Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đã phân tích và đánh giá để từ đó xác định những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế; Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế;

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA CAO THỊ NGỌC HUYỀN QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - 2020
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Toàn Thắng Phản biện 1:…………………………………………………… Phản biện 2:…………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Huế Số: 201- Đường Phan Bội Châu – TP. Huế – tỉnh Thừa Thiên Huế Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban quản lý đào tạo sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thừa Thiên Huế là một tỉnh có nền kinh tế đang phát triển, đã và đang xây dựng các khu công nghiệp và kêu gọi đầu tư và cũng là một tỉnh có nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần phát triển đang tạo điều kiện để các doanh nghiệp phát triển đóng góp đáng kể cho NSNN. Tuy vậy, vì mục đích lợi nhuận, các doanh nghiệp tìm mọi cách để lách luật, trốn thuế, nợ thuế nói chung và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) nói riêng đang là hiện tượng phổ biến mà nhà nước cũng như là ngành thuế đang tìm cách khắc phục. Công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp vẫn chưa thực sự hoàn thiện: phân bổ về cơ cấu tổ chức quản lý còn chưa phù hợp, lĩnh vực tuyên truyền hỗ trợ chính sách thuế cho người nộp thuế chưa thực sự sâu rộng, chưa phù hợp với từng nhóm đối tượng nộp thuế, nội dung và hình thức còn đơn điệu chưa tiếp cận thiết thực; ý thức tuân thủ pháp luật thuế của một số doanh nghiệp chưa cao; công tác thanh tra, kiểm tra thuế chưa phát hiện và xử lý được cơ bản các sai phạm; truy thu về thuế TNDN luôn hoàn thành vượt mức kế hoạch và có tốc độ tăng cao, nhưng thực sự chưa tương xứng với tiềm năng phát triển kinh tế của tỉnh, nhiều nguồn thu chưa được khai thác triệt để. Vẫn còn tình trạng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh nhưng không đăng ký kê khai, nộp thuế nhưng chưa có biện pháp hữu hiệu để khắc phục. Do đó, nghiên cứu thực trạng công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp, làm rõ những ưu nhược điểm của công tác này, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN đối với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế là một yêu cầu cấp thiết trong điều kiện hiện nay của tỉnh, 1
đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và phát triển bền vững kinh tế – xã hội trước mắt cũng như lâu dài. Đây cũng là lý do tác giả chọn đề tài “Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế” cho luận văn tốt nghiệp chuyên ngành quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong thời gian qua, đã có nhiều công trình nghiên cứu về việc hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN, cụ thể như sau: Trần Phương (2013) trong bài viết “Thuế thu nhập doanh nghiệp và những nghịch lý” . Lê Thị Thu Thuỷ (2012) trong bài viết “Luật thuế thu nhập doanh nghiệp – Những bất cập và hướng hoàn thiện”. Bùi Công Phương (2011) trong nghiên cứu “Kiểm soát thuế thu nhập doanh nghiệp tại các tổ chức chi trả thu nhập do Cục thuế thành phố Đà Nẵng thực hiện”. Tác giả Lý Lan Hương (2012) trong nghiên cứu “Giải pháp tăng cường quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Yên Bái”. Bên cạnh đó, Lưu Thị Thu Hà (2011) trong nghiên cứu “Hoàn thiện quản lý thuế thu nhập doanh nghiêp ở Việt Nam hiện nay”. Tóm lại, qua nghiên cứu tổng quan về các tài liệu nêu trên cho thấy các vấn đề lý luận về thuế TNDN và quản lý thuế TNDN đã được nghiên cứu khá nhiều và đã được phát triển một cách hệ thống. Một số vấn đề thực tiễn Việt Nam nói chung và một số địa phương cũng đã được nghiên cứu tuy nhiên chưa có công trình khoa học hoặc luận văn nào nghiên cứu về quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 2
- Mục đích nghiên cứu: Đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế, từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Nhiệm vụ nghiên cứu: + Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp + Phân tích, đánh giá thực trạng về công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế + Đề xuất những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: tỉnh Thừa Thiên Huế + Về thời gian: từ năm 2016 đến năm 2019 + Về nội dung: tập trung vào các nội dung chủ yếu của công tác quản lý thuế TNDN, quản lý đăng ký thuế, quản lý thuế qua công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế, quản lý thuế qua công tác kiểm tra, quản lý nợ và cưỡng chế nợ. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nhìn nhận, phân tích, đánh giá các vấn đề nghiên cứu, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về quản lý thuế TNDN. - Phương pháp nghiên cứu cụ thể: + Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp. 3
+ Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia và đối tượng nộp thuế. + Phương pháp thống kê mô tả kết hợp với phương pháp phân tích số liệu từ kết quả điều tra thu thập số liệu 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về mặt lý luận: luận văn nghiên cứu hệ thống lý luận cơ bản để làm rõ công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Ý nghĩa thực tiễn của luận văn: + Luận văn đã phân tích và đánh giá để từ đó xác định những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế; + Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế; + Kết quả nghiên cứu luận văn có thể được sử dụng phục vụ các nhà quản lý của địa phương và ngành thuế trong hoạt động thực tiễn quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế; có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo, học tập trong lĩnh vực quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế 4
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 1.1. Một số vấn đề cơ bản về thuế thu nhập doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về thuế thu nhập doanh nghiệp 1.1.1.1. Khái niệm thuế thu nhập doanh nghiệp Thuế TNDN là loại thuế trực thu được tính trên lợi nhuận của các cơ sở kinh doanh trong kì tính thuế. Lợi nhuận để làm căn cứ của tính thuế là phần thu nhập sau khi trừ đi các khoản chi phí hợp lý, hợp lệ, bao gồm: lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, lợi nhuận từ hoạt động tài chính, lợi nhuận từ hoạt động khác. 1.1.1.2. Đặc điểm của thuế thu nhập doanh nghiệp Thứ nhất, thuế trực thu thường đánh luỹ tiến do việc đánh thuế có tính đến khả năng của người nộp, tuy nhiên thuế TNDN thường không sử dụng thuế suất luỹ tiến mà sử dụng thuế suất đơn nhất (flat tax rate). Thứ hai, thuế TNDN đánh vào thu nhập của mỗi tổ chức, pháp nhân kinh doanh và thường được coi như là một loại thuế đánh vào vốn (tư bản). Thứ ba, thuế TNDN phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của người nộp thuế do bản chất thuế TNDN đánh vào lợi nhuận của hoạt động kinh doanh và các khoản thu nhập khác của hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thứ tư, các chính sách khuyến khích, ưu đãi thuế vì các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hoặc tham gia giải quyết các vấn đề xã hội thường được lồng ghép, thiết kế trong quy định pháp luật về thuế TNDN. 5
1.1.2. Vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp Thứ nhất, thuế TNDN có vai trò quan trọng trong khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, khuyến khích chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và lãnh thổ thông qua các quy định về ưu đãi thuế, các yếu tố kỹ thuật trong tính thuế, quản lý thuế. Thứ hai, thuế TNDN là công cụ quan trọng và hiệu quả trong việc bảo đảm nguồn thu cho NSNN đáp ứng các nhu cầu chi tiêu của chính phủ. Tại các nước đang phát triển, thuế TNDN thường là một trong những nguồn thu lớn, ổn định của ngân sách quốc gia. Thứ ba, thuế TNDN thu trên thu nhập của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi những chi phí để tạo ra thu nhập trong mỗi kỳ tính thuế. 1.1.3. Những yếu tố cơ bản về thuế thu nhập doanh nghiệp 1.1.3.1. Đối tượng nộp thuế - Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam; - Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật nước ngoài có cơ sở thường trú hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam; - Tổ chức được thành lập theo Luật Hợp tác xã; - Ðơn vị sự nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam; - Tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập. 1.1.3.2. Phương pháp tính thuế Số thuế TNDN phải nộp trong kỳ tính thuế bằng thu nhập tính thuế trừ đi phần trích lập quỹ khoa học và công nghệ (nếu có) nhân với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp. 1.1.3.3. Căn cứ tính thuế 6
- Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ thu nhập được miễn thuế và các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước theo quy định. - Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ và thu nhập khác. - Để tính được thu nhập chịu thuế, trước hết doanh nghiệp cần tính được doanh thu, chi phí được trừ và các khoản thu nhập khác. - Theo pháp luật hiện hành có nhiều mức thuế suất áp dụng khác nhau. 1.2. Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp 1.2.1. Khái niệm Quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh của nhà nước lên các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế, nhằm đạt được các mục tiêu quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp một cách có hiệu lực và hiệu quả. 1.2.2. Sự cần thiết phải quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp Quản lý thuế TNDN đối với các doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc đưa chính sách, pháp luật vào cuộc sống kinh doanh và phát huy tác dụng của các chính sách đó. Thông qua công tác quản lý thuế TNDN, góp phần tích cực trong việc tạo môi trường kinh tế, pháp lý và tạo sự bình đẳng giữa các chủ thể kinh doanh. Công tác quản lý thuế TNDN góp phần quan trọng phát huy mặt tốt của nền kinh tế thị trường và hạn chế mặt trái của nó. Quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp có vai trò giáo dục ý thức và trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. 7
1.2.3. Nội dung quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp 1.2.3.1. Tuyên truyền và hỗ trợ doanh nghiệp Tuyên truyền hỗ trợ doanh nghiệp là khâu đầu của công tác quản lý thuế TNDN. Tuyên truyền hỗ trợ doanh nghiệp có tác dụng không chỉ đối với doanh nghiệp, nhằm ngăn ngừa giảm dần các sai phạm, việc làm này còn thuận lợi ngay cả cho Cục Thuế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình. Tuyên truyền hỗ trợ cho doanh nghiệp sẽ tạo ra mối quan hệ thân thiện giữa Cục Thuế và doanh nghiệp. 1.2.3.2. Quản lý đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế - Đăng ký thuế: các doanh nghiệp mới thành lập trước khi tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh phải đăng ký mã số thuế và khi tạm ngừng, nghỉ, bỏ kinh doanh thì phải thông báo tạm ngừng hoặc đóng cửa mã số thuế. - Khai thuế là việc doanh nghiệp tự xác định số thuế phải nộp phát sinh trong kỳ kê khai thuế theo đúng nhiệm vụ, quyền hạn của Luật quản lý thuế, các Luật thuế hiện hành và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. - Ấn định thuế: về nguyên tắc, doanh nghiệp phải tự xác định số thuế phải nộp, kê khai và nộp số thuế kê khai vào NSNN theo đúng thời hạn. - Nộp thuế: doanh nghiệp có nghĩa vụ nộp thuế đầy đủ, đúng thời hạn vào NSNN. 1.2.3.3. Quản lý miễn thuế, giảm thuế Cục Thuế thực hiện miễn thuế, giảm thuế đối với các trường hợp thuộc diện miễn thuế, giảm thuế được qui định tại các văn bản pháp luật về thuế. Doanh nghiệp tự xác định số thuế TNDN được miễn, giảm hoặc không phải nộp thuế và khai báo với cơ quan thuế trong hồ sơ khai thuế. 8
1.2.3.4. Quản lý thông tin doanh nghiệp Hệ thống thông tin về doanh nghiệp là tất cả các thông tin tài liệu liên quan đến nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, bao gồm các thông tin định danh, thông tin về tình hình sản xuất kinh doanh, kê khai, nộp thuế, tình hình tuân thủ pháp luật thuế, giải quyết khiếu nại tố cáo về thuế và các thông tin khác do doanh nghiệp tự nguyện cung cấp hoặc cung cấp theo yêu cầu bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 1.2.3.5. Quản lý nợ thuế Một là, việc quản lý nợ đọng thuế là một khâu trong hệ thống quản lý thuế. Hai là, đôn đốc doanh nghiệp nộp các khoản thuế còn nợ thuế vào ngân sách theo quy định của pháp luật. Ba là, quản lý nợ đọng thuế và kết quả đem lại từ việc đôn đốc nợ và cưỡng chế nợ thuế là một phần thước đo để đánh giá và nâng cao hiệu quả của công tác quản lý thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng của ngành thuế. Số thuế nợ đọng không kiểm soát được sẽ dẫn đến khả năng phát sinh các khoản thuế không có khả năng thu hồi. 1.2.3.6. Thanh tra, kiểm tra thuế Thanh tra, kiểm tra thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng là một trong bốn chức năng cơ bản của quản lý thuế theo mô hình chức năng. Bên cạnh việc việc tôn trọng kết quả tự tính, tự khai tự nộp thuế, Cục Thuế thực hiện các biện pháp giám sát hiệu quả vừa đảm bảo khuyến khích sự tuân thủ tự nguyện, vừa đảm bảo phát hiện ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật thuế. Thanh tra, kiểm tra là một biện pháp hữu hiệu nhằm phát hiện ngăn ngừa vi phạm, giúp doanh nghiệp nhận thấy luôn có một hệ thống giám sát hiệu quả tồn tại và kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm của họ. 9
1.3. Các nhân tố tác động đến quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp 1.3.1. Nhân tố khách quan Thứ nhất, tình hình kinh tế - xã hội của địa bàn nghiên cứu có ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế nói chung và quản lý thuế TNDN nói riêng. Thứ hai, đặc điểm của nền kinh tế cũng tác động đến hiệu quả công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp. Thứ ba, chính sách, pháp luật của quốc gia có ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế nói chung và quản lý thuế TNDN nói riêng. Thứ tư, sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan với Cục Thuế có ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế nói chung và quản lý thuế TNDN nói riêng. 1.3.2. Nhân tố chủ quan Thứ nhất, quy trình quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp là nhân tố đầu tiên ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế TNDN. Thứ hai, hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ là yếu tố thứ hai ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp. Thứ ba, trình độ, nghiệp vụ của cán bộ quản lý thuế là yếu tố thứ ba ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thuế TNDN. 1.4. Kinh nghiệm quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp của một số địa phƣơng trong nƣớc 1.4.1. Cục thuế thành phố Đà Nẵng Cục Thuế Đà Nẵng đã bám sát và thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Tài chính - Tổng cục Thuế, triển khai đồng bộ nhiều nhiệm 10
vụ trọng tâm và các giải pháp quản lý thuế nói chung và thuế TNDN đối với doanh nghiệp nói riêng 1.4.2. Cục thuế tỉnh Quảng Trị Thực hiện Nghị quyết số 35 và Nghị quyết số 02 của Chính phủ về việc hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021, Cục Thuế Quảng Trị đã bám sát sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. 1.4.3. Bài học rút ra cho Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế Qua nghiên cứu kinh nghiệm quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp của một số địa phương trong nước, cho thấy dù mô hình tổ chức và cách thức hoạt động khác nhau nhưng đều có những điểm chung là tìm ra các phương pháp để thực hiện quản lý thuế TNDN một cách hiện đại, chuyên nghiệp mà vẫn đảm bảo chống thất thu cho NSNN và tạo sự công bằng, bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho mọi đối tượng nói chung và đối với doanh nghiệp nói riêng. 11
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ 2.1. Giới thiệu tổng quan về Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên Huế được thành lập theo Quyết định số 314 TC/QĐ-TCCB ngày 21/08/1990 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, từ đó đến nay, Ngành Thuế tỉnh đã liên tục phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác thuế được Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế giao. 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy 2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức Hiện nay, Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế có 13 phòng chức năng thuộc cơ quan Cục Thuế và 9 Chi cục Thuế Huyện, Thị xã và Thành phố Huế. 2.1.2.2. Đội ngũ cán bộ công chức Trong giai đoạn từ 2016 - 2019, đội ngũ cán bộ công chức của Cục Thuế Thừa Thiên Huế tương đối ổn định, tăng giảm không đáng kể; được phân bổ hợp lý và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Nguyên nhân của việc tăng giảm là do tuyển dụng mới, nghỉ hưu theo quy định và chuyển công tác khác. Trong đó, năm 2019 số cán bộ có trình độ Đại học và trên đại học 110 người, chiếm tỷ lệ 73%; cao đẳng, trung cấp 35 người, chiếm tỷ lệ 23%; số còn lại chưa qua đào tạo, bao gồm: Lái xe, tạp vụ, bảo vệ,… 5 người, chiếm tỷ lệ 4% . 12
2.2. Thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế 2.2.1. Khái quát về doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế Số lượng doanh nghiệp Cục Thuế Thừa Thiên Huế quản lý giai đoạn 2016- 2019 tăng lên qua các năm, ngoài doanh nghiệp nhà nước vẫn ổn định so với năm 2016 thì các loại hình doanh nghiệp khác đều tăng với tốc độ tương đối cao, trong đó loại hình doanh nghiệp ngoài quốc doanh là có tốc độ tăng tương đồng đều. Và phần lớn các doanh nghiệp được thành lập và đăng ký hoạt động ở thành phố Huế. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều doanh nghiệp đăng ký nhưng thực chất không kinh doanh hoặc kinh doanh không liên tục. 2.2.2. Tình hình quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế 2.2.2.1. Công tác tuyên truyền và hỗ trợ doanh nghiệp Trong 4 năm 2016-2019, cơ quan thuế các cấp đã tổ chức 52 đợt tập huấn chính sách thuế cho 3.134 doanh nghiệp; thực hiện 104 hội nghị đối thoại với 5.563 doanh nghiệp trên địa bàn. Thông qua các Hội nghị tập huấn, đối thoại, cơ quan thuế cũng đã tổ chức 19 cuộc khảo sát, thăm dò sự hài lòng của doanh nghiệp đối với chất lượng phục vụ của cơ quan thuế, đồng thời khảo sát lấy ý kiến về nhu cầu hỗ trợ thuế của doanh nghiệp để không ngừng đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước. 2.2.2.2. Quản lý đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế - Quản lý đăng ký thuế: Như vậy, với số lượng doanh nghiệp thành lập mới ngày càng tăng cao so với năm trước, cụ thể năm 2017 tăng 9% và năm 2019 13
tăng 50%. Điều này không những góp phần tăng số thu NSNN cho Cục Thuế Thừa Thiên Huế mà còn phần nào giải quyết được số lượng lớn việc làm cho người lao động trên địa bàn cũng những góp phần phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Thừa Thiến Huế. Đi đôi với đó cũng là thách thức lớn trong việc quản lý thuế TNDN với số lượng doanh nghiệp ngày càng lớn mà số lượng công chức thì ngày càng thiếu hụt. - Quản lý kê khai thuế: Công tác quản lý kê khai, nộp thuế TNDN đã được Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế thực hiện theo Luật Quản lý thuế và theo thông tư số 156/2013/TT-BTC ban hành ngày 06/11/2013 của Bộ Tài chính, tính thuế theo Quyết định 879/QĐ-TCT ngày 15 tháng năm 2015 của Tổng cục Thuế về việc ban hành quy trình quản lý khai thuế, nộp thuế và kế toán thuế. Tuy nhiên so sánh với số doanh nghiệp phải nộp hồ sơ khai thuế TNDN có thể thấy số lượng doanh nghiệp phải nộp thuế TNDN thấp hơn. Nguyên nhân do một số doanh nghiệp nộp hồ sơ khai thuế TNDN nhưng không phát sinh thu nhập chịu thuế, được miễn giảm thuế hoặc báo lỗ, do vậy không phát sinh số thuế TNDN phải nộp. - Quản lý nộp thuế: Nhìn chung doanh nghiệp đã có trách nhiệm nộp số tiền thuế TNDN theo kê khai vào NSNN, tuy nhiên vẫn còn tình trạng nhiều doanh nghiệp chây ì và nợ đọng thuế. Từ tháng 6 năm 2015, Cục thuế tỉnh thực hiện chủ trương đồng bộ việc nộp thuế Điện tử, hoặc qua Internet - Banking. Đến tháng 12 năm 2019, 100% doanh nghiệp đăng ký nộp thuế điện tử và 97% doanh nghiệp thực hiện việc nộp thuế điện tử. 2.2.2.3. Quản lý miễn thuế, giảm thuế Trong giai đoạn vừa qua, công tác quản lý miễn, giảm thuế TNDN hiện tại được Cục thuế tỉnh Thừa Thiên thực hiện theo Luật 14
Quản lý thuế và theo Quy trình miễn thuế, giảm thuế, ban hành kèm theo Quyết định số 749/QĐ-TCT ngày 20 tháng 04 năm 2015 của Tổng cục Trưởng Tổng cục Thuế. 2.2.2.4. Quản lý thông tin doanh nghiệp Để phục vụ cho công tác quản lý thuế nói chung và thuế TNDN đối với doanh nghiệp nói riêng, trong những năm qua Cục Thuế Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Cục công nghệ thông tin - Tổng cục Thuế tổ chức xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và hệ thống ứng dụng để phục vụ việc thu thập, xử lý thông tin người nộp thuế. Các dịch vụ điện tử như khai thuế qua mạng, nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử… đã mang lại rất nhiều lợi ích cho người nộp thuế; tạo bước đột phá trong cải cách thủ tục hành chính, mang lại hiệu ứng rất tích cực đối với người dân và xã hội. Đây cũng là nguyên nhân chính, cốt lõi giúp chỉ số nộp thuế TNDN của các doanh nghiệp tăng trong những năm qua. 2.2.2.5. Quản lý nợ thuế Hàng tháng, Phòng quản lý nợ thuế của Cục Thuế tiến hành rà soát, phân công cho từng cán bộ các khoản nợ mới phát sinh. Các cán bộ sau khi được phân công quản lý các khoản nợ mới phát sinh thực hiện phân loại, theo dõi đôn đốc thu nợ, đối chiếu để xác định chính xác cụ thể nợ đọng của từng doanh nghiệp. Các khoản nợ thuế đã được phân theo địa bàn giao cho từng cán bộ chịu trách nhiệm quản lý; gắn trách nhiệm thủ trưởng cơ quan thuế, bộ phận quản lý nợ, cán bộ thuế đối với các khoản nợ thuế có khả năng thu; xử phạt đối với các khoản nợ thuế quá hạn. 2.2.2.6. Thanh tra, kiểm tra thuế Nhìn chung công tác thanh, kiểm tra tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế trong những năm qua đã đạt được những kết quả khả quan, góp phần tăng thu NSNN và tạo tiền đề nâng cao ý thức, trách 15
nhiệm của người nộp thuế nói chung và doanh nghiệp nói riêng trong việc thực hiện pháp luật thuế, phát huy được quyền hạn, chức năng của cơ quan thuế trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế. Tuy nhiên do lực lượng cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra còn quá mỏng (chiếm trên 18% tổng số cán bộ công chức) so với yêu cầu quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp. 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế 2.3.1. Kết quả đạt được Thứ nhất, quản lý thuế TNDN theo mô hình chức năng đã tạo được những chuyển biến tích cực đối với các doanh nghiệp trong công tác quản lý thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng. Thứ hai, công tác tuyên truyền hỗ trợ doanh nghiệp nộp thuế TNDN, trong những năm qua, do có sự chỉ đạo sát sao, thống nhất nên công tác tuyên truyền hỗ trợ doanh nghiệp đã được đẩy mạnh, triển khai thông suốt, sâu rộng từ Cục Thuế đến các doanh nghiệp. Thứ ba, công tác kiểm tra thuế TNDN đã được thực hiện theo Luật quản lý thuế đã làm tăng vai trò của công tác kiểm tra nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của luật thuế. Thứ tư, công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế TNDN, Cục Thuế đã thực hiện kiểm tra rà soát, xác định số thuế nợ đọng của từng đối tượng nợ thuế, tiến hành phân loại theo tình trạng nợ thuế như: nợ khó thu, nợ chờ xử lý, nợ có khả năng thu. Thứ năm, từng bước hiện đại hóa ngành thuế, đưa công tác tin học vào quản lý thuế, đặc biệt là ngành thuế đã triển khai ứng dụng quản lý thuế tập trung TMS, đây là nhân tố không thể thiếu trong quản lý hiện đại. 16
2.3.2. Tồn tại và hạn chế Thứ nhất, kết quả thu thuế TNDN chưa khai thác hết nguồn thu, chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh Thừa Thiên Huế. Thứ hai, công tác quản lý khai thuế, nộp thuế và kế toán thuế: công tác xử lý dữ liệu trong quản lý khai thuế, nộp thuế và kế toán thuế tại Cục Thuế Thừa Thiên Huế thời gian vừa qua đã được hiện đại hóa, đạt được một số hiệu quả nhất định. Thứ ba, công tác thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp. Bên cạnh những kết quả đạt được như phát hiện, ngăn chặn và xử lý nhiều hành vi vi phạm pháp luật thuế của một bộ phận không nhỏ doanh nghiệp, góp phần đẩy lùi những hành vi gian lận, trốn thuế, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho doanh nghiệp, công tác này vẫn bộc lộ những hạn chế nhất định. Thứ tư, công tác quản lý nợ. Việc hạch toán, theo dõi số thu nộp của doanh nghiệp trên ứng dụng phần mềm quản lý thuế đôi khi không chính xác gây khó khăn cho việc xác định nợ, phân loại nợ và đôn đốc thu nợ. Thứ năm, Công tác tuyên truyền hỗ trợ và cung cấp các dịch vụ công về thuế cho doanh nghiệp được triển khai rộng rãi nhưng chưa thường xuyên, liên tục. Thứ sáu, công tác phối kết hợp với các sở ban ngành liên quan. Quản lý thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng chịu tác động của rất nhiều yếu tố. Thứ bảy, tổ chức bộ máy quản lý thuế theo mô hình chức năng chưa hoàn toàn thích ứng trong điều kiện trình độ hiểu biết pháp luật thuế và tính tự giác trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân nói chung và doanh nghiệp nói riêng còn thấp. Thứ tám, chưa phân nhóm đối tượng doanh nghiệp để quản lý. 17
Cuối cùng, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế nói chung và thuế TNDN nói riêng còn ở mức thấp. 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế 2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan - Ý thức chấp hành của doanh nghiệp chưa cao, chưa tự giác. - Công tác phối hợp giữa cơ quan thuế và các cơ quan chức năng để thực hiện tuyên truyền và tổ chức thu thuế còn hạn chế và chưa thật sự đồng bộ. - Cơ chế chính sách cũng thường xuyên thay đổi, sự ổn định và tính nhất quán không cao. - Một số ngân hàng thương mại chưa tích cực phối hợp với cơ quan thuế trong việc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của doanh nghiệp để nộp nợ thuế, mặc dù trách nhiệm này được qui định rõ trong Luật quản lý thuế. 2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan Một là, do số lượng cán bộ làm công tác kiểm tra còn hạn chế, năng lực chuyên môn nghiệp vụ không đồng đều. Hai là, hệ thống quy trình nghiệp vụ còn đồ sộ, phức tạp, các thao tác chủ yếu thủ công. Ba là, cơ cấu tổ chức hiện tại chưa phát huy hết những lợi ích của mô hình tổ chức mới và còn những hạn chế. Bốn là, các chức năng của cơ quan quản lý thuế như: thanh tra, kiểm tra, thu nợ và cưỡng chế còn nhiều hạn chế, hiệu lực, hiệu quả chưa cao do thiếu cơ sở dữ liệu thông tin về người nộp thuế. 18