Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán vốn bằng tiền trong các công ty cổ phần thương mại điện máy trên địa bàn thành phố Hà Nội

i<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện máy thì<br /> “Kế toán vốn bằng tiền” là một phần hành kế toán rất quan trọng bởi hầu hết các<br /> giao dịch đều sử dụng đến tiền, quy mô và kết cấu của vốn bằng tiền là rất lớn và<br /> phức tạp, trong quá trình luân chuyển vốn bằng tiền rất dễ bị lợi dụng và mất mát….<br /> Do đó, tổ chức kế toán vốn bằng tiền là hết sức quan trọng nhằm quản lý chặt chẽ,<br /> đưa ra các thông tin đầy đủ và chính xác về thực trạng cơ cấu của vốn bằng tiền, về<br /> các nguồn thu và sự chi tiêu của chúng trong quá trình kinh doanh để nhà quản lý có<br /> thể nắm bắt được những thông tin kinh tế cần thiết từ đó đưa ra các quyết định tối<br /> ưu đối với kinh doanh của doanh nghiệp sao hiệu quả nhất.<br /> Thực tế trong thời gian qua cho thấy tại các công ty thương mại điện máy<br /> công tác tổ chức kế toán vốn bằng tiền vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập, hiệu<br /> quả sử dụng vốn bằng tiền còn thấp, chưa khai thác hết tiềm năng của chúng để<br /> phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, việc quản lý vốn bằng tiền còn bị buông<br /> lỏng và thiếu chặt chẽ. Chính vì lẽ đó mà vốn bằng tiền đã và đang trở thành vấn đề<br /> quan tâm của các doanh nghiệp, tổ chức hạch toán kế toán vốn bằng tiền đòi hỏi<br /> phải được kiện toàn.<br /> Xuất phát từ những vần đề trên tác giả đã chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ chức<br /> hạch toán kế toán vốn bằng tiền trong các công ty cổ phần thương mại điện máy<br /> trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm luận văn của mình.<br /> Mục đích nghiên cứu của đề tài<br /> Đề tài sẽ nghiên cứu và hệ thống hoá các vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức<br /> kế toán vốn bằng tiền trong các doanh nghiệp. Trên cơ sở<br /> <br /> đánh giá thực trạng<br /> <br /> tổ chức kế toán vốn bằng tiền trong các công ty cổ phần thương mại điện máy<br /> trên địa bàn thành phố Hà Nội, đề tài đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ<br /> chức kế toán vốn bằng tiền trong các công ty cổ phần thương mại điện máy trên<br /> địa bàn thành phố Hà Nội.<br /> <br /> ii<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận về tổ chức kế toán vốn bằng tiền trong các doanh nghiệp<br /> Vốn bằng tiền là toàn bộ các tài sản tồn tại trực tiếp dưới hình thức tiền tệ do<br /> đơn vị sở hữu và thực hiện chức năng phương tiện thanh toán trong các mối quan hệ<br /> trao đổi mua bán giữa doanh nghiệp với các đơn vị khác. Vốn bằng tiền của doanh<br /> nghiệp bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển.<br /> Vốn bằng tiền là một loại tài sản mà doanh nghiệp nào cũng phải sử dụng và có ý<br /> nghĩa quan trọng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh với tính linh hoạt cao nhất.<br /> Sự luân chuyển của tiền có liên quan đến hầu hết các giai đoạn sản xuất kinh doanh<br /> của doanh nghiệp. Bằng việc phân tích các báo cáo về tiền tệ người ta có thể kiểm<br /> tra và đánh giá chất lượng các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Mặt<br /> khác, số hiện có của vốn bằng tiền còn phản ánh khả năng thanh toán tức thời của<br /> doanh nghiệp tại một thời điểm. Mặt khác, vốn bằng tiền là loại vốn đòi hỏi doanh<br /> nghiệp phải quản lý hết sức chặt chẽ vì vốn bằng tiền có tính thanh khoản cao nên<br /> nó là đối tượng của gian lận, sai sót và trong quá trình luân chuyển vốn bằng tiền rất<br /> dễ bị lợi dụng, mất mát. Do vậy, kế toán vốn bằng tiền phải tuân thủ nguyên tắc tiền<br /> tệ thống nhất, nguyên tắc cập nhật, nguyên tắc hạch toán ngoại tệ giúp doanh nghiệp<br /> quản lý tốt về vốn bằng tiền và chủ động trong kế hoạch thu chi, sử dụng có hiệu<br /> quả nguồn vốn đảm bảo quá trình sản xuất kinh doanh diễn ra thường xuyên, liên<br /> tục. Công tác kế toán vốn bằng tiền trong các doanh nghiệp nói chung có một vai<br /> trò quan trọng và không thể thiếu. Việc theo dõi và quản lý vốn bằng tiền nhằm đáp<br /> ứng kịp thời nhu cầu thanh toán thường xuyên, khả năng đầu tư trước các cơ hội<br /> kinh doanh là một nhu cầu thiết yếu đối với mỗi doanh nghiệp. Kế toán vốn bằng<br /> tiền cho biết tiềm lực tài chính của doanh nghiệp để có thể đề ra chiến lược mở rộng<br /> hoạt động sản xuất kinh doanh…<br /> Với vai trò đặc biệt quan trọng của vốn bằng tiền nên tổ chức kế toán vốn<br /> bằng tiền là một trong những nội dung được các doanh nghiệp thương mại đặc biệt<br /> quan tâm. Công tác này phải được tổ chức thích ứng với quy mô vốn bằng tiền của<br /> doanh nghiệp, đặc điểm tổ chức kinh doanh cũng như gắn với nhu cầu quản lý cụ<br /> thể tại doanh nghiệp là điều có ý nghĩa hết sức to lớn trong việc nâng cao hiệu quả<br /> <br /> iii<br /> <br /> quản lý tại doanh nghiệp. Tổ chức kế toán vốn bằng tiền không đơn thuần là tổ chức<br /> một bộ phận kế toán vốn bằng tiền trong doanh nghiệp mà nó còn bao hàm cả tính<br /> nghệ thuật trong việc xác lập các yếu tố, điều kiện cũng như các mối quan hệ qua<br /> lại, các tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đảm bảo tính linh hoạt, hiệu quả và đồng<br /> bộ nhằm đạt tới mục tiêu chung là tăng cường hiệu quả sản xuất kinh doanh của<br /> doanh nghiệp.<br /> Tổ chức kế toán vốn bằng tiền bao gồm những nội dung: (1) Tổ chức bộ máy<br /> kế toán là tổ chức về nhân sự để thực hiện việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin<br /> kinh tế về các hoạt động của đơn vị. Nội dung tổ chức bộ máy kế toán bao gồm: xác<br /> định số lượng nhân viên cần phải có, yêu cầu về trình độ nghề nghiệp, bố trí và<br /> phân công nhân viên thực hiện các công việc cụ thể, xác lập mối quan hệ giữa các<br /> bộ phận kế toán với nhau cũng như giữa bộ phận kế toán với bộ phận quản lý khác<br /> có liên quan, kế hoạch công tác và việc kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch… Nói<br /> chung, tổ chức bộ máy kế toán là một trong những nội dung quan trọng hàng đầu<br /> trong tổ chức công tác kế toán ở doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp phải căn cứ<br /> vào quy mô, đặc điểm cụ thể về tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh và tổ chức<br /> quản lý cũng như căn cứ vào đội ngũ nhân viên kế toán để lựa chọn hình thức tổ<br /> chức công tác kế toán một cách phù hợp và có hiệu quả. Hiện nay các doanh nghiệp<br /> có thể lựa chọn 1 trong 3 loại hình thức tổ chức là hình thức tổ chức công tác kế<br /> toán tập trung, hình thức tổ chức công tác kế toán phân tán và hình thức tổ chức<br /> công tác kế toán vừa tập trung vừa phân tán. Đối với bộ phận kế toán vốn bằng tiền<br /> tại doanh nghiệp thường được phân công cho một số nhân viên kế toán tùy vào quy<br /> mô doanh nghiệp và yêu cầu của công việc (kế toán thanh toán, kế toán tiền gửi<br /> ngân hàng…). Mỗi người thực hiện một hoặc một số công việc nhất định dưới sự<br /> điều khiển của kế toán trưởng nhằm đảm bảo cho bộ máy kế toán của doanh nghiệp<br /> được tổ chức khoa học, hợp lý và chuyên môn hóa. (2) Chứng từ kế toán vốn bằng<br /> tiền là cơ sở để thu thập thông tin đầy đủ và chính xác về sự biến động của các loại<br /> vốn bằng tiền trong các công ty, là căn cứ để ghi sổ kế toán. Các chứng từ này được<br /> lập ở nhiều nơi, nhiều bộ phận trong doanh nghiệp kể cả bên ngoài doanh nghiệp vì<br /> <br /> iv<br /> <br /> vậy cần tổ chức luân chuyển chứng từ một cách khoa học giúp cho việc ghi sổ<br /> nhanh chóng, chính xác và kịp thời. Tùy theo từng loại chứng từ mà có trình tự luân<br /> chuyển thích hợp đảm bảo nguyên tắc nhanh chóng, kịp thời, không gây trở ngại<br /> đến công tác kế toán và thông tin của đơn vị. Vì vậy, đối với các chứng từ vốn bằng<br /> tiền cũng cần phải xây dựng, hoàn thiện quy trình luân chuyển chứng từ dưới dạng<br /> sơ đồ cho từng loại chứng từ. (3) Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản và sổ kế<br /> toán, chế độ Kế toán doanh nghiệp theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC quy định<br /> vốn bằng tiền trong các doanh nghiệp được xếp vào loại tài sản ngắn hạn và được<br /> phản ánh quan các tài khoản cấp 1 là: TK 111 “Tiền mặt”, TK 112 “Tiền gửi ngân<br /> hàng”, TK 113 “Tiền đang chuyển”. Việc xác định hệ thống tài khoản vốn bằng tiền<br /> sử dụng trong doanh nghiệp còn là cơ sở để tổ chức hệ thống sổ kế toán tổng hợp và<br /> chi tiết nhằm xử lý thông tin phù hợp với yêu cầu quản trị của doanh nghiệp. Vì<br /> vậy, kế toán trưởng của từng đơn vị phải căn cứ vào đặc điểm hoạt động của doanh<br /> nghiệp cũng như khối lượng các nghiệp vụ phát sinh vốn bằng tiền để vận dụng các<br /> tài khoản cấp I, tài khoản cấp II đã được quy định trong hệ thống tài khoản kế toán<br /> và chi tiết hóa hệ thống tài khoản kế toán về vốn bằng tiền cho phù hợp với đặc<br /> điểm sản xuất, kinh doanh, yêu cầu quản trị và thống nhất với các sổ kế toán chi tiết<br /> vốn bằng tiền của đơn vị. Về hệ thống sổ sách kế toán, theo chế độ kế toán doanh<br /> nghiệp hiện hành có 5 hình thức kế toán có thể được sử dụng trong công tác kế<br /> toán: Hình thức kế toán Nhật ký sổ cái, hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ, hình<br /> thức kế toán Nhật ký chung, hình thức kế toán Nhật ký chứng từ và hình thức kế<br /> toán máy. Mỗi hình thức kế toán được phân biệt với nhau bởi đặc trưng cơ bản về<br /> số lượng các loại sổ kế toán chi tiết, sổ kế toán tổng hợp, kết cấu sổ, trình tự và<br /> phương pháp ghi chép từng loại sổ, mối quan hệ giữa các loại sổ kế toán với nhau<br /> và giữa sổ kế toán với báo cáo kế toán. Mỗi hình thức kế toán đều có ưu nhược<br /> điểm riêng và chỉ thực sự phát huy tác dụng trong những điều kiện thích hợp. Do<br /> đó, các doanh nghiệp căn cứ vào quy mô doanh nghiệp, đặc điểm của từng loại hình<br /> hoạt động kinh doanh, khối lượng nghiệp vụ kinh tế phát sinh, yêu cầu của công tác<br /> quản lý, trình độ của cán bộ quản lý, năng lực của nhân viên kế toán và mức độ<br /> <br /> v<br /> <br /> trang bị cơ sở vật chất, phương tiện tính toán để lựa chọn áp dụng hình thức kế toán<br /> nào cho phù hợp. (4) Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán, báo cáo kế toán vốn bằng<br /> tiền cung cấp thông tin về các khoản tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, quá trình quay<br /> vòng vốn bằng tiền. Các báo cáo của vốn bằng tiền là những báo cáo bắt buộc theo<br /> chế độ báo cáo tài chính: bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết<br /> minh báo cáo tài chính. Cụ thể thông tin về vốn bằng tiền được trình bày trên các<br /> báo cáo tài chính như sau: trên bảng cân đối kế toán tại Phần Tài sản, loại A – Tài<br /> sản ngắn hạn, nhóm I “Tiền và các khoản tương đương tiền”; trong báo cáo lưu<br /> chuyển tiền tệ có trình bày dòng lưu chuyển tiền (bao gồm cả khoản tương đương<br /> tiền), bảng Thuyết minh báo cáo tài chính. Ngoài ra, vốn bằng tiền còn được trình<br /> bày chi tiết trên các báo cáo quản trị của công ty. (5) Tổ chức kiểm tra kế toán là<br /> một trong những mặt quan trọng trong tổ chức kế toán nhằm đảm bảo cho công tác<br /> kế toán được thực hiện đúng quy định, có hiệu quả và cung cấp được thông tin phản<br /> ánh đúng thực trạng của doanh nghiệp. Tiền là phương tiện thanh toán có đặc tính<br /> gọn nhẹ, dễ di chuyển, dễ mất mát. Các hoạt động thu chi tiền diễn ra thường xuyên<br /> và có biên độ giao dịch lớn, quy mô đa dạng trong khi nó chỉ chịu sự kiểm soát bên<br /> trong đơn vị mà ít chịu sự chi phối từ bên ngoài do đó rủi ro của các hoạt động này<br /> thường rất cao. Vì vậy, kế toán cần đặc biệt chú trọng việc tổ chức kiểm tra kế toán<br /> đối với phần hành này. (6) Tổ chức phân tích vốn bằng tiền trong doanh nghiệp, vốn<br /> bằng tiền được sử dụng để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Báo cáo<br /> lưu chuyển tiền tệ cung cấp cho người sử dụng biết được những hoạt động chủ yếu<br /> nào tạo ra tiền và tiền của doanh nghiệp đã được sử dụng vào mục đích gì, việc sử<br /> dụng có hợp lý hay không… Vì vậy, việc phân tích vốn bằng tiền của doanh nghiệp<br /> là công việc rất quan trọng. Nó giúp người sử dụng thông tin đánh giá tiềm năng tài<br /> chính, hiệu quả sử dụng vốn cũng như những rủi ro về khả năng thanh khoản của<br /> doanh nghiệp trong tương lai để các nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà đầu tư, cơ<br /> quan quản lý doanh nghiệp, ngân hàng và các đối tượng quan tâm tới doanh nghiệp<br /> có thể ra quyết định đúng đắn. Các tỷ suất về vốn bằng tiền thường được sử dụng để<br /> phân tích là Hệ số thanh toán ngay (tức thời), Hệ số thanh toán nhanh, Hệ số chuyển<br /> <br />