Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phạm tội có tính chất chuyên nghiệp trong luật Hình sự Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> TẠ THỊ NGÂN<br /> <br /> NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ<br /> PHẠM TỘI CÓ TÍNH CHẤT CHUYÊN NGHIỆP<br /> TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM<br /> <br /> Công trình được hoàn thành<br /> tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH Lê Văn Cảm<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> Chuyên ngành : Luật hình sự<br /> Mã số<br /> <br /> : 60 38 40<br /> Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại<br /> Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2012.<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2012<br /> <br /> 1<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận văn<br /> tại Trung tâm thông tin - Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Trung tâm tư liệu - Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2.2.3.<br /> <br /> môc lôc cña luËn v¨n<br /> Trang<br /> Trang phô b×a<br /> Lêi cam ®oan<br /> Môc lôc<br /> Danh môc c¸c b¶ng<br /> <br /> 2.2.5.<br /> <br /> më ®Çu<br /> <br /> Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph¹m<br /> <br /> 1<br /> 8<br /> <br /> téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> <br /> 1.1.<br /> 1.1.1.<br /> 1.1.2.<br /> 1.1.3.<br /> 1.2.<br /> 1.2.1.<br /> 1.2.2.<br /> 1.2.3.<br /> <br /> 2.2.4.<br /> <br /> Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> vµ ph©n biÖt nã víi c¸c h×nh thøc ®a (nhiÒu) téi ph¹m<br /> Kh¸i niÖm ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> C¸c ®Æc ®iÓm cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> Ph©n biÖt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp víi ph¹m téi<br /> nhiÒu lÇn<br /> Kh¸i l-îc sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m téi<br /> cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong luËt h×nh sù ViÖt Nam<br /> Giai ®o¹n tõ khi C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng<br /> cho ®Õn tr-íc khi Bé luËt h×nh sù n¨m 1985 ra ®êi<br /> Giai ®o¹n tõ khi Bé luËt h×nh sù n¨m 1985 ra ®êi cho ®Õn tr-íc<br /> khi ban hµnh Bé luËt h×nh sù n¨m 1999<br /> Giai ®o¹n tõ khi ban hµnh Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 cho ®Õn nay<br /> Ch-¬ng 2: C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> <br /> 8<br /> 8<br /> 12<br /> 14<br /> 16<br /> <br /> 2.3.<br /> 2.3.1.<br /> 2.3.2.<br /> <br /> 2.3.3.<br /> 2.3.4.<br /> <br /> 16<br /> 23<br /> 27<br /> 33<br /> <br /> 2.3.5.<br /> 2.3.6.<br /> <br /> chuyªn nghiÖp trong Bé luËt h×nh sù<br /> n¨m 1999 hiÖn hµnh vµ thùc tiÔn ¸p dông<br /> <br /> 2.1.<br /> 2.1.1.<br /> 2.1.2.<br /> 2.2.<br /> 2.2.1.<br /> <br /> 2.2.2.<br /> <br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> PhÇn chung cña Bé luËt h×nh sù<br /> Nguyªn t¾c xö lý ®èi víi ng-êi ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp trong Bé luËt h×nh sù<br /> Ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp lµ mét t×nh tiÕt t¨ng nÆng<br /> tr¸ch nhiÖm h×nh sù quy ®Þnh t¹i §iÒu 48 Bé luËt h×nh sù<br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> phÇn c¸c téi ph¹m cña Bé luËt h×nh sù<br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> Ch-¬ng XII- "C¸c téi x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n<br /> phÈm, danh dù cña con ng-êi" cña Bé luËt h×nh sù<br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> Ch-¬ng XIV- "C¸c téi x©m ph¹m së h÷u" cña Bé luËt h×nh sù<br /> <br /> 3<br /> <br /> 50<br /> <br /> 54<br /> 55<br /> <br /> 56<br /> 56<br /> 61<br /> <br /> 64<br /> 71<br /> <br /> 75<br /> 78<br /> <br /> 83<br /> <br /> h×nh sù viÖt nam vÒ ph¹m téi cã tÝnh<br /> chÊt chuyªn nghiÖp nh»m n©ng cao<br /> hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy<br /> <br /> 33<br /> 33<br /> <br /> 3.1.<br /> <br /> 37<br /> <br /> 3.2.<br /> <br /> 41<br /> <br /> 3.3.<br /> <br /> 41<br /> <br /> 3.3.1.<br /> 3.3.2.<br /> 3.3.3.<br /> <br /> 44<br /> <br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> Ch-¬ng XVI- "C¸c téi x©m ph¹m trËt tù qu¶n lý kinh tÕ" cña<br /> Bé luËt h×nh sù<br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> Ch-¬ng XVIII- "C¸c téi ph¹m vÒ ma tóy" cña Bé luËt h×nh sù<br /> C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong<br /> Ch-¬ng XIX- "C¸c téi x©m ph¹m an toµn c«ng céng, trËt tù<br /> c«ng céng" cña Bé luËt h×nh sù<br /> Thùc tiÔn ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n<br /> Nh÷ng v-íng m¾c, sai lÇm trong viÖc ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi<br /> cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n<br /> Thùc tiÔn ¸p dông t×nh tiÕt "ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp" trong ho¹t ®éng xÐt xö c¸c téi ph¹m bu«n b¸n ng-êi<br /> cña Tßa ¸n<br /> Thùc tiÔn ¸p dông "t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp"<br /> trong ho¹t ®éng xÐt xö c¸c téi x©m ph¹m së h÷u cña Tßa ¸n<br /> Thùc tiÔn ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp trong ho¹t ®éng xÐt xö c¸c téi x©m ph¹m trËt tù<br /> qu¶n lý kinh tÕ cña Tßa ¸n<br /> Thùc tiÔn ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp trong ho¹t ®éng xÐt xö c¸c téi ph¹m vÒ ma tóy cña Tßa ¸n<br /> Thùc tiÔn ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> trong ho¹t ®éng xÐt xö c¸c vô ¸n x©m ph¹m an toµn c«ng céng,<br /> trËt tù c«ng céng cña Tßa ¸n<br /> Ch-¬ng 3: Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt<br /> <br /> Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù<br /> ViÖt Nam vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ<br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> N©ng cao chÊt l-îng trong ho¹t ®éng ®Êu tranh phßng ngõa vµ chèng<br /> c¸c lo¹i téi ph¹m cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp cña c¸c c¬ quan t- ph¸p<br /> §èi víi c¬ quan C«ng an<br /> §èi víi Tßa ¸n nh©n d©n<br /> §èi víi ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n<br /> kÕt luËn<br /> danh môc tµi liÖu tham kh¶o<br /> <br /> 4<br /> <br /> 83<br /> 86<br /> 88<br /> 88<br /> 91<br /> 92<br /> 95<br /> 97<br /> <br /> më ®Çu<br /> 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu<br /> Trong ®iÒu kiÖn §¶ng vµ Nhµ n-íc ta chñ tr-¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ<br /> tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh së h÷u, c¸c<br /> thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt vµ ®Òu ®-îc Nhµ n-íc b¶o hé nªn<br /> Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 còng ®· cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi t×nh<br /> h×nh míi. Trong sè c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®· ®-îc quy ®Þnh t¹i<br /> kho¶n 1 §iÒu 48 cã ba t×nh tiÕt míi ®-îc bæ sung lµ: t×nh tiÕt "ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp", "ph¹m téi cã tÝnh chÊt c«n ®å", vµ t×nh tiÕt "x©m ph¹m tµi s¶n cña<br /> Nhµ n-íc". Trong ®ã, t×nh tiÕt "ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp" ®-îc bæ sung<br /> nh»m môc ®Ých ®Êu tranh mét c¸ch m¹nh mÏ ®èi víi nh÷ng ®èi t-îng coi viÖc ph¹m<br /> téi nh- mét nghÒ kiÕm sèng- mét lo¹i hµnh vi ph¹m téi ®ang diÔn ra mét c¸ch rÊt<br /> phæ biÕn do ¶nh h-ëng tiªu cùc tõ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. H¬n<br /> n÷a, viÖc quy ®Þnh nµy còng n¶y sinh tõ ®ßi hái cña thùc tiÔn ®Êu tranh phßng,<br /> chèng téi ph¹m trong thêi gian qua lµ cÇn ph¶i cã chÕ tµi xö lý nghiªm kh¾c ®Ó<br /> r¨n ®e nh»m c¶i t¹o, gi¸o dôc ®èi víi h×nh thøc ph¹m téi nguy hiÓm nµy.<br /> Tuy nhiªn, do lµ mét quy ®Þnh míi trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 nªn<br /> trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam, vÊn ®Ò ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp vÉn ch-a ®-îc quan t©m, nghiªn cøu mét c¸ch s©u s¾c, ®Çy ®ñ, cã hÖ<br /> thèng vµ toµn diÖn. Cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®-îc lµm s¸ng tá ®Ó cã quan ®iÓm<br /> <br /> lý quan träng, mµ cßn lµ vÊn ®Ò mang tÝnh cÊp thiÕt. §©y còng lµ lý do luËn<br /> chøng cho viÖc chóng t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc<br /> tiÔn vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong luËt h×nh sù ViÖt Nam" lµm<br /> luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc cña m×nh.<br /> 2. T×nh h×nh nghiªn cøu<br /> Lµ mét ®iÓm míi cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 so víi Bé luËt h×nh sù n¨m<br /> 1985, vÊn ®Ò ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp vÉn ch-a ®-îc nghiªn cøu mét<br /> c¸ch ®ång bé, cã hÖ thèng vµ toµn diÖn. T¹i ViÖt Nam, vÊn ®Ò ph¹m téi cã tÝnh<br /> chÊt chuyªn nghiÖp ®· ®-îc ®Ò cËp, ph©n tÝch trong mét sè gi¸o tr×nh vµ s¸ch<br /> tham kh¶o nh-: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ<br /> Néi, 2003; Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam (PhÇn chung), Nxb §¹i häc Quèc<br /> gia, Hµ Néi, 1997; Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam (PhÇn chung), tËp thÓ t¸c<br /> gi¶ do TSKH. Lª C¶m chñ biªn, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2001 vµ 2003 (t¸i<br /> b¶n lÇn thø nhÊt); Téi ph¹m häc nhËp m«n, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2009<br /> cña TS. D-¬ng TuyÕt Miªn; Téi ph¹m vµ cÊu thµnh téi ph¹m, Nxb C«ng an nh©n<br /> d©n, Hµ Néi, 2010, cña GS.TS NguyÔn Ngäc Hßa; B×nh luËn khoa häc Bé luËt<br /> h×nh sù 1999- PhÇn chung, Nxb Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2000 cña ThS. §inh<br /> V¨n QuÕ; B×nh luËn khoa häc Bé luËt h×nh sù n¨m 1999, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia,<br /> Hµ Néi, 2008, do TS. U«ng Chu L-u (chñ biªn); Thùc tiÔn ¸p dông c¸c t×nh tiÕt<br /> t¨ng nÆng, gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong c«ng t¸c xÐt xö cña Tßa ¸n vµ<br /> <br /> thèng nhÊt vµ ®Çy ®ñ nh- vÒ kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn ¸p dông t×nh tiÕt<br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp theo quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù. MÆt<br /> kh¸c, thùc tiÔn ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp còng ®· ®Æt<br /> ra nhiÒu v-íng m¾c ®ßi hái khoa häc luËt h×nh sù ph¶i nghiªn cøu, gi¶i quyÕt<br /> nh- c¨n cø ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, tiªu chÝ x¸c<br /> ®Þnh møc ®é chuyªn nghiÖp cña hµnh vi ph¹m téi, tiªu chÝ ph©n biÖt t×nh tiÕt<br /> <br /> mét sè kiÕn nghÞ, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao,<br /> <br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp víi c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh<br /> sù kh¸c t¹i §iÒu 48 Bé luËt h×nh sù v.v...<br /> V× vËy, viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu s©u s¾c h¬n n÷a nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ<br /> <br /> nhiÖm h×nh sù trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 vµ mét sè kiÕn nghÞ, cña TrÞnh TiÕn<br /> <br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong ph¸p luËt h×nh sù ®Ó ®-a ra kiÕn nghÞ<br /> <br /> h×nh sù vµ h-íng kh¾c phôc, cña Hå Sü S¬n, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 16, 2008;<br /> <br /> vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh<br /> <br /> Mét sè vÊn ®Ò cÇn chó ý khi ¸p dông c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng, gi¶m nhÑ tr¸ch<br /> <br /> nµy trong giai ®o¹n hiÖn nay kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa lý luËn - thùc tiÔn vµ ph¸p<br /> <br /> nhiÖm h×nh sù, cña §inh V¨n QuÕ, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 04, 2010.<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2009, tËp thÓ t¸c gi¶ do ThS. §inh V¨n QuÕ lµm chñ nhiÖm;…<br /> Ngoµi ra, vÊn ®Ò ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp cßn ®-îc ®Ò cËp ë c¸c<br /> møc ®é kh¸c nhau trong c¸c c«ng tr×nh cña mét sè t¸c gi¶ kh¸c nh-: VÒ viÖc ¸p<br /> dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, cña Vò Thµnh Long, T¹p chÝ<br /> Tßa ¸n nh©n d©n, sè 20, 2006; VÒ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ vµ t¨ng nÆng tr¸ch<br /> ViÖt, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 13, 2004; Nh÷ng h¹n chÕ trong c¸c quy ®Þnh<br /> cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 vÒ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm<br /> <br /> 6<br /> <br /> Tuy nhiªn, tÊt c¶ nh÷ng nghiªn cøu trªn ®©y cña c¸c t¸c gi¶ míi ë d-íi<br /> d¹ng lµ c¸c bµi viÕt ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc chuyªn ngµnh, lµ mét phÇn,<br /> <br /> sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn vµ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông<br /> t×nh tiÕt nµy trong c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m ë n-íc ta.<br /> <br /> môc trong c¸c gi¸o tr×nh, s¸ch tham kh¶o hay s¸ch b×nh luËn, hoÆc míi chØ xem<br /> <br /> 5. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> <br /> xÐt vÊn ®Ò ë cÊp ®é trao ®æi ý kiÕn. Cã nghÜa lµ cho ®Õn nay trong khoa häc luËt<br /> <br /> Nh÷ng c¬ së lý luËn cña luËn v¨n lµ c¸c thµnh tùu cña c¸c chuyªn ngµnh khoa<br /> <br /> h×nh sù cña ViÖt Nam ch-a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu nµo ®Ò cËp ®Õn chÕ ®Þnh<br /> <br /> häc ph¸p lý nh-: luËt h×nh sù, téi ph¹m häc, luËt tè tông h×nh sù trong c¸c c«ng tr×nh<br /> <br /> nµy mét c¸ch t-¬ng ®èi cã hÖ thèng, t-¬ng ®èi ®ång bé vµ ë cÊp ®é mét luËn v¨n<br /> <br /> nghiªn cøu, s¸ch chuyªn kh¶o vµ c¸c bµi ®¨ng trªn t¹p chÝ cña c¸c nhµ khoa häc -<br /> <br /> th¹c sÜ hay mét luËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc.<br /> <br /> luËt gia ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi, còng nh- c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n-íc vµ<br /> <br /> 3. Ph¹m vi vµ môc ®Ých nghiªn cøu<br /> <br /> nh÷ng gi¶i thÝch thèng nhÊt cã tÝnh chÊt chØ ®¹o cña thùc tiÔn xÐt xö thuéc lÜnh vùc<br /> <br /> LuËn v¨n nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¹m téi cã tÝnh<br /> <br /> ph¸p luËt h×nh sù do Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao hoÆc (vµ) c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt<br /> <br /> chÊt chuyªn nghiÖp trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999, d-íi gãc ®é ph¸p luËt h×nh<br /> <br /> ë Trung -¬ng ban hµnh cã liªn quan ®Õn chÕ ®Þnh ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp.<br /> <br /> sù, ®ång thêi luËn v¨n còng cã ®Ò cËp ®Õn mét sè c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt<br /> chuyªn kh¸c nh»m hç trî cho viÖc gi¶i quyÕt nhiÖm vô vµ ®èi t-îng nghiªn cøu.<br /> <br /> Ngoµi ra, luËn v¨n còng ®· sö dông mét sè ph-¬ng ph¸p tiÕp cËn ®Ó lµm<br /> s¸ng tá vÒ mÆt khoa häc tõng vÊn ®Ò t-¬ng øng, ®ã lµ c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn<br /> <br /> Ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò míi, cã nhiÒu néi dung<br /> <br /> cøu nh-: lÞch sö, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp…§ång thêi, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi<br /> <br /> liªn quan ®Õn c¸c chÕ ®Þnh kh¸c cña Bé luËt h×nh sù. Bëi vËy, môc ®Ých cña luËn<br /> <br /> cßn dùa vµo sè liÖu thèng kª trong c¸c b¸o c¸o cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, Bé<br /> <br /> v¨n lµ lµm s¸ng tá mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ mÆt lý luËn nh÷ng néi dung c¬ b¶n<br /> <br /> C«ng an vµ mét sè c¸c vô ¸n h×nh sù trong thùc tiÔn xÐt xö, còng nh- th«ng tin<br /> <br /> cña vÊn ®Ò ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp theo luËt h×nh sù ViÖt Nam vµ<br /> <br /> trªn m¹ng Internet ®Ó ph©n tÝch, tæng hîp c¸c tri thøc khoa häc luËt h×nh sù vµ<br /> <br /> viÖc ¸p dông chÕ ®Þnh nµy trong thùc tiÔn, x¸c ®Þnh nh÷ng bÊt cËp vµ tõ ®ã ®-a ra<br /> <br /> luËn chøng c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu.<br /> <br /> c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh nµy trong ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam.<br /> 4. NhiÖm vô nghiªn cøu<br /> <br /> 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n<br /> ý nghÜa lý luËn - thùc tiÔn quan träng cña luËn v¨n lµ ë chç t¸c gi¶ ®· lµm<br /> <br /> Tõ môc ®Ých nghiªn cøu nªu trªn, t¸c gi¶ luËn v¨n tËp trung gi¶i quyÕt c¸c<br /> vÊn ®Ò sau:<br /> <br /> râ kh¸i niÖm, b¶n chÊt ph¸p lý vµ c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp, néi dung vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông cña t×nh tiÕt nµy trªn c¬ së xem<br /> <br /> VÒ mÆt lý luËn, nghiªn cøu kh¸i niÖm, c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ph¹m téi cã<br /> <br /> xÐt c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù hiÖn hµnh, ®ång thêi ®-a ra c¸c kiÕn nghÞ<br /> <br /> tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, sù kh¸c nhau gi÷a t×nh tiÕt t¨ng nÆng ph¹m téi cã t×nh<br /> <br /> hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp ë khÝa c¹nh lËp<br /> <br /> chÊt chuyªn nghiÖp víi c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù kh¸c, ý nghÜa<br /> <br /> ph¸p vµ viÖc ¸p dông chóng trong thùc tiÔn.<br /> <br /> cña viÖc quy ®Þnh ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp víi tÝnh chÊt lµ mét t×nh<br /> <br /> §Æc biÖt, ®Ó gãp phÇn cô thÓ hãa h¬n n÷a chÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n-íc<br /> <br /> tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù; nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> <br /> ta vµ ®Ó phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña thùc tiÔn xÐt xö vµ ph¸p luËt h×nh sù c¸c<br /> <br /> chuyªn nghiÖp trong PhÇn c¸c téi ph¹m cña Bé luËt h×nh sù hiÖn hµnh ®Ó lµm<br /> <br /> n-íc, t¸c gi¶ luËn v¨n kiÕn nghÞ bæ sung nh÷ng téi danh cã thÓ quy ®Þnh t×nh tiÕt<br /> <br /> s¸ng tá b¶n chÊt vµ néi dung ph¸p lý cña chÕ ®Þnh ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> <br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp lµ t×nh tiÕt ®Þnh khung h×nh ph¹t, nh-ng l¹i<br /> <br /> nghiÖp trong luËt h×nh sù ViÖt Nam.<br /> <br /> ch-a ®-îc nhµ lµm luËt n-íc ta quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 hiÖn hµnh.<br /> <br /> VÒ mÆt thùc tiÔn, nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ viÖc ¸p dông t×nh tiÕt ph¹m téi cã<br /> <br /> Ngoµi ra, ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, ®©y lµ nghiªn<br /> <br /> tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong thùc tiÔn xÐt xö cña Tßa ¸n, ®ång thêi ph©n tÝch<br /> <br /> cøu chuyªn kh¶o ®ång bé ®Çu tiªn ë cÊp ®é mét luËn v¨n th¹c sÜ ®Ò cËp ®Õn vÊn<br /> <br /> nh÷ng tån t¹i xung quanh viÖc ¸p dông chÕ ®Þnh nµy nh»m ®Ò xuÊt vµ luËn chøng<br /> <br /> ®Ò ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam;<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> do ®ã nã cßn cã ý nghÜa lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c<br /> nghiªn cøu khoa häc, gi¶ng d¹y; nghiªn cøu sinh, häc viªn cao häc vµ sinh viªn<br /> thuéc chuyªn ngµnh luËt nãi chung, luËt h×nh sù nãi riªng.<br /> 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n<br /> Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña<br /> luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng:<br /> Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp.<br /> Ch-¬ng 2: C¸c quy ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong Bé<br /> luËt h×nh sù vµ thùc tiÔn ¸p dông.<br /> Ch-¬ng 3: Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ<br /> ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp.<br /> Ch-¬ng 1<br /> Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph¹m téi<br /> cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> 1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp vµ<br /> ph©n biÖt nã víi c¸c h×nh thøc ®a (nhiÒu) téi ph¹m<br /> 1.1.1. Kh¸i niÖm ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> D-íi gãc ®é khoa häc luËt h×nh sù, kh¸i niÖm ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp cã thÓ ®-îc ®Þnh nghÜa nh- sau: Ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp lµ<br /> hµnh vi cña mét ng-êi lÊy viÖc ph¹m téi lµm nghÒ sèng, lÊy kÕt qu¶ cña viÖc<br /> ph¹m téi lµm nguån thu nhËp chÝnh vµ ®· cè ý ph¹m téi nhiÒu lÇn vÒ mét hoÆc<br /> c¸c téi ph¹m, kh«ng ph©n biÖt ®· bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hay ch-a bÞ<br /> truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù nÕu ch-a hÕt thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù<br /> hoÆc ch-a ®-îc xãa ¸n tÝch.<br /> 1.1.2. C¸c ®Æc ®iÓm cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp<br /> T¸c gi¶ luËn v¨n nªu ra mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp nh- sau:<br /> Thø nhÊt, ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp lµ mét trong nh÷ng t×nh tiÕt<br /> t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ t×nh tiÕt ®Þnh khung h×nh ph¹t ®-îc quy ®Þnh<br /> trong Bé luËt h×nh sù.<br /> <br /> 9<br /> <br /> Thø hai, ng-êi ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp theo thùc tiÔn xÐt xö lµ<br /> ng-êi ph¶i ph¹m téi tõ 05 lÇn trë lªn vÒ cïng mét téi ph¹m; ®©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn,<br /> cã tÝnh tiªn quyÕt.<br /> Thø ba, ®Æc ®iÓm cã tÝnh ®Æc tr-ng nhÊt cña ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp, lµ ng-êi ph¹m téi ph¶i lÊy viÖc ph¹m téi lµ ph-¬ng tiÖn kiÕm sèng, lÊy<br /> kÕt qu¶ cña c¸c lÇn ph¹m téi lµ nguån thu nhËp chÝnh, lµ nguån sèng chÝnh.<br /> 1.1.3. Ph©n biÖt ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp víi ph¹m téi nhiÒu lÇn<br /> Nh÷ng ®iÓm gièng nhau: Ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp vµ ph¹m téi<br /> nhiÒu lÇn cã mét sè ®Æc ®iÓm gièng nhau c¬ b¶n: Thø nhÊt, chóng ®Òu lµ c¸c t×nh<br /> tiÕt t¨ng nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong PhÇn chung, lµ t×nh tiÕt ®Þnh khung h×nh<br /> ph¹t trong PhÇn c¸c téi ph¹m cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999; thø hai, ng-êi ph¹m<br /> téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp vµ ng-êi ph¹m téi nhiÒu lÇn, ®Òu lµ ng-êi ®· ph¶i<br /> ph¹m téi tõ 02 lÇn trë lªn vÒ cïng mét téi ph¹m..<br /> Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: Gi÷a ph¹m téi nhiÒu lÇn vµ ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp còng cã mét sè ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n: Thø nhÊt, ®èi víi ph¹m<br /> téi nhiÒu lÇn, th× chØ cÇn 02 lÇn ng-êi thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi x©m ph¹m ®Õn<br /> cïng mét kh¸ch thÓ vµ mçi lÇn ®Òu ®· cÊu thµnh mét téi ph¹m vµ ®-îc ®-a ra xÐt<br /> xö cïng mét lÇn trong cïng mét vô ¸n. Cßn ®èi víi ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn<br /> nghiÖp, th× ph¶i ®ñ tõ 05 lÇn ph¹m téi trë lªn theo nh- h-íng dÉn t¹i NghÞ quyÕt<br /> sè 01/2006/NQ-H§TP vµ kh«ng ph©n biÖt c¸c lÇn ph¹m téi nµy ®· bÞ xÐt xö hay<br /> ch-a bÞ xÐt xö chØ cÇn vÉn n»m trong thêi hiÖu truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ<br /> ch-a ®-îc xãa ¸n tÝch mµ th«i; thø hai, ®èi víi tr-êng hîp ph¹m téi cã tÝnh chÊt<br /> chuyªn nghiÖp th× ng-êi ph¹m téi ph¶i lÊy c¸c lÇn ph¹m téi lµm nghÒ sèng vµ lÊy<br /> kÕt qu¶ cña viÖc ph¹m téi lµm nguån sèng chÝnh. Cßn ®èi víi ph¹m téi nhiÒu lÇn,<br /> chØ cÇn ph¹m téi 02 lÇn trë lªn vÒ cïng mét téi, c¸c téi nµy ®Òu ch-a bÞ truy cøu<br /> tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ ®-îc ®-a ra xÐt xö cïng mét lÇn trong cïng mét vô ¸n.<br /> 1.2. Kh¸i l-îc sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m téi<br /> cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong luËt h×nh sù ViÖt Nam<br /> 1.2.1. Giai ®o¹n tõ khi C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng cho<br /> ®Õn tr-íc khi Bé luËt h×nh sù n¨m 1985 ra ®êi<br /> T¸c gi¶ luËn v¨n tr×nh bµy kh¸i l-îc sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng quy<br /> ®Þnh vÒ ph¹m téi cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp trong luËt h×nh sù ViÖt Nam tõ n¨m<br /> 1946 ®Õn tr-íc khi Bé luËt h×nh sù n¨m 1985 ra ®êi.<br /> <br /> 10<br /> <br />