Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Phương hướng và giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thời kỳ đến năm 2020

Chia sẻ: Nguyen Minh Cuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn chủ yếu về cơ cấu kinh tế ngành và chuyển dịch cơ cấu ngành; xác định quan điểm phương hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành và đề xuất giải pháp thúc đẩy nhanh hơn quá trình chuyển dịch cơ cấu ngành của vùng Trung du miền núi Bắc Bộ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Phương hướng và giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thời kỳ đến năm 2020

bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o bé kÕ ho¹ch vμ ®Çu t− ViÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn ___________________________ §ç m¹nh khëi Ph−¬ng h−íng vμ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngμnh vïng Trung du vμ miÒn nói B¾c Bé thêi kú ®Õn n¨m 2020 Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ ph¸t triÓn M∙ sè: 62.31.05.01 Tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ Hµ Néi - 2010
C«ng tr×nh ®∙ ®−îc hoμn thμnh t¹i viÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn - bé kÕ ho¹ch vμ ®Çu t− Ng−êi h−íng dÉn khoa häc GS. TS. Vò ThÞ Ngäc Phïng PGS.TS. Bïi TÊt Th¾ng Ph¶n biÖn 1: PGS. TS. Ng« Quang Minh Ph¶n biÖn 2: PGS. TS. Ng« Th¾ng Lîi Ph¶n biÖn 3: PGS. TSKH. NguyÔn V¨n §Æng LuËn ¸n ®−îc b¶o vÖ tr−íc héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc t¹i ViÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− - Hµ Néi Vµo håi . . . . giê . . . . ngµy . . . . th¸ng . . . . n¨m 2010 Cã thÓ t×m luËn ¸n t¹i: - Th− viÖn Quèc gia - Hµ Néi - Th− viÖn ViÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn
Danh môc c¸c c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®∙ c«ng bè 1. §ç M¹nh Khëi (2000), “Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÜ m« thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá’’, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 3 (323) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 17-18. 2. §ç M¹nh Khëi (2002), “Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p cho ph¸t triÓn kinh tÕ t− nh©n ë tØnh Phó Thä ®Õn n¨m 2010’’, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 12 (356) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 29-30. 3. §ç M¹nh Khëi (8/2004), “N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t− c«ng tr×nh h¹ tÇng c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói, vïng d©n téc thiÓu sè” §Ò tµi nghiªn cøu cÊp Bé (Thµnh viªn tham gia), Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−. 4. §ç M¹nh Khëi (2005), “§Þnh h−íng ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé thêi kú 2006-2010”, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 9 (389) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 14-16, 26. 5. §ç M¹nh Khëi (2009), “ Thùc tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸”, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 16 (456) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 30-32. 6. §ç M¹nh Khëi (2009), “ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c bé thêi kú ®Õn n¨m 2020”, T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 17 (457) - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, trang 34-36.
Lêi nãi ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña luËn ¸n Vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé (TD&MNBB) lµ ®Þa bµn chiÕn l−îc cã tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ n«ng, l©m nghiÖp, thñy ®iÖn, kho¸ng s¶n, du lÞch vµ ®Æc biÖt lµ kinh tÕ cöa khÈu (KTCK). X©y dùng vïng TD&MNBB v÷ng m¹nh toµn diÖn võa lµ yªu cÇu cña c¶ n−íc võa lµ nguyÖn väng cña ®ång bµo c¸c d©n téc ë ®©y. ViÖc lùa chän ®óng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh (CCKTN) hîp lý ®Ó ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña vïng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn vïng vµ thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng cña vïng ®èi víi c¶ n−íc. Song thùc tÕ cho thÊy, vÊn ®Ò CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng ®ang béc lé khiÕm khuyÕt vµ cßn nh÷ng vÊn ®Ò ph¶i bµn c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. V× thÕ, t¸c gi¶ chän vÊn ®Ò “Ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé thêi kú ®Õn n¨m 2020” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu luËn ¸n. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn ¸n - Lµm râ nh÷ng vÇn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn chñ yÕu vÒ CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN; - Lµm râ c¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch CCKTN; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi kú tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2008; - X¸c ®Þnh quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB; ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn thóc ®Èy nhanh h¬n n÷a qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB. 3. Ph¹m vi vµ ®èi t−îng nghiªn cøu - Ph¹m vi nghiªn cøu: lµ vïng TD&MNBB (bao gåm 14 tØnh lµ Hµ Giang, Tuyªn Quang, Lµo Cai, Cao B»ng, L¹ng S¬n, Yªn B¸i, Th¸i Nguyªn, B¾c K¹n, Phó Thä, B¾c Giang, Hoµ B×nh, S¬n La, Lai Ch©u, §iÖn Biªn). - §èi t−îng nghiªn cøu: luËn ¸n tËp trung vµo nghiªn cøu vÒ CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB trong thêi kú 1997-2008 vµ dù b¸o ®Õn n¨m 2020. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu LuËn ¸n sö dông kÕt hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p, trong ®ã næi bËt lµ c¸c Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª; Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng, kh¶o s¸t thùc tÕ; Ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, Dù b¸o... 5. Nh÷ng ®ãng gãp míi vµ chñ yÕu cña luËn ¸n - §· lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN; x©y dùng ®−îc bé chØ tiªu ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN vµ tæng kÕt thùc tiÔn chuyÓn dÞch CCKTN cña ViÖt Nam tõ n¨m 1986 ®Õn nay ®Ó vËn dông vµo viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy cña vïng TD&MNBB;
2 - Lµm râ c¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh, chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ rót ra mÆt ®−îc còng nh− h¹n chÕ vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi kú tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2008; - §Ò xuÊt mét sè quan ®iÓm, ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p cho chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB trªn c¬ së ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh cña vïng theo h−íng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch trong ph¸t triÓn KT - XH cña vïng TD&MNBB so víi c¸c vïng kh¸c trong c¶ n−íc. 6. KÕt cÊu cña luËn ¸n T¸c gi¶ tham kh¶o 73 tµi liÖu liªn quan vÒ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung luËn ¸n ®−îc chia lµm 3 ch−¬ng víi 156 trang thuyÕt minh. Ch−¬ng I. C¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngμnh 1. C¬ cÊu kinh tÕ ngµnh T¸c gi¶ ®· chØ râ CCKT lµ tæng thÓ cÊu tróc cña nÒn kinh tÕ víi c¸c bé phËn hîp thµnh, víi vÞ trÝ, tû träng t−¬ng øng cña mçi bé phËn vµ quan hÖ t−¬ng t¸c gi÷a c¸c bé phËn Êy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi. Sau khi lµm râ c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ t¸c gi¶ ®· ®i s©u nghiªn cøu CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN. CCKTN lµ tæng thÓ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®−îc hîp thµnh theo mét quan hÖ tû lÖ vÒ l−îng gi÷a c¸c ngµnh t¹o thµnh nÒn kinh tÕ (vÒ l−îng), thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh vµ ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ (vÒ chÊt). Nh− vËy, CCKTN chÝnh lµ biÓu hiÖn mèi quan hÖ vÒ vÞ trÝ vµ tû träng gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ng−êi ta th−êng xem xÐt CCKTN trªn hai ph−¬ng diÖn: (1) vÒ ph−¬ng diÖn ®Þnh l−îng th× CCKTN ®−îc hiÓu lµ trong nÒn kinh tÕ cã bao nhiªu ngµnh vµ tû träng cña mçi ngµnh ®ã nh− thÕ nµo trong tæng thÓ nÒn KTQD; (2) vÒ ph−¬ng diÖn ®Þnh tÝnh th× CCKTN thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ vµ vÞ trÝ cña mçi ngµnh trong nÒn KTQD. 2. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ CCKTN, chuyÓn dÞch CCKTN 2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ CCKTN §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ CCKTN th× cÇn ph¶i hiÓu râ mét sè néi dung c¬ b¶n, ®ã lµ (1) X¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn t¹o nªn CCKTN; (2) Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt sè l−îng; (3) Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt chÊt l−îng T¸c gi¶ ®· chØ ra néi dung ®¸nh gi¸ vÒ CCKTN. §ã lµ: - Xem CCKTN tèt hay xÊu hoÆc hîp lý hay kh«ng hîp lý; ®©y chÝnh lµ viÖc xem chÊt l−îng cña tr¹ng th¸i CCKTN.
3 - Xem CCKTN ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp hay cao. ViÖc nµy c¨n cø vµo viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ, tr×nh ®é ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc, l·nh thæ. - Xem nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh h×nh CCKTN hiÖn t¹i nh− ®· ph©n tÝch, ®¸nh gi¸. T¸c gi¶ ®Ò xuÊt mét sè chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ CCKTN, ®ã lµ: (1) Tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ (GDP): tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ lµ chØ tiªu quan träng nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN. (2) Tû träng ®ãng gãp cña mçi ngµnh vµo tæng GDP: tæng GDP lµ 100%, tõng ngµnh sÏ ®ãng gãp bao nhiªu phÇn tr¨m trong sè ®ã, ngµnh nµo cã tû träng cµng cao chøng tá ngµnh ®ã cã vÞ trÝ quan träng h¬n; cô thÓ: + C¬ cÊu GDP theo ba ngµnh lµ NN - CN - DV: ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN theo 3 ngµnh chÝnh trong nÒn KTQD. + C¬ cÊu GDP theo hai ngµnh: SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ SX s¶n phÈm dÞch vô: ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN theo tÝnh chÊt cña s¶n phÈm theo 2 ngµnh cña nÒn KTQD. + C¬ cÊu GDP theo hai ngµnh: SXNN vµ SX phi NN: ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh sù chuyÓn dÞch CCKTN theo tÝnh chÊt cña 2 ngµnh s¶n xuÊt chÝnh trong nÒn KTQD. (3) C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GTSX) ChØ tiªu nµy cho ta biÕt tû träng ®ãng gãp vµo GTSX toµn bé nÒn kinh tÕ cña tõng ngµnh lín, tõng tiÓu ngµnh vµ mèi liªn hÖ, t¸c ®éng t−¬ng hç gi÷a chóng trong mét ngµnh kinh tÕ lín; cô thÓ: + C¬ cÊu GTSX theo ba ngµnh lµ NN - CN - DV: + C¬ cÊu GTSX theo hai ngµnh: SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ SX s¶n phÈm dÞch vô. + C¬ cÊu GTSX theo hai ngµnh: SXNN vµ s¶n xuÊt phi NN. (4) §é më cña nÒn kinh tÕ: chØ tiªu nµy ®−îc ®o b»ng tû sè gi÷a gi¸ trÞ xuÊt khÈu víi GDP. Xuất khẩu hàng hoá dịch vụ (XK) Độ mở của nền kinh tế = x 100 (%) GDP (5) N¨ng suÊt lao ®éng: NSL§ ®−îc dïng lµm tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN v× NSL§ sÏ t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn cña tõng ngµnh, trong néi bé ngµnh.
4 Tổng GDP Năng suất lao động = Lao động làm việc trong các ngành kinh tế (6) Møc ®é tiªu hao n¨ng l−îng. (7) Tû lÖ gi¶m ®ãi nghÌo: tû lÖ ®ãi nghÌo chÝnh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh trung thùc nhÊt t¸c dông cña ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng qua sù chuyÓn dÞch CCKTN. (8) Tû lÖ gi¶m thÊt nghiÖp: môc ®Ých cña chuyÓn dÞch CCKTN lµ h−íng ®Õn mét tr¹ng th¸i kinh tÕ tèt h¬n. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc nÒn kinh tÕ ph¶i t¹o ra ®−îc nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm h¬n, tøc lµ tû lÖ thÊt nghiÖp sÏ gi¶m ®i. (9) Møc ®é « nhiÔm m«i tr−êng: môc ®Ých cña chuyÓn dÞch CCKTN lµ h−íng ®Õn mét tr¹ng th¸i kinh tÕ tèt h¬n. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc nÒn kinh tÕ ph¶i lµm sao t¨ng møc ®é ®−îc h−ëng thô cña ng−êi d©n c¶ vÒ mÆt vËt chÊt vµ mÆt tinh thÇn. Mét trong nh÷ng th−íc ®o chÝnh lµ ®é « nhiÔm m«i tr−êng. Møc ®é « nhiÔm cµng thÊp chøng tá møc ®é h−ëng thô cña ng−êi d©n ®−îc n©ng lªn, tøc lµ chuyÓn dÞch CCKTN ®· gióp nÒn KTQD chuyÓn sang tr¹ng th¸i tèt h¬n. (10) HÖ sè chuyÓn dÞch CCKTN (11) TØ lÖ gi¸ trÞ néi ®Þa quèc gia cña nÒn kinh tÕ vµ cña tõng ngµnh vµ tØ lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trong nÒn kinh tÕ vµ cña tõng ngµnh vµo chuçi gi¸ trÞ kinh tÕ toµn cÇu. 2.2. ChuyÓn dÞch CCKTN a/ Quan niÖm: C¸c yÕu tè t¹o nªn CCKTN kh«ng ngõng thay ®æi, do ®ã CCKTN còng thay ®æi theo tõng thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. CCKTN kh«ng thÓ tù thay ®æi vµ chuyÓn dÞch; viÖc chuyÓn dÞch kÞp thêi, ®óng h−íng, cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i do nhµ n−íc ph¸t ®éng vµ ®iÒu hµnh. ChuyÓn dÞch CCKTN chÝnh lµ sù thay ®æi tr¹ng th¸i cña c¬ cÊu. ChuyÓn dÞch tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra. Tr¹ng th¸i míi cã thÓ tiÕn bé h¬n hoÆc kh«ng tiÕn bé b»ng tr¹ng th¸i cò. Khi tr¹ng th¸i míi tiÕn bé h¬n tøc lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch lµ ®óng; cßn khi tr¹ng th¸i míi kh«ng tiÕn bé b»ng tr¹ng th¸i cò tøc lµ ®· chuyÓn dÞch kh«ng ®óng. ChuyÓn dÞch CCKTN lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn lÞch sö. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch CCKTN lµ qu¸ tr×nh tÝch luü vÒ l−îng mét c¸ch tuÇn tù. b/ Nguyªn t¾c cña chuyÓn dÞch CCKTN - ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i theo ®óng môc tiªu, ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi hiÖu qu¶ cao h¬n. - ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng cung øng cña nÒn kinh tÕ, xu thÕ h−íng vÒ XK, vµ cña c¸c quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. - ChuyÓn dÞch CCKTN ph¶i phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña LLSX & QHSX, ph¶i ®¶m b¶o hiÖu qu¶ c¶ tr−íc m¾t vµ l©u dµi; hµi hßa ®−îc c¶ hiÖu qu¶ côc bé còng nh− c¶ nÒn kinh tÕ.
5 - ChuyÓn dÞch CCKTN cã thÓ diÔn ra mét c¸ch tuÇn tù vµ còng cã thÓ diÔn ra mét c¸ch ®ét biÕn hay nh¶y vät tïy theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. c/ §iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn dÞch CCKTN: ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc; nh©n tè con ng−êi; c¸c ®iÒu kiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng; møc ®é quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t−; tr×nh ®é c«ng nghÖ… d/ Chñ thÓ cña chuyÓn dÞch CCKTN: Nhµ n−íc, doanh nghiÖp vµ ng−êi d©n e/ Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN §Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chuyÓn dÞch CCKTN trong mét giai ®o¹n nµo ®ã lµ tèt hay ch−a tèt th× ta dïng hÖ thèng 11 chØ tiªu ®· nªu ë trªn vµ viÖc lµm tr−íc tiªn lµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch møc ®é hay quy m« cña chuyÓn dÞch qua c¸c n¨m vµ tÝnh møc b×nh qu©n cho c¶ thêi kú. §©y chÝnh lµ viÖc ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc qua mçi n¨m th× tû träng cña c¸c ngµnh chÝnh t¨ng, gi¶m ra sao, nhiÒu hay Ýt vµ tÝnh quy luËt cña nã. §ång thêi ph¶i ph©n tÝch g¾n víi sù thay ®æi t−¬ng øng cña tû träng ®Çu t− vµo c¸c ngµnh, lÜnh vùc ®ã còng nh− g¾n víi viÖc ph©n tÝch møc ®é thay ®æi cña GDP c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè t−¬ng ®èi qua tõng n¨m vµ b×nh qu©n chung cña c¶ thêi kú. f/ C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch CCKTN - Nhãm c¸c nh©n tè bªn trong: bao gåm nh©n tè thÞ tr−êng vµ tiªu dïng cña x· héi; tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX; quan ®iÓm chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch, môc tiªu ph¸t triÓn KT - XH cña ®Êt n−íc trong mçi giai ®o¹n; c¬ chÕ qu¶n lý ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch CCKTN; c¸c yÕu tè tù nhiªn. - Nhãm c¸c nh©n tè bªn ngoµi: bao gåm xu thÕ chÝnh trÞ - x· héi; xu thÕ toµn cÇu hãa kinh tÕ; c¸c thµnh tùu cña c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ. g/ Thùc tÕ chuyÓn dÞch CCKTN cña ViÖt Nam NhËn thøc vÒ chuyÓn dÞch CCKT, CCKTN cña ViÖt Nam thùc sù thay ®æi kÓ tõ thêi ®iÓm §¹i héi §¶ng lÇn thø VI (n¨m 1986), ®©y chÝnh lµ mèc thêi gian ®¸nh dÊu sù ®æi míi toµn diÖn vÒ mäi mÆt cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta. Tr−íc §¹i héi §¶ng VI t− duy cña chóng ta lµ thùc hiÖn c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cao ®é, ¸p dông cøng nh¾c, dËp khu©n ®−êng lèi ph¸t triÓn cña c¸c n−íc phe XHCN, tËp trung cho ph¸t triÓn ngµnh CN nÆng. Tõ sau §¹i héi §¶ng VI t− duy cña chóng ta, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ ®· mÒm dÎo h¬n, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ, kh¸ch quan h¬n vµ cã tÝnh thêi ®¹i h¬n. Chóng ta ®· cã nhËn thøc vµ thùc hiÖn t−¬ng ®èi tèt quan ®iÓm thÞ tr−êng trong ph¸t triÓn kinh tÕ; kh«ng cßn chuyÖn cøng nh¾c trong ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch CCKT, CCKTN; chuyÓn dÞch CCKT, CCKTN cã g¾n víi héi nhËp vµ ph©n c«ng lao ®éng khu vùc vµ quèc tÕ, g¾n víi ph¸t triÓn dÞch vô vµ kinh tÕ tri thøc. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ, §¶ng ta ®· ®i tõ t− duy −u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh CN nÆng ®Ó ®¶m b¶o chñ ®éng c¸c nguån nguyªn liÖu vµ m¸y, mãc thiÕt bÞ trong ®iÒu kiÖn bÞ bao v©y, cÊm vËn kinh tÕ... ®Õn t− duy h−íng vµo ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ g¾n víi thÞ tr−êng, khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n−íc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ trong bèi c¶nh héi
6 nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng nhanh nh»m duy tr× ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng cao vµ bÒn v÷ng. Tãm l¹i, trong 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n−íc CCKT, CCKTN ®· cã nh÷ng chuyÓn dÞch nhÊt ®Þnh nh−ng vÉn cßn tån t¹i hai vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ: - Tû träng cña ngµnh CN & DV cã t¨ng nh−ng vÉn ch−a cã tÝnh hiÖn ®¹i vµ bÒn v÷ng; - Ngµnh DV ph¸t triÓn ch−a t−¬ng xøng víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, ch−a ®¶m b¶o tÝnh hµi hoµ cña nÒn kinh tÕ, ch−a t¹o ®éng lùc cho chuyÓn dÞch nhanh vµ cã hiÖu qu¶ cña CCKTN. Ch−¬ng 2: HiÖn tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngμnh vïng Trung du & miÒn nói B¾c Bé thêi kú 1997-2008 1. C¸c yÕu tè h×nh thµnh vµ t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch CCKTN vïng TD&MNBB a/ YÕu tè tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn - VÝ trÝ ®Þa kinh tÕ - chÝnh trÞ vïng TD&MNBB Phía Bắc cã kho¶ng 1.353 km ®−êng biªn giíi víi tØnh Qu¶ng T©y vµ V©n Nam (nước CHND Trung Hoa) lµ nh÷ng khu vùc ®ang ph¸t triÓn kh¸ n¨ng ®éng cña Trung Quèc; phía Tây và Tây Nam cã kho¶ng 613 km, gi¸p víi 2 tØnh cña Lµo lµ PhongSaLú vµ HñaPh¨n; lµ vïng có nhiều cửa khẩu quốc tế, cöa khÈu quèc gia và tiểu ngạch kh¸ thuận lợi cho giao lưu phát triển KT - XH; phía Nam vµ phía Đông giáp vùng Đồng bằng S«ng Hång (§BSH) lµ trung t©m v¨n ho¸ chÝnh trÞ cña miÒn B¾c vµ cña c¶ n−íc. - §Êt ®ai cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp. - Tài nguyªn nước: vïng TD&MNBB cã mạng lưới s«ng ngßi kh¸ dày đặc nªn cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thuû ®iÖn vµ đãng vai trß quan trọng trong việc cung cấp nước cho vïng và vïng ĐBSH. - Tµi nguyªn rõng: rừng vïng TD&MNBB cã trữ lượng trªn 140 triệu m3 gỗ; 1,9 tỷ c©y tre nứa nhưng điều kiện và khả năng khai th¸c hạn chế. Động vật hoang d· tương đối phong phó, cã hơn 100 loài thó, gần 400 loài chim, 70 loài bß s¸t. Trªn địa bàn vïng cã vườn quốc gia Ba Bể, Xu©n S¬n, Hoµng Liªn S¬n; 15 khu dự trữ thiªn nhiªn, 1 khu bảo tồn và 6 khu bảo vệ cảnh quan với diện tÝch trªn 450 ngh×n ha. - Tài nguyªn du lÞch: Cã tiÒm n¨ng du lÞch phong phó, ®a d¹ng vµ cã søc hÊp dÉn ®Õn víi du kh¸ch trong vµ ngoµi n−íc; nhiều di tÝch lịch sử, văn hãa của nhiều thời kỳ lịch sử dựng nước và giữ nước. - Kho¸ng s¶n ph©n bè trong vïng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i nh−ng phÇn lín cã tr÷ l−îng võa vµ nhá.
7 b/ YÕu tè x· héi - D©n sè: ®Õn cuèi n¨m 2008, d©n sè vïng TD&MNBB cã kho¶ng 11.241 ngµn ng−êi, chiÕm 13,24% d©n sè c¶ n−íc cã mËt ®é trung b×nh kho¶ng 116 ng−êi/km2. Tû lÖ ®« thÞ ho¸ cña vïng n¨m 2008 kho¶ng 18%. - D©n téc: c¬ cÊu d©n téc ®a d¹ng nhÊt toµn quèc víi gÇn 40 d©n téc anh em h×nh thµnh 7 nhãm ng«n ng÷, trong ®ã ng«n ng÷ phæ th«ng nhÊt lµ tiÕng Kinh, tiÕng M«ng, Th¸i vµ tiÕng Tµy... - Lao ®éng: n¨m 2008, d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng lµ 6,3 triÖu ng−êi chiÕm kho¶ng 57,2% d©n sè cña vïng vµ b»ng 7,52% sè lao ®éng cña toµn quèc. Lao ®éng n«ng, l©m, ng− nghiÖp chiÕm 84,8% tæng sè lao ®éng cã ho¹t ®éng kinh tÕ. Tuy nhiªn tû lÖ lao ®éng cã kü thuËt cßn thÊp, nhÊt lµ c«ng nh©n kü thuËt cã tay nghÒ cao. c/ YÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn h¹ tÇng - M¹ng l−íi giao th«ng: HÖ thèng giao th«ng ®−êng bé gåm 9 tuyÕn chÝnh gåm c¸c quèc lé ch¹y theo h−íng B¾c - Nam lµ quèc lé 1A, 1B; Quèc lé 2, 3 vµ c¸c quèc lé sè 6, 18, 32, 70 ch¹y tõ §«ng sang T©y vµ c¸c ®−êng vµnh ®ai N1 gåm hÖ quèc lé sè 4 (4A, 4B, 4C, 4D, 4E) vµ quèc lé 34. Ngoµi ra cßn mét phÇn cña vµnh ®ai 3 ch¹y qua c¸c tØnh S¬n La, B¾c Giang, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang. ChÊt l−îng ®−êng quèc lé tuy ®· ®−îc n©ng cÊp ®¸ng kÓ song cßn ch−a ®¶m b¶o nhu cÇu giao th−¬ng vµ ®i l¹i cña vïng. M¹ng l−íi ®−êng s¾t ë vïng TD&MNBB gåm cã 4 tuyÕn lµ Hµ Néi - L¹ng S¬n (167 km), Hµ Néi - Lµo Cai (283 km), §«ng Anh - Qu¸n TriÒu (61 km) vµ L−u X¸ - KÐp - C¸i L©n (161 km). §−êng thñy néi ®Þa nh×n chung kh«ng thuËn lîi do hÖ thèng s«ng nhiÒu th¸c ghÒnh. - H¹ tÇng b−u chÝnh viÔn th«ng: hÖ thèng h¹ tÇng b−u chÝnh - viÔn th«ng ®· ®−îc hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp ®¸ng kÓ, hÖ thèng b−u côc ®· cã ë kh¾p c¸c x·; m¹ng l−íi viÔn th«ng ®· phñ kh¾p c¸c thÞ trÊn, thÞ x·, thµnh phè trong vïng. §Õn nay trªn 90% sè x· trong vïng cã ®iÖn tho¹i, 70% sè x· c¸c tØnh miÒn nói ®· cã b¸o ®Õn trong ngµy. - M¹ng l−íi cung cÊp ®iÖn: hiÖn cã lµ thñy ®iÖn Hßa B×nh (1.920 MW); Th¸c Bµ (108 MW); ®ang x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn S¬n La vµ mét sè nhµ m¸y thñy ®iÖn nhá vµ võa kh¸c. Tuy nhiªn vïng TD&MNBB l¹i lµ vïng ch−a ®−îc h−ëng lîi nhiÒu tõ nguån ®iÖn t¹i ®©y. - M¹ng l−íi cung cÊp n−íc: Tíi nay tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y n−íc t¹i tÊt c¶ c¸c thµnh phè, thÞ x· tØnh lþ. T×nh tr¹ng thiÕu n−íc sinh ho¹t ë vïng cao, vïng nói ®¸ còng ®· ®−îc c¶i thiÖn dÇn. d/ T¸c ®éng cña vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ Thñ ®« Hµ Néi Sù t¸c ®éng vïng §BSH ®èi víi vïng TD&MNBB võa cã tÝnh chÊt hç trî võa cã tÝnh chÊt c¹nh tranh trªn nhiÒu lÜnh vùc. Vïng TD&MNBB cã thÓ cung øng c¸c mÆt hµng n«ng, l©m s¶n, kho¸ng s¶n, ®iÖn… cho vïng §BSH vµ c¸c
8 vïng kh¸c nh−ng l¹i cÇn than, ho¸ chÊt, s¾t thÐp, m¸y mãc thiÕt bÞ… kÓ c¶ c«ng nghÖ, chÊt x¸m tõ c¸c vïng kh¸c. ThÞ tr−êng vïng §BSH bao gåm 11 tØnh, d©n sè n¨m 2008 lµ 19,6548 triÖu ng−êi, møc sèng ngµy cµng cao, nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng sÏ lµ thÞ tr−êng tiªu thô lín cho c¸c s¶n phÈm cña vïng TD&MNBB. Kinh tÕ vïng TD&MNBB ph¸t triÓn sÏ cã nhiÒu s¶n phÈm cung cÊp cho thÞ tr−êng vïng §BSH, thñ ®« Hµ Néi vµ c¸c vïng kh¸c trong c¶ n−íc. e/ T¸c ®éng tõ ch−¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn “Hai hµnh lang, mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt Nam - Trung Quèc” Trong t−¬ng lai, theo c¸c dù ¸n ®· ®−îc TTCP phª duyÖt th× kh¶ n¨ng gi¸ trÞ trao ®æi hµng ho¸ qua 3 cöa khÈu quèc tÕ t¹i ba tØnh Lµo Cai, L¹ng S¬n, Qu¶ng Ninh sÏ ®¹t møc tõ 15 - 20 tû USD/n¨m; ®ång thêi l−îng kh¸ch du lÞch Trung Quèc qua ba cöa khÈu nµy dù b¸o sÏ ®¹t møc 3 - 4 triÖu ng−êi/n¨m; kh¸ch ViÖt Nam qua Trung Quèc sÏ ®¹t kho¶ng 0,5 triÖu ng−êi/n¨m. §ång thêi th«ng qua ba cöa khÈu nµy khèi l−îng hµng ho¸ vËn chuyÓn qua hai hµnh lang ®i c¸c n¬i sÏ ®¹t møc 5 - 7 triÖu tÊn/n¨m trong tr−êng hîp hîp t¸c cña hai n−íc ph¸t triÓn tèt. f/ §¸nh gi¸ chung vÒ tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña vïng TD&MNBB - Nh÷ng lîi thÕ (1) Cã vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ, chÝnh trÞ quan träng ®èi víi c¶ n−íc, tiÕp gi¸p Trung Quèc vµ Lµo. D¶i biªn giíi cã c¸c cöa khÈu quèc tÕ nh− H÷u NghÞ, Mãng C¸i, Lµo Cai... lµ c¸c cöa khÈu ra vµo quan träng ®Ó giao l−u hµng hãa, ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn t¹i còng nh− trong t−¬ng lai. Chñ tr−¬ng ®Èy m¹nh hîp t¸c ph¸t triÓn “Hai hµnh lang, mét vµnh ®ai kinh tÕ ViÖt Nam - Trung Quèc” ®ang ®−îc ChÝnh phñ hai n−íc quan t©m lµ thuËn lîi lín cho ph¸t triÓn KT - XH cña c¸c tØnh n»m trong tuyÕn hµnh lang nãi riªng vµ cho c¶ vïng nãi chung. (2) Giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n ë n−íc ta, trong ®ã cã nh÷ng lo¹i cã tr÷ l−îng lín nh− thuû ®iÖn chiÕm 56%, apatit 100%, ®ång 70%, ®Êt hiÕm chiÕm gÇn 100% cña c¶ n−íc. (3) Cã tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ n«ng, l©m nghiÖp, thñy ®iÖn. §Þa h×nh ®a d¹ng, quü ®Êt ch−a sö dông cßn lín cïng víi c¸c tiÓu vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi, cËn nhiÖt ®íi vµ «n ®íi ®Ó ph¸t triÓn ®a d¹ng ngµnh NN, cho phÐp ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i rÊt ®a d¹ng vµ phong phó có nguồn gốc nhiệt đới và ôn đới. Có điều kiện thuận lợi để lựa chọn cơ cấu sản xuất hợp lý, hiệu quả và bền vững... (4) Lµ vïng cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi m«i tr−êng sinh th¸i cña c¶ vïng §BSH. Tµi nguyªn rõng cña vïng cã ý nghÜa rÊt lín trong ph¸t triÓn kinh tÕ, quèc phßng - an ninh, ®Æc biÖt cã vai trß quan träng trong viÖc b¶o vÖ sù c©n b»ng sinh th¸i, ®iÒu tiÕt nguån n−íc, h¹n chÕ lò lôt và hạn hán ở hạ lưu và là nơi bảo tồn nhiều nguồn gen quý hiếm. (5) Cã tiÒm n¨ng du lÞch rÊt phong phó, ®a d¹ng, ®Æc biÖt lµ tiÒm n¨ng du lÞch, lµ nguån lùc quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
9 (6) Lµ c¨n cø c¸ch m¹ng, an toµn khu cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn b¶o vÖ tæ quèc. (7) Vïng TD&MNBB là vùng có thành phần dân tộc đa dạng nhất trong cả nước víi gÇn 40 d©n téc anh em với phong tục tập quán khác nhau nên sự phát triển của các khu dân cư mang các đặc thù riêng. (8) Thùc hiÖn NghÞ quyÕt 37-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ, ChÝnh phñ ®· chñ tr−¬ng dµnh mét l−îng vèn kh¸ lín tËp trung ®Çu t− vµo vïng, th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî cã môc tiªu kh¸c vµ th«ng qua c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh trong Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña ChÝnh phñ thùc hiÖn NghÞ quyÕt 37-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ. §©y lµ mét ®éng lùc lín cã t¸c ®éng ®Õn mäi mÆt ®êi sèng vµ ph¸t triÓn KT - XH cña c¸c tØnh trong vïng. C¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn lín cña quèc gia ®· vµ ®ang ®−îc x©y dùng trong vïng nh− S¬n La, Lai Ch©u…, cïng víi c«ng t¸c di d©n t¸i ®Þnh c− sÏ lµ c¬ héi quan träng ph¸t triÓn KT - XH cña c¸c tØnh trong vïng. - Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ chñ yÕu (1) §Þa h×nh cña vïng TD&MNBB phøc t¹p, bÞ chia c¾t manh món t¹o nªn nh÷ng tiÓu vïng khÝ hËu kh¾c nghiÖt th−êng g©y lò lôt, s¹t lë nói vÒ mïa m−a, h¹n h¸n vµ thiÕu n−íc vÒ mïa kh«. (2) Vïng TD&MNBB cßn nhiÒu khã kh¨n, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm, ®Õn nay vÉn lµ vïng nghÌo nhÊt trong c¶ n−íc, kho¶ng c¸ch vÒ thu nhËp cña vïng so víi c¸c vïng kh¸c cã chiÒu h−íng ngµy cµng réng thªm. C¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng ch−a cã kh¶ n¨ng tù c©n ®èi ng©n s¸ch. (3) Vïng TD&MNBB cã tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, nhÊt lµ ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè, cho nªn viÖc tiÕp thu kiÕn thøc v¨n hãa, qu¶n lý kinh tÕ vµ tiÕn bé KHCN vµo SX bÞ h¹n chÕ. Tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý nhµ n−íc c¸c cÊp trong vïng cßn bÊt cËp, cßn nÆng dÊu Ên bao cÊp, thiÕu tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o; ch−a tËp hîp, liªn kÕt vµ ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña toµn vïng. (4) KÕt cÊu h¹ tÇng KT - XH cña vïng TD&MNBB cßn qu¸ yÕu kÐm so víi c¸c vïng kh¸c trong c¶ n−íc. TÝch lòy néi bé nÒn kinh tÕ thÊp nhÊt c¶ n−íc, do ®ã h¹n chÕ kh¶ n¨ng tham gia ®Çu t− x©y dùng KCHT thiÕt yÕu phôc vô ph¸t triÓn nÒn KT - XH cña vïng. SuÊt ®Çu t− KCHT KT - XH lín h¬n nhiÒu so víi c¸c vïng kh¸c. (5) ChÊt l−îng nguån nh©n lùc thÊp, tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o vµo lo¹i thÊp nhÊt c¶ n−íc. (6) NÒn s¶n xuÊt cña vïng vÉn lµ s¶n xuÊt nhá, ch−a ph¸t triÓn, quy m« s¶n xuÊt hµng ho¸ ch−a lín. (7) Nh÷ng yÕu tè bÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ cßn tiÒm Èn, ph¶i hÕt søc ®Ò phßng vµ chñ ®éng gi¶i quyÕt.
10 2. HiÖn tr¹ng chuyÓn dÞch CCKTN thêi kú 1997-2008 a/ Tæng quan vÒ ph¸t triÓn KT - XH cña vïng ®Õn n¨m 2008 Vïng TD&MNBB chiÕm 28,8% vÒ diÖn tÝch tù nhiªn vµ 13,2% vÒ d©n sè so víi c¶ n−íc nh−ng n¨m 2008 míi s¶n xuÊt ra 6,4% GDP so víi c¶ n−íc; 10,3% gi¸ trÞ gia t¨ng ngµnh NN; 4,4% gi¸ trÞ gia t¨ng ngµnh CN vµ 6,0% gi¸ trÞ gia t¨ng ngµnh DV so víi c¶ n−íc. Trong h¬n 10 n¨m (1997- 2008) tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP cña vïng TD&MNBB ®¹t kho¶ng 10,5% (cao h¬n tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n cña c¶ n−íc); GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi míi b»ng 49,1% b×nh qu©n ®Çu ng−êi c¶ n−íc. V× vËy, tû lÖ hé nghÌo theo chuÈn míi ë nhiÒu x· vïng cao biªn giíi lªn tíi 80%. NÒn s¶n xuÊt cña vïng vÉn lµ s¶n xuÊt nhá, ch−a ph¸t triÓn, quy m« s¶n xuÊt hµng ho¸ ch−a lín. b/ HiÖn tr¹ng CCKTN vµ chuyÓn dÞch CCKTN Nh×n chung chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng ®· cã tiÕn bé, c¸c c¬ quan nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp ®· cã chó ý ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh vµ cã kÕt qu¶ b−íc ®Çu. B¶ng 2.1: Mét sè chØ tiªu vÒ CCKTN vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 CCKTN theo nhãm 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 ngµnh (%) - N«ng 48,8 47,6 46,3 45,2 43 41,17 40,72 38,88 36,7 35,5 34,94 33,71 l©m, ng− nghiÖp - C«ng 20,18 20,4 20,8 21,2 23,2 24,83 24,88 26,12 27,7 28,8 29,53 30,28 nghiÖp - x©y dùng - DÞch vô 31,02 32 32,9 33,6 33,8 34 34,4 35 35,6 35,7 35,53 36,01 - Phi n«ng 51,2 52,4 53,7 54,8 57 58,83 59,28 61,12 63,3 64,5 65,06 66,29 nghiÖp CCKTN 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 theo hai khèi (%) - Khèi s¶n 68,98 68 67,1 66,4 66,2 66 65,6 65 64,4 62,3 64,47 63,99 xuÊt - Khèi dÞch 31,02 32 32,9 33,6 33,8 34 34,4 35 35,6 37,7 35,53 36,01 vô C¸c chØ tiªu bæ trî - T¨ng 5 7,1 6,28 7,69 8,54 8,67 13,46 10,14 10,36 11,44 13,12 12,04 tr−ëng kinh tÕ GDP (%) - GDP b×nh 1,7 1,79 1,88 2,56 2,74 3,06 3,39 3,97 4,51 5,18 6,62 8,29 qu©n ®Çu ng−êi(TriÖu
11 ®) - Tèc ®é 3,8 2,3 1,83 3,03 2,68 2,9 3,6 4,5 4,8 5,05 5,32 5,63 t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng/n¨m (%) - Tû lÖ thÊt 5,85 6,75 6,56 6,25 6,09 5,85 5,58 5,45 5,38 5,32 5,36 5,45 nghiÖp ë ®« thÞ (%) - Tû lÖ ®ãi 25,1 22,8 20,05 17,83 18,76 15,73 12,99 9,86 7,14 32,78 25,56 22,59 nghÌo (%) - KWh/1® 0,85 0,93 1,05 1,02 1,15 1,35 1,26 1,32 1,28 1,21 1,25 1,18 GDP (KWh) Nguån: Xö lý theo B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH c¸c n¨m vïng TD&MNBB; Niªn gi¸m Thèng kª. ChuyÓn dÞch CCKTN cña vïng trong nh÷ng n¨m qua béc lé mét sè bÊt hîp lý, cô thÓ lµ : (1) Vïng TD&MNBB cßn thiÕu mét chiÕn l−îc l©u dµi nªn chuyÓn dÞch CCKTN ch−a m¹nh vµ ch−a ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. (2) Ch−a hîp lý trong t−¬ng quan tû lÖ gi÷a khèi SX s¶n phÈm vËt chÊt vµ khèi SX s¶n phÈm dÞch vô, ch−a t¹o ra ®−îc sù hµi hoµ cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn. (3) ChuyÓn dÞch CCKTN ch−a theo h−íng hiÖn ®¹i mét c¸ch râ nÐt. Tû träng cña ngµnh phi NN tuy ®· t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m, tõ 51,2% vµo n¨m 1997 lªn 54,8% vµo n¨m 2000 vµ 66,29% vµo n¨m 2008 (tuy nhiªn ®©y vÉn lµ møc thÊp, tû lÖ nµy cña nh÷ng n−íc ph¸t triÓn vµo kho¶ng trªn 85%); chÊt l−îng cña c¸c ngµnh phi NN cßn yÕu, kh«ng cã tÝnh l«i kÐo, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chung. HÖ thèng c¸c s¶n phÈm chñ lùc cña vïng ch−a h×nh thµnh râ vµ ch−a cã søc m¹nh, s¶n phÈm dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ cao ch−a cã nhiÒu. Lîi thÕ so s¸nh cña vïng ch−a thùc sù ®−îc khai th¸c vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶. N¨ng suÊt lao ®éng thÊp vµ tiªu tèn nhiÒu ®iÖn n¨ng. Sù chuyÓn dÞch cña CCKTN cña vïng diÔn ra cßn chËm; c¸ biÖt ngµnh dÞch vô l¹i cã xu h−íng gi¶m theo thêi gian, ®©y lµ vÊn ®Ò rÊt cÇn ®−îc quan t©m xem xÐt, ®¸nh gi¸ vµ t×m ra gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. ChuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB so víi c¶ n−íc trong thêi kú 1997-2008 ®−îc thÓ hiÖn qua biÓu sau
12 B¶ng 2.4: So s¸nh CCKTN vïng TD&MNBB vµ c¶ n−íc thêi kú 1997-2008 §¬n vÞ: % ChØ sè TH TH TH TH 1997 2000 2005 2008 1. Theo 3 ngµnh C¶ n−íc 100 100 100 100 - N«ng l©m nghiÖp 25,77 24,3 20,5 20,3 - C«ng nghiÖp-x©y dùng 32,08 36,5 41,0 41,6 - DÞch vô 42,15 39,2 38,5 38,1 Vïng TD&MNBB 100 100 100 100 - N«ng l©m, ng− nghiÖp 48,8 45,2 36,7 33,71 - C«ng nghiÖp-x©y dùng 20,18 21,2 27,7 30,28 - DÞch vô 31,02 33,6 35,6 36,01 2. Theo 2 ngµnh NN-Phi NN C¶ n−íc 100 100 100 100 - N«ng nghiÖp 25,77 24,3 20,5 20,3 - Phi n«ng nghiÖp 74,23 75,7 79,5 79,7 Vïng TD&MNBB 100 100 100 100 - N«ng nghiÖp 48,8 45,2 36,7 33,71 - Phi n«ng nghiÖp 51,2 54,8 63,3 66,29 3. Theo 2 ngµnh SX s¶n phÈm vËt chÊt - SX s¶n phÈm dÞch vô C¶ n−íc 100 100 100 100 - SX s¶n phÈm vËt chÊt 57,85 60,9 61,5 61,2 - SX s¶n phÈm dÞch vô 42,15 39,1 38,5 38,8 Vïng TD&MNBB 100 100 100 100 - SX s¶n phÈm vËt chÊt 68,98 66,4 64,4 63,99 - SX s¶n phÈm dÞch vô 31,02 33,6 35,6 36,01 Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB vµ cña c¶ n−íc. Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy - ChuyÓn dÞch CCKTN theo 3 ngµnh NN-CN-DV thêi kú 1997-2008 cña c¶ n−íc vµ cña vïng TD&MNBB t−¬ng øng nh− sau: Ngµnh NN: c¶ n−íc gi¶m ®−îc 5,47% (b×nh qu©n gi¶m 0,498%/n¨m); vïng TD&MNBB gi¶m ®−îc 15,09% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc 1,37%/n¨m); Ngµnh CN: c¶ n−íc t¨ng ®−îc 9,52% (b×nh qu©n t¨ng 0,865%/n¨m); vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 10,1% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 0,92%/n¨m);
13 Ngµnh DV: c¶ n−íc gi¶m 4,05% (b×nh qu©n gi¶m 0,368%/n¨m); vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 4,99% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 0,45%/n¨m); - ChuyÓn dÞch CCKTN theo 2 ngµnh NN - phi NN thêi kú 1997-2008 t−¬ng øng nh− sau: Ngµnh NN: c¶ n−íc gi¶m ®−îc 5,47% (b×nh qu©n gi¶m 0,498%/n¨m); vïng TD&MNBB gi¶m ®−îc 15,09% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc 1,37%/n¨m); Ngµnh phi NN: c¶ n−íc t¨ng ®−îc 5,47% (b×nh qu©n t¨ng 0,497%/n¨m); vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 15,09,% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 1,37%/n¨m); - ChuyÓn dÞch CCKTN theo 2 ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vËt chÊt vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô thêi kú 1997-2008 t−¬ng øng nh− sau: Ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vËt chÊt: c¶ n−íc t¨ng 3,35% (b×nh qu©n t¨ng 0,304%/n¨m); vïng TD&MNBB gi¶m ®−îc 4,99% (b×nh qu©n gi¶m ®−îc 0,45%/n¨m); Ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô: c¶ n−íc gi¶m 3,35% (b×nh qu©n gi¶m 0,304%/n¨m); vïng TD&MNBB t¨ng ®−îc 4,99% (b×nh qu©n t¨ng ®−îc 0,45%/n¨m). Qua sè liÖu trªn ta thÊy trong thêi kú 1997-2008, CCKTN cña vïng TD&MNBB cã sù chuyÓn dÞch tèt h¬n cña c¶ n−íc. Cô thÓ: - Tû träng ngµnh DV cña c¶ n−íc cã xu h−íng gi¶m, trong khi cña vïng TD&MNBB lµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m; - Tû träng ngµnh phi NN cña c¶ n−íc vµ vïng TD&MNBB ®Òu cã xu h−íng t¨ng nh−ng møc ®é t¨ng cña vïng TD&MNBB lµ t¨ng nhanh h¬n; - Tû träng cña ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô cña c¶ n−íc cã xu h−íng gi¶m trong khi cña vïng TD&MNBB lµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. c/ ChuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé ngµnh - §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp cã sù chuyÓn dÞch nh−ng ch−a ®ñ m¹nh. B¶ng 2.6: C¬ cÊu ngµnh NN theo GTSX vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 ChØ tiªu TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008 1. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp gi¸ cè ®Þnh (tû ®ång) 10.068,1 13.556,1 17.547,5 20.035,4 24.919,2 Trong ®ã: - N«ng nghiÖp (Tû ®ång) 8.117,3 10.677,7 14.219,1 16.493,3 20.060 - L©m nghiÖp (Tû ®ång) 1.698,9 2.480,9 2.559 2.641,6 3.563,4 - Thñy s¶n (Tû ®ång) 251,9 397,5 769,4 900,5 1.295,8 2. C¬ cÊu GTSX NLN (%) 100 100 100 100 100 - N«ng nghiÖp (%) 80,6 78,8 81,0 82,3 80,5 - L©m nghiÖp (%) 16,9 18,3 14,6 13,2 14,3 - Thñy s¶n (%) 2,5 2,9 4,4 4,5 5,2
14 Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB. Qua sè liÖu b¶ng trªn, ta thÊy CCKTN cña vïng víi tû träng n«ng, l©m nghiÖp tuy cã chuyÓn dÞch song vÉn ®ang chiÕm tû träng lín. Trong khu vùc NN, −u thÕ vÉn lµ tiÓu ngµnh NN. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt NN (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh 1994) cã kho¶ng 8.117,3 tû ®ång n¨m 1997, 10.677,7 tû ®ång n¨m 2000, 14.219,1 tû ®ång n¨m 2005, n¨m 2007 ®¹t 16.493,3 tû ®ång vµ n¨m 2008 ®¹t 20.060 tû ®ång. Trong c¬ cÊu kinh tÕ néi bé ngµnh tÝnh theo gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GTSX) th× tû träng tiÓu ngµnh NN chiÕm −u thÕ vµ lu«n gi÷ ë møc trªn 80%; tû träng cña l©m nghiÖp l¹i cã xu h−íng gi¶m vµ ®Õn n¨m 2008 ®· b¾t ®Çu cã xu thÕ t¨ng lªn. Tû träng cña thñy s¶n chiÕm tû träng nhá ch−a ®Õn 3% vµ cã xu h−íng t¨ng nhÑ. B¶ng 2.7: GTSX vµ c¬ cÊu gi¸ trÞ SXNN vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 §¬n vÞ TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008 GTSX n«ng nghiÖp Tû ®ång 8.117,3 10.677,7 14.219,1 16.493,3 20.060 Tû träng % 100 100 100 100 100 - Trång trät % 72 72,8 73 73.2 72.9 - Ch¨n nu«i % 25,8 25,4 25 24 24,2 - DÞch vô NN % 2,2 1,8 2 2,8 2,9 Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB. Tæng gi¸ trÞ SXNN (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994) cña vïng n¨m 1997 lµ 8,1173 ngh×n tû ®ång, n¨m 2000 ®¹t 10,6777 ngh×n tû ®ång, b»ng 1,3 lÇn so víi n¨m 1997; n¨m 2007 lµ 16,4933 ngh×n tû ®ång,gÊp 2 lÇn n¨m 1997; n¨m 2008 ®¹t 20,06 ngh×n tû ®ång, gÊp 2,5 lÇn so víi n¨m 1997. CCKT néi bé ngµnh NN (tÝnh theo GTSX) víi −u thÕ thuéc vÒ ngµnh trång trät. Tû träng ngµnh trång trät chiÕm 72% vµ ch¨n nu«i 25,8%, dÞch vô n«ng nghiÖp chiÕm tû lÖ nhá víi 2,2%. - §èi víi ngµnh CN Tæng gi¸ trÞ SXCN (tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994) t¨ng tõ møc 6.499,7 tû ®ång n¨m 1997 lªn 11.282,8 tû ®ång n¨m 2000, 22.540,8 tû ®ång n¨m 2005 (t¨ng b×nh qu©n thêi kú 2001-2005 lµ 17%/n¨m), 30.407 tû ®ång n¨m 2007 vµ 38.115 tû ®ång n¨m 2008.
15 B¶ng 2.8: C¬ cÊu GTSX theo ngµnh SX trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 ChØ tiªu TH 1997 TH 2000 TH 2005 TH 2007 TH 2008 1. GTSX c«ng nghiÖp gi¸ cè ®Þnh (tû ®ång) 6.499,7 11.282,8 22.540,8 30.407 38.115 - CN chÕ biÕn (tû ®ång) 6.311,2 10.978,2 21.842 29.403,5 36.819 - CN SX vµ ph©n phèi ®iÖn n−íc (tû ®ång) 52 79 202,9 273,7 343 - CN khai th¸c (tû ®ång) 136,5 225,6 495,9 729,8 953 2. C¬ cÊu GTSX CN (%) 100 100 100 100 100 - C«ng nghiÖp chÕ biÕn 97,1 97,3 96,9 96,7 96,6 - SX vµ ph©n phèi ®iÖn n−íc 0,8 0,7 0,9 0,9 0,9 - C«ng nghiÖp khai th¸c 2,1 2,0 2,2 2,4 2,5 Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB. Qua sè liÖu trªn ta cã thÓ chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong néi bé ngµnh CN thêi kú 1997 - 2008 trªn ®Þa bµn vïng TD&MNBB vÉn theo xu h−íng t¨ng chót Ýt tû träng cña ngµnh CN khai th¸c (tû träng th−êng chiÕm kho¶ng 2,4% GTSX), vµ gi¶m chót Ýt tû träng cña ngµnh CN chÕ biÕn (tû träng th−êng chiÕm kho¶ng 97% GTSX). Trong thêi kú nµy c¬ cÊu ®Çu t− trong ngµnh CN chuyÓn dÞch theo h−íng tËp trung vèn ®Çu t− lín vµo nh÷ng ngµnh gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o nh− khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n, luyÖn c¸n thÐp, thñy ®iÖn, VLXD. NhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp ®−îc ®Çu t− míi, ®ång bé, chÊt l−îng s¶n phÈm ®−îc n©ng cao, tõng b−íc ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr−êng trong vïng, c¶ n−íc vµ n−íc ngoµi. Mét sè ngµnh CN do Trung −¬ng qu¶n lý cã khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt lín nh− khai th¸c apatÝt vµ ph©n l©n chiÕm gÇn 100%, ®iÖn n¨ng chiÕm 32%, thÐp gÇn 20%, giÊy gÇn 70%. VÒ ph¸t triÓn c¸c KCN: Trong vïng TD&MNBB hiÖn ®· quy ho¹ch 33 KCN, 103 côm c«ng nghiÖp. TÝnh ®Õn th¸ng 9 n¨m 2008, vïng TD&MNBB cã 13 KCN ®−îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh cña TTCP, trong ®ã 5 KCN ®· thµnh lËp víi tæng diÖn tÝch tù nhiªn lµ 2235 ha, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt cã thÓ cho thuª lµ 1317 ha vµ ®· cho thuª 343 ha, ®¹t tû lÖ 64%. - §èi víi ngµnh DV Ngµnh DV b¾t ®Çu cã sù thay ®æi theo h−íng cã sù gia t¨ng chót Ýt tû träng cña c¸c lÜnh vùc DV chÊt l−îng cao (râ nhÊt lµ trong lÜnh vùc DV tµi chÝnh ng©n hµng, viÔn th«ng). Ngµnh du lÞch ph¸t triÓn kh¸ nhanh, trë thµnh mét ngµnh quan träng ®èi víi toµn x· héi víi nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch ®a d¹ng, phong phó vµ cã chÊt l−îng phôc vô tèt h¬n, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch du lÞch
16 trong vµ ngoµi n−íc. DÞch vô vËn t¶i ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu giao l−u hµng ho¸ vµ ®i l¹i cña nh©n d©n víi nhiÒu lo¹i ph−¬ng tiÖn ®a d¹ng vµ ph−¬ng thøc thuËn lîi theo c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng. B−u chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh. §Õn nay m¹ng l−íi viÔn th«ng trong vïng ®· ®−îc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ c¬ b¶n. C¸c dÞch vô tµi chÝnh, kiÓm to¸n, ng©n hµng, b¶o hiÓm... ®Òu cã nh÷ng thay ®æi. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c nh− dÞch vô t− vÊn ph¸p luËt, t− vÊn ®Çu t−, dÞch vô khoa häc c«ng nghÖ... ®Òu ®ang ®−îc h×nh thµnh vµ b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, nh×n chung c¸c ngµnh dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ vÉn cßn ch−a ®ñ m¹nh. B¶ng 2.9: C¬ cÊu GTSX ngµnh dÞch vô vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 §¬n vÞ : % H¹ng môc Thùc hiÖn 1997 2000 2005 2007 2008 Tæng sè toµn ngµnh dÞch vô 100 100 100 100 100 1. C¸c ngµnh kinh doanh dÞch vô 65,2 65,6 65,6 65,8 65,9 - Th−¬ng nghiÖp vµ s÷a ch÷a vËt 40,7 40,8 40,8 40,8 41,0 phÈm tiªu dïng - Kh¸ch s¹n, nhµ hµng 6,9 7,0 6,9 6,9 6,9 - VËn t¶i kho b·i vµ th«ng tin liªn 7,8 7,9 7,9 7,9 7,9 l¹c - Tµi chÝnh, tÝn dông 3,1 3,1 3,2 3,2 3,2 - Kinh doanh tµi s¶n vµ dÞch vô t− 6,7 6,8 6,8 6,9 6,9 vÊn 2. C¸c ho¹t ®éng kh«ng v× môc 34,8 34,4 34,4 34,2 34,1 ®Ých lîi nhuËn Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB. Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy tû träng cña c¸c ph©n ngµnh DV trong toµn ngµnh dÞch vô lµ rÊt chªnh lÖch. Ph©n ngµnh cã tû träng ¸p ®¶o lµ th−¬ng nghiÖp vµ söa ch÷a vËt phÈm tiªu dïng chiÕm h¬n 40%, c¸c ph©n ngµnh cã tû träng trªn d−íi 7% lµ vËn t¶i kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c (7,8%), kinh doanh tµi s¶n vµ dÞch vô t− vÊn (6,9%), kh¸ch s¹n nhµ hµng (xÊp xØ 7%), cßn l¹i hÇu hÕt c¸c ph©n ngµnh dÞch vô kh¸c chØ chiÕm tû träng vµi %. C¬ cÊu c¸c ph©n ngµnh dÞch vô trong h¬n 10 n¨m qua hÇu nh− kh«ng thay ®æi. §iÒu nµy cho thÊy c¸c ngµnh dÞch vô h¹ tÇng cßn qu¸ yÕu, c¶ dÞch vô vËn t¶i vµ dÞch vô th«ng tin míi chØ chiÕm xÊp xØ 8% toµn ngµnh dÞch vô, cßn dÞch vô tµi chÝnh th× yÕu h¬n n÷a khi chØ chiÕm h¬n 3% gi¸ trÞ toµn ngµnh dÞch vô. - CCKTN chuyÓn dÞch ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi
17 B¶ng 2.5: C¬ cÊu lao ®éng ph©n theo ngµnh vïng TD&MNBB thêi kú 1997-2008 §¬n vÞ: Ngh×n ng−êi Lao ®éng lµm N«ng, l©m, ng− C«ng nghiÖp - DÞch vô N¨m viÖc trong c¸c nghiÖp x©y dùng ngµnh KTQD Tæng sè (%) Tæng sè (%) Tæng sè (%) 1997 4.593,6 3.959,7 86,2 188,3 4,1 445,6 9,7 2000 5.117,6 4.339,7 84,8 214,9 4,2 563 11 2005 6.200 4.687,2 75,6 601,4 9,7 911,4 14,7 2007 6.800 4.964 73 748 11 1088 16 2008 6.970 4.983 71,5 836,4 12,0 1.150,6 16,5 Nguån: Xö lý theo nguån sè liÖu trong B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH vµ Niªn gi¸m Thèng kª c¸c n¨m cña 14 tØnh vïng TD&MNBB. Qua sè liÖu b¶ng trªn, ta thÊy cïng víi sù chuyÓn dÞch CCKTN, c¬ cÊu sö dông lao ®éng theo ngµnh cña thêi kú 1997 - 2008 cã sù chuyÓn dÞch theo h−íng gi¶m t−¬ng ®èi tû träng lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc NN vµ t¨ng tû träng lao ®éng trong c¸c ngµnh CN, DV; b×nh qu©n thêi kú 1997-2008 t¨ng 216 ngh×n ng−êi/n¨m. d/ C¸c biÖn ph¸p ®· thùc thi trong chuyÓn dÞch CCKTN cña vïng TD&MNBB thêi kú 1997- 2008 - C¸c lo¹i quy ho¹ch ®· triÓn khai t−¬ng ®èi ®ång bé. Tr−íc hÕt, quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH ®Õn n¨m 2010 cña c¶ vïng TD&MNBB vµ c¸c tØnh trong vïng ®Òu ®· ®−îc TTCP phª duyÖt. Trung −¬ng vµ c¸c tØnh trong vïng ®ang triÓn khai x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH ®Õn n¨m 2020. - ViÖc huy ®éng vèn ®Çu t− ®· ®−îc chó ý vµ thu ®−îc kÕt qu¶ b−íc ®Çu. NhiÒu biÖn ph¸p cña nhµ n−íc t¨ng c−êng vèn ®Çu t− cho vïng ®−îc thùc thi.