Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng, phát triển đội ngũ công chức chất lượng cao tại các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm nâng cao vai trò của quản lý nhà nước đối với trường mầm non trên địa bàn Quận trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……/…… …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRÚC QUỲNH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THANH XUÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội - 2023
Công trình đƣợc hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. ĐẶNG KHẮC ÁNH Phản biện 1: TS. Đặng Thị Minh Phản biện 2: PGS.TS. Trương Quốc Chính Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 8B, Nhà G - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 phố Nguyễn Chí Thanh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Thời gian: Vào hồi 08giờ 30 phút, ngày 04 tháng 7 năm 2023 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Giáo dục là một hoạt động có tính xã hội rộng lớn trong đó nó đóng vai trò không chỉ nâng cao dân trí mà còn góp phần tạo ra hệ thống giá trị xã hội mới và trực tiếp cung cấp nguồn nhân lực có trình độ trong việc phát triển kinh tế - xã hội. Đảng và Nhà nước ta luôn nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác giáo dục và xác định phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm năng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Nhà nước luôn quan tâm đến sự phát triển của các bậc học, cấp học trong toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non là bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân, thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi nhằm phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những nhân tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một. Cấp học này có một vị trí đặc biệt không chỉ vì nó là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục mà đối tượng của hoạt động giáo dục cũng đặc biệt. Đó là trẻ em với sự phát triển về trí tuệ và thể chất ở giai đoạn sơ khởi của quá trình phát triển. Nó đòi hỏi Nhà nước phải đặc biệt quan tâm và có cơ chế quản lý đặc thù nhằm tạo ra những đột phá hiệu quả, xây dựng một nền tảng vững chắc cho cả tiến trình phát triển thông qua giáo dục nhà trường. Hiện nay, trên địa bàn Quận Thanh Xuân có 19 trường mầm non công lập. Những năm qua dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội, trực tiếp là sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quận uỷ, Uỷ ban nhân dân quận Thanh Xuân, chất lượng quản lý các trường mầm non trên địa bàn Quận đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Các trường mầm non hàng năm đã có nhiều cố gắng tổ chức thực hiện tốt Điều lệ trường mầm non. Nhiều trường mầm non trong Quận đảm bảo đầy đủ các thủ tục về mặt tổ chức, hành chính của một trường mầm non theo Điều lệ quy định. Thực tế
2 nhiều nhà trường đã biết bám sát Điều lệ để tổ chức thực hiện tốt các nội dung công tác về chăm sóc giáo dục trẻ. Cơ bản, đội ngũ cán bộ quản lý được bố trí đủ cho các nhà trường mầm non. Công tác quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn Quận trong bối cảnh đại dịch Covid -19 hiện nay trong việc duy trì và đảm bảo bảo chất lượng chăm sóc - nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Tuy nhiên, trong công tác quản lý các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân cũng còn một số hạn chế: Đối với người quản lý thì việc linh hoạt trong áp dụng các phương pháp quản lý nhân sự là việc vô cùng quan trọng. Hiện nay, nhiều Hiệu trưởng các trường mầm non chưa xem trọng việc xây dựng kỹ năng sử dụng các phương pháp trong quản lý nên hiệu quả mang lại chưa cao; còn nhiều lúng túng và bất cập trong xử lý các vụ việc dẫn đến việc không thuận lòng cấp dưới; việc chỉ đạo trong các trường mầm non còn nhiều tồn tại; nhiều cán bộ quản lý chưa thực sự trau dồi, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nên hiệu quả quản lý chưa cao hoặc năng lực quản lý chưa tương xứng với trình độ đào tạo; công tác tham mưu cho các cấp chính quyền còn nhiều hạn chế; việc phối hợp với các bậc phụ huynh chưa thật sự mật thiết và hiệu quả nên chất lượng trong công tác quản lý chưa được như mong muốn. Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng quản lý giáo dục nói chung, chất lượng quản lý các trường công lập trên địa bàn Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội nói riêng, đồng thời trên cơ sở vận dụng những kiến thức đã được học, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Giáo dục, đào tạo nói chung và giáo dục mầm non nói riêng là lĩnh vực đặc biệt quan trọng, có ảnh hưởng tới nhiều mặt, tới mọi đối tượng của xã hội do đó cũng nhận được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Có thể chỉ ra một số nghiên cứu quan trọng trong lĩnh vực này phản ánh thực trạng nghiên cứu vấn đề sau đây:
3 Cuốn sách Giáo dục học mầm non: Những vấn đề lý luận chung của “giáo dục học mầm non” [1] tác giả Đào Thanh Âm đã làm rõ đối tượng, nhiệm vụ và phương pháp của giáo dục mầm non; chỉ rõ những nội dung về nghiên cứu giáo dục và sự phát triển nhân cách; phân tích sơ lược một số tư tưởng giáo dục trong lịch sử giáo dục thế giới, mục tiêu giáo dục mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam. Cuốn sách Quản lý giáo dục Việt Nam: Đổi mới và phát triển ( 2 0 1 6 ) [ 2 5 ] tác giả Nguyễn Mạnh Hùng làm chủ biên đã khái quát về tiến trình đổi mới giáo dục Việt Nam, yêu cầu tái cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân theo các xu hướng mở. Từ đó, các tác giả bắt đầu làm rõ một số nội dung phân cấp về quản lý nhà nước, quản lý nhà trường theo mô hình tự chủ, tự chịu trách nhiệm; đề cập đến nội dung xã hội hóa và thiết lập mối quan hệ đối tác công – tư trong giáo dục. Cuốn sách “Quản lý giáo dục”(2019) [23] của tác giả Bùi Minh Hiền đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý giáo dục, các khái niệm căn bản, đặc trưng,yêu cầu, các yếu tố chi phối và nội dung của hoạt động quản lý giáo dục. Trên cơ sở phân tích một số kinh nghiệm có tính quốc tế về quản lý giáo dục, so sánh đối chiếu với hoạt động quản lý giáo dục trong nước để đúc rút những giá trị tham chiếu cốt lõi, từ đó xây dựng các giải pháp tăng cường hoạt động quản lý giáo dục Việt Nam trong xu hướng phát triển. Luận án tiến sĩ Quản lý công năm 2019 của Phạm Thị Tuyết Minh “Quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”[28]. Tác giả quan niệm quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non tư thục là tổng thể hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm định hướng, điều tiết, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục mầm non tư thục hoạt động hiệu quả, đúng quy định pháp luật và đảm bảo chất lượng đáp ứng nhu cầu xã hội và các mục tiêu của giáo dục mầm non. Trên cơ sở
4 lý luận, tác giả phân tích những thành tựu và hạn chế trong quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Từ quan điểm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, luận án đề xuất 6 giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn thành phố. Luận văn Thạc sỹ Kinh tế, trường Đại học Đà Nẵng, năm 2012 của Lê Thị Nam Phương, “Phát triển dịch vụ Giáo dục mầm non ngoài công lập trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” [29]. Trong nghiên cứu này, tác giả tập trung phản ánh và trình bày về tầm quan trọng của quá trình xã hội hóa giáo dục, đặc biệt nhấn mạnh đến việc hình thành và phát triển của dịch vụ Giáo dục mầm non ngoài công lập tại thành phố Đà Nẵng. Song song với đó là sự phát triển về cơ sở vật chất giáo dục, công nghệ quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục và gia tăng về đội ngũ giáo viên, cán bộ, nhân viên quản lý ở khu vực Giáo dục mầm non ngoài công lập. Các công trình nghiên cứu trên có mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu, cách tiếp cận khác nhau, nhưng chủ yếu nghiên cứu thực trạng cấp thiết, chưa nêu rõ công tác quản lý của nhà nước đến giáo dục mầm non, hay chưa chỉ rõ yếu kém từ khâu quản lý dẫn đến việc thực thi các đề án của chính phủ vấp phải trở ngại khó khăn. Và đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu một cách có hệ thống về quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Chính vì vậy, tác giả luận văn chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu với mong muốn góp một phần công sức luận giải vấn đề này. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Mục đích của nghiên cứu là tăng cường quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân đặc biệt là khi có tác động của đại dịch Covid -19.
5 - Nhiệm vụ: Để đạt được mục tiêu của luận văn đề ra, cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau: - Hệ thống hoá cơ sở lý luận quản lý nhà nước về giáo dục mầm non ở cấp quận hiện nay. - Phân tích thực trạng chất lượng của quản lý nhà nước đối với trường mầm non trên địa bàn quận Thanh Xuân trong thời gian gần đây. - Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng, phát triển đội ngũ công chức chất lượng cao tại các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. - Đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm nâng cao vai trò của quản lý nhà nước đối với trường mầm non trên địa bàn Quận trong giai đoạn hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Đề tài được nghiên cứu tại địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. + Phạm vi thời gian: Từ năm 2020 đến nay (Từ khi đại dịch Covid-19 khởi phát tại Việt Nam) 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận: Luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật lịch sử, duy vật biện chứng; dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
6 trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về Giáo dục; Luật Giáo dục 2019, một số văn bản, chương trình mục tiêu, đề án phát triển giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng của quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp nghiên cứu cụ thể được sử dụng trong quá trình nghiên cứu bao gồm: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tác giả tiến hành thu thập các tài liệu đã xuất bản liên quan tới vấn đề nghiên cứu, tìm hiểu và phân tích các tài liệu này để qua đó khái quát những vấn đề liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài. - Phương pháp điều tra bằng hình thức phát phiếu điều tra và khảo sát thực tế để đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Khảo sát được tiến hành với đối tượng là giáo viên, hiệu trưởng, hiệu phó các trường mầm non công lập trên điaị bàn quận Thanh Xuân và cán bộ quản lý giáo dục trên địa bàn quận với quy mô 300 phiếu, thu về được 251 phiếu. - Phương pháp phân tích, thống kê và tổng hợp kết quả điều tra để rút ra kết luận về mặt được, mặt còn hạn chế trong công tác quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, từ đó tìm ra những giải pháp phù hợp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về lý luận Hệ thống hóa lý luận về quản lý nhà nước đối với trường mầm non, trong đó phát triển khái niệm quản lý nhà nước đối với trường mầm non; xác định các yêu cầu về phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý theo tiêu chuẩn hiện hành. Bổ sung cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với trường mầm non phù hợp với nội dung, nhiệm vụ của nhà quản lý và yêu cầu của thực tế ở cơ sở giáo dục mầm non.
7 6.2. Về thực tiễn Xác định rõ những ưu điểm và hạn chế về thực trạng quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, chỉ ra những nguyên nhân của hạn chế, bất cập. Các giải pháp được đề xuất có tính cần thiết và khả thi cao, có thể áp dụng có hiệu quả vào thực tiễn quản lý các trường mầm non trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 hiện nay. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử dụng tham khảo trong việc điều hành, xây dựng chính sách và các giải pháp để tăng cường quản lý nhà nước đối với các trường mầm non nói chung và các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục, cấu trúc nội dung gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non công lập. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay. Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng quản lý các trường mầm non công lập trên địa bàn Quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP 1. Khái quát quản lý nhà nƣớc đối với trƣờng mầm non công lập 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Quản lý nhà nước
8 Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyển lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện nhằm xác lập một trật tự ổn định và phát triển xã hội theo những mục tiêu mà nhà nước đã xác định. 1.1.2. Giáo dục mầm non và trường mầm non công lập Giáo dục mầm non: Theo quy định tại Điều 23, Luật Giáo dục năm 2019 đã chỉ ra: “Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người Việt Nam, thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 03 tháng tuổi đến 06 tuổi. Giáo dục mầm non nhằm phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một”. [33] Trường mầm non công lập: Theo Điều 4 Thông tư số 52/2020/TT-BGDĐT quy định về các loại hình trường mầm non, trường mầm non công lập là trường giáo dục trẻ em ở độ tuổi từ 0 – 6 tuổi do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu. [9] 1.1.3. Quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập Quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập là việc nhà nước thực hiện quyền lực công để điều hành, điều chỉnh toàn bộ các hoạt động giáo dục trong phạm vi toàn xã hội để tạo ra những điều kiện tối ưu cho các trường mầm non công lập thực hiện mục tiêu Giáo dục và đào tạo, có mạng lưới quản lý chuyên môn từ cấp Bộ xuống các trường mầm non. [4] 1.2. Vị trí, vai trò của quản lý nhà nƣớc đối với trƣờng mầm non công lập Vai trò của quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập được thể hiện ở những mặt chủ yếu sau:
9 Thứ nhất, quản lý nhà nước hiện thực hóa các mục tiêu, chiến lược về giáo dục mầm non nói riêng, giáo dục nói chung của Đảng và Nhà nước. Thứ hai, quản lý nhà nước thông qua điều hành các hoạt động kinh tế - xã hội, trực tiếp tạo ra các nguồn lực vật chất, kỹ thuật, khoa học công nghệ góp phần rất lớn trong việc đạt được các mục tiêu giáo dục nói chung, giáo dục mầm non ở trường công lập nói riêng ở mức tối đa gắn với hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước. Thứ ba, quản lý nhà nước duy trì và thúc đẩy giáo dục, giáo dục mầm non ở trường công lập phát triển theo đúng định hướng của Nhà nước. Thứ tư, quản lý nhà nước đảm bảo cung cấp dịch vụ giáo viên mầm non cho toàn bộ xã hội, hỗ trợ hoặc tài trợ cho các đối tượng xã hội không đủ điều kiện để thụ hưởng dịch vụ giáo dục, đặc biệt là học sinh, sinh viên nghèo, con em gia đình chính sách... 1.3. Nội dung quản lý nhà nƣớc đối với trƣờng mầm non công lập 1.3.1. Xây dựng, ban hành hệ thống văn bản quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập Hệ thống văn bản quản lý nhà nước bao gồm các nguyên tắc, quy tắc, quy trình được thiết kế và sử dụng trong quá trình tổ chức, vận hành bộ máy nhà nước nhằm đạt các mục tiêu quản lý cụ thể. 1.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập Bộ máy quản lý các trường mầm non chính là hệ thống các cơ quan nhân danh nhà nước để thực hiện những chức năng, những nhiệm vụ cụ thể của quản lý nhà nước đối với các trường mầm non
10 công lập theo quy định của pháp luật. Hiệu lực và hiệu quả của quản lý nhà nước một phần lớn được quyết định bởi bộ máy này bởi nó đóng vai trò trực tiếp nhất. 1.3.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ở trường mầm non công lập Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên là yếu tố vô cùng quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của các trường mầm non công lập, các trường cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên theo chuẩn cán bộ quản lý và chuẩn giáo viên mầm non nhằm đảm bảo chất lượng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ mầm non đồng thời đội ngũ này cần được hỗ trợ bằng các chính sách để khuyến khích và yên tâm với nghề. 1.3.4. Huy động các nguồn lực nhằm phát triển giáo dục mầm non đối với trường mầm non công lập Các mục tiêu giáo dục, giáo dục mầm non đặt ra càng lớn thì đòi hỏi về những nỗ lực của cả hệ thống cũng càng lớn và muốn vậy thì các nguồn lực để phát triển cũngphải được đảm bảo. 1.3.5. Thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập Thanh tra nói chung và thanh tra giáo dục nói riêng không chỉ phát hiện sai phạm, kiến nghị xử lý tài sản, xử lý cán bộ mắc khuyết điểm mà ngày càng chú trọng hơn đến việc phát hiện những bất cập, hạn chế trong chính sách pháp luật của nhà nước, những thiếu sót trong công tác quản lý của đơn vị, đối tượng bị thanh tra để kiến nghị đề xuất các giải pháp chấn chỉnh. Đó là hiệu quả có tính lan toả và tính hệ thống mà công tác thanh tra phải đạt tới. Nói cách khác, mục tiêu của thanh tra nhằm phát triển tổ chức và các thành viên, bộ phận trong tổ chức. 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc đối với t r ƣờn g mầm non công lập
11 1.4.1. Trình độ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương 1.4.2. Tính đồng bộ và khả thi của hệ thống chính sách, pháp luật 1.4.3. Nhận thức và sự tham gia của xã hội đối với giáo dục mầm non 1.4.4. Các điều kiện vật chất đảm bảo hoạt động quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập 1.4.5. Quá trình đô thị hóa và gia tăng dân số 1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc đối với trƣờng mầm non công lập ở một số địa phƣơng trong nƣớc 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với t rường mầm non công lập tại thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh 1.5.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập tại thành phố Hồ Chí Minh 1.5.3. Bài học tham khảo cho quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Hà Nội và quận Thanh Xuân Một là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của các cơ sở giáo dục mầm non về các nội dung như đảm bảo dinh dưỡng, chất lượng bữa ăn của trẻ; đảm bảo an toàn thực phẩm tại các cơ sở giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng cấp phép thành lập các cơ sở mầm non, nhất là các cơ sở mầm non ngoài công lập để đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non với tiêu chí “lấy trẻ là trung tâm”. Hai là, Phòng GD&ĐT cần chủ động phối hợp với Uỷ ban nhân dân quận và các phòng, ban ngành Thành phố tăng cường đầu tư xây dựng trường học theo hướng tiêu chuẩn hóa, hiện đại hóa. Ba là, tăng cường bồi dưỡng nâng cao chất lượng của đội
12 ngũ quản lý và giáo viên mầm non thông qua các chương trình bồi dưỡng, các khóa huấn luyện, các đợt tham quan trải nghiệm và học tập kinh nghiệm tại các trường đạt chuẩn trong nước và tổ chức các chuyến thực tế tại nước ngoài để học hỏi kinh nghiệm về quản lý giáo dục mầm non. Bốn là, thường xuyên đánh giá chuẩn nghề nghiệp của cán bộ quản lý và giáo viên mầm non. Tiểu kết chƣơng 1 Giáo dục mầm non là giai đoạn khởi đầu của quá trình giáo dục trong đó học sinh được định hình nhân cách, cá tính, do đó, có vai trò hết sức quan trọng không chỉ đối với các cấp học cao hơn mà còn đối với toàn bộ quá trình xây dựng và phát triển con người. Chính vì vậy, với tư cách là một thiết chế quyền lực đặc biệt có chức năng phục vụ các lợi ích chung của xã hội, Nhà nước phải tiến hành hoạt động quản lý đối với giáo dục mầm non và các trường mầm non công lập. Đây là một lĩnh vực quản lý nhà nước đặc thù có đối tượng và phương pháp quản lý riêng, được tiếp cận bằng cơ sở khoa học cụ thể của nó trong đó chỉ rõ những nội dung về: (1) xây dựng, ban hành thể chế quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập; (2) tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập; (3) tổ chức đội ngũ công chức, viên chức làm công tác quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; (4) huy động và sử dụng các nguồn lực quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập; và, (5) thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập. Chương 1 cũng chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập, làm rõ những thuận lợi và những bất lợi mà các yếu tố đó tạo ra để có các giải pháp phù hợp nhằm phát huy các mặt thuận lợi và khắc phục những bất lợi. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng tiến hành nghiên cứu kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập một số địa phương trong nước như Bắc Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh.
13 Tất cả các nội dung trên là cơ sở để phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội để từ đó đề xuất những giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập quận Thanh Xuân. Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY 2.1. Tổng quan về Quận Thanh Xuân - Thành phố Hà Nội 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Quận Thanh Xuân, Hà Nội 2.1.2. Khái quát về Giáo dục mầm non công lập trên địa bàn Quận Thanh Xuân - Thành phố Hà Nội Về quy mô các trường mầm non công lập Hiện nay trên địa bàn Quận, số lượng các trường mầm non công lập ngày càng gia tăng. Bảng 2.1. Số lượng cơ sở giáo dục mầm non công lập trên địa bàn Quận Thanh Xuân NĂM HỌC SỐ TRƢỜNG SỐ LỚP SỐ HỌC SINH 2019- 2020 19 202 11119 2020 - 2021 20 203 11658 2021 - 2022 21 229 11922 2022 - 2023 21 231 11956 (Nguồn: Phòng Giáo dục – Đào tạo Quận Thanh Xuân, Hà Nội) Về chất lượng chăm sóc trẻ mầm non Ngay từ đầu năm học, Phòng Giáo dục – Đào tạo Quận luôn xây dựng kế hoạch dinh dưỡng, chỉ đạo cho các trường mầm non
14 công lập thực hiện tốt việc nấu ăn cho học sinh bán trú, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, thực hiện nghiêm túc việc theo dõi tình trạng sức khoẻ của trẻ, phối hợp với Trạm Y tế các phường và trung tâm y tế quận khám sức khỏe định kỳ, tiêm vắc xin phòng bệnh cho trẻ; tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho phụ huynh học sinh về phòng, tránh dịch bệnh thông thường, dịch bệnh tay, chân, miệng, v.v... Năm học 2021 - 2022, Quận cũng đã triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch "Thực hiện đề án nâng cao chất lượng giáo dục mầm non Thành phố Hà Nội đến năm 2022". Do vậy, công tác giáo dục mầm non của quận Thanh Xuân được xếp loại Tốt. 2.2. Thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với các trƣờng mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay 2.2.1. Ban hành và triển khai các văn bản pháp luật, chương trình, kế hoạch giáo dục mầm non Căn cứ hệ thống các văn bản cấp trên, với chức năng là cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương, Phòng GD&ĐT quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội đã chủ động tham mưu, xây dựng kế hoạch, ban hành hệ thống các văn bản chỉ đạo tới 100% các trường mầm non công lập trên địa bạn quận. Trong công tác chỉ đạo thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục trong điều kiện phòng chống dịch Covid-19: Trong thời gian qua, ảnh hướng của dịch Covid -19 Uỷ ban nhân dân, Phòng GD&ĐT quận Thanh Xuân đã ban hành kịp thời các văn bản về tăng cường công tác phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19. 2.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội Về tổ chức bộ máy và nhân sự quản lý nhà nước đối với
15 trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân tính đến thời điểm hiện tại gồm 01 Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân phụ trách công tác Văn hoá - Xã hội (trong đó có giáo dục mầm non), Phòng GD&ĐT có 01 lãnh đạo phòng phụ trách có giáo dục mầm non, 02 chuyên viên có giáo dục mầm non. Ngoài ra, ở cấp phường, mỗi phường có 01 Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách, 01 công chức Văn hoá - Xã hội kiêm nhiệm theo dõi giáo dục (bao gồm các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở) trên địa bàn phường. Bên cạnh đó, Phòng GD&ĐT đã tham mưu với Uỷ ban nhân dân quận tăng cường sự phối hợp, tham gia của Ban Giám hiệu các trường mầm non công lập trong công tác quản lý đối với các trường mầm non công lập trên địa bàn quận. Qua khảo sát 251 cán bộ quản lý, giáo viên tại các trường mầm non công lập trên địa bàn quận đã đánh giá về trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập khá tốt, cụ thể như sau: Bảng 2.2. Đánh giá về trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong công tác quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập Cơ quan đƣợc đánh giá Mức độ đánh giá (%) Rất tốt Tốt Chƣa tốt Phân vân UBND quận 39,8 51,7 6,5 2,0 UBND Phƣờng 32,4 48,7 15,6 3,3 Phòng Giáo dục và Đào tạo 40,2 54,3 4,8 0,7 Nguồn: Khảo sát của tác giả 2.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ở trường mầm non công lập quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội Xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ở trường mầm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội theo hướng chuẩn hoá là nhiệm vụ quan trọngvừa đáp ứng yêu cầu
16 đổi mới vừa mang tính chiến lược lâu dài của bậc học mầm non. Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ở các trường mầm non công lập thể hiện qua các phương diện đủ về số lượng, đảm bảo về trình độ, năng lực chuyên môn và phẩm chất đạo đức. Số giáo viên đánh giá chuẩn nghề nghiệp: 2180 (100%); trong đó Giáo viên xếp loại Tốt: 42,5%, Khá: 51,7%; Đạt: 5,8%; Số cán bộ quản lý đánh giá theo chuẩn Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng: 105/105(100%) trong đó xếp loại Tốt: 81,8%; Khá: 18,2%. Rà soát, tổng hợp số lượng giáo viên đạt chuẩn theo Luật Giáo dục có hiệu lực từ ngày 01/7/2020; phối hợp với trường Đại học Sư phạm Hà Nội I, Đại học Thủ đô tổ chức các khoá đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đạt chuẩn quy định. Phối hợp với phòng Nội vụ, rà soát giáo viên thiếu trong các trường MN công lập, tham mưu Uỷ ban nhân dân quận đăng ký các chỉ tiêu tuyển dụng giáo viên năm 2020. Bảng 2.3. Thống kê trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị của cán bộ quản lý và giáo viên mầm non quận Thanh Xuân Trình độ chuyên môn Trình độ lý luận chính trị Đối Số Chƣa Đạt chuẩn Trên tƣợng lƣợng đạt chuẩn Sơ cấp Trung Cao chuẩn cấp cấp SL % SL % SL % SL % SL % SL % Cán bộ 135 0 0 36 26.7 99 73.3 8 5,9 107 79,2 20 14,8 quản lý Giáo 2.180 0 0 1334 61,2 846 38,8 1612 73,9 568 26,1 0 0 viên (Nguồn: Tác giả tổng hợp từ số liệu của Phòng Giáo dục – Đào tạo Quận)
17 2.2.4. Huy động và sử dụng nguồn lực phục vụ hoạt động quản lý nhà nước đối với trường mầm non công lập quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội Kinh phí đầu tư cho giáo dục trên địa bàn quận Thanh Xuân thành phố Hà Nội qua từng năm học đều có xu hướng tăng nhằm đáp ứng nhu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của việc phát triển giáo dục nói chung, phát triển GDMN nói riêng; đồng thời một phần nguyên nhân xuất phát từ yếu tố gia tăng lạm phát, trượt giá hàng năm. Bảng 2.4. Phân bổ dự toán Ngân sách cấp chi thƣờng xuyên cho khối mầm non công lập Quận Thanh Xuân, Hà Nội Năm học 2019 2020 2021 2022 Chi từ NSNN cấp 27.059.100 27.224.900 27.276.300 27.345.412 chi thƣờng xuyên (Nguồn: Báo cáo của Phòng Giáo dục – Đào tạo quận Thanh Xuân, Hà Nội) Nhìn vào bảng số liệu ta thấy, năm 2019 đánh dấu mức tăng dự toán ngân sách cấp chi thường xuyên cho khối giáo dục mầm non công lập lên tới 27.3 tỷ đồng, tăng 286.3 triệu đồng. Như vậy cùng với sự quyết tâm của cấp Ủy đảng, Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, phòng Giáo dục – Đào tạo Quận Thanh Xuân, giáo dục mầm non đã từng bước phát triển, gia tăng về số lượng trường, lớp; cải tạo, đầu tư về cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy và học; nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân trên địa bàn. 2.2.5. Thanh tra, kiểm tra trong quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội 2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với các trƣờng mâm non công lập trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay 2.3.1. Thành tựu và nguyên nhân
18 Thứ nhất, các cấp chính quyền quận Thanh Xuân thành phố Hà Nội đã triển khai một cách cơ bản, đồng bộ các văn bản pháp lý trong lĩnh vực quản lý nhà nước đối với giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục mầm non ở các trường công lập nói riêng. Về nội dung: các văn bản pháp lý đề cập đầy đủ các nội dung liên quan đến quản lý giáo dục nói chung, trong đó bao gồm cả quản lý nhà nước với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể quản lý, quyền và nghĩa vụ của đối tượng quản lý. Về hình thức: trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương, văn bản chỉ đạo, điều hành của Bộ GD&ĐT, chính quyền các cấp quận Thanh Xuân đã ban hành văn bản quy phạm pháp luật dưới luật thuộc thẩm quyền, các văn bản chỉ đạo điều hành cụ thể nhằm triển khai các quy định chung phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. Về thẩm quyền và quy trình ban hành: Các văn bản được nghiên cứu một cách cụ thể, chặt chẽ, ban hành đúng thẩm quyền, đảm bảo trình tự, thủ tục, đặc biệt là các văn bản quy phạm pháp luật. Các văn bản về phòng, chống dịch bệnh covid -19 được ban hành kịp thời, linh hoạt. Thứ hai, bộ máy quản lý nhà nước đối với các trường mầm non công lập được tổ chức phù hợp với các quy định pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nước, về biên chế cán bộ, công chức, viên chức nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý cụ thể. Thứ ba, việc huy động các nguồn lực đầu tư phát triển giáo dục mầm non công lập đạt hiệu quả tương đối cao, việc sử dụng và quản lý kinh phí đầu tư, đặc biệt là xã hội hoá giáo dục mầm non bước đầu được thực hiện có kết quả, v.v… Thứ tư, công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật tại các trường mầm non công lập trên địa bàn quận được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục và chủ động, đảm bảo tính pháp chế trong quản lý nhà nước.