Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Thực trạng kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh điều trị ngoại trú tại phòng khám nội tim mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn mô tả thực trạng về kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh tại phòng khám Nội Tim Mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020; phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh tại địa điểm nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Thực trạng kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh điều trị ngoại trú tại phòng khám nội tim mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ĐỖ THỊ HIẾN THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP CỦA NGƯỜI BỆNH ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI PHÒNG KHÁM NỘI TIM MẠCH BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG Hà Nội - Năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ĐỖ THỊ HIẾN THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP CỦA NGƯỜI BỆNH ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI PHÒNG KHÁM NỘI TIM MẠCH BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 NĂM 2020 Chuyên ngành : Điều dưỡng Mã số : 7720301 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM TRƯỜNG SƠN Hà Nội - 2020
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ và tạo điều kiện của các cấp lãnh đạo, các Thầy Cô và các bạn đồng nghiệp. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tập thể và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban giám hiệu, Phòng Sau đại học Trường Đại học Thăng Long đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập. Cho phép tôi được tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Thị Bình. Trưởng bộ môn điều dưỡng khoa Khoa Học Sức Khỏe - Trường Đại Học Thăng Long , cùng các Thầy, Cô Bộ môn Điều dưỡng - Trường Đại học Thăng Long là những người đã mở ra cho tôi một con đường mới, trang bị cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập. Giúp tôi có một hành trang vững bước hơn trong tương lai. Chắc chắn rằng tôi sẽ không có đủ điều kiện để học tập và thực hiện luận văn nếu không nhận được sự động viên, hợp tác và tạo mọi điều kiện từ Ban giám đốc và tập thể Bác sỹ, Điều dưỡng khoa Nội Tim mạch - Viện Tim mạch Quân Đội - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới Thượng tá TS. Phạm Trường Sơn đã định hướng học tập, nghiên cứu và tận tình hướng dẫn để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng biết ơn và sự kính trọng tới các các Thầy, Cô trong Hội đồng chấm luận văn đã giành nhiều thời gian, công sức chỉ bảo, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn. Các ý kiến của thầy cô sẽ là bài học cho tôi trên con đường nghiên cứu khoa học sau này. Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, anh chị em, đặc biệt là cô con gái nhỏ Bảo An đã luôn là điểm tựa vững chắc giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Hà Nội, tháng 10 năm 2020 Tác giả Đỗ Thị Hiến
LỜI CAM ĐOAN Tôi là Đỗ Thị Hiến học viên trường Đại học Thăng Long xin cam đoan Đây là luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Phạm Trường Sơn 1.Công trình này không trùng với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã được công bố tại Việt Nam. 2.Các số liệu và thông tin nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp nhận của cơ sở nơi nghiên cứu cho phép lấy số liệu. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam kết này. Hà Nội, ngày 28 tháng 10 năm 2020 Học viên Đỗ Thị Hiến
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DASH Thực hành thay đổi lối sống ĐDV Điều dưỡng viên HA Huyết áp HATr Huyết áp tâm trương HATT Huyết áp tâm thu NB Người bệnh NCDS Bệnh không lây nhiễm NVYT Nhân viên y tế PK Phòng khám THA Tăng huyết áp TTĐT Tuân thủ điều trị TBMMN Tai biến mạch máu não WHO Tổ chức y tế
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 3 1.1. Tổng quan về tăng huyết áp .................................................................... 3 1.1.1. Đặc điểm chung ................................................................................ 3 1.1.2. Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ tăng huyết áp .................................... 8 1.1.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh THA................ 10 1.1.4. Biến chứng của tăng huyết áp ........................................................ 11 1.2. Điều trị tăng huyết áp ........................................................................... 11 1.2.1. Các biện pháp không dùng thuốc................................................... 12 1.2.2. Điều trị tăng huyết áp bằng thuốc ................................................... 13 1.2.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị THA ....................... 13 1.3. Tuân thủ điều trị tăng huyết áp ............................................................. 14 1.3.1. Khái niệm tuân thủ điều trị ............................................................. 14 1.3.2. Thang đo tuân thủ điều trị ............................................................... 15 1.3.3. Quy trình quản lý bệnh nhân THA ................................................. 16 1.4. Các nghiên cứu về tuân thủ điều trị tăng huyết áp và một số yếu tố liên quan ....................................................................................................... 17 1.4.1.Các nghiên cứu ở nước ngoài .......................................................... 17 1.4.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam............................................................ 18 1.5 Khái quát về địa điểm nghiên cứu ........................................................ 21 1.5.1 Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và khoa Nội tim mạch A2-A ..... 21 1.5.2 Quy trình quản lý bệnh nhân tăng huyết áp .................................... 21 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 22 2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu ........................................... 22 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................... 22 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu ....................................................................... 22
2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 22 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................ 22 2.2.2. Cỡ mẫu nghiên nghiên cứu và cách chọn mẫu ............................... 22 2.2.3. Các bước nghiên cứu ...................................................................... 23 2.3. Biến số nghiên cứu ................................................................................ 24 2.4. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 25 2.4.1. Công cụ thu thập số liệu ................................................................. 25 2.4.2. Kỹ thuật thu thập số liệu ................................................................. 26 2.4.3. Tổ chức thu thập số liệu .................................................................. 26 2.4.4. Xử lý và phân tích số liệu .............................................................. 26 2.5. Sai số và biện pháp khống chế sai số .................................................... 27 2.5.1. Sai số ............................................................................................... 27 2.5.2.Biện pháp khắc phục ........................................................................ 27 2.6. Sơ đồ nghiên cứu .................................................................................. 28 2.7. Đạo đức nghiên cứu .............................................................................. 29 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 30 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu .......................................... 30 3.2. Thực trạng kiến thức, thực hành điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu ............................................................................................. 35 3.2.1. Kiến thức về điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu ......... 35 3.2.2. Thực hành về điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu ..... 39 3.3. Mức độ tuân thủ điều trị và một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu ............................ 43 3.3.1. Mức độ tuân thủ điều trị tăng huyết áp ........................................... 43 3.3.2. Một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp ....................................................................................................... 44 Chương 4: BÀN LUẬN ................................................................................. 48
4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu .......................................... 48 4.2. Thực trạng kiến thức, thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 52 4.2.1. Kiến thức về điều trị tăng huyết áp ................................................. 52 4.2.2. Thực hành điều trị tăng huyết áp .................................................... 56 4.3. Mức độ tuân thủ điều trị và một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu ............................ 59 4.3.1. Mức độ tuân thủ điều trị tăng huyết áp ........................................... 59 4.3.2. Một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp ....................................................................................................... 61 KẾT LUẬN .................................................................................................... 64 KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Phân độ tăng huyết áp ................................................................. 3 Bảng 3.1. Một số đặc điểm chung ............................................................. 30 Bảng 3.2. Đặc điểm về xã hội, địa lý ........................................................ 31 Bảng 3.3. Sự hỗ trợ y tế và gia đình .......................................................... 32 Bảng 3.4. Nguồn cung cấp thông tin về điều trị tăng huyết áp ................. 33 Bảng 3.5. Phân bố mức THA của đối tượng nghiên cứu .......................... 34 Bảng 3.6. Kiến thức về giới hạn chỉ số tăng huyết áp .............................. 35 Bảng 3.7. Kiến thức về các yếu tố nguy cơ dẫn tới bệnh tăng huyết áp ... 35 Bảng 3.8. Kiến thức về phòng tránh bệnh tăng huyết áp .......................... 36 Bảng 3.9. Kiến thức về điều chỉnh lối sống trong điều trị tăng huyết áp . 36 Bảng 3.10. Kiến thức về điều trị tăng huyết áp ........................................... 37 Bảng 3.11. Kiến thức về biến chứng của bệnh tăng huyết áp ..................... 38 Bảng 3.12. Đánh giá kiến thức chung về điều trị tăng huyết áp ................. 38 Bảng 3.13. Thực hành khám sức khỏe và đo huyết áp định kỳ .................. 39 Bảng 3.14. Thực hành chế độ ăn uống ........................................................ 40 Bảng 3.15. Thực hành hoạt động thể dục thể thao và lao động .................. 41 Bảng 3.16. Thực hành dùng thuốc điều trị tăng huyết áp ........................... 41 Bảng 3.17. Thực hành xử trí tăng huyết áp đột ngột và phòng tránh tai biến mạch máu não ........................................................................... 42 Bảng 3.18. Đánh giá thực hành chung về điều trị tăng huyết áp ................ 43 Bảng 3.19. Thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp ................................ 43 Bảng 3.20. Mức độ tuân thủ dùng thuốc điều trị tăng huyết áp .................. 44 Bảng 3.21. Mối liên quan giữa thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp với yếu tố cá nhân ........................................................................... 44 Bảng 3.22. Mối liên quan giữa thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp với yếu tố môi trường, xã hội.......................................................... 45
Bảng 3.23. Mối liên quan giữa thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp với yếu tố kiến thức .................................................................. 46 Bảng 3.24. Mối liên quan giữa thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp và yếu tố thực hành ........................................................................ 47
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Sơ đồ nghiên cứu............................................................................. 28 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Phân bố bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh THA..................... 33 Biểu đồ 3.2. Phân loại bệnh nhân có bệnh lý kèm theo .................................. 34
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Tăng huyết áp là một bệnh thường gặp trong lâm sàng, là bệnh lý hay gặp nhất trong số các bệnh tim mạch, tần suất mắc bệnh tăng huyết áp trên thế giới từ 5 đến 30% dân số. Trên toàn thế giới năm 2000 có khoảng 972 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp (chiếm khoảng 20% ở người lớn) và ước tính đến năm 2025 sẽ có trên 1,5 tỷ người bị tăng huyết áp (khoảng 29% ở người lớn) [2]. Ở Việt Nam, tỉ lệ mắc bệnh tăng huyết áp khoảng 15%-19% dân số [1]. Việc chẩn đoán và điều trị sớm bệnh tăng huyết áp còn gặp nhiều khó khăn, ngay cả khi đã có chẩn đoán thì việc tuân thủ điều trị và mức huyết áp kiểm soát thường không đạt yêu cầu. Hàng năm trên thế giới có tới 75% số bệnh nhân tăng huyết áp không được điều trị một cách có hiệu quả. Khi được điều trị tích cực và hiệu quả bệnh tăng huyết áp sẽ làm giảm tỉ lệ tử vong, nếu giảm mỗi 10mmHg huyết áp tâm thu sẽ làm giảm tới 20-25% các biến cố tim mạch trầm trọng [3]. Nếu không được điều trị đúng và đầy đủ, bệnh tăng huyết áp sẽ gây ra rất nhiều biến chứng nặng nề như các biến chứng về tim, não, thận, mắt, mạch máu… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sức lao động của người bệnh và trở thành gánh nặng cho gia đình cũng như xã hội, nhất là khi bệnh nhân tăng huyết áp còn có thêm những yếu tố nguy cơ khác như béo phì, tiểu đường, bệnh thận, lười vận động và hút thuốc lá... Chính những yếu tố nguy cơ kèm theo này sẽ làm cho kết quả điều trị rất hạn chế, với tỷ lệ đạt được huyết áp mục tiêu rất thấp [19]. Những yếu tố nguy cơ này hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu người bệnh có hiểu biết đúng và biết được cách phòng tránh. Nhưng theo điều tra dịch tễ năm 2002 của Viện Tim mạch học Việt Nam, 77% người dân hiểu sai về bệnh tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ
2 của bệnh; hơn 70% các trường hợp không biết cách phát hiện sớm và điều trị bệnh tăng huyết áp [10]. Do đặc thù về nhận thức, địa lý vùng miền khác nhau nên tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp cũng như việc kiểm soát điều trị tăng huyết áp là khác nhau. Do đó, việc đánh giá thực trạng về điều trị tăng huyết áp là rất quan trọng đối với từng bệnh viện để giúp đưa ra các biện pháp hữu hiệu nhằm kiểm soát điều trị huyết áp tốt hơn. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là bệnh viện đa khoa, chuyên khoa sâu tuyến cuối của Quân đội có nhiệm vụ khám chữa bệnh cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân và nhân dân. Trong đó, PK Nội tim mạch có chức năng khám, chữa bệnh ngoại trú cho cán bộ , chiến sỹ và nhân dân. Đây là những đối tượng có tuổi đời khác nhau nên tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp cũng như các yếu tố nguy cơ tim mạch kèm theo cũng khác nhau. Hiện nay, PK Nội Tim Mạch đang quản lý…. bệnh án điều trị ngoại trú bệnh nhân tăng huyết áp. Trung bình mỗi ngày đón trên 200 bệnh nhân đến khám bệnh, trong đó có gần 100 bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp. Do bệnh nhân đông và trình độ hiểu biết khác nhau nên việc quản lý điều trị bệnh nhân tăng huyết áp gặp nhiều khó khăn. Việc đánh giá kiến thức và thực hành điều trị của bệnh nhân tăng huyết áp là vô cùng cần thiết trong việc kiểm soát huyết áp, giảm các biến chứng. Chính vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài: “Thực trạng kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh điều trị ngoại trú tại phòng khám Nội tim mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020’’ với 2 mục tiêu 1. Mô tả thực trạng về kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh tại phòng khám Nội Tim Mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2020. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị tăng huyết áp của người bệnh tại địa điểm nghiên cứu.