ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br />
-----------------------------------------------------<br />
<br />
TRẦN CÔNG ĐỨC<br />
<br />
LIÊN VĂN BẢN TRONG CÁC PHIM<br />
HẬU HIỆN ĐẠI CỦA WES ANDERSON<br />
Luận văn Thạc sĩ Chuyên ngành: Lý luận Lịch sử và phê bình Điện ảnh -Truyền hình<br />
Mã số: 60 21 02 31<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br />
PGS.TS Phạm Gia Lâm<br />
<br />
Hà Nội - 2016<br />
1<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
<br />
MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 5<br />
Chương 1: LIÊN VĂN BẢN TRONG VĂN HỌC VÀ ĐIỆN ẢNH HẬU HIỆN<br />
ĐẠI ................................................................................................................... 11<br />
1.1. Tổng quan về điện ảnh hậu hiện đại<br />
<br />
12<br />
<br />
1.2. Từ liên văn bản trong văn học hậu hiện đại tới liên văn bản trong điện ảnh hậu hiện đại<br />
Bookmark not defined.<br />
<br />
1.2.1. Khái niệm liên văn bản trong l{ thuyết văn học hậu hiện đạiError!<br />
<br />
Error!<br />
<br />
Bookmark<br />
<br />
not defined.<br />
1.2.2. Liên văn bản trong điện ảnh hậu hiện đại ....... Error! Bookmark not defined.<br />
1.3. Siêu truyện và siêu hư cấutrong điện ảnh hậu hiện đại<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
1.3.1. Siêu truyện và siêu hư cấu ............................... Error! Bookmark not defined.<br />
1.3.2. Bóp méo thời gian và thuyết trò chơi.............. Error! Bookmark not defined.<br />
1.4. “Ngụy tạo” và “ngoại biên” trong văn học và điện ảnh hậu hiện đại<br />
defined.<br />
<br />
Error! Bookmark not<br />
<br />
1.4.1. Khái niệm ngụy tạo .......................................... Error! Bookmark not defined.<br />
1.4.2. Khái niệm ngoại biên ...................................... Error! Bookmark not defined.<br />
1.5. Phim của Wes Anderson và điện ảnh hậu hiện đại Âu-Mỹ Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
1.5.1. Wes Anderson và phim tác giả trong điện ảnh MỹError!<br />
<br />
Bookmark<br />
<br />
not<br />
<br />
defined.<br />
1.5.2. Wes Anderson và trào lưu Làn sóng mới trong điện ảnh Pháp - ảnh hưởng từ<br />
Jean – Luc Godard ...................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
TIỂU KẾT<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
Chương 2: CÁC HÌNH THỨC LIÊN VĂN BẢN TRONG PHIM CỦA WES<br />
ANDERSON ........................................................ Error! Bookmark not defined.<br />
2.1. Chuyển thể điện ảnh<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
2<br />
<br />
2.1.1. Quan niệm chuyển thể trong điện ảnh hậu hiện đạiError!<br />
<br />
Bookmark<br />
<br />
not<br />
<br />
defined.<br />
2.1.2. Chuyển thể điện ảnh của Wes Anderson từ các tác phẩm văn học ....... Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.1.3. Dung hợp các liên văn bản trong một phim. Thủ pháp trích dẫn, cắt dán, giễu<br />
nhại ............................................................................ Error! Bookmark not defined.<br />
2.2. Liên văn bản theo đề tài, thể loại Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
2.2.1 Đề tài gia đình - Liên văn bản giữa các phim của Wes Anderson ............ Error!<br />
Bookmark not defined.<br />
2.2.2. Liên văn bản trong đề tài “đời sống khách sạn” và sự giễu nhại thể loạiError!<br />
Bookmark not defined.<br />
TIỂU KẾT<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
Chương 3: LIÊN VĂN BẢN TRONG NGHỆ THUẬTTRẦN THUẬT CỦA<br />
WES ANDERSON .............................................. Error! Bookmark not defined.<br />
3.1. Tính độc đáo trong kết cấu trần thuật của phim Wes Anderson<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
3.1.1. Tác giả - nhân vật - người kể chuyện. Điểm nhìnError! Bookmark not defined.<br />
3.1.2. Không gian ....................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
3.1.3. Thời gian .......................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
3.2. Nhân vật “ngoại biên”<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
3.2.1. Nhân vật của Wes Anderson và thuyết phản anh hùng trong điện ảnh Mỹ<br />
.................................................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
3.2.2. Những đặc điểm chung của nghệ thuật xây dựng nhân vật trong các phim của<br />
Wes Anderson ............................................................ Error! Bookmark not defined.<br />
3.3. Âm nhạc trong phim Wes Anderson<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
3.3.1. Âm nhạc – người kể chuyện ............................ Error! Bookmark not defined.<br />
3.3.2. Sự tương hợp giữa âm nhạc và hình ảnh ........ Error! Bookmark not defined.<br />
3<br />
<br />
3.3.3. Tương phản giữa âm nhạc và hình ảnh. Đối thoại và giễu nhạiError! Bookmark<br />
not defined.<br />
TIỂU KẾT<br />
<br />
Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
KẾT LUẬN .......................................................... Error! Bookmark not defined.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 16<br />
PHỤ LỤC ............................................................. Error! Bookmark not defined.<br />
<br />
4<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài<br />
1.1. Wesley Mortimer Wales “Wes” Anderson (1969- ) sinh tại Texas, là một trong<br />
những đạo diễn sáng giá của điện ảnh độc lập Mỹ. Từ bộ phim đầu tay Tên lửa chai<br />
(Bottle Rocket) năm 1996 mang đậm dấu ấn của Stanley Kubrick (đặc biệt là phim A<br />
Clockwork Orange của đạo diễn này) tới bộ phim xuất sắc Đại khách sạn Budapest (The<br />
Grand Budapest Hotel) công chiếu vào năm 2015,ông đã tạo dựng cho mình một sự<br />
nghiệp đáng ngưỡng mộ: 12 bộ phim, trong đó có tới 4 bộ phim nhận được giải Oscar ở<br />
các hạng mục khác nhau, đó là: Đại gia đình Tenenbaum (TheRoyalTenenbaums, 2001);<br />
hoạt hình Ngài cáo (Fantastic Mr. Fox, 2009), Vương quốc ánh trăng (Moonrise<br />
Kingdom, 2012) và The Grand Budapest Hotel.<br />
1.2. Từ bộ phim nhận giải Oscar đầu tiên - TheRoyalTenenbaums,W. Anderson đã<br />
xác định cho mình một phong cách riêng biệt, không lặp lại và ngày càng được khán giả<br />
yêu thích. Phong cách này cũng đã tạo được những dấu ấn riêng của ông trong dòng<br />
phim hậu hiện đại Mỹ, một khuynh hướng chủ đạo với những cách tân nghệ thuật đa<br />
dạng, táo bạo của điện ảnh độc lập và phim tác giả của Mỹ.<br />
Những phân tích cách tân nghệ thuật do liên văn bản đem lại trong các bộ phim hậu<br />
hiện đại của W. Andersonlà nhằm hướng tới định tính một trong những khuynh hướng<br />
mới của điện ảnh thế giới mà điện ảnh Việt Nam đang khao khát hoà nhập.<br />
1.3. Vấn đề liên văn bản trong phim nghệ thuật đã được một số bài viết, luận văn,<br />
luận án ở Việt Nam đề cập tới, tuy nhiên chủ yếu liên quan tới lĩnh vực chuyển thể từ tác<br />
phẩm văn học sang điện ảnh. Xem xét liên văn bản trong dòng phim hậu hiện đại, hầu<br />
như chưa có công trình nào ở Việt Nam bàn đến. Luận văn của chúng tôi đề cập tới vấn<br />
đề này trên cơ sở phân tích những bộ phim tiêu biểu của W. Anderson nhằm mở rộng<br />
khái niệm “liên văn bản”, không chỉ xem xét nó trong phạm vi chuyển thể, mà còn ở<br />
phạm vi dung hợp các thể loại nghệ thuật trong tác phẩm điện ảnh, ảnh hưởng và đối<br />
thoại giữa chúng trong lĩnh vực xử lí đề tài, thể loại, kết cấu trần thuật. Đây cũng chính<br />
5<br />
<br />