Tóm tắt Luận văn Thạc sỹ Kế toán: Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ với việc tăng cường quản lý tài chính tại Tổng công ty Khai thác Cảng hàng không Miền Bắc

i<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> 1 Tính cấp thiết của Đề tài<br /> Một hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) hoạt động có hiệu quả là yếu tố<br /> góp phần không nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường khả năng<br /> cạnh tranh, đứng vững và phát triển trong quá trình hội nhập của doanh<br /> nghiệp. Từ đó, có thể thấy việc xây dựng hệ thống KSNB trở thành một vấn đề<br /> cấp thiết trong quản lý tại các tổng công ty (TCT) nhà nước nói chung và TCT<br /> Khai thác Cảng hàng không Miền Bắc (HKMB) nói riêng.<br /> TCT Khai thác Cảng HKMB là doanh nghiệp nhà nước (DNNN) hoạt<br /> động công ích được thành lập trên cơ sở Cụm Cảng HKMB. Nhiệm vụ của<br /> TCT là cung cấp các dịch vụ tại các Cảng hàng không thuộc khu vực Miền<br /> Bắc, phục vụ cho các chu‎yến bay an toàn và hiệu quả. Để đảm bảo sử dụng có<br /> hiệu quả vốn và tài sản của Nhà nước, đảm bảo sự phát triển bền vững và thích<br /> ứng với quá trình hội nhập kinh tế của đất nước, TCT cần hoàn thiện hơn nữa<br /> cơ chế quản lý tài chính, đặc biệt là hệ thống KSNB.<br /> Với kiến thức đã học và xuất phát từ yêu cầu của đơn vị, tác giả đã chọn<br /> Đề tài “Hoàn thiện hệ thống KSNB với việc tăng cƣờng quản lý tài chính<br /> tại TCT Khai thác Cảng hàng không Miền Bắc” làm luận văn thạc sỹ.<br /> 2 Mục đích nghiên cứu của Đề tài<br /> Trên cơ sở những vấn đề lý‎ luận về KSNB, hệ thống KSNB và thực<br /> trạng hệ thống KSNB tại TCT Khai thác Cảng HKMB, Luận văn đưa ra những<br /> giải pháp góp phần hoàn thiện hệ thống KSNB nhằm tăng cường hiệu quả<br /> quản lý‎tài chính tại TCT<br /> 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của Đề tài<br /> Đối tượng nghiên cứu của Đề tài là hệ thống KSNB tại TCT Khai thác<br /> <br /> ii<br /> <br /> Cảng HKMB. Đề tài đi sâu vào việc hoàn thiện các biện pháp kiểm soát tài<br /> chính của đơn vị.<br /> 4. Phƣơng pháp nghiên cứu<br /> Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch<br /> sử, kết hợp giữa lý luận với thực tiễn, các phương pháp phân tích và tổng hợp<br /> để đánh giá các thủ tục kiểm soát đã được áp dụng.<br /> 5. Đóng góp của Đề tài<br /> Một là, Hệ thống hoá các vấn đề lý luận cơ bản về hệ thống KSNB nói<br /> chung và hệ thống KSNB trong các TCT Khai thác Cảng Hàng không nói riêng;<br /> Hai là, Phân tích thực trạng tổ chức quản lý‎và hệ thống KSNB tại TCT<br /> Khai thác Cảng HKMB;<br /> Ba là, Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB với việc<br /> tăng cường quản lý tài chính của TCT.<br /> 6. Tên và kết cấu Luận văn<br /> Tên luận văn: “Hoàn thiện Hệ thống KSNB với việc tăng cường quản<br /> lý tài chính tại TCT Khai thác Cảng HKMB”<br /> Phần nội dung: Ngoài Lời nói đầu và Kết luận, Luận văn gồm 3 chương:<br /> Chƣơng 1: Lý luận chung về hệ thống KSNB trong doanh nghiệp kinh<br /> doanh dịch vụ hàng không.<br /> Chƣơng 2: Thực trạng KSNB và quản lý tài chính tại TCT Khai thác<br /> Cảng HKMB<br /> Chƣơng 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB với<br /> việc tăng cường quản lý tài chính tại TCT Khai thác Cảng HKMB.<br /> <br /> iii<br /> <br /> CHƢƠNG I<br /> LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG<br /> DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ HÀNG KHÔNG<br /> 1.1. Lý luận chung về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> 1.1.1. Kiểm tra - kiểm soát trong quản lý<br /> Quản lý là quá trình định hướng và tổ chức thực hiện các hướng đã<br /> định trên cơ sở những nguồn lực xác định nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Quá<br /> trình này bao gồm chuỗi các công việc có liên hệ với nhau : Lập kế hoạch, tổ<br /> chức thực hiện kế hoạch, cung cấp các nguồn lực để thực hiện kế hoạch, điều<br /> hành thực hiện kế hoạch và xác định kết quả.<br /> Kiểm tra – kiểm soát không phải là một giai đoạn hay một pha của quản<br /> lý mà nó được thực hiện ở tất cả các giai đoạn của quản lý, là một chức năng<br /> của quản lý gắn liền với hoạt động quản lý. Tuy nhiên chức năng này được<br /> thực hiện khác nhau tuỳ thuộc vào cơ chế kinh tế và cấp quản lý, vào loại hình<br /> hoạt động, vào truyền thống văn hoá và điều kiện kinh tế, xã hội trong từng<br /> thời kỳ lịch sử cụ thể. Hoạt động kiểm soát bao gồm nhiều loại:<br /> Theo nội dung kiểm soát, kiểm soát gồm kiểm soát tổ chức (hành chính)<br /> và kiểm soát kế toán;<br /> Theo phạm vi và đối tượng kiểm soát, kiểm soát gồm kiểm soát tổng<br /> quát và kiểm soát chuyên đề;<br /> Theo quan hệ với quá trình tác nghiệp, kiểm soát gồm kiểm soát ngăn<br /> ngừa, kiểm soát phát hiện và kiểm soát điều chỉnh;<br /> Theo quan hệ chủ thể - khách thể: kiểm soát gồm KSNB (nội kiểm) và<br /> kiểm soát từ bên ngoài ( ngoại kiểm).<br /> Trong quản lý, một qui trình kiểm soát bao gồm tám bước cơ bản là:<br /> Xác định và triển khai các mục tiêu; Xác định các tiêu chí, chuẩn mực, định<br /> <br /> iv<br /> <br /> mức cho các nghiệp vụ; Đo lường kết quả thực hiện; So sánh thực tế với mục<br /> tiêu; Phân tích nguyên nhân chênh lệch; Xác định hành động quản lý thích<br /> hợp; Thực hiện hành động quản lý; Những vấn đề về tiếp tục đánh giá.<br /> 1.1.2. Hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> 1.1.2.1. Khái niệm về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Hệ thống KSNB là một hệ thống các chính sách và các thủ tục kiểm<br /> soát nhằm các mục đích: Bảo vệ tài sản của đơn vị; bảo đảm độ tin cậy của<br /> thông tin; bảo đảm việc thực hiện các chế độ pháp lý liên quan đến hoạt động<br /> của đơn vị, Bảo đảm hiệu quả của hoạt động và hiệu năng của quản lý.<br /> Các chính sách trong KSNB bao gồm tất cả các chính sách về quản lý<br /> nhân sự, quản lý tiền lương, vật tư, tài sản, chính sách về tài chính, kế toán,<br /> các chính sách về hoạt động của đơn vị ...;<br /> Các thủ tục kiểm soát bao gồm các biện pháp sắp đặt theo một trật tự<br /> xác định do các nhà quản lý xây dựng dựa trên các nguyên tắc: bất kiêm<br /> nhiệm; phân công, phân nhiệm rõ ràng; uỷ quyền và phê chuẩn.<br /> 1.1.2.2. Các yếu tố của hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Môi trường kiểm soát là toàn bộ các nhân tố bên trong và bên ngoài đơn<br /> vị tác động đến việc thiết kế, sự hoạt động và tính hữu hiệu của hệ thống<br /> KSNB, bao gồm: Đặc thù về quản lý của doanh nghiệp; Qui mô và mức độ<br /> hoạt động của doanh nghiệp; Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý; Chính sách nhân<br /> sự; Công tác kế hoạch; Ủy ban kiểm soát.<br /> Hệ thống kế toán là hệ thống thông tin chủ yếu của đơn vị bao gồm hệ<br /> thống chứng từ kế toán, hệ thống sổ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán, hệ<br /> thống bảng tổng hợp - cân đối kế toán. Trong hệ thống đó quá trình lập và luân<br /> chuyển chứng từ có vai trò quan trọng trong kiểm soát nghiệp vụ.<br /> Thủ tục kiểm soát phải tuân thủ các nguyên tắc sau:<br /> - Nguyên tắc phân công phân nhiệm: trách nhiệm và công việc phải<br /> <br /> v<br /> <br /> được phân chia cụ thể cho nhiều bộ phận và nhiều người trong bộ phận, tránh<br /> cả hai xu hướng quá tập trung hoặc quá phân tán.<br /> - Nguyên tắc bất kiêm nhiệm qui định sự cách ly trách nhiệm thích hợp<br /> về việc thực hiện một loại nghiệp vụ cụ thể. Ba sự cách li quan trọng gồm:<br /> Cách li quyền phê chuẩn với việc thực hiện nghiệp vụ kinh tế, cách li việc bảo<br /> quản tài sản với kế toán, cách li chức năng thực hiện nghiệp vụ với kiểm soát .<br /> - Nguyên tắc uỷ quyền và phê chuẩn: Quyền hạn của người lãnh đạo<br /> cao nhất cần được ủy nhiệm cho các cấp dưới quyết định và giải quyết một số<br /> công việc một cách hợp lý. Tất cả các nghiệp vụ kinh tế phải được phê chuẩn<br /> đúng đắn bởi nhà quản lý hoặc người được uỷ quyền.<br /> Kiểm toán nội bộ: Bộ phận kiểm toán nội bộ là một nhân tố cơ bản<br /> trong hệ thống KSNB, cung cấp sự đánh giá thường xuyên về toàn bộ hoạt<br /> động của doanh nghiệp bao gồm cả tính hiệu quả của việc thiết kế và vận hành<br /> chính sách và thủ tục kiểm soát. Để kiểm toán nội bộ hoạt động hiệu quả cần<br /> quan tâm các mặt sau: Đào tạo đội ngũ kiểm toán viên nội bộ, thiết kế qui<br /> trình kiểm toán, thiết lập bộ phận quản lý kiểm toán nội bộ.<br /> 1.2. Hệ thống kiểm soát nội bộ với công tác quản lý tài chính trong doanh<br /> nghiệp kinh doanh dịch vụ hàng không<br /> Ngoài các đặc điểm chung của dịch vụ, các dịch vụ hàng không còn có<br /> một số đặc điểm sau: Các dịch vụ được cung ứng bởi cảng hàng không rất đa<br /> dạng có đặc tính kinh tế kỹ thuật và mang tính đặc thù rất cao; Dịch vụ tại các<br /> cảng hàng không có xu hướng bị độc quyền; Dịch vụ tại cảng hàng không được<br /> thực hiện trên một mặt bằng thường có sự hạn chế về không gian.<br /> Phương thức cung ứng dịch vụ chủ yếu tại cảng hàng không gồm: Trực<br /> tiếp cung ứng dịch vụ; liên doanh, liên kết và nhượng quyền.<br /> Dịch vụ tại các cảng hàng không được chia thành: Dịch vụ hàng không,<br /> dịch vụ phi hàng không và dịch vụ thiết yếu khác.<br /> <br />