intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tính chất lý hóa đất và một số biện pháp thâm canh cam trên đất đỏ bazan ở Phủ Quỳ - Nghệ An

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

370
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nhằm xác định những yếu tố về mặt khí hậu thời tiết, các tính chất lý hóa học đất đỏ bazan ở Phủ Quỳ - Nghệ An ảnh hưởng xấu đến sản xuất cam và đề xuất biện pháp kỹ thuật bón phân và tưới nước nhằm nâng cao nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cam trên loại đất này. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tính chất lý hóa đất và một số biện pháp thâm canh cam trên đất đỏ bazan ở Phủ Quỳ - Nghệ An

1<br /> <br /> M<br /> <br /> ð U<br /> <br /> 1ð tv nñ<br /> Ph Quỳ là m t vùng ñ i núi n m phía Tây B c t nh Ngh An có t ng<br /> di n tích ñ t t nhiên là 242.426 ha; g m nhi u lo i ñ t khác nhau trong ñó ñ t ñ<br /> bazan có di n tích kho ng 13.441 ha. Vùng ñ t ñ bazan Ph Qùy là nơi có ti m<br /> năng phát tri n các lo i cây công nghi p, cây lâu năm có giá tr kinh t hàng hoá<br /> cao l n nh t c a t nh Ngh An nói riêng và c a khu v c phía B c nói chung.<br /> Th c t s n xu t các nông trư ng, công ty là nh ng cơ s s n xu t cam<br /> chính t i Ph Quỳ cho th y nhi m kỳ kinh t c a cây cam t i ñây hi n ch không<br /> ñ n 15 năm do ñ u tư chăm sóc không ñáp ng yêu c u c a cây tr ng, năng su t<br /> ch t lư ng qu không cao, ñem l i hi u qu kinh t th p cho s n xu t. Do ñó xác<br /> ñ nh các bi n pháp nâng cao năng su t, ch t lư ng s n ph m và hi u qu kinh t<br /> cam trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ - Ngh An là công vi c r t c p bách. ðây cũng<br /> là lý do ñ chúng tôi th c hi n ñ tài "Nghiên c u tính ch t lý hóa ñ t và m t<br /> s bi n pháp thâm canh cam trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ - Ngh An”<br /> 2 M c ñích nghiên c u<br /> Xác ñ nh nh ng y u t v m t khí h u th i ti t, các tính ch t lý hóa tính<br /> ñ t ñ bazan Ph Quỳ nh hư ng x u ñ n s n xu t cam và ñ xu t bi n pháp<br /> k thu t bón phân và tư i nư c nh m nâng cao nâng cao năng su t, ch t lư ng<br /> và hi u qu kinh t cam trên lo i ñ t này.<br /> 3 Ý nghĩa c a ñ tài<br /> 3.1 Ý nghĩa khoa h c<br /> K t qu thu ñư c c a ñ tài ñóng góp thêm nh ng lu n c khoa h c góp<br /> ph n b sung, xây d ng quy trình k thu t thâm canh cam th i kỳ kinh doanh<br /> trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ - Ngh An; làm tài li u tham kh o cho vi c nghiên<br /> c u và gi ng d y v cây cam Vi t Nam.<br /> 3.2 Ý nghĩa th c ti n<br /> - Xác ñ nh lư ng kali, lân, vôi, nư c tư i thích h p cho cây cam trên ñ t<br /> ñ bazan Ph Quỳ.<br /> - Xác ñ nh ñư c lư ng và d ng h u cơ b sung thích h p cho cây cam<br /> trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ.<br /> - Khuy n cáo lư ng kali, lân, vôi, lư ng h u cơ b sung (khô d u, xác<br /> m m) và lư ng nư c tư i thích h p cho cam tr ng trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ<br /> - Nh An, góp ph n tăng thu nh p và hi u qu kinh t cho ngư i s n xu t.<br /> 4 Nh ng ñóng góp m i c a lu n án<br /> ðã ñưa ra ñư c bi n pháp k th t bón phân và tư i nư c thích h p cho<br /> cam trong th i kỳ kinh doanh trên ñ t ñ bazan Ph Quỳ- Ngh An.<br /> * Gi i h n c a ñ tài:<br /> ð tài gi i h n vào vi c nghiên c u m t s tính ch t lý hóa tính ñ t ñ bazan<br /> <br /> 2<br /> <br /> Ph Quỳ - Ngh An tr ng cam. Nghiên c u các y u t : kali, lân, vôi, h u cơ b<br /> sung (khô d u và xác m m), nư c tư i cho cam th i kỳ kinh doanh 6 năm tu i.<br /> Th i gian nghiên c u t 2007 – 2010.<br /> Chương 1<br /> T NG QUAN TÀI LI U<br /> 1.1 Nh ng nghiên c u v ñ t ñ bazan<br /> 1.1.1 Nghiên c u v ñ t ñ (Ferralsols) trên Th gi i<br /> Trên toàn c u, ñ t ñ (Ferralsols) có kho ng 750 tri u hecta, phân b ch<br /> y u Nam M (Brazil), Châu Phi (Zaire, Nam Phi, Angola, Guinea, phía ðông<br /> Madagascar…), ðông Nam Á (Vi t Nam, Indonesia…) (FAO, 1990) [98].<br /> Liên quan ñ n ñ t Ferralsols vùng nhi t ñ i và c n nhi t ñ i, c n k ñ n<br /> công trình nghiên c u c a Buringh. P, 1979 [93]. ð t có t ng dày ho c r t dày,<br /> màu s c tương ñ i ñ ng nh t, thư ng là màu ñ , ñ vàng ho c vàng.<br /> 2.1.2 Nh ng nghiên c u v ñ t ñ (Ferrasols) Vi t Nam<br /> Liên quan ñ n nghiên c u v Ferralsols Vi t Nam, c n k ñ n công<br /> trình nghiên c u c a Fridland t nh ng năm 50 th k trư c Fridland (1962)<br /> [21], Fridland (1973) [22]. Khi nghiên c u vùng ñ t Ph Quỳ theo phương pháp<br /> phát sinh Fridland ñã nêu ra các tính ch t quan tr ng nh t c a ñ t feralit (trong<br /> ñó có ñ t ñ bazan) là:<br /> 1. Ch a r t ít khoáng v t nguyên sinh (ngoài th ch anh và m t s khoáng<br /> r t b n khác).<br /> 2. Nhi u hyñroxyt s t, nhôm, titan và mangan, t s SiO2/R2O3 và<br /> SiO2/Al2O3 th p trong ph n sét c a ñ t; t s SiO2/Al2O3 thư ng dư i 2 và ch trong<br /> các trư ng h p ñ c bi t l m m i b ng 3. ð t thư ng có ch a nhôm t do (Al3+).<br /> 4. Thành ph n c a sét g m ph n l n là kaolinit, m t s hyñroxyt s t,<br /> nhôm và titan.<br /> 5. Ph n khoáng trong sét có kh năng trao ñ i th p.<br /> 6. Các ñoàn l p có tính b n tương ñ i cao.<br /> 7. Thành ph n ch t h u cơ ch y u là axit fulvic.<br /> Tôn Th t Chi u (1992) [12] ñã xác ñ nh ñ t Ferralsols nư c ta. Theo k t<br /> qu này, nhóm ñ t Ferralsols có kho ng 3 tri u ha, chi m g n 10 % di n tích t<br /> nhiên c nư c. Nh ng ñ c ñi m chung c a nhóm ñ t này là: Chua, ñ no bazơ<br /> th p, kh năng h p thu th p, khoáng sét ph bi n là kaolinite, axit mùn ch y u<br /> là fulvic, ch t d hòa tan b r a trôi, có quá trình tích lũy Fe, Al tương ñ i, h t<br /> k t tương ñ i b n.<br /> Berding F (1998) [89], ñã chia ñ t ra các ñơn v như sau:<br /> - ð i v i vùng cao nguyên Buôn Ma Thu t:<br /> vùng cao, có các ñơn v<br /> phân lo i là: Acric, Vetic, Humic và Rhodic - tương ng v i ñ t nâu ñ phát tri n<br /> trên bazan; vùng th p, có Acric và Xanthic FR v i Endoskeletic và Episkeletic tương ng v i ñ t nâu vàng phát tri n trên bazan (theo h PLð Vi t Nam).<br /> <br /> 3<br /> <br /> - Vùng ñ i núi và cao nguyên M’Drak: ñ t nâu vàng phát tri n trên bazan<br /> ñư c x p theo các ñơn v phân lo i: Vetic, Humic, Xanthic và Haplic.<br /> - Vùng Krong Ana-Srepok: Hai lo i ñ t nâu ñ và nâu vàng phát tri n trên<br /> bazan ñư c phân ra các ñơn v sau: Acric, Vetic, Xanthic và Haplic.<br /> - Vùng cao nguyên ðak Nông-Dak Min: Có các ñơn v phân lo i: Acric,<br /> Geric, Lumic và Xanthic.<br /> T i vùng Trung du mi n núi B c b : ð t ñư c hình thành trên s n ph m<br /> phong hóa Feralit c a các lo i ñá m thu c nhóm macma, tr m tích, bi n ch t…<br /> có các lo i sau: ð t nâu ñ trên ñá macma bazơ và trung tính (Fk) có di n tích<br /> kho ng 299,8 nghìn ha; ð t nâu vàng trên ñá macma bazơ và trung tính (Fu) v i<br /> di n tích kho ng 66,4 nghìn ha và ð t nâu ñ phát tri n trên ñá vôi (Fv) có di n<br /> tích kho ng 270 nghìn ha. Các lo i ñ t phân b h u h t t i các ñ a phương.<br /> ð t nâu ñ trên ñá bazan Vi t Nam ñư c ñánh giá là ñơn v ñ t vào lo i<br /> t t nh t so v i các ñơn v ñ t khác vùng ñ i núi Vi t Nam. Nh ng ưu ñi m n i<br /> b t c a ñ t là ñ d c nh , t ng ñ t dày, tơi x p ch a nhi u ch t dinh dư ng tuy<br /> nhiên ñ t thư ng b h n v mùa khô, Aubert B, (1994), De Geus (1983), [1, 17].<br /> 2.1.3 Nh ng nghiên c u v ñ t ñ bazan Ph Quỳ - Ngh An<br /> K t qu nghiên c u ñ t ñ bazan Ph Quỳ , H Quang ð c (2002) [18] ñã<br /> k t lu n là lo i ñ t ñ có màu ñ nâu khá ñ c trưng, ñ t có m u s c (Munsell Hue)<br /> là 3,5YR ho c ñ hơn và màu s c ñ t khi khô và khi m h u như không thay ñ i.<br /> + Tính ch t lý, hóa h c:<br /> - ð t có thành ph n cơ gi i tương ñ i n ng. T l các c p h t cát kho ng 1522%; th t kho ng 15- 35%, sét kho ng 40- 70%. ð t tơi x p ñ x p kho ng 5060%., dung tr ng kho ng 1,05- 1,30 g/cm3. T tr ng ñ t kho ng 2,35- 2,65 g/cm3.<br /> - ð t chua, pHH2O dao ñ ng trong kho ng 4,4- 5,6; pHKCl t 3,8- 4,7. ð<br /> chua trao ñ i kho ng 1,25- 5,68 me/100 g ñ t, ch y u là Al+3. ð t có CEC th p,<br /> dao ñ ng trong kho ng 7,35- 13,27 cmol(+)/ kg ñ t và 12,53- 18,46 cmol(+)/ kg<br /> sét, nhưng h u h t CEC trong sét c a t ng B-ferralic ñ u th p hơn 15,0<br /> cmol(+)/kg. ð no bazơ th p bi n ñ ng trong kho ng 9 - 25 %.<br /> - ð t nghèo mùn, lư ng h u cơ (OC) vào kho ng 0,95 - 1,82%. ð m t ng<br /> s trung bình t i khá, ñ t 0,09 - 0,17% N. Lân t ng s cao, kho ng 0,16 - 0,37%<br /> P2O5; nhưng lân d tiêu th p, kho ng 2,43 - 10,79 mg P2O5/100 g ñ t. Kali t ng<br /> s th p 0,23 - 0,79% K2O; kali d tiêu t 3,52 - 11,54 mg K2O/100 g ñ t.<br /> K t qu phân tích c a Nguy n Tri Chiêm và ðoàn Tri u Nh n (1974) [11]<br /> cho th y: ð t bazan m i khai hoang vùng này có t ng ñ t khá dày. Khoan sâu<br /> xu ng 10 m v n là t ng ñ t ñ tơi x p. Dung tr ng ph n l n dư i 1,0 g/ cm3; ñ x p<br /> 60 – 70 %. S c ch a nư c l n nh t ñ ng ru ng t i ña 40 – 56 %; ñ m cây héo 26<br /> %. ð t có hàm lư ng mùn cao (3,08- 4,49 %); ñ m t ng s<br /> m c khá (0,140,19 %), hàm lư ng lân t ng s cao (0,10- 0,12 %), kali t ng s th p (0,2- 0,3<br /> %). ð t có ph n ng chua trong toàn ph u di n (pHKCl < 4,6).<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1.2 Nh ng nghiên c u v cây cam quýt<br /> 1.2.1 Ngu n g c, giá tr s d ng và tình hình s n xu t cam quýt<br /> 1.2.1.1 Ngu n g c cam quýt<br /> Cây có múi (Citrus) thu c h Rutaceae, h ph Aurantioideae, g m 16<br /> loài: Barrett. H.C. and Rhodes. A.M. (1976) [91], Tyozaburo Tanaka (1954)<br /> [111 ], Hoàng Ng c Thu n (1999) [68].<br /> 1.2.1.2 Giá tr dinh dư ng và s d ng c a cam quýt<br /> Theo Vũ Công H u (1999) [27], Nguy n Văn Lu t ( 2008) [46]: Cam là<br /> cây ăn qu cao c p, có giá tr s d ng và giá tr kinh t cao. Qu cam quýt có<br /> ch a nhi u ch t dinh dư ng c n thi t cho cơ th , ñư c s d ng ñ ăn tươi và<br /> trong công ngh ch bi n t o ra nhi u lo i s n ph m khác nhau như bánh k o,<br /> nư c gi i khát, rư u b . Hàm lư ng Vitamin B1( Riboflavin) 0,09mg, hàm<br /> lư ng vitamin C ( acid ascorbic) 0,42 mg, có ch a 6-12% ñư ng; n u tính trên<br /> 100g cam thì ph n ăn ñư c 75g, protit 0,7g, gluxit 6,3g, calo 33g.<br /> 1.2.2 Yêu c u sinh thái c a cây cam quýt<br /> 1.2.2.1 Yêu c u v nhi t ñ<br /> Theo Bose T.K và S.K Mitra (1990) [90]), cây có múi sinh trư ng và phát<br /> tri n t t trong ñi u ki n nhi t ñ t 23,9 - 270C, cây b ch t khi nhi t ñ xu ng<br /> dư i -8,80C. Các loài cam quýt ng ng ho t ñ ng sinh lý sinh hóa trong kho ng<br /> nhi t ñ trên 350C.<br /> 1.2.2.2 Yêu c u v nư c và ñ m.<br /> F.S. Davies, LG. Albrigo (1994) [96], cho r ng, các th i kỳ c n nhi u<br /> nư c c a cam là: B t m m, phân hoá m m hoa, ra hoa và phát tri n qu . Lư ng<br /> nư c c n hàng năm ñ i v i 1 ha cam t 9.000 - 12.000 m3, tương ñương v i<br /> lư ng mưa 900 - 1.200 mm/năm.<br /> 1.2.2.3 Yêu c u v ánh sáng<br /> Theo Bose T.K. và Mitra S.K, (1990) [90], cam là cây ưa n ng, trong ñi u<br /> ki n bình thư ng, n u thi u ánh sáng, s quang h p s kém, lư ng cacbua<br /> hydrat tích lu ít, s n lư ng qu gi m, ph m ch t kém. Ánh sáng còn có tác<br /> d ng l n ñ n màu s c c a qu .<br /> 1.2.3 ð t và dinh dư ng cho cây cam, quýt<br /> 1.2.3.1 Yêu c u v ñ t<br /> ð t có tính ch t lý h c t t là ñi u ki n quan tr ng hàng ñ u ñ i v i s<br /> sinh trư ng và phát tri n c a cây cam quýt. Trên ñ t tương ñ i nghèo dinh<br /> dư ng song ñ m, tơi x p, dinh dư ng cân ñ i có th thu ho ch cam v i năng<br /> su t cao (Zuravlob, 1970 [87]).<br /> Cam là cây ch u ph n ng môi trư ng c a ñ t khá r ng, có th tr ng trên<br /> h u h t các lo i ñ t, v i pH dao ñ ng t 4,0 - 8,0. Tuy nhiên, ñ t tr ng cam t t<br /> là ñ t có k t c u, nhi u mùn, thoáng khí, gi m và thoát nư c t t, t ng ñ t d y,<br /> có m c nư c ng m sâu, có pH ñ t 5,5 - 6,0 (Nguy n Như Hà, 2006) [24]<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1.2.3.2 Yêu c u v dinh dư ng ña lư ng c a cây cam<br /> a) Yêu c u v ñ m: Cameron S.H và c ng s , 1952 (Harold Hume, 1957)<br /> [100] khi nghiên c u cam cho r ng, trong th i kỳ ra hoa cây huy ñ ng nhi u<br /> ñ m t lá v hoa<br /> b)Yêu c u v lân: Th a lân gây tình tr ng thi u k m (hi n tư ng gân xanh<br /> lá vàng) m t b nh sinh lý khá ph bi n cam quýt (d n theo The Citrus Industry,<br /> 1973 và Brian Beattie and Lou Revelant, 1992 [110, 89])<br /> c) Yêu c u v kali: Thi u kali cây cam có nh ng bi u hi n như sau: trư c<br /> h t, kích thư c qu nh ,và ch m phát tri n; m c thi u tr m tr ng d n ñ n cây<br /> phát tri n y u, gân c nh c a lá và phi n lá có hình cong, g n sóng, ñuôi lá cu n<br /> l i, phi n lá d n d n m t l c di p t (Walter Reuther và cs, 1989 [112]).<br /> 1.2.3.3 Yêu c u v các ch t dinh dư ng trung và vi lư ng<br /> a) Yêu c u v canxi: Zouravlop (1970), [87] cho r ng, thi u Ca lá cây s<br /> d n d n m t l c di p t d c theo mép lá, trên phi n lá gi a nh ng gân chính<br /> xu t hi n nh ng n t ch t ho i. Lá cam, quýt thi u dinh dư ng Ca s r ng trư c<br /> th i h n, cành b khô t ng n tr xu ng.<br /> b) Yêu c u v magiê: Cây thi u Mg r ng nhi u qu hơn cây phát tri n<br /> bình thư ng. Theo Walter Reuther và cs (1989) [112] cho bi t hi n tư ng năm<br /> ñư c mùa năm m t mùa x y ra khi trong ñ t hàm lư ng magie th p<br /> c)Yêu c u v bo: Bo có vai trò quan tr ng trong quá trình trao ñ i ch t,<br /> trao ñ i hydrat cacbon (Zouravlop, 1970 [87]). Thi u Bo trên qu có hi n tư ng<br /> ch y gôm phía ngoài và phía trong c a v ; qu thư ng khô, d d ng, nh , v<br /> dày, hay b n t n ; lá r ng trư c th i h n (Walter và cs, 1989) [116]<br /> d) Yêu c u v mangan Mn: Thi u Mn thư ng g p trên ñ t ki m ho c ñ t<br /> ñư c bón vôi quá li u lư ng. Trên ñ t giàu vôi nên s d ng li u lư ng t 1 ñ n 5<br /> kg sunfat mangan ñ bón cho m i cây cam (Zouravlop (1970), [89]).<br /> Chương 2<br /> ð I TƯ NG, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U<br /> 2.1 ð i tư ng, v t li u và ñ a ñi m nghiên c u<br /> 2.1.1 ð i tư ng nghiên c u<br /> Gi ng cam Vân Du (ñã ñư c ch d n ñ a lý cam Vinh) là gi ng hi n ñang<br /> tr ng ph bi n Ph Quỳ - Ngh An. Các thí nghi m ñư c ti n hành trên ñ t ñ<br /> bazan Ph Quỳ vư n cam th i kỳ kinh doanh 6 năm tu i.<br /> 2.1.2 V t li u nghiên c u<br /> Trong các thí nghi m nghiên c u bi n pháp thâm canh có s d ng các lo i<br /> v t li u sau: Phân phân chu ng. Phân ñ m d ng urê 46% N. Phân lân d ng Supe<br /> lân 16% P2O5. Phân kali d ng kaliclorua 60% K2O. Vôi b t: 100% CaO. Nư c<br /> tư i. Khô d u + xác m m.<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2