Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh" được thực hiện với mục tiêu nghiên cứu lí luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường THCS và khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động này ở các trường THCS TPHCM, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở các trường THCS TPHCM, góp phần thực hiện tốt chương trình GDPT 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN PHAN VĂN QUANG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh, Năm 2022
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sài Gòn Tập thể người hướng dẫn: 1. PGS.TS. Nguyễn Thị Thúy Dung 2. PGS.TS. Mỵ Giang Sơn Luận án sẽ được đánh giá trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Cơ sở đào tạo tại trường Đại học Sài Gòn vào ngày 29/6/2022
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) của mọi quốc gia, Toán học là môn học quan trọng. Kiến thức toán học là nền tảng của nhiều khoa học, đóng vai trò quan trọng với khoa học và công nghệ; vận dụng để giải quyết những vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Trong quá trình dạy học các môn học và trong dạy học môn Toán, đánh giá kết quả học tập (KQHT) là một thành tố quan trọng. Đánh giá KQHT của HS giúp GV biết được những thành quả, tiến bộ của HS để phát huy và phát hiện những hạn chế, khó khăn của HS để hướng dẫn, giúp đỡ; mặt khác, đánh giá KQHT cũng giúp GV điều chỉnh nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, nhằm nâng cao chất lượng dạy học và KQHT của HS, góp phần thực hiện mục tiêu GD chung. Như vậy, đánh giá KQHT là một thành tố quan trọng, có thể ảnh hưởng đến tất cả các thành tố khác của quá trình dạy học. Trong dạy học theo tiếp cận năng lực, đánh giá KQHT càng vô cùng quan trọng, vì sẽ giúp GV biết người học đã đạt được các năng lực trong chuẩn đầu ra ở mức độ như thế nào. Đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực giúp GV kịp thời điều chỉnh nội dung, phương pháp và hình thức dạy học nhằm hình thành năng lực cho HS. Chính vì tầm quan trọng như trên của đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực, công đoạn này cần được hiệu trưởng (HT) trường PT nói chung và trường THCS nói riêng quan tâm quản lý (QL) một cách khoa học. Trong những năm gần đây, GD Việt Nam thay đổi từ GD theo tiếp cận nội dung sang GD theo tiếp cận năng lực, đòi hỏi việc đánh giá KQHT cũng phải thay đổi theo hướng tiếp cận này. Đảng, Nhà nước và ngành GD đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến đánh giá KQHT và GD HS. Đặc biệt, liên quan trực tiếp đến đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực HS, từ năm 2017 đến nay, Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản quan trọng, trong đó, Thông tư số 32/2018/TT- BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 Ban hành chương trình GDPT, được xây dựng theo tiếp cận phẩm chất và năng lực HS, đòi hỏi phải đổi mới đánh giá KQHT các môn học, trong đó có môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS. Thực hiện chủ trương của Đảng và chỉ đạo của ngành GD, từ năm 2017 đến nay, việc đánh giá KQHT môn Toán THCS tại TPHCM đã được thực hiện theo hướng phát triển năng lực HS. Tuy nhiên, tại các trường THCS của TPHCM thời gian vừa qua, việc đánh giá KQHT môn Toán vẫn chưa được thực hiện đồng bộ theo tiếp cận năng lực; đề kiểm tra định kì (giữa học kì, cuối học kì) còn mang tính hàn lâm, chứng minh, áp dụng theo công thức..., chưa có các dạng bài toán
2 yêu cầu HS vận dụng kiến thức toán học để giải quyết tình huống trong cuộc sống. Công tác QL của HT đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS tại một số trường THCS ở TPHCM chưa được quan tâm đúng mức. Một số HT chưa nắm vững quy trình QL, còn chủ quan trong QL, từ khâu ra đề, duyệt đề, chưa quan tâm đến việc đánh giá theo năng lực HS (Sở GD&ĐT TPHCM, Báo cáo tổng kết năm học 2018-2019). Trong thời gian vừa qua, tại các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng trên cả nước, đã có nhiều công trình nghiên cứu về QL hoạt động GD&ĐT tại các trường THCS ở các địa phương khác nhau, tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu trực tiếp về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS tại các trường THCS ở TPHCM. Những trình bày trên cho thấy vấn đề “QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM” là vấn đề quan trọng về mặt lí luận, đồng thời có tính cấp thiết, thời sự và tính mới trong thực tiễn hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS và khảo sát, đánh giá thực trạng QL hoạt động này ở các trường THCS TPHCM, luận án đề xuất các biện pháp QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM, góp phần thực hiện tốt chương trình GDPT 2018. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu QL hoạt động dạy học môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Xây dựng cơ sở lí luận về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS. 4.2. Khảo sát, phân tích thực trạng QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM. 4.3. Đề xuất các biện pháp QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM.
3 4.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp QL được đề xuất và thực nghiệm một số biện pháp để khẳng định hiệu quả. 5. Giả thuyết nghiên cứu Quản lý hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM đã được quan tâm nhưng còn nhiều hạn chế. Nếu hệ thống và phát triển được lý luận về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS và khảo sát, đánh giá chính xác, toàn diện thực trạng QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM, sẽ đề xuất được các biện pháp QL hoạt động này một cách thiết thực, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn đặc thù của địa phương. 6. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS (tập trung ở việc phát triển năng lực Toán học) của chủ thể QL là hiệu trưởng trường THCS công lập. Về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện tại 13 quận, huyện của TPHCM, bao gồm 9 quận nội thành (Quận 1, 2, 3, 6, 10, 12, quận Tân Bình, quận Bình Tân, quận Thủ Đức thuộc TP Thủ Đức); và 4 huyện ngoại thành (Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè, Hóc Môn). Tại mỗi quận, huyện nêu trên, tiến hành khảo sát tại 02 trường THCS. Tổng cộng 26 trường THCS được khảo sát. Về khách thể khảo sát: Tại mỗi trường THCS, tiến hành khảo sát cán bộ QL (HT, Phó HT, tổ trưởng chuyên môn Toán) và 100% GV môn Toán của mỗi trường; HS khối 8 và khối 9 (chọn HS khối 8 và khối 9 vì lứa tuổi này có thể nhận thức tương đối đầy đủ khi trả lời bảng hỏi và phỏng vấn). Về thời gian nghiên cứu: Các dữ liệu được thu thập, khảo sát để mô tả và phân tích thực trạng trong luận án là dữ liệu từ 2018 đến 2021 (thuộc 2 năm học 2018-2019, 2019-2020 và học kì 1 của năm học 2020-2021). Thực nghiệm được thực hiện vào học kỳ I của năm học 2021-2022. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận: Quan điểm hệ thống - cấu trúc; quan điểm tiếp cận năng lực; quan điểm tiếp cận chức năng; quan điểm thực tiễn. 7.2. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng các phương pháp nghiên cứu lí luận, phương pháp nghiên cứu thực tiễn và phương pháp xử lí dữ liệu. Trong đó:
4 - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: bao gồm khảo sát bằng bảng hỏi dành cho CBQL (HT, PHT, TTCM Toán); GV Toán; HS lớp 8 và 9 và phỏng vấn sâu (dành cho một số CBQL, GV Toán, HS). Luận án cũng sử dụng phương pháp thực nghiệm một số biện pháp được đề xuất. - Phương pháp xử lí dữ liệu: xử lí dữ liệu định lượng (dùng phần mềm SPSS và AMOS); xử lí dữ liệu định tính (so sánh, phân tích, tổng hợp kết quả phỏng vấn CBQL, GV Toán và HS). 8. Đóng góp mới của luận án 8.1. Về mặt lí luận Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả trên thế giới và trong nước, các nguồn tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu, luận án đã phát triển và xây dựng được cơ sở lí luận của QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS, cụ thể là: - Phân tích được tính cấp thiết của đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS; phân tích từng thành tố (mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí kết quả đánh giá) trong hoạt động đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS; phân tích các điều kiện (về đội ngũ GV Toán, cơ sở vật chất, tài chính, CNTT) để thực hiện hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS. - Phân tích cụ thể các chức năng QL của HT trường THCS trong QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; đồng thời, phân tích một cách toàn diện các yếu tố khách quan và chủ quan, bên trong và bên ngoài nhà trường ảnh hưởng đến QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS. 8.2. Về mặt thực tiễn - Phân tích được những ưu điểm và hạn chế trong thực hiện hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM; mức độ đáp ứng của đội ngũ GV Toán, điều kiện cơ sở vật chất, tài chính, CNTT đối với việc thực hiện hoạt động này ở các trường THCS tại TPHCM. - Phân tích được những ưu điểm và hạn chế trong thực hiện các chức năng QL của HT các trường THCS TPHCM đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đối với QL hoạt động này ở các trường THCS tại TPHCM. - Từ việc phân tích thực trạng, luận án đã đề xuất được hệ thống các biện pháp QL nhằm khắc phục những hạn chế cụ thể trong từng chức năng QL của HT đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM.
5 - Trong quá trình thực nghiệm biện pháp, luận án cũng xây dựng được một chương trình bồi dưỡng GV Toán cấp THCS về đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Hiệu trưởng các trường THCS ở TPHCM có thể lập kế hoạch tổ chức lớp bồi dưỡng này cho đội ngũ GV Toán của trường mình như một biện pháp nâng cao nhận thức và năng lực chuyên môn cho đội ngũ GV Toán trong thực hiện đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. 9. Cấu trúc luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án gồm có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận về QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS. Chương 2: Thực trạng QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM. Chương 3: Biện pháp QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ 1.1.1. Các nghiên cứu về hoạt động đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực người học 1.1.1.1. Các nghiên cứu về hoạt động đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực 1.1.1.2. Các nghiên cứu về hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực 1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực người học 1.1.2.1. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực 1.1.2.2. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực Tổng quan nghiên cứu trên thế giới và trong nước cho thấy việc QL hoạt động đánh giá KQHT của người học được quy định rất rõ trong Luật Giáo dục của các quốc gia (QL KQHT của HS, xử lí KQHT, phân tích, thống kê và lưu trữ KQHT, công khai chất lượng GD của các cơ sở GD...). Các tác giả cũng đề cập đến vai trò của QL hoạt động đánh giá KQHT của HS, các
6 yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá KQHT... Tuy nhiên, còn ít tác giả nghiên cứu về QL hoạt động đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực người học. Tại Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu về QL hoạt động đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực sinh viên đại học, sinh viên trường nghề... Đến thời điểm này chưa có nhiều công trình nghiên cứu về QL hoạt động đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực HS ở trường PT nói chung; đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào về QL hoạt động đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM. 1.2. HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.2.1. Khái niệm hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở a) Khái niệm đánh giá kết quả học tập * Đánh giá là quá trình thu thập, phân tích và xử lí thông tin để xác nhận kết quả của công việc so với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra; từ đó, có những điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện cần thiết đối với công việc. * Kết quả học tập là thành tích đạt được (về kiến thức, kĩ năng và thái độ) của người học sau một giai đoạn lĩnh hội, theo mục tiêu đã được đặt ra. * Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập, phân tích và xử lí thông tin để xác nhận thành tích đạt được (về kiến thức, kĩ năng và thái độ) của người học sau một giai đoạn lĩnh hội, căn cứ vào chuẩn đã được quy định trong chương trình; hoặc xác nhận sự phân biệt về trình độ của một người học đối với những người học khác cùng lớp, cùng khối; từ đó, có những điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện cần thiết đối với hoạt động dạy học. b) Khái niệm đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực * Năng lực là khả năng làm chủ kiến thức, kĩ năng, thái độ của một người và vận dụng chúng vào thực hiện thành công nhiệm vụ hoặc giải quyết hiệu quả vấn đề đặt ra của cuộc sống. * Đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực là quá trình thu thập, phân tích và xử lí thông tin để xác nhận sự phát triển năng lực người học thông qua việc người học vận dụng kiến thức, kĩ năng, thái độ vào thực hiện các nhiệm vụ hoặc giải quyết các tình huống học tập gắn với bối cảnh thực tiễn. c) Khái niệm đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực * Môn Toán là môn học cốt lõi của giáo dục toán học trong chương trình giáo dục phổ thông, được học bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12 (cấp THCS
7 từ lớp 6 đến lớp 9), nhằm hình thành và phát triển cho HS năng lực toán học - là “biểu hiện tập trung của năng lực tính toán với các thành phần: tư duy và lập luận toán học, mô hình hóa toán học, giải quyết vấn đề toán học, giao tiếp toán học, sử dụng các công cụ và phương tiện học toán; phát triển kiến thức, kĩ năng then chốt và tạo cơ hội để HS được trải nghiệm, vận dụng toán học vào thực tiễn” (Chương trình GDPT, 2018, phần V, mục 2). * Đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực là quá trình thu thập, phân tích và xử lí thông tin để xác nhận sự phát triển năng lực toán học của HS THCS thông qua việc HS THCS vận dụng kiến thức toán học, kĩ năng tính toán, thái độ vào thực hiện các nhiệm vụ hoặc giải quyết các tình huống học tập môn Toán gắn với bối cảnh thực tiễn. Hoạt động đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực là hoạt động mà GV Toán THCS thực hiện để đánh giá KQHT môn Toán của HS, bao gồm các thành tố mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí kết quả đánh giá, nhằm xác nhận sự phát triển năng lực toán học của HS trong và sau quá trình học tập. 1.2.2. Sự cấp thiết của đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở - Đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực là thực hiện nguyên lí giáo dục “học đi đôi với hành”. - Đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực phù hợp xu thế phát triển của giáo dục thế giới. - Đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục Việt Nam. 1.2.3. Mục tiêu đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở - Đánh giá năng lực toán học của HS thể hiện qua việc HS vận dụng kiến thức, kĩ năng tính toán đã học vào giải quyết vấn đề thực tiễn. - Đánh giá sự tiến bộ của HS so với chính bản thân HS. 1.2.4. Nội dung đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở a) Đánh giá các năng lực chung, cốt lõi hình thành và phát triển qua môn Toán Năng lực tư duy và lập luận toán học; Năng lực mô hình hóa toán học; Năng lực giải quyết vấn đề toán học; Năng lực giao tiếp toán học; Năng lực sử dụng công cụ, phương tiện toán học và ứng dụng tin học trong học toán:
8 b) Đánh giá mức độ phát triển năng lực toán học của học sinh Nhận biết; thông hiểu; vận dụng ở cấp độ thấp; vận dụng ở cấp độ cao. 1.2.5. Phương pháp đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Phương pháp quan sát; Phương pháp đánh giá qua sản phẩm thực hành, hồ sơ học tập, hoạt động của học sinh; Phương pháp vấn đáp; Phương pháp kiểm tra viết tự luận; Phương pháp kiểm tra viết bằng trắc nghiệm 1.2.6. Hình thức đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Đánh giá quá trình (đánh giá thường xuyên); đánh giá tổng kết (đánh giá định kì). 1.2.7. Xử lí kết quả đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở 1/ Xác nhận KQHT của HS dựa vào các thông tin định tính (các nhận xét qua quan sát, ghi chép,...); 2/ Xác nhận KQHT của HS dựa vào các thông tin định lượng (chấm điểm bài tập, nhiệm vụ,...); 3/ Phân tích, giải thích sự tiến bộ của HS dựa vào kết quả đánh giá quá trình (đánh giá thường xuyên); 4/ Phân tích, giải thích sự tiến bộ của HS dựa vào kết quả đánh giá tổng kết (đánh giá định kì); 5/ Ra quyết định cải thiện kịp thời hoạt động dạy và học; 6/ Thông báo KQHT của HS cho các bên liên quan (HS, cha mẹ HS, cấp trên); 7/ Góp ý và kiến nghị với cấp trên các vấn đề cần thiết liên quan. 1.2.8. Các điều kiện thực hiện đánh giá kết quả học tập môn toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Điều kiện về đội ngũ GV Toán, cơ sở vật chất, tài chính, CNTT. 1.3. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.3.1. Khái niệm quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở * Quản lý là hệ thống những tác động có hướng đích của chủ thể QL đến đối tượng QL, thông qua các chức năng QL (lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra) và sử dụng các nguồn lực của tổ chức đế đạt được mục tiêu đề ra của tổ chức. * Quản lý hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS là hệ thống những tác động có hướng đích của hiệu trưởng trường THCS đến hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS, thông qua các chức năng QL (lập kế hoạch, tổ chức, lãnh
9 đạo, kiểm tra) và sử dụng các nguồn lực của trường THCS đế đạt được mục tiêu của hoạt động này. 1.3.2. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở * Việc QL sẽ giúp cho GV Toán thực hiện một cách chủ động, theo kế hoạch, trong phạm vi toàn trường. * Việc QL sẽ đảm bảo được sự thực hiện đồng bộ của tất cả GV Toán trong phạm vi toàn trường. * Việc QL sẽ đảm bảo cho GV Toán thực hiện đúng theo chỉ đạo. * Việc QL sẽ giúp đánh giá mức độ thực hiện của GV Toán và kịp thời điều chỉnh các sai sót. 1.3.3. Kế hoạch hóa hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở HT trường THCS thực hiện chức năng kế hoạch hóa đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS tức là đảm bảo thực hiện các công việc sau đây: a) Về nội dung kế hoạch * Kế hoạch cần xác định đầy đủ các mặt cần thực hiện trong hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS (mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức đánh giá, cách xử lí kết quả đánh giá). * Kế hoạch cần xác định rõ nhân lực thực hiện hoạt động. * Kế hoạch cần xác định rõ các điều kiện cơ sở vật chất cần có để hỗ trợ cho hoạt động. * Kế hoạch cần xác định rõ điều kiện tài chính cần có để đầu tư, hỗ trợ cho hoạt động. * Kế hoạch cần xác định rõ điều kiện CNTT cần có để hỗ trợ cho hoạt động. b) Về phạm vi kế hoạch * Kế hoạch hóa việc thực hiện ở phạm vi trường (tất cả các khối lớp). * Kế hoạch hóa việc thực hiện của từng cá nhân (từng GV Toán). 1.3.4. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Việc thực hiện chức năng tổ chức của HT trường THCS đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS bao gồm: a) Về xây dựng bộ máy Bộ máy QL và thực hiện hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS bao gồm những cá nhân và bộ phận thực hiện các nhiệm vụ cơ bản: quản lý, trực tiếp thực hiện, hỗ trợ và phối hợp
10 thực hiện. Cụ thể là: CBQL nhà trường, TTCM tổ Toán, GV Toán, nhân viên (học vụ, thư viện, CNTT…), GV chủ nhiệm lớp, cha mẹ HS. Để xây dựng bộ máy nói trên, hiệu trưởng cần: * Xác định rõ trách nhiệm QL của CBQL nhà trường. * Xác định rõ trách nhiệm triển khai và QL của TTCM tổ Toán. * Xác định rõ trách nhiệm thực hiện của GV Toán. * Xác định rõ trách nhiệm hỗ trợ của nhân viên (học vụ, CNTT…). * Xác định rõ trách nhiệm phối hợp của GV chủ nhiệm. * Xác định rõ mối quan hệ phối hợp của GV Toán với cha mẹ HS. b) Về nội dung phân công cho các bộ phận trong bộ máy * Phân công rõ nhiệm vụ thực hiện các mặt (các thành tố) của đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực HS. * Phân công rõ nhiệm vụ về cơ sở vật chất hỗ trợ cho hoạt động. * Phân công rõ nhiệm vụ về tài chính hỗ trợ cho hoạt động. * Phân công rõ nhiệm vụ về CNTT hỗ trợ cho hoạt động. 1.3.5. Lãnh đạo thực hiện kế hoạch hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Lãnh đạo hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở trường THCS chính là sự tập hợp, động viên, khích lệ đội ngũ GV Toán; định hướng, chỉ dẫn; điều khiển; nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra. Như vậy, HT trường THCS thực hiện chức năng lãnh đạo đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS bao gồm các công việc cụ thể sau: * Bồi dưỡng nhận thức cho đội ngũ GV Toán hiểu rõ sự cấp thiết của hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. * Tạo điều kiện cho đội ngũ GV Toán được tập huấn lí thuyết về đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. * Chỉ đạo GV Toán thực hiện đúng đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; * Chỉ đạo đảm bảo đủ điều kiện về cơ sở vật chất hỗ trợ cho hoạt động; * Chỉ đạo đảm bảo đủ điều kiện về tài chính hỗ trợ cho hoạt động; * Chỉ đạo đảm bảo đủ điều kiện về CNTT hỗ trợ hoạt động. 1.3.6. Kiểm tra việc thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở HT trường THCS kiểm tra hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS là kiểm tra mức độ thực hiện các nội dung đã chỉ đạo; kiểm tra việc thực hiện của tất cả các bộ phận và cá nhân liên quan, cụ thể là:
11 a) Về nội dung kiểm tra * Kiểm tra việc thực hiện các mặt của hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; * Kiểm tra việc đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất; * Kiểm tra việc đảm bảo các điều kiện về tài chính; * Kiểm tra việc đảm bảo các điều kiện về CNTT. b) Về quy trình kiểm tra Bước 1: Xây dựng được quy chế đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Bước 2: Kiểm tra việc thực hiện của các bộ phận và cá nhân theo nội dung và tiêu chí đã xây dựng. Bước 3: Theo dõi sau kiểm tra. Bước 4: Sơ kết, tổng kết. 1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.4.1. Yếu tố thuộc về cán bộ quản lý 1.4.2. Yếu tố thuộc về đội ngũ GV Toán và giáo viên, nhân viên hỗ trợ 1.4.3. Các yếu tố thuộc về điều kiện làm việc, cấp trên và cha mẹ học sinh CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH GIÁO DỤC TRUNG HỌC CỦA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1.1. Tình hình giáo dục trung học nói chung 2.1.2. Tình hình giáo dục THCS và tình hình môn Toán THCS 2.2. KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG 2.2.1. Mục tiêu khảo sát Nhằm làm rõ thực trạng QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS ở các trường THCS TPHCM để xác lập cơ sở thực tiễn của đề tài. 2.2.2. Nội dung khảo sát (1) Khảo sát thực trạng hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; (2) Khảo sát thực trạng QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; (3) Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS.
12 2.2.3. Địa bàn và mẫu khảo sát Địa bàn khảo sát được chọn theo cách chọn ngẫu nhiên phân tầng, đảm bảo độ bao phủ về giáo dục THCS của TPHCM, cụ thể như sau: - Về quận, huyện: đảm bảo chọn đủ cả địa bàn nội thành và ngoại thành; trên 50% số lượng quận, huyện của toàn TPHCM. - Về trường THCS: đảm bảo chọn đủ cả quy mô trường hạng 1 (từ 28 lớp trở lên) và trường hạng 2 (dưới 28 lớp). Không xem xét tiêu chí đã hoặc chưa được kiểm định chất lượng GD, vì tính đến hết năm học 2020 – 2021, 100% trường THCS công lập của TPHCM đã được Sở GD&ĐT công nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng GD (Sở GD&ĐT TPHCM, Báo cáo tổng kết công tác kiểm định chất lượng GD năm học 2020-2021). Dựa trên các tiêu chí nêu trên, đề tài chọn ngẫu nhiên 13 quận, huyện sau đây để khảo sát: Nội thành: 9 quận (Quận 1, 2, 3, 6, 10, 12, quận Tân Bình, quận Bình Tân, quận Thủ Đức thuộc TP Thủ Đức); ngoại thành: 4 huyện (Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè, Hóc Môn). - Tại mỗi quận, huyện nêu trên, tiến hành khảo sát tại 02 trường THCS (một trường hạng 1 – từ 28 lớp trở lên - và một trường hạng 2 – dưới 28 lớp). Tổng cộng 26 trường THCS được khảo sát. - Tại mỗi trường THCS, khảo sát các khách thể: HT, Phó HT, TTCM Toán và 100% GV môn Toán của trường; HS khối 8 và khối 9 (chọn HS khối 8 và khối 9 vì lứa tuổi này có thể nhận thức tương đối đầy đủ khi trả lời bảng hỏi và phỏng vấn). 2.2.4. Phương pháp khảo sát 2.2.4.1. Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi - Số lượng và nội dung bảng hỏi: Bảng hỏi 1 dành cho CBQL và GV (HT, PHT, TTCM Toán, GV Toán): bao gồm phần thông tin chung về vị trí việc làm và phần chính với 13 câu hỏi. Bảng hỏi 2 dành cho HS: bao gồm phần thông tin chung về trường, lớp của HS và 5 câu hỏi về việc GV Toán thực hiện mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí KQHT. - Thiết kế thang đo và xử lí số liệu: Sử dụng thang đo Likert 5 mức độ, mỗi câu hỏi được đo với 5 mức độ tăng dần từ 1 đến 5 điểm. Sử dụng phần mềm SPSS để tính điểm trung bình (ĐTB), độ lệch chuẩn (ĐLC) và xếp hạng (XH) trong khảo sát các biến của từng nhân tố. Ngoài ra, thực hiện T - test và ANOVA để kiểm tra mức ý nghĩa của sự khác biệt ĐTB giữa các mẫu độc lập (CBQL - GV; CBQL - GV - HS; trường nội thành và ngoại thành; trường hạng 1 và trường hạng 2). - Kiểm định thang đo: Sử dụng phần mềm SPSS: Kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha và kiểm định giá trị
13 thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá EFA cho thấy thang đo đạt yêu cầu. Ngoài ra, sử dụng phần mềm AMOS: Kết quả kiểm định mô hình thang đo bằng phương pháp phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và kiểm định bằng phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) cho thấy mô hình nghiên cứu đáng tin cậy. 2.2.4.2. Phương pháp phỏng vấn sâu Phỏng vấn sâu một đại diện mỗi loại khách thể tại mỗi quận, huyện: tổng cộng: 13 CBQL, 13 TTCM Toán, 13 GV Toán, 13 HS. Danh tính các khách thể tham gia phỏng vấn được mã hóa: CBQL1 đến CBQL13; TTCM1 đến TTCM13; GV1 đến GV13; HS1 đến HS13. 2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH 2.3.1. Thực trạng nhận thức về sự cấp thiết của đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh CBQL, GV Toán đã nhận thức khá đầy đủ về sự cấp thiết của đánh giá KQHT môn Toán cấp THCS theo tiếp cận năng lực HS. Mặc dù có sự chênh lệch trong mức độ ý kiến giữa CBQL và GV, giữa trường nội thành và ngoại thành, trường hạng 1 và hạng 2, nhưng kết quả t - test cho thấy sự chênh lệch là không có ý nghĩa, đều tập trung ở mức Khá đồng ý. Đội ngũ cần tiếp tục được bồi dưỡng nâng cao nhận thức về sự cấp thiết của đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. 2.3.2. Thực trạng mức độ đạt được mục tiêu đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh Các mục tiêu của đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS đạt ở mức độ Đạt được vừa phải. Kết quả ANOVA cho thấy đánh giá của CBQL, GV, HS có sự tương đồng. 2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh GV Toán ở các trường THCS được khảo sát đã chú trọng các nội dung đánh giá cả về năng lực chung, năng lực cốt lõi hình thành trong môn Toán; cả về đánh giá mức độ phát triển các năng lực Toán học của HS. Tuy nhiên, mức độ thực hiện tất cả các nội dung đánh giá đều chưa hoàn toàn tốt, đạt mức độ Thực hiện khá. 2.3.4. Thực trạng thực hiện phương pháp đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh GV Toán đã chú trọng thực hiện các phương pháp đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS, tuy nhiên, việc thực hiện chưa
14 thường xuyên và chưa được đánh giá cao. GV Toán cần được bồi dưỡng để thực hiện tốt hơn và toàn diện hơn các phương pháp này. 2.3.5. Thực trạng thực hiện hình thức đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh GV Toán đã chú trọng thực hiện cả 2 hình thức đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; trong đó, đánh giá tổng kết thực hiện tốt hơn đánh giá quá trình. GV cần coi trọng như nhau đối với cả 2 hình thức đánh giá này.Mức độ thực hiện các hình thức ở mức Thực hiện khá. 2.3.6. Thực trạng thực hiện việc xử lí kết quả đánh giá kết quả học tập môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực học sinh GV Toán thực hiện xử lí kết quả đánh giá nhìn chung chưa hoàn toàn tốt, tập trung ở mức Thực hiện khá, còn chú ý xử lí KQ đánh giá tổng kết mà chưa đầu tư vào xử lí KQ đánh giá quá trình. GV Toán cần được bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện tốt hơn việc xử lí KQHT của HS. 2.3.7. Thực trạng các điều kiện thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh Các điều kiện về đội ngũ GV Toán, cơ sở vật chất, tài chính và CNTT để thực hiện hoạt động đánh giá KQHT môn Toán THCS theo tiếp cận năng lực HS được đánh giá ở mức độ Đáp ứng vừa phải. Các điều kiện này ở trường nội thành và ngoại thành, trường hạng 1 và hạng 2 được đánh giá có mức độ đáp ứng như nhau. 2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH 2.4.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh ở trường THCS CBQL và GV nhận thức khá đầy đủ về tầm quan trọng của việc QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS tại trường THCS. Tất cả các nội dung đều ở mức độ Khá đồng ý. 2.4.2. Thực trạng thực hiện chức năng kế hoạch hóa đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh HT các trường THCS được khảo sát ở TPHCM đã thực hiện tốt các mặt sau đây: kế hoạch hóa việc thực hiện của từng cá nhân; kế hoạch xác định rõ nhân lực thực hiện hoạt động; kế hoạch xác định rõ các điều kiện cơ sở vật chất cần có hỗ trợ hoạt động. Tuy nhiên, các mặt chưa tốt và xếp thứ hạng thấp trong bảng xếp hạng là: việc xây dựng kế hoạch của tổ Toán để thực hiện ở tất cả các khối lớp trong phạm vi toàn trường; việc xác định đầy đủ
15 các mặt cần thực hiện trong nội dung kế hoạch; việc xác định đầy đủ các điều kiện cần có (CNTT, tài chính…) để hỗ trợ cho hoạt động. 2.4.3. Thực trạng thực hiện chức năng tổ chức đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh HT các trường THCS được khảo sát đã thực hiện chức năng tổ chức ở mức độ Thực hiện khá; trong đó, những mặt được đánh giá tốt hơn là: xác định rõ trách nhiệm QL của CBQL nhà trường; xác định rõ trách nhiệm triển khai và QL của TTCM Toán; xác định rõ trách nhiệm thực hiện chung của GV Toán, xác định rõ trách nhiệm phối hợp của GV chủ nhiệm, xác định rõ mối quan hệ phối hợp của GV Toán với cha mẹ HS. Tuy nhiên, các mặt chưa tốt và được xếp hạng thấp là: Việc phân công nhiệm vụ cụ thể của GV Toán thực hiện các mặt trong hoạt động; việc phân công nhiệm vụ cụ thể của nhân viên về cơ sở vật chất, tài chính và CNTT hỗ trợ cho hoạt động. 2.4.4. Thực trạng thực hiện chức năng lãnh đạo đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh HT các trường THCS được khảo sát đã đạt mức độ Thực hiện khá; trong đó, các mặt được đánh giá cao hơn là: HT đã tạo điều kiện cho đội ngũ GV Toán được tập huấn lí thuyết; chú trọng chỉ đạo thực hiện đúng mục tiêu nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí kết quả đánh giá môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Các mặt được xếp hạng thấp hơn là việc đảm bảo đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính, CNTT và việc bồi dưỡng nhận thức cho đội ngũ GV Toán về sự cấp thiết phải thực hiện hoạt động. Ngoài ra, kết quả phỏng vấn cho thấy HT cũng cần chú trọng chỉ đạo thực hiện đa dạng hơn các hình thức bồi dưỡng lí thuyết cho GV Toán trong và ngoài trường (mời chuyên gia, tham quan dự giờ ngoài trường…). 2.4.5. Thực trạng thực hiện chức năng kiểm tra đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh Việc thực hiện chức năng kiểm tra của HT đạt mức độ khá, trong đó, duy nhất một nội dung được đánh giá tốt là “kiểm tra việc thực hiện quy chế của tổ Toán và từng GV Toán trong hoạt động đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực HS”, các mặt khác được xếp hạng cao trong bảng xếp hạng là: theo dõi việc sửa chữa, điều chỉnh sau kiểm tra; sơ kết, tổng kết về hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Tuy nhiên, các mặt được xếp hạng thấp hơn trong bảng xếp hạng là: Việc xây dựng quy chế cụ thể để đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; kiểm tra việc GV Toán thực hiện mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí KQHT theo tiếp cận năng lực HS; kiểm tra việc nhân viên thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ cho GV Toán; kiểm tra việc GVCN thực hiện nhiệm vụ phối hợp với GV Toán.
16 * Tổng hợp kết quả khảo sát về mức độ thực hiện các chức năng QL của HT đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS: Biểu đồ 2.2. Tổng hợp kết quả khảo sát về mức độ thực hiện các chức năng QL của HT đối với hoạt động ĐG KQHT theo tiếp cận năng lực HS 2.5. THỰC TRẠNG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TOÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC HỌC SINH 2.5.1. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về cán bộ quản lý 2.5.2. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về đội ngũ giáo viên Toán và giáo viên, nhân viên hỗ trợ 2.5.3. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về điều kiện làm việc, cấp trên và cha mẹ học sinh * Tổng hợp kết quả khảo sát về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS: Biểu đồ 2.3. Tổng hợp kết quả khảo sát về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố ảnh hưởng đến QL hoạt động ĐG KQHT theo tiếp cận năng lực HS
17 2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG 2.6.1. Về thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh a) Mặt mạnh GV Toán của các trường THCS được khảo sát ở TPHCM đều chú trọng 5 thành tố của hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Về mục tiêu đánh giá, GV Toán chú trọng mục tiêu đánh giá năng lực toán học của HS thể hiện qua việc HS vận dụng các kiến thức, kĩ năng tính toán đã học vào giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc sống và đánh giá sự tiến bộ của HS so với chính bản thân HS. Về nội dung đánh giá, GV Toán quan tâm đến đánh giá các năng lực chung, cốt lõi được hình thành và phát triển qua môn Toán và đánh giá mức độ phát triển năng lực toán học của HS. Về phương pháp đánh giá, GV Toán chú trọng thực hiện các phương pháp quan sát, đánh giá qua sản phẩm thực hành, vấn đáp, kiểm tra viết bằng tự luận và bằng trắc nghiệm khách quan. Về hình thức đánh giá, GV Toán chú trọng cả đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết. Về xử lí kết quả đánh giá, GV Toán chú trọng xử lí kết quả định tính và định lượng, thông báo KQHT của HS cho các bên liên quan. b) Mặt hạn chế CBQL và GV Toán chưa nhận thức hoàn toàn đầy đủ về sự cấp thiết của đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS, chỉ dừng lại ở mức Khá đồng ý. Mục tiêu của đánh giá chưa đạt được hoàn toàn, nhất là mục tiêu so sánh HS với chính bản thân HS. Việc thực hiện các nội dung đánh giá đều chưa hoàn toàn tốt, chỉ đạt mức Thực hiện khá. Việc thực hiện các phương pháp đánh giá cũng chỉ đạt mức Thực hiện khá và chưa thường xuyên. Việc thực hiện các hình thức đánh giá cũng chỉ ở mức Thực hiện khá, trong đó, GV còn coi trọng đánh giá tổng kết hơn đánh giá quá trình. Việc thực hiện xử lí kết quả đánh giá nhìn chung cũng chưa hoàn toàn tốt, chú trọng đánh giá định lượng bằng điểm số hơn đánh giá định tính bằng nhận xét. Các điều kiện về đội ngũ GV Toán, cơ sở vật chất, trang thiết bị và CNTT tại các trưởng ở mức độ đáp ứng vừa phải theo yêu cầu hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. 2.6.2. Về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh a) Mặt mạnh HT các trường THCS được khảo sát tại TPHCM đã chú trọng thực hiện các chức năng QL đối với hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Về chức năng kế hoạch hóa, HT đã đảm bảo các nội dung cơ
18 bản của kế hoạch và thực hiện kế hoạch hóa trong phạm vi toàn trường đến từng cá nhân GV Toán. Về chức năng tổ chức, HT đã chú trọng xây dựng bộ máy QL và thực hiện, xác định trách nhiệm và phân công nhiệm vụ của các bộ phận và cá nhân trong bộ máy này. Về chức năng lãnh đạo, HT đã chú trọng việc định hướng, tạo điều kiện và hướng dẫn, tập huấn, chỉ đạo GV Toán thực hiện đúng đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS. Về chức năng kiểm tra, HT đã chú trọng xác định nội dung kiểm tra và quy trình kiểm tra đối với việc thực hiện của GV Toán trong nhà trường. b) Mặt hạn chế CBQL và GV Toán chưa nhận thức hoàn toàn đầy đủ về tầm quan trọng của QL hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; tất cả các nội dung khảo sát đều dừng ở mức Khá đồng ý. Việc thực hiện chức năng kế hoạch hóa của HT được đánh giá mức độ Thực hiện khá về tất cả các mặt, trong đó, có 3 nội dung xếp hạng thấp nhất là: (1) Việc xây dựng kế hoạch của tổ Toán để thực hiện ở tất cả các khối lớp trong phạm vi toàn trường; (2) Việc xác định đầy đủ các mặt cần thực hiện trong nội dung kế hoạch; (3) Việc xác định đầy đủ các điều kiện cần có (CNTT, tài chính…) để hỗ trợ cho hoạt động. Việc thực hiện chức năng tổ chức của HT được đánh giá mức độ Thực hiện khá về tất cả các mặt, trong đó, có 2 nội dung xếp hạng thấp nhất là: (1) Việc phân công nhiệm vụ cụ thể của GV Toán thực hiện các mặt trong hoạt động; (2) Việc phân công nhiệm vụ cụ thể của nhân viên về cơ sở vật chất, tài chính và CNTT hỗ trợ cho hoạt động. Việc thực hiện chức năng lãnh đạo của HT được đánh giá mức độ Thực hiện khá về tất cả các mặt, trong đó, có 3 nội dung xếp hạng thấp nhất là: (1) Việc bồi dưỡng nhận thức cho đội ngũ GV Toán về sự cấp thiết phải thực hiện hoạt động; (2) Việc đảm bảo đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính, CNTT để thực hiện hoạt động; (3) Việc thực hiện các hình thức đa dạng để bồi dưỡng lí thuyết cho đội ngũ GV Toán thực hiện hoạt động. Việc thực hiện chức năng kiểm tra của HT được đánh giá mức độ Thực hiện khá về 9/10 nội dung, trong đó, có 4 nội dung xếp hạng thấp nhất là: (1) Xây dựng quy chế cụ thể để đánh giá KQHT môn Toán theo tiếp cận năng lực HS; (2) Kiểm tra việc GV Toán thực hiện mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, xử lí KQHT theo tiếp cận năng lực HS; (3) Kiểm tra việc nhân viên thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ cho GV Toán các điều kiện về CNTT, phương tiện, thiết bị, tài chính; (4) Kiểm tra việc GV chủ nhiệm thực hiện nhiệm vụ phối hợp với GV Toán trong đánh giá KQHT.