Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại địa bàn huyện Đăk Hà

Chia sẻ: Tabicani12 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài nhằm hệ thống hoá và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH ở địa phương. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH trên địa bàn huyện Đăk Hà, chỉ rõ những thành tựu đạt được, hạn chế và những nguyên nhân chủ yếu. Đề xuất một số giải pháp trong công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH trên địa bàn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại địa bàn huyện Đăk Hà

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VŨ THỊ HƢƠNG GIANG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI HUYỆN ĐĂK HÀ TỈNH KON TUM TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60.34.04.10 Đà Nẵng - 2019
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: GS.TS. VÕ XUÂN TIẾN Phản biện 1: PGS.TS. ĐẶNG VĂN MỸ Phản biện 2: PGS.TS. NGUYỄN VĂN SONG Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Quản lý kinh tế họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 7 tháng 9 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Với các nguyên tắc công bằng, có đóng mới có hưởng, chia sẻ nhưng phải đảm bảo bền vững tài chính. Trong khi đó một bộ phận doanh nghiệp nhân cơ hội này luồn lách, làm trái quy định pháp luật, gây thiệt hại quyền lợi của người lao động bằng cách đóng BHXH cho người lao động với mức lương tối thiểu. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhưng khiến người lao động chỉ được trả mức trợ cấp thấp khi nghỉ việc hưởng chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Quy trình giải quyết chế độ chính sách của hệ thống BHXH còn quá lỏng lẻo tạo nhiều khe hở cho người lao động và người sử dụng lao động có cơ hội chiếm dụng, vấn đề này chưa được quán triệt đầy đủ nên có nguy cơ quỹ hưu trí tử tuất mất cân đối trong dài hạn. Bởi vậy, việc quản lý nhà nước về công tác chi trả các chế độ là công việc cấp bách để đảm bảo quyền lợi của người tham gia, đảm bảo quỹ được an toàn không thất thoát, cân đối quỹ, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội của Đảng và nhà nước. Đó là lí do tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại địa bàn huyện Đăk Hà”. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại huyện Đắk Hà, luận văn sẽ thực hiện: - Hệ thống hoá và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH ở địa phương. - Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH trên địa bàn huyện Đăk Hà, chỉ rõ những thành tựu đạt được, hạn chế và những nguyên nhân chủ yếu.
2 - Đề xuất một số giải pháp trong công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH trên địa bàn. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: là những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý chi trả các chế độ BHXH. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH trên địa bàn huyện Đắk Hà. +Về thời gian: Đề tài được tiến hành thu thập dữ liệu nghiên cứu từ năm 2015-2018. Các giải pháp đề xuất trong luận văn có ý nghĩa trong 5 năm tới. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Để thực hiện được các mục tiêu trên, luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp sau: - Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp. - Phương pháp xử lý số liệu. - Phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp. 5. Bố cục luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành 03 chương, cụ thể như sau: - Chương 1: Lý luận về quản lý nhà nước về chi trả các chế độ. - Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại huyện Đắk Hà tỉnh Kon Tum - Chương 3: Một số giải pháp để hoàn thiện quản lý nhà nước về chi trả các chế độ BHXH tại huyện Đắk Hà tỉnh Kon Tum. 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
3 CHƢƠNG 1 LÝ LUẬN C Ơ B Ả N VỀ QUẢN LÝ CHI TRẢ BHXH 1.1. KHÁI QUÁT VỀ QUẢN LÝ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ BHXH 1.1.1. Một số khái niệm BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ” (Theo Điều 3.1 Luật BHXH số 58/2014/QH13) [34] Quỹ BHXH là một quỹ tiền tệ tập trung được hạch toán độc lập với ngân sách nhà nước được nhà nước bảo hộ và đền bù, Quỹ này được quản lý theo cơ chế cân bằng thu chi do đó quỹ BHXH không đơn thuần ở trạng thái tĩnh mà luôn có sự biến động theo chiều hướng tăng lên hoặc thâm hụt. Chi bảo hiểm xã hội (thực chất là chi trả các chế độ BHXH) được hiểu là việc cơ quan Nhà nước (cụ thể là cơ quan bảo hiểm xã hội) sử dụng số tiền thuộc nguồn Ngân sách Nhà nước và nguồn quỹ bảo hiểm xã hội để chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội cho đối tượng thụ hưởng theo luật định. Quản lý chi trả BHXH là các hoạt động có tổ chức, theo quy định của pháp luật để thực hiện công tác chi trả các chế độ. Các hoạt động đó được thực hiện bằng hệ thống pháp luật của nhà nước và bằng các biện pháp hành chính, tổ chức, kinh tế của các cơ quan chức năng nhằm đạt được mục tiêu chi đúng đối tượng, chi đủ số lượng và đám bảo đến tận tay đối tượng thụ hưởng đúng thời gian quy định. Theo quyết định 828/QĐ-BHXH,
4 1.1.2 Đặc điểm của quản lý chi trả các chế độ BHXH Thứ nhất, nhà nước là chủ thể tổ chức và quản lý các hoạt động chi. Thứ hai, Mang tính chất đặc thù. Thứ ba, gắn liền trực tiếp và có mối quan hệ mật thiết với chính sách BHXH và chính sách ASXH và các chính sách khác của Đảng và Nhà nước. 1.1.3. Vai trò của quản lý chi trả các chế độ BHXH Quản lý tốt công tác chi trả các chế độ BHXH sẽ có ý nghĩa đối với: - Đối với đối tượng thụ hưởng - Đối với người SDLĐ - Đối với hệ thống BHXH - Đối với hệ thống ASXH - Đối với xã hội. 1.1.4. Nguyên tắc quản lý chi trả các chế độ BHXH Để quản lý chi trả các chế độ đúng theo quỹ đạo, đạt được mục tiêu, cần tuân thủ các nguyên tắc quản lý sau: - Nguyên tắc có đóng - có hưởng. - Nguyên tắc chi đúng, đủ và kịp thời. - Nguyên tắc tập trung, thống nhất, công bằng, công khai. - Nguyên tắc đảm bảo an toàn, tiết kiệm và hiệu quả. 1.2. NỘI DUNG CỦA QUẢN LÝ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ BHXH 1.2.1. Lập dự toán chi các chế độ BHXH - Dự toán chi các chế độ BHXH là xác định kế hoạch chi trả các chế độ do hai nguồn kinh phí (NSNN và Quỹ BHXH) đảm bảo để đủ nguồn chi trả hàng tháng cho các đối tượng hưởng. - Xác định đối tượng chi (đối tượng thụ hưởng)
5 Đối tượng thụ hưởng được phân thành 2 loại: + Đối tượng hưởng chế độ hàng tháng (dài hạn): Gồm những người hưởng các chế độ hưu trí, TNLĐ-BNN, trợ cấp tuất. + Đối tượng hưởng chế độ một lần (ngắn hạn): Gồm những người hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phụ hồi sức khỏe, trợ cấp mai táng phí và trợ cấp một lần. - Xác định mức chi (mức hưởng) Bảo đảm mức sống tối thiểu cho người lao động; thấp hơn mức lương hoặc mức tiền công khi đang làm việc của người lao động một cách hợp lý; Phải dựa trên cơ sở mức đóng góp và thời hạn đóng góp; phải phản ánh được nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi của các bên tham gia BHXH. - Lập dự toán chi Tại BHXH tỉnh, BHXH huyện hàng năm lập dự toán chi cho đối tượng hưởng. Trong năm thực hiện, nếu có phát sinh chi vượt kế hoạch được duyệt phải báo cáo, giải trình để BHXH tỉnh, BHXH Việt Nam xem xét, cấp bổ sung kinh phí, đảm bảo chi trả kịp thời cho đối tượng hưởng. - Xét duyệt dự toán chi + Tại BHXH Việt Nam: Sau khi được Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định giao dự toán thu, chi, BHXH Việt Nam thực hiện phân bổ dự toán chi và hướng dẫn thực hiện dự toán chi cho các tỉnh. + Tại BHXH tỉnh: Trên cơ sở dự toán chi đã được xét duyệt, thực hiện phân bổ dự toán chi cho các huyện dựa trên số dự toán của huyện đã được thông qua và có sự điều chỉnh hợp lý. 1.2.2. Tổ chức thực hiện chi các chế độ BHXH a. Tổ chức bộ máy quản lý chi trả
6 Cơ quan BHXH là tổ chức sự nghiệp có nhiệm vụ tổ chức triển khai thực hiện các chế độ theo quy định của Nhà nước thông qua hệ thống văn bản pháp quy, với nhiệm vụ chủ yếu quản lý các nghiệp vụ gồm: quản lý đối tượng, quản lý thu, quản lý chi trả các chế độ cho NLĐ,... Việc chi trả các chế độ thường được cơ quan BHXH tổ chức theo mô hình thống nhất từ trung ương đến địa phương. Đối với cấp quản lý chi trả các chế độ tại BHXH cấp huyện, các bộ phận chịu trách nhiệm chi gồm Bộ phận Kế toán Chi, chịu quản lý trực tiếp của Giám đốc. Bên cạnh đó trong công tác quản lý chi còn có sự tham gia của các bộ phận như: Bộ phận Một cửa, Bộ phận Kiểm tra nội bộ, Bộ phận Chế độ chính sách. Các bộ phận này được quản lý bởi các Phó giám đốc. b. Tổ chức chi trả Tổ chức quản lý chi BHXH gồm những nội dung: quản lý đối tượng hưởng các chế độ BHXH và quản lý việc chi các chế độ BHXH cho người hưởng. + Phân cấp đối tượng hưởng. BHXH tỉnh thực hiện quản lý người hưởng như sau: chịu trách nhiệm toàn diện trong việc quản lý người hưởng lương hưu và trợ cấp hàng tháng trên địa bàn tỉnh. BHXH huyện chịu trách nhiệm quản lý người hưởng lương hưu và trợ cấp hàng tháng trên địa bàn huyện. + Phân cấp thực hiện chi trả. BHXH tỉnh chi trả và quyết toán các chế độ: chế độ ngắn hạn do tỉnh quản lý thu theo phân cấp; BHXH một lần đối với người đang hưởng chế độ hàng tháng ra nước ngoài định cư. BHXH huyện chi trả và quyết toán các chế độ: chế độ ngắn hạn do huyện quản lý thu theo phân cấp; chế độ BHXH một lần đối; chi
7 truy lĩnh chế độ BHXH một lần khi người hưởng nộp Giấy đề nghị tại huyện; chi truy lĩnh những tháng chưa lĩnh cho người hưởng có nhu cầu nhận tại huyện. BHXH tỉnh ký Hợp đồng dịch vụ quản lý người hưởng và chi trả các chế độ qua hệ thống bưu điện với Bưu điện tỉnh để tổ chức chi trả các chế độ: lương hưu, trợ cấp hàng tháng; chế độ BHXH một lần cho người hưởng do BHXH tỉnh, BHXH huyện giải quyết hưởng theo phân cấp. + Phương thức và hình thức chi trả các chế độ. BHXH tỉnh, huyện; Bưu điện tỉnh, huyện lựa chọn các phương thức chi trả phù hợp với từng địa phương và yêu cầu quản lý, gồm các phương thức chi trả sau: thông qua đơn vị SDLĐ, trực tiếp cho NLĐ bằng tiền mặt hoặc tài khoản cá nhân. + Quy trình thực hiện chi trả các chế độ BHXH: Quy trình chi trả các chế độ BHXH theo Quyết định 828/QĐ- BHXH ngày 27/5/2016 của BHXH Việt Nam và Quyết định số 1515/QĐ-BHXH ngày 17/10/2016 của BHXH Việt Nam. 1.2.3. Công tác quyết toán chi các chế độ BHXH Công tác quyết toán chi BHXH gồm các nội dung: - Quyết toán chi BHXH: + Chế độ BHXH hàng tháng: Quyết toán theo số thực chi trả trong tháng trước ngày 10 hàng tháng. + Chế độ BHXH một lần: Quyết toán theo số thực chi trả trong tháng trước ngày 05 của tháng liền kề. + Chế độ ốm đau, thai sản, DSPHSK: Quyết toán theo số thực chi trả. - Thu hồi kinh phí chi sai BHXH: Khi có phát sinh thu hồi chi sai, bộ phận Kế toán thực hiện phân tích rõ: số thu hồi năm nay thì
8 được giảm số đã chi tại đơn vị, số thu hồi năm trước thì phải chuyển nộp toàn bộ về BHXH tỉnh. 1.2.4. Kiểm tra, giám sát công tác chi trả các chế độ BHXH Nội dung kiểm tra, kiểm soát thực hiện chi BHXH gồm có: - Kiểm tra việc giải quyết, thanh toán, chi các chế độ BHXH cho người thụ hưởng. - Kiểm tra việc quản lý đối tượng hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH thường xuyên, tình hình biến động tăng giảm đối tượng. - Kiểm tra việc chấp hành công tác quyết toán, chấp hành công tác kế toán – thống kê. 1.2.5 Xử lý vi phạm pháp luật về công tác chi trả các chế độ BHXH - Các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH - Nguyên tắc, thủ tục xử phạt vi phạm pháp luật về BHXH. Mọi hành vi vi phạm pháp luật về BHXH được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, triệt để. Mọi hậu quả do vi phạm pháp luật về BHXH phải được khắc phục theo đúng quy định của pháp luật. 1.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ BHXH 1.3.1. Điều kiện kinh tế xã hội 1.3.2. Hệ thống pháp luật, quy định về BHXH 1.3.3. Đối tƣợng hƣởng chế độ BHXH 1.3.4. Cơ quan quản lý nhà nƣớc về BHXH 1.3.5. Vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi trả các chế độ BHXH KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
9 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI HUYỆN ĐẮK HÀ, TỈNH KON TUM 2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, XÃ HỘI, KINH TẾ 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên Huyện Đăk Hà nằm cách trung tâm thị xã Kon Tum 20 km về phía Bắc, có điều kiện thuận lợi trong giao lưu phát triển kinh tế và có quốc lộ 14 chạy qua. Đồi núi, chiếm khoảng 3/5 diện tích toàn huyện, bao gồm những đồi núi liền dải có độ dốc 150 trở lên. Địa hình núi cao liền dải phân bố chủ yếu ở phía bắc - tây bắc chạy sang phía đông, đa dạng với gò đồi, núi, cao nguyên và vùng trũng xen kẽ nhau khá phức tạp. 2.1.2. Đặc điểm xã hội Huyện Đăk Hà có dân số trung bình 74.718 người gồm nhiều dân tộc sinh sống như Kinh, Bana, Xơ – đăng, Giẻ triêng, Gia rai.... Trong đó dân số thành thị là 15.590 người chiếm khoảng 21,36%, dân tộc nông thôn là 57.418 người chiếm khoảng 78,64%. Dân số nam 36.204 người chiếm 49,6%, dân số nữ 36.794 người chiếm 50,4%. Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động từ 40.089 người năm 2015, năm 2018 là 43.710 người, số lao động trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp năm 2015 là 260 người, đến năm 2018 là 288 người. Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động ngày càng tăng lên là do dân số của huyện tăng, lực lượng lao động ở các huyện lân cận cũng đến để định cư và làm việc tại huyện. 2.1.3. Đặc điểm kinh tế Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế của đất nước của đất nước cũng như tỉnh Kon Tum, huyện Đắk Hà với vai trò là huyện lỵ của tỉnh Kon Tum đã từng bước phát triển trên mọi
10 lĩnh vực. Cơ cấu kinh tế huyện Đắk Hà trong thời gian 2015-2018 là: nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 43,62% xuống 40,74%, công nghiệp và xây dựng tăng từ 33,03 lên 33,62%, dịch vụ tăng từ 23,35% lên 25,64%. Nhìn chung, huyện Đắk Hà có vị trí địa lý kinh tế thuận lợi nhất trong các huyện thuộc tỉnh Kon tum, có nhiều tiềm năng về điều kiện thiên nhiên, kết cấu hạ tầng được nâng cấp đồng bộ, con người huyện Đắk Hà năng động, chịu khó học hỏi. Đây là những thuận lợi để thúc đẩy huyện Đắk Hà phát triển kinh tế toàn diện cả về nông - lâm - ngư nghiệp, công nghiệp và dịch vụ trong tương lai. 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI TRẢ CÁC CHẾ ĐỘ B H X H TẠI HUYỆN ĐẮK HÀ 2.2.1. Thực trạng lập dự toán chi các chế độ BHXH a. Xác định đối tượng chi (đối tượng thụ hưởng) Đối tượng hưởng các chế độ bao gồm: - Đối tượng hưởng lương hưu hàng tháng: - Đối tượng hưởng chế độ tử tuất. - Đối tượng hưởng chế độ ngắn hạn. - Đối tượng hưởng trợ cấp TNLĐ và BNN. b. Xác định mức chi Xác định mức chi bình quân theo từng loại chế độ là căn cứ để BHXH huyện Đắk Hà lập dự toán chi các chế độ BHXH sát với thực tế, mức chi bình quân các chế độ qua các năm. Việc xác định mức chi không sát với thực tế thực hiện đã ảnh hưởng đến việc tổng hợp dự toán chi các chế độ hàng năm của đơn vị, dẫn đến không đảm bảo đủ nguồn kinh phí kịp thời để thực hiện chi trả các chế độ cho đối tượng thụ hưởng. c. Nội dung dự toán chi BHXH Lập dự toán chi được thực hiện vào đầu quý 3 hàng năm,
11 BHXH huyện dựa vào thực tế tình hình thực hiện chi các chế độ BHXH của 6 tháng đầu năm, tình hình chi các chế độ BHXH của năm trước trên cơ sở đó dự kiến số chi cho năm kế hoạch, lập dự toán và gửi về phòng Kế hoạch - Tài chính, phòng Chế độ để xét duyệt và tổng hợp. Bảng 2.1. Tình hình lập và thực hiện dự toán chi bảo hiểm xã hội tại huyện Đắk Hà qua các năm 2015-2018 Nguồn Chi từ NSNN Chi từ quỹ BHXH Tổng cộng Thự Thự Thực Dự Thực Dự Thực c Dự Thực c Năm hiện/ toán hiện toán hiện hiện toán hiện hiện/ dự (Triệu (Triệu (Triệu (Triệu / dự (Triệu (Triệu dự toán đồng) đồng) đồng) đồng) toán đồng) đồng) toán (%) (%) (%) 2015 16.000 16.610 104 58.556 59.952 103 74.556 76.562 103 2016 16.000 16.315 102 60.550 63.586 105 76.550 79.901 104 2017 16.495 16.864 102 63.945 69.356 108 84.440 86.220 107 2018 18.412 17.791 97 79.171 87.265 110 97.583 105.056 108 (Nguồn: BHXH huyện Đắk Hà) Qua Bảng 2.1 ta thấy, qua các năm tổng chi so với dư toán chi tăng cao, năm 2015 lập dự toán chi là 74.556 triệu đồng, thực hiện cả năm là 76.562 triệu đồng vượt 103% so với dự toán lập; năm 2016 lập dự toán chi là 76.550 triệu đồng, thực hiện cả năm là 79.901 triệu đồng vượt 104% so với dự toán lập; Năm 2017 lập dự toán chi là 80.440 triệu đồng, thực hiện cả năm là 86.220 triệu đồng vượt 107% so với dự toán lập; Năm 2018 lập dự toán chi là 97.583 triệu đồng, thực hiện cả năm là 105.056 triệu đồng vượt 108% so với dự toán
12 lập. Nguyên nhân của việc tổng chi cao hơn dự toán chi là do các năm nhà nước đều điều chỉnh tăng mức lương cơ sở, và điều chỉnh mức lương hưu và trợ cấp theo quy định của nhà nước. Vì vậy dẫn đến việc lập dự toán chi bị chênh lệch với tổng chi đã thực hiện. d. Xét duyệt dự toán chi BHXH Sau khi được BHXH Việt Nam phê duyệt dự toán chi, tổ chức thực hiện phân bổ dự toán chi cho BHXH huyện dựa trên số dự toán của huyện đã được thông qua và có sự điều chỉnh hợp lý. Trong năm thực hiện, khi số chi lớn hơn số kế hoạch thì BHXH huyện lập báo cáo, giải trình với BHXH tỉnh để điều chỉnh và đề nghị cấp thêm kinh phí đảm bảo chi trả kịp thời cho đối tượng. 2.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện chi các chế độ BHXH a. Tổ chức bộ máy quản lý chi trả - BHXH huyện do Giám đốc quản lý, điều hành theo chế độ thủ trưởng. Giúp Giám đốc là giám đốc và 06 bộ phận nghiệp vụ. - Tổng biên chế của BHXH huyện Đắk Hà là 15 người, biên chế cho bộ phận trực tiếp thực hiện nghiệp vụ quản lý chi trả chỉ (bộ phận Kế toán, bộ phận Chế độ chính sách) có 3 người. - Như vậy, công tác bố trí nhân sự của BHXH huyện làm công tác chi trong nhiều năm qua tuy hợp lý so với tổng biên chế được giao, song đều quá tải so với nhiệm vụ chi trả các chế độ cho đối tượng thụ hưởng. b. Tổ chức thực hiện chi - Quản lý đối tượng chi trả: Đối tượng hưởng các chế độ được phân loại thành đối tượng hưởng trợ cấp thường xuyên (hàng tháng), đối tượng hưởng trợ cấp một lần và đối tượng hưởng chế độ ngắn hạn. - Phân cấp công tác chi trả các chế độ BHXH: BHXH huyện Đắk Hà chi trả và quyết toán theo phân cấp quản lý: + Chi trả chế độ ốm đau, thai sản bao gồm nghỉ DSPHSK sau
13 ốm đau, thai sản và sau khi điều trị ổn định thương tật, bệnh tật do TNLĐ-BNN cho người lao động; chi hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị TNLĐ-BNN khi trở lại làm việc cho đơn vị SDLĐ do BHXH huyện quản lý thu theo phân cấp. + Chi trả các chế độ cho người lao động bảo lưu thời gian đóng, tự đóng, nghỉ việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi. + Chi đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kĩ năng nghề để duy trì việc làm cho đơn vị SDLĐ do BHXH huyện quản lý thu theo phân cấp. + Chi trả chế độ BHXH một lần đối với người hưởng chế độ hàng tháng ra nước ngoài định cư; chi truy lĩnh chế độ một lần khi người hưởng nộp Giấy đề nghị tại BHXH huyện. BHXH huyện chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát và quyết toán với Bưu điện huyện về việc chi trả theo hợp đồng dịch vụ quản lý người hưởng và chi trả các chế độ qua hệ thống bưu điện đã ký kết giữa BHXH tỉnh và Bưu điện tỉnh - Quy trình chi trả các chế độ: + Chi trả các chế độ BHXH hàng tháng. BHXH Việt Nam Quỹ BHXH (02) BHXH tỉnh Kon Tum Đại diện chi trả (02) (01) (01) (03) Đối tượng hưởng chế độ BHXH các huyện, thị, BHXH hàng tháng thành trực thuộc Sơ đồ 2.1. Quy trình chi trả các chế độ BHXH hàng tháng
14 + Quy trình chi trả chế độ BHXH ngắn hạn: ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe. (sơ đồ 2.2) (01) Đơn vị SDLĐ và NLĐ (02)  các huyện, thị, BHXH thành trực thuộc (03) (02) Người LĐ (01) Sơ đồ 2.2. Quy trình chi trả các chế độ BHXH ngắn hạn (Nguồn: BHXH huyện Đắk hà) + Quy trình chi trả các chế độ BHXH một lần. - BHXH huyện BHXH TỈNH - Bưu điện huyện ĐỐI TƯỢNG (ĐDCT) HƯỞNG (01) (02) Sơ đồ 2.3. Quy trình chi trả các chế độ BHXH một lần (Nguồn: BHXH huyện Đắk Hà) - Thực hiện chi trả các chế độ + Phương thức và hình thức chi trả các chế độ. BHXH huyện Đắk Hà đang thực hiện song song 2 phương thức chi trả các chế độ: chi trả trực tiếp và chi trả gián tiếp gián tiếp được thực hiện bởi sự ủy quyền chi trả cho hệ thống tổ chức dịch vụ công (cơ quan Bưu điện) các chế độ cho đối tượng hưởng. Dù thực hiện chi trả các chế độ qua 2 phương thức thì cũng đều qua hai hình thức là: chi trực tiếp bằng tiền mặt cho người hưởng và chi qua tài khoản cá nhân của người hưởng.
15 + Tình hình chi trả các chế độ qua các năm 2015-2018 Bảng 2.2. Tổng hợp tình hình chi BHXH tại huyện Đắk Hà qua các năm 2015-2018 Nguồn 2015 2016 2017 2018 Số chi CC Số chi CC Số chi CC Số chi CC (Tr.đ) (%) (Tr.đ) (%) (Tr.đ) (%) (Tr.đ) (%) NSNN 16.558 22 16.246 20 16.763 19 17.789 17 Quỹ BHXH 59.757 78 63.481 80 69.291 81 82.791 82 - Quỹ Hưu trí, 57.647 76 60.722 76 65.542 76 78.051 78 -tửQuỹ tuấtTNLĐ- 0,2 127 0,1 184 133 134 1 0,1 BNN - Quỹ ốm đau 1.977 1,8 2.625 3 3.622 4,9 4.556 3,9 Tổng thai sản cộng 76.315 100 79.727 100 86.054 100 100.580 100 (Nguồn: BHXH huyện Đăk Hà) Căn cứ vào bảng số liệu 2.2 ta thấy tổng chi các chế độ tại huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum được chia thành 2 nhóm: NSNN đảm bảo và do quỹ BHXH đảm bảo và đang có xu hướng tăng mạnh trong thời gian qua. Năm 2015, tổng số tiền chi trả đạt mức 76.315 triệu đồng thì sang năm 2016 tổng số tiền chi tăng lên 79.727 triệu đồng và năm 2017 tổng số tiền chi tăng lên tới 86.054 triệu đồng đến năm 2018 tổng số tiền chi tăng lên 100.580 triệu đồng. 2.2.3. Thực trạng công tác quyết toán chi các chế độ BHXH a. Báo cáo quyết toán chi các chế độ BHXH - BHXH huyện Đăk Hà thực hiện: + Hàng tháng quyết toán việc chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng với Bưu điện huyện, lập thành 2 bộ. Trong đó một 1 bộ gửi về BHXH tỉnh trước ngày 30 hàng tháng, và một bộ lưu lại bộ phận kế toán BHXH huyện.
16 + Hàng tháng, quyết toán việc chi trả trợ cấp một lần với Bưu điện huyện Đăk Hà, lập thành 2 bộ. Trong đó 1 bộ gửi tỉnh trước ngày 5 hàng tháng, 1 lưu tại bộ phận kế toán huyện. + Hàng tháng căn cứ vào số đã chi trợ cấp ốm đau, thai sản, dưỡng sức; lập 2 bản báo cáo chi ốm đau, thai sản, dưỡng sức. + Hàng quý, lập Báo cáo tổng hợp tình hình kinh phí và quyết toán kinh phí chi BHXH (Mẫu B08a-HB) để BHXH tỉnh thực hiện thẩm định (xét duyệt) quyết toán chi bắt đầu từ ngày 20 của tháng đầu quý sau. b. Tổng hợp thu hồi chi sai các chế độ BHXH Khi có phát sinh thu hồi chi sai thực hiện phân tích rõ số thu hồi năm nay thì được giảm số đã chi tại đơn vị, số thu hồi năm trước thì phải chuyển nộp toàn bộ về BHXH tỉnh Kon Tum. Thuyết minh cụ thể nội dung, nguyên nhân thu hồi chi sai, do cơ quan BHXH chi sai, giải quyết sai hay do cơ quan Bưu điện chi sai, lập Bảng tổng hợp thu hồi chi sai đóng kèm vào báo cáo quyết toán hàng quý, năm. 2.2.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát công tác chi các chế độ BHXH Giám đốc BHXH huyện Đắk Hà trực tiếp ra quyết định thành lập đoàn kiểm tra thực hiện công tác kiểm tra theo 2 hình thức: - Kiểm tra định kỳ: Hàng tháng, vào ngày 5,6,7 BHXH huyện cử 2 cán bộ đến các địa điểm chi trả tại các xã, phường để kiểm tra giám sát việc chi trả của ĐDCT. - Kiểm tra đột xuất: BHXH huyện còn kết hợp với Phòng Thanh tra - Kiểm tra của BHXH tỉnh Kon Tum, Liên đoàn lao động huyện để đi kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động để kiểm tra thực hiện thanh toán chi trả chế độ cho NLĐ, đối chiếu với bảng lương, bảng công, hồ sơ nhân sự, thang bảng lương của đơn vị từ đó phát
17 hiện ra những sai sót, những vi phạm pháp luật BHXH của đơn vị. 2.2.5. Xử lý vi phạm trong công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH Bảng 2.3. Tình hình thực hiện thanh tra, kiểm tra tại Bảo hiểm xã hội huyện ĐắkHà qua các năm 2015-2018 Năm Năm Năm Năm STT Năm 2015 2016 2017 2018 1 Kế hoạch kiểm tra (cuộc) 10 13 25 34 2 Số đã thực hiện (cuộc) 10 15 31 36 3 Tỷ lệ đạt (%) 100 115 124 106 Số cuộc thực hiện phát 4 5 7 14 11 hiện có vi phạm (cuộc) Số nợ vi phạm thu được 5 sau thanh tra, kiểm tra 3 15 39 47 (triệu đồng) (Nguồn: BHXH huyện Đắk Hà) Việc tổ chức thực hiện kết luận sau kiểm tra cũng được BHXH huyện đặc biệt quan tâm, cụ thể là sau các cuộc thanh tra, kiểm tra đã thu được số tiền vi phạm. 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG 2.3.1. Thành công và hạn chế a. Thành công - Qua những năm vừa qua, BHXH huyện Đắk Hà vẫn thực hiện tốt công tác quản lý chi trả của mình, không để xảy ra nhiều sai sót về đối tượng cũng như mức chi trả. - Công tác lập dự toán và quyết toán chi luôn được BHXH tỉnh Kon Tum đánh giá cao, không có điều chỉnh số liệu nhiều.
18 - Bộ máy tổ chức thực hiện chính sách ngày càng được tăng cường về số lượng và chất lượng. - Công tác giải quyết và thực hiện chi trả các chế độ cho người thụ hưởng kịp thời, đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật, hạn chế được tình trạng chi sai do giải quyết sai chế độ. - Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH đã được chú trọng hơn. b. Hạn chế - Việc xây dựng dự toán chi chưa sát với thực tế thực hiện nên khi thực hiện thì vẫn tăng chi vượt dự toán - Tổ chức các quy trình, thủ tục nghiệp vụ trong công tác chi trả các chế độ còn kém và thiếu hiệu quả. - Công tác quyết toán chi trả các chế độ chưa chú ý số liệu của các hồ sơ, chứng từ quyết toán để lập báo cáo quyết toán kịp thời - Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về còn mỏng, đôi khi còn buông lỏng, hình thức, nội dung 2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế Chất lượng công tác lập dự toán chi từ cơ sở chưa được quan tâm. Nhưng sự liên kết và tham gia của chính quyền địa phương trong việc quản lý đối tượng hưởng còn hạn chế. Đội ngũ nhân viên huyện Đắk Hà là rất mỏng Mức thu nhập của các nhân viên ĐDCT còn thấp Tình hình thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra còn nghiên về hình thức, chưa thực sự chuyên sâu, chưa đủ sức để răn đe Tình hình trục lợi quỹ BHXH ngày càng tinh vi và nghiêm trọng là do cơ chế thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2