Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Đánh giá kết quả tư vấn chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng - thanh quản tại Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn mô tả đặc điểm lâm sàng người bệnh trào ngược họng - thanh quản; phân tích kết quả tư vấn của Điều dưỡng về chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng thanh quản.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Đánh giá kết quả tư vấn chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng - thanh quản tại Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG HOÀNG ANH ĐỨC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TƯ VẤN CHẾ ĐỘ ĂN, LỐI SỐNG CHO NGƯỜI BỆNH TRÀO NGƯỢC HỌNG - THANH QUẢN TẠI BỆNH VIỆN TAI MŨI HỌNG TRUNG ƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SỸ ĐIỀU DƯỠNG HÀ NỘI – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG HOÀNG ANH ĐỨC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TƯ VẤN CHẾ ĐỘ ĂN, LỐI SỐNG CHO NGƯỜI BỆNH TRÀO NGƯỢC HỌNG - THANH QUẢN TẠI BỆNH VIỆN TAI MŨI HỌNG TRUNG ƯƠNG Chuyên ngành: Điều dưỡng Mã số: 8.72.03.01 LUẬN VĂN THẠC SỸ ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Lương Thị Minh Hương HÀ NỘI - 2019
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BN Bệnh nhân CA Carbonic anhydrase ĐT Điều trị ĐH Đại học GDSK Giáo dục sức khỏe GERD Gastroesophageal reflux disease Bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản LPR Laryngopharyngeal reflux Trào ngược họng thanh quản MII Multichannel intraluminal impedance THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TMH Tai mũi họng TN Trao ngược
LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập tại Trường Đại học Thăng Long. Được sự giúp đỡ tận tình của nhà trường, bệnh viện. Đến nay tôi đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp và kết thúc chương trình đào tạo Cao học Điều dưỡng.Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến: Các thầy cô trường Đại học Thăng Long đã quan tâm, dạy dỗ, chỉ bảo tận tình chu đáo trong suốt thời gian khóa học. Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS. TS. Lương Thị Minh Hương đã quan tâm giúp đỡ, hướng dẫn tôi hoàn thành tốt luận văn này trong thời gian qua. Với tình cảm sâu sắc, chân thành cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, Khoa Nội soi và các anh, chị em đồng nghiệp đã trực tiếp và gián tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Cuối cùng, tôi vô cùng biết ơn sự chăm sóc, động viên, chia sẻ của gia đình đã giúp tôi hoàn thành tốt công việc của mình Hà Nội, ngày 16 tháng 12 năm 2019 Tác giả Hoàng Anh Đức
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, do chính bản thân tôi thực hiện, tất cả số liệu trong luận văn này là trung thực, khách quan và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Nếu có điều gì sai trái tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 16 tháng 12 năm 2019 Tác giả Hoàng Anh Đức
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 Chương 1: TỔNG QUAN ............................................................................... 3 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu..................................................................... 3 1.1.1. Thế giới ........................................................................................... 3 1.1.2. Tại Việt Nam ................................................................................... 4 1.2. Đặc điểm giải phẫu- sinh lý bệnh liên quan tới trào ngược họng thanh quản ....................................................................................................... 5 1.2.1. Sự bài tiết dịch vị dạ dày ................................................................. 5 1.2.2. Thực quản – họng thanh quản ......................................................... 6 1.3. Bệnh học trào ngược họng thanh quản .................................................. 9 1.3.1. Cơ chế bệnh sinh ............................................................................. 9 1.3.2. Dịch tễ học .................................................................................... 11 1.3.3. Lâm sàng ....................................................................................... 11 1.3.4. Cận lâm sàng ................................................................................. 12 1.3.5. Chẩn đoán...................................................................................... 14 1.3.6. Chẩn đoán phân biệt ...................................................................... 15 1.3.7. Biến chứng của trào ngược họng thanh quản................................ 16 1.4. Điều trị.................................................................................................. 16 1.4.1. Các phương pháp điều trị trào ngược họng thanh quản ................ 16 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 18 2.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 18 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân .................................................... 18 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ........................................................................ 18 2.2. Phương pháp nghiên cứu...................................................................... 19 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu....................................................................... 19 2.2.2. Cỡ mẫu .......................................................................................... 19 2.2.3. Nội dung các thông số nghiên cứu ................................................ 19 2.2.4. Phương tiện nghiên cứu ................................................................ 20
2.2.5. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ................................................. 22 2.2.6. Các bước nghiên cứu..................................................................... 22 2.2.7. Phương pháp và công cụ thu thập số liệu ..................................... 23 2.2.8. Qui trình nghiên cứu ..................................................................... 23 2.2.9. Xử lý số liệu .................................................................................. 24 2.2.10. Hạn chế của nghiên cứu. ............................................................. 24 2.2.11. Đạo đức nghiên cứu .................................................................... 24 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 25 3.1. Đặc điểm lâm sàng người bệnh trào ngược họng – thanh quản .......... 25 3.1.1. Đặc điểm chung............................................................................. 25 3.1.2. Đặc điểm lâm sàng ........................................................................ 30 3.2. Đánh giá kết quả tư vấn chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng – thanh quản ............................................................................... 34 3.2.1. Sự thay đổi chỉ số RSI................................................................... 34 3.2.2. Sự thay đổi về chế độ ăn, lối sống ................................................ 37 3.2.3. Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn với một số yếu tố ............ 38 Chương 4: BÀN LUẬN ................................................................................. 42 4.1. Đặc điểm lâm sàng người bệnh trao ngược họng – thanh quản .......... 42 4.1.1. Một số đặc điểm về tuổi, giới và yếu tố nguy cơ .......................... 42 4.1.2. Triệu chứng cơ năng của bệnh nhân trào ngược họng thanh quản dựa vào bảng RSI .......................................................................... 45 4.2. Đánh giá kết quả tư vấn chế độ ăn, lối sống của người bệnh trào ngược họng – thanh quản ............................................................................... 49 4.2.1. Sự thay đổi chỉ số RSI................................................................... 49 4.2.2. Sự thay về chế độ ăn, lối sống ...................................................... 51 KẾT LUẬN .................................................................................................... 57 KIẾN NGHỊ ................................................................................................... 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Bảng chỉ số triệu chứng trào ngược ........................................ 15 Bảng 3.1: Phân bố tuổi của đối tượng nghiên cứu .................................. 25 Bảng 3.2: Phân bố BMI của đối tượng nghiên cứu (IDI & WPRO) ....... 28 Bảng 3.3: Tỷ lệ sử dụng giọng nhiều ...................................................... 28 Bảng 3.4: Bệnh đồng mắc ....................................................................... 29 Bảng 3.5: Triệu chứng cơ năng nói chung .............................................. 30 Bảng 3.6: Phân bố mức độ điểm RSI ...................................................... 31 Bảng 3.7: Cảm giác có dị vật trong họng ................................................ 32 Bảng 3.8: Các triệu chứng xuất hiện cùng cảm giác có dị vật trong họng....32 Bảng 3.9: Liên quan giữa khàn tiếng và sử dụng giọng nhiều ................ 33 Bảng 3.10: Triệu chứng dịch nhầy nhiều trong họng và đằng hắng ......... 34 Bảng 3.11: Triệu chứng ho sau khi ăn hoặc nằm ...................................... 34 Bảng 3.12: Mức độ nặng của các triệu chứng theo RSI trước – sau tư vấn......34 Bảng 3.13: Phân nhóm điểm RSI trước – sau tư vấn ................................ 36 Bảng 3.14: Chế độ ăn uống, lối sống trước – sau tư vấn .......................... 37 Bảng 3.15: Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn theo nhóm tuổi ......... 38 Bảng 3.16: Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn theo giới tính ............ 39 Bảng 3.17: Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn theo nghề nghiệp ...... 39 Bảng 3.18: Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn theo trình độ học vấn 40 Bảng 3.19: Sự thay đổi của RSI trước - sau tư vấn theo địa dư ................ 41
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Phân bố giới tính của đối tượng nghiên cứu ........................... 26 Biểu đồ 3.2: Phân bố nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu..................... 26 Biểu đồ 3.3: Phân bố trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu .............. 27 Biểu đồ 3.4: Phân bố trình địa dư của đối tượng nghiên cứu...................... 27 Biểu đồ 3.5: Đặc điểm lối sống của đối tượng nghiên cứu ......................... 29 Biểu đồ 3.6: Các mức độ khàn tiếng ........................................................... 33
DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Cơ thắt thực quản trên................................................................... 8 Hình 1.2: Các yếu tố đề kháng biểu mô họng – thanh quản ......................... 9 Hình 1.3: Tác động của dịch trào ngược lên đường hô hấp tiêu hóa trên .. 10
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Trào ngược họng thanh quản (Laryngopharyngeal reflux - LPR) là tình trạng trào ngược dịch dạ dày lên vùng họng thanh quản [28], [68]. Tình trạng dịch dạ dày trào vào họng thanh quản gây ra những tổn thương tại vùng này và các triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Những triệu chứng liên quan đến bệnh như: ho kéo dài, khàn tiếng, khịt khạc...chiếm đến 10% trong số những than phiền mà người bệnh đến khám chuyên khoa tai mũi họng [42]. Là bệnh lý ngày càng phổ biến song do tính phức tạp, không thống nhất liên quan đến bệnh sinh, chẩn đoán, điều trị, nên LPR đã và đang nhận được rất nhiều sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà tai mũi họng trên thế giới trong vòng 20 năm qua [74], [8], [13], [85]. Theo phân loại của Hội nghị quốc tế về tiêu hóa ở Montreal, Canada năm 2006, LPR là biểu hiện ngoài thực quản của bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux disease - GERD) [79]. Tuy nhiên, LPR và GERD khác nhau ở vị trí nên dịch dạ dày tác động tạo các dấu hiệu lâm sàng khác nhau. Theo các nhà lâm sàng việc điều trị LPR không chỉ dùng thuốc mà cần phải tư vấn thay đổi chế độ ăn, lối sống thì kết quả mới đem lại hiệu quả lâu dài. Theo tác giả Koufman cho rằng pepsin, được lắng đọng trong mô thanh quản, có thể được kích hoạt bởi các ion hydro ngoại sinh có nguồn gốc từ bất kỳ nguồn nào, bao gồm cả chế độ ăn uống. Trên cơ sở gợi ý này, tác giả đã thực hiện một nghiên cứu bao gồm cả những bệnh nhân mắc LPR có khả năng kháng điều trị PPI. Các bệnh nhân đã nhận được một chế độ ăn kiêng hạn chế trong 2 tuần và các triệu chứng được cải thiện 95% [42]. Theo một số nghiên cứu thay đổi chế độ ăn uống và điều chỉnh hành vi lối sống cũng được cho là rất hiệu quả trong việc quản lý LPR [86], [72], [49], [34].
2 Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng không chỉ trào ngược axit gây ra các tổn thương thực thể vùng tai mũi họng mà pepsin và axit mật cũng là tác nhân gây viêm ở vùng này. Vì vậy thay đổi chế độ ăn uống và lối sống là những can thiệp hiệu quả cho người bệnh LPR. Tại Việt Nam hiện chưa có công trình nào nghiên cứu về chế độ ăn và lối sống của người bệnh trào ngược họng thanh quản một cách đầy đủ và hệ thống. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá kết quả tư vấn chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng - thanh quản tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương” với 2 mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng người bệnh trào ngược họng - thanh quản. 2. Phân tích kết quả tư vấn của Điều dưỡng về chế độ ăn, lối sống cho người bệnh trào ngược họng thanh quản.