Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu hiệu quả kinh tế - xã hội đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT<br /> <br /> PHẠM THỊ THÚY<br /> <br /> NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ KINH TẾ - XÃ HỘI<br /> ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI<br /> TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH PHÚC<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> HÀ NỘI, 2018<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại:<br /> Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh<br /> Trường Đại học Mỏ - Địa chất<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. TS Nguyễn Duy Lạc<br /> 2. TS Phan Thị Thái<br /> <br /> Phản biện 1:TS. Đặng Huy Thái<br /> Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Văn Định<br /> Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Thị Minh Nhàn<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ trước hội đồng đánh giá luận án cấp trường tại:<br /> Trường Đại học Mỏ - Địa chất, vào hồi…. ngày…. Tháng…. Năm 2018.<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại:<br /> 1. Thư viện Quốc gia<br /> 2. Thư viện trường Đại học Mỏ - Địa chất<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Một nền kinh tế muốn phát triển, tăng trưởng nhanh và bền vững trước<br /> hết phải đảm bảo đủ nhu cầu về vốn đầu tư. Muốn có vốn đầu tư lớn và dài<br /> hạn đòi hỏi phải gia tăng tiết kiệm trong nước cũng như tăng cường thu hút<br /> vốn đầu tư nước ngoài. Với các quốc gia đang phát triển, khi nguồn vốn đầu<br /> tư trong nước còn khan hiến chưa đủ đáp ứng nhu cầu về vốn thì việc tiếp<br /> nhận vốn đầu tư của nước ngoài (FDI) càng trở nên cần thiết mang lại những<br /> lợi ích to lớn cho quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế, nâng cao mức<br /> thu nhập và đời sống của dân cư. Với những ưu điểm nổi bật của mình, việc<br /> thu hút ngày càng nhiều FDI đã trở thành chiến lược phát triển kinh tế của<br /> mỗi quốc gia. Đồng hành với việc tăng cường thu hút FDI thì việc đánh giá<br /> hiệu quả kinh tế - xã hội của sử dụng vốn FDI làm cơ sở để Chính phủ quốc<br /> gia cũng như chính quyền các địa phương có chiến lược thu hút đầu tư vào<br /> ngành nào, đề ra nhưng chính sách gì để sử dụng tốt nhất đồng vốn đầu tư<br /> này cho sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương là vấn đề rất cần<br /> thiết và cần được thực hiện thường xuyên trong từng giai đoạn của quá trình<br /> phát triển kinh tế.<br /> Đối với Việt Nam, mục tiêu đặt ra là thực hiện thành công quá trình<br /> Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước, phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam<br /> cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Để thực hiện thành công mục tiêu<br /> này chúng ta cần phải có một nguồn vốn lớn để phục vụ cho nhu cầu của nền<br /> kinh tế. Nguồn vốn này có thể được huy động từ nhiều kênh khác nhau,<br /> trong đó có vốn FDI. Mức tăng trưởng kinh tế phụ thuộc rất lớn vào quy mô<br /> và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.<br /> Thời gian qua, FDI đã đóng góp tích cực vào thành tựu tăng trưởng và<br /> phát triển của Việt Nam. Đồng thời, FDI cũng có tác động lan tỏa đến các<br /> khu vực khác của nền kinh tế, khơi dậy nguồn lực đầu tư trong nước, góp<br /> phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải cách doanh nghiệp nhà nước, đổi<br /> mới thủ tục hành chính, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, thúc đẩy hội<br /> nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, thu hút FDI chưa đạt được một số mục tiêu<br /> kỳ vọng về thu hút công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, đầu tư phát triển hạ<br /> <br /> 2<br /> <br /> tầng và chuyển giao công nghệ. Chất lượng của dự án FDI nhìn chung chưa<br /> cao, giá trị gia tăng thấp, chủ yếu là quy mô vừa và nhỏ, sự tham gia đầu tư<br /> theo chuỗi sản xuất của các tập đoàn xuyên quốc gia còn hạn chế. Một số<br /> doanh nghiệp FDI sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường; Một<br /> số doanh nghiệp FDI có biểu hiện sử dụng phương thức chuyển giá để trốn<br /> thuế, gây thất thu ngân sách, không đảm bảo quyền lợi chính đáng của người<br /> lao động... Vì vậy Chính phủ đã đề ra Nghị quyết số 103/NĐ – CP ngày<br /> 29/8/2013 về “Định hướng nâng cao hiệu quả thu hút, sử dụng và quản lý<br /> FDI trong thời gian tới”. Một trong các yêu cầu của Nghị quyết số 103 đối<br /> với các địa phương là cần đánh giá hiệu quả FDI và đề ra phương hướng<br /> nâng cao hiệu quả sử dụng FDI phù hợp với điều kiện của địa phương mình.<br /> Vĩnh Phúc là một tỉnh trung du miền núi, cửa ngõ phía Tây Bắc của thủ<br /> đô Hà Nội. Với phương châm khai thác có hiệu quả các tiềm năng và lợi thế<br /> so sánh của tỉnh, trong thời gian qua tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành nhiều chính<br /> sách ưu đãi hấp dẫn, mở rộng cửa mời gọi các nhà đầu tư trong và ngoài<br /> nước cùng đầu tư phát triển các ngành công nghiệp có lợi thế về nguyên liệu<br /> tại chỗ, có khả năng thu hồi vốn nhanh và đạt hiệu quả cao. Ngay từ khi tái<br /> lập tỉnh (1997), lãnh đạo Tỉnh đã xác định rõ lợi thế so sánh, xu hướng phát<br /> triển kinh tế quốc tế và khẳng định vai trò của nguồn vốn đầu tư trực tiếp<br /> nước ngoài là một trong những giải pháp quan trọng để phát triển kinh tế - xã<br /> hội. Sự tham gia của FDI đã kích thích phát triển đồng bộ, hoàn thiện cấu<br /> trúc phát triển kinh tế và từng bước hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng kinh tế - xã<br /> hội, giải quyết việc làm cho lực lượng lao động tại địa phương, góp phần cải<br /> thiện cơ sở hạ tầng, gia tăng giá trị xuất khẩu, chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ<br /> nông nghiệp sang công nghiệp, tăng thu ngân sách cho tỉnh Vĩnh Phúc. Tuy<br /> nhiên, thực tế cho thấy hiệu quả kinh tế - xã hội của FDI trên địa bàn tỉnh<br /> Vĩnh Phúc vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa đáp ứng được<br /> những mục tiêu đề ra. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và đánh giá hiệu quả<br /> kinh tế - xã hội FDI trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc là hết sức cần thiết vì:<br /> Thứ nhất, xuất phát từ thực trạng về tốc độ thực hiện và tính hiệu quả FDI<br /> trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian qua.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Thứ hai, nghiên cứu hiệu quả kinh tế xã hội FDI là cơ sở để đánh giá quản<br /> lý nhà nước với các dự án này.<br /> Thứ ba, dự án FDI tập trung không đồng đều ở các khu vực và ngành<br /> nghề.<br /> Thứ tư, xuất phát từ những hạn chế về khía cạnh xã hội, môi trường đặt ra<br /> với các dự án FDI vào tỉnh Vĩnh Phúc.<br /> Nhận thức được tầm quan trọng của việc đánh giá hiệu quả kinh tế - xã<br /> hội của FDI đối với tỉnh Vĩnh Phúc, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài<br /> nghiên cứu “Nghiên cứu hiệu quả kinh tế - xã hội đầu tư trực tiếp nước<br /> ngoài trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc”. Đề tài có ý nghĩa về lý luận và thực<br /> tiễn sâu sắc, hứa hẹn sẽ có nhiều đóng góp tích cực đối với hoạt động quản lý<br /> vĩ mô của Nhà nước và vấn đề hiệu quả kinh tế - xã hội của đầu tư trực tiếp<br /> nước ngoài trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.<br /> 2. Mục đích nghiên cứu<br /> Mục đích nghiên cứu của đề tài luận án là làm rõ những vấn đề cơ bản<br /> về lý luận và thực tiễn hiệu quả kinh tế - xã hội đầu tư trực tiếp nước ngoài,<br /> trên cơ sở đó đề xuất các định hướng và giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa<br /> hiệu quả kinh tế - xã hội FDI trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận án là lý luận và thực tiễn hiệu quả kinh tế<br /> - xã hội của FDI trên địa bàn địa phương tiếp nhận FDI.<br /> Phạm vi nghiên cứu : Đánh giá về hiệu quả kinh tế - xã hội của FDI thì<br /> thường đứng trên các góc độ khác nhau: Góc độ của nhà đầu tư nước ngoài,<br /> góc độ quản lý nhà nước, góc độ của địa phương giai đoạn 2011 – 2016 và định<br /> hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội của FDI trên địa bàn tỉnh<br /> Vĩnh Phúc đến năm 2020, tầm nhìn 2030.<br /> 4. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> - Thứ nhất, hệ thống hóa, đánh giá các công trình nghiên cứu liên quan<br /> đến đề tài để rút ra những vấn đề khoa học mà luận án kế thừa và tiếp tục<br /> giải quyết.<br /> - Thứ hai, Làm rõ nội hàm, tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá hiệu<br /> quả kinh tế - xã hội của FDI.<br /> <br />