phÈm ®¨ng trªn tê "Ng−êi d©n chñ - x· héi", sè 241). tËp trong qu·ng thêi gian kh«ng qu¸ ba th¸ng. Ph¸i thñ KÕt qu¶ thÕ nµo, ngµy nay mäi ng−êi ®Òu thÊy. §Õn tiªu (ph¸i "TiÕng nãi" ⎯ ph¸i Bun ⎯ Sv¸c-tx¬) ®· ph¸ ho¹i ngµy 1 th¸ng M−êi mét, Ban tæ chøc ë Nga ®· ®−îc c¶ héi nghÞ toµn thÓ ë n−íc ngoµi. Lóc ®ã khèi liªn minh thµnh lËp. Thùc ra, ban Êy lµ do nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ba nhãm ⎯ b«n-sª-vÝch, Ba-lan vµ "ph¸i ®iÒu hoµ" ⎯ ®· m−u vµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng16 ë Nga lËp ra. toan cøu v·n t×nh thÕ mét lÇn cuèi: triÖu tËp héi nghÞ ®¹i "Khèi liªn minh cña hai ph¸i m¹nh" (m¹nh nhê cã sù v÷ng biÓu, thµnh lËp Ban tæ chøc ë Nga. Nh÷ng ng−êi b«n-sª- vµng vÒ mÆt t− t−ëng, nhê c«ng t¸c ch÷a c¸c "môn nhät" vÝch vÉn bÞ thiÓu sè nh− tr−íc: tõ th¸ng Giªng 1910 ®Õn cña hä) mµ nh÷ng ng−êi ®Çu ãc trèng rçng ®· ®iªn cuång th¸ng S¸u 1911, ph¸i thñ tiªu chiÕm −u thÕ (trong Bé phËn chèng l¹i trong héi nghÞ toµn thÓ vµ sau héi nghÞ ®ã (xem ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng12 cã nh÷ng b¸o "TiÕng nãi", "TiÕn lªn", "TiÕng väng cña ph¸i Bun"17, ng−êi thuéc ph¸i "TiÕng nãi" ⎯ mét ng−êi thuéc ph¸i Bun ⎯ b¸o "Sù thËt" 18, v. v.), ®· trë thµnh mét sù thùc. Trong c¸c Sv¸c-tx¬; ë trong n−íc cã "ph¸i ®iÒu hoµ" "mêi mäc" ph¸i tæ chøc d©n chñ - x· héi kiÓu mÉu vµ tiªn tiÕn ®èi víi thñ tiªu); tõ th¸ng S¸u 1911 ®Õn ngµy 1 th¸ng M−êi mét n−íc Nga n¨m 1910 vµ 1911, nh− c¸c tæ chøc ë Ba-cu 1911 (thêi h¹n do toµ ¸n träng tµi cña nh÷ng ng−êi gi÷ vµ Ki-Ðp19, th× vui s−íng thay cho nh÷ng ng−êi b«n-sª- quü quy ®Þnh)13, th× ph¸i ®iÒu hoµ, ®−îc nh÷ng ng−êi vÝch, khèi liªn minh ®ã hÇu nh− ®· hoµn toµn hîp nhÊt Ba-lan ng¶ theo, ®· chiÕm −u thÕ. l¹i thµnh mét khèi, ®· trë thµnh mét c¬ thÓ thèng nhÊt VÊn ®Ò ®−îc ®Æt ra nh− sau: c¶ tiÒn lÉn viÖc cö ph¸i kh«ng thÓ chia c¾t ®−îc cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi viªn ®Òu n»m trong tay T−-sca vµ M¸c-c¬ (thñ lÜnh ph¸i ñng hé ®¶ng. ®iÒu hoµ ë Pa-ri); nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch chØ ®−îc b¶o ®¶m lµ ng−êi ta còng ®ång ý ph¸i c¶ hä ®i c«ng t¸c. Nh÷ng _______________________________________ 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, sù bÊt ®ång ý kiÕn n¶y ra trong héi nghÞ toµn thÓ quy thµnh t. 20, tr. 389 - 414.
8 V. I. Lª-nin KÕt thóc sù khñng ho¶ng trong ®¶ng 9 Sau khi ®−îc kiÓm tra qua hai n¨m kinh nghiÖm, nh÷ng s¸t vµ nh÷ng có "ng¸ng ch©n" ch−a tõng thÊy cña ph¸i lêi than khãc ®ßi gi¶i t¸n "tÊt c¶" c¸c ph¸i, chØ lµ mét lêi "TiÕng nãi", ph¸i "TiÕn lªn", ph¸i ®iÒu hoµ, nh÷ng ng−êi nãi su«ng ®¸ng th−¬ng h¹i cña nh÷ng ng−êi ®Çu ãc trèng Ba-lan vµ tutti quanti1). LÇn ®Çu tiªn ë Nga trung t©m ®ã ®· rçng ®· bÞ c¸c ngµi P«-t¬-rª-xèp vµ c¸c ngµi thuéc ph¸i cho ra mét tê truyÒn ®¬n20 göi cho ®¶ng. LÇn ®Çu tiªn triÖu håi lµm cho ngu muéi. "Khèi liªn minh cña hai ph¸i c«ng t¸c phôc håi l¹i mét c¸ch cã hÖ thèng vµ toµn bé c¸c m¹nh" ®· lµm c«ng viÖc cña m×nh vµ ®· ®i gÇn tíi chç hoµn tæ chøc bÊt hîp ph¸p ë ®Þa ph−¬ng ®· ®−îc triÓn khai toµn hîp nhÊt thµnh mét ®¶ng thèng nhÊt mµ ®¹i biÓu lµ (trong vµi ba th¸ng g× ®ã, tõ th¸ng B¶y ®Õn th¸ng M−êi c¸c tËp thÓ tiªn tiÕn nãi trªn. Nh÷ng sù dao ®éng cña nh÷ng 1911) ë c¶ hai thñ ®«, ë P«-v«n-gie, U-ran, C¸p-ca-d¬, ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng ë ngoµi n−íc ®· bÊt lùc Ki-Ðp, £-ca-tª-ri-n«-xl¸p, R«-xtèp, Ni-c«-lai-Ðp, ⎯ bëi v× cuéc kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc sù thùc ®ã. häp cña Ban tæ chøc ë Nga ®−îc triÖu tËp sau khi Hai n¨m sau héi nghÞ toµn thÓ mµ nhiÒu ng−êi thiÕu ®· ®i ®Õn tÊt c¶ nh÷ng ®Þa ph−¬ng ®ã, bëi v× cuéc häp tin t−ëng hoÆc ngÉu nhiªn ®Õn víi phong trµo d©n chñ - x· ®Çu tiªn cña ban ®ã ®· diÔn ra song song víi viÖc kh«i héi, kh«ng muèn hiÓu tÝnh chÊt v« cïng khã kh¨n cña phôc l¹i Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Pª-tÐc-bua vµ viÖc Ban nhiÖm vô, cho lµ nh÷ng n¨m tranh c·i v« Ých, kh«ng cã chÊp hµnh nµy tæ chøc mét lo¹t cuéc mÝt-tinh cña c«ng lèi tho¸t vµ v« nghÜa, lµ nh÷ng n¨m tan r· vµ ®æ vì, th× nh©n, víi viÖc c¸c khu phè ë M¸t-xc¬-va th«ng qua c¸c l¹i lµ nh÷ng n¨m ®−a §¶ng d©n chñ - x· héi tho¸t ra khái nghÞ quyÕt ñng hé ®¶ng, v. v.. vòng bïn dao ®éng cña chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa DÜ nhiªn, nÕu l¹c quan mét c¸ch nhÑ d¹ th× ®ã lµ mét triÖu håi ®Ó b−íc lªn con ®−êng ®óng ®¾n. N¨m 1910 lµ ®iÒu ng©y th¬ kh«ng thÓ tha thø ®−îc; nh÷ng khã kh¨n n¨m nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch vÉn cßn cùc kú to lín; sau khi trung t©m d©n chñ - x· héi ñng hé ®¶ng cïng lµm viÖc trong tÊt c¶ mäi c¬ quan l·nh c«ng bè tê truyÒn ®¬n ®Çu tiªn ë Nga, th× sù khñng bè ®¹o cña ®¶ng (c¶ chÝnh thøc lÉn kh«ng chÝnh thøc, hîp cña c¶nh s¸t ®· t¨ng thªm gÊp béi, cã thÓ dù kiÕn lµ cßn ph¸p lÉn kh«ng hîp ph¸p): ®ã lµ b−íc ®Çu cña "khèi liªn cã nhiÒu th¸ng khã kh¨n, cßn cã nh÷ng thÊt b¹i míi, nh÷ng minh cña hai ph¸i m¹nh", lµ b−íc chuÈn bÞ vÒ mÆt t− t−ëng, sù gi¸n ®o¹n míi trong c«ng t¸c. Nh−ng ®iÒu chñ yÕu tËp hîp lùc l−îng d−íi ngän cê thèng nhÊt, chèng chñ th× ®· lµm råi. Ngän cê ®· ®−îc gi−¬ng lªn; nh÷ng tiÓu nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa triÖu håi. N¨m 1911 ®em l¹i tæ c«ng nh©n trong kh¾p n−íc Nga ®Òu ®· h−íng theo ngän b−íc thø hai: thµnh lËp Ban tæ chøc ë Nga. Sù chñ to¹ cê ®ã, vµ giê ®©y kh«ng mét cuéc tÊn c«ng nµo cña bän cña mét ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng trong cuéc häp ph¶n c¸ch m¹ng cã thÓ ®¸nh ®æ ®−îc ngän cê Êy! thø nhÊt cña ban ®ã lµ mét sù kiÖn cã ý nghÜa: b−íc thø hai, tøc lµ viÖc thµnh lËp mét trung t©m ho¹t ®éng thùc tÕ ë Nga, nay ®· thùc hiÖn xong. §Çu tµu ho¶ ®· ®−îc ®−a lªn vµ ®Æt vµo ®−êng ray. §èi víi b−íc tiÕn khæng lå ®ã cña c«ng t¸c ë Nga, "ph¸i LÇn ®Çu tiªn sau bèn n¨m ®æ vì vµ ph©n t¸n, mét trung ®iÒu hoµ" ë ngoµi n−íc vµ T−-sca cïng víi Lª-®e ®· ph¶n t©m d©n chñ - x· héi ë Nga ®· ®−îc thµnh lËp bÊt chÊp _______________________________________ nh÷ng sù truy n· kh«ng thÓ t−ëng t−îng ®−îc cña c¶nh 1) ⎯ tÊt c¶ nh÷ng kÎ kh¸c