Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Nghiên cứu quy hoạch vùng du lịch Duyên hải Nam Trung bộ trên cơ sở khai thác giá trị sinh thái và nhân văn

Chia sẻ: Minh Van Thuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

328
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Nghiên cứu quy hoạch vùng du lịch Duyên hải Nam Trung bộ trên cơ sở khai thác giá trị sinh thái và nhân văn nhằm xây dựng hệ tiêu chí về tài nguyên du lịch trên cơ sở khai thác giá trị STTN và STNV; đề xuất chọn lựa và xây dựng hướng phát triển các tiểu du lịch biển Nam Trung bộ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Nghiên cứu quy hoạch vùng du lịch Duyên hải Nam Trung bộ trên cơ sở khai thác giá trị sinh thái và nhân văn

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO BOÄ XAÂY DÖÏNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRUÙC TP.HCM ************ NGUYEÃN THU PHONG NGHIEÂN CÖÙU QUY HOAÏCH VUØNG DU LÒCH DUYEÂN HAÛI NAM TRUNG BOÄ TREÂN CÔ SÔÛ KHAI THAÙC GIAÙ TRÒ SINH THAÙI VAØ NHAÂN VAÊN CHUYEÂN NGAØNH : QUY HOAÏCH VUØNG VAØ ÑOÂ THÒ MAÕ SOÁ : 62 58 01 05 TOÙM TAÉT LUAÄN AÙN TIEÁN SÓ QUY HOAÏCH VUØNG VAØ ÑOÂ THÒ TPHCM – 2013
1 A. GIÔÙI THIEÄU LUAÄN AÙN  Vaán ñeà nghieân cöùu mang tính thôøi söï vaø khoa hoïc caáp thieát: Döôùi goùc ñoä chuyeân moân quy hoaïch vuøng (QHV) chuyeân ngaønh kinh teá du lòch, cuï theå laø loaïi hình du lòch nghæ döôõng bieån (DLNDB), moät soá nhaän ñònh nhö sau: - Maëc duø ñaõ coù quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñếân naêm 2020 vaø taàm nhìn 2030 ñöôïc chính phuû pheâ duyeät, nhieàu vuøng laõnh thoå vaãn chöa hoaøn thieän heä thoáng caùc ñoà aùn QHV du lòch, trong ñoù coù vuøng duyeân haûi Nam Trung Boä. Chöa coù caùc nghieân cöùu toaøn dieän veà quan heä giöõa nhu caàu du lòch vôùi tieàm naêng thieân nhieân cuûa vuøng mieàn, chöa khai thaùc DLNDB treân quan ñieåm phaùt trieån beàn vöõng, khai thaùc giaù trò sinh thaùi töï nhieân (STTN) vaø sinh thaùi nhaân vaên (STNV). - Taïi nhieàu vuøng laõnh thoå, tænh thaønh vieäc quy hoaïch choïn löïa ñaát DLNDB coøn chöa hôïp lyù, ít nhieàu mang tính cuïc boä; khai thaùc hoaëc manh muùn töï phaùt, hoaëc ñònh höôùng quaù taàm, thieáu khaû thi; thieáu keát noái vôùi caùc chöùc naêng khaùc cuûa vuøng, ñoâ thò hoaëc lieân vuøng. Haäu quaû daãn ñeán nhöõng kòch baûn phaùt trieån du lòch sai leäch vôùi yù töôûng ban ñaàu, hay phaùt sinh nhöõng xung ñoät quyeàn lôïi trong vieäc khai thaùc quyõ ñaát ven bieån; tình traïng chia loâ hoùa ven bieån phoå bieán; söï laïm phaùt caùc döï aùn Resort, baát ñoäng saûn du lòch, saân Golf; phaùt trieån thieáu beàn vöõng, khoâng ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa coäng ñoàng daân cö ñòa phöông… - Vuøng duyeân haûi Nam Trung Boä ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi trong vieäc sôû höõu nhieàu tieàm naêng thieân nhieân thuaän lôïi, khí haäu toát, nhieàu baõi taém ñeïp, coù thöông hieäu du lòch bieån nhieàu thaäp nieân, beân caïnh ñoù laø caùc di saûn vaên hoùa baûn ñòa phong phuù. Tuy nhieân söï DLNDB vaãn coøn haïn cheá, chöa xöùng taàm, phaùt sinh nhöõng cheäch choaïc trong quaù trình phaùt trieån du lòch ôû ñaúng caáp cao. Haàu heát caùc tænh thaønh coù nhöõng noã löïc rieâng nhöng tính keát noái hieäu quaû vaø moät kòch baûn haøi hoøa thoâng minh laøm muõi nhoïn ñoät phaù cho DLNDB Nam Trung Boä vaãn chöa coù.  Du lịch nghỉ dưỡng biển vôùi taøi nguyeân sinh thaùi töï nhieân (STTN) vaø sinh thaùi nhaân vaên (STNV): Chieáu theo ñònh nghóa cuûa TIES
2 (The International Ecotourism Society) [51], Hieäp hoäi du lòch sinh thaùi quoác teá: “Du lòch sinh thaùi (DLST) laø hình thöùc du lòch coù traùch nhieäm, khuyeán khích söï phaùt trieån töï nhieân vaø beàn vöõng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông”. Lieân heä vôùi quyõ vaên hoùa baûn ñòa ñaëc tröng Nam Trung Boä giaøu coù, cho thaáy coâng taùc nghieân cöùu quy hoạch caùc tieåu vuøng DLNDB ñöôïc xaây döïng treân cô sôû khai thaùc caùc STTN vaø STNV laø coâng vieäc heát söùc caáp thieát, vaø laø moät tieàn ñeà cô baûn cho moïi ñònh höôùng phaùt trieån du lòch taïi caùc tænh thaønh duyeân haûi Nam Trung Bộ.  Ñoái töôïng nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu chính cuûa ñeà taøi laø “Vuøng du lòch nghæ döôõng bieån duyeân haûi Nam Trung Bộ”. Ñoái töôïng nghieân cöùu naøy ñöôïc xem xeùt phaân tích döïa treân caùc ñoái töôïng lieân quan: Quyõ giaù trò tieàm naêng du lòch STTN vaø STNV, caùc tieåu vuøng du lòch bieån (TVDLB), noäi dung coâng taùc quy hoạch vuøng DLNDB… Quaù trình nghieân cöùu seõ phaân tích saâu, tìm hieåu moái quan heä töông taùc giöõa caùc ñoái töôïng nhaèm tìm ra caùc quy luaät vaø caùch öùng xöû ñuùng, ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu nghieân cöùu. Keát quaû cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu naøy seõ laø cô sôû ñeå tieáp tuïc tìm hieåu caùc giaù trò vaø quy luaät cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu tieáp theo. Taát caû ñoái töôïng vaø noäi dung nghieân cöùu ñöôïc döïa treân hieän traïng taøi nguyeân vaø thöïc traïng phaùt trieån du lòch cuûa vuøng nghieân cöùu.  Vuøng nghieân cöùu: Vuøng duyeân haûi Nam Trung Boä, bao goàm caùc baõi bieån, vuøng ñaàm phaù, vuøng cöûa soâng, caùc ñaûo nhoû, caùc vònh, vuøng nuùi ven bieån… thuoäc 8 tænh thaønh baét ñaàu từ: Ñaø Naüng, Quaûng Nam, Quaûng Ngaõi, Bình Ñònh, Phuù Yeân, Khaùnh Hoøa, Ninh Thuaän vaø Bình Thuaän (laáy troïn vẹn theo ñòa giôùi haønh chính).  Lyù do choïn vuøng nghieân cöùu: - Ñaây laø khu vöïc coù vuøng bieån ñeïp treân daûi bôø bieån Vieät Nam, thuaän lôïi veà caùc ñieàu kieän thieân nhieân, toàn taïi nhieàu danh lam thắng cảnh, caùc baõi bieån ñeïp, nhieàu baõi taém noåi tieáng saün coù nguoàn du khaùch. - Khu vöïc coù söï töông ñoàng veà ñieàu kieän khí haäu, haàu heát ñoàng nhaát töø phía Nam ñeøo Haûi Vaân trôû vaøo, nhieàu ngaøy naéng, löôïng möa, nhieät ñoä khoâng quaù laïnh, quaù noùng hôïp lyù cho phaùt trieån DLNDB.
3 - Khu vöïc coù tieàm naêng ñaëc bieät veà STTN vaø STNV, coù heä sinh thaùi töï nhieân phong phuù, coù giaù trò nhaân vaên ñòa phöông ñaëc tröng, ñuû khaû naêng hoäi tuï caùc ñieàu kieän ñeå trôû thaønh Vuøng DLNDB ñaëc tröng Vieät Nam, laø ñieåm ñeán chaát löôïng treân baûn ñoà du lòch theá giôùi. - Khu vöïc coù chung thò tröôøng du khaùch du lịch nghỉ dưỡng biển caû noäi ñòa vaø quoác teá, coù söï caïnh tranh cuõng nhö cuøng khai thác caùc nguoàn du khaùch nghæ döôõng daøi ngaøy khi lieân keát caùc tuyeán ñieåm.  Muïc tieâu nghieân cöùu: - Xaây döïng heä tieâu chí veà taøi nguyeân du lòch treân cô sôû khai thaùc giaù trò STTN vaø STNV. - Ñaùnh giaù toaøn dieän tieàm naêng du lòch, taäp trung caùc giaù trò STTN vaø STNV, xaùc ñònh caùc lôïi theá DLNDB, so saùnh, ñaùnh giaù cho keát quaû thöù töï xeáp haïng 8 ñòa phöông tænh thaønh trong vuøng nghieân cöùu. Chứng minh vaø xaùc ñònh caùc giaù trò nổi trội của tài nguyên du lịch trong vùng nghiên cứu, đủ điều kiện để đưa duyên hải Nam Trung Boä trở thành một điểm đến DLNDB tầm cỡ quốc tế. - Đeà xuaát choïn löïa vaø xaây döïng ñònh höôùng phaùt trieån caùc tiểu vùng du lịch biển Nam Trung Boä.  Noäi dung nghieân cöùu: - Nghieân cöùu thöïc tieãn vaø caùc baøi hoïc kinh nghieäm phaùt trieån DLNDB treân theá giôùi vaø Vieät Nam, heä thoáng hoùa caùc lyù thuyeát, caùc phöông aùn phaùt trieån du lòch. Xem xeùt vai troø ñoùng goùp cuûa taøi nguyeân du lòch STTN vaø STNV trong vieäc taïo ra caùc ñoøn bẩy phaùt trieån DLNDB. - Ñaùnh giaù toång theå vaø nhaän bieát heä thoáng quỹ taøi nguyeân du lòch STTN vaø STNV, xaùc ñònh nhöõng giaù trò coát loõi laøm neàn taûng cho vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån caùc TVDLB; xem xeùt tính lôïi theá vöôït troäi cuûa DLNDB Nam Trung Boä so vôùi caùc vuøng du lòch khaùc cuûa Vieät Nam. - Xaùc ñònh caùc thaønh phaàn cô baûn trong vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån moät TVDLB, nghieân cöùu caùc moái töông taùc noäi haøm, tìm hieåu vai troø cuûa ñoâ thò haït nhaân, nhaèm phaùt huy theá maïnh toång theå cuûa caùc thaønh phaàn… taïo söï lieân keát caùc tuyeán ñieåm du lòch trong moät TVDLB hoaëc môû roäng ra
4 vuøng du lòch bieån lôùn hôn. AÙp duïng caùc keát quaû nghieân cöùu vaøo caùc TVDLB ñöôïc löïa choïn.  Noäi dung khaûo saùt vaø ñoái töôïng tham khaûo Phaàn noäi dung nöôùc ngoaøi: Nghieân cöùu quaù trình vaø xu höôùng phaùt trieån DLNDB treân theá giôùi, caùc baøi hoïc kinh nghieäm trong toå chöùc khai thaùc du lòch treân cô sôû baûo toàn giaù trò cuûa heä STTN vaø STNV, trong coâng taùc quy hoaïch vaø quaûn lyù caùc vuøng DLNDB ñaõ phaùt trieån thaønh coâng taïi caùc quoác gia. Phaàn noäi dung trong nöôùc: - Caäp nhaät vaø nghieân cöùu caùc chieán löôïc phaùt trieån du lòch quoác gia, chieán löôïc kinh teá - xaõ hoäi, caùc QHV, quy hoaïch xaây döïng, quy hoaïch du lòch do chính phuû, ngaønh vaø caùc ñòa phöông ban haønh. - Nghieân cöùu heä thoáng caùc vuøng du lịch nghỉ dưỡng biển hieän coù cuûa Vieät Nam vaø mieàn Nam Trung Boä, phaân loaïi, phaân tích ñaëc ñieåm, möùc ñoä quan troïng, tieàm naêng, so saùnh vaø ñaùnh giaù caùc cô hoäi phaùt trieån. - Nghieân cöùu toång quan veà caùc heä sinh thaùi vaø caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch cuûa Vieät Nam. Nghieân cöùu saâu veà phaân boá khoâng gian VDL nghæ döôõng, caùc heä STTN vaø heä thoáng caùc KBTTN, caùc quyõ DSVH vaø giaù trò STNV baûn ñòa taïi vuøng nghieân cöùu, phaân tích moái quan heä giöõa caùc vuøng DLNDB vaø vuøng ñoâ thò, vuøng noâng nghieäp, vuøng coâng nghieäp …  Nhöõng ñieåm ñeà xuaát môùi cuûa luaän aùn: - Luaän aùn nghieân cöùu lónh vöïc QHV Du lòch laø moät nhaùnh quy hoaïch vuøng kinh teá chöùc naêng cuûa boä moân quy hoaïch vuøng. Luaän aùn vöøa xaây döïng caùc luaän ñieåm lyù thuyeát cuûa QHV du lòch vöøa ñi tìm lôøi giaûi cho vaán ñeà taïi ñòa baøn nghieân cöùu vôùi caùc moâ hình TVDLB ñöôïc ñeà xuaát. - Luaän aùn taäp trung nghieân cöùu quyõ taøi nguyeân STTN vaø STNV taïi 8 tænh thaønh Nam Trung Boä, xaây döïng keát quaû chi tieát töø hieän traïng vaø so saùnh öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng noäi dung döïa treân söï ñaùnh giaù caùc ñòa phöông. Keát quaû laø söï ñieàu tra toaøn dieän, laø cô sôû khoa hoïc vöõng chaéc cho nhöõng nghieân cöùu ñeà xuaát veà chieán löôïc phaùt trieån DLNDB; heä thoáng hoùa, chöùng minh vaø chæ ra caùc giaù trò STTN vaø STNV coát loõi laø ñieàu kieän cần
5 ñeå ñöa Nam Trung Boä treân con ñöôøng xaây döïng trôû thaønh moät ñieåm ñeán du lịch nghỉ dưỡng biển taàm côõ quoác teá. - Luaän aùn ñeà xuaát cuï theå caùc TVDLB troïng taâm taïi Nam Trung Boä; xaùc ñònh caùc giaù trò vaø taøi nguyeân du lòch coát loõi; xaây döïng ñònh höôùng, caùc saûn phaåm du lòch, quy hoaïch khoâng gian vaø caùc kòch baûn phaùt trieån du lòch tieåu vuøng. Ñaây cuõng laø caùc keát quaû môùi khoâng truøng laëp vôùi caùc nghieân cöùu khoa hoïc ñaõ coù.  Phöông phaùp nghieân cöùu: Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thöïc ñòa trong vaø ngoaøi nöôùc, phöông phaùp heä thoáng, phöông phaùp thoáng keâ bieåu ñoà hoùa, phöông phaùp löôïng hoùa ma traän ñaùnh giaù, phöông phaùp toång hôïp phaân tích, phöông phaùp baûn ñoà.  YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa luaän aùn: - Xaây döïng moät heä thoáng ñaùnh giaù toaøn dieän, coù cô sôû khoa hoïc veà tieàm naêng cuûa quyõ taøi nguyeân STTN vaø STNV, phuïc vuï coâng taùc nghieân cöùu quy hoaïch vuøng du lòch noùi chung vaø aùp duïng taïi caùc moâ hình TVDLB noùi rieâng. - Ñoùng goùp tröïc tieáp caùc keát quaû nghieân cöùu vaøo ñònh höôùng phaùt trieån Chöông trình du lòch Quoác gia, caùc chieán löôïc haønh ñoäng cuï theå cuûa Quy hoaïch vuøng DLNDB vaø caùc ñeà aùn phaùt trieån du lòch caùc tænh thaønh Nam Trung Boä. - ÖÙng duïng vaøo thöïc teá phaùt trieån caùc vuøng du lòch bieån Nam Trung Boä, choïn löïa caùc muïc tieâu troïng taâm, xaùc ñònh caùc giaûi phaùp vaø coâng cuï quaûn lyù ñaàu tö, marketing, khai thaùc hieäu quaû caùc TVDLB, KDL vaø ñieåm DLNDB.  Caáu truùc luaän aùn: Toaøn luaän aùn goàm 150 trang, ngoaøi phaàn ñaët vaán ñeà (7 trang) vaø keát luaän (5 trang), phaàn noäi dung luaän aùn goàm 138 trang, chia laøm 4 chöông: - Chöông 1: Toång quan veà quy hoaïch vuøng du lòch duyeân haûi Nam Trung Boä - 43 trang. - Chöông 2: Cô sôû khoa hoïc vaø phöông phaùp luaän nghieân cöùu quy hoaïch vuøng DLNDB duyeân haûi Nam Trung Boä - 26 trang.
6 - Chöông 3: Keát quaû khaûo saùt quyõ taøi nguyeân du lòch vaø ñeà xuaát choïn löïa caùc TVDLB duyeân haûi Nam Trung Boä - 36 trang. - Chöông 4: Môû roäng keát quaû nghieân cöùu vaø ñeà xuaát ñònh höôùng phaùt trieån caùc TVDLB duyeân haûi Nam Trung Boä - 33 trang. B. NOÄI DUNG LUAÄN AÙN CHÖÔNG I: TOÅNG QUAN VEÀ QUY HOAÏCH DU LÒCH NGHÆ DÖÔÕNG BIEÅN MIEÀN TRUNG 1.1 Thuaät ngöõ, ñònh nghóa vaø khaùi nieäm 1.1.1 Nhaän thöùc vaø tieáp caän caùc khaùi nieäm, thuaät ngöõ Noäi dung nghieân cöùu cuûa ñeà taøi lieân quan ñeán hai lónh vöïc khoa hoïc laø: Ngaønh du lòch vaø ngaønh quy hoaïch, taäp trung saâu vaøo chuyeân ngaønh QHV vaø QHV DLNDB. Ñeå thoáng nhaát trong toaøn boä noäâi dung luaän aùn, caùc khaùi nieäm cô baûn seõ ñöôïc ñònh nghóa rieâng theo quan ñieåm taùc giaû theo caùc nguyeân taéc: Nguyeân taéc toång hôïp, nguyeân taéc phoå thoâng, nguyeân taéc maëc ñònh, heä quy chieáu veà khoâng gian chuyeân ngaønh quy hoaïch; vaø xaây döïng luaän ñieåm rieâng. 1.1.2 Du lòch vaø loaïi hình du lòch Coù raát nhieàu loaïi hình du lòch ña daïng khaùc nhau, ñeà taøi chæ ñeà caäp ñeán caùc loaïi hình DLNDB treân cô sôû khai thaùc vaø coäng höôûng caùc giaù trò STTN vaø STNV. Phaân bieät caùc khaùi nieäm Du lòch sinh thaùi, Du lòch vaên hoùa vaø Du lòch nghæ maùt, Du lòch nghæ döôõng vaø Du lòch nghæ döôõng bieån. 1.1.3 Caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch Vieäc khai thaùc du lòch luoân toân troïng gìn giöõ caùc giaù trò moâi tröôøng sinh thaùi ñaëc thuø ñòa phöông nhö: Sinh thaùi töï nhieân, sinh thaùi nhaân vaên, Moâi tröôøng sinh thaùi bieån. Töø lyù thuyeát phaùt trieån beàn vöõng, ñeà xuaát moâ hình « Phaùt trieån du lòch bieån beàn vöõng » vôùi caùc muïc tieâu vaø ñoái töôïng nhö sau: Muïc tieâu kinh teá, Muïc tieâu xaõ hoäi (moâi tröôøng STNV vuøng bieån) Muïc tieâu baûo veä taøi nguyeân thieân nhieân (moâi tröôøng STTN vuøng bieån). 1.1.4 Thuaät ngöõ vaø khaùi nieäm chuyeân ngaønh QHV Ñònh nghóa Vuøng du lòch nghæ döôõng: Laø vuøng laõnh thoå coù nhieàu taøi nguyeân du lòch, coù öu theá thuaän lôïi veà caùc ñieàu kieän thieân nhieân, taäp hôïp
7 nhieàu giaù trò sinh thaùi töï nhieân vaø nhaân vaên thu huùt du khaùch. VDLND coù theå coù nhieàu caûnh quan ñeïp, khí haäu toát thuaän tieän cho vieäc nghæ maùt, nghæ döôõng, coù caùc sô sôû haï taàng ñaùp öùng söï phaùt trieån du lòch, laø vuøng coù cô caáu tyû troïng kinh teá lôùn töø nguoàn thu du lòch vaø caùc ngaønh dòch vuï phuï trôï. Tieåu vuøng du lòch bieån Laø vuøng taäp trung phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch nghæ maùt nghæ döôõng treân cô sôû khai thaùc caùc taøi nguyeân, tieàm naêng du lòch bieån : Taøi nguyeân baõi taém, taøi nguyeân caûnh quan bieån, tieàm naêng khí haäu bieån, tieàm naêng theå thao bieån, taøi nguyeân heä sinh thaùi bieån, vuøng ñaát ven bieån, caùc haûi ñaûo.... TVDLB khoâng chæ giôùi haïn khoâng gian haïn heïp caùc daûi ñaát ven bieån chuyeân khai thaùc DLNDB, maø coøn môû roäng lieân keát caùc vuøng du lòch khaùc, keát noái vôùi vuøng ñoâ thò vaø coâng nghieäp. 1.1.5 Coâng taùc quy hoaïch vuøng du lòch (VDL) Töø ñònh nghóa Quy hoaïch vuøng, xaây döïng ñònh nghóa QHV du lòch, ñeán xaùc ñònh Ranh giôùi laõnh thoå VDL, nhaèm tìm ra caùc noäi dung QHV du lòch. Muïc tieâu cuûa QHV du lòch laø tìm ra caùc giaûi phaùp QH xaây döïng vuøng, QH söû duïng ñaát thích hôïp nhaát cho nhu caàu vaø trieån voïng phaùt trieån du lòch vuøng. Nhieäm vuï cuûa QHV du lòch laø cuï theå caùc chöông trình haønh ñoäng phaùt trieån du lòch gaén lieàn vôùi söû duïng taøi nguyeân ñaát ñai, vôùi caùc chöùc naêng khaùc cuûa vuøng. Noäi dung QHV vaø caùc ñònh höôùng: - Choïn löïa, ñeà xuaát khoâng gian phaùt trieån VDL troïng taâm. - Xaùc ñònh caùc caáu truùc chöùc naêng khoâng gian vuøng, moái lieân heä giöõa vuøng ñoâ thò, vuøng saûn xuaát... vuøng khaùc vaø vuøng du lòch. - Ñònh höôùng caùc heä thoáng haï taàng xaõ hoäi, haï taàng cô sôû keát noái vaø phuïc vuï phaùt trieån vuøng du lòch. - Ñònh höôùng vieäc tieâu chuaån hoùa caùc quy ñònh quy hoaïch xaây döïng caùc khu chöùc naêng du lòch: Khu du lòch, ñieåm du lòch, coâng trình du lòch. 1.2 Quaù trình phaùt trieån du lòch nghæ döôõng bieån treân theá giôùi Ñieåm qua caùc quaù trình phaùt trieån cuûa DLNDB treân theá giôùi; töø giai ñoaïn tröôùc theá chieán thöù I, DLNDB môùi taäp trung ôû chaâu AÂu cho taàng lôùp ngöôøi giaøu coù; giai ñoaïn 1920- 1945 vôùi caùc ñoà aùn phaùt trieån DLNDB ñaàu tieân; giai ñoaïn buøng noå sau theá chieán thöù II ñeán thaäp nieân 80 vôi söï xuaát hieän
8 nhieàu ñieåm ñeán DLNDB haáp daãn taïi Caribe, Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông, AÁn Ñoä Döông; giai ñoaïn töø thaäp nieân 90 cho ñeán nay vôùi nhöõng moâ hình DLNDB môùi, chaát löôïng cao vaø ñaàu tö lôùn taïi Singapore, Trung Ñoâng… Caùc thò tröôøng DLNDB chính ñöôïc phaân chia nhö sau: Chaâu AÂu-Ñòa Trung Haûi, Chaâu Myõ, Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông vaø AÁn Ñoä Döông. Bảng 1-2: Caùc giaù trò noåi troäi taïo neân söï thaønh coâng cuûa caùc ñieåm ñeán du lòch bieån noåi tieáng theá giôùi. Ñòa phöông Ñieàu Giaù trò Giaù trò Giaù trò Chính saùch kieän bôø sinh thaùi sinh thaùi ñöông quoác gia, söï bieån - töï nhieân nhaân vaên ñaïi taäp trung hoã baõi taém trôï cuûa CP Phuket, Thaùi Lan X X X X Bali, Indonesia X X X X Langkawi, Malaisia X X X Sentosa, Singapore X X Maldives X X X Hawaii, Hoa Kyø X X X X X Cancun, Mexico X X X X St Tropez, Phaùp X X X Moät soá baøi hoïc kinh nghieäm quyù giaù taïo neân söï thaønh coâng cuûa caùc ñieåm ñeán DLNDB noåi tieáng theá giôùi, Vieät Nam coù theå aùp duïng: - Khai thaùc hieäu quaû caùc ñieàu kieän thieân nhieân öu ñaõi - Duy trì baûn saéc vaên hoùa ñaëc tröng - Taàm nhìn vaø vai troø laõnh ñaïo söï phaùt trieån cuûa chính phuû - Khuyeán khích caùc nguoàn löïc ñaàu tö xaõ hoäi - Dung hoøa quyeàn lôïi cuûa coäng ñoàng ñòa phöông vaø phaùt trieån kinh teá - Baûo veä vaø taùi taïo moâi tröôøng - Luoân ñoåi môùi - tieáp thò, xaây döïng thöông hieäu. 1.3 Quaù trình phaùt trieån du lòch nghæ döôõng bieån taïi Vieät Nam Lòch söû DLNDB Vieät Nam coøn non treû phaùt trieån qua caùc giai ñoaïn, thôøi kyø phong kieán vaø nhöõng ñieåm DLNDB ñaàu tieân do thöïc daân Phaùp
9 thieát laäp, thôøi kyø chieán tranh vaø hoøa bình môùi laäp laïi, thôøi kyø kinh teá môû cöûa töø thaäp nieân 90 vaø nhöõng chuyeán bieán môùi giai ñoaïn 2000-2010. Ñieåm qua caùc noäi dung veà hieän traïng vaø caùc ñònh höôùng, xu höôùng: Vai troø cuûa DLNDB trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Vieät Nam; Tieàm naêng thieân nhieân; Heä thoáng caùc khu du lòch bieån Vieät Nam. 1.4 Hieän traïng du lòch nghæ döôõng bieån duyeân haûi Nam Trung Boä Điểm qua về quy moâ vaø tăng trưởng của thị trường du khaùch, doanh thu du lòch. Thống keâ heä thoáng khaùch saïn vaø resort ven bieån, ñeán naêm 2008, toaøn vuøng môùi coù 106 cô sôû löu truù chuaån töø 3 sao trôû leân, toác ñoä taêng tröôûng ñaàu tö caùc cô sôû vaät chaát du lòch bieån trung bình ñaït 15%, ñaëc bieät laø coù nhieàu khaùch saïn resort chaát löôïng cao taïi caùc thò tröôøng ñaàu tö noùng nhö Ñaø Naüng, Nha Trang. Ñeán nay 2013, toaøn vuøng ñaõ coù 36 khaùch saïn resort 5 sao ñaõ hoaït ñoäng. Caùc khu vöïc hieän höõu vaø döï kieán phaùt DLNDB: Ngoaøi caùc ñieåm DNDB ñaõ hình thaønh vaø taïo neân thöông hieäu taïi Vieät Nam, trong vuøng nghieân cöùu, ñaõ hình thaønh moät cuoäc caïnh tranh caùc KDL bieån giöõa caùc ñòa phöông vôùi raát nhieàu döï aùn tham voïng, khai thaùc trieät ñeå caùc quyõ ñaát ven bieån, ñeå laøm du lòch, resort vaø saân golf: 1. Khu vöïc DLNDB Sôn Traø - Myõ Kheâ - Non Nöôùc - Cöûa Ñaïi 2. Khu vöïc DLNDB Chu Lai - doïc Tröôøng Giang - Tam Haûi 3. Khu vöïc DLNDB Baùn ñaûo Phöông Mai - Quy Nhôn - Soâng Caàu 4. Khu vöïc DLNDB tænh Khaùnh Hoøa 5. Khu vöïc DLNDB Ninh Chöõ - Vónh Hy - Nuùi Chuùa 6. Khu vöïc DLNDB Phan Thieát - Muõi Neù - Hoøn Rôm - Hoøa Thaéng 7. Khu vöïc DLNDB Haøm Taân - Haøm Thuaän Ngoaøi caùc khu vöïc keå treân, coù moät soá ñieåm du lòch noåi tieáng töø laâu nhöng nay bò oâ nhieãm, xaây döïng traøn lan, xuoáng caáp: KDL bieån Sa Huyønh - Quaûng Ngaõi, KDL bieån Caø Naù - Bình Thuaän, Ninh Thuaän. 1.5 Toång quan ñieàu kieän töï nhieân vaø tình hình kinh teá xaõ hoäi caùc tænh thaønh Nam Trung Boä
10 Điều tra khảo saùt caùc chỉ số vaø đặc điểm về ñieàu kieän töï nhieân, ñaëc ñieåm ñòa lyù, haønh chính vaø ñoâ thò, haï taàng kyõ thuaät, haï taàng xaõ hoäi nguoàn nhaân löïc, ñôøi soáng vaên hoùa - tín ngöôõng vaø toân giaùo trong taát caû 10 tænh thaønh nghieân cöùu 1.6 Caùc nguy cô trong quaù trình phaùt trieån DLNDB Nam Trung Boä - Caùc khu du lòch bieån thieáu ñoàng boä, töï phaùt, manh muùn, coù nguy cô laïc haäu ngay töø khi laäp quy hoaïch chuaån bò trieån khai ñaàu tö - Thieáu söï choïn löïa loaïi hình söû duïng ñaát ven bieån phuø hôïp. - Caùc nguy cô xaâm haïi moâi tröôøng sinh thaùi töï nhieân, phaù vôõ caân baèng sinh thaùi vaø huûy hoaïi moâi tröôøng. - Nguy cô xung ñoät giöõa phaùt trieån du lòch vaø lôïi ích cuûa coäng ñoàng ñòa phöông. - Nguy cô ñaùnh maát cô hoäi phaùt trieån DLNDB chaát löôïng cao, khoâng giöõ gìn vaø khai thaùc toát caùc taøi nguyeân du lòch, daãn ñeán maát söùc söùc caïnh tranh vôùi vuøng khaùc vaø maát ñi vai troø laø ñieåm ñeán DLNDB tieân phong cuûa Vieät Nam so vôùi khu vöïc vaø quoác teá 1.7 Caùc nghieân cöùu khoa hoïc ñaõ coâng boá lieân quan ñeán ñeà taøi luaän aùn Quyeát ñònh 201/2013 QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñeán naêm 2020 vaø taàm nhìn 2030 laø moät trong nhöõng cô sôû phaùp lyù kyõ thuaät heát söùc quan troïng ñöôïc tham khaûo. Beân caïnh ñoù coøn coù caùc nghieân cöùu cuûa Vieän Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch thuoäc Boä VH-TT-DL, caùc ñeà taøi nghieân cöùu ngaønh, caùc ñoà aùn QH kinh teá xaõ hoäi vaø QH xaây döïng, QH du lòch caùc ñòa phöông. Caùc luaän aùn Tieán só trong cuøng lónh vöïc phaûi keå ñeán luaän aùn cuûa TS.KTS Nguyeãn Thu Haïnh vaø PGS.TS.KTS Ñoã Tuù Lan. Ñoái vôùi caùc nghieân cöùu caù nhaân, coù nhöõng taùc giaû nhö Haø Vaên Sieâu, Nguyeãn Duy Tuaán, Phaïm Trung Löông; trong hoäi thaûo “kieán truùc ñoâ thò bieån”, hoäi thaûo “kieán truùc du lòch bieån” do Hoäi KTSVN toå chöùc coù caùc tham luaän cuûa Hoaøng Ñaïo Kính, Traàn Troïng Hanh, Nguyeãn Quoác Thoâng… CHÖÔNG II: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC, CÔ SÔÛ THÖÏC TIEÃN, QUAN ÑIEÅM VAØ PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN NGHIEÂN CÖÙU
11 2.1 Quan ñieåm nghieân cöùu: Luaän aùn ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng tö duy vaø caùc quan ñieåm tieáp caän nhö sau: Tieáp caän vaán ñeà moät caùch toaøn dieän vaø khoa hoïc; tính thôøi söï; tính pheâ bình vaø tính phaûn bieän; tieáp caän döôùi tieâu chí khai thaùc hieäu quaû caùc giaù trò sinh thaùi töï nhieân vaø nhaân vaên; tieáp caän döôùi tieâu chí kinh teá thò tröôøng; vai troø trung gian khoa hoïc - öùng duïng lyù thuyeát vaø caùc muïc tieâu phaùt trieån du lòch bieån beàn vöõng. 2.2 Phöông phaùp nghieân cöùu: Heä thoáng hoùa caùc vaán ñeà nghieân cöùu treân caùc cô sôû phöông phaùp khoa hoïc sau: Phöông phaùp heä thoáng, ñieàu tra khaûo saùt, thoáng keâ vaø ñaùnh giaù; phöông phaùp thoáng keâ - bieåu ñoà hoùa - so saùnh; phöông phaùp moâ hình hoùa, baûn ñoà hoùa, phaân vuøng - phöông phaùp choàng lôùp baûn ñoà; phöông phaùp löôïng hoùa - ma traän ñaùnh giaù. Trong ñoù thöïc hieän 2 chöông trình khaûo saùt: - Chöông trình 1: Caùc ñieåm ñeán du lòch noåi tieáng treân theá giôùi, phieáu khaûo saùt thoâng tin thu thaäp caùc noäi dung: Toång quan, lòch söû phaùt trieån, hieän traïng töï nhieân - xaõ hoäi, hieän traïng du lòch, tìm hieåu caùc ñieàu kieän töï nhieân, caùc giaù trò STTN vaø STNV, caùc baøi hoïc kinh nghieäm. - Chöông trình 2: Caùc ñòa phöông duyeân haûi Mieàn Trung trong phaïm vi vuøng nghieân cöùu, phieáu khaûo saùt thoâng tin thu thaäp caùc noäi dung: Toång quan, thoâng tin KT-XH, ñieàu kieän töï nhieân khí haäu, hieän traïng du lòch, taøi nguyeân STTN, STNV vaø caùc phaân tích ñaùnh giaù. - Chöông trình ñieàu tra xaõ hoäi hoïc: Phaùt phieáu ñieàu tra vôùi 69 ngöôøi laáy yù kieán veà taäp quaùn, nhu caàu vaø sôû thích DLNDB cuûa du khaùch. 2.3 Cô sôû phaùp lyù, caùc chieán löôïc vuøng vaø chöông trình haønh ñoäng quoác gia veà du lòch Caên cöù treân caùc cô sôû khung phaùp lyù quan troïng cuûa Chính phuû vaø caùc ngaønh. Ñaây laø nhöõng ñònh höôùng cô baûn cho vieäc phaùt trieån TVDLB trong moái lieân quan ñeán caùc nhaân toá kinh teá xaõ hoäi khaùc. 2.4 Cô sôû quy hoaïch vaø caùc ñoà aùn quy hoaïch quan troïng - Caùc ñoâ thò trung taâm vuøng: Nghieân cöùu ñoà aùn QH ñoâ thò trung taâm vuøng nhö Ñaø Naüng, Quy Nhôn vaø Nha Trang, cuøng caùc ñoà aùn QH ñoâ thò tænh lî khaùc.
12 - Treân laõnh thoå mieàn Trung vaø cuõng laø trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi coù 5 khu kinh teá lôùn ñöôïc chính phuû thaønh laäp: KKT Chu Lai, KKT Dung Quaát, KKT Nhôn Hoäi, KKT Nam Phuù Yeân vaø KKT Vaân Phong. Caùc KKT ñeàu coù chöùc naêng toång hôïp ña ngaønh, coù khoâng gian phaùt trieån DLNDB vaø caùc quy cheá öu ñaõi ñaàu tö. - Ñoà aùn QH khu DLNDB tieâu bieåu: QH KDL bieån Baõi Daøi - Cam Ranh, Khaùnh Hoøa - Caùc quaàn theå DLNDB quy moâ lôùn töông lai taïi Vieät Nam 2.5 Cô sôû thöïc tieãn töø coâng taùc quaûn lyù phaùt trieån DLNDB - Thöïc tieãn coâng taùc quy hoaïch xaây döïng - Thöïc tieãn coâng taùc quaûn lyù khai thaùc du lòch - Thöïc tieãn coâng taùc quaûng baù - Marketing - xaây döïng thöông hieäu du lòch 2.6 Cô sôû thöïc tieãn töø hoaït ñoäng du lòch nghæ döôõng bieån - Nhu caàu vaø sôû thích cuûa du khaùch DLNDB - Thò tröông du khaùch DLNDB - Thò tröôøng khaùch quoác teá vaø noäi ñòa - Xu höôùng phaùt trieån du lòch nghæ döôõng bieån Nam Trung Boä CHÖÔNG III: KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT QUYÕ TAØI NGUYEÂN DU LÒCH VAØ ÑEÀ XUAÁT CHOÏN LÖÏA CAÙC TIEÅU VUØNG DU LÒCH NGHÆ DÖÔÕNG BIEÅN DUYEÂN HAÛI MIEÀN TRUNG 3.1 Xaây döïng heä thoáng giaù trò taøi nguyeân du lòch Tham khaûo kinh nghieäm thöïc tieãn vaø lyù thuyeát cuûa caùc toå chöùc du lòch treân theá giôùi, aùp duïng vaøo ñieàu kieän Vieät Nam, heä thoáng giaù trò caùc cô sôû haï taàng du lòch hieän höõu vaø taøi nguyeân tieàm taøng phaùt trieån trong töông lai ñöôïc chia laøm 5 nhoùm chính nhö sau: Ñieàu kieän töï nhieân, Taøi nguyeân STTN, Taøi nguyeân STNV, cô sôû haï taàng vaø Coâng taùc quaûn lyù phaùt trieån du lòch. 3.2 Xaây döïng keát quaû löïa choïn TVDLB theo 3 böôùc saøng loïc
13 - Böôùc 1: Ñaùnh giaù ñieåm caùc tieâu chí ñöôïc cô caáu ñieåm theo caùc nhoùm giaù trò, nhaèm tìm ra toång ñieåm ñaùnh giaù sô boä tieàm naêng du lòch caùc ñòa phöông. - Böôùc 2: Toång hôïp ñieåm, lieân keát vuøng caùc ñòa phöông lieàn keà taïo ra nhoùm caëp caùc tieåu vuøng DLNDB cô baûn - Böôùc 3: Treân cô sôû caùc baùn kính phuïc vuï du lòch, maät ñoä taäp trung cao caùc taøi nguyeân du lòch, toå hôïp ñeà xuaát caùc TVDLB. 3.3 Nguyeân taéc thieát laäp thöù töï öu tieân, heä soá thang ñieåm, ñaùnh giaù & toång hôïp keát quaû: Baûng ñieåm ñaùnh giaù phaân laøm hai caáp vôùi tyû troïng khaùc bieät töông öùng vôùi ñoä quan troïng vaø tính quyeát ñònh cuûa töøng noäi dung. Toång ñieåm ñaùnh giaù laø 500 ñieåm, vôùi 25 muïc nội dung vaø 16 tieåu muïc chi tieát, thang ñieåm ñuû roäng, thuaän lôïi cho hai chuaån ñaùnh giaù: heä soá ñieåm vaø ñieåm ñaùnh giaù töøng noäi dung. Coù 18 tieâu chí ñaùnh giaù ñònh löôïng coù soá lieäu cuï theå, 7 tieâu chí ñaùnh giaù ñònh tính. 5 nhoùm giaù trò ñöôïc cô caáu ñieåm vôùi möùc ñoä khaùc nhau veà tyû leä nhaèm ñaûm baûo vai troø quan troïng, soá ñieåm chi phoái vaøo ñaùnh giaù chung: - Nhoùm ñieàu kieän töï nhieân: 135 /500 ñieåm - 27% toång ñieåm. - Nhoùm taøi nguyeân STTN: 65 /500 ñieåm - 13% toång ñieåm. - Nhoùm taøi nguyeân STNV: 125 /500 ñieåm - 25% toång ñieåm. - Nhoùm cô sôû haï taàng: 125 /500 ñieåm - 25% toång ñieåm. - Nhoùm quaûn lyù phaùt trieån du lòch: 50 /500 ñieåm - 10% toång ñieåm. 3.4 Ñieåm ñaùnh giaù vaø phaân tích keát quaû: Caùc noäi dung ñöôïc ñoái chieáu so saùnh vaø cho ñieåm nhieàu laàn, lieân tuïc ñieàu chænh nhaèm tìm ra keát quaû khaùch quan ñuùng ñaén nhaát. Ñieåm soá chi tieát ñöôïc theå hieän treân baûng moâ taû daïng ma traän haøng doïc caùc ñòa phöông vaø haøng ngang caùc noäi dung 3.5 Toång hôïp ñieåm vaø xaùc ñònh caùc tieåu vuøng so saùnh 3.5.1 Ñieåm toång hôïp: Ñieåm soá ñaùnh giaù toaøn dieän caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch 8 Tænh Thaønh trong vuøng nghieân cöùu ñaõ chæ ra 3 nhoùm: Nhoùm noåi troäi, nhoùm phaùt trieån, nhoùm tieàm naêng vaø nhoùm döï tröõ: - Nhoùm phaùt trieån (coù toång ñieåm treân 350): Khaùnh Hoøa (399 ñieåm) Ñaø Naüng (388 ñieåm) vaø Quaûng Nam (366 ñieåm)
14 - Nhoùm tieàm naêng (coù toång ñieåm töø 300 - 350 ñieåm): Bình Thuaän (329 ñieåm) vaø Bình Ñònh (322 ñieåm) vaø Ninh Thuaän (307 ñieåm) - Nhoùm döï tröõ (döôùi 300 ñieåm): Phuù Yeân (288 ñieåm) vaø Quaûng Ngaõi (269 ñieåm). 3.5.2 Tieáp caän môû roäng vaø phaûn bieän keát quaû: Neáu chæ nhìn vaøo heä keát quaû naøy vaø taäp trung phaùt trieån caùc ñieåm maïnh, boû rôi caùc ñòa phöông yeáu, thì keát cuïc vaø giaûi phaùp chöa toaøn dieän. Do ñoù moät soá caùch tieáp caän vaø baøn luaän ñöôïc ñaët ra ñeå mang tính phaûn bieän, xem xeùt caùc vaán ñeà ña dieän nhaèm tìm ñöôïc keát quaû hôïp lyù: - Môû roäng khoâng gian vuøng,khoâng giôùi haïn theo ñòa giôùi ñòa phöông. - Keát hôïp, toå hôïp caùc giaù trò nhaèm buø ñaép ñieåm yeáu cuûa moät ñòa phöông ñôn leû. - Saùt nhaäp caùc ñòa phöông yeáu vaøo vuøng du lòch lôùn hôn coù ñòa phöông maïnh laøm vai troø daãn daét. - Naâng cao söùc caïnh tranh giöõa caùc vuøng lieân tænh. - Loaïi tröø, boû ñi caùc khu vöïc ñòa lyù ít tieàm naêng du lòch, baùn kính ñi laïi xa, khoâng xem xeùt ñeå phaùt trieån. - Söï keát hôïp caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch ngoaïi vuøng. 3.5.3 Xaây döïng caùc TVDLB vaø caùc kòch baûn so saùnh Khaùi nieäm “tieåu vuøng du lòch lieân tænh” laø ñeå chæ moät vuøng laõnh thoå bao goàm nhieàu tænh thaønh keát hôïp troïn veïn khoâng gian ñòa lyù hay keát hôïp moät phaàn treân cô sôû khai thaùc, boå sung caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch. Taùc giaû ñeà xuaát nghieân cöùu hai loaïi hình giaûi phaùp choïn vuøng: - Phöông aùn 1: Ñôn giaûn laø söï gheùp ranh ñòa lyù caùc ñòa phöông, lieân tuïc treân chuoãi khoâng gian vuøng nghieân cöùu. - Phöông aùn 2: Choïn löïa nhöõng vuøng nhieàu tieàm naêng phaùt trieån DLNDB maïnh meõ nhaát ñeå nghieân cöùu, keát hôïp cho pheùp môû roäng ra caùc ñòa phöông laân caän cöùu ñeå taêng theâm giaù trò boå trôï. 3.6 Caùc öu theá vaø giaù trò taøi nguyeân du lòch coát loõi cuûa vuøng duyeân haûi Nam Trung Boä: Töø nhöõng nghieân cöù kyõ phaàn hieän trang, taùc giaû heä thoáng hoùa vaø choïn loïc laïi nhöõng yeáu toá thuaän lôïi nhaát maø DLNDB mieàn
15 Trung ñaõ sôû höõu ñöôïc, qua ñoù khaúng ñònh vaø tính khaû thi trong vieäc Duyeân haûi mieàn Trung coù caùc cô hoäi ñeå trôû thaønh moät ñieåm ñeán DLNDB haøng ñaàu Vieät Nam vaø ngang taàm quoác teá. Moät soá phaân tích saâu caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch Nam Trung Boä qua caùc noäi dung: - Heä thoáng caùc baõi taêm lôùn, coù chieàu daøi treân 10km, coù khaû naêng phaùt trieân caùc quaàn theå DLNDB quy moâ lôùn - Heä thoáng caùc khu vöïc ñòa hình coù theå khai thaùc moâ hình du lòch ñaëc thuø - Söï khaùc bieät vaø nhöõng lôïi theá cuûa DLNDB Nam Trung Boä so vôùi caùc vuøng khaùc taïi Vieät Nam 3.7 Phöông phaùp gheùp ranh giôùi ñòa lyù, coäng höôûng caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch: 5 tieåu vuøng ñöôïc choïn löïa hôïp nhaát nhö sau: tieåu vuøng Ñaø Naüng-Baéc Quaûng Nam, tieåu vuøng Nam Quaûng Nam-Quaûng Ngaõi, tieåu vuøng Bình Ñònh-Phuù Yeân, tieåu vuøng Khaùnh Hoøa-Baéc Ninh Thuaän, tieåu vuøng Nam Ninh Thuaän - Bình Thuaän. Caùch phaân vuøng naøy coøn mang tính phaân chia ñôn giaûn töùc laø thay vì 8 vuøng tænh thaønh tröôùc ñaây thay baèng 5 vuøng laõnh thoå hôïp nhaát nhöng vaãn lieàn ranh giôùi vaø truøng dieän tích vuøng nghieân cöùu. 3.8 Phöông aùn toå hôïp vuøng choïn loïc, treân cô sôû taäp trung caùc giaù trò taøi nguyeân: Phöông aùn naøy laø moät giaûi phaùp mang tính so saùnh, baøn luaän, coâ ñoïng caùc giaù trò nhaèm tìm ra caùc TVDLB coù söùc caïnh tranh cao nhaát, taäp trung vaøo nhöõng ñòa baøn coù lôïi theá vaø tieàm naêng rieâng, khoâng truøng laëp caùc loaïi saûn phaåm du lòch. Ranh giôùi caùc tieåu vuøng ñöôïc choïn löïa treân cô sôû taäp trung caùc ñòa baøn thuaän lôïi nhaát, baùn kính gaàn, loaïi tröø haún caùc ñòa baøn keùm phaùt trieån du lòch, khoâng coù cô hoäi caïnh tranh trong töông lai. Coù 4 tieåu vuøng ñöôïc khoanh vuøng choïn löïa: 1. Tieåu Vuøng Ñaø Naüng - Quaûng Nam 2. Tieåu Vuøng Nam Bình Ñònh - Baéc Phuù Yeân 3. Tieåu Vuøng Khaùnh Hoøa - Ninh Thuaän 4. Tieåu Vuøng Nam Bình Thuaän
16 3.9 Ñeà xuaát ñònh höôùng phaùt trieån caùc TVDLB Nam Trung Boä vaø nhöõng khu vöïc DLNDB döï tröõ Baûng 3-1: So saùnh caùc giaù trò ñaëc tröng vaø vai troø phaùt trieån cuûa caùc tieåu vuøng du lòch nghæ döôõng bieån Nam Trung Boä TVDLB Giaù trò noåi troäi - vai troø phaùt trieån Vuøng du lòch toång hôïp caáp quoác gia - theå hieän Tieåu Vuøng Ñaø Naüng - ñaày ñuû baûn saéc vaên hoùa Nam Trung Boä vaø Vieät Quaûng Nam Nam. DLNDB keát hôïp du lòch nhaân vaên (giaù trò lòch söû - vaên hoùa truyeàn thoáng) vaø DLST Vuøng du lòch tieàm naêng - döï tröõ phaùt trieån. Giaù Tieåu Vuøng Nam Bình trò nhaân vaên, moâi tröôøng sinh thaùi baûn ñòa, khai Ñònh - Baéc Phuù Yeân thaùc baûo veä caùc giaù trò nguyeân baûn, ñôøi soáng noâng thoân vuøng duyeân haûi Nam Trung Boä Vuøng thuaän lôïi vaø phuø hôïp nhaát ñeå phaùt trieån Tieåu Vuøng Khaùnh du lòch nghæ döôõng bieån, coù ñieàu kieän ñeå phaùt Hoøa - Ninh Thuaän trieån vaø quaûng baù nhö moät ñieåm ñeán DLNDB quoác teá - noåi tieáng Vieät Nam. Vuøng DLNDB Nam Trung Boä vaø Nam Boä, keát hôïp chaët cheõ vôùi ñoâ thò trung taâm du lòch vaø cuõng Tieåu Vuøng laø nguoàn thò tröôøng noäi ñòa toái quan troïng: Nam Bình Thuaän TPHCM, laø vuøng coù söùc taêng tröôûng DLNDB nhanh choùng, löôïng du khaùch lôùn. Keát quaû choïn löïa 4 tieåu vuøng ñeà xuaát nhö treân khoâng phaûi laø moät keát luaän mang tính baát bieán, bôûi vì nhieàu yeáu toá taùc ñoäng seõ aûnh höôûng ñeán töông lai phaùt trieån caùc tieåu vuøng. Vì vaäy, taùc giaû vaãn uûng hoä phöông aùn saùng taïo vaø caïnh tranh laønh maïnh trong vieäc hình thaønh caùc ñieåm DLNDB môùi. Ngoaøi ra, caùc TVDLB tieàm naêng coù neàn taûng laø nhöõng KDL bieån ñòa phöông, coù theå coù nhöõng ñoät bieán phaùt trieån, theâm nguoàn voán, nhôø söï uûng hoä cuûa chính saùch ñeå coù theå naâng caáp phaùt trieån. CHÖÔNG IV: BAØN LUAÄN VAØ MÔÛ ROÄNG KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU 4.1 Moâ hình taàng baäc vaø caáu truùc chöùc naêng TVDLB:
17 Caên cöù phaân cấp theo quy moâ diện tích; theo chöùc naêng caùc loại hình dịch vụ; theo mức ñoä vuøng khoâng gian vaø ranh giôùi ñòa lyù; xem xeùt vuøng thị trường vaø khaùch haøng muïc tieâu; Chủ thể sở hữu veà cấp quản lyù ñiều phối. Luận aùn chia ra 5 cấp ñoái tượng DLNDB như sau: Ñieåm du lòch bieån - Điểm du lịch nghỉ dưỡng biển - Khu du lịch biển - Tiểu vuøng du lịch biển - Vuøng du lịch biển. Ñaây cuõng laø nhöõng ñeà xuaát rieâng cuûa luaän aùn. 4.1.1 Ñieåm du lòch bieån: Laø moät nôi choán ven bieån, vuøng bieån coù söùc haáp daãn thu huùt con ngöôøi; caûnh quan thieân nhieân ñeïp thuaän lôïi vieäc taém bieån vaø khaùm phaù vuøng bieån; coù haï taàng giao thoâng tieáp caän, khaû naêng ñoùn tieáp moät khoái löôïng lôùn du khaùch; coù theå hình thaønh caùc cô sôû löu truù, cô sôû dòch vuï. Ngoaøi ra coøn coù caùc thuaät ngöõ nhö: Ñieåm du lòch (ÑDL) theå thao bieån, ÑDL sinh thaùi bieån... ÑDL laø moät taøi nguyeân du lòch coù theå ñaõ ñöôïc khai thaùc hoaëc toàn taïi döôùi daïng tieàm naêng. 4.1.2 Điểm du lịch nghỉ dưỡng biển: Laø ñieåm kinh doanh du lịch treân cơ sở khai thaùc caùc phoøng nghæ ñầy ñuû tiện nghi vaø caùc dịch vụ cơ bản nhằm cho khaùch du lịch thueâ vaø sử dụng với mục ñích nghỉ ngơi, giải trí tận hưởng caùc giaù trị của baõi tắm (coù hoặc khoâng), khí hậu vaø cảnh quan biển; coù caùc chức năng cơ bản, ñuû vận haønh vaø ñaùp ứng nhu cầu du khaùch một caùch ñộc lập, ñiều haønh, quản lyù vaø khai thaùc bởi một chủ ñầu tư hoặc một nhaø tổng thầu phaùt triển vaø coù quy moâ diện tích < 200 ha. 4.1.3 Khu du lịch biển: Coù quy moâ dieän tích töø 200 ha trôû leân, bao goàm moät vuøng khoâng gian lôùn tieáp giaùp vôùi bieån, ñaûo gaàn bôø, vaø caùc caûnh quan ñeïp beân trong ñaát lieàn, coù troïng taâm laø nhöõng baõi bieån, thuaän lôïi phaùt trieån quy moâ lôùn, coù ranh giôùi thoáng nhaát trong moät phaïm vi ñòa ly; ñaày ñuû caùc chöùc naêng toång hôïp, ñeå phaùt trieån caùc loaïi hình nghæ ngôi, giaûi trí, theå thao vaø khaùm phaù heä thieân nhieân bieån - bôø bieån; coù QH toång theå vôùi chieán löôïc phaùt trieån ñöôïc xaùc ñònh, coùù cô quan quaûn lyù ñieàu haønh ñòa phöông; coù vai troø quan troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ñòa phöông, laø trung taâm DLNDB cuûa Tænh Thaønh. 4.1.4 Tieåu vuøng du lòch bieån (TVDLB): Coù quy moâ dieän tích roäng lôùn, goàm nhieàu KDL bieån, hoaëc coù moät KDL bieån troïng taâm môû roäng
18 ra caùc vuøng phuï caän. TVDLB khai thaùc taát caû caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch quanh vuøng nhö giaù trò STTN (caùc ñoài nuùi, hoà ñaàm caûnh quan ñeïp, caùc khu VQG, khu BTTN hoang daõ…) caùc giaù trò STNV (DSVH, caùc di tích kieán truùc coå coù giaù trò, ñôøi soáng vaø giaù trò baûn saéc cuûa caùc coäng ñoàng cö daân, caùc ñoâ thò quanh vuøng...). TVDLB thöôøng laø trung taâm DLNDB caáp vuøng mieàn, ñöôïc caäp nhaät vaøo chieán löôïc phaùt trieån du lòch quoác gia. 4.1.5 Vuøng du lòch bieån: Laø vuøng khoâng gian roäng lôùn trong phaïm vi moät tænh thaønh hoaëc lieân tænh, laø VDL taäp hôïp nhieàu TVDLB hay laø söï môû roäng moät TVDLB quan troïng treân cô sôû keát hôïp caùc taøi nguyeân du lòch khaùc; ñöôïc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån caáp quoác gia vaø chuû trì bôûi cô quan quaûn lyù ngaønh vaø lieân tænh thaønh coù lieân quan; coù haønh lang phaùp lyù, cô cheá phaùt trieån vaø chöông trình quaûng baù caáp quoác gia; ñöôïc QH kinh teá vaø QH khoâng gian chi tieát nhaèm ñieàu phoái vaø duy trì caùc muïc tieâu phaùt trieån. Soá löôïng VDL bieån caáp quoác gia haïn cheá, coù caùc öu ñaõi ñaëc bieät veà chính saùch ñaàu tö-thueá, chính saùch nhaäp caûnh … 4.2 Vai troø ñoâ thò trung taâm trong khoâng gian caùc TVDLB Nam Trung Boä: Caùc ñoâ thò trung taâm tieåu vuøng luoân coù moái quan hệ höõu cô chaët cheõ, taùc ñoäng hai chieàu ñeán caùc khoâng gian vuøng phaùt trieån DLNDB. Ñoâ thò trung taâm ñoùng vai troø “nguoàn löïc” ñoái vôùi söï phaùt trieån caùc vuøng DLNDB phuï caän, ngöôïc laïi söùc taùc ñoäng cuûa ngaønh du lòch seõ khieán caùc ñoâ thò ñieàu chænh caáu truùc KT-XH , caáu truùc QH khoâng gian ñoâ thò vaø haï taàng ñi theo. Caùc ñoâ thò haït nhaân caùc tieåu vuøng Nam Trung Boä: - Ñaø Naüng vaø TVDLB TT Ñaø Naüng - Quaûng Nam - Quy Nhôn vaø TVDLB Nam Bình Ñònh - Baéc Phuù Yeân - Nha Trang vaø TVDLB Khaùnh Hoøa - Ninh Thuaän - Ñoâ thò Phan Thieát vaø TVDLB Nam Bình Thuaän. 4.3 Tính lieân keát, boå trôï taïo döïng caùc saûn phaåm du lòch ña daïng trong phaïm vi noäi haøm tieåu vuøng: Khi ñaùnh giaù tieàm naêng du lòch caùc vuøng DLNDB phaûi tính ñeán vieäc gia taêng caùc giaù trò coäng höôûng töø vieäc lieân keát môû roäng vuøng ñòa baøn ñeå taïo neân caùc goùi saûn phaåm du lòch haáp daãn hôn, taän duïng löôïng khaùch qua laïi cuûa ñòa phöông laân caän:
19 - Söï lieân keát khoâng gian ñòa lyù trong phaïm vi baùn kính döôùi 200km, töông ñöông 3-4 giôø ñi xe. - Coù haï taàng giao thoâng thuaän tieän: Ñöôøng boä, ñöôøng saét. Ñöôøng keát noái coù caûnh quan ñeïp, an toaøn vaø nhieàu ñieåm du lòch boå trôï. - Toàn taïi söï boå trôï töông taùc mang tính khaùc bieät: bieån - nuùi; bieån - hoà, ñaàm; ñoàng baèng - cao nguyeân; saûn phaåm du lòch STTN - STNV, DLST - du lòch giaûi trí, mua saém… - Nhöõng vuøng lieân keát coù chung caùc thò tröôøng khaùch haøng muïc tieâu. Döïa treân caùc tieâu chí treân, 4 TVDLB ñeàu coù saûn phaåm du lòch môùi, haáp daãn vaø hôïp lyù: Tuyeán Hueá - Ñaø Naüng - Hoäi An; tuyeán Bình Ñònh-Phuù Yeân; tuyeán Nha Trang-Ñaø Laït-Phan Rang; tuyeán Vuõng Taøu- Phan Thieát. 4.4 Heä thoáng hoùa caùc taøi nguyeân caùc taøi nguyeân TVDLB vaø ñònh höôùng caùc chöông trình phaùt trieån: Sau khi hôïp nhaát khoâng gian caùc laõnh thoå TVDLB, caùc coâng taùc chuyeân moân thöïc hieän trong giai ñoaïn tieáp theo laø: Nghieân cöùu heä thoáng hoùa taøi nguyeân du lòch, xaùc ñònh giaù trò coát loõi, nhaän bieát vaø phaùt huy tieàm naêng môùi ñeå taäp trung phaùt trieån; thieát laäp taàm nhìn phaùt trieån tieåu vuøng; xaây döïng caùc tieâu chuaån giaù trò môùi, caùc ñaëc tröng mang tính caïnh tranh cao; cuï theå hoùa caùc muïc tieâu phaùt trieån; keá hoaïch hoùa, xaây döïng loä trình caùc giai ñoaïn phaùt trieån. Nguyeân taéc heä thoáng - choïn loïc caùc taøi nguyeân du lòch troïng yeáu - Heä thoáng caùc trung taâm ñoâ thò, - Heä thoáng caùc khu DLNDB, caùc chuoãi khoâng gian DLNDB troïng taâm, caùc khu du lịch bieån nhieàu tieàm naêng phaùt trieån, - Heä thoáng caùc khu du lòch boå trôï khaùc, - Heä thoáng caùc taøi nguyeân sinh thaùi töï nhieân vaø nhaân vaên, - Heä thoáng caùc ñaàu moái haï taàng giao thoâng troïng yeáu. 4.5 Môû roäng khoâng gian vuøng du lòch lieân keát vaø caùc caáp ñoä öu tieân phaùt trieån DLNDB caùc tieåu vuøng Nam Trung Boä: Taùc giaû phaân tích caùc yeáu toá môû roäng khoâng gian caùc tieåu vuøng ra ngoaøi ranh giôùi ñeå lieân keát caùc nguoàn taøi nguyeân du lòch khaùc, taïo söï hoaøn thieän caáu truùc trôû thaønh caùc vuøng du lòch bieån quy moâ lôùn. 3 vuøng ñöôïc ñeà xuaát: