Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn: Thế giới nghệ thuật tự truyện trước 1945 qua Sống Nhờ (Mạnh Phú Tư), Những Ngày Thơ Ấu (Nguyên Hồng) và Chân Trời Cũ (Hồ Dzếnh)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> -------------------<br /> <br /> PHẠM THỊ KIM TRỌNG<br /> <br /> THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT TỰ TRUYỆN<br /> TRƯỚC 1945 QUA SỐNG NHỜ (MẠNH PHÚ TƯ),<br /> NHỮNG NGÀY THƠ ẤU (NGUYÊN HỒNG)<br /> VÀ CHÂN TRỜI CŨ (HỒ DZẾNH)<br /> <br /> Chuyên ngành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số<br /> <br /> : 60.22.34<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> <br /> KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> Đà Nẵng, Năm 2013<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI THANH TRUYỀN<br /> <br /> Phản biện 1: TS. Lê Thị Hường<br /> <br /> Phản biện 2: TS. Hà Ngọc Hòa<br /> <br /> Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt<br /> nghiệp thạc sĩ Khoa học Xã hội và Nhân văn họp tại Đại học Đà<br /> Nẵng vào ngày 15 tháng 12 năm 2013.<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận văn tại:<br /> − Trung tâm Thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng<br /> − Thư viện trường Đại học sư phạm, Đại học Đà Nẵng.<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> 1.1. Tự truyện có một vị trí đặc biệt trong nền văn học hiện đại<br /> Việt Nam nói riêng và văn học thế giới nói chung.<br /> 1.2. Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư, Hồ Dzếnh là những tác giả<br /> nổi bật của nền văn học Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945. Phần lớn<br /> sáng tác của các tác giả này được biết đến và in dấu trong tâm thức<br /> của nhiều thế hệ bạn đọc. Không chỉ lưu tâm đến đề tài người nông<br /> dân bị bần cùng hóa, bị tha hóa hay những kẻ lưu manh đô thị, họ<br /> còn tìm cho mình một dòng riêng, hướng mảng sáng tác về đề tài<br /> thiếu nhi - đối tượng đặc biệt cần được yêu thương, che chở.<br /> 1.3. Nghiên cứu thế giới nghệ thuật của tự truyện viết về đề tài<br /> thiếu nhi trước 1945 qua Sống nhờ (Mạnh Phú Tư), Chân trời cũ (Hồ<br /> Dzếnh), Những ngày thơ ấu (Nguyên Hồng), đề tài góp phần nhận<br /> diện những đặc điểm nổi bật về nội dung và hình thức nghệ thuật của<br /> ba tác phẩm, qua đó khẳng định những đóng góp của thể loại này cho<br /> văn học thiếu nhi nói riêng và văn học dân tộc nói chung.<br /> 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề<br /> Trên hành trình sáng tạo nghệ thuật của mình, Mạnh Phú Tư,<br /> Hồ Dzếnh, Nguyên Hồng đã có những đóng góp đặc sắc cho nền văn<br /> học nước nhà. Phần lớn tác phẩm của họ thu hút đông đảo bạn đọc<br /> nhiều thế hệ cũng như giới nghiên cứu, phê bình văn học.<br /> 2.1. Những nghiên cứu về sáng tác của Mạnh Phú Tư, Hồ<br /> Dzếnh, Nguyên Hồng<br /> Nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Phan trong tác phẩm Nhà văn hiện<br /> đại; Nguyễn Minh Châu trong Trang giấy trước đèn; Phan Cự Đệ<br /> trong lời giới thiệu Tuyển tập Nguyên Hồng; Trần Đăng Suyền trong<br /> <br /> 2<br /> bài viết Cá tính và phong cách nghệ thuật Nguyên Hồng; Đào Thị Lý<br /> trong bài viết Nhân vật trẻ em trong sáng tác của Nguyên Hồng<br /> trước Cách mạng tháng 8 - 1945.<br /> Cùng với Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư là một trong những đại<br /> biểu xuất sắc của nền văn học hiện đại. Xuất hiện muộn so với các<br /> nhà văn khác, tuy nhiên ông vẫn gây được chú ý, được các nhà nghiên<br /> cứu đánh giá cao những giá trị nội dung tư tưởng trong sáng tác của<br /> ông: Vũ Ngọc Phan trong Nhà văn hiện đại và Những năm tháng ấy;<br /> Nguyễn Đăng Mạnh - Bùi Duy Tân - Nguyễn Như Ý trong cuốn Từ<br /> điển tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam dùng trong nhà trường.<br /> Khác với Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư, cái tên Hồ Dzếnh lại<br /> được độc giả yêu mến với các thi phẩm nổi tiếng như Ngập ngừng,<br /> Chiều… Lặng lẽ đến với làng văn vào những năm 40 của thế kỉ<br /> trước, khắc sâu trong lòng người đọc ấn tượng về một ngòi bút luôn<br /> dạt dào xúc cảm trước cuộc sống: Bùi Giáng nhận định bài thơ Rằm<br /> tháng Giêng; Trần Hữu Tá trong Từ điển văn học; Mai Hương trong<br /> Lặng lẽ một chân tài; Hoài Anh trong tập Chân dung văn học.<br /> Nhìn chung những đánh giá về sự nghiệp và tài năng của các<br /> nhà nghiên cứu về ba tác giả rất xác đáng. Cùng với những nhà văn<br /> đương thời, họ đã góp một phần công sức của mình vào sự phát triển<br /> của nền văn xuôi hiện đại.<br /> 2.2. Những nghiên cứu về tự truyện của ba tác giả<br /> Tự truyện của Nguyên Hồng không nhiều, nhưng nó là một<br /> mảng sáng tác quan trọng trong văn nghiệp của ông. Đánh giá về tự<br /> truyện của Nguyên Hồng có: Vũ Ngọc Phan trong Nhà văn hiện đại;<br /> Thạch Lam và Bùi Hiển trong hai Lời tựa cho Những ngày thơ ấu,<br /> <br /> 3<br /> Nguyễn Đăng Mạnh trong cuốn Những bài giảng về tác gia Văn học<br /> Việt Nam hiện đại.<br /> Giống như Nguyên Hồng, trước Cách mạng tháng Tám Mạnh<br /> Phú Tư được biết đến với tiểu thuyết Làm lẽ, Nhạt tình… nhưng có lẽ<br /> đến tiểu thuyết Sống nhờ ra đời mới thực sự gây tiếng vang và độ<br /> chín muồi trong sáng tác của ông, thu hút sự chú ý của giới độc giả,<br /> giới nghiên cứu: Vũ Ngọc Phan trong cuốn Nhà văn hiện đại; Bùi<br /> Huy Phồn với bài viết Sống nhờ của Mạnh Phú Tư; Vũ Tuấn Anh Bích Thu trong Từ điển tác phẩm văn xuôi Việt Nam cuối thế kỷ XIX<br /> đến 1945; Nguyễn Đăng Mạnh, Bùi Duy Tân, Nguyễn Như Ý trong<br /> cuốn Từ điển tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam dùng trong nhà<br /> trường; Nguyễn Duy Tờ trong Sự vận động trong dòng văn học hiện<br /> thực 1930 - 1945.<br /> Xuất hiện cùng thời với Thạch Lam, Thanh Tịnh, cái tên Hồ<br /> Dzếnh người ta biết đến nhiều về thơ hơn là văn xuôi. Nhưng điều đó<br /> không ảnh hưởng gì đến hành trình lặng lẽ đi tìm con chữ của ông:<br /> Lời tựa của nhà văn Thạch Lam trong tập truyện Chân trời cũ; Kiều<br /> Thanh Quế trong Phê bình Chân trời cũ - tập truyện ngắn của Hồ<br /> Dzếnh; Trần Hữu Tá trong Hồ Dzếnh - một hồn thơ đẹp; Phong Lê<br /> trong Hồ Dzếnh với những Chân trời cũ; Nguyễn Thị Thu Trang<br /> trong Âm vang hồn thơ Hồ Dzếnh.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 3.1 Đối tượng nghiên cứu<br /> Đề tài hướng trọng tâm khám phá những đặc điểm chính trong<br /> thế giới nghệ thuật của tự truyện viết về đề tài thiếu nhi Việt Nam<br /> trước 1945 của ba tác giả Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư, Hồ Dzếnh<br /> trên hai phương diện nội dung và hình thức thể hiện.<br /> <br />