intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tổng hợp câu hỏi ôn thi tôt nghiệp lịch sử có đáp án

Chia sẻ: Trần Minh Tiến | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

1.017
lượt xem
414
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khaoTổng hợp câu hỏi ôn thi tôt nghiệp lịch sử có đáp án giúp các bạn ôn thi đại học tốt hơn

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tổng hợp câu hỏi ôn thi tôt nghiệp lịch sử có đáp án

  1. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p CHƯƠNG I. VI T NAM T NĂM 1919 ð N NĂM 1930 Phân tích b i c nh qu c t sau Caâu 1. Chi n tranh th gi i th nh t nh hư ng thu n l i ñ n cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i - Trong lúc xã h i Vi t Nam ñang phân hoá sâu s c do h u qu c a ñ t khai thác l n hai c a Pháp thì cách m ng tháng Mư i Nga thành công vang d i có tác d ng thúc ñ y cách m ng Vi t Nam chuy n sang m t th i kì m i… - H u qu c a Chi n tranh th gi i th nh t, kh ng ho ng kinh t các nư c tư b n ch nghĩa và nh hư ng c a Cách m ng tháng Mư i Nga ñã làm cho phong trào ñ u tranh gi i phóng dân t c các nư c phương ðông và phong trào ñ u tranh c a công nhân các nư c tư b n phương Tây phát tri n m nh m và g n bó m t thi t v i nhau trong cu c ñ u tranh ch ng k thù chung là ch nghĩa ñ qu c. - L c lư ng các m ng c a giai c p vô s n các nư c ñ u tìm con ñư ng t p h p nhau l i ñ thành l p t ch c riêng c a mình. Do ñó tháng 3/1919, Qu c t C ng s n ñư c hình thành Mátxcơva, ñánh d u giai ño n m i trong phong trào cách m ng th gi i. - Pháp, ð ng Xã h i b phân hoá xâu s c. T i ð i h i Tua tháng 12/1920, m t b ph n tích c c nh t b phi u tán thành gia nh p Qu c t C ng s n và tách ra ñ thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam. Các ð ng C ng s n n i ti p nhau ra ñ i (ð ng C ng s n Pháp 1920, ð ng C ng s n Trung Qu c 1921...), càng t o thêm ñi u ki n thu n l i cho vi c truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin vào Vi t Nam. - Cách m ng tháng Mư i Nga và s phát tr n c a phong trào Cách m ng vô s n th gi i ñã tác ñ ng m nh m ñ n s l a ch n con ñư ng gi i phóng dân t c c a Nguy n Ái Qu c. Ngư i ñã tin theo Qu c t C ng s n, gia nh p ð ng C ng s n Pháp và tích c c ñ truy n bá tư tư ng Mác - Lênin vào Vi t Nam m ñư ng gi i quy t cu c kh ng ho ng v ñư ng l i gi i phóng dân t c Vi t Nam. Trình bày chính sách khai thác Caâu 2. thu c ñ a l n th hai c a th c dân Pháp và tác ñ ng c a chúng ñ n tình hình kinh t và giai c p Vi t Nam. H ng d n tr l i 1. Nguyên nhân và m c ñích : Sau Chi n tranh th gi i th nh t, ñ qu c Pháp tuy là nư c th ng tr n nhưng b tàn phá n ng n , n n kinh t ki t qu . ð bù ñ p nh ng thi t h i to l n trong chi n tranh, trên cơ s ñó khôi ph c l i ñ a v kinh t c a mình trong h th ng tư b n ch nghĩa. ð qu c Pháp v a bóc l t nhân dân trong nư c, v a ti n hành “Chương trình khai thác l n hai” ðông Dương… 2. Chính sách khai thác thu c ñ a l n hai c a Pháp : ðông Dương, ch y u là Vi t Nam, Pháp th c hi n khai thác thu c ñ a l n hai, t 1929 - 1933. - Kinh t : Pháp ñ u tư m nh v i t c ñ nhanh, quy mô l n vào các ngành kinh t Vi t Nam, t 1924 - 1929, s v n ñ u tư kho ng 4 t phrăng. Nông nghi p: ñ u tư nhi u nh t, ch y u m r ng di n tích ñ n ñi n cao su, nhi u công ty cao su ñư c thành l p (ð t ñ , Misơlanh…) Công nghi p: m mang các ngành d t, mu i, xay xát..., ñ c bi t là khai thác m (than…) Thương nghi p: ngo i thương phát tri n, giao lưu buôn bán n i ñ a ñư c ñ y m nh. Giao thông v n t i: Phát tri n, ñô th m r ng. Ngân hàng ðông Dương: N m quy n ch huy kinh t ðông Dương, phát hành gi y b c và cho vay lãi. Tăng thu thu : ngân sách ðông Dương thu năm 1930 tăng g p 3 l n so v i 1912. 2. Chính sách chính tr ,văn hoá, giáo d c c a th c dân Pháp : a. Chính tr : Pháp tăng cư ng chính sách cai tr và khai thác thu c ñ a. B máy ñàn áp, c nh sát, m t thám, nhà tù ho t ñ ng ráo ri t. Ngoài ra còn c i cách chính tr - hành chính: ñưa thêm ngư i Vi t vào làm các công s . b. Văn hoá giáo d c : H th ng giáo d c Pháp - Vi t ñư c m r ng. Cơ s xu t b n, in n ngày càng nhi u, ưu tiên xu t b n các sách báo c vũ ch trương “Pháp - Vi t ñ hu ”. - Trang 1 -
  2. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Các trào lưu tư tư ng, khoa h c - kĩ thu t, văn hoá, ngh thu t phương Tây vào Vi t Nam, t o ra s chuy n m i v n i dung, phương pháp tư duy sáng tác. Các y u t văn hoá truy n th ng, văn hoá m i ti n b và ngo i lai nô d ch cùng t n t i, ñan xen, ñ u tranh v i nhau. 3. K t qu : - V kinh t : Th c dân Pháp ñã du nh p vào Vi t Nam thông qua quan h s n xu t tư b n ch nghĩa, xen k v i quan h s n xu t phong ki n. Kinh t Vi t Nam phát tri n thêm m t bư c nhưng v n b kìm h m và l thu c vào kinh t Pháp. - V xã h i : Có s phân hoá sâu s c bên c nh giai c p cũ (ñ a ch , phong ki n, nông dân) xu t hi n nh ng t ng l p, giai c p m i (tư s n, ti u tư s n, công nhân) v i nh ng l i ích khác nhau… Cho bi t thái ñ và kh năng c a Caâu 3. các t ng l p, giai c p trong xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t. V n ñ này ñã ñư c ñ ra trong Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam (tháng 2/1930) như th nào ? H ng d n tr l i 1. ð c ñi m, kh năng cách m ng c a các giai c p : - Giai c p ñ a ch : + Là ch d a ch y u c a th c dân Pháp, ñư c Pháp dung dư ng nên ngày càng câu k t ch t ch v i Pháp trong vi c cư p ño t ru ng ñ t, tăng cư ng bóc l t v kinh t và ñàn áp v chính tr ñ i v i nhân dân… + Tuy nhiên h là ngư i Vi t Nam, nên cũng có m t b ph n nh ho c cá nhân có tinh th n yêu nư c và s n sàng tham gia cách m ng khi có ñi u ki n… - Giai c p nông dân : + B ñ qu c, phong ki n chi m ño t ru ng ñ t, phá s n không l i thoát. Mâu thu n gi a nông dân Vi t Nam v i ñ qu c phong ki n tay sai gay g t. + Do h n ch v ñ c ñi m giai c p, nên giai c p nông dân không th tr thành l c lư ng lãnh ñ o cách m ng, so h là m t l c lư ng hăng hái, ñông ñ o nh t c a cách m ng. - Giai c p tư s n : Ra ñ i sau chi n tranh th gi i l n th nh t và là “con ñ ” c a ch ñ thu c ñ a. Do quy n l i kinh t và thái ñ chính tr nên giai c p tư s n Vi t Nam chia làm hai b ph n: + B ph n tư s n m i b n: Có quy n l i g n li n v i ñ qu c nên câu k t ch t ch v i ñ qu c. + B ph n tư s n dân t c: Có khuynh hư ng làm ăn riêng, kinh doanh ñ c l p,b Pháp chèn ép nên ít nhi u có tinh th n dân t c, dân ch nhưng y u kém d th a hi p. - Giai c p ti u tư s n thành th : + Phát tri n nhanh v s lư ng, có tinh th n dân t c ch ng Pháp và tay sai. + B ph n h c sinh, sinh viên, trí th c nh y c m v i th i cu c, tha thi t canh tân ñ t nư c, hăng hái ñ u tranh vì ñ c l p t do c a dân t c. - Giai c p công nhân : + Ra ñ i trong ñ t khai thác thu c ñ a l n th nh t, phát tri n nhanh chóng v s lư ng và ch t lư ng trong ñ t khai thác thu c ñ a l n th hai (trư c chi n tranh có 10 v n, ñ n năm 1929 có hơn 22 v n) + Ngoài nh ng ñ c ñi m chung c a giai c p công nhân qu c t , như ñ i di n cho l c lư ng s n xu t ti n b nh t c a xã h i, có h tư tư ng riêng, có ñi u ki n lao ñ ng và sinh s ng t p trung, có ý th c t ch c và k lu t cao, tinh th n cách m ng tri t ñ …, giai c p công nhân Vi t Nam còn có nh ng ñ c ñi m riêng : B ba t ng áp b c bóc l t c a ñ qu c, phong ki n và tư s n ngư i Vi t. Có quan h t nhiên g n bó v i giai c p nông dân. K th a truy n th ng yêu nư c anh hùng, b t khu t c a dân t c. Có ñi u ki n ti p thu ch nghĩa Mác - Lênin và trào lưu cách m ng th gi i, ñ c bi t là Cách m ng tháng Mư i Nga. Do hoàn c nh ra ñ i, cùng v i nh ng ph m ch t nói trên, giai c p công nhân Vi t Nam s m tr thành m t l c lư ng xã h i ñ c l p và tiên ti n nh t. Vì v y giai c p công nhân hoàn toàn có kh năng n m l y ng n c lãnh ñ o cách m ng. - Trang 2 -
  3. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Tóm l i : Sau chi n tranh th gi i th nh t, Vi t Nam di n ra nh ng bi n ñ i quan tr ng v kinh t , xã h i, văn hoá, giáo d c. Mâu thu n trong xã h i Vi t Nam ti p t c di n ra sâu s c, trong ñó ch y u là mâu thu n gi a nhân dân ta v i th c dân Pháp và ph n ñ ng tay sai. Cu c ñ u tranh ch ng ñ qu c và tay sai ti p t c di n ra gay g t, phong phú v n i dung và hình th c. 2. Thái ñ chính tr , kh năng cách m ng ñư c c th hóa trong Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam : Giai c p ñ a ch phong ki n ph n ñ ng và t ng l p tư s n ph n cách m ng thì ph i ñánh ñ . Ph i h t s c liên l c v i ti u tư s n, trung nông… ñ kéo h v phe vô s n. ð i v i phú nông, trung, ti u ñ a ch và tư b n An Nam mà chưa rõ m t ph n cách m ng thì l i d ng, ít ra cũng làm cho h trung l p. D ng lên chính ph công nông binh; t ch c quân ñ i công nông. ð ng c a giai c p vô s n là l c lư ng lãnh ñ o cách m ng. ð ng ph i có trách nhi m thu ph c ñư c ñ i ña s giai c p c a mình, ph i làm cho giai c p mình lãnh ñ o ñư c qu n chúng. T nh ng phân tích thái ñ chính tr , kh năng cách m ng c a các giai c p t ng l p trên, ð ng ñã ñoàn k t h l i, t ch c h ñ u tranh ch ng ñ qu c phong ki n, ph n ñ ng. Nh ng mâu thu n cơ b n trong Caâu 4. xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t ? Vì sao l i có nh ng mâu thu n ñó ? H ng d n tr l i - Sau Chi n tranh th gi i th nh t, xã h i Vi t Nam có hai mâu thu n cơ b n : • Mâu thu n gi a dân t c Vi t Nam v i th c dân Pháp ðây là mâu thu n ch y u nh t. • Mâu thu n gi a nông dân v i ñ a ch phong ki n. - ð gi i quy t các mâu thu n ñó, cách m ng Vi t Nam ph i th c hi n hai nhi m v cơ b n : + ðánh ñ ñ qu c, giành ñ c l p dân t c là nhi m v hàng ñ u. + ðánh ñ ñ a ch phong ki n, giành ru ng ñ t cho nông dân. + Hai mâu thu n y v a là ngu n g c, v a là ñ ng l c n y sinh và thúc ñ y các phong trào yêu nư c ch ng th c dân, phong ki n nư c ta. * Nguyên nhân có nh ng mâu thu n ñó : Do th c dân Pháp ñ y m nh khai thác thu c ñ a, xã h i ta phân hoá ngày càng sâu s c. Nh ng giai c p cũ (như giai c p ñ a ch phong ki n và nông dân v n còn, gi xu t hi n thêm nh ng giai c p m i, nh ng t ng l p m i (ti u tư s n, tư s n và công nhân (vì h có h tư tư ng riêng, ti n hành cu c ñ u tranh c u nư c theo con ñư ng riêng c a mình. ðó chính là nh ng ñi u ki n m i bên trong, r t thu n l i cho cu c v n ñ ng gi i phóng dân t c nư c ta t sau chi n tranh th gi i th nh t, mà xu hư ng t t y u ñưa t i thu n l i là con ñư ng cách m ng vô s n. Nêu nh ng ho t ñ ng yêu nư c Caâu 5. c a Phan B i Châu, Phan Châu Trinh và m t s ngư i Vi t Nam s ng nư c ngoài trong nh ng năm 1920 - 1925. H ng d n tr l i Sau nh ng năm b n ba ho t ñ ng Nh t, Trung Qu c không thành công, Phan B i Châu b gi i quân phi t Trung Qu c giam năm 1913 ñ n năm 1917 ñư c t do. nh hư ng c a Cách m ng tháng Mư i Nga và s ra ñ i c a nư c Nga ñ i v i Phan B i Châu. Tháng 6/1925, Phan B i Châu b Pháp b t t i Hàng Châu (Trung Qu c), ñưa v an trí Hu . Phan B i Châu không th ti p t c cu c ñ u tranh m i c a dân t c. Năm 1923 : Lê H ng Sơn , H Tùng M u l p t ch c Tâm tâm xã. Ngày 19/6/1924, Ph m H ng Thái mưu sát Toàn quy n ñông Dương (Mécclanh) Sa Di n (Qu ng Châu Trung Qu c). Vi c không thành, Ph m H ng Thái anh dũng hy sinh, ti ng bom nhóm l i ng n l a chi n ñ u c a nhân dân ta”như chim én nh báo hi u múa xuân” Năm 1922 : Phan Châu Trinh vi t “Th t ñi u thư” v ch 7 t i c a Kh i ð nh, ông lên án ch ñ quân ch , hô hào “Khai dân trí, ch n dân khí, h u dân sinh”, di n thuy t ch ñ “ð o ñ c và lu n lý ðông - Tây” ñư c nhân dân, thanh niên hư ng ng. Nhi u Vi t ki u t i Pháp ñã chuy n tài li u ti n b v nư c. Năm 1925, ông l p”H i nh ng ngư i lao ñ ng trí th c ðông Dương”. - Trang 3 -
  4. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Nêu khái quát nh ng ho t ñ ng Caâu 6. c a giai c p tư s n và t ng l p ti u tư s n trí th c trong nh ng năm 1920 - 1925. H ng d n tr l i 1. Giai c p tư s n : T y chay tư s n Hoa ki u, v n ñ ng ngư i Vi t Nam mua hàng c a ngư i Vi t Nam, ñ u tranh ch ng ñ c quy n c ng Sài Gòn, ñ c quy n xu t c ng lúa g o t i Nam Kỳ c a tư b n Pháp.. T p h p thành ð ng L p hi n (1923), ñưa ra m t s kh u hi u ñòi t do, dân ch nhưng khi ñư c Pháp như ng b m t s quy n l i h s n sàng tho hi p v i chúng, ngoài ra còn nhóm Nam Phong c a Ph m Quỳnh c vũ “quân ch l p hi n”, nhóm Trung B c tân văn c a Nguy n Văn Vĩnh ñ cao “tr c tr ”… 2. T ng l p ti u tư s n trí th c : ð u tranh ñòi quy n t do, dân ch , l p Vi t Nam nghĩa ñoàn, H i Ph c Vi t, ð ng Thanh niên (ñ i bi u: Tôn Quang Phi t, ð ng Thai Mai, Tr n Huy Li u, Nguy n An Ninh…) ra ñ i báo Chuông rè, An Nam tr , Ngư i nhà quê, H u Thanh, Ti ng Dân, nhà xu t b n ti n b như Nam ñ ng thư xã (Hà N i), Cư ng h c thư xã (Sài Gòn), Quan h i tùng thư (Hu )… Trong phong trào yêu nư c dân ch công khai th i kì này có m t s s ki n như v Ph m H ng Thái mưu sát toàn quy n Méc-lanh (1924), cu c ñ u tranh ñ i nhà c m quy n Pháp th Phan B i Châu (1925), các cu c truy ñi u, ñ tang Phan Châu Trinh (1926). Nêu khái quát phong trào ñ u Caâu 7. tranh c a giai c p công nhân Vi t Nam giai ño n 1920 - 1925. H ng d n tr l i Các cu c ñ u tranh c a công nhân ngày càng nhi u hơn nhưng v n còn l t , t phát, Sài Gòn - Ch L n thành l p Công h i (bí m t) do Tôn ð c Th ng ñ ng ñ u… B c Kì, các cu c bãi công n ra Nam ð nh, Hà N i, H i Dương,...trong năm 1922. Cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son t i c ng Sài Gòn không ch u s a ch a chi n h m Misơlê c a Pháp ñ ph n ñ i vi c chi n h m này ch binh lính sang ñàn áp phong trào ñ u tranh c a nhân dân Trung Qu c (8/1925) v i yêu sách ñòi tăng lương 20% và ph i cho nh ng công nhân b th i h i ñư c tr l i làm vi c ñánh d u bư c ti n m i c a phong trào công nhân. L p b ng th ng kê m c tiêu, tính Caâu 8. ch t c a giai c p tư s n, t ng l p ti u tư s n và giai c p công nhân Vi t Nam trong nh ng năm 1920 - 1925 và nêu nh n xét. H ng d n tr l i Phong trào Tư s n dân t c Ti u tư s n Công nhân Ch y u là ñòi quy n l i Ch ng cư ng quy n, áp b c N ng v m c ñích kinh t . M c tiêu v kinh t . và ñòi các quy n t do, dân ch . ð u tranh theo khuynh Theo khuynh hư ng dân ch - T phát Tính ch t hư ng dân ch tư s n, các tư s n, mang tính ch t yêu - Ti n d n ñ n t giác ho t ñ ng c a h mang nư c, dân ch rõ r t. tính ch t c i lương, th a hi p. + Tích c c: ð u tranh + Tích c c: Có tác d ng Phong trào mang tính ch t Nh n xét ch ng s c nh tranh, chèn th c t nh lòng yêu nư c, t phát, do ñó chưa có s ép c a tư s n nư c truy n bá tư tư ng t do dân ph i h p ñ u tranh các ngoài… ch trong nhân dân, truy n nơi, chưa th y rõ v trí (vai + H n ch : Ho t ñ ng c a bá nh ng tư tư ng cách trò) c a giai c p công h ch mang tính ch t c i m ng m i. nhân. lương, gi i h n trong + H n ch : Phong trào khuôn kh c a ch ñ th c không có m t t ch c lãnh - Trang 4 -
  5. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p dân, ph c v quy n l i c a ñ o th ng nh t, có b r ng, các t ng l p trên.. thi u chi u sâu, ch b t phát nh t th i, thi u cơ s v ng ch c trong qu n chúng. T i sao Nguy n Ái Qu c l i ra ñi Caâu 9. tìm con ñư ng c u nư c m i ? Trình bày v quá trình ho t ñ ng t năm 1911 – 1930 và nh ng c ng hi n c a Nguy n Ái Qu c ñ i v i cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i 1) T i sao Nguy n Ái Qu c l i ra ñi tìm con ñư ng c u nư c m i ? Nguy n Ái Qu c tên th t là Nguy n Sinh Cung, sau ñ i là Nguy n T t Thành,sinh ngày 19/5/1890 t i Kim Liên, Nam ðàn, Ngh An. Cha là Nguy n Sinh S c, m là Hoàng Th Loan, m t ngư i ph n ñ m ñang, chăm lo ch ng con h t m c… Nguy n T t Thành t r t s m có trí ñu i th c dân Pháp, gi i phóng ñ ng bào… Ngư i khâm ph c tinh th n yêu nư c c a các chí sĩ Phan ðình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan B i Châu, Phan Chu Trinh,... nhưng l i không tán thành con ñư ng c u nư c c a h . Các phong trào ðông Du, Duy Tân, các cu c kh i nghĩa ñ u b th c dân Pháp d p t t. cách m ng lâm vào tình tr ng kh ng ho ng, thi u h n m t phương pháp cách m ng khoa h c. M t ñòi h i t t y u là ph i tìm ra con ñư ng gi i phóng cho dân t c. Trong b i c nh l ch s ñó, th y giáo Nguy n T t Thành ñã ra ñi tìm ñư ng c u dân, c u nư c, gi i phóng cho dân t c Vi t Nam. 2) Nh ng ho t ñ ng c a Nguy n Ái Qu c t năm 1911 – 1930 : a. T năm 1911 ñ n 1918 : - Ngày 5/6/1911, Ngư i l y tên là Ba, xin làm vi c ph b p trên tàu ñô ñ c Latusơ Tơrêvin, r i b n c ng Nhà R ng b t ñ u cu c hành trình tìm ñư ng c u nư c. Tháng 7/1911, Ngư i c p c ng Mácxây c a Pháp. - Năm 1912, Ngư i ti p t c ñi m t s nư c châu Âu, châu Phi và châu Mĩ… - Năm 1917, Nguy n Ái Qu c tr l i Pháp. T i ñây, Ngư i tích c c ho t ñ ng t cáo th c dân Pháp và tuyên truy n cho cách m ng Vi t Nam, tham gia vào phong trào công nhân Pháp, ti p nh n nh hư ng Cách m ng Tháng Mư i Nga Tư tư ng c a Ngư i d n d n bi n ñ i. - Tháng 11/1917, Cách m ng tháng Mư i Nga thành công ñã nh hư ng quy t ñ nh ñ n xu hư ng ho t ñ ng c a Ngư i. b. T năm 1919 ñ n 1923 : - Ngày 18/6/1919 các nư c ñ qu c th ng tr n h p H i ngh Vécxai (Verseille) ñ chia nhau th trư ng th gi i. Nguy n Ái Qu c g i t i H i ngh này B n yêu sách g m 8 ñi m ñòi các quy n t do dân ch cho nhân dân Vi t Nam. - Tháng 7/1920, Ngư i ñ c Sơ th o lu n cương v v n ñ dân t c và thu c ñ a c a Lênin. T ñó Ngư i hoàn toàn tin theo Lênin, d t khoát ñ ng v Qu c t th ba. - Tháng 12/1920, t i ð i h i c a ð ng Xã h i Pháp h p Tua, Nguy n Ái Qu c ñã b phi u tán thành Qu c t th ba và l p ra ð ng C ng s n Pháp. Sau ñó Ngư i ñã tham gia ð ng C ng s n Pháp và là ngư i c ng s n Vi t Nam ñ u tiên ñánh d u bư c ngo t trong ho t ñ ng Nguy n Ái Qu c, t ch nghĩa yêu nư c ñ n ch nghĩa Mác - Lênin và ñi theo cách m ng vô s n S ki n ñó cũng ñánh d u bư c m ñư ng gi i quy t cu c kh ng ho ng v ñư ng l i gi i phóng dân t c. - Năm 1921, Nguy n Ái Qu c cùng v i m t s ngư i yêu nư c c a các thu c ñ a Pháp sáng l p H i liên hi p thu c ñ a Pari ñ tuyên truy n, t p h p l c lư ng ch ng ch nghĩa ñ qu c. - Năm 1922, ra báo Ngư i Cùng Kh (Le Paria).. c. T năm 1923 ñ n 1924 : - Tháng 6/1923, Ngư i ñi Liên Xô d H i ngh Qu c t nông dân, sau ñó làm vi c Qu c t c ng s n vi t nhi u cho báo S Th t (Paravda) và T p chí Thư tín qu c t . - Năm 1924, Ngư i d và ñ c tham lu n t i ð i h i Qu c t C ng s n l n th V. Sau ñó, Ngư i t Liên Xô v Qu ng Châu ñ tr c ti p chu n b v chính tr , tư tư ng và t ch c cho vi c thành l p chính ñ ng vô s n Vi t Nam. d. T năm 1924 ñ n 1930 : - Trang 5 -
  6. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Ngày 11/11/1924, Ngư i v Qu ng Châu (Trung Qu c) tr c ti p tuyên truy n, giáo d c lý lu n, xây d ng t ch c cách m ng gi i phóng dân t c Vi t Nam. - Tháng 6/1925 : Thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên nh m t ch c và lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh ch ng Pháp. - Ngày 9/7/1925, Ngư i và m t s nhà yêu nư c Tri u Tiên, Inñônêxia l p ra H i Liên hi p các dân t c b áp b c Á ðông. - Ngày 6/1 ñ n ngày 3/2/1930, Ngư i ch trì H i ngh h p nh t ba t ch c c ng s n c ng s n, so n th o Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t c a ð ng C ng s n Vi t Nam… Tác d ng c a nh ng ho t ñ ng trên ñ i v i cách m ng Vi t Nam : * V chính tr : Trong giai ño n này, nh ng ho t ñ ng c a Ngư i ch y u trên m t tr n chính tr tư tư ng nh m truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin vào nư c ta nư vi t bài cho báo “Nhân ñ o”, “ð i s ng công nhân” và “B n án ch ñ th c dân Pháp”. Nh ng tư tư ng mà ngư i truy n bá s là n n t ng tư tư ng c a ð ng ta sau này. Nh ng tư tư ng ñó là: Ch nghĩa tư b n, ch nghĩa ñ qu c là k thù chung c a giai c p vô s n và nhân dân các nư c thu c ñ a. Ch có làm cách m ng ñánh ñ ch nghĩa tư b n, ch nghĩa ñ qu c thì m i có th gi i phóng giai c p vô s n và nhân dân các nư c thu c ñ a. ðó chính là m i quan h gi a cách m ng chính qu c và cách m ng thu c ñ a. Xác ñ nh giai c p công nhân và nông dân là l c lư ng nòng c t c a cách m ng. Giai c p công nhân có ñ kh năng lãnh ñ o cách m ng thông qua ñ i tiên phong là ð ng c ng s n ñư c vũ trang b ng h c thuy t Mác - Lênin. * V t ch c : - Khi v t i Qu ng Châu (Trung Qu c), ngư i ñã t p h p m t s thanh niên Vi t Nam yêu nư c thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên là t ch c ti n thân c a ð ng C ng S n Vi t Nam. Trong ñó có h t nhân là C ng s n ðoàn. Tóm l i, nh ng ho t ñ ng c a Nguy n Ái Qu c ñã có tác d ng quy t ñ nh trong vi c chu n b v chính tr , tư tư ng và t ch c cho vi c thành l p chính ð ng c a giai c p vô s n Vi t Nam. 3) Nh ng c ng hi n to l n c a Nguy n Ái Qu c ñ i v i dân t c : Tìm ñư c con ñư ng c u nư c ñúng ñ n : K t h p ñ c l p dân t c v i ch nghĩa xã h i, k t h p tinh th n yêu nư c v i tinh th n qu c t vô s n. Chu n b v chính tr , tư tư ng, t ch c và cán b cho vi c thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam vào ñ u năm 1930. Cùng ð ng C ng s n ðông Dương lãnh ñ o Cách m ng tháng Tám 1945 thành công, l p ra nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa, m ra m t k nguyên m i trong l ch s dân t c. Cùng ð ng C ng s n ðông Dương lãnh ñ o ñ u tranh b o v thành qu cách m ng, xây d ng ch ñ m i trong nh ng năm ñ u tiên sau Cách m ng tháng Tám. Cùng ð ng Lao ñ ng Vi t Nam lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Pháp (1946 - 1954) th ng l i. Cùng ð ng Lao ñ ng Vi t Nam lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Mĩ, c u nư c và xây d ng ch ñ ch nghĩa xã h i mi n B c… M r ng : Theo anh (ch ), công lao to l n nh t c a lãnh t Nguy n Ái Qu c ñ i v i dân t c Vi t Nam là gì ? T i sao ? + Ngư i ñã tìm ra con ñư ng c u nư c ñúng ñ n cho công cu c ñ u tranh gi i phóng dân t c Vi t Nam : ðó là con ñư ng K t h p ñ c l p dân t c v i ch nghĩa xã h i, k t h p tinh th n yêu nư c v i tinh th n qu c t vô s n. + Nh tìm ñư c con ñư ng c u nư c ñúng ñ n như ñã nêu trên, nên m i d n t i vi c thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam năm 1930, làm nên cu c Cách m ng tháng Tám 1945 thành công, ti n hành cu c kháng chi n ch ng Pháp và ch ng Mĩ th ng l i. Caâu 10. S ra ñ i và ho t ñ ng c a H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên. H ng d n tr l i a. S ra ñ i : Cu i năm 1924, Nguy n Ái Qu c v Qu ng Châu, ti p xúc v i Tâm tâm xã...; tháng 6/1925, sáng l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên, chu n b ñi u ki n cho s ra ñ i c a m t ñ ng C ng s n Vi t Nam. b. Ho t ñ ng : - Trang 6 -
  7. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Cơ quan lãnh ñ o cao nh t là T ng b (Nguy n Ái Qu c, H Tùng M u, Lê H ng Sơn). Tr s ñ t t i Qu ng Châu . - Nguy n Ái Qu c m các l p hu n luy n chính tr t i Qu ng Châu, t năm 1925 ñ n năm 1927 ñã ñào t o ñư c 75 ngư i... S lư ng h i viên tăng nhanh, nh t là t khi có phong trào “vô s n hóa” (1928)... H i ñã xây d ng cơ s kh p c nư c: các kỳ b Trung, B c, Nam… - Ra báo Thanh niên và xu t b n tác ph m ðư ng cách m nh ñ ph c v công tác hu n luy n, tuyên truy n. Tác ph m ðư ng cách m nh v ch ra nh ng v n ñ cơ b n v ñư ng l i cách m ng gi i phóng dân t c Vi t Nam... Vi c truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin ñư c ñ y m nh qua phong trào “vô s n hoá”. - ð n năm 1929, ñáp ng yêu c u c a phong trào công nhân và phong trào yêu nư c, chi b c ng s n ñ u tiên ñư c thành l p t i Hà N i (3/1929). Sau ð i h i l n th nh t (5/1929), H i phân hóa thành hai t ch c: ðông Dương c ng s n ñ ng (6/1929) và An Nam c ng s n ñ ng (8/1929). H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên là ti n thân c a ð ng C ng s n Vi t Nam… M r ng : Vai trò c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên và s xu t hi n 3 t ch c C ng s n ñ i v i s phát tri n c a phong trào công nhân : - Ho t ñ ng c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên và Tân Vi t Cách m ng ð ng ñã có tác d ng thúc ñ y phong trào công nhân phát tri n t “t phát” lên “t giác” : m l p hu n luy n cán b nh m truy n bá Ch nghĩa Mác - Lênin, ra báo “Thanh niên”, phong trào “Vô s n hoá”...Phong trào t năm 1928 phát tri n c v s lư ng và ch t lư ng - S xu t hi n c a 3 t ch c C ng s n là m t bi u hi n trư ng thành c a giai c p công nhân. Giai c p công nhân ñang tr thành m t l c lư ng chính tr ñ c l p ngày càng l n m nh ñi ñ u trên tr n tuy n ñâú tranh ch ng ñ qu c và phong ki n tay sai nư c ta. ðây chính là bư c chu n b tr c ti p cho s thành l p ð ng C ng s n ðông Dương. Caâu 11. S ra ñ i và ho t ñ ng c a Tân Vi t Cách m ng ñ ng. H ng d n tr l i a. S ra ñ i: Ngày 14/7/1925 tù chính tr cũ Trung Kỳ: Lê Văn Huân, Nguy n ðình Kiên … cùng nhóm sinh viên Cao ð ng Hà N i l p ra H i Ph c Vi t, sau ñ i thành Hưng Nam (11/1925) Vi t Nam Cách m ng ñ ng Vi t Nam Cách m ng ð ng chí H i (7/1927). H i ñã nhi u l n bàn ñ h p nh t v i H i Vi t Nam cách m ng thanh niên song không thành. ð n 14/7/1928, H i ñ i thành Tân Vi t cách m ng ñ ng. b. Ho t ñ ng: - Ch trương: ñánh ñ d qu c ch nghĩa nh m thi t l p m t xã h i bình ñ ng và bác ái - L c lư ng: nh ng trí th c nh và thanh niên ti u tư s n yêu nư c. - ð a bàn h at ñ ng ch y u Trung Kỳ. - ð ng Tân Vi t ra ñ i, ho t ñ ng trong ñi u ki n H i Vi t Nam cách m ng thanh niên phát tri n m nh, tư tư ng cách m ng c a Nguy n Ai Qu c và ñư ng l i c a H i cu n hút nhi u ñ ng viên c a Tân Vi t, m t s ñ ng viên tiên ti n chuy n sang H i Vi t Nam cách m ng thanh niên, s còn l i tích c c chu n b ti n t i thành l p chính ñ ng CM theo h c thuy t Mác-Lênin. Tân Vi t Cách m ng ñ ng có tác d ng góp ph n thúc ñ y s phát tri n các phong trào công nhân, các t ng l p nhân dân trong phong trào dân t c, dân ch các ñ a phương có ñ ng h at ñ ng. Caâu 12. S ra ñ i và ho t ñ ng c a Vi t Nam Qu c dân ñ ng. H ng d n tr l i a. S thành l p: Ngày 25/12/1927, Vi t Nam qu c dân ñ ng ñư c thành l p trên cơ s Nam ñ ng thư xã; theo khuynh hư ng cách m ng dân ch tư s n. Lãnh t c a ð ng là Nguy n Thái H c... Lúc m i thành l p, ð ng chưa có m c ñích, tôn ch rõ r t, mà ch nêu chung chung là: “trư c làm dân t c cách m ng, sau làm th gi i cách m ng”. b. Ho t ñ ng: - Trang 7 -
  8. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Chương trình hành ñ ng nêu nguyên t c c a ð ng là: “T do – Bình ñ ng – Bác ái”. Chương trình ho t ñ ng c a ð ng chia thành 4 th i kì. Th i kì cu i là b t h p tác v i gi c, “ñánh ñu i gi c Pháp, xoá b ngôi vua, thi t l p dân quy n”; ti n hành “cách m ng b ng s t và máu”... - T ch c cơ s trong qu n chúng r t ít, ñ a bàn bó h p trong m t s ñ a phương B c Kỳ; Trung Kỳ và Nam Kỳ không ñáng k . - Tháng 2/1929 Vi t Nam Qu c dân ñ ng t ch c ám sát trùm m phu Bazanh Hà N i, b Pháp kh ng b dã man. Trư c tình th b ñ ng, lãnh ñ o Vi t Nam Qu c dân ñ ng quy t ñ nh d c h t l c lư ng th c hi n b o ñ ng cu i cùng “không thành công cũng thành nhân”. - Trong tình th b ñ ng, Vi t Nam qu c dân ñ ng quy t ñ nh d c toàn b l c lư ng ti n hành cu c kh i nghĩa Yên Bái (2/1930) v i ý tư ng “Không thành công cũng thành nhân!”. B th c dân Pháp ñàn áp, cu c kh i nghĩa th t b i, k t thúc vai trò l ch s c a Vi t Nam qu c dân ñ ng. Ch ng t r ng phong trào công nhân nư c ta ñã phát tri n lên m t bư c cao hơn t Caâu 13. sau Chi n tranh th gi i th nh t. Cu c bãi công c a công nhân Ba Son (8/1925) có nh ng ñi m gì m i so v i các phong trào trư c ñó ? H ng d n tr l i a. Giai ño n 1919 - 1925 : Các cu c ñ u tranh tuy l t và t phát nhưng ý th c giai c p ñang phát tri n. + 1920, công nhân Sài Gòn – Ch L n thành l p Công h i, do Tôn ð c Th ng ñ ng ñ u. + 1922, công nhân viên ch c các s công thương B c Kì ñòi ngh ch nh t có tr lương. + 1924, nhi u cu c bãi công c a công nhân Nam ð nh, Hà N i, H i Dương. + 1925, n i b t nh t là cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son. b. Giai ño n 1925 - 1929 : - T năm 1926 ñ n năm 1927 : Liên ti p n ra nhi u cu c bãi công c a công nhân viên ch c và h c sinh h c ngh . L n nh t là cu c bãi công c a công nhân s i Nam ð nh, ñ n ñi n Cam Tiêm, Phú Ri ng… - T năm 1928 ñ n 1929 : Phong trào ñã có tính th ng nh t trong toàn qu c, có 30 cu c bãi công n ra t B c chí Nam: Nhà máy xi măng, nhà máy s i H i Phòng, nhà máy s i Nam ð nh....Các phong trào th i kì này ñã liên k t ñư c nhi u ngành, nhi u ñ a phương, trình ñ giác ng c a công nhân ñã ñư c nâng cao. Giai c p công nhân tr thành m t l c lư ng chính tr ñ c l p. c. Cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son (tháng 8/1925) có m c ñích ngăn c n tàu Pháp ñưa lính sang ñàn áp cách m ng Trung Qu c. Cu c bãi công th ng l i ñã ñánh d u m t bư c ti n m i c a phong trào công nhân nư c ta. Giai c p công nhân t ñây ñã ñ u tranh có t ch c và có m c ñích chính tr rõ ràng. Hãy gi i thích vì sao phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n Caâu 14. Vi t Nam trong nh ng năm 1919 - 1930 l i b th t b i nhanh chóng ? S th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n trong giai ño n trên nói lên ñi u gì ? H ng d n tr l i a. Nguyên nhân th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n nư c ta... - Các phong trào theo khuynh hư ng dân ch tư s n tiêu bi u là ho t ñ ng c a Vi t Nam Qu c dân ñ ng, ñã phát tri n m nh t sau Chi n tranh th gi i th nh t ñ u l n lư t ñi ñ n th t b i do : • Giai c p tư s n dân t c Vi t Nam non kém v kinh t , què qu t v chính tr . • Khuynh hư ng chính chính tr theo con ñư ng dân ch tư s n dân t c Vi t Nam không ñáp ng ñư c yêu c u khách quan c a s nghi p gi i phóng dân t c c a nhân dân ta. • T ch c non kém, không ñ s c ñ ch ng ñ trư c m i th ño n kh ng b c a k thù ñ t n t i và phát tri n. - S th t b i c a phong trào dân t c theo khuynh hư ng dân ch tư san b t ngu n t nguyên nhân sâu xa và cơ s kinh t và giai c p xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t. - Kh i nghĩa Yên Bái như m t ng n ñèn tàn trong phong trào ñ u tranh c a tư s n dân t c. Trư c khi t t, nó bùng cháy m t l n cu i ñ r i không bao gi cháy n a. ðây là m t s ki n ñánh d u s ch m - Trang 8 -
  9. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p d t các phong trào yêu nư c ñi theo khuynh hư ng dân ch tư s n ñ như ng ch cho phong trào yêu nư c theo con ñư ng Cách m ng vô s n Vi t Nam. b. S th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n trong giai ño n trên trên nói lên : Con ñư ng gi i phóng dân t c theo khuynh hư ng dân ch tư s n là không thành công. “Mu n c u nư c và gi i phóng dân t c không có con ñư ng nào khác con ñư ng cách m ng vô s n”. T i sao năm 1929, Vi t Nam l i di n ra cu c ñ u tranh xung quanh v n ñ thành Caâu 15. l p ð ng C ng s n ? Cho bi t k t qu c a cu c ñ u tranh này. H ng d n tr l i 1) Nguyên nhân di n ra cu c ñ u tranh xung quanh v n ñ thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam : a- Năm 1929, phong trào ñ u tranh c a công nhân, nông dân, ti u tư s n và các t ng l p yêu nư c khác phát tri n m nh m , k t thành m t làn sóng dân t c dân ch ngày càng lan r ng. - H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên ñã không còn ñ kh năng ñ ti p t c lãnh ñ o cách m ng… Yêu c u l ch s ñ t ra ph i thành l p m t chính ñ ng nhưng nh n th c ñó di n ra không ñ ng ñ u trong các h i viên c a t ch c này… b- B c Kỳ là nơi phong trào cách m ng phát tri n m nh nh t nư c, có s lư ng h i viên c a t ch c Vi t Nam Cách m ng thanh niên ñông…Vì th h s m nh n th y s c n thi t ph i thành l p m t chính ñ ng vô s n.Tháng 3/1929, s h i viên tiên ti n B c kỳ ñã h p t i Hà N i và l p ra chi b C ng s n ñ u tiên…, ti n hành v n ñ ng ñ thành l p m t ñ ng c ng s n. - Phong trào cách m ng Trung Kỳ, Nam Kỳ phát tri n không m nh b ng B c Kỳ, do ñó nh ng ngư i ñ ng ñ u t ch c Thanh niên chưa nhìn th y yêu c u c p thi t ph i thành l p chính ñ ng vô s n… - T i ð i h i l n th nh t c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên (5/1929) Hương C ng (Trung Qu c) di n ra cu c ñ u tranh gay g t xung quanh v n ñ thành l p ð ng. ð i bi u B c Kỳ ñưa ra yêu c u thành l p ñ ng c ng s n nhưng không ñư c ch p nh n, h b ñ i h i ra v . 2) K t qu c a cu c ñ u tranh : - Tháng 6/1929, ñ i bi u các t ch c cơ s c ng s n B c Kỳ h p t i s nhà 312, ph Khâm Thiên (Hà N i) quy t ñ nh thành l p ðông Dương C ng s n ñ ng… - Kho ng tháng 8/1929, T ng b Thanh niên và Kỳ b Vi t Nam Cách m ng Thanh niên Nam Kì cũng ñã nh n th c ñư c yêu c u ph i thành l p ñ ng C ng s n nên quy t ñ nh thành l p An Nam C ng s n ð ng. - Tháng 9/1929, nh ng ngư i giác ng c ng s n trong t ch c Tân Vi t tuyên b thành l p ðông Dương C ng s n Liên ñoàn. - S ra ñ i c a ba t ch c c ng s n ch ng t ch nghĩa Mác- Lênin ñã th m sâu vào phong trào công nhân, phong trào yêu nư c Vi t Nam. ði u ki n cho s thành l p ð ng ñã chín mu i… - Các t ch c ho t ñ ng riêng r , tranh giành nh hư ng l n nhau gây b t l i cho phong trào. ð u 1930, Nguy n Ái Qu c tri u t p H i ngh h p nh t ba t ch c thành ð ng C ng s n Vi t Nam… Trình bày hoàn c nh l ch, n i dung, ý nghĩa và nguyên nhân thành công c a H i Caâu 16. ngh h p nh t các t ch c c ng s n Vi t Nam ngày 6/1/1930. H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh : - Ba t ch c c ng s n Vi t Nam ra ñ i năm 1929 ho t ñ ng riêng r , tranh giành nh hư ng c a nhau, làm phong trào cách m ng trong nư c có nguy cơ chia r l n. - Nguy n Ái Qu c ñư c tin H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên phân li t thành hai ð ng c ng s n, li n r i kh i Xiêm, sang Trung Qu c ñ th ng nh t các t ch c c ng s n. 2. N i dung h i ngh : V i cương v là phái viên c a Qu c t c ng s n, Nguy n Ai Qu c tri u t p H i ngh h p nh t ð ng C u Long (Hương C ng) t ngày 6/1/1930. - Nguy n Ái Qu c phê phán nh ng quan ñi m sai l m c a các t ch c c ng s n riêng l và nêu chương trình h i ngh .. - Trang 9 -
  10. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - H i ngh ñã nh t trí th ng nh t các t ch c c ng s n thành ð ng c ng s n Vi t Nam, thông qua Chính cương v n t t, sách lư c v n t t c a ð ng do Nguy n Ai Qu c so n th o (Cương lĩnh chính tr d u tiên c a ð ng c ng s n Vi t Nam). - Ngày 08/02/1930, các ñ i bi u v nư c. Ban ch p hành Trung ương lâm th i c a ð ng thành l p g m 7 y viên do Tr nh ðình C u ñ ng ñ u. - Ngày 24/02/1930, ðông Dương c ng s n Liên ñoàn ñư c k t n p vào ð ng c ng s n Vi t Nam. Sau này, ð i h i toàn qu c l n th III c a ð ng Lao ñ ng Vi t Nam quy t ñ nh l y ngày 3/2/1930 làm ngày k ni m thành l p ð ng. 3. Ý nghĩa c a H i ngh : H i ngh có ý nghĩa như m t ñ i h i thành l p ð ng, thông qua ñư ng l i Cách m ng (tuy còn sơ lư c). 4. Nguyên nhân thành công c a h i ngh : Gi a các ñ i bi u các t ch c không có mâu thu n v ý th c h , ñ u có xu hư ng vô s n, ñ u tuân theo ñi u l c a qu c t C ng s n. ðáp ng ñúng nhu c u th c ti n c a Cách m ng lúc ñó. Do ñư c s quan tâm c a Qu c t C ng s n và uy tín cao c a lãnh t Nguy n Ái Qu c. Phân tích ý nghĩa l ch s c a s ki n ð ng C ng s n Vi t Nam ñư c thành l p vào Caâu 17. ñ u năm 1930. H ng d n tr l i - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t vĩ ñ i trong l ch s cách m ng Vi t Nam, là s n ph m c a s k t h p ch nghĩa Mác - Lênin v i phong trào công nhân và phong trào yêu nư c Vi t Nam trong ba th p niên ñ u c a th k XX. - Ch m d t tình tr ng kh ng ho ng v ñư ng l i và giai c p lãnh ñ o cách m ng... - Ch ng t r ng giai c p công nhân Vi t Nam ñã trư ng thành và ñ s c lãnh ñ o cách m ng... - ð ng ra ñ i làm cho công nhân Vi t Nam th c s tr thành m t b ph n khăng khít c a cách m ng th gi i. K t ñây giai c p công nhân và nhân dân lao ñ ng Vi t Nam tham gia vào s nghi p ñ u tranh gi i phóng loài ngư i m t cách t giác và có t ch c. - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i kh ng ñ nh quy n lãnh ñ o tuy t ñ i c a giai c p công nhân mà ñ i tiêu phong c a nó là ð ng C ng s n Vi t Nam, là s chu n b t t y u ñ u tiên cho nh ng bư c nh y v t vĩ ñ i và nh ng th ng l i vang d i c a công nhân Vi t Nam v sau. Trình bày n i dung cơ b n c a Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t do Nguy n Caâu 18. Ái Qu c kh i th o ñ u năm 1930 và cho bi t vì sao nói ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t l ch s vĩ ñ i c a cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i 1. N i dung c a Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t : Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t do Nguy n Ái Qu c so n th o và ñư c H i ngh thành l p ð ng thông qua là Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam. Nh ng ñi m ch y u c a Cương lĩnh chính tr ñ u tiên: Chi n lư c cách m ng: ti n hành “ tư s n dân quy n cách m ng và th ñ a cách m ng ñ ñi t i xã h i c ng s n”. Nhi m v cách m ng: ñánh ñ ñ qu c Pháp, b n phong ki n, tư s n ph n cách m ng, làm cho nu c Vi t Nam ñ c l p t do, l p chính ph công, nông, binh và quân ñ i công nông; t ch thu s n nghi p c a ñ qu c và ph n cách m ng chia cho dân cày nghèo, ti n hành cách m ng ru ng ñ t. L c lư ng cách m ng: công nông, ti u tư s n, trí th c, l i d ng ho c turng l p phú nông, ñ a ch , tư s n. Cách m ng ph i liên l c v i các dân t c b áp b c và vô s n th gi i. Lãnh ñ o cách m ng: ð ng c ng s n Vi t Nam: ñ i ti n phong c a giai c p vô s n. Tuy còn v n t t, song ñây là cương lĩnh gi i phóng dân t c sáng t o, k t h p ñúng ñ n v n ñ dân t c và giai c p. ð c l p, t do là tư tư ng ch y u c a cương lĩnh. 2. T i sao nói : ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t l ch s vĩ ñ i c a cách m ng Vi t Nam ? - Trang 10 -
  11. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p o ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i v i t ch c th ng nh t ñã v ch ra ñư ng l i cách m ng ñúng ñ n : làm cách m ng dân t c dân ch nhân dân, ti n lên ch nghĩa xã h i. o V ch ra phương hư ng cách m ng ñúng ñ n : s d ng b o l c c a qu n chúng theo quan ñi m ch nghĩa Mác - Lênin. o Cách m ng Vi t Nam tr thành m t b ph n khăng khít c a cách m ng th gi i, Vi t Nam có nhi u ñ ng minh m i và cũng góp ph n mình vào s nghi p cách m ng th gi i. B ng nh ng s ki n l ch s c th , hãy nêu rõ vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong Caâu 19. quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam. H ng d n tr l i Vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam ñư c th hi n qua các s ki n sau : Tìm ñư c con ñư ng c u nư c: • Tháng 7 năm 1920, ñ c Sơ th o l n th nh t nh ng lu n cương v v n ñ dân t c và v n ñ thu c ñ a c a Lênin... • Tháng 12 năm 1920, tham gia ð i h i Tua, b phi u tán thành gia nh p Qu c t C ng s n và thành l p ð ng C ng s n Pháp. Truy n bá ch nghĩa Mác Lênin vào Vi t Nam: Vi t sách báo... ðào t o cán b : • Năm 1925 thành l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên. Báo Thanh niên và sách ðư ng Kách m nh ñã trang b lí lu n gi i phóng dân t c cho cán b c a H i. • Năm 1928, nhi u cán b c a H i tham gia phong trào ”vô s n hóa” tham gia tuyên truy n và v n ñ ng cách m ng. ð u năm 1930, ch trì H i ngh h p nh t ð ng t i C u Long... So n th o Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng: Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t,... So sánh m t s ñi m ch y u trong n i dung Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a Caâu 20. ð ng v i Lu n cương chính tr năm 1930 ñ th y rõ s ñúng ñ n c a văn ki n trư c và s h n ch c a văn ki n sau. H ng d n tr l i * B ng so sánh : Cương lĩnh Lu n cương N i dung (Nguy n Ái Qu c, 3/2/1930) (Tr n Phú, 10/1930) Hai giai ño n c a cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách m ng Vi t Nam m ng xã h i ch nghĩa. m ng xã h i ch nghĩa. Nhi m v cách m ng Ch ng ñ qu c, ch ng phong ki n ðánh ñ phong ki n, ñánh ñ ñ qu c. L c lư ng cách m ng Công - nông, liên l c v i trí th c, Công - nông. ti u tư s n, trung nông. Vai trò lãnh ñ o c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a ñ ng. cách m ng Vi t Nam. cách m ng Vi t Nam. V trí cách m ng Là m t b ph n c a cách m ng th Quan h m t thi t v i cách m ng th gi i. gi i. Phương th c cách Tphpt ch c qu n chúng ñ u m ng tranh. Nh n xét : Qua b ng so sánh chúng ta th y, Lu n cương chính tr ti p thu nh ng v n ñ cơ b n c a văn ki n thành l p ð ng và b sung thêm phương pháp cách m ng, song hai v n ñ nhi m v và l c lư ng c a cách m ng tư s n dân quy n còn h n ch : ñ t nhi m v ch ng phong ki n lên trên ch ng ñ - Trang 11 -
  12. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p qu c và không th y kh năng cách m ng c a các t ng l p khác trong xã h i Vi t Nam. Nh ng h n ch này ph i tr i qua m t quá trình ñ u tranh trong th c ti n m i kh c ph c ñư c. CHƯƠNG II. VI T NAM T NĂM 1930 ð N NĂM 1945 Trình bày nh ng nét chính v phong trào cách m ng 1930 - 1931 v i ñ nh cao là Xô Caâu 21. vi t - Ngh Tĩnh : nguyên nhân bùng n , tóm lư c di n bi n, ý nghĩa và bài h c kinh nghi m. H ng d n tr l i 1/ Nguyên nhân bùng n phong trào cách m ng 1930 – 1931 : - Cu c kh ng ho ng kinh t th gi i (1929 - 1933) ñã tác ñ ng m nh m ñ n Vi t Nam, làm cho n n kinh t Vi t Nam tiêu ñi u, sơ xác, ñ i s ng c a nhân dân lao ñ ng h t s c cơ c c. T sau cu c kh i nghĩa Yên Bái th c dân Pháp thi hành chính sách ”kh ng b tr ng” hòng d p t t phong trào cách m ng. Tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng kinh t cùng v i chính sách kh ng b tr ng c a th c dân Pháp càng nung n u lòng căm thù, nâng cao tinh th n cách m ng c a nhân dân ta. - Mâu thu n xã h i gay g t (dân t c Vi t Nam > < th c dân Pháp, nông dân > < ñ a ch phong ki n). ðó là nguyên nhân sâu sa và tr c ti p ñưa ñ n cao trào cách m ng (1930 - 1931) - nh hư ng c a phong trào Cách m ng qu c t ñ i v i Vi t Nam. - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o giai c p công nhân và nhân dân lao ñ ng nư c ta ñ ng lên ñ u tranh ch ng ñ qu c Pháp và phong ki n tay sai, giành ñ c l p t do. M r ng : Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân ð ng ra ñ i và lãnh ñ o là nguyên nhân cơ b n và quy t ñ nh nh t là ch y u và quy t ñ nh nh t. B i vì, n u không có s lãnh ñ o c a ð ng thì mâu thu n lúc ñó nhi u nh t cùng ch d n ñ n nh ng cu c ñ u tranh nh , l t , t phát, không th tr thành m t cao trào t giác (1930 - 1931). 2/ Di n bi n phong trào : a. Phong trào trên toàn qu c: o Trong b i c nh kh ng ho ng kinh t – xã h i, Pháp ñàn áp ñ m máu kh i nghĩa Yên Bái, ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o phong trào ñ u tranh c a công nông trong c nư c o Tháng 2/1930 bãi công c a công nhân ñ n ñi n cao su Phú Ri ng. Hà N i, ngày 22/02 có treo c ñ , búa li m. o Tháng 3 và tháng 4 có cu c ñ u tranh c a công nhân nhà máy s i Nam ð nh, nhà máy diêm và cưa B n Th y . o Nhân ngày Qu c t lao ñ ng 1/5, c nư c bùng n nhi u cu c ñ u tranh . o L n ñ u tiên công nhân Vi t Nam bi u tình k ni m ngày Qu c t lao ñ ng, ñ u tranh ñòi quy n l i cho nhân dân lao ñ ng trong nư c, th hi n tình ñoàn k t cách m ng v i nhân dân lao ñ ng th gi i. o Tháng 6 ñ n tháng 8/1930 c nư c có 121 cu c ñ u tranh. b. Phong trào Ngh Tĩnh: o Tháng 9/1930 phong trào ñ u tranh dâng cao, nh t là hai t nh Ngh An và Hà Tĩnh. Nông dân bi u tình có vũ trang t v v i hàng nghìn ngư i kéo ñ n huy n l , t nh l ñòi gi m thu các huy n Nam ðàn, Thanh Chương, Di n Châu, Anh Sơn (Ngh An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) … ñư c công nhân Vinh - B n Th y hư ng ng . o Tiêu bi u là cu c bi u tình c a 8000 nông dân Hưng Nguyên (Ngh An) ngày 12/09/1930 v i kh u hi u: “ð ñ o ch nghĩa ñ qu c !”. ð n g n Vinh, con s lên t i 3 v n ngư i, x p hàng dài 4 km. Pháp ñàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm ch t 217 ngư i, b thương 126 ngư i. Chính quy n th c dân, phong ki n b tê li t, tan rã nhi u huy n, xã . o Nhi u c p y ð ng thôn xã lãnh ñ o nhân dân làm ch v n m nh, t qu n lý ñ i s ng chính tr , kinh t , văn hóa xã h i ñ a phương, làm ch c năng c a chính quy n: Xô vi t Ngh - Tĩnh. 3/ Ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m : a. Ý nghĩa l ch s Kh ng ñ nh ñư ng l i ñúng ñ n c a ð ng, quy n lãnh ñ o c a giai c p công nhân ñ i v i cách m ng các nư c ðông Dương. - Trang 12 -
  13. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Kh i liên minh công nông hình thành. Là cu c t p dư t ñ u tiên cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này . ðư c ñánh giá cao trong phong trào c ng s n và công nhân qu c t . Qu c t C ng s n công nh n: ð ng C ng s n ðông Dương là phân b ñ c l p tr c thu c Qu c t C ng s n. b. Bài h c kinh nghi m: ð l i bài h c quý v công tác tư tư ng, xây d ng kh i liên minh công nông, m t tr n dân t c th ng nh t, t ch c lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh … Ch ng minh r ng Xô Vi t Ngh - Tĩnh là hình thái sơ khai c a chính quy n công Caâu 22. nông nư c ta, là chính quy n c a dân, do dân và vì dân. H ng d n tr l i a. Sau khi thành l p chính quy n Xô vi t Ngh - Tĩnh ñã ñem l i nhi u l i ích căn b n cho nhân dân : Kinh t : Chia ru ng ñ t cho nông dân, b t ñ a ch b tô chính, gi m tô ph , bãi b các th thu c a ñ qu c, phong ki n. Chính tr : Th c hi n các quy n t do, dân ch , l p các t ch c qu n chúng, các ñ i t v ñ và tòa án nhân dân ñư c thành l p... Thông qua các cu c mít tinh, h i ngh ñ tuyên truy n, giáo d c ý th c chính tr cho qu n chúng nhân dân. Quân s : M i làng ñ u có nh ng ñ i t v vũ trang. Xã h i : Phát ñ ng phong trào ñ i s ng m i, bài tr mê tín d ñoan, h t c t n kém phi n ph c. Tr t t xã h i ñư c ñ m b o, n n tr m cư p không còn. * H n ch : - Chưa l p ñư c chính quy n hoàn ch nh, chưa tri t ñ gi i quy t ru ng ñ t cho nông dân. - Chưa tri t ñ gi quy t ru ng ñ t cho nông dân. * Ý nghĩa : - Tuy m i thành l p m t s xã, t n t i 4 ñ n 5 tháng song Xô Vi t Ngh - Tĩnh ñã t rõ b n ch t Cách m ng và tính ưu vi t. ðó là m t chính quy n c a dân, do dân và vì dân. - Dư i s lãnh ñ o c a ð ng, giai c p công - nông ñoàn k t v i các t ng l p nhân dân khác có kh năng l t ñ n n th ng tr c a ñ qu c và phong ki n ñ xây d ng cu c s ng m i. Phong trào dân ch 1936 - 1939 ñã di n ra trong hoàn c nh l ch s như th nào ? Caâu 23. Hãy trình bày ch trương c a ð ng C ng s n ðông Dương và các hình th c ñ u tranh trong th i kì này. H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh l ch s phong trào 1936 – 1939 : a. Tình hình chính tr - Th gi i : Nh ng năm 30 c a th k XX, th l c phát xít c m quy n ð c, Italia, Nh t B n ch y ñua vũ trang, chu n b chi n tranh th gi i. 07/1935, ð i h i l n VII - Qu c t C ng s n xác ñ nh nhi m v ch ng ch nghĩa phát xít, ñ u tranh giành dân ch , b o v hòa bình, thành l p M t tr n nhân dân r ng rãi. 04/1936, M t tr n nhân dân lên c m quy n Pháp, thi hành c i cách ti n b thu c ñ a: ð i v i ðông Dương, Pháp c phái ñoàn sang ñi u tra tình hình, c Toàn quy n m i, n i r ng quy n t do báo chí … - Vi t Nam: Có nhi u ñ ng phái chính tr ho t ñ ng: ñ ng cách m ng, ñ ng theo xu hư ng c i lương, ñ ng ph n ñ ng …, nhưng ð ng C ng s n ðông Dương là ð ng m nh nh t, có t ch c ch t ch , ch trương rõ ràng. b. Tình hình kinh t - xã h i - Kinh t : + Nông nghi p: Tư b n Pháp chi m ño t ru ng ñ t, ch y u tr ng cao su, ñay, gai, bông … + Công nghi p: ð y m nh khai m . S n lư ng ngành d t, xi măng, ch c t rư u tăng. Các ngành ít phát tri n là ñi n, nư c, cơ khí, ñư ng, gi y, diêm... + Thương nghi p: Th c dân ñ c quy n bán thu c phi n, rư u, mu i và xu t nh p kh u. - Trang 13 -
  14. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Nh ng năm 1936 - 1939 là th i kỳ ph c h i và phát tri n kinh t Vi t Nam. Tuy nhiên kinh t Vi t Nam v n l c h u và l thu c kinh t Pháp. - Xã h i : + Công nhân: th t nghi p, lương gi m. + Nông dân: không ñ ru ng cày, ch u m c ñ a tô cao và bóc l t c a ñ a ch , cư ng hào… + Tư s n dân t c: ít v n, ch u thu cao, b tư b n Pháp chèn ép . + Ti u tư s n trí th c: th t nghi p, lương th p . + Các t ng l p lao ñ ng khác: ch u thu khóa n ng n , sinh ho t ñ t ñ . ð i s ng ña s nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia ñ u tranh ñòi t do, cơm áo dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương . 2. Phong trào dân ch 1936 - 1939 : a/ Ch trương c a ð ng trong nh ng năm 1936 - 1939 th hi n Ngh quy t tháng 7/1936 c a H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương do Lê H ng Phong ch trì Thư ng H i (Trung Qu c ) và H i ngh Trung ương các năm 1937, 1938. Nhi m v chi n lư c và m c tiêu: Ch ng ñ qu c và phong ki n . Nhi m v tr c ti p, trư c m t: ð u tranh ch ng ch ñ ph n ñ ng thu c ñ a, ch ng phát xít, ch ng nguy cơ chi n tranh, ñòi t do, dân sinh, dân ch , cơm áo, hòa bình. Hình th c ñ u tranh: K t h p các hình th c công khai và bí m t, h p pháp và b t h p pháp. Ch trương: Thành l p M t tr n th ng nh t nhân dân ph n ñ ðông Dương. Tháng 3/1938, ñ i thành M t tr n th ng nh t dân ch ðông Dương, g i t t là M t tr n dân ch ðông Dương. b/ Nh ng phong trào ñ u tranh tiêu bi u : - Phong trào ðông Dương ð i h i : + Năm 1936, ð ng phát ñ ng các t ng l p nhân dân h i h p th o ra b n nguy n v ng g i t i phái ñoàn Chính ph Pháp ti n t i tri u t p ðông Dương ð i h i (8/1936). + Các y ban hành ñ ng thành l p Nam kỳ, B c kỳ, Trung kì ( Nam kì có hơn 600 y ban hành ñ ng thành l p, phát truy n ñơn, ra báo, mít tinh, th o lu n dân ch , dân sinh… ) + Tháng 9/1936 Pháp gi i tán y ban hành ñ ng, c m h i h p, t ch thu các báo. - Phong trào ñ u tranh ñòi t do, dân sinh, dân ch : Trong nh ng năm 1937 - 1939, các cu c mít tinh bi u tình ñòi các quy n s ng c a các t ng l p nhân dân. Tiêu bi u là cu c ñ u tranh vào ngày Qu c t lao ñ ng 01/05/1938, l n ñ u tiên nhi u cu c mít tinh t ch c công khai Hà N i và nhi u nơi khác, thu hút ñông ñ o qu n chúng tham gia. - ð u tranh ngh trư ng: Là m t hình th c ñ u tranh m i m c a ð ng: + ð ng v n ñ ng ngư i ti n b trong hàng ngũ trí th c phong ki n, tư s n dân t c ra ng c vào Vi n dân bi u B c kỳ, Trung kỳ, H i ñ ng kinh t - lý tài ðông Dương, H i ñ ng qu n h t Nam kỳ. + M c tiêu: M r ng l c lư ng M t tr n dân ch và v ch tr n chính sách ph n ñ ng c a th c dân, tay sai, bênh v c quy n l i c a nhân dân. - ð u tranh trên lĩnh v c báo chí + T năm 1937 báo chí công khai c a ð ng b ng ti ng Vi t: Tin t c, ð i nay…, b ng ti ng Pháp: Lao ñ ng), Tranh ñ u báo chí ñã tr thành mũi xung kích trong nh ng phong trào l n c a cu c v n ñ ng dân ch , dân sinh th i kỳ 1936 - 1939. + Nhi u sách chính tr – lý lu n xu t b n công khai ho c ñưa t Pháp v . Nhi u tác ph m văn h c hi n th c phê phán ra ñ i như: Bư c ñư ng cùng, T t ñèn, S ñ . Thơ cách m ng, k ch ð i cô L u… c/ K t qu : Thu k t qu to l n v văn hóa - tư tư ng: ñông ñ o các t ng l p nhân dân ñư c giác ng v con ñư ng cách m ng… Caâu 24. Trình bày ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939. H ng d n tr l i 1. Ý nghĩa c a phong trào dân ch 1936 - 1939 : + Là phong trào qu n chúng r ng l n, có t ch c, dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương. - Trang 14 -
  15. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + Bu c chính quy n th c dân ph i như ng b m t s yêu sách v dân sinh, dân ch ; qu n chúng ñư c giác ng v chính tr , tr thành l c lư ng chính tr hùng h u c a cách m ng; cán b ñ c t p h p và trư ng thành. + Là m t cu c t ng di n t p, chu n b cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này. 2. Bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939 : + V vi c xây d ng M t tr n dân t c th ng nh t. + T ch c, lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh công khai, h p pháp. + ð u tranh tư tư ng trong n i b ð ng và v i các ñ ng phái chính tr ph n ñ ng. + ð ng th y ñư c h n ch trong công tác m t tr n, dân t c… M r ng : Theo anh (ch ), ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i cách m ng Vi t Nam là gì ? Ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i cách m ng Vi t Nam : ñây là cu c di n t p th hai chu n b cho Cách m ng tháng Tám 1945. So sánh ch trương, sách lư c cách m ng c a ð ng C ng s n ðông Dương và hình Caâu 25. th c ñ u tranh gi a th i kì 1930 - 1931 v i th i kì 1936 - 1939. H ng d n tr l i Phong trào cách m ng Cao trào dân ch N i dung 1930 – 1931 1936 – 1939 ð qu c và phong ki n Th c dân Pháp ph n ñ ng và tay sai. Nh n ñ nh k thù ðòi “ð c l p dân t c” và “Ngư i ðòi “T do, dân ch , cơm áo, hoà M c tiêu ñ u tranh cày có ru ng” bình”. M t tr n Dân ch ðông Dương, Liên minh công - nông. T p h p l c lư ng t p h p m i l c lư ng dân ch , yêu nư c và ti n b . Các giai c p, các t ng l p (công nhân, Ch y u công nhân - nông dân. L c lư ng tham gia nông dân, trí th c, dân nghèo thành th ), các gi i, các l a tu i, các ñoàn th , các h i... - Chính tr : Bão công, bi u tình. - Chính tr , công khai : Phương pháp và - B o ñ ng vũ trang : ðánh phá + Thu th p nguy n v ng c a nhân hình th c ñ u tranh huy n l , ñ n ñi n, nhà ga, tr i dân... giam,... + Xu t b n sách báo... - N a h p pháp. Nông thôn và các trung tâm công Ch y u thành th . ð a bàn nghi p. Trình bày nh ng nét chính v tình hình Vi t Nam trong nh ng năm ñ u sau Chi n Caâu 26. tranh th gi i th hai. H ng d n tr l i 1. Tình hình chính tr : + Th gi i : Ngày 1/9/1939 : Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ngày 3/9/1939: Pháp tuyên chi n v i ð c. Tháng 6/1940, Pháp ñ u hàng ð c. + Vi t Nam : ðông Dương, ðô ñ c ðơcu làm Toàn quy n th c hi n m t lo t chính sách vơ vét s c ngư i, • s c c a c a Vi t Nam ñ d c vào cu c chi n tranh . - Trang 15 -
  16. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p • Cu i tháng 9/1940, Nh t vư t biên gi i Vi t – Trung vào mi n B c Vi t Nam, Pháp ñ u hàng. Nh t gi nguyên b máy th ng tr c a Pháp ñ vơ vét kinh t ph c v cho chi n tranh, ñàn áp cách m ng. Vi t Nam ñ t dư i ách th ng tr c a Nh t – Pháp. • Tháng 12/1941 : Pháp cam k t h p tác v i Nh t v m i phương di n. • T tháng 9/1940, Pháp – Nh t câu k t v i nhau ñ áp b c bóc l t nhân dân ðông Dương nhưng bì mâu thu n quy n l i, cho nên chúng ñ u nh m ng m chu n b ñ i phó nhau. Vi t Nam, bên c nh ñ ng phái thân Pháp còn có ñ ng phái thân Nh t như : ð i Vi t, Ph c • Qu c …ra s c tuyên truy n l a b p v văn minh, s c m nh Nh t B n, thuy t ð i ðông Á, d n ñư ng cho Nh t h t c ng Pháp. • Tháng 6/1941, ð c t n công Liên Xô. Năm 1945, châu Âu : phát xít ð c b th t b i n ng n ; châu Á – Thái Bình Dương, Nh t b thua to nhi u nơi. ðông Dương, ngày 9/3/1945 Nh t ñ o chính Pháp. L i d ng cơ h i ñó, các ñ ng phái chính • tr Vi t Nam tăng cư ng ho t ñ ng. Qu n chúng nhân dân s c sôi khí th , s n sàng vùng lên kh i nghĩa. 2. Tình hình kinh t - xã h i : * Kinh t : Chính sách c a Pháp Chính sách c a Nh t • ð u tháng 9/1939, Toàn quy n Catơru • Pháp bu c ph i ñ cho Nh t s d ng phương ti n giao ra l nh t ng ñ ng viên nh m “cung c p thông, ki m soát ñư ng s t, tàu bi n. Nh t b t Pháp cho m u qu c ti m l c t i ña c a ðông trong 4 năm 6 tháng n p kho n ti n 723.786.000 ñ ng. Dương v quân s , nhân l c, các s n • Cư p ru ng ñ t c a nông dân, b t nông dân nh lúa, ph m và nguyên li u”. ngô ñ tr ng ñay, th u d u ph c v cho nhu c u chi n • Pháp thi hành chính sách “Kinh t ch tranh . huy” : tăng m c thu cũ, ñ t thêm thu • Bu c Pháp xu t c ng các nguyên li u chi n tranh sang m i …, sa th i b t công nhân, viên Nh t v i giá r như : than, s t, cao su, xi măng… ch c, gi m ti n lương, tăng gi làm…, • Công ty c a Nh t ñ u tư vào nh ng ngành ph c v ki m soát g t gao s n xu t, phân ph i, cho quân s như măng-gan, s t, ph t phát, crôm. n ñ nh giá c . * Xã h i : • Chính sách bóc l t c a Pháp – Nh t ñ y nhân dân ta t i ch cùng c c : Cu i 1944 ñ u năm 1945 có t i 2 tri u ñ ng bào ta ch t ñói . • Các giai c p, t ng l p nư c ta, tr tay sai ñ qu c, ñ i ñ a ch và tư s n m i b n ñ u b nh hư ng b i chính sách bóc l t c a Pháp - Nh t . ð ng C ng s n ðông Dương ph i k p th i, ñ ra ñư ng l i ñ u tranh phù h p. M r ng : ði m gi ng và khác nhau trong m c ñích c a chính sách bóc l t c a th c dân Pháp và phát xít Nh t là gì ? Gi ng : th ño n c a chúng nh m che ñ y hành vi áp b c bóc l t nhân dân Vi t Nam, l a b p nhân dân ta l m tư ng chúng là “b n” ch không ph i là “k thù”. Khác : Th ño n chính tr c a Pháp nh m c ng c ách th ng tr c a Pháp ðông Dương còn trong khi ñó th ño n c a Nh t là làm ch d a cho vi c Nh t cai tr ðông Dương vì Nh t m i xâm lư c và nh y vào ðông Dương. Nêu hoàn c nh, n i dung cơ b n và ý nghĩa l ch s c a H i ngh Ban Ch p hành Caâu 27. Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 11/1939. H ng d n tr l i a. Hoàn c nh : • Ngày 1/9/1939, Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ð c t n công Pháp. Tháng 6/1940, Pháp ñ u hàng. • Tháng 9/1940: phát xít Nh t nh y vào ðông Dương, c u k t v i Pháp ñ vơ vét tài l c và ñàn áp cách m ng Vi t Nam Nhân dân Vi t Nam ph i gánh ch u ách th ng tr c a hai t ng áp b c Pháp – Nh t. - Trang 16 -
  17. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p • ð ng trư c tình hình m i, Ban ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương h p H i ngh l n th 6 (8/11/1939) h p t i Bà ði m (Hóc Môn – Gia ð nh) do T ng Bí thư Nguy n Văn C ch trì. b. N i dung cơ b n c a Ngh quy t H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 11/1939 : Xác ñ nh k thù trư c m t là ñ qu c phát xít. ð t nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u. T m gác kh u hi u cách m ng ru ng ñ t, thay kh u hi u "Chính quy n công nông" b ng kh u hi u "Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương". Ch trương thành l p M t tr n dân t c Th ng nh t Ph n ñ ðông Dương, nh m ñoàn k t r ng rãi các t ng l p, giai c p, các dân t c ðông Dương, chĩa mũi nh n vào k thù ch y u trư c m t là ñ qu c phát xít. Phân tích n i dung s chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c ? o Lu n cương chính tr (1930) c a ð ng ñã ñ ra hai nhi m v chi n lư c “ñánh ñ ñ qu c và phong ki n”. Hai nhi m v này có m i quan h ch t ch v i nhau. o Trong m t giai ño n 1939 - 1941, ð ng C ng s n ñã k p th i chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c: t p chung mũi nh n vào k thù ch y u trư c m t là ch nghĩa ñ qu c - phát xít, ñ t nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u, t m rút “Cách m ng ru ng ñ t”, thay kh u hi u “Chính ph công - nông” b ng “Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương” c. Ý nghĩa: H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th VI ñánh d u s chuy n hư ng ñúng ñ n v ch ñ o chi n lư c cách m ng. ð ng C ng s n ðông Dương giương cao ng n c gi i phóng dân t c, ñoàn k t r ng rãi các t ng l p, giai c p và dân t c ðông Dương trong cùng m t M t trân Dân t c Th ng nh t, m ñư ng ñi t i th ng l i c a Cách m ng Tháng Tám năm 1945. Nêu hoàn c nh và n i dung cơ b n c a H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành Caâu 28. Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 5/1941. Theo anh (ch ), H i ngh Trung ương ð ng tháng 5/1941 có ý nghĩa quan tr ng như th nào ? H ng d n tr l i a. Hoàn c nh l ch s : Ngày 28/01/1941, lãnh t Nguy n Ái Qu c tr v nư c tr c ti p lãnh ñ o cách m ng, tri u t p H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 P c Bó (Cao B ng) t ngày 10 ñ n 19/5/1941. b. N i dung : • Kh ng ñ nh ch trương ñúng ñ n c a H i ngh 6 và 7 nhưng ñ cao hơn n a nhi m v gi i phóng dân t c và ñưa nhi m v này lên hàng ñ u. • T m gác kh u hi u "ðánh ñ ñ a ch , chia ru ng ñ t cho dân cày" thay b ng kh u hi u "T ch thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và Vi t gian chia cho dân cày nghèo”, gi m tô, gi m t c ... • Ch trương thành l p m t tr n dân t c th ng nh t riêng cho t ng nư c Vi t Nam, Lào, Campuchia. • Nhi m v trung tâm c a ð ng trong giai ño n này: chu n b kh i nghĩa vũ trang • B u Ban Ch p hành Trung ương do Trư ng Chinh làm T ng Bí thư. • Ngày 19/05/1941, thành l p M t tr n Vi t Minh. Năm tháng sau, Tuyên ngôn, Chương trình, ði u l Vi t Minh ñư c công b chính th c. c. Ý nghĩa : H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 có ý nghĩa quan tr ng. Ngh quy t c a H i ngh l n 8 ñã hoàn ch nh vi c chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c và sách lư c cách m ng ñã ñ ra H i ngh Ban Ch p hàng Trung ương l n th 6 (11/1939). Nó có tác d ng quy t ñ nh trong vi c v n ñ ng toàn ð ng, toàn dân chu n b ti n t i Cách m ng tháng Tám. M r ng : V n ñ 1 : T i sao ñ n tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c ? + Trong th i gian Qu ng Châu (1925 – 1926), Nguy n Ái Qu c thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên. ð n tháng 2/1930, Ngư i ñã tri u t p h i ngh h p nh t ba t ch c C ng s n Vi t Nam t i Hương C ng. Nguy n Ái Qu c chưa v nư c b i vì Cách m ng Vi t Nam chưa có th i cơ giành th ng l i. - Trang 17 -
  18. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + ð n tháng 9/1939, th chi n th hai (1945) bùng n , phe ñ ng minh và các dân t c tiên b trên th gi i nh n r ng ch nghĩa Phát xít s th t b i và lúc ñó th i cơ c a các dân t c thu c ñ a giành ñ c l p s ñ n. + Vì th tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c lãnh ñ o Cách m ng chu n b m i ñi u ki n ñ ñón th i cơ giành ñ c l p hoàn toàn. V n ñ 2 : Theo anh (ch ), trong các ch trương c a H i ngh l n 8 Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương (5/1941), ch chương nào là quan tr ng nh t ? Vì sao ? + Ch trương quan tr ng nh t là : Trư c h t ph i làm sao gi i phóng cho ñư c các dân t c ðông Dương kh i ách Pháp - Nh t. Vì v y h i ngh quy t ñ nh t m gác kh u hi u “ñánh ñ ñ a ch , chia ru ng ñ t cho dân cày”, thay b ng các kh u hi u t ch thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và Vi t gian chia cho dân cày nghèo, gi m tô, gi m t c, chia l i ru ng công ti n t i th c hi n “ngư i cày có ru ng” + B i vì : “N u không gi i quy t ñư c v n ñ dân t c gi i phóng, không ñòi ñư c ñ c l p t do cho toàn th dân t c, thì ch ng nh ng toàn th qu c gia dân t c còn ch u mãi ki p ng a trâu, mà quy n l i c a b ph n giai c p ñ n v n năm cũng không ñòi l i ñư c”. B ng ki n th c v kh i nghĩa B c Sơn, kh i nghĩa Nam Kì và binh bi n ðô Caâu 29. Lương, hãy hoàn thi n b ng sau: Kh i nghĩa Kh i nghĩa Binh bi n B c Sơn Nam Kì ðô Lương Nguyên nhân Di n bi n chính K t qu Ba s ki n trên có ý nghĩa l ch s như th nào ? H ng d n tr l i * Hoàn thành b ng : Kh i nghĩa B c Sơn Kh i nghĩa Nam Kì Binh bi n ðô Lương - Ngày 22/9/1940, phát xít - Pháp ñã b t binh lính Vi t - T i Ngh An, binh lính Nguyên Nh t ñánh vào L ng Sơn. Nam làm bia ñ ñ n cho ngư i Vi t b t bình trư c nhân Quân Pháp ñây b ch y qua chúng biên gi i Lào và vi c b b t làm bia ñ ñ n châu B c Sơn. ð ng b B c Campuchia, gây ra s b t cho Pháp. Sơn ñã lãnh ñ o nhân dân bình trong nhân dân Nam Kì. kh i nghĩa. - Nhân dân ñã tư c vũ khí và - ð ng b Nam Kì quy t ñ nh - Ngày 13/1/1941, Binh sĩ Di n bi n gi i tán chính quy n ñ ch, t kh i nghĩa. ðêm 22 r ng ngư i Vi t ñ n ch chính vũ trang, thành l p chính ngày 23/11/1940, nhân dân R ng, do ð i Cung lãnh quy n cách m ng các t nh Nam B ñ ng lo t ñ o ñã n i d y chi m ñ n (27/9/1940). Quân kh i nghĩa n i d y, tri t h nhi u ñ n ðô Lương, r i ti n v l p căn c quân s , U ban b t c a ñ ch. Nhi u nơi, thành ph Vinh song k ch huy, t ch thu tài s n c a chính quy n nhân dân và tòa ho ch ñã không th c hi n ñ qu c và tay sai chia cho án cách m ng ñư c thành ñư c.... dân nghèo… l p... - Kh i nghĩa ñã th t b i song - Th c dân Pháp ñã ñàn áp - Cu c binh bi n th t b i K t qu ñ i du kích B c Sơn ñã ra ñ i kh i nghĩa tàn kh c, cơ s do l c lư ng c a Pháp và sau ñó phát tri n thành ð ng b t n th t n ng. Nhưng m nh. ð i Cung b b t, b C u qu c quân, ho t ñ ng lá c ñ sao vàng ñã l n ñ u tra t n dã man và b x t vùng B c Sơn và Võ Nhai. tiên xu t hi n trong kh i cùng 10 ñ ng chí. nghĩa. * Ý nghĩa : Các cu c kh i nghĩa và binh bi n trên ñã ñ l i cho ð ng ta nh ng bài h c kinh nghi m b ích v kh i nghĩa vũ trang, v xây d ng l c lư ng vũ trang và chi n tranh du kích, tr c ti p chu n b cho Cách m ng tháng Tám…. - Trang 18 -
  19. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Trình bày công cu c chu n b kh i nghĩa c a ð ng C ng s n ðông Dương và nhân Caâu 30. dân Vi t Nam k t sau H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành Trung ương (tháng 5/1941). Nêu ý nghĩa c a công cu c chu n b ñó. H ng d n tr l i 1. Xây d ng l c lư ng cho cu c kh i nghĩa vũ trang : a) Xây d ng l c lư ng chính tr : • Nhi m v c p bách: v n ñ ng qu n chúng tham gia Vi t Minh. Cao B ng là nơi thí ñi m xây d ng các H i C u qu c. Năm 1942 kh p 9 châu c a Cao B ng ñ u có H i C u qu c. y ban Vi t Minh t nh Cao B ng và y ban Vi t Minh liên t nh Cao - B c - L ng ñư c thành l p. mi n B c và mi n Trung, các "H i ph n ñ " chuy n sang các "H i c u qu c", nhi u "H i • c u qu c" m i ñư c thành l p. • Năm 1943, ð ng ñưa ra b n "ð cương văn hóa Vi t Nam" và v n ñ ng thành l p H i văn hóa c u qu c Vi t Nam (cu i 1944) và ð ng dân ch Vi t Nam ñ ng trong M t tr n Vi t Minh (6/1944). ð ng cũng tăng cư ng v n ñ ng binh lính Vi t và ngo i ki u ðông Dương ch ng phát xít. b) Xây d ng l c lư ng vũ trang: Sau kh i nghĩa B c Sơn, ñ i du kích B c Sơn thành l p, ho t ñ ng t i căn c B c Sơn - Võ Nhai. Năm 1941, các ñ i du kích B c Sơn th ng nh t thành Trung ñ i C u qu c quân s I (01/05/1941), phát ñ ng chi n tranh du kích trong 8 tháng. Ngày 15/9/1941, Trung ñ i C u qu c quân II ra ñ i. c) Xây d ng căn c ñ a cách m ng: 2 căn c ñ a ñ u tiên c a cách m ng nư c ta là: • H i ngh Trung ương l n th 7 (11/1940) ch trương xây d ng B c Sơn – Võ Nhai thành căn c ñ a cách m ng . • 1941, sau khi v nư c, Nguy n Ai Qu c ch n Cao B ng ñ xây d ng căn c ñ a. • T 1943, cu c chi n tranh th gi i chuy n bi n có l i cho cách m ng, s th t b i c a phát xít ñã rõ ràng, ð ng ñ y m nh chu n b cho kh i nghĩa giành chính quy n. 2. Công tác chu n b T ng kh i nghĩa : - Tháng 02/1943, Ban Thư ng v Trung ương ð ng h p v ch ra k ho ch chu n b toàn di n cho kh i nghĩa vũ trang. Kh p nông thôn, thành th mi n B c, các ñoàn th Vi t Minh, các H i C u qu c ñư c xây d ng và c ng c . - căn c B c Sơn - Võ Nhai, Trung ñ i c u qu c quân III ra ñ i (25/02/1944). - căn c Cao B ng, các ñ i t v vũ trang, ñ i du kích thành l p. Năm 1943, 19 ban xung phong “Nam ti n” ñư c l p ra ñ liên l c v i căn c ñ a B c Sơn – Võ Nhai và phát tri n l c lư ng xu ng mi n xuôi . - 07/05/1944: T ng b Vi t Minh ra ch th “s a so n kh i nghĩa” - 22/12/1944, theo ch th c a H Chí Minh, ð i Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân thành l p. Hai ngày sau, ñ i th ng hai tr n Phay Kh t và Nà Ng n. 3. Ý nghĩa : o L c lư ng chính tr và vũ trang c nư c ñư c xây d ng và phát tri n m nh, s n sàng n i d y khi th i cơ ñ n. o Công vi c chu n b cho kh i nghĩa vũ trang giành chính quy n ñư c ti n hành g p rút, t o ñi u ki n thu n l i cho kh i nghĩa giành th ng l i nhanh chóng. Cho bi t hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng Caâu 31. 8/1945. Tác d ng c a cao trào kháng Nh t c u nư c ñ i v i T ng kh i nghĩa tháng Tám năm 1945 như th nào ? H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng 8/1945 : a. Hoàn c nh l ch s : * Th gi i : - ð u 1945, Liên Xô ñánh b i phát xít ð c, gi i phóng các nư c Trung và ðông Âu. - châu Á - Thái Bình Dương, Nh t th t b i n ng n . - Trang 19 -
  20. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - ðông Dương, l c lư ng Pháp theo phái ð Gôn ch th i cơ ph n công Nh t, mâu thu n Nh t - Pháp tr nên gay g t. * Trong nư c : - T i 09/03/1945, Nh t ñ o chính Pháp, Pháp ñ u hàng. Nh t tuyên b : “giúp các dân t c ðông Dương xây d ng n n ñ c l p”, d ng Chính ph bù nhìn Tr n Tr ng Kim, ñưa B o ð i làm “Qu c trư ng”. Th c ch t là ñ c chi m ðông Dương, tăng cư ng vơ vét, bóc l t và ñàn áp dã man nh ng ngư i cách m ng. - Ngày 12/03/1945, Ban Thư ng v Trung ương ð ng ra ch th : “Nh t – Pháp b n nhau và hành ñông c a chúng ta”, nh n ñ nh : • K thù chính c a nhân dân ðông Dương: phát xít Nh t. • Kh u hi u: “ðánh ñu i phát xít Nh t”. • Hình th c ñ u tranh: t b t h p tác bãi công, bãi th ñ n bi u tình,th uy, vũ trang du kích và s n sàng chuy n qua t ng kh i nghĩa khi có ñi u ki n . • Ch trương “Phát ñ ng m t cao trào kháng Nh t c u nư c m nh m làm ti n ñ cho cu c t ng kh i nghĩa”. b. Di n bi n kh i nghĩa t ng ph n: + căn c ñ a Cao - B c - L ng, Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân và C u qu c quân ph i h p v i l c lư ng chính tr c a qu n chúng gi i phóng hàng lo t xã, châu, huy n, chính quy n nhân dân ñư c thành l p. + B c Kỳ, trư c n n ñói tr m tr ng, ð ng ch trương “Phá kho thóc, gi i quy t n n ñói”, ñáp ng nguy n v ng c p bách c a nông dân, t o thành phong trào ñ u tranh m nh m chưa t ng có. + Vi t Minh lãnh ñ o qu n chúng n i d y Hi p Hòa (B c Giang), Tiên Du (B c Ninh), B n Yên Nhân (Hưng Yên) . + Qu ng Ngãi, tù chính tr nhà lao Ba Tơ n i d y, l p chính quy n cách m ng, t ch c ñ i du kích Ba Tơ. Hàng ngàn cán b cách m ng b giam trong nhà tù Hà N i, Buôn Mê Thu t, H i An ñ u tranh ñòi t do, n i d y phá nhà giam, ra ngoài ho t ñ ng. + Nam Kỳ, Vi t Minh ho t ñ ng m nh m M Tho, H u Giang. 2. Tác d ng : Qua cao trào, l c lư ng chính tr và l c lư ng vũ trang c nư c phát tri n m nh, t o th i cơ cho T ng kh i nghĩa mau chóng chín mu i. Là cu c t p dư t l n, có tác d ng chu n b tr c ti p cho T ng kh i nghĩa tháng Tám 1945 th ng l i. Phân tích th i cơ ch quan và khách quan trong Cách m ng tháng Tám 1945. Caâu 32. ð ng C ng s n ðông Dương và lãnh t H Chí Minh ñã ch p th i cơ “ngàn năm có m t” ñ phát ñ ng qu n n i d y giành chính quy n như th nào ? H ng d n tr l i 1. Th i cơ l ch s : * Khách quan: - Ngày 09/08/1945, H ng quân Liên Xô tiêu di t ñ i quân Quan ðông c a Nh t ðông B c Trung Qu c . - Ngày 14/08/1945, H i ñ ng t i cao chi n tranh và n i các Nh t quy t ñ nh ñ u hàng ð ng minh không ñi u ki n. Trưa 15/08/1945, Nh t hoàng tuyên b ñ u hàng. B n Nh t ðông Dương và tay sai Nh t hoang mang. ði u ki n khách quan có l i cho T ng kh i nghĩa ñã ñ n. ð ng ñã t n d ng cơ h i ngàn năm có m t này ñ ti n hành T ng kh i nghĩa tháng Tám giành th ng l i nhanh chóng và ít ñ máu. * Ch quan: L c lư ng cách m ng ñã chu n b s n sàng : - Ngày 13/08/1945, Trung ương ð ng và T ng b Vi t Minh thành l p y ban kh i nghĩa Toàn qu c, ban b : “ Quân l nh s 1”, phát l nh T ng kh i nghĩa trong c nư c. - T ngày 14 ñ n 15/08/1945, H i ngh toàn qu c c a ð ng h p Tân Trào (Tuyên Quang), quy t ñ nh phát ñ ng t ng kh i nghĩa trong c nư c, giành chính quy n trư c khi quân ð ng minh vào ðông Dương, nh ng v n ñ ñ i n i, ñ i ngo i sau khi giành ñư c chính quy n. - Trang 20 -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2