Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này là mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và thực trạng nhiễm khuẩn ở người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện trung ương quân đội 108; đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập và một số yếu tố liên quan.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG NGUYỄN THỊ NHIÊN ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH THỞ MÁY XÂM NHẬP TẠI MỘT SỐ KHOA LÂM SÀNG BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG HÀ NỘI – 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG NGUYỄN THỊ NHIÊN ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH THỞ MÁY XÂM NHẬP TẠI MỘT SỐ KHOA LÂM SÀNG BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 NĂM 2020 Chuyên ngành: Điều dưỡng Mã ngành: 8.72.03.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG Hướng dẫn khoa học: PGS.TS.Lê Thị Bình HÀ NỘI – 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi là Nguyễn Thị Nhiên, học viên lớp Cao học Điều Dưỡng, khóa học 2018-2020 tại Trường Đại học Thăng Long xin cam đoan: - Đây là nghiên cứu của tôi, thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Lê Thị Bình - Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn trung thực và khách quan, do tôi thu thập và thực hiện. - Kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa được đăng tải trên bất kỳ một tạp chí hay một công trình khoa học nào. Hà Nội, ngày 21 tháng 9 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Nhiên
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài “Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, năm 2020” tôi đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của các thầy, cô giáo trường Đại học Thăng Long để hoàn thành luận văn này. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Lê Thị Bình, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ về kiến thức và phương pháp để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Đảng ủy, Ban giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Chỉ huy và tập thể khoa Hồi sức tích cực A12, Trung tâm Đột Quỵ não, Khoa Bệnh lây đường hô hấp và cấp tính, Khoa nội Thần kinh – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn: – Ban giám hiệu trường Đại học Thăng Long – Lãnh đạo, chuyên viên Phòng sau đại học, Bộ môn Điều dưỡng Trường Đại học Thăng Long đã giúp đỡ tôi trong thời gian học tập. Cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình thực hiện đề tài, song có thể còn có những mặt hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp và sự chỉ dẫn của các thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn Hà Nội, ngày 21 tháng 9 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Nhiên
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ........................................................ 3 1.1. Sơ lược về sinh bệnh học nhiễm khuẩn bệnh viện..................................... 3 1.1.1. Tình hình NKBV trên thế giới và Việt Nam .................................... 3 1.1.2. Mầm bệnh ......................................................................................... 5 1.1.3. Đường lây truyền .............................................................................. 7 1.1.4. Nguồn lây nhiễm khuẩn bệnh viện ................................................... 8 1.1.5. Các nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp ........................................ 10 1.1.6. Biểu hiện lâm sàng ở người bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện............. 12 1.1.7. Biểu hiện cận lâm sàng ở người bệnh NKBV ................................ 13 1.2. Quy trình chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập ................................ 13 1.2.1. Thông khí nhân tạo (thở máy) ........................................................ 13 1.2.2. Thông khí nhân tạo xâm nhập (thở máy thâm nhập) ...................... 14 1.2.3. Các học thuyết về điều dưỡng ....................................................... 16 1.2.4. Hoạt động điều dưỡng chăm sóc người bệnh thở máy thâm nhập . 17 1.3. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước .............................................. 23 1.3.1. Các nghiên cứu trong nước ............................................................. 23 1.3.2. Nghiên cứu nước ngoài ................................................................... 24 CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 26 2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 26 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ........................................................................ 26 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ .......................................................................... 26 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu............................................................ 26 2.2.1. Thời gian ......................................................................................... 26 2.2.2. Địa điểm .......................................................................................... 26 2.3. Thiết kế nghiên cứu và phương pháp thu thập thông tin ......................... 26
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................ 26 2.3.2. Phương pháp chọn mẫu .................................................................. 26 2.3.3. Phương pháp thu thập số liệu.......................................................... 27 2.3.4. Hình thức thu thập số liệu ............................................................... 27 2.3.5. Các biến số nghiên cứu ................................................................... 29 2.3.6. Tiêu chuẩn đánh giá các biến số nghiên cứu .................................. 29 2.4. Phương pháp phân tích số liệu ................................................................. 32 2.5. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu ............................................................... 32 2.6. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số ............... 33 SƠ ĐỒ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ................................................................ 34 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................... 35 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ............................................. 35 3.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và thực trạng nhiễm khuẩn ở người bệnh thở máy xâm nhập .................................................................................. 40 3.2.1. Điểm glasgow của người bệnh thở máy ......................................... 40 3.2.2. Triệu chứng lâm sàng của người bệnh thở máy.............................. 41 3.2.3. Đặc điểm cận lâm sàng người bệnh thở máy.................................. 42 3.2.4. Thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ở người bệnh thở máy……….41 3.2.5. Một số yếu tố liên quan đến NKBV ............................................... 44 3.3. Thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy và một số yếu tố liên quan. .. 48 3.3.1. Hoạt động chăm sóc máy thở của điều dưỡng................................ 48 3.3.2. Hoạt động chăm sóc khác đối với người bệnh thở máy ................. 49 3.3.3. Liên quan giữa chăm sóc điều dưỡng với tình trạng NKBV ở người bệnh thở máy ............................................................................................. 51 CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ............................................................................ 54 4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và thực trạng nhiễm khuẩn ở người bệnh thở máy xâm nhập .................................................................................. 54 4.1.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu .................................... 54
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng người bệnh thở máy ............. 57 4.1.3. Thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ................................................ 59 4.1.4. Các yếu tố liên quan đến NKBV ở người bệnh thở máy .................... 62 4.2. Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập và một số yếu tố liên quan ............................................................................................... 65 4.2.1. Thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập..................... 65 4.2.2. Một số yếu tố liên quan thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập và tình trạng NKBV ................................................................. 67 KẾT LUẬN .................................................................................................... 72 KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT BC Bạch cầu COPD Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính CS Chăm sóc ĐDV Điều dưỡng viên ĐTĐ Đái tháo đường GDSK Giáo dục sức khỏe HC Hồng cầu HCV Viêm gan virut C KSNK Kiểm soát nhiễm khuẩn NB Người bệnh NKBV Nhiễm khuẩn bệnh viện NKQ/MKQ Nội khí quản/mở khí quản SARS Hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính TTXL Thủ thuật xâm lấn TWQĐ Trung ương Quân đội 108 VPBV Viêm phổi bệnh viện VPLQĐTM Viêm phổi liên quan đến thở máy VSV Vi sinh vật
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1. Đặc điểm về giới của đối tượng nghiên cứu................................... 35 Bảng 3.2. Nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu .......................................... 35 Bảng 3.3. Đặc điểm tuổi của đối tượng nghiên cứu....................................... 36 Bảng 3.4. Thói quen trong sinh hoạt của đối tượng nghiên cứu ..................... 37 Bảng 3.5. Kết quả điều trị ............................................................................... 38 Bảng 3.6. Thể trạng, chỉ số BMI ..................................................................... 38 Bảng 3.7. Nguyên nhân thở máy ..................................................................... 39 Bảng 3.8. Điểm glasgow ở người bệnh thở máy xâm nhập ............................ 40 Bảng 3.9. Các triệu chứng lâm sàng ở người bệnh thở máy ........................... 41 Bảng 3.10. Tỷ lệ người bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện trên NB thở máy ........ 42 Bảng 3.11. Thời điểm xác nhận nhiễm khuẩn BV tính từ ngày thở máy ....... 44 Bảng 3.12. Liên quan tuổi, giới và trình độ học vấn với tình trạng NKBV ... 44 Bảng 3.13. Liên quan giữa nơi sinh sống, bảo hiểm y tế với tình trạng NKBV ......................................................................................... 45 Bảng 3.14. Liên quan thói quen và môi trường sống với NKBV ................... 45 Bảng 3.15. Liên quan thể trạng và tình trạng dinh dưỡng với NKBV............ 46 Bảng 3.16. Liên quan bệnh mạn tính kèm theo với NKBV ............................ 46 Bảng 3.17. Mối liên quan giữa nguyên nhân thở máy với tình trạng NKBV . 47 Bảng 3.18. Hoạt động chăm sóc ống NKQ/MKQ, hút đờm .............................. 48 Bảng 3.19. Hoạt động chăm sóc cuff ............................................................... 48 Bảng 3.20. Hoạt động chăm sóc dây dẫn ........................................................ 49 Bảng 3.21. Hoạt động chăm sóc răng miệng, vệ sinh cá nhân và giáo dục sức khỏe cho gia đình về NKBV ......................................................... 49 Bảng 3.22. Chăm sóc vết trợt, loét da và thay đổi tư thế cho người bệnh ...... 50 Bảng 3.23. Chăm sóc ống thông tiếu dẫn lưu ................................................. 50 Bảng 3.24. Số ngày người bệnh thở máy liên quan đến NKBV ..................... 51 Bảng 3.25. Các yếu tố liên quan giữa chăm sóc điều dưỡng và NKBV ......... 52
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu ............................... 36 Biểu đồ 3.2. Nơi ở của đối tượng nghiên cứu ................................................. 37 Biểu đồ 3.3. Phân bố chế độ dinh dưỡng ........................................................ 38 Biểu đồ 3.4. Bệnh mạn tính kèm theo ............................................................. 39 Biểu đồ 3.5. Kết quả chỉ số cận lâm sàng ....................................................... 42 Biểu đồ 3.6. Phân bố các loại nhiễm khuẩn bệnh viện ................................... 43 Biểu đồ 3.7. Phân bố các loại vi khuẩn gây NKBV ........................................ 43
DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Các nguồn lây NKBV ở người bệnh thở máy xâm nhập. ............... 9 Hình 1.2. Đặt nội khí quản ............................................................................ 14 Hình 1.3. Mở khí quản .................................................................................. 15 Hình 1.4 Sơ đồ hệ thống học thuyết điều dưỡng ......................................... 16 Hình 2.1. Dụng cụ nghiên cứu ...................................................................... 28 Hình 2.2: Chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập..................................... 31
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là một trong những vấn đề thời sự hàng đầu hiện nay tại các bệnh viện ở Việt nam cũng như trên toàn thế giới. NKBV là tình trạng nhiễm khuẩn xuất hiện ≥ 48 giờ tính từ khi người bệnh nhập viện, không ủ bệnh hay mắc bệnh ở thời gian nhập viện. Hiện nay, tại Việt Nam tỷ lệ NKBV nói chung ở người bệnh nhập viện từ 5%-10% tùy theo đặc điểm và quy mô bệnh viện. Những bệnh viện tiếp nhận càng nhiều người bệnh nặng, thực hiện càng nhiều thủ thuật xâm lấn (TTXL) thì nguy cơ mắc NKBV càng cao. Tỷ lệ NKBV cao nhất là ở người bệnh thở máy xâm nhập tại các khoa điều trị tích cực của bệnh viện có thể lên tới 20%-30%. Các loại NKBV thường gặp là viêm phổi thở máy, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn vết mổ, nhiễm khuẩn tiết niệu. NKBV thường biểu hiện chủ yếu dưới dạng dịch lưu hành, là tỷ lệ thường xuyên xuất hiện NKBV trong một quần thể xác định. Có khoảng 5%-10% NKBV biểu hiện ở dạng dịch hoặc bùng phát dịch [8]. NKBV làm tình trạng người bệnh trầm trọng thêm, tăng tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian điều trị và đặc biệt là làm tăng chi phí điều trị. Tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện ngày càng có xu hướng gia tăng cả về tỷ lệ mắc và mức độ nghiêm trọng của vi khuẩn gây bệnh. Đây thực sự là thách thức với các bác sỹ và điều dưỡng trực tiếp chăm sóc người bệnh. Thở máy là phương pháp dùng để hỗ trợ cho người bệnh khi bộ máy hô hấp không còn đảm bảo cho sự thở, đây là một kỹ thuật không thể thiếu trong hồi sức tích cực. Bên cạnh lợi ích của thở máy điều trị cho người bệnh, nó cũng có những biến chứng bất lợi. Đối với người bệnh thở máy, ngoài tác nhân gây bệnh còn có 2 yếu tố khác quan trọng ảnh hưởng đến NKBV đó là tính nhạy cảm của cơ thể và yếu tố bệnh viện. Người bệnh thở máy thường bị các bệnh nặng, sức đề kháng kém nên rất nhạy cảm với NKBV. Bên cạnh đó, yếu tố bệnh viện như môi trường, không khí phòng mổ, phòng người bệnh,
2 dụng cụ phẫu thuật cũng như ý thức và sự tuân thủ các quy định về kiểm soát nhiễm khuẩn là những nhân tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp lên NKBV. Có thể nói công tác chăm sóc của điều dưỡng như: vệ sinh bàn tay, chăm sóc ống nội khí quản, ống mở khí quản, cuff…có vai trò rất quan trọng giúp phòng ngừa NKBV ở người bệnh thở máy. Các nghiên cứu cho thấy làm tốt công tác điều dưỡng chăm sóc người bệnh thở máy có thể giảm 19-45% NKBV ở người bệnh thở máy. Từ những lý do trên để đánh giá tình hình nhiễm khuẩn bệnh viện trên người bệnh thở máy và công tác chăm sóc điều dưỡng tại các khoa điều trị tích cực chúng tôi tiến hành đề tài “Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020” với mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và thực trạng nhiễm khuẩn ở người bệnh thở máy xâm nhập tại một số khoa lâm sàng Bệnh viện trung ương quân đội 108. 2. Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh thở máy xâm nhập và một số yếu tố liên quan.