Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu vai trò của quản lý Nhà nước đối với phát triển du lịch làng nghề ở Hà Nội

TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> 1. Lý do và mục tiêu nghiên cứu của đề tài<br /> * Lý do chọn đề tài:<br /> Hiện nay, phát triển du lịch làng nghề đang là một hướng đi đúng đắn được<br /> nhiều quốc gia ưu tiên trong chính sách quảng bá và phát triển du lịch. Ở Việt Nam<br /> cũng vậy, nhiều làng nghề hiện nay đã có chủ trương phát triển gắn với du lịch. Các<br /> làng nghề này đã và đang có nhiều đóng góp cho GDP của đất nước nói chung và<br /> đối với nền kinh tế nông thôn nói riêng.<br /> Hà Nội - Thủ đô của Việt Nam với lịch sử lâu đời, truyền thống văn hóa đa<br /> dạng, giàu bản sắc, đây thực sự là trung tâm du lịch lớn của Việt Nam và luôn là<br /> một trong những địa điểm thu hút khách du lịch. Sau khi mở rộng, Hà Nội trở thành<br /> nơi nhiều làng nghề nhất trong cả nước cùng với lợi thế về vị trí chính trị, văn<br /> hóa...Tuy nhiên, sau mười năm thực hiện chủ trương đưa làng nghề vào khai thác<br /> du lịch thì chỉ có hai làng nghề Bát Tràng và Vạn Phúc đạt được những kết quả<br /> đáng kể, các làng nghề khác gần như bị bỏ quên.<br /> Du lịch làng nghề Hà Nội đang đứng trước nhiều rào cản như: các hoạt động<br /> đều phát triển tự phát, thiếu định hướng; cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động của<br /> làng nghề nói chung và phục vụ hoạt động du lịch nói riêng còn thiếu và yếu; người<br /> dân chưa có kỹ năng và kiến thức chuyên môn cũng như ngoại ngữ để đón tiếp<br /> khách; và các sản phẩm tại làng nghề chưa thích hợp cho khách du lịch, v.v...Chính<br /> vì vậy mà hiệu quả đạt được của du lịch làng nghề còn nhỏ, chưa thật tương xứng<br /> với tiềm năng.<br /> Để giúp các làng nghề du lịch Hà Nội vượt qua những rào cản trên, quản lý<br /> Nhà nước cần phát huy vai trò của mình trong việc quản lý các làng nghề. Nhận<br /> thấy được sự cần thiết này trong phát triển du lịch làng nghề hiện nay ở Hà Nội, từ<br /> đó tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu vai trò của quản lý Nhà nước đối với phát triển<br /> du lịch làng nghề ở Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình, với mong muốn<br /> góp phần đưa ra những đánh giá, mô hình và giải pháp trong quản lý Nhà nước với<br /> <br /> phát triển du lịch làng nghề và áp dụng triển khai trong thực tế để khai thác có hiệu<br /> quả nguồn tài nguyên làng nghề góp phần phát triển kinh tế xã hội Hà Nội nói riêng<br /> và đất nước nói chung.<br /> * Mục tiêu nghiên cứu<br /> Thông qua công tác thống kê, điều tra, khảo sát, v.v...tại các làng nghề du<br /> lịch ở Hà Nội kết hợp với tri thức khoa học sẵn có, nghiên cứu đánh giá thực trạng<br /> phát triển và tình hình QLNN đối với du lịch làng nghề Hà Nội từ đó đưa ra những<br /> định hướng phát triển, đề xuất mô hình và giải pháp QLNN nhằm phát triển DLLN<br /> Hà Nội một cách thiết thực, hiệu quả, đúng hướng góp phần đưa du lịch Hà Nội trở<br /> thành ngành kinh tế mũi nhọn trong những năm tới.<br /> 2.Về cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu đã trình bày trong luận<br /> văn:<br /> Du lịch làng nghề ở nước ta còn tương đối mới mẻ do đó việc hệ thống<br /> những cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề còn hạn chế, đặc biệt là cơ sở lý luận về<br /> quản lý Nhà nước đối với du lịch làng nghề.<br /> * Cơ sở lý luận về du lịch làng nghề: DLLN được hình thành dựa trên mối<br /> liên kết giữa ba đối tượng: Làng nghề - chủ thể cung ứng sản phẩm du lịch - đối<br /> tượng sử dụng sản phẩm DLLN. Vì vậy DLLN mang ý nghĩa tổng hợp của ba chủ<br /> thể trên. Có thể định nghĩa du lịch làng nghề như sau:<br /> Du lịch làng nghề là loại hình du lịch khai thác các giá trị văn hóa vật thể<br /> và phi vật thể, các sản phẩm do nghề thủ công của làng nghề tạo ra như<br /> là một đối tượng tài nguyên du lịch có giá trị, được khai thác để phục vụ<br /> cho nhu cầu vui chơi giải trí, nghiên cứu tìm hiểu văn hóa, tham quan du<br /> lịch của khách du lịch và nhân dân; mang lại lợi ích kinh tế cho địa<br /> phương và đất nước góp phần tôn vinh, bảo tồn giá trị truyền thống văn<br /> hóa và tăng cường vai trò kinh tế của làng nghề. [23]<br /> Theo tác giả Hoàng Văn Châu trong cuốn “Làng nghề du lịch Việt Nam” các<br /> điều kiện để một làng nghề trở thành làng nghề du lịch có: Thứ nhất là các giá trị<br /> <br /> văn hoá làng nghề; Thứ hai là các giá trị lịch sử; Thứ ba là mức độ tham gia của<br /> cộng đồng cao.<br /> Dựa trên những điều kiện để một làng nghề trở thành làng nghề du lịch, các<br /> tiêu chí để xây dựng làng nghề du lịch kết hợp với vận dụng kiến thức đã học về du<br /> lịch, tác giả đã hệ thống lại điều kiện để hình thành và phát triển kinh doanh du lịch<br /> làng nghề bao gồm: Vị trí địa lí; Dân cư và lao động; Sự biến động thị trường khách<br /> du lịch; Kết cấu hạ tầng; Nguồn vốn; Nguồn nguyên vật liệu; Công nghệ và kỹ thuật<br /> sản xuất; Cơ chế chính sách.<br /> Sản phẩm DLLN có tính văn hóa, xã hội rất cao và được xây dựng dựa trên<br /> những đặc điểm cơ bản của làng nghề truyền thống. Ngoài những đặc điểm chung<br /> của sản phẩm du lịch là tính không lưu kho được, quá trình sản xuất và sử dụng diễn<br /> ra cùng thời điểm, v.v…, du lịch làng nghề truyền thống có những đặc trưng riêng<br /> về thị trường và vị trí trong ngành du lịch: Sản phẩm DLLN chủ yếu được xây dựng<br /> dựa vào nguồn tài nguyên du lịch phi vật thể của làng nghề; DLLN chỉ là điểm tham<br /> quan trong ngày; Mức độ tham gia của cộng đồng cao; Tính thời vụ thấp; Cơ cấu<br /> khách đơn giản.<br /> Du lịch làng nghề có vai trò cả đối với sự phát triển kinh tế xã hội nói chung<br /> và hoạt động du lịch nói riêng. Với kinh tế xã hội, phát triển du lịch làng nghề giúp<br /> phân phối lại nguồn thu nhập, kích thích phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng, bảo tồn<br /> nền văn hoá truyền thống, khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống đã<br /> và đang bị mai một trong nền kinh tế thị trường và quá trình công nghiệp hóa hiện<br /> đại hóa đất nước, giải quyết việc làm cho người dân địa phương. Đối với hoạt động<br /> du lịch, du lịch làng nghề góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch của đất nước<br /> với thế mạnh nguồn tài nguyên du lịch văn hóa, thêm vào đó hàng thủ công truyền<br /> thống là một phần quan trọng của du lịch.<br /> * Cơ sở lý luận của quản lý Nhà nước về du lịch, du lịch làng nghề:<br /> - Quản lý Nhà nước về du lịch là: quá trình tác động của Nhà nước đến du<br /> lịch thông qua hệ thống cơ quan quản lý Nhà nước, hệ thống chính sách pháp luật<br /> với mục tiêu phát triển du lịch đúng định hướng của Nhà nước, tạo nên trật tự trong<br /> <br /> hoạt động du lịch làm cho du lịch thực sự là một ngành kinh tế mũi nhọn. Đối tượng<br /> của sự quản lý đó chính là hoạt động du lịch, cơ quan tổ chức hoạt động du lịch và<br /> cả chính các du khách.<br /> - Vai trò của quản lý Nhà nước đối với sự phát triển kinh doanh du lịch làng<br /> nghề:<br /> Đối với nền kinh tế nói chung, quản lý Nhà nước là hết sức cần thiết vì cần<br /> thông qua các cơ chế của Nhà nước để can thiệp vào các lỗ hổng của nền kinh tế thị<br /> trường ở nước ta hiện nay, nếu không nó sẽ làm cho nền kinh tế kém phát triển, đẩy<br /> lùi sự tiến bộ xã hội; thêm nữa Việt Nam lại có những đặc thù riêng càng cần có sự<br /> quản lý của Nhà nước đối với nền kinh tế như: Nền kinh tế nước ta xuất phát điểm<br /> thấp, trải qua những cuộc chiến tranh kéo dài, nền kinh tế nước ta phát triển trong<br /> diều kiện nền kinh tế đầy rẫy sự biến động. Mục tiêu cách mạng đề ra trong sự<br /> nghiệp xây dựng đất nước ta là phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần,<br /> vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội<br /> chủ nghĩa.v.v...<br /> - Đối với phát triển du lịch làng nghề thì quản lý Nhà nước có những vai trò<br /> sau:<br /> + Vai trò định hướng: Nhà nước thực hiện chức năng hoạch định để định<br /> hướng hoạt động du lịch làng nghề, thiết lập khuôn khổ pháp lý thông qua việc ban<br /> hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về DLLN, tạo ra môi<br /> trường pháp lý cho hoạt động DLLN.<br /> + Vai trò tổ chức và phối hợp: Nhà nước bằng việc tạo lập các cơ quan và hệ<br /> thống tổ chức quản lý về DLLN, sử dụng sức mạnh của bộ máy này để hoạch định<br /> và tổ chức để thực hiện những vấn đề thuộc về quản lý Nhà nước, tổ chức và quản<br /> lý các công tác trong phát triển DLLN như: đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn<br /> nhân lực, bảo vệ môi trường, v.v...<br /> + Vai trò điều tiết các hoạt động du lịch và can thiệp thị trường: Nhà nước<br /> phải có vai trò điều tiết mạnh, Nhà nước có thể sử dụng nhiều công cụ, biện pháp<br /> <br /> khác nhau để điều tiết hoạt động kinh doanh du lịch nói chung, DLLN nói riêng, xử<br /> lý đúng đắn mâu thuẫn của các quan hệ.<br /> + Vai trò giám sát: Nhà nước giám sát hoạt động của mọi chủ thể kinh doanh<br /> DLLN cũng như chế độ quản lý của các chủ thể đó, cũng như giám sát chế độ quản<br /> lý của các cơ quan Nhà nước.<br /> Những cơ sở lý luận về khái niệm làng nghề, du lịch làng nghề, những điều<br /> kiện để phát triển một làng nghề du lịch sẽ là cơ sở để tác giả phân tích, đánh giá<br /> hiện trạng phát triển, cũng như tình trạng quản lý Nhà nước đối với du lịch làng<br /> nghề ở Hà Nội.<br /> Tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thu thập,<br /> phân tích, tổng hợp tài liệu; phương pháp phân tích hệ thống; phương pháp thống<br /> kê; phương pháp thực địa; phương pháp phỏng vấn nhanh. Các phương pháp này rất<br /> có ý nghĩa trong việc đem lại tính thực tế, cụ thể cho luận văn.<br /> 3. Những kết quả nghiên cứu của luận văn:<br /> Con số 1350 làng nghề và làng có nghề của Hà Nội, với 272 làng nghề đã<br /> được công nhận đến nay cho thấy tiềm năng phát triển du lịch gắn với các làng nghề<br /> là vô cùng lớn, việc khái quát “hình ảnh” các làng nghề trong hoạt động kinh tế<br /> cũng như trong hoạt động du lịch có ý nghĩa quan trọng giúp cho việc đưa ra những<br /> giải pháp mang tính đồng bộ cho phát triển du lịch làng nghề ở địa phương này.<br /> - Tình hình du lịch Hà Nội: Là một trong những trung tâm du lịch trọng điểm<br /> của cả nước, Thủ đô Hà Nội đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển du lịch<br /> của cả nước nói chung và của Bắc Bộ nói riêng, làm gia tăng đáng kể lượng khách<br /> của cả nước cũng như đóng góp lượng lớn ngoại tệ từ thu nhập du lịch. Nằm ở vị trí<br /> địa lý quan trọng, với vị trí là đô thị loại đặc biệt, một trong hai trung tâm du lịch<br /> lớn nhất của cả nước, trong thời gian qua Hà Nội có tốc độ phát triển về khách khá<br /> cao: năm 2000 đón 3,79 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế 0,56 triệu lượt, nội<br /> địa 3,23 triệu lượt; năm 2005 đón 8,06 triệu lượt khách tăng 2,13 lần so với năm<br /> 2000 trong đó 1,25 triệu lượt khách quốc tế; năm 2010 đón 12,3 triệu lượt khách du<br /> <br />