Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu tổ chức kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp khai thác than, áp dụng cho Công ty cổ phần than Cao Sơn

1<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT<br /> <br /> Nguyễn Thị Bích Phượng<br /> <br /> NGHIÊN CỨU TỔ CHỨC KẾ TOÁN<br /> QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIỆP<br /> KHAI THÁC THAN, ÁP DỤNG CHO CÔNG TY<br /> CỔ PHẦN THAN CAO SƠN<br /> <br /> Ngành: Quản lý kinh tế<br /> Mã số: 62 34 04 10<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Hà Nội - 2016<br /> <br /> 2<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại:<br /> Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh<br /> Trường Đại học Mỏ - Địa chất<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. TS Vương Huy Hùng<br /> 2. TS Lê Quang Bính<br /> Phản biện 1: PGS.TS Nguyễn Ái Đoàn<br /> Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội<br /> Phản biện 2: TS Nguyễn Duy Lạc<br /> Trường ĐH Mỏ - Địa chất<br /> Phản biện 3: PGS.TS Nguyễn Bá Uân<br /> Trường ĐH Thủy Lợi<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án<br /> cấp Trường họp tại Trường Đại học Mỏ - Địa chất vào hồi ….<br /> giờ … ngày … tháng… năm 2016<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: N<br /> 1- Thư viện quốc gia<br /> 2- Thư viện Trường đại học Mỏ - Địa chất<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu<br /> Đóng góp vào sự phát triển lớn mạnh của Tập đoàn CN Than - Khoáng<br /> sản Việt Nam (Tập đoàn) có vai trò quan trọng của các doanh nghiệp khai thác<br /> than (DNKTT). Các DNKTT trong Tập đoàn tập trung chủ yếu ở vùng Quảng<br /> Ninh, hiện nay tổ chức hoạt động theo hai loại hình: các công ty khai thác than<br /> cổ phần hạch toán độc lập và các công ty khai thác là doanh nghiệp chi nhánh<br /> hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ - Tập đoàn TKV. Tuy nhiên, thực hiện chỉ<br /> đạo của Chính phủ về Đề án sắp xếp, tái cơ cấu Tập đoàn CN Than - Khoáng<br /> sản Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa DNKTT, do vậy các<br /> DNKTT chi nhánh hạch toán phụ thuộc sẽ dần chuyển thành các công ty cổ<br /> phần trong giai đoạn tới. Công ty CP Than Cao Sơn với sản lượng than khai<br /> thác gần 4 triệu tấn/năm chiếm gần 10% sản lượng khai thác toàn Tập đoàn là<br /> một trong những DNKTT có qui mô lớn nhất trong Tập đoàn.<br /> Giai đoạn nghiên cứu vừa qua cũng là giai đoạn có nhiều khó khăn đối<br /> với hoạt động sản xuất kinh doanh của các DNKTT Việt Nam, thị trường tiêu<br /> thụ đặc biệt là thị trường xuất khẩu than rất khó khăn, giá than trên thị trường<br /> thế giới đã có xu hướng giảm giá trong suốt giai đoạn 2013- 2015. Các nước<br /> tiêu thụ than chủ yếu như Ấn Độ, Trung Quốc,… đều thông báo giảm nhu cầu<br /> trong giai đoạn tới, do vậy giá bán than trên thị trường thế giới được dự báo<br /> tiếp tục ở mức thấp và có xu hướng giảm. Trong khi đó theo Báo cáo điều<br /> chỉnh quy hoạch ngành than công bố tháng 9 năm 2015 và Qui hoạch phát<br /> triển ngành than được phê duyệt theo Quyết định số 403/2016/QĐ- TTg ngày<br /> 14 tháng 3 năm 2016 thì trong giai đoạn từ 2016 - 2030 giá thành than khai<br /> thác trong nước sẽ tiếp tục tăng, ở mức từ 1,7 đến 2,05 triệu đồng/tấn, so với<br /> giá thành tiêu thụ bình quân năm 2015 sẽ tăng hơn khoảng từ 12% - 30% do<br /> điều kiện khai thác khó khăn, công nghệ khai thác sử dụng đã lạc hậu mà<br /> doanh nghiệp thiếu vốn đầu tư đổi mới,... Các hộ tiêu dùng lớn trong nước<br /> như: điện, xi măng, thép (đặc biệt là Tập đoàn Thép Formosa, Tập đoàn Thép<br /> Hòa Phát) được sự cho phép của Chính phủ đang dần chủ động trong tìm kiếm<br /> nguồn than nhập khẩu với giá cạnh tranh hơn giá than trong nước. Do đó, một<br /> trong những nhiệm vụ cấp bách đối với các DNKTT hiện nay là phải tăng<br /> <br /> 2<br /> <br /> cường quản trị chi phí khai thác than nhằm tiết giảm chi phí, là điều kiện sống<br /> còn cho sự phát triển bền vững của ngành than trong bối cảnh hội nhập. Để<br /> góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đó cần phải tổ chức tốt công tác kế<br /> toán quản trị (KTQT) chi phí trong doanh nghiệp.<br /> Qua khảo sát tại một số DNKTT nói chung và Công ty cổ phần (CP)<br /> Than Cao Sơn cho thấy cơ sở của KTQT chi phí và tổ chức KTQT chi phí là<br /> công tác quản trị chi phí và được thực hiện trên cơ sở giao khoán chi phí nội<br /> bộ theo đơn giá công đoạn. Đáp ứng các yêu cầu của công tác quản trị chi phí<br /> trên cơ sở giao khoán chi phí, trong các DNKTT đã có những biểu hiện thực<br /> hiện chức năng KTQT chi phí ở một số phòng ban khác nhau, song còn nhiều<br /> hạn chế. Cụ thể: sự phối hợp trong cung cấp thông tin chi phí (chi phí giao<br /> khoán theo định mức và chi phí thực tế) giữa bộ phận kế toán và các phòng<br /> ban chức năng (phòng kế hoạch, phòng cơ điện, phòng vật tư,…) còn yếu,<br /> chưa thống nhất, bộ phận kế toán chủ yếu thực hiện công tác kế toán tài chính.<br /> Thông tin chi phí được nhận diện và ghi nhận theo yếu tố và theo khoản mục,<br /> các thông tin chi phí phục vụ cho quản trị chi phí, cho quá trình ra quyết định<br /> điều hành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (định phí, biến phí, chi phí<br /> trong định mức, chi phí ngoài định mức,…) còn hạn chế, không kịp thời chưa<br /> đảm bảo thực hiện tốt các chức năng KTQT chi phí. Nhìn chung, các DNKTT<br /> vẫn còn đang trong giai đoạn “tìm lối đi” để tổ chức công tác KTQT chi phí<br /> cho phù hợp với điều kiện sản xuất kinh doanh của từng doanh nghiệp.<br /> Tuy nhiên, tổ chức KTQT chi phí trong DNKTT còn là vấn đề mới cả về<br /> lí luận và thực tiễn, đến thời điểm tháng 12.2015, đã có 03 công trình nghiên<br /> cứu về KTQT chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm và tổ chức KTQT trong<br /> DNKTT tuy nhiên các công trình này tiến hành khảo sát, nghiên cứu trong<br /> giai đoạn 2003-2007, trước khi Tập đoàn TKV thực hiện tái cơ cấu, sắp xếp<br /> lại các doanh nghiệp thành viên theo Quyết định số 314/QĐ-TTg của Thủ<br /> tướng Chính phủ. Do tính lịch sử của giai đoạn nghiên cứu, một số nội dung<br /> của các công trình này đã không còn phù hợp với thực tiễn, các công trình<br /> chưa làm rõ và gắn tổ chức KTQT chi phí với đặc trưng quản trị chi phí trên cơ<br /> sở giao khoán chi phí trong các DNKTT hiện nay. Chính vì vậy cần thiết phải<br /> có các nghiên cứu bổ sung hoàn thiện tổ chức KTQT chi phí trong DNKTT.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Chính vì vậy đề tài “Nghiên cứu tổ chức kế toán quản trị chi phí trong<br /> doanh nghiệp khai thác than, áp dụng cho Công ty cổ phần Than Cao Sơn”<br /> được lựa chọn nghiên cứu.<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Hoàn thiện tổ chức KTQT chi phí trong DNKTT và đề xuất các nội dung<br /> áp dụng cụ thể trong điều kiện Công ty CP Than Cao Sơn.<br /> 3. Các vấn đề nghiên cứu<br /> 1. Các đặc điểm cơ bản trên góc độ quản trị chi phí và KTQT chi phí trong<br /> hoạt động sản xuất kinh doanh của DNKTT .<br /> 2. Tổ chức thực hiện KTQT chi phí trong DNKTT hiện nay.<br /> 3. Những nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác KTQT chi phí trong<br /> DNKTT nói chung và Công ty CP Than Cao Sơn nói riêng.<br /> 4. Tổ chức KTQT chi phí phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh<br /> doanh và yêu cầu quản trị chi phí trong DNKTT nói chung và Công ty CP<br /> Than Cao Sơn nói riêng.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> - Đối tượng nghiên cứu: tổ chức KTQT chi phí trong DNKTT.<br /> - Phạm vi nghiên cứu:<br /> + Về không gian: Luận án tập trung khảo sát, nghiên cứu trong các<br /> doanh nghiệp cổ phần khai thác than thuộc Tập đoàn TKV vùng Quảng Ninh.<br /> + Về nội dung: Tổ chức KTQT chi phí kinh doanh của DNKTT (không<br /> bao gồm hoạt động tài chính, hoạt động khác).<br /> + Về thời gian: Các số liệu, dữ liệu, tài liệu sử dụng trong luận án có nguồn<br /> gốc từ các báo cáo tài chính, báo cáo thống kê, báo cáo tổng kết, các báo cáo có<br /> liên quan của Tập đoàn và các DNKTT khảo sát trong giai đoạn 2010 - 2014.<br /> 5. Những kết quả đạt được và đóng góp mới của luận án<br /> - Hoàn thiện khung lý luận về KTQT chi phí nói chung và tổ chức KTQT<br /> chi phí nói riêng trong các doanh nghiệp sản xuất (trên cơ sở cách tiếp cận nội<br /> dung KTQT chi phí được thực hiện nhằm phục vụ cho yêu cầu của quản trị<br /> chi phí trong doanh nghiệp);<br /> - Đã tổng kết nội dung tổ chức KTQT chi phí trong doanh nghiệp nói<br /> chung và DNKTT nói riêng tại một số quốc gia trên thế giới, luận án đã<br /> <br />