Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Vận dụng tiếp cận dạy học phân hóa để tổ chức dạy học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho sinh viên cao đẳng sư phạm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Vận dụng tiếp cận dạy học phân hóa để tổ chức dạy học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho sinh viên cao đẳng sư phạm trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lí luận và thực tiễn liên quan đến đề tài chương, tổ chức DHPH học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho sinh viên cao đẳng sư phạm, thực nghiệm sư phạm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Vận dụng tiếp cận dạy học phân hóa để tổ chức dạy học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho sinh viên cao đẳng sư phạm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI PHẠM VIỆT QUỲNH VËN DôNG TIÕP CËN D¹Y HäC PH¢N HãA §Ó Tæ CHøC D¹Y HäC HäC PHÇN “SINH LÝ TRÎ LøA TUæI TIÓU HäC” CHO SINH VI£N CAO §¼NG S¦ PH¹M Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học Sinh học Mã số: 9140111 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2019
LUẬN ÁN ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền 2. PGS.TS. Trịnh Nguyên Giao Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Phúc Chỉnh Đại học sư phạm – ĐH Thái Nguyên Phản biện 2: PGS.TS. Mai Văn Hưng Đại Học Giáo dục – Đại học QGHN Phản biện 3: TS. Hoàng Hữu Niềm Sở Giáo dục & Đào tạo Hà Nội Luận án được bảo vệ trước Hội đồng cấp trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi … giờ, ngày … tháng … năm 2019 Có thể tìm đọc luận án tại: - Thư viện Quốc gia; - Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
1 PHẦN 1. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo và đổi mới phương pháp dạy học ở các trường cao đẳng sư phạm. 1.2. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của sinh viên CĐSP. Thực tế cho thấy, ngay trong một khóa học, SV ngoài những đặc điểm chung về tâm sinh lí lứa tuổi còn có những đặc điểm khác nhau về hứng thú, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức, năng lực và phong cách học tập.... 1.3. Xuất phát từ vai trò của dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa trong đào tạo SV CĐSP. DHPH sẽ đáp ứng được nhu cầu, phong cách học tập, năng lực của người học. Và góp phần phát huy hết năng lực của người học, tạo điều kiện thuận lợi để người học có thể khắc phục được những trở ngại, tạo cơ hội cho mỗi người tiếp tục được học tập và phát triển không ngừng. Để góp phần giải quyết vấn đề này, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: Vận dụng tiếp cận dạy học phân hóa để tổ chức dạy học học phần “Sinh lí trẻ lứa tuổi Tiểu học” cho sinh viên cao đẳng sư phạm. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu quy trình tổ chức dạy học phân hóa dựa trên phong cách học tập, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức của SV CĐSP để người học chủ động học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học nhằm nâng cao chất lượng lĩnh hội kiến thức bộ môn đồng thời góp phần hình thành nhận thức về DHPH cho SV. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quy trình tổ chức dạy học phân hóa dựa trên phong cách học tập, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức của SV CĐSP. 3.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho SV CĐSP. 4. Giả thuyết khoa học Nếu tổ chức cho SV chủ động học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học theo tiếp cận dạy học phân hóa thì có thể nâng cao chất lượng lĩnh hội kiến thức bộ môn, đồng thời góp phần hình thành nhận thức về dạy học phân hóa cho sinh viên cao đẳng sư phạm tiểu học. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về DHPH trên thế giới và ở Việt Nam. Hệ thống hóa cơ sở lí luận về DHPH làm cơ sở lí luận để triển khai nghiên cứu. 5.2. Khảo sát, điều tra thực trạng dạy học phân hóa học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho SV CĐSP làm cơ sở thực tiễn để đề xuất các biện pháp, kĩ thuật tổ chức DHPH. 5.3. Nghiên cứu đề xuất nguyên tắc, quy trình tổ chức DHPH cho SV CĐSP trong dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi Tiểu học.
2 5.4 Xác định cấu trúc, tiêu chí đánh giá năng lực DHPH. Từ đó xây dựng tiêu chí và bộ công cụ để đánh giá nhận thức về DHPH của SV CĐSP Tiểu học 5.5. Thực nghiệm sư phạm để kiểm định tính khả thi của quy trình tổ chức DHPH đã được đề xuất. Từ đó khẳng định tính đúng đắn của giả thuyết đề tài đã nêu. 6. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu việc vận dụng tiếp cận dạy học phân hóa để tổ chức dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học dựa trên phong cách học tập, trình độ, kiểu trí tuệ của sinh viên hệ cao đẳng sư phạm tiểu học. 7. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp được sử dụng: Phương pháp nghiên cứu lí thuyết; Phương pháp điều tra; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp thực nghiệm sư phạm; Xử lí số liệu bằng thống kê toán học. 8. Đóng góp mới của luận án 8.1. Xác định và hệ thống hóa được cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về DHPH cho sinh viên cao đẳng sư phạm trong dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học. 8.2. Đề xuất được nguyên tắc, quy trình để tổ chức cho sinh viên chủ động tham gia học tập phân hóa học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học. 8.3. Thiết kế được các hoạt động học tập phù hợp với các đặc điểm về phong cách học tập, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức của sinh viên trong dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học. 8.4. Xác định được cấu trúc, tiêu chí đánh giá năng lực dạy DHPH làm căn cứ để xây dựng nên tiêu chí và bộ công cụ đánh giá nhận thức về DHPH của sinh viên. 8.5. Đề xuất được quy trình tổ chức dạy học phân hóa sử dụng dạy học theo trạm, dạy học theo hợp đồng và kĩ thuật mảnh ghép trên cơ sở phân hóa người học theo phong cách học tập, theo trình độ nhận thức và theo kiểu trí tuệ. 9. Bố cục của luận án Ngoài phần “Mở đầu” và “Kết luận và đề nghị”, “Tài liệu tham khảo”, “ Phụ lục”, nội dung chính của luận án gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn liên quan đến đề tài Chương 2: Tổ chức DHPH học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học cho sinh viên cao đẳng sư phạm. Chương 3: Thực nghiệm sư phạm PHẦN 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương 1. CỞ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1. Xu hướng nghiên cứu, vận dụng DHPH trên thế giới và ở Việt Nam 1.1.1. Trên thế giới Các nhà giáo dục học đều cho rằng, cơ sở khoa học của DHPH xuất phát từ các lí thuyết nền tảng như: 1) Lí thuyết vùng phát triển gần của L.S. Vygotsky; 2) Thuyết đa trí tuệ của Gardner (1993); 3) Lí thuyết học tập trải nghiệm của David Kold (1984) với mô hình về phong cách học tập (PCHT). Xu hướng nghiên cứu và ứng dụng DHPH trên thế giới hướng vào phát triển tiềm năng trí tuệ, phong cách học cá nhân
3 trong lớp, cụ thể là phân hóa trong quá trình dạy học từng bài, từng chương của từng môn học là dạy học tự chọn. 1.1.2. Ở Việt Nam Tư tưởng về DHPH được thể hiện từ rất sớm trong các nguyên tắc giáo dục và nguyên tắc dạy học được nhiều nhà giáo dục Việt Nam đưa ra như: Đặng Vũ Hoạt (1987, 2015), Thái Duy Tuyên (1993, 2012), Nguyễn Bá Kim (2006)…Theo các tác giả Tôn Thân (2005); Trần Ngọc Lan - Nguyễn Thùy Vân (2009), DHPH được tiến hành ở 2 mức độ: 1) Phân hóa ở cấp độ vĩ mô và 2) Phân hóa ở cấp độ vi mô. Ở Việt Nam, các nghiên cứu tập trung chủ yếu DHPH theo trình độ nhận thức của người học, bước đầu quan tâm tới PCHT, kiểu trí tuệ… và các nghiên cứu tập trung nhiều trên đối tượng HS phổ thông và ít chú ý trên đối tượng SV. Trong đề tài này, chúng tôi tập trung nghiên cứu và vận dụng quan điểm phân hóa vi mô trong dạy học học phần Sinh lý trẻ lứa tuổi tiểu học. 1.2. Dạy học phân hóa 1.2.1. Khái niệm DHPH DHPH là một chiến lược dạy học mà ở đó người học được chủ động, tự giác, tự do khám phá kiến thức, lựa chọn các HĐHT phù hợp với mình trong bối cảnh nội dung học tập mới và trên cơ sở người dạy đã thiết kế các HĐHT phù hợp, dựa trên sự đa dạng của người học về năng lực, phong cách học tập, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức, sở thích,....và các điều kiện học tập khác. 1.2.2. Đặc điểm của DHPH + Tích cực hóa hoạt động của người học là chìa khóa của DHPH. + DHPH hướng đến người học là chủ thể của hoạt động, được tạo điều kiện để chủ động khám phá, trải nghiệm, tìm kiếm tri thức. + Người dạy phải cân bằng sự đa dạng của người học và hoạt động học tập. Do đó, người dạy phải hiểu nhu cầu, năng lực, phong cách học tập...của người học để thiết kế các HĐHT đủ đa dạng, phù hợp với đối tượng người học của mình. + Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn các HĐHT của người học như điều kiện cơ sở vật chất, người dạy và người học, hoạt động đánh giá. + Dù người học được lựa chọn các HĐHT tức là đường đi đến tri thức khác nhau nhưng tất cả mọi người học đều phải đi đến đích hay đạt được mục tiêu của bài học. 1.2.3. Vai trò của DHPH trong dạy học cho SV CĐSP tiểu học Vận dụng quan điểm DHPH trong dạy học SV CĐSP thông qua học phần “Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học” không chỉ nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn góp phần hình thành NLDHPH cho SV. 1.2.4. Phân loại dạy học phân hóa vi mô 1.2.4.1. Phân loại DHPH vi mô theo các yếu tố của quá trình dạy học Theo Tomlinson DHPH được tiến hành dựa trên 3 yếu tố: phân hóa về nội dung, phân hóa về quá trình và phân hóa về sản phẩm học tập. Theo Đỗ Hương Trà có thể tiến hành DHPH dựa trên 3 yếu tố: phân hóa mục tiêu, phân hóa nội dung và phân hóa giải pháp.
4 1.2.4.2. Phân loại DHPH vi mô dựa trên đặc điểm của người học - DHPH dựa trên trình độ nhận thức của người học - DHPH dựa trên các kiểu trí tuệ của người học - DHPH dựa trên PCHT của người học Trong khuôn khổ của luận án này, chúng tôi thực hiện tiếp cận DHPH theo PCHT, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức.... 1.2.5. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học sử dụng trong DHPH GV cần sử dụng đa dạng về phương pháp, kĩ thuật dạy học để mỗi SV đều được thực hiện các HĐHT một cách tích cực, chủ động nhất. Trong khuôn khổ luận án này, chúng tôi tập trung vào việc vận dụng dạy học theo trạm, dạy học theo hợp đồng,… và một số kĩ thuật dạy học tích cực để sử dụng trong DHPH. 1.2.5.1. Dạy học theo hợp đồng 1.2.5.2. Dạy học theo trạm 1.2.5.3. Kĩ thuật mảnh ghép 1.3. Năng lực dạy học phân hóa 1.3.1. Quan niệm về NL DHPH Qua những phân tích năng lực và năng lực dạy học phân hóa của Phan Thị Thanh Hội, Đinh Quang Báo, Lê Đình Trung, Nguyễn Thị Thu Hương, chúng tôi cho rằng: Năng lực dạy học phân hóa là khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng, thái độ để tổ chức hiệu quả hoạt động dạy học đáp ứng sự đa dạng của người học về trình độ nhận thức, phong cách học tập, kiểu trí tuệ... 1.3.2. Cấu trúc của năng lực dạy học phân hóa Dựa trên các nghiên cứu về NL DHPH chúng tôi xác định cấu trúc NL DHPH của SV CĐSP gồm các kĩ năng thành phần là: Kĩ năng tìm hiểu và phân hóa HS để xây dựng HSHT phục vụ DHPH, kĩ năng lập kế hoạch DHPH, kĩ năng tổ chức DHPH, kĩ năng tự đánh giá và điều chỉnh. Biểu hiện các kĩ năng thành phần của NL DHPH được thể hiện ở bảng 1.3 (trong luận án toàn văn trang 36). 1.3.3. Bộ tiêu chí đánh giá năng lực DHPH Khi xây dựng thang đo cấp độ đạt được NL DHPH, chúng tôi dựa vào yêu cầu cần đạt đối với mỗi KN, xây dựng tiêu chí xác định cấp độ đạt được của mỗi KN trong NL DHPH. Để đánh giá biểu hiện của KN, chúng tôi chia 3 cấp độ thành thạo của các thành tố trong mỗi KN làm 3 mức: Chưa có thao tác thực hiện KN (mức M0); Có thao tác thực hiện KN nhưng chưa cao (mức M1); thực hiện thành thạo KN và đạt hiệu quả (mức M2) (được trình bày chi tiết trong luận án từ trang 37 đến trang 40). 1.4. Thực trạng DHPH trong đào tạo SV CĐSP tiểu học 1.4.1. Mục đích, nội dung và phương pháp điều tra Sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu khảo sát và điều tra qua phỏng vấn 63 GV sinh học và 168 SV CĐSP Tiểu học ở một số trường sư phạm đào tạo hệ CĐSP tiểu học nhằm tìm hiểu thực trạng DHPH. Từ đó, xác định luận cứ thực tiễn cho việc đề xuất các nguyên tắc và qui trình tổ chức DHPH trong dạy học học phần SLTLTTH. Sau đó, sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lí và thống kê các thông tin điều tra để đưa ra các kết luận về thực trạng DHPH cho SV CĐSP Tiểu học.
5 1.4.2. Kết quả điều tra và bình luận - GV và SV đều nhận thức được vai trò của DHPH cho SV các trường CĐSP giúp nâng cao chất lượng dạy học, hình thành và phát triển năng lực cho SV. - Hiện nay GV chủ yếu tiếp cận DHPH theo trình độ nhận thức, nội dung học tập, kiểm tra đánh giá mà ít quan tâm đến DHPH theo PCHT, kiểu trí tuệ… - GV sử dụng đa dạng các phương pháp, hình thức, kĩ thuật dạy học tích cực. Tuy nhiên một tỉ lệ thấp GV ít khi sử dụng hoặc biết nhưng chưa sử dụng dạy học theo trạm, dạy học hợp đồng,… - Sử dụng hồ sơ học tập trong DHPH vẫn chưa được GV quan tâm hoặc biết nhưng chưa sử dụng. - GV gặp khó khăn trong phân hóa SV, thiết kế các hoạt động học tập đáp ứng được các đối tượng SV khác nhau, sử dụng các phương pháp dạy học nào để tổ chức DHPH, theo dõi và đánh giá sự tiến bộ của SV trong DHPH. Chương 2. TỔ CHỨC DẠY HỌC PHÂN HÓA HỌC PHẦN SINH LÍ TRẺ LỨA TUỔI TIỂU HỌC CHO SINH VIÊN CAO ĐẲNG SƯ PHẠM 2.1. Phân tích đặc điểm học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi Tiểu học 2.1.1. Mục tiêu học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi Tiểu học 2.1.2. Nội dung học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi Tiểu học 2.2. Nguyên tắc tổ chức DHPH cho SV CĐSP tiểu học 2.2.1. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất biện chứng giữa vai trò chủ động của SV với vai trò chủ đạo của GV 2.2.2. Nguyên tắc đảm bảo dạy học đáp ứng được tính đa dạng của người học. 2.2.3. Đảm bảo cho người học được trao quyền lựa chọn các chiến lược học tập của mình 2.3. Quy trình tổ chức DHPH học phần SLTLTTH Từ quan niệm về DHPH và trên cơ sở nghiên cứu các quy trình tổ chức DHPH trong và ngoài nước, chúng tôi đề xuất quy trình gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn 1 - Xây dựng hồ sơ học tập gồm 2 bước là: Bước 1 - Tìm hiểu người học (PCHT, kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức, sở thích..); Bước 2 - Thiết kế hồ sơ học tập; Giai đoạn 2 - Lập kế hoạch và tổ chức DHPH gồm 2 bước là: Bước 1- Lập kế hoạch DHPH; Bước 2 - Tổ chức DHPH; Giai đoạn 3: Đánh giá và cải tiến gồm 2 bước là: Bước 1- Thu thập thông tin về quá trình DHPH, bước 2: Điều chỉnh quá trình DHPH.
6 Giai đoạn Các bước Hoạt động của GV Hoạt động của SV Bước 1: Tìm hiểu người học Xây dựng phiếu và tổ chức Trả lời phiếu khảo sát (PCHT, kiểu trí tuệ, trình độ khảo sát để tìm hiểu của GV nhận thức, sở thích,...) người học Giai đoạn 1: Xây dựng hồ Xác định và giới thiệu cho Nêu được mục đích của sơ học tập SV mục đích của hồ sơ hồ sơ học tập học tập Bước 2: Thiết kế hồ sơ học Xác định cấu trúc của hồ sơ Mô tả được cấu trúc của tập học tập hồ sơ học tập Hướng dẫn biên soạn hồ sơ Tự biên soạn hồ sơ học tập học tập Xác định mục tiêu và phân Tự tìm hiểu mục tiêu, tích cấu trúc nội dung bài nội dung bài học học/chủ đề Thiết kế các HĐHT phù hợp với hồ sơ học tập. Lựa chọn Học bài cũ và chuẩn bị Bước 1: Lập kế hoạch DHPH các phương pháp và hình bài mới thức dạy học Thiết kế, lựa chọn học liệu Chuẩn bị học liệu theo Giai đoạn 2: để hỗ trợ SV thực hiện các yêu cầu của GV Lập kế hoạch HĐHT (nếu có) và tổ chức DHPH Giới thiệu mục tiêu và nội Tìm hiểu mục tiêu và dung bài học nội dung bài học Tổ chức cho SV lựa chọn Tự lựa chọn các HĐHT các HĐHT phù hợp phù hợp Bước 2: Tổ chức DHPH Theo dõi và hỗ trợ SV thực Thực hiện các HĐHT hiện các HĐHT Tổ chức đánh giá HĐHT của Tự đánh giá HĐHT. SV và kết luận Rút ra kết luận Bước 1: Thu thập thông tin về Hướng dẫn SV ghi nhật kí Tự ghi nhật kí học tập quá trình DHPH học tập trong hồ sơ học tập Giai đoạn 3: Đánh giá và cải tiến Phân tích, xử lí thông tin Bước 2: Điều chỉnh quá trình trong hồ sơ học tập và đưa ra Tự đánh giá và rút kinh DHPH các biện pháp để điều chỉnh nghiệm cho bài học sau quá trình DHPH cho bài sau Sơ đồ 2.1. Qui trình tổ chức DHPH
7 2.3.1. Giai đoạn 1: Xây dựng hồ sơ học tập Trong phạm vi nghiên cứu của mình chúng tôi đưa ra quan niệm: Hồ sơ học tập là tập hợp những thông tin về người học (trình độ nhận thức, phong cách học tập, kiểu trí tuệ, thành tích học tập, sản phẩm học tập,....), là căn cứ giúp giảng viên thiết kế các hoạt động học tập phù hợp. Đồng thời giúp người học và giảng viên đánh giá sự phát triển và tiến bộ của người học. Giai đoạn xây dựng HSHT gồm 2 bước: Tìm hiểu người học (PCHT, kiểu trí tuệ, trình độ, sở thích..) và thiết kế HSHT được trình bày cụ thể như sau: 2.3.1.1. Bước 1: Tìm hiểu người học (PCHT, kiểu trí tuệ, trình độ, sở thích..): Để thu thập các thông tin về người học, GV cần tiến hành khảo sát bằng phiếu hỏi kết hợp với quan sát và phỏng vấn đối tượng người học. + Tìm hiểu PCHT của SV: Sử dụng bộ câu hỏi VARK phiên bản 7.1 đã được điều chỉnh cho phù hợp với đặc điểm SV ở Việt Nam để khảo sát. Kết quả khảo sát, giúp xác định PCHT ưu thích của SV thuộc 1 trong 4 loại: V - Người học kiểu nhìn, A - Người học kiểu nghe, R/W - Người học kiểu đọc/viết, K - Người học kiểu vận động. + Tìm hiểu về kiểu trí tuệ nổi trội của SV: Sử dụng bộ câu hỏi trắc nghiệm đa trí tuệ để tìm hiểu SV nổi trội về kiểu trí tuệ nào trong 8 kiểu trí tuệ theo phân loại kiểu trí tuệ của Gardner. Theo đó, mỗi SV có điểm mạnh nhận thức – kiểu trí tuệ khác nhau gồm: Trí tuệ ngôn ngữ, trí tuệ âm nhạc, trí tuệ logic – toán, trí tuệ không gian, trí tuệ hình thể - vận động, trí tuệ giao tiếp, trí tuệ nội tâm, trí tuệ tự nhiên học. + Tìm hiểu trình độ nhận thức của SV: Sử dụng bài kiểm tra đầu vào để đánh giá mức độ nhận thức của SV về các nội dung thuộc chủ đề/bài học mới đang ở mức nào trong 4 mức: Nhớ/Biết, Thông hiểu; Vận dụng thấp, Vận dụng cao. Kết hợp với thông tin về kết quả xếp loại học tập của SV, GV có thể phân loại năng lực nhận thức của SV thành 3 nhóm là: SV giỏi, SV khá, SV trung bình. 2.3.1.2. Bước 2: Thiết kế hồ sơ học tập Biên soạn HSHT được phối hợp giữa GV và SV. Trong quá trình làm HSHT, GV thường xuyên kiểm tra việc thực hiện, sưu tầm tài liệu để thẩm định, định hướng theo đúng mục tiêu của hồ sơ và thời hạn thực hiện. GV và SV là người đồng sở hữu HSHT. Tất cả các thông tin thu được từ sự hiểu biết của GV về người học được công bố cho SV biết để ghi chép lại trong HSHT của mình. Để sử dụng HSHT trong DHPH, HSHT được chia thành 3 nhóm chính là: hồ sơ theo phong cách học tập, hồ sơ theo kiểu trí tuệ và hồ sơ theo trình độ nhận thức. 2.3.2. Giai đoạn 2: Lập kế hoạch và tổ chức DHPH Giai đoạn này gồm 2 bước: Lập kế hoạch DHPH và tổ chức DHPH được thực hiện như sau:
8 2.3.2.1. Lập kế hoạch DHPH Hoạt động của GV Hoạt động của SV + Xác định mục tiêu bài học, phân tích cấu trúc nội dung. + Tự tìm hiểu các + Thiết kế các HĐHT phù hợp với HSHT và lựa chọn phương nội dung bài pháp và hình thức tổ chức dạy học: Căn cứ vào mục tiêu bài học/chủ đề đã được học, nội dung bài học và HSHT, GV thiết kế các HĐHT phù học và nội dung mới hợp. Trong phạm vi nghiên cứu luận án, chúng tôi lựa chọn theo yêu cầu của tiếp cận dạy học chủ yếu là dạy học theo trạm, dạy học theo GV. hợp đồng, kết hợp sử dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực. + Học bài cũ và + Thiết kế, lựa chọn các học liệu hỗ trợ SV thực hiện HĐHT: chuẩn bị nội dung SV được chọn các HĐHT điều đó có nghĩa là các học liệu bài mới. cũng cần phải đa dạng, nhiều mức độ nhằm đáp ứng các + Chuẩn bị các học PCHT, trình độ nhận thức, kiểu trí tuệ, sở thích…. khác nhau liệu theo yêu cầu của của SV. GV ( nếu có). Trong bước lập kế hoạch DHPH, điều quan trọng là thiết kế các HĐHT phù hợp với các loại HSHT là theo PCHT, theo kiểu trí tuệ, theo trình độ nhận thức và được trình bày cụ thể như sau: * Thiết kế HĐHT theo PCHT Khi thiết kế HĐHT theo PCHT thì HSHT của SV được chia 4 nhóm tương ứng với các PCHT khác nhau: V, A, R/W và K. Trong dạy học học phần SLTLTTH, GV thiết kế các HĐHT với những nhiệm vụ cụ thể và các phương tiện dạy học phù hợp với các thế mạnh về PCHT của người học như bảng 2.4. Bảng 2.4. Các nhiệm vụ và tài liệu học tập phù hợp với PCHT của SV trong DHPH phần SLTLTTH Nhiệm vụ học Tài liệu học PCHT Ví dụ HĐHT phù hợp tập phù hợp tập phù hợp V - Tìm hiểu, - Sơ đồ, tranh Ví dụ: Tìm hiểu về thành phần cấu tạo (Nhìn) khám phá kiến ảnh, video, của máu thức thông qua mô hình về - Phương tiện: Tranh ảnh về thành phần việc quan sát cấu tạo, giải cấu tạo của máu, các tế bào máu. các tranh ảnh, phẫu cơ thể - Nhiệm vụ: video, mô người. Quan sát tranh về thành phần cấu tạo hình, mẫu vật. của máu, về các tế bào máu kết hợp với - Trình bày đọc giáo trình và trả lời các câu hỏi. sản phẩm học Câu 1. Máu gồm những thành phần tập sau khi tìm nào? hiểu được Câu 2. Mô tả đặc điểm cấu tạo và chức dưới dạng các năng các thành phần của máu. sơ đồ, các tờ Câu 3. Vẽ sơ đồ tư duy nội dung về cấu rơi, các poster, tạo và chức năng của máu. Hoặc thiết các đoạn kế một poster nội dung về cấu tạo và
9 phim. chức năng của máu (có kèm theo hình ảnh và sơ đồ minh họa). A - Tìm hiểu, - Video về Ví dụ: Tìm hiểu về thành phần cấu tạo (Nghe) khám phá kiến cấu tạo, hoạt của máu thức thông qua động của các - Phương tiện: Video về thành phần cấu việc nghe, trao cơ quan trong tạo của máu; máy ghi âm đổi, thảo luận cơ thể người, - Nhiệm vụ: Xem video về thành phần với GV, các hoặc thông tin cấu tạo và chức năng của máu. Hoặc chuyên gia các bệnh… phỏng vấn các chuyên gia y tế nội dung (bác sĩ, chuyên - Hội thảo, về thành phần và cấu tạo của máu và trả gia dinh diễn đàn. lời các câu hỏi. dưỡng ...) về Câu 1. Máu gồm những thành phần sinh lí trẻ. nào? - Các sản Câu 2. Mô tả đặc điểm cấu tạo và chức phẩm học tập năng các thành phần của máu. có thể là sáng Câu 3. Giải thích tại sao một số thầy tác các bài hát, thuốc có thể ra chỉ lệnh đếm bạch cầu hay thiết kế cho một bệnh nhân có triệu chứng các video có nhiễm trùng. lồng tiếng, dàn dựng các vở kịch, tiểu phẩm… R/W - Tìm hiểu, - Giáo trình, Ví dụ: Tìm hiểu về thành phần cấu tạo (Đọc khám phá kiến sách tài liệu của máu /viết) thức thông qua hướng dẫn - Phương tiện: Giáo trình, phiếu học tập việc đọc các bằng văn bản - Nhiệm vụ: Đọc giáo trình và hoàn tài liệu học về Sinh lí trẻ thành phiếu học tập sau: tập. lứa tuổi tiểu Câu 1: Hoàn thành bảng - Các sản học. Thành phần Cấu tạo Chức năng phẩm học tập Huyết tương có thể là các Hồng cầu tập san, các Bạch cầu bài báo cáo, Tiểu cầu viết các đoạn Câu 2. Giải thích tại sao một số thầy thông tin…. thuốc có thể ra chỉ lệnh đếm bạch cầu cho một bệnh nhân có triệu chứng nhiễm trùng. Câu 3. Phân tích sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.
10 K - Thực hiện - Dụng cụ thí Ví dụ: Tìm hiểu về thành phần cấu tạo (Vận các thí nghiệm, thực của máu động) nghiệm, hoặc hành… trong - Phương tiện: Gà (hoặc thỏ, ếch), kính thực hành, dạy học hiển vi, máy li tâm, xilanh, kim tiêm, điều tra, các SLTLTTH ống nghiệm chia độ, giá ống nghiệm, dự án học tập như: kính dung dịch NaCl... để phát hiện, hiển vi, dụng - Nhiệm vụ: khám phá kiến cụ mổ, các Câu 1. Tiến hành thí nghiệm để xác thức. hóa chất định các thành phần của máu theo các - Các sản (giấm, thuốc bước sau: phẩm học tập nhuộm…, Bước 1. Lấy kim chích 5 - 7 ml máu có thể là: thiết mẫu vật thật vào tĩnh mạch cánh gà cho vào ống kế các mô (xương ếch, nghiệm chia độ (đã tráng kim tiêm và hình cấu tạo xương gà…)). ống chia độ bằng dung dịch Nacl 5% để về các hệ cơ - Mô hình về chống đông máu). quan, các mô giải phẫu cơ Bước 2. Cho ống chia độ chứa máu vào hình hoạt động thể người. máy li tâm với tốc độ 3000 - 4000 vòng/ của các cơ phút, trong 15 phút. Đặt ống nghiệm lên quan trong cơ giá, quan sát và cho biết: thể… Câu 1. Dung dịch máu chia thành mấy phần? Chỉ rõ từng phần đó chứa thành phần nào của máu. Câu 2. Quan sát các tế bào máu trên kính hiển vi và cho biết đặc điểm cấu tạo của các tế bào máu. Câu 3. Phân tích sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu. * Thiết kế HĐHT theo kiểu trí tuệ Dựa trên các nghiên cứu về đặc điểm của các kiểu trí tuệ áp dụng trong dạy học của Thomas Armstrong cũng như phân tích đặc điểm học phần Sinh lí lứa tuổi Tiểu học, chúng tôi đề xuất nhiệm vụ và tài liệu học tập phù hợp với các kiểu trí tuệ khác nhau của SV như bảng 2.5.
11 Bảng 2.5. Các nhiệm vụ và tài liệu học tập phù hợp với các kiểu trí tuệ của SV trong DHPH học phần SLTLTTH. Kiểu Nhiệm vụ học Tài liệu học Ví dụ HĐHT phù hợp trí tuệ tập phù hợp tập phù hợp Trí tuệ - Sử dụng kĩ - Giáo trình, Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi ngôn năng đọc, nói, tài liệu đọc, chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh ngữ trao đổi, thảo tạp chí về sinh dưỡng và béo phì). luận, thuyết học, phiếu - Phương tiện: giáo trình, các tài liệu trình, …. viết nội dung tham khảo. - Trình bày các về sinh lí trẻ - Nhiệm vụ: Đọc, tìm hiểu thông tin sản phẩm học lứa tuổi tiểu trong giáo trình, trên internet, báo để tìm tập của SV như học. hiểu về bệnh béo phì và suy dinh dưỡng viết báo cáo, - Các bài ở trẻ em. tập san, tham giảng trực Hãy thiết kế một poster tuyên truyền về gia trò chơi ô tuyến, các bệnh béo phì và suy dinh dưỡng ở trẻ em chữ,…. video nội (nguyên nhân, cách phòng, tránh) dung về cấu tạo, chức năng của các cơ quan của cơ thể. Trí tuệ - Thực hiện các - Băng đĩa ca Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi âm nhiệm vụ học nhạc, nhạc cụ, chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh nhạc tập chủ yếu qua các video ... dưỡng và béo phì). nhịp điệu, hát có nội dung - Phương tiện: Băng hình về bệnh béo một bài ráp, hát liên quan đến phì và suy dinh dưỡng; giáo trình một ca khúc có bài học. - Nhiệm vụ: Xem đoạn băng hình theo nội dung liên đường link sau để tìm hiểu về béo phì và quan đến bài suy dinh dưỡng ở trẻ em, kết hợp với tìm học hiểu thông tin trong giáo trình. - Các sản phẩm https://www.youtube.com/watch?v=ZU học tập của SV RTHX8svPg có thể là sáng https://www.youtube.com/watch?v=cJgy tác các bài hát, WKM-d40 phổ nhạc cho Câu 1. Hãy sáng tác các bài hát/ thơ/ lời của bài rap/ vè… đề cập về nguyên nhân, tác học… hại, cách phòng tránh bệnh béo phì ở trẻ em Câu 2. Hãy sáng tác các bài hát/ thơ/ rap/ vè…. đề cập về nguyên nhân, tác hại, cách phòng tránh suy dinh dưỡng ở trẻ em
12 Trí tuệ - Thực hiện các - Sơ đồ, biểu Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi logic- nhiệm vụ học đồ với các số chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh toán tập chủ yếu là liệu cụ thể… dưỡng và béo phì). học các thí nghiệm, - Các thiết bị - Phương tiện: Hình biểu đồ thể hiện tỉ lệ tính toán, các như máy tính, suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi, máy trò chơi đấu trí, kính hiển vi, tính.. các bài toán dụng cụ đo - Nhiệm vụ: giải quyết vấn đạc… Câu 1. Đọc biểu đồ thể hiện tỉ lệ suy đề… - Trang thiết dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi ở Việt Nam - Thực hiện bị làm thí (xem hình 1 trong luận án toàn văn trang phân tích bảng nghiệm, tư 76). Em có nhận xét gì về tỉ lệ suy dinh số liệu, phân liệu khoa học, dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi qua các tích biểu đồ, các chuyến năm. Theo em nguyên nhân nào dẫn đến thiết kế các mô thăm quan ở suy dinh dưỡng ở trẻ em. Hãy đề xuất hình để tìm viện bảo tàng biện pháp phòng tránh suy dinh dưỡng ở hiểu các nội khoa học… trẻ em. dung về sinh lí Câu 2. Đọc đồ thị tỉ lệ suy dinh dưỡng ở học trẻ em. trẻ dưới 5 thừa cân béo phì ở một số đô thị (xem hình 2 trong luận án toàn văn trang 76). Em hãy nhận xét về tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi thừa cân béo phì tại một số đô thị ở Việt Nam. Theo em nguyên nhân dẫn đến béo phì ở trẻ em. Hãy đề xuất biện pháp phòng tránh béo phì ở trẻ em. Trí tuệ - Thực hiện các - Dụng cụ đồ Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi không nhiệm vụ học họa, phần chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh gian tập chủ yếu cần mềm vẽ… dưỡng và béo phì). đến trí tưởng - Các phương - Phương tiện: Bút mầu vẽ, phần mềm tượng về không tiện nhìn như vẽ, phần mềm sơ đồ tư duy (hoặc giấy gian, vẽ như video, máy A0, bút màu..) thiết kế mô quay phim, - Nhiệm vụ học tập: Hãy vẽ sơ đồ tư duy hình, vẽ sơ đồ mô hình về nội dung về nguyên nhân, tác hại, cách cấu tạo giải cấu tạo giải phòng tránh bệnh béo phì và suy dinh phẫu cơ thể, vẽ phẫu cơ thể dưỡng ở trẻ em. sơ đồ tư duy về người,… nội dung bài
13 học… Trí tuệ - Thực hiện các - Mô hình giải Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi hình nhiệm vụ học phẫu cơ thể chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh thể - tập chủ yếu người, dụng dưỡng và béo phì). vận bằng cảm xúc cụ thực - Phương tiện: dụng cụ thể dục thể thao. động và vận động hành… - Nhiệm vụ: Đọc thông tin trong giáo như đóng các - Bài tập thể trình, trên internet, báo về nguyên nhân, vai diễn, múa, dục, dụng cụ cách phòng bệnh suy dinh dưỡng và béo thể thao, các thể dục thể phì ở trẻ em. trò chơi vận thao. Câu 1. Giải thích tại sao luyện tập thể động,.. dục thể thao giúp phòng tránh bệnh béo - Thực hành phì và suy dinh dưỡng ở trẻ em. trên các mô Câu 2. Lựa chọn một bài tập thể thao hình, mẫu vật phù hợp với học sinh tiểu học giúp trẻ có về cấu tạo, hoạt một cơ thể khỏe mạnh phòng tránh các động của các bệnh về béo phì và suy dinh dưỡng (Hãy cơ quan trong thực hiện một bài tập thể dục và hướng cơ thể người dẫn động tác thể dục cho học sinh tiểu học). Trí tuệ - Thực hiện Dụng cụ để Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi giao nhiệm vụ học thực hiện thảo chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh tiếp tập bằng cách luận nhóm, dưỡng và béo phì). trao đổi nội trao đổi,… - Phương tiện: Máy ghi âm, giấy, bút… dung học với như máy ghi - Nhiệm vụ học tập: Bạn hãy phỏng vấn người khác như âm, phiếu (trao đổi qua điện thoại, các diễn đàn…) phỏng vấn các thảo luận… các chuyên gia y tế về bệnh béo phì và chuyên gia y suy dinh dưỡng ở trẻ em. Sau đó, thực tế, thảo luận hiện các nhiệm vụ sau: với bạn/nhóm Câu 1. Lập một kế hoạch hình thành thói bạn, trao đổi quen sống khoa học phòng, tránh béo với các chuyên phì và suy dinh dưỡng ở trẻ em. gia, …. Câu 2. Xây dựng một vở kịch và đóng - Thực hiện các vai thể hiện để tuyên truyền về bệnh béo dự án học tập, phì và suy dinh dưỡng ở trẻ em (có thể tham gia các làm trước và quay video lại hoặc biểu câu lạc bộ… diễn ngay tại lớp). Trí tuệ - Thực hiện các - Nhật kí học Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi nội tâm HĐHT thông tập chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh qua sự quan - Các tư liệu, dưỡng và béo phì). tâm tới nhu các dự án tự - Nhiệm vụ: Đọc, nghiên cứu thông tin cầu, tình cảm nghiên cứu và trong giáo trình, trên internet, báo… về của bản thân. điều hành…. bệnh béo phì và suy dinh dưỡng ở trẻ
14 - Thực hiện em. Sau đó, em hãy đưa ra quan điểm nhiệm vụ cá của mình để giải quyết các tình huống nhân. Trình sau: bày dưới dạng Tình huống 1: Em gái của Huệ có dấu bút kí, các bài hiệu bị suy sinh dưỡng. Nếu là Huệ em viết). sẽ làm gì để giúp em gái mình. - Sản phẩm học Tình huống 2: Minh có dấu hiệu của có thể là những bệnh béo phì. Nhưng Minh rất thích ăn đồ ngọt. Nếu là bạn của Minh em sẽ làm tập san.. gì? Tình huống 3: Bạn An béo phì và hay bị các bạn cùng lớp trêu nghẹo. Là bạn của An em làm gì để các bạn hiểu và không trêu ghẹo An nữa. Trí tuệ - Thực hiện các - Các dụng cụ Ví dụ: Tìm hiểu một số bệnh về trao đổi tự HĐHT thông để đo đạc, chất và dinh dưỡng ở trẻ em (suy dinh nhiên qua thiên quan sát tự dưỡng và béo phì). học nhiên, bằng nhiên (kính - Nhiệm vụ: Điều tra về nguyên nhân hiện tượng lúp, kính hiển bệnh béo phì và suy dinh dưỡng ở trẻ em thiên nhiên. vi, ống tại địa phương hoặc cộng đồng nơi em - Tìm hiểu về nhòm..) sinh sống. thế giới tự Câu 1. Đưa ra lời khuyên về lựa chọn nhiên: con thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên (từ người, động động vật hoặc thực vật) trong khẩu phần vật, thực vật… ăn hằng ngày để phòng chống suy dinh dưỡng và béo phì. Câu 2. Từ đó, đề xuất một thực đơn + Cho trẻ suy dinh dưỡng tăng cân và phục hồi thể trạng khỏe mạnh. + Cho trẻ béo phì để giảm cân hiệu quả mà vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ. * Thiết kế HĐHT theo trình độ nhận thức HSHT theo trình độ nhận thức giúp GV có cái nhìn rõ hơn về trình độ hiện tại của người học. Từ đó, GV lập kế hoạch và tổ chức DHPH dựa trên trình độ nhận thức của người học. Trong nghiên cứu của đề tài, chúng tôi chia SV thành 3 nhóm theo trình độ nhận thức: SV trung bình/yếu; SV khá; SV giỏi. Bảng 2.4. Các nhiệm vụ và tài liệu học tập phù hợp với trình độ nhận thức của SV trong DHPH học phần SLTLTTH Trình Nhiệm vụ học tập Tài liệu học tập độ nhận Ví dụ về HĐHT phù hợp phù hợp phù hợp thức
15 SV - Kể, liệt kê, tìm - Tài liệu dạy học Ví dụ: Tìm hiểu về cấu tạo hệ Trung kiếm, thu thập các mang tính trực xương bình/yếu thông tin về sinh lí quan để SV dễ tiếp - Phương tiện: Mô hình, tranh học trẻ em. tiếp thu và lĩnh ảnh về cấu tạo bộ xương người - Ghi nhớ, nhận hội: vật thật, mô - Nhiệm vụ: Quan sát mô hình, biết, trình bày lại hình, tranh ảnh, tranh ảnh, nghiên cứu giáo trình các kiến thức về Video, thí nghiệm và cho biết: sinh lí học trẻ em. về sinh lí học trẻ Câu 1. Kể tên xương, xác định - Tóm tắt nội dung em. vị trí xương trên mô hình, mô tả chính của bài học, - Phiếu học tập, được cấu tạo bộ xương người: những kiến thức phiếu hỗ trợ, phiếu Xương đầu, xương thân, xương trọng tâm về sinh hướng dẫn làm thí chi. lí học trẻ em. nghiệm, tài liệu Câu 2. Trình bày cấu tạo của các phát tay cho người loại khớp và dây chằng. học. SV Khá - Giải thích, diễn - Ít cần các phiếu Ví dụ: Tìm hiểu về cấu tạo hệ giải, phác thảo, hỗ trợ, phiếu xương. phân biệt, dự đoán, hướng dẫn làm thí - Phương tiện: Mô hình, tranh ảnh so sánh, phân tích, nghiệm, tài liệu về cấu tạo bộ xương người. tổng hợp các thông phát tay cho người - Nhiệm vụ: tin về sinh lí học học. Người học có Câu 1. Xác định thành phần cấu trẻ em. thể tự tìm kiếm tạo bộ xương trên mô hình hoặc - Hiểu, giải thích các nguồn tài liệu tranh. được kiến thức về học tập để thực Câu 2. Chứng minh sự phù hợp sinh lí học trẻ em hiện các nhiệm vụ giữa cấu tạo bộ xương phù hợp theo cách hiểu của học tập. chức năng nâng đỡ, bảo vệ và vận cá nhân. động. Câu 3. Thiết kế mô hình bộ xương người từ các vật liệu đơn giản. SV giỏi - Vận dụng kiến - Hầu như không Ví dụ: Tìm hiểu cấu tạo hệ thức về sinh lí học cần các phiếu hỗ xương. trẻ em đã học vào trợ, phiếu hướng Câu 1. Xác định được trên mô thực tế đời sống, dẫn làm thí nghiệm, hình hoặc tranh cấu tạo bộ sản xuất, giải thích tài liệu phát tay cho xương người. các hiện tượng người học. Mà So sánh sự khác nhau giữa trong tự nhiên. người học có thể tự xương chi trên và xương chi - Giải quyết, thể tìm kiếm các nguồn dưới.
16 hiện, làm sáng tỏ, tài liệu học tập để Câu 2. Chứng minh sự tiến hóa xây dựng, thiết kế, thực hiện các nhiệm của hệ vận động của người so tạo ra, phát hiện vụ học tập. SV có với động vật. ra, lập kế hoạch,.. thể thiết kế các thí Câu 3. Thực tập băng bó khi gãy nghiệm để kiểm xương trong một số tình huống chứng lí thuyết, tìm bất ngờ xảy ra. hiểu kiến thức. SV Câu 4. Phân tích các cơ tham gia có thể thiết kế các vào một số động tác lao động mô hình về cấu tạo hoặc thể dục thể thao. của các hệ cơ quan. Câu 5. Vận dụng kiến thức về hệ vận động để giữ vệ sinh, rèn luyện cơ thể, phòng chống các bệnh về cơ xương thường trong cuộc sống. 2.3.2.2. Bước 2: Tổ chức dạy học phân hóa Hoạt động của GV Hoạt động của SV + Giới thiệu mục tiêu và nội dung bài học + Tìm hiểu mục tiêu, nội dung bài học + Tổ chức cho SV lựa chọn các HĐHT + Tự lựa chọn các HĐHT phù hợp: SV phù hợp: GV giới thiệu các HĐHT để SV tự lựa chọn các HĐHT phù hợp với có thể lựa chọn. Việc cho SV được lựa phong cách học tập, trình độ của mình chọn thực hiện các HĐHT của mình giúp mà vẫn đáp ứng được mục tiêu của bài SV chủ động và tích cực hơn trong học học. tập. + Thực hiện các HĐHT: Để tổ chức + Hỗ trợ SV thực hiện các HĐHT: GV hỗ DHPH chủ động, việc thực hiện các trợ SV thực hiện HĐHT thông qua các học HĐHT được tiến hành theo một số liệu, các câu hỏi gợi ý…. Đồng thời, GV phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực cần quan sát, giao lưu, động viên SV kịp như phương pháp nhóm chuyên gia, thời khi cần thiết. Tuy nhiên, GV không dạy học theo hợp đồng, dạy học theo can thiệp hay hỗ trợ quá sâu vào giai đoạn trạm… này sẽ làm cản trở việc học tập của SV. + Thực hiện đánh giá HĐHT và rút ra + Tổ chức đánh giá HĐHT và kết luận: kết luận: SV thực hiện tự đánh giá và GV tổ chức cho SV tự đánh giá các HĐHT đánh giá HĐHT của mình/nhóm mình của nhóm mình và nhóm bạn dựa trên các hoặc của nhóm bạn dựa trên các tiêu tiêu chí mà GV đưa ra. GV cùng với SV chí của GV đưa ra. Thông qua đó, SV chốt lại kiến thức của toàn bài học/chủ đề. tự rút ra kết luận các kiến thức của bài học/chủ đề.. 2.3.3. Giai đoạn 3: Đánh giá và cải tiến
17 Giai đoạn này nhằm thu thập, phân tích và xử lí toàn bộ thông tin liên quan đến quá trình dạy học để kịp thời có những điều chỉnh và cải tiến những chu trình tiếp theo về qui trình DHPH. 2.4. Minh họa quy trình tổ chức DHPH chủ động học phần SLTLTTH 2.4.1. Minh họa – Giai đoạn 1: Xây dựng hồ sơ học tập 2.4.2. Minh họa – Giai đoạn 2: Lập kế hoạch và tổ chức HDPH 2.4.3. Minh họa – Giai đoạn 3: Đánh giá và cải tiến 2.5. Đánh giá nhận thức về dạy học phân hóa của SV CĐSP Tiểu học 2.5.1. Bộ tiêu chí đánh giá nhận thức về DHPH Trong phạm vi của luận án, chúng tôi đánh giá gián tiếp năng lực DHPH thông qua đánh giá nhận thức của SV về DHPH dựa trên lý luận cho rằng khi người học được trải nghiệm DHPH thì họ sẽ có nhận thức nhất định về DHPH (Bộ tiêu chí đánh giá nhận thức về DHPH được trình bày cụ thể trong luận án trang 114). 2.5.2. Xây dựng bài tập tình huống để đánh giá nhận thức về DHPH Căn cứ vào các tiêu chí đánh giá nhận thức về DHPH, chúng tôi xây dựng 5 bài tập tình huống để đánh giá nhận thức về DHPH của SV CĐSP tiểu học. Mỗi bài tập tình huống đánh giá một tiêu chí của nhận thức DHPH, cụ thể được trình bày trong luận án từ trang 115 - 118. Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1. Mục đích thực nghiệm Kiểm chứng tính khả thi của giả thuyết khoa học của đề tài đã đề ra. 3.2. Nội dung thực nghiệm Bảng 3.1. Nội dung các bài thực nghiệm sư phạm Chương Số tiết Tiếp cận phân hóa Chương 5: Hệ vận động 2 Theo phong cách học tập Chương 6: Hệ hô hấp 3 Theo phong cách học tập Chương 7: Hệ tiêu hóa 3 Theo kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức Chương 9: Hệ bài tiết 2 Theo kiểu trí tuệ, trình độ nhận thức 3.3. Phương pháp thực nghiệm 3.3.1. Chọn trường, lớp, sinh viên và giáo viên thực nghiệm Tiến hành thực hiện trên đối tượng là SV CĐSP Tiểu học tại các Trường CĐSP Nghệ An, Đại học Thủ đô Hà Nội (hệ CĐSP), Đại học Đồng Tháp (hệ CĐSP). SV ở lớp TN (174 SV) và ĐC (169 SV) có trình độ tương đương dựa trên việc phân tích kết quả điểm tích lũy học tập của SV của các học kì trước.
18 GV tham gia giảng dạy là những GV có kinh nghiệm, năng lực giảng dạy và đã nhiều năm công tác. Do đó, những GV này có đủ khả năng để tiến hành dạy TN. 3.3.2. Cách tiến hành thực nghiệm sư phạm Thực nghiệm sư phạm được tiến hành thực hiện trên đối tượng là SV CĐSP Tiểu học ở lớp ĐC và TN. Lớp ĐC và TN ở mỗi trường đều do cùng một GV giảng dạy. Trong đó, lớp TN tổ chức DHPH theo quy trình đề tài đã đề suất, lớp ĐC tổ chức dạy học đồng loạt. 3.3.3. Phương pháp thu thập dữ liệu và đo lường Bảng 3.2. Nội dung đo và công cụ đo sử dụng trong quá trình TNSP Kiểm chứng dữ liệu Nội dung đo Thời gian đo Công cụ đo Độ tin cậy Độ giá trị 1.Kết quả lĩnh Trong thực 4 bài kiểm tra - Mỗi bài kiểm Kiểm chứng độ hội nội dung nghiệm sư trên lớp (45 tra được 2 GV giá trị nội dung kiến thức phạm ở cả hai phút). Chấm chấm độc lập các câu hỏi, SLTLTTH nhóm ĐC và điểm tổng hợp, và lấy kết quả phiếu hỏi bằng của SV. TN thang điểm 10. trung bình phương pháp 2. Đánh giá Sau thực 1 bài kiểm tra - GV quan sát, chuyên gia, xin nhận thức về nghiệm sư nhận thức về đánh giá mức ý kiến nhận xét DHPH. phạm ở cả hai DHPH. độ chủ động của các GV nhóm ĐC và trong quá trình giàu kinh TN học tập của nghiệm, các SV. GV tham gia TNSP. 3.3.4. Phương pháp đánh giá kết quả thực nghiệm  Về kết quả lĩnh hội kiến thức SLTLTH: Qua kết quả thu được qua 4 bài kiểm tra, chúng tôi so sánh điểm trung bình giữa lần kiểm tra và kiểm định sự sai khác điểm trung bình giữa các lần kiểm tra có ý nghĩa thống kê hay không, từ đó rút ra kết luận về mức độ lĩnh hội kiến thức SLTLTTH của SV.  Về mức độ nhận thức DHPH của SV: Chúng tôi sử dụng 01 bài kiểm tra đo mức độ đạt được về nhận thức DHPH của SV trước và sau quá trình TNSP. Sau đó, dựa vào điểm số của câu trả lời, tiến hành phân loại mức độ nhận thức của SV về DHPH thành 3 mức độ như sau: Mức M1: mức độ nhận biết – điểm bài kiểm tra từ 0 đến 4 điểm. Mức M2: mức độ thông hiểu – điểm bài kiểm tra từ trên 4 đến 7 điểm. Mức M3: mức độ vận dụng (trong tình huống giả định) – điểm bài kiểm tra từ trên 7 đến 10 điểm. 3.4. Kết quả thực nghiệm