Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và đánh giá đúng thực trạng năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay, luận án "Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay" đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm nâng cao năng lực tham mưu cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN LƯU HUYỀN TRANG NĂNG LỰC THAM MƯU CỦA CÁN BỘ TUYÊN GIÁO CẤP HUYỆN VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG, VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyên ngành : Công tác tư tưởng Mã số : 9 31 02 01 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC HÀ NỘI - 2023
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. Hoàng Quốc Bảo 2. TS. Lương Ngọc Vĩnh Phản biện 1: PGS, TS. Phạm Huy Kỳ Phản biện 2: PGS, TS. Nguyễn Thắng Lợi Phản biện 3: PGS, TS. Nguyễn Đức Luận Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm Luận án cấp Học viện, tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, địa chỉ số 36, Xuân Thủy, đường Cầu Giầy, thành phố Hà Nội.Nội. Vào hồi: ...... giờ ...... ngày ..... tháng ...... năm 2023 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia, Thư viện Học viện Báo chí và Tuyên truyền Thư viện Quốc gia, Thư viện Học viện Báo chí và Tuyên truyề
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh vai trò của cán bộ, coi “cán bộ là gốc” của mọi công việc. Cán bộ tuyên giáo nói chung và cán bộ tuyên giáo ở cấp huyện - những người tham mưu cho cấp ủy về công tác tư tưởng trở thành nhân tố có ảnh hưởng quan trọng đến chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng. Đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện không chỉ trực tiếp tiến hành hoạt động tham mưu với lãnh đạo ban tuyên giáo và cấp ủy cấp huyện về các lĩnh vực tuyên giáo trên địa bàn, mà còn là những người đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố sự thống nhất tư tưởng, chính trị trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội, củng cố lòng tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết, tăng cường ý chí, sức mạnh tinh thần của Nhân dân trên toàn địa bàn cấp huyện. Vì vậy, cùng với phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực tham mưu là một thành tố cơ bản, một yêu cầu quan trọng tạo nên chất lượng đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện. Vùng đồng bằng Sông Hồng với vị trí là vùng kinh tế - xã hội động lực phát triển hàng đầu; đồng thời có Thủ đô Hà Nội là trung tâm đầu não của cả nước, luôn thu hút sự quan tâm và đầu tư trọng điểm trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội quốc gia. Nhận thức sâu sắc vai trò của đội ngũ cán bộ tuyên giáo, những năm qua cấp ủy cấp huyện ở các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Hồng đã quan tâm nâng cao năng lực tham mưu cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo vừa đảm bảo tuân thủ những quy định về tinh giản biên chế, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, vừa thực sự trở thành lực lượng lao động chất lượng cao, đủ đức, đủ tài, đủ khả năng nhận diện, dự báo và tham mưu đề xuất các giải pháp hiệu quả cho cấp ủy. Nhờ đó, công tác tuyên giáo ở các địa phương không ngừng được nâng cao về chất lượng, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ công tác tuyên giáo trong thời kỳ cách mạng mới. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, việc nâng cao năng lực tham mưu cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Nhận thức của cấp ủy, lãnh đạo ban tuyên giáo các cấp và bản thân cán bộ tuyên giáo cấp huyện về tầm quan trọng của hoạt động tham mưu, cũng như sự cần thiết phải nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện hiện nay chưa thực sự đầy đủ, chưa tương xứng với vị thế, tính chất và tầm quan trọng của hoạt động này. Thêm vào đó, thực tế hoạt động tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, nhất là trong hiệu quả dự báo; tính nhanh nhạy, sắc bén với các vấn đề nảy sinh trong thực tế chưa được phát huy; hoạt động còn mang nặng tính hành chính, sự vụ, thực hiện theo chỉ
2 đạo, phân công của lãnh đạo; chưa có nhiều đề xuất, tham mưu mang tính đột phá, sáng tạo, đi trước thực tiễn; cán bộ tuyên giáo còn yếu về ngoại ngữ, công nghệ thông tin, chưa theo kịp tốc độ phát triển của thời đại số, năng lực nhiều mặt chưa ngang tầm nhiệm vụ... Những hạn chế này, nếu không sớm được khắc phục sẽ trở thành rào cản trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển đã được các cấp ủy Đảng đề ra. Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò của công tác tuyên giáo, năng lực tham mưu của đội ngũ cán bộ tuyên giáo nói chung và cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện cần phải được nâng lên một tầm cao mới để tham mưu hiệu quả, sắc bén hơn nữa các vấn đề tư tưởng, văn hóa, khoa giáo; hướng tới nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu toàn diện của Đảng trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, từ trung ương đến cơ sở, đặc biệt là việc phát hiện, đẩy lùi, ngăn chặn sớm các nguy cơ tiềm ẩn, các vấn đề phức tạp về tư tưởng có thể nảy sinh ngay từ cơ sở. Cùng với sự phát triển của cả nước, vùng đồng bằng Sông Hồng tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ về tốc độ chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu khai thác, sử dụng tài nguyên, cơ cấu tổ chức đời sống xã hội; thu hút vốn đầu tư tiếp tục tăng cao. Từ đó, tất yếu kéo theo những biến đổi đáng kể trong đời sống văn hóa - xã hội, tư tưởng, tình cảm, lối sống của các tầng lớp dân cư, gia tăng áp lực lên các vấn đề môi trường, an ninh, an toàn xã hội... cũng như các nguy cơ về an ninh chính trị - tư tưởng. Những vấn đề được dự báo kể trên, cùng những tác động của tình hình thế giới và khu vực, đặt ra cho đội ngũ cán bộ nói chung và đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng nói riêng những nhiệm vụ hết sức nặng nề, phức tạp. Do đó, việc nghiên cứu tìm ra các giải pháp khắc phục những hạn chế về năng lực, trình độ cán bộ tuyên giáo nói chung và năng lực tham mưu của đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng nói riêng trở thành yêu cầu, đòi hỏi tất yếu cả về mặt lý luận và thực tiễn. Trên cơ sở các lý do trên, tác giả chọn vấn đề “Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng, Việt Nam hiện nay” làm đề tài nghiên cứu của luận án tiến sĩ ngành Chính trị học, chuyên ngành Công tác tư tưởng. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và đánh giá đúng thực trạng năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay, luận án đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm nâng cao năng lực tham mưu cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam trong thời gian tới.
3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Luận án tập trung vào những nhiệm vụ cơ bản sau: - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án, nhận xét khái quát về các kết quả đã nghiên cứu và xác định hướng nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án. - Phân tích làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện. - Khảo sát, phân tích, đánh giá đúng thực trạng và nhận diện những vấn đề đặt ra về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. - Đề xuất quan điểm và giải pháp nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: Luận án nghiên cứu năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo thuộc ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện theo lát cắt của các thành tố cấu thành, bao gồm: kiến thức, kỹ năng, thái độ. - Phạm vi không gian: Luận án nghiên cứu năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo tại 70 ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện, thuộc 05 tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng là: Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Thái Bình. - Phạm vi thời gian: Luận án khảo sát các số liệu từ năm 2018 đến 2023 tại các ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện, là thời điểm bắt đầu thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6, khóa XII, ngày 25/10/2017 về “một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Các giải pháp trong luận án có ý nghĩa đến năm 2030. 5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận án được thực hiện trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cơ sở lý luận khoa học công tác tư tưởng; quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; các kết luận, đánh giá của các công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực tham mưu, cán bộ tuyên giáo và công tác tuyên giáo của Đảng. 5.2. Cơ sở thực tiễn
4 Luận án kế thừa kết quả nghiên cứu, số liệu thống kê của các đề án khảo sát đội ngũ cán bộ, báo cáo tổng kết công tác tổ chức cán bộ, báo cáo sơ kết, tổng kết công tác tuyên giáo của các ban tuyên giáo địa phương, báo cáo thu hoạch các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ công tác tuyên giáo và số liệu khảo sát trực tiếp từ kết quả nghiên cứu thực tế. 5.3. Phương pháp nghiên cứu * Phương pháp luận: Luận án dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử và vận dụng các nguyên tắc, quan điểm cơ bản trong nghiên cứu như: nguyên tắc khách quan; nguyên tắc đề cao tính năng động, chủ quan của ý thức; quan điểm toàn diện; quan điểm phát triển; quan điểm lịch sử - cụ thể. * Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Trên cơ sở cách tiếp cận từ góc độ khoa học công tác tư tưởng, luận án sử dụng đồng thời một số phương pháp nghiên cứu chuyên ngành và liên ngành: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, sắp xếp các nguồn tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến luận án, từ những quan điểm lý thuyết, thu thập các dữ liệu, thông tin, đến các số liệu thống kê, các công trình khoa học, các báo cáo... để bóc tách, phân loại, lý giải... làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận và những vấn đề thực tiễn về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng. Phương pháp logic – lịch sử: Được sử dụng trong việc tìm hiểu về sự phát triển của cá nhân, diễn biến của sự kiện và tiến trình hoạt động diễn ra theo trình tự thời gian, đánh giá sự vận động, biến đổi của các đối tượng dưới tác động của các yếu tố chủ quan, khách quan để đánh giá mối liên hệ, xu hướng phát triển và quy luật vận động của cá nhân, sự kiện, hoạt động. Phương pháp logic - lịch sử cũng được sử dụng trong khái quát hóa các đề tài nghiên cứu từ các công trình khác nhau thành các chủ đề, vấn đề để tổng thuật và sử dụng logic - lịch sử để sắp xếp các công trình theo trình tự thời gian công bố. Phương pháp phân tích và tổng hợp: Được sử dụng trong việc phân loại, so sánh, đối chiếu các tác phẩm, bài viết, văn kiện của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; các báo cáo đánh giá của các ban tuyên giáo; các công trình khoa học trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài luận án, các số liệu điều tra, khảo sát. Trên cơ sở đó, phương pháp tổng hợp được sử dụng để khái quát những vấn đề chung mang tính quy luật, chắt lọc những dữ liệu, những thông tin cần thiết để phục vụ cho luận án như: đánh giá thuận lợi, khó khăn; khái quát những ưu điểm, hạn chế trong năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng.
5 Phương pháp thống kê: Dùng để thống kê, phân loại, sắp xếp các tài liệu, số liệu, sự kiện, dữ liệu... có được trong quá trình nghiên cứu, tiếp cận thông tin. Phương pháp điều tra xã hội học: Được sử dụng thông qua việc thực hiện khảo sát với cán bộ tuyên giáo và lãnh đạo ban tuyên giáo tại tất cả các ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện của 5 tỉnh, thành phố trong khu vực đồng bằng sông Hồng gồm: Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Thái Bình, trong đó ngoài thủ đô Hà Nội, nghiên cứu lựa chọn 02 tỉnh thuộc tiểu vùng Bắc đồng bằng sông Hồng là Hưng Yên, Hải Dương và 02 tỉnh thuộc tiểu vùng Nam đồng bằng sông Hồng là Ninh Bình, Thái Bình. Số phiếu phát ra là 305 phiếu (tổng số cán bộ tuyên giáo của 70 đơn vị thuộc diện khảo sát); số phiếu thu về có đầy đủ thông tin hợp lệ là 293 phiếu. Nội dung khảo sát tìm hiểu nhận thức, mức độ thuần thục và thái độ của đối tượng và các nội dung liên quan đến các thành tố kiến thức, kỹ năng, thái độ của cán bộ tuyên giáo cấp huyện khi thực hiện hoạt động tham mưu. Phương pháp thảo luận nhóm, phỏng vấn sâu: Luận án triển khai phương pháp theo phương thức: mỗi tỉnh/thành phố chọn ngẫu nhiên 02 huyện/quận để tổ chức thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu 01 lãnh đạo ban tuyên giáo và 01 đại diện cấp ủy của địa phương được chọn. Tổng cộng có 10 cuộc thảo luận nhóm với 48 người tham dự và 10 cuộc phỏng vấn sâu tại 5 tỉnh khảo sát đã được thực hiện. Các quận, huyện được khảo sát gồm: Hoàng Mai, Quốc Oai (Hà Nội); Thanh Miện, TP Hải Dương (Hải Dương); Khoái Châu, TP Hưng Yên (Hưng Yên); Xuân Trường, TP Nam Định (Nam Định); Vũ Thư; TP Thái Bình (Thái Bình). Nội dung thảo luận và phỏng vấn sâu hướng đến làm rõ hơn những vấn đề về các yếu tố tác động, nguyên nhân của thực trạng, những khó khăn, khúc mắc trong thực tiễn công tác của đối tượng khảo sát và đánh giá của các cá nhân tham gia thảo luận, phỏng vấn. 6. Đóng góp mới và ý nghĩa của luận án 6.1. Đóng góp mới của luận án - Luận án xây dựng được những vấn đề lý luận bước đầu về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, bao gồm: xây dựng mới khái niệm năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện; xác định mô hình cấu trúc năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện gồm 3 thành tố: kiến thức, kỹ năng, thái độ và tiêu chí đánh giá năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện gồm: mức độ làm chủ kiến thức, mức độ thuần thục kỹ năng, mức độ phù hợp trong biểu đạt thái độ, kết quả thực hiện nhiệm vụ; đề xuất khung năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, làm công cụ sử dụng trong công tác cán bộ, trong xây dựng nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng.
6 - Chỉ ra được những vấn đề đặt ra trong thực tiễn và đề xuất giải pháp mới nhằm nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện. 6.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án - Kết quả nghiên cứu của luận án đã góp phần làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay. Những kết quả này, có thể làm cơ sở cho những nghiên cứu tiếp theo về các nhóm năng lực của cán bộ tuyên giáo các cấp. - Luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy, bồi dưỡng... cho cán bộ, học viên, sinh viên chuyên ngành công tác tư tưởng, quản lý hoạt động tư tưởng văn hóa hoặc các lĩnh vực khoa học xã hội có liên quan. - Những giải pháp luận án đề xuất có thể góp phần hình thành ý tưởng cho cấp ủy và những người làm tuyên giáo các địa phương áp dụng trong đổi mới công tác cán bộ, công tác đào tạo, bồi dưỡng... góp phần nâng cao nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tuyên giáo. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án có kết cấu gồm 4 chương, 12 tiết. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến công tác tuyên giáo và cán bộ tuyên giáo 1.1.1. Những công trình nghiên cứu về công tác tuyên giáo Các công trình nghiên cứu của các tác giả Lào và Trung Quốc về một số vấn đề công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo, nhấn mạnh vai trò tiên phong của đội ngũ đảng viên cũng như yêu cầu nâng cao chất lượng, năng lực công tác lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực tư tưởng, tuyên giáo. Các nghiên cứu trong nước đề cập đến công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo dưới nhiều góc độ: lịch sử, các yếu tố cấu thành, chất lượng, hiệu quả, đổi mới phương thức... Kết quả nghiên cứu các công trình đã phác họa cơ bản những vấn đề bản chất của công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo. 1.1.2. Những công trình nghiên cứu về cán bộ tuyên giáo Những nghiên cứu về cán bộ tuyên giáo của các tác giả Trung Quốc, Lào và Việt Nam phần lớn tập trung phác họa mô hình nhân cách người cán bộ
7 tuyên giáo và những yêu cầu nâng cao năng lực, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tuyên giáo các cấp. Các công trình đều chỉ ra vai trò quan trọng của công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo, cán bộ tuyên giáo trong công tác xây dựng đảng, xây dựng nền tảng tinh thần xã hội và thống nhất quan điểm: xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo luôn là nhiệm vụ trọng tâm đảm bảo cho công tác đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra. 1.2. Những công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực tham mưu và năng lực của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 1.2.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực và nâng cao năng lực cán bộ Các nghiên cứu về năng lực của các tác giả nước ngoài phần lớn dựa trên góc nhìn tâm lý học và tìm cách giải quyết câu trả lời về cấu trúc năng lực cá nhân, đồng thời khẳng định mối liên hệ giữa năng lực và khả năng làm việc của con người, từ đó gắn với các lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp khác nhau. 1.2.2. Những công trình nghiên cứu về năng lực tham mưu Các công trình nghiên cứu của nước ngoài về hoạt động tham mưu cho thấy sự khác biệt với quan niệm của Việt Nam, cũng như khác biệt về cách thức tổ chức công tác tham mưu. Tuy nhiên các công trình vẫn cho thấy tính chất của hoạt động tham mưu với ý nghĩa là tư vấn (consultation), cố vấn, tham vấn (counseling) hoặc tư vấn chính sách. 1.2.3. Những công trình nghiên cứu về năng lực cán bộ cấp huyện và năng lực cán bộ tuyên giáo cấp huyện Các tác giả nghiên cứu đề cập đến nhiều năng lực cần thiết khác nhau, phục vụ hoạt động chuyên môn và vị trí việc làm, chức danh nghề nghiệp của từng cấp, từng ngành. Bên cạnh các công trình nghiên cứu về nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp huyện thuộc nhiều địa phương và lĩnh vực hoạt động khác nhau, có thể thấy, các công trình về cán bộ tuyên giáo cấp huyện không nhiều, phần lớn, các nghiên cứu đưa ra những vấn đề về đội ngũ cán bộ tuyên giáo nói chung. Các lý giải về năng lực của cán bộ tuyên giáo trong những nghiên cứu trên chưa được khai thác sâu và phạm vi khảo sát hẹp, chưa mang tính khái quát. 1.3. Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học đã công bố và những vấn đề cần tập trung nghiên cứu 1.3.1. Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình đã tổng quan Bên cạnh những kết quả đạt được, các công trình, tài liệu nêu trên còn những vấn đề chưa thống nhất, chưa làm rõ hoặc chưa được đề cập đến, đòi hỏi cần được tiếp tục nghiên cứu. Có thể khái quát thành những vấn đề sau:
8 Một là, Chưa có công trình nào nghiên cứu riêng về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo nói chung và cấp huyện nói riêng. Hai là, các công trình nghiên cứu về năng lực cá nhân hiện nay chưa có sự thống nhất về các yếu tố cấu thành năng lực. Ba là, mặc dù đều thừa nhận, năng lực là tập hợp các thuộc tính cá nhân có liên quan đến khả năng thực hiện công việc, nhưng đa phần các công trình nghiên cứu không tính đến vai trò của các yếu tố tâm lý trong việc chuyển hóa kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm... thành khả năng hành động. Bốn là, những vấn đề về công tác tham mưu được đề cập có phần rời rạc, gắn với đối tượng trong phạm vi hẹp nên chưa mang tính khái quát. Năm là, chưa có những đánh giá một cách hệ thống về các yếu tố tác động, cũng như tính chất, quy luật tác động của chúng đến năng lực tham mưu. Mặc dù chưa có các công trình nghiên cứu trực tiếp đến nội dung đề tài luận án, nhưng kết quả của những nghiên cứu nêu trên là cơ sở lý luận ban đầu quan trọng, có tính định hướng lớn đối với việc triển khai các bước nghiên cứu tiếp theo. 1.3.2. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu Như vậy, qua quá trình tổng hợp, hệ thống hóa các nhóm công trình nghiên cứu ở trong và ngoài nước, liên quan đến đề tài, dưới góc độ các chuyên ngành nghiên cứu khác nhau, luận án sẽ tập trung nghiên cứu vấn đề: “Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay” dưới góc độ tiếp cận của khoa học công tác tư tưởng. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu về mặt lý luận và thực tiễn nêu trên không trùng lặp với bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây. Tiểu kết chương 1 Vấn đề năng lực cán bộ và năng lực tham mưu của cán bộ, công chức đã được nhiều công trình trong và ngoài nước nghiên cứu ở những góc độ và mức độ khác nhau. Nhưng chưa có nghiên cứu chuyên sâu, hệ thống về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, nhất là gắn với đối tượng cụ thể khu vực đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay. Tổng quan tình hình nghiên cứu về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, tác giả đã làm rõ những kết quả của các công trình liên quan. Trên cơ sở kế thừa những luận điểm thống nhất của các nghiên cứu đi trước, luận án xác định một số vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục làm rõ, bao gồm: những vấn đề lý luận về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện; đánh giá thực trạng năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng (chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra về năng lực tham mưu của đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng
9 đồng bằng sông Hồng, Việt Nam hiện nay); từ đó đề xuất phương hướng và các giải pháp nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam trong thời gian tới, tầm nhìn đến năm 2030. Chương 2 NĂNG LỰC THAM MƯU CỦA CÁN BỘ TUYÊN GIÁO CẤP HUYỆN – MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 2.1. Khái niệm và các yếu tố cấu thành năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 2.1.1. Ban tuyên giáo cấp huyện và cán bộ tuyên giáo cấp huyện 2.1.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của ban tuyên giáo cấp huyện Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, chỉ đề cập đến ban tuyên giáo cấp ủy với tư cách là cơ quan chuyên trách trong hệ thống tổ chức tuyên giáo của Đảng từ Trung ương đến địa phương; là nhịp cầu quan trọng đưa đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến với quần chúng và phản ánh tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, những chuyển biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân đến với các cấp ủy đảng và chính quyền. 2.1.1.2. Chức trách, nhiệm vụ của cán bộ tuyên giáo cấp huyện Cán bộ tuyên giáo cấp huyện do đó trở thành một bộ phận hữu cơ trong đội ngũ cán bộ chính trị, cán bộ tham mưu của Đảng và Nhà nước; là người có trình độ chuyên môn nhất định trong lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, khoa giáo, làm việc trong biên chế hoặc hợp đồng của ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện và thực hiện chức năng tham mưu, giúp cấp ủy chỉ đạo, hướng dẫn triển khai, kiểm tra, tổng kết cũng như tác chiến trên các mặt hoạt động của công tác tuyên giáo thuộc phạm vi địa bàn cấp huyện. 2.1.2. Năng lực và năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 2.1.2.1. Khái niệm năng lực Cho đến nay, thuật ngữ năng lực đã trở nên rất phổ biến trong nhiều lĩnh vực khoa học và đời sống. Trên cơ sở phân tích các đặc tính của năng lực, có thể hiểu: năng lực là tập hợp các thuộc tính có thể đo lường được của kiến thức, kỹ năng, thái độ và các phẩm chất cần thiết được cá nhân tích lũy, sử dụng để hoàn thành công việc với hiệu quả vượt trội. 2.1.2.2. Cấu trúc năng lực Việc bóc tách các yếu tố cấu thành nên năng lực cá nhân giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng các tiêu chí đánh giá cũng như các cấp độ đánh giá năng lực, đánh giá cá nhân và thậm chí là cơ sở để đánh giá, dự báo tính bền vững trong sự phát triển của một tổ chức. Đồng thời, nhận diện được các thuộc tính cụ thể trong cấu trúc năng lực, bản thân mỗi cá nhân hoặc tổ chức sẽ
10 có cơ sở để xây dựng môi trường làm việc, điều kiện làm việc phù hợp để phát huy tối đa khả năng phát triển năng lực của mỗi người. Quan niệm xem xét cấu trúc năng lực gồm 03 yếu tố: thái độ/ phẩm chất (attitudes), kỹ năng (skills), kiến thức (knowledges) là quan niệm được coi là phổ biến nhất hiện nay (còn gọi là mô hình ASK). 2.1.2.3. Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc những nội dung cốt lõi của hệ thống các khái niệm công cụ như: năng lực, năng lực tham mưu, cán bộ tuyên giáo, cán bộ tuyên giáo cấp huyện, có thể tiếp cận khái niệm năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện như sau: Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện là tập hợp các thuộc tính cá nhân về khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ và các phẩm chất cần thiết để nhận diện, nghiên cứu, đề xuất các chủ trương, phương án tối ưu giúp cấp ủy cấp huyện lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, kịp thời, hiệu quả các mặt hoạt động của công tác tuyên giáo. 2.1.3. Các yếu tố cấu thành năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện Các yếu tố cấu thành năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện là những thuộc tính tâm lý cụ thể về khả năng vận dụng từng mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ, để người cán bộ có thể thực thi nhiệm vụ tham mưu lĩnh vực tuyên giáo trên địa bàn quận, huyện, thị xã, thành phố một cách hiệu quả. 2.1.3.1. Kiến thức Hoạt động tham mưu không chỉ đòi hỏi chủ thể thực hiện có kiến thức, mà phải là những kiến thức đạt đến trình độ chuyên môn nhất định; đồng thời những kiến thức đó phải được chuyển hóa từ các nội dung thông tin đơn lẻ thành hệ thống tri thức, thấm sâu vào tư duy, hình thành phản xạ, giúp cho chủ thể có khả năng vận dụng chính xác, nhanh chóng kiến thức để nhận diện, đánh giá và xử lý các vấn đề cần tham mưu một cách linh hoạt khi được yêu cầu. 2.1.3.2. Kỹ năng Thông qua kỹ năng, tập hợp các thuộc tính của năng lực tham mưu được hiện thực hóa thành hành động. Do đó, kỹ năng có thể được coi là thành phần cốt lõi trong cấu trúc năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, là sự kết tinh của kiến thức, kinh nghiệm, tố chất và thái độ làm việc của mỗi cán bộ tuyên giáo. Mức độ làm chủ các kỹ năng và mức độ thuần thục khi thực hiện các thao tác trong quá trình tham mưu đóng vai trò quyết định đến mức độ hoàn thành nhiệm vụ, cũng như góp phần đáng kể trong đánh giá năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện.
11 2.1.3.3. Thái độ Thái độ chính là cảm xúc, cảm nhận và cách phản ứng của cá nhân ra bên ngoài bằng hành vi, dựa trên nền tảng kiến thức, khả năng đánh giá, khả năng xác định giá trị của chủ thể đối với sự vật, sự việc cụ thể xung quanh. Do đó, khi xem xét yếu tố thái độ trong cấu trúc năng lực tham mưu, thực chất là đánh giá khả năng xác định và biểu đạt đúng đắn, phù hợp về tình cảm, ý chí, hành vi của cán bộ tuyên giáo cấp huyện, đối với nhiệm vụ tham mưu. 2.2. Yêu cầu đối với hoạt động tham mưu và tiêu chí đánh giá năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 2.2.1. Yêu cầu đối với hoạt động tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện Là một hoạt động chuyên môn mang tính đặc thù và có ý nghĩa quan trọng đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, cũng như uy tín, năng lực lãnh đạo của cấp ủy, hoạt động tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện cần đảm bảo đáp ứng những yêu cầu sau: 2.2.1.1. Phục tùng cấp trên và phụng sự cấp ủy Cán bộ tuyên giáo tiếp nhận và thực hiện yêu cầu của lãnh đạo ban về một lĩnh vực nghiệp vụ mình phụ trách hoặc được phân công và trình sản phẩm tham mưu, để cung cấp ý kiến, đề xuất phương án thực hiện, giải pháp giải quyết vấn đề tham mưu cho lãnh đạo tham khảo hoặc sử dụng. Sản phẩm tham mưu dù được lãnh đạo ban sử dụng trực tiếp để ban hành văn bản hay gián tiếp sử dụng để tham mưu với cấp ủy cấp trên; dù giải quyết các vấn đề chiến lược hay đột xuất, đều hướng đến mục đích cuối cùng và cốt lõi là phụng sự cấp ủy, đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với lĩnh vực tư tưởng, văn hóa và khoa giáo trong phạm vi cấp lãnh đạo và địa bàn tương ứng. 2.2.1.2. Tham mưu đúng - trúng - kip thời - thuyết phục Yêu cầu thực tiễn ngày nay đang đặt ra cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo nhiệm vụ ngày càng cao, phạm vi hoạt động mở rộng, khối lượng công việc ngày càng nhiều, luôn phải sẵn sàng ứng phó với việc phát sinh tình huống mới, khó, phức tạp, nhạy cảm; do đó yêu cầu đúng và trúng trong tham mưu thực chất không chỉ dừng lại ở đúng chủ trương, đường lối; đúng tinh thần chỉ đạo; trúng yêu cầu thực tiễn đặt ra, mà cần hướng đến tham mưu đúng - trúng - kịp thời - thuyết phục. 2.2.2. Tiêu chí đánh giá năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện
12 Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện có thể được đánh giá thông qua kết quả hoạt động tham mưu trong thực tiễn công tác và thông qua đánh giá từng thành tố trong cấu trúc năng lực tham mưu. 2.2.2.1. Tiêu chí về mức độ làm chủ kiến thức Có thể đánh giá các thuộc tính cá nhân này thông qua mức độ làm chủ kiến thức hay mức độ sử dụng, vận dụng kiến thức của cán bộ tuyên giáo trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tham mưu, theo các cấp độ: Nắm được, am hiểu, vận dụng được trong tình huống quen thuộc, vận dụng linh hoạt trong nhiều tình huống. Trong đó, cấp độ sau luôn cao hơn và bao hàm cấp độ trước đó. 2.2.2.2. Tiêu chí về mức độ thuần thục kỹ năng Các tiêu chí đánh giá kỹ năng tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện được xem xét cụ thể thông qua các kỹ năng bộ phận, các thao tác tư duy cần thiết cho từng giai đoạn thực hiện của hoạt động tham mưu. * Giai đoạn 1: Thu thập và xử lý thông tin tham mưu. * Giai đoạn 2: Xây dựng phương án giải quyết vấn đề tham mưu. * Giai đoạn 3: Hoàn thành sản phẩm tham mưu. Mức độ thuần thục kỹ năng của mỗi cá nhân là cơ sở quan trọng để phân loại năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện thành các cấp độ cao thấp khác nhau: Cấp độ 1(Thiếu kỹ năng); Cấp độ 2 (Hiểu và ứng dụng hạn chế); Cấp độ 3 (Vận dụng); Cấp độ 4 (Thuần thục); Cấp độ 5 (Sáng tạo – đổi mới) 2.2.2.3. Tiêu chí về mức độ phù hợp trong biểu đạt thái độ Cán bộ tuyên giáo cần phát huy được kiến thức, kinh nghiệm và các thuộc tính tâm lý cá nhân để xác định và biểu đạt thái độ phù hợp với công việc và vị trí việc làm của mình. Đánh giá thông qua các biểu hiện: Một là, ý thức đối với công việc. Hai là, tình cảm, ý chí đối với công việc. Ba là, phong cách làm việc. 2.2.2.4. Tiêu chí về kết quả thực hiện nhiệm vụ - Cách thức thực hiện sản phẩm tham mưu - Chất lượng, số lượng sản phẩm tham mưu - Kết quả đánh giá cán bộ của tổ chức 2.3. Các yếu tố tác động đến năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 2.3.1. Tố chất và hứng thú chính trị - xã hội 2.3.2. Kinh nghiệm và trải nghiệm thực tiễn 2.3.3. Sự quan tâm của cấp ủy, lãnh đạo ban tuyên giáo 2.3.4. Ý thức học tập, rèn luyện của cán bộ tuyên giáo 2.3.5. Các điều kiện đảm bảo cho hoạt động tham mưu của cán bộ tuyên giáo
13 Tiểu kết chương 2 Cán bộ tuyên giáo cấp huyện là những người tham mưu, giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn triển khai, kiểm tra, tổng kết cũng như tác chiến trên các mặt hoạt động của công tác tuyên giáo thuộc phạm vi địa bàn cấp huyện. Năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện là tập hợp các thuộc tính cá nhân về khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ và các phẩm chất cần thiết để nhận diện, nghiên cứu, đề xuất các chủ trương, phương án tối ưu giúp cấp ủy cấp huyện lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, kịp thời, hiệu quả các mặt hoạt động của công tác tuyên giáo. Đánh giá năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện theo cấu trúc ba nhóm thuộc tính cá nhân liên quan đến kiến thức, kỹ năng, thái độ; đồng thời soi chiếu các yêu cầu hoạt động tham mưu lĩnh vực tuyên giáo cấp huyện đang đặt ra và kết qủa đạt được, có thể xác định được điểm mạnh, yếu trong khả năng thực thi nhiệm vụ của từng cán bộ về công tác tuyên giáo tại địa phương. Đồng thời kết hợp với kết quả đánh giá sự tác động của các yếu tố chủ quan và khách quan để có những biện pháp nâng cao năng lực cán bộ tuyên giáo gắn với yêu cầu đúng, trúng, kịp thời, thuyết phục. Chương 3 NĂNG LỰC THAM MƯU CỦA CÁN BỘ TUYÊN GIÁO CẤP HUYỆN VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG, VIỆT NAM – THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA 3.1. Đặc điểm các đơn vị hành chính cấp huyện và đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng 3.1.1. Đặc điểm các đơn vị hành chính cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng Vùng đồng bằng Sông Hồng là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước; nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc của dân tộc. Trên cơ sở các điều kiện tự nhiên, thiên nhiên sẵn có, sự phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, lịch sử, xã hội của vùng đã và đang mang lại cả những điều kiện thuận lợi và khó khăn, thách thức cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển mà Đảng và Nhà nước đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời các đặc điểm kể trên cũng tác động hai chiều đến công tác xây dựng Đảng, công tác tuyên giáo các cấp trên phạm vi toàn vùng. 3.1.2. Ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện và đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng 3.1.2.1. Khái quát về ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng
14 Toàn vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay có 129 ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện, được tổ chức, vận hành theo quy định của Trung ương, của cấp ủy cấp trên và đảm bảo quy chế làm việc của từng cơ quan. Ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện trên toàn vùng đều phải đảm đương số lượng công việc lớn, trong khi số lượng biên chế cán bộ hạn chế. Những năm qua, đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng mặc dù lực lượng không nhiều nhưng luôn hoàn thành các mục tiêu công tác đề ra. 3.1.2.2. Đặc điểm số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng Có thể thấy, đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng đảm bảo số lượng cán bộ theo quy định, được bố trí cơ bản phù hợp với chuyên ngành được đào tạo, có kiến thức về công tác tư tưởng, tuyên giáo, có trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị cao cũng như có nhiều cơ hội để học tập, rèn luyện, bồi dưỡng. Đội ngũ cán bộ, chuyên viên ban tuyên giáo cấp huyện có tinh thần, trách nhiệm, tâm huyết trong công việc, có ý thức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ công tác. Tuy nhiên, công tác tuyên giáo cấp huyện trên toàn vùng nhìn chung vẫn còn những bất cập cần nhanh chóng khắc phục. 3.2. Thực trạng năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng Kết quả khảo sát các thành tố kiến thức, kỹ năng, thái độ của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng đồng thời cũng phản ánh chất lượng sản phẩm tham mưu, đánh giá của đối tượng sử dụng sản phẩm tham mưu ở từng yếu tố. 3.2.1. Về mức độ làm chủ kiến thức 3.2.1.1. Ưu điểm Thứ nhất, đại đa số cán bộ tuyên giáo đều có hiểu biết phong phú về các kiến thức cần thiết đối với hoạt động tham mưu. Thứ hai, đa phần cán bộ tuyên giáo có khả năng làm chủ kiến thức, biết cách vận dụng và có thể vận dụng được kiến thức trong những tình huống quen thuộc. Thứ ba, đa số cán bộ tuyên giáo đều có ý thức cập nhật kiến thức thường xuyên, từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau. Thứ tư, cán bộ tuyên giáo có mức độ vận dụng và làm chủ kiến thức cao, có khả năng đáp ứng yêu cầu công việc tốt hơn. 3.2.1.2. Hạn chế Thứ nhất, cán bộ tuyên giáo chưa ý thức đầy đủ về tầm quan trọng của kiến thức lý luận chính trị đối với hoạt động chuyên môn, chưa cập nhật thường xuyên và chưa vận dụng tốt các kiến thức lý luận liên quan vào thực tiễn công tác.
15 Thứ hai, mức độ làm chủ các nhóm kiến thức cần thiết cho hoạt động tham mưu của cán bộ tuyên giáo có sự chênh lệch lớn, gây hạn chế việc vận dụng tổng hợp kiến thức vào thực tiễn công tác. Thứ ba, một bộ phận cán bộ tuyên giáo chưa thực sự chủ động, tích cực cập nhật thông tin, kiến thức phục vụ công tác. Như vậy, cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng đều có nhận thức nhất quán về vai trò của kiến thức và sự cần thiết của việc làm chủ kiến thức trong hoạt động tham mưu nói riêng và công tác tuyên giáo nói chung. Trên cơ sở nhận thức đầy đủ về các nhóm kiến thức phục vụ hoạt động tham mưu và ý thức cập nhật thường xuyên, đa dạng kiến thức lý luận, thực tiễn, đa số cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng có khả năng làm chủ kiến thức ở mức độ khá tốt. 3.2.2. Về mức độ thuần thục kỹ năng 3.2.2.1. Ưu điểm Nghiên cứu tiến hành đánh giá kỹ năng tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng thông qua đánh giá các kỹ năng bộ phận của từng giai đoạn, trong tổng thể hoạt động tham mưu. Từ đó, xem xét mức độ thuần thục, linh hoạt, sáng tạo của cán bộ tuyên giáo khi thực hiện những yêu cầu, nhiệm vụ tham mưu của cấp ủy và lãnh đạo ban giao phó. Kết quả khảo sát phản ánh những ưu điểm cơ bản sau: Thứ nhất, phần lớn cán bộ tuyên giáo cấp huyện đều quen thuộc với các kỹ năng tham mưu và tương đối tự tin khi thực hiện các kỹ năng trong thực tiễn công tác. Thứ hai, phần lớn các kỹ năng tham mưu đều được cán bộ tuyên giáo coi trọng và thường xuyên sử dụng trong thực tiễn công tác. Thứ ba, đa số cán bộ tuyên giáo đều nắm vững và có khả năng thực hiện thuần thục các kỹ năng trong quy trình hoạt động tham mưu. Thứ tư, cán bộ tuyên giáo sở hữu mức độ làm chủ kỹ năng ở bậc cao thể hiện tính chủ động, nhạy bén hơn trong thực hiện hoạt động tham mưu. 3.2.2.2. Hạn chế Một là, khả năng vận dụng, làm chủ các kỹ năng của cán bộ tuyên giáo không đồng đều trong từng giai đoạn tham mưu. Hai là, những kỹ năng đặc thù, có tính chất quyết định tới chất lượng của hoạt động tham mưu chưa được coi trọng đúng mức. Ba là, số lượng các kỹ năng tham mưu được cán bộ tuyên giáo vận dụng ở mức độ vượt trội còn hạn chế. Kết quả khảo sát khả năng làm chủ các kỹ năng tham mưu cho thấy, cán
16 bộ tuyên giáo cấp huyện vùng khảo sát, đều nắm được về các kỹ năng, có khả năng tự chủ trong công việc; có thể đưa ra những phân tích, đánh giá vấn đề và đề xuất được các biện pháp giải quyết tương ứng. 3.2.3. Về mức độ mức độ phù hợp trong biểu đạt thái độ 3.2.3.1. Ưu điểm Kết quả cho thấy, đại đa số cán bộ được hỏi cho rằng các biểu hiện của thái độ làm việc có ảnh hưởng đến năng lực và hiệu quả hoạt động tham mưu. Với mức điểm đánh giá cao, có thể thấy các cán bộ tuyên giáo cấp huyện hiểu rõ vai trò, vị trí của mình và của công việc mình thực hiện trong tổng thể chức năng, nhiệm vụ của ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện và trong công tác đảng nói chung. Từ đó xác định được thái độ đúng đắn cần có. 3.2.3.2. Hạn chế Hầu hết cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng khảo sát đều cho thấy sự yêu thích, nhiệt huyết và có trách nhiệm với nghề nhưng còn thiếu tinh thần gắn bó, cống hiến. Tuy nhiên, trong bối cảnh làm việc hiện nay, trước những khó khăn thách thức do nền kinh tế thị trường mang lại và điều kiện phục vụ công tác có hạn, chỉ số đánh giá mức độ “Tận tụy, trăn trở với công việc” và “Sẵn sàng cống hiến” có điểm trung bình thấp hơn hẳn so với các tiêu chí thái độ khác là điều hoàn toàn dễ hiểu và dễ chấp nhận. 3.2.4. Về kết quả thực hiện nhiệm vụ 3.2.4.1. Ưu điểm Thứ nhất, đại đa số cán bộ tuyên giáo có khả năng đáp ứng được và đáp ứng tốt yêu cầu công việc tại đơn vị. Thứ hai, cán bộ tuyên giáo đều có tinh thần chủ động trong triển khai công việc, đảm bảo yêu cầu về chất lượng, tiến độ của hoạt động tham mưu. Thứ ba, cán bộ tuyên giáo đều đạt kết quả đánh giá, xếp loại mức độ thực hiện nhiệm vụ ở mức độ tốt. 3.2.4.2. Hạn chế Thứ nhất, hiệu quả của các sản phẩm tham mưu và đề xuất của cán bộ tuyên giáo còn hạn chế. Thứ hai, sản phẩm tham mưu của cán bộ tuyên giáo còn thiếu nhạy bén, linh hoạt và sáng tạo. 3.2.5. Nguyên nhân 3.2.5.1. Nguyên nhân của ưu điểm Qua khảo sát, chia sẻ trong thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu, có thể khái quát những nguyên nhân cơ bản như sau: Một là, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt chú trọng
17 đến công tác cán bộ. Hai là, các cấp ủy đảng và lãnh đạo các ban tuyên giáo cấp ủy cấp huyện trong toàn vùng đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo được tham gia học tập, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ thường xuyên. Ba là, công tác tuyển chọn, tuyển dụng, bố trí, sắp xếp, sử dụng và luân chuyển, đề bạt cán bộ trong hệ thống các cơ quan đảng nói chung và cơ quan tuyên giáo nói riêng có nhiều đổi mới. Bốn là, đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện thời điểm hiện tại phần lớn đã ổn định sau việc sắp xếp lại bộ máy, kiện toàn nhân sự sau Đại hội đảng bộ các cấp, đã trải qua sự chọn lọc, tinh giản và đã khẳng định được vị thế của mình trong các đơn vị. 3.2.5.2. Nguyên nhân của hạn chế Qua khảo sát, thảo luận nhóm và các báo cáo tổng kết công tác tuyên giáo hàng năm, có thể khái quát một số nguyên nhân cơ bản sau: Thứ nhất, những tác động khách quan từ mặt trái của cơ chế thị trường, tốc độ phát triển nhanh của công nghệ - thông tin và sự chống phá của các thế lực thù địch, cùng với sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, tạo ra những thách thức lớn đối với công tác tuyên giáo cấp huyện trong khi trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ tuyên giáo còn hạn chế. Thứ hai, nhận thức của một số cấp ủy quận, huyện, thị, thành ủy chưa thật sự coi trọng công tác tuyên giáo nói chung và công tác tham mưu nói riêng; chưa đặt công tác tuyên giáo đúng với vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác này trong hoạt động chung của đảng bộ địa phương. Thứ ba, trình độ, năng lực, kinh nghiệm thực tiễn của đội ngũ cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng khảo sát còn nhiều bất cập, trong khi khối lượng công việc ngày càng nhiều, đòi hỏi chuyên môn ngày càng cao. 3.3. Một số vấn đề đặt ra về năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay 3.3.1. Một số vấn đề đặt ra về nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy và lãnh đạo ban tuyên giáo trong việc nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng 3.3.1.1. Nhận thức của cấp ủy, lãnh đạo ban tuyên giáo chưa tương xứng với vị trí, vai trò và những đòi hỏi đặt ra đối với năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 3.3.1.2. Việc thực thi trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy trong nâng
18 cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo chưa tương xứng với yêu cầu và đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng, hiệu quả tham mưu lĩnh vực tuyên giáo cấp huyện 3.3.2. Một số vấn đề đặt ra về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng trong việc tự giác nâng cao năng lực tham mưu Một là, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ tuyên giáo trong việc nâng cao năng lực tham mưu của cá nhân chưa tương xứng với chức năng, nhiệm vụ và yêu cầu đối với cán bộ tuyên giáo cấp huyện hiện nay Hai là, ý thức học tập, rèn luyện nâng cao trình độ, năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra đối với công tác tham mưu lĩnh vực tuyên giáo hiện nay 3.3.3. Một số vấn đề đặt ra về đảm bảo điều kiện và môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại, góp phần nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng sông Hồng 3.3.3.1. Môi trường làm việc chưa đáp ứng yêu cầu về dân chủ, hiện đại, cởi mở, tạo điều kiện cho cán bộ tuyên giáo cấp huyện tự tin, sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực tham mưu 3.3.3.2. Điều kiện vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ công tác còn thiếu thốn, bất cập so với yêu cầu nâng cao năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện 3.3.3.3. Chế độ chính sách đãi ngộ đối với cán bộ tuyên giáo cấp huyện chưa đáp ứng yêu cầu tạo được động lực cho cán bộ tích cực nâng cao năng lực tham mưu Tiểu kết chương 3 Trong những năm qua, năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp ủy cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu công tác, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi nghị quyết của Đảng và nghị quyết của đảng bộ địa phương. Tuy nhiên, năng lực tham mưu của cán bộ tuyên giáo cấp huyện vùng đồng bằng Sông Hồng vẫn còn những bất cập, như: khả năng vận dụng kiến thức lý luận chính trị, kiến thức thực tiễn còn hạn chế; kỹ năng phân tích, tổng hợp, dự báo, thuyết phục, trình bày sản phẩm tham mưu còn chưa được đầu tư đúng mức; tinh thần cống hiến, hết lòng vì công việc còn thấp; sản phẩm tham mưu chưa đáp ứng hiệu quả, yêu cầu của cấp ủy, nhất là về tính linh hoạt, chủ động, nhạy bén và sáng tạo. Những hạn chế, yếu kém trong năng lực cán bộ, cùng với các vấn đề đặt ra trong nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, lãnh đạo ban tuyên giáo, trong ý thức tự giác của cán bộ và trong điều kiện, môi trường công tác chưa tương xứng với yêu cầu thực tiễn đòi hỏi