Tổng quan hoạt động xây dựng, thực thi chính sách và công trình nghiên cứu khoa học về người cao tuổi Việt Nam

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> <br /> Toång quan hoaït ñoäng xaây döïng, thöïc thi<br /> chính saùch vaø coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc<br /> veà ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam<br /> <br /> <br /> Leâ Vuõ Anh1,2, Ñaëng Huy Hoaøng2, Traàn Vuõ2,<br /> Nguyeãn Ngoïc Bích1,2, Nguyeãn Tieán Thaéng2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Theá kyû 20 vaø nhöõng naêm ñaàu theá kyû 21 chöùng kieán cuoäc caùch maïng veà taêng tuoåi thoï, gaén lieàn vôùi söï<br /> giaûm nhanh tyû leä sinh, laøm cho tyû leä ngöôøi cao tuoåi (NCT) trong cô caáu daân soá ngaøy caøng taêng maïnh.<br /> “Giaø hoaù daân soá” laø vaán ñeà mang tính toaøn caàu vaø aûnh höôûng tôùi taát caû caùc quoác gia, ñaëc bieät taïi<br /> caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam. Baøi toång quan naøy seõ döïa treân vieäc: tìm, ñoïc, toång hôïp vaø<br /> phaân tích caùc tö lieäu lieân quan tôùi quaù trình xaây döïng caùc chính saùch veà NCT Vieät Nam; söï ñoàng boä<br /> vaø hoaøn thieän cuûa caùc chính saùch vôùi caùc yeáu toá lieân quan ñeán chaêm soùc NCT vaø nhöõng coâng trình<br /> nghieân cöùu khoa hoïc (NCKH) veà NCT ñaõ ñöôïc tieán haønh; töø ñoù tìm ra nhöõng maûng coøn troáng. Ñaây<br /> laø böôùc caàn thieát trong baát kyø moät quy trình naøo tröôùc khi baét ñaàu tieán haønh caùc böôùc tieáp theo moät<br /> caùch chaéc chaén vaø khoa hoïc. Nhöõng keát quaû ñöôïc phaùt hieän seõ ñöa ra caùc khuyeán nghò nhaèm caûi thieän<br /> vieäc xaây döïng vaø thöïc thi caùc chính saùch chaêm soùc NCT ñeå ñoái phoù vôùi giaø hoaù daân soá ñang dieãn ra<br /> raát nhanh taïi Vieät Nam.<br /> <br /> Töø khoùa: ngöôøi cao tuoåi, ngöôøi giaø, nghæ höu, nghieân cöùu veà ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam, nghieân cöùu<br /> söùc khoûe ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam, ñieàu tra veà ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> An overview of policy development and<br /> implementation and research programs on<br /> Vietnamese Elderly<br /> Le Vu Anh1,2, Dang Huy Hoang2 , Tran Vu2,<br /> Nguyen Ngoc Bich1,2,Nguyen Tien Thang2<br /> <br /> The 20th century and early years of 21st century have seen a revolution of longevity connecting to a<br /> fast drop of birth rate and resulting in an increased proportion of senior citizens in the whole<br /> population. "Population Ageing" is a global issues, having impacts to all nations, especially<br /> developing countries such as Viet Nam. In this article, the authors will try to find out, read, summarize<br /> and analyze documents related to policy development process for the elderly in Viet Nam, the<br /> synchronousness and completeness of policies and factors related to care of the elderly, and<br /> conducted scientific researches on the elderly, from which gaps could be identified. This is a step<br /> <br /> <br /> 6 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33<br /> ● Ngaøy nhaän baøi: 23.7.1014 ● Ngaøy phaûn bieän: 30.7.2014 ● Ngaøy chænh söûa: 15.8.2014 ● Ngaøy ñöôïc chaáp nhaän ñaêng: 25.8.2014<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> required by any process prior to conducting further steps scientifically and confidently. The findings<br /> would also serve as basis to generate recommendations for improvement in developing policies for<br /> the elderly care and response for rapid population ageing in Viet Nam.<br /> <br /> Keywords: elderly, older people, retirement, study Vietnamese elderly, study older people's health<br /> in Vietnam, survey on Vietnamese elderly.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Taùc giaû:<br /> <br /> 1. Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng Coäng<br /> 2. Hoäi Y teá Coâng coäng Vieät Nam<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Ñaët vaán ñeà cuûa Hoäi Y teá Coâng coäng Vieät Nam (Hoäi YTCC Vieät<br /> Theo soá lieäu cuûa Toång cuïc Thoáng keâ tính ñeán Nam), moät toå chöùc coù chöùc naêng nghieân cöùu thí<br /> ngaøy 01/4/2006, Vieät Nam coù 8,05 trieäu ngöôøi cao ñieåm vaø vaän ñoäng chính saùch lieân quan tôùi caùc vaán<br /> tuoåi (NCT) chieám 9,45% daân soá. Trong ñoù, soá löôïng ñeà aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi söùc khoeû quaàn theå.<br /> ngöôøi cao tuoåi bao goàm: 3,92 trieäu ngöôøi töø 60-69<br /> tuoåi chieám 4,61% daân soá, 2,90 trieäu ngöôøi töø 70-79 2. Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> tuoåi chieám 3,41% daân soá, soá ngöôøi töø 80 tuoåi trôû leân - Löïa choïn taøi lieäu: Caùc tieâu chí sau ñöôïc söû<br /> chieám 1,43% daân soá [28]. Döï baùo tyû leä NCT ôû nöôùc duïng ñeå tìm caùc taøi lieäu lieân quan.<br /> ta seõ taêng ñoät bieán töø naêm 2010 vaø coù theå ñaït 16,8% + Caùc vaên baûn chính saùch: Caùc vaên baûn phaùp<br /> vaøo naêm 2029. Ñaùnh giaù cuûa Hoäi NCT cho thaáy quy coù chöùa töø khoùa "ngöôøi cao tuoåi", "ngöôøi giaø",<br /> thöïc traïng veà NCT vaø coâng taùc NCT nöôùc ta cuõng "nghæ höu" hoaëc ñeà caäp ñeán caùc chuû ñeà nghæ höu, an<br /> ñang ñaët ra raát nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc [12]: sinh xaõ hoäi.<br /> - Coù tôùi 1/3 soá NCT thuoäc dieän ngheøo vaø caän + Coâng trình nghieân cöùu: Caùc coâng trình nghieân<br /> ngheøo ñaëc bieät laø ôû noâng thoân, vuøng saâu, vuøng xa cöùu khoa hoïc (NCKH) coù chöùa caùc töø khoùa "nghieân<br /> vuøng daân toäc. Öôùc tính coù 80.000 ngöôøi cao tuoåi cöùu veà ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam", "nghieân cöùu söùc<br /> ñang phaûi ôû nhaø taïm. khoûe ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam", "ñieàu tra veà ngöôøi<br /> - NCT maéc tyû leä beänh taät cao ñaëc bieät laø caùc cao tuoåi Vieät Nam". Caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa<br /> beänh maïn tính nhöng chöa tieáp caän ñöôïc caùc dòch nöôùc ngoaøi chuû yeáu laø caùc nghieân cöùu cuûa Toå chöùc<br /> vuï y teá vaø xaõ hoäi cô baûn. HAI, UNESCAP, Vieän nghieân cöùu NCT Hoa Kyø.<br /> - Ñôøi soáng tinh thaàn cho ngöôøi cao tuoåi coøn khoù Caùc coâng trình NCKH naøy ñeàu coù lieân quan ñeán<br /> khaên vaø thieáu thoán, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vui Vieät Nam hoaëc coù theå tham chieáu cho caùc soá lieäu<br /> chôi giaûi trí, hoïc taäp, giao löu cuûa NCT nhaát laø ôû nghieân cöùu cuûa Vieät Nam veà NCT.<br /> vuøng saâu, vuøng xa. - Tieâu chí loaïi tröø taøi lieäu<br /> - Vai troø cuûa ngöôøi cao tuoåi ñaõ ñöôïc quy ñònh + Caùc vaên baûn chính saùch: Caùc vaên baûn phaùp<br /> trong Phaùp leänh veà NCT, nhöng thöïc teá vaãn coøn luaät tröôùc naêm 1945 vaø noäi dung khoâng coù lieân quan<br /> nhieàu haïn cheá caû veà chính saùch vaø giaûi phaùp [33]. hoaëc khoâng coù caùc ñieàu khoaûn noäi dung lieân quan<br /> Vì vaäy, moät nghieân cöùu toång quan ñeå toång hôïp ñeán NCT.<br /> vaø phaân tích veà chính saùch, thöïc thi chính saùch vaø + Coâng trình nghieân cöùu: caùc coâng trình NCKH<br /> coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc veà ngöôøi cao tuoåi choïn ñoái töôïng nghieân cöùu döôùi 60 vaø caùc coâng<br /> Vieät Nam laø voâ cuøng caàn thieát. Ñaëc bieät vôùi vai troø trình NCKH tröôùc naêm 1994 (do soá löôïng caùc cuoäc<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33 7<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> ñieàu tra toaøn dieän veà NCT raát ít neân caùc baùo caùo [27, 26]. Tyû leä NCT ôû noâng thoân taêng cao hôn so vôùi<br /> ñieàu tra chuyeân veà NCT töø naêm 1994-1998 ñaõ ñöôïc keát quaû VLSS naêm 2004 (töø 9,76% taêng leân 10,3%)<br /> choïn cho nghieân cöùu). Töø naêm 1999 taát caû caùc coâng vaø NCT ôû noâng thoân ñaõ taêng cao gaàn baèng thaønh<br /> trình NCKH veà NCT ñeàu ñöôïc ñöa vaøo nghieân cöùu phoá (10,3% NCT ôû noâng thoân so vôùi 10,3% NCT ôû<br /> toång quan. thaønh phoá). Moät soá vuøng coù tyû leä NCT cao goàm:<br /> - Chieán löôïc tìm kieám döõ lieäu vaø keát quaû caùc vaên Ñoàng baèng soâng Hoàng, Baéc Trung Boä, Duyeân Haûi<br /> baûn phaùp quy, caùc coâng trình NCKH ñaõ söû duïng Nam Trung Boä (töø 10,58% ñeán 11,89%) vaø Ñoâng<br /> phaân tích, ñaùnh giaù. Nam Boä; soá NCT ôû Ñoàng baèng soâng Cöûu Long cuõng<br /> taêng nhanh vaø ñöôïc xeáp vaøo nhoùm coù tyû leä NCT cao.<br /> + Nguoàn taøi lieäu tìm kieám qua internet: Vôùi<br /> chính saùch veà NCT ñaõ söû duïng website<br /> www.thuvienphapluat.vn vaø phaàn meàm Lawsoft Baûng 1. Tyû leä NCT theo giôùi, phaân boá ôû thaønh thò,<br /> laøm nguoàn tìm kieám caùc vaên baûn phaùp quy. Töø khoùa noâng thoân, theo caùc khu vöïc ñòa lyù vaø theo<br /> ñöôïc söû duïng laø "Ngöôøi cao tuoåi" (252 vaên baûn), nhoùm thu nhaäp naêm 2004 vaø 2006<br /> "luaät baûo hieåm xaõ hoäi" (150 vaên baûn)," baûo hieåm y<br /> teá" (52 vaên baûn), "baûo trôï xaõ hoäi" (278 vaên baûn),<br /> "phaùp leänh öu ñaõi ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng" (85<br /> vaên baûn). Ñoái vôùi caùc coâng trình NCKH, ñaõ söû duïng<br /> phaàn meàm "EndNote" ñeå tra cöùu, nhöng do caùc<br /> NCKH cuûa Vieät Nam ít coâng boá treân theá giôùi neân<br /> raát haïn cheá tra cöùu ôû maïng quoác teá. Nhoùm nghieân<br /> cöùu ñaõ vaøo caùc maïng cuûa Thö vieän Quoác gia, Vieän<br /> Khoa hoïc Xaõ hoäi, Vieän Laõo khoa, Vieän tö lieäu thoâng<br /> tin Y Döôïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi vaø söû duïng<br /> website cuûa caùc toå chöùc NCT quoác teá nhö HAI,<br /> UNESCAP, Vieän nghieân cöùu söùc khoûe NCT Hoa<br /> Kyø, vaø "Google" ñeå tìm kieám caùc coâng trình NCKH.<br /> + Soá caùc vaên baûn Phaùp quy ñaõ tìm thaáy laø 817<br /> vaên baûn, sau khi ñaõ loaïi tröø theo tieâu chí, soá vaên baûn<br /> ñöa vaøo nghieân cöùu laø 94 vaên baûn phaùp quy veà NCT<br /> hoaëc coù noäi dung lieân quan ñeán NCT. Toång soá caùc<br /> coâng trình NCKH veà NCT ñaõ tìm kieám laø 193 coâng<br /> trình NCKH (vôùi 143 coâng trình NCKH treân maïng<br /> vaø 50 taøi lieäu ñaõ in ôû thö vieän), sau khi loaïi tröø theo<br /> caùc tieâu chí soá coâng trình NCKH ñöôïc nghieân cöùu<br /> laø 96 coâng trình NCKH.<br /> <br /> 3. Keát quaû nghieân cöùu<br /> <br /> 3.1. Ngöôøi cao tuoåi ôû Vieät nam hieän nay vaø<br /> döï baùo trong töông lai Neáu so saùnh tyû leä NCT cuûa Vieät Nam (10,4%<br /> Taïi Vieät Nam, keát quaû cuûa 3 ñôït ñieàu tra möùc daân soá naêm 2006) vôùi tyû leä NCT cuûa Thaùi Lan [40]<br /> soáng daân cö (VLSS) vaøo nhöõng naêm 1999, 2004 vaø (11% naêm 2006) thì tyû leä NCT Vieät Nam ñaõ gaàn vôùi<br /> 2006 ñaõ cho thaáy tyû leä NCT töø 60 tuoåi trôû leân ñaõ taêng tyû leä cuûa Thaùi Lan vaø daãn ñeán khaû naêng ñeán 2025<br /> cao hôn döï baùo cuûa Buøi Theá Cöôøng naêm 1999 [6]. daân soá ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam seõ taêng nhanh vaø<br /> Tyû leä NCT theo ñieàu tra naêm 1999 töø 8% ñaõ taêng döï baùo seõ ñaït 20% vaøo khoaûng naêm 2030; do ñoù, tyû<br /> leân tôùi 9,92% naêm 2004 vaø 10,4% naêm 2006. Cuõng leä NCT Vieät Nam seõ taêng nhanh hôn nhieàu so vôùi<br /> theo ñieàu tra naøy naêm 2006 cho thaáy soá NCT caû nam döï baùo cuûa Buøi Theá Cöôøng. UNESCAP döï baùo töø<br /> vaø nöõ ñeàu taêng so vôùi naêm 2004 vaø NCT nöõ cao hôn naêm 2006, tyû leä ngöôøi cao tuoåi cuûa Thaùi Lan seõ taêng<br /> haún nam (12,0% NCT nöõ so vôùi 8,7% NCT nam) nhö sau: 11% naêm 2006, 19% naêm 2025 vaø 28%<br /> <br /> 8 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> naêm 2050. Nhö vaäy, boái caûnh tyû leä daân soá NCT Vieät phuû veà Chính saùch trôï giuùp caùc ñoái töôïng baûo trôï xaõ<br /> Nam döï baùo theo keát quaû ñieàu tra möùc soáng daân cö hoäi, trong ñoù coù NCT. Thuû töôùng Chính phuû ban<br /> 2006 seõ nhö sau: 10,4% naêm 2006, 16,4% naêm 2025 haønh 03 Quyeát ñònh vaø caùc Boä, ngaønh ñaõ ban haønh<br /> vaø 29,4% naêm 2050. Theo baùo caùo "daân soá theá giôùi haøng chuïc Thoâng tö höôùng daãn lieân quan ñeán cheá<br /> naêm 2006" (WP2006) thì tuoåi thoï trung bình cuûa ñoä, chính saùch ñoái vôùi NCT…<br /> ngöôøi Vieät Nam ñaõ ñaït 72 tuoåi, cao hôn Thaùi Lan Giai ñoaïn töø 2010: Luaät NCT coù hieäu löïc vaøo<br /> (71 tuoåi) vaø Philippines (70 tuoåi), vaø chæ thaáp hôn giöõa naêm 2010 vaø Chính phuû, caùc Boä, ngaønh ban<br /> Singapore (86 tuoåi). Ñeán naêm 2050, tyû leä ngöôøi cao haønh heä thoáng vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän Luaät veà<br /> tuoåi cuûa Vieät Nam ñöôïc döï baùo seõ vöôït qua caû tyû leä NCT.<br /> cuûa Thaùi Lan.<br /> 3.2.2. Luaät Ngöôøi cao tuoåi vaø keá hoaïch haønh<br /> 3.2. Moät soá ñaëc ñieåm chính saùch veà ngöôøi ñoäng Quoác gia (KHHÑ QG) veà Ngöôøi cao tuoåi<br /> cao tuoåi ôû Vieät Nam Taïi moät soá nöôùc trong khu vöïc, tình hình pheâ<br /> 3.2.1. Nhöõng ñieåm moác cho söï phaùt trieån chính chuaån vaø ban haønh Luaät NCT nhö sau:<br /> saùch NCT Vieät Nam - Phillipines: Pheâ chuaån Luaät NCT soá 7432 naêm<br /> Giai ñoaïn töø naêm 1945 - 1995: Söï quan taâm ñeán 1992 vaø Luaät soá 9257 boå sung moät soá ñieàu khoaûn<br /> NCT ñöôïc theå hieän trong ôû moät soá noäi dung cuûa caùc naêm 2007<br /> vaên baûn phaùp quy coù lieân quan nhö Hieán Phaùp naêm - Thaùi Lan: Pheâ chuaån Luaät NCT naêm 2003<br /> 1946, 1980, 1992, Luaät hoân nhaân vaø gia ñình, Luaät - Trung Quoác: Pheâ chuaån Luaät baûo veä NCT naêm<br /> baûo veä söùc khoûe nhaân daân, Luaät lao ñoäng, Phaùp leänh 1996<br /> veà ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng. Chính phuû cuõng - Moâng Coå: Pheâ chuaån Luaät NCT naêm 1995<br /> ñaõ ban haønh moät soá chính saùch coù noäi dung lieân<br /> Veà tình hình xaây döïng vaø thöïc hieän keá hoaïch<br /> quan ñeán NCT nhö: Nghò ñònh 218/CP naêm 1961 veà<br /> haønh ñoäng quoác gia veà NCT ôû moät soá nöôùc trong<br /> thaønh laäp cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi cho khu vöïc nhaø<br /> khu vöïc chaâu AÙ:<br /> nöôùc, Nghò ñònh 05/CP naêm 1994 veà ñieàu chænh trôï<br /> caáp phuùc lôïi xaõ hoäi cho ngöôøi coâ ñôn khoâng nôi - Thaùi Lan: KHHÑ QG 20 naêm laàn 1 töø 1982-<br /> nöông töïa… 2001, laàn thöù 2 töø 2002-2021<br /> Giai ñoaïn töø naêm 1995-1999: Thaønh laäp Hoäi - Indonesia: KHHÑ QG 6 naêm laàn 2 töø 2009-<br /> NCT Vieät Nam naêm 1995 vaø Hoäi ñaõ tieán haønh ñaïi 2014<br /> hoäi laàn thöù nhaát vaø ñaõ trieån khai nhieàu hoaït ñoäng - Trung Quoác: KHHÑ QG 5 naêm laàn thöù 11 töø<br /> veà NCT. Moät soá noäi dung chính saùch lieân quan ñeán 2005-2010<br /> NCT ñaõ ñöôïc Quoác hoäi vaø Chính phuû ban haønh nhö - Moâng Coå: KHHÑ QG naêm 1998, ñieàu chænh<br /> Luaät daân söï (ñieàu 37), Luaät hình söï naêm 1997, naêm 2004<br /> Phaùp leänh ngöôøi taøn taät, Nghò ñònh 19/CP naêm 1995 Taïi Vieät Nam, Quoác hoäi pheâ chuaån vaø ban haønh<br /> veà thaønh laäp baûo hieåm xaõ hoäi, Nghò ñònh 28/CP Phaùp leänh veà NCT naêm 2000 vaø chính phuû ñaõ, ñang<br /> naêm 1995 veà chính saùch öu ñaõi xaõ hoäi, Chæ thò trieån khai caùc hoaït ñoäng veà NCT ñöôïc quy ñònh<br /> 117/TTg veà khuoân khoå chính saùch chi ngöôøi giaø vaø trong Phaùp leänh. Tuy nhieân, noäi dung cuûa Phaùp leänh<br /> Hoäi NCT, Thoâng tö 06-BYT/TT veà chaêm soùc söùc ñaõ khoâng ñeà caäp ñeán raát nhieàu vaán ñeà kinh teá xaõ hoäi<br /> khoûe ngöôøi giaø. böùc xuùc cuûa nöôùc ta aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán NCT<br /> Giai ñoaïn töø naêm 2000-2009: Ban haønh Phaùp so vôùi tuyeân boá quoác teá veà NCT taïi Madrid naêm<br /> Leänh veà NCT naêm 2000 vaø keá hoaïch haønh ñoäng 2002 nhö Lao ñoäng vaø lao ñoäng ôû NCT, Phaùt trieån<br /> quoác gia veà NCT naêm 2005-2010. Ñeå tieáp tuïc hoaøn noâng thoân, nhaäp cö vaø ñoâ thò hoùa, Xoùa ñoùi giaûm<br /> thieän, boå sung chính saùch vaø höôùng daãn trieån khai ngheøo, Cöùu trôï khaån caáp: thieân tai, luõ luït, NCT vaø<br /> thi haønh Phaùp leänh NCT, Chính phuû ñaõ ban haønh 07 HIV/AIDS, Ñaùp öùng nhu caàu chaêm soùc söùc khoeû<br /> Nghò ñònh, trong ñoù Nghò ñònh soá 30/2002/NÑ-CP tinh thaàn cho NCT [37]. Sau ñoù, ngaøy 21/11/2005,<br /> ngaøy 26/3/2002 cuûa Chính phuû veà vieäc Quy ñònh vaø Chính phuû ñaõ ban haønh Quyeát ñònh 301/2005/QÑ-<br /> höôùng daãn moät soá ñieàu cuûa Phaùp leänh NCT; Nghò TTg veà vieäc pheâ duyeät keá hoaïch haønh ñoäng Quoác<br /> ñònh soá 67/2007/NÑ-CP ngaøy 13/4/2007 cuûa Chính gia veà NCT Vieät Nam 5 naêm laàn thöù nhaát giai ñoaïn<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33 9<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> 2005-2010. Vaø ñeán naêm 2009, Luaät veà NCT ñöôïc xaõ hoäi, Vai troø cuûa nhaø nöôùc, Toå chöùc Hoäi NCT, Baïo<br /> pheâ chuaån taïi kyø hoïp thöù 6, Quoác hoäi khoùa 12 vaø löïc vaø laïm duïng, Giaùo duïc vaø hoïc taäp<br /> Luaät coù hieäu löïc töø naêm 2010. d) Nhoùm caùc yeáu toá kinh teá: Thu nhaäp, An toaøn<br /> Nhö vaäy, nöôùc ta ban haønh Luaät veà NCT chaäm vaø an sinh xaõ hoäi, Lao ñoäng/coâng vieäc<br /> hôn moät soá nöôùc trong khu vöïc; vaø KHHÑ QG veà e) Nhoùm dòch vuï y teá vaø xaõ hoäi: Naâng cao söùc<br /> NCT cuõng ñöôïc xaây döïng raát muoän so vôùi haàu heát khoeû vaø phoøng beänh, Dòch vuï chöõa beänh, Ñieàu trò<br /> caùc nöôùc trong khu vöïc vaø khoâng coù keá hoaïch laâu daøi, Chaêm soùc söùc khoeû tinh thaàn<br /> chieán löôïc. f) Nhoùm yeáu toá haønh vi: Söû duïng thuoác laù, Taäp<br /> 3.2.3. Moâ hình toå chöùc, quaûn lyù hoaït ñoäng NCT luyeän theå thao, AÊn uoáng, Chaêm soùc raêng, Röôïu bia,<br /> ôû VN Chæ ñònh söû duïng thuoác, Taùc duïng phuï ñieàu trò beänh,<br /> Khoâng tuaân thuû ñieàu trò<br /> Moâ hình toå chöùc, quaûn lyù hoaït ñoäng NCT cuûa<br /> nöôùc ta töông töï caùc nöôùc trong khu vöïc nhö: Thaùi g) Nhoùm yeáu toá caù theå: Sinh hoïc vaø gen, Taâm<br /> Lan, Indonesia, Hong Kong, Sri Lanka, Fiji. lyù<br /> Naêm 2004 Thuû töôùng Chính phuû ban haønh quyeát<br /> ñònh soá 141/2004/QÑ-TTg veà vieäc thaønh laäp UÛy ban<br /> Quoác gia veà Ngöôøi cao tuoåi vôùi nhieäm vuï ñieàu phoái<br /> hoaït ñoäng cuûa caùc Boä, ngaønh vaø Hoäi NCT. Uyû ban<br /> naøy do moät Phoù thuû töôùng laøm chuû tòch UÛy ban vôùi<br /> caùc phoù chuû tòch UÛy ban laø Boä tröôûng Boä Lao ñoäng<br /> Thöông binh vaø Xaõ hoäi vaø chuû tòch Hoäi Ngöôøi cao<br /> tuoåi, vaø caùc uûy vieân bao goàm haàu heát caùc Boä, ngaønh,<br /> Maët traän toå quoác Vieät Nam vaø caùc Hoäi coù lieân quan.<br /> Boä Lao ñoäng Thöông binh vaø Xaõ hoäi thöïc hieän chöùc Bieåu ñoà 1. Chính saùch phaân boá theo caùc yeáu toá aûnh<br /> naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà coâng taùc NCT; chuû trì, höôûng ñeán chaêm soùc ngöôøi cao tuoåi<br /> phoái hôïp vôùi caùc Boä, Ngaønh coù lieân quan xaây döïng<br /> vaø ban haønh caùc vaên baûn phaùp quy trong lónh vöïc<br /> NCT. Naêm 2006, chính phuû ban haønh quy cheá toå Caùc vaên baûn phaùp quy veà NCT taäp trung vaøo<br /> chöùc hoaït ñoäng cuûa Vaên phoøng UÛy ban quoác gia veà nhoùm yeáu toá moâi tröôøng xaõ hoäi (vai troø quaûn lyù cuûa<br /> NCT. Vaên phoøng UÛy ban laø cô quan giuùp vieäc UÛy nhaø nöôùc vaø toå chöùc Hoäi NCT), nhoùm yeáu toá kinh teá<br /> ban Quoác gia veà NCT Vieät Nam; chòu söï chæ ñaïo, (coâng taùc an sinh xaõ hoäi, baûo trôï xaõ hoäi cho NCT),<br /> ñieàu haønh tröïc tieáp cuûa UÛy vieân Thöôøng tröïc UÛy ban nhoùm yeáu toá dòch vuï y teá vaø xaõ hoäi vaø nhoùm yeáu toá<br /> vaø thaønh laäp quyõ chaêm soùc NCT. haønh vi (hoaït ñoäng theå duïc theå thao). Vaên baûn phaùp<br /> quy veà NCT cuõng ñaõ quy ñònh nhieäm vuï cho töøng<br /> 3.3. Caùc noäi dung veà yeáu toá aûnh höôûng ñeán Boä, ngaønh nhöng khoâng coù cô cheá phoái hôïp neân<br /> chaêm soùc NCT ñöôïc ñeà caäp trong chính vieäc phoái hôïp cuûa caùc cô quan, ngaønh thöïc hieän<br /> saùch veà NCT Phaùp leänh NCT coøn thieáu söï ñoàng boä. Dòch vuï khaùm<br /> chöõa beänh thuoäc nhoùm yeáu toá dòch vuï y teá vaø xaõ hoäi<br /> Döïa treân khung lyù thuyeát veà caùc yeáu toá quyeát<br /> cuõng ñaõ ñöôïc ñeà caäp trong khaù nhieàu vaên baûn ôû<br /> ñònh ñeán vieäc "Giaø hoaù chuû ñoäng" cuûa Toå chöùc Y teá<br /> Phaùp leänh, caùc quy ñònh cuûa ngaønh y teá. Tuy nhieân,<br /> Theá giôùi [41], nhoùm nghieân cöùu chia ra thaønh 7<br /> caùc vaên baûn naøy chuû yeáu ñeà caäp tôùi vai troø cuûa<br /> nhoùm yeáu toá aûnh höôûng ñeán chaêm soùc söùc khoeû<br /> ngaønh Laõo khoa vaø heä thoáng y teá Nhaø nöôùc. Trong<br /> NCT:<br /> khi caùc nghieân cöùu cho thaáy NCT söû duïng y teá tö<br /> a) Nhoùm yeáu toá moâi tröôøng: Vaên hoaù, Quyeàn nhaân chieám tyû leä khaù cao thì chöa quy ñònh trong<br /> con ngöôøi, Yeáu toá giôùi vaên baûn phaùp quy veà chaêm soùc söùc khoûe NCT.<br /> b) Nhoùm yeâu toá moâi tröôøng ngoaïi caûnh: Moâi Ngoaøi ra, chuùng ta coøn thieáu chính saùch quy<br /> tröôøng vaät lyù, Nhaø ôû, Vaáp ngaõ, Nöôùc saïch - khoâng ñònh veà nhoùm yeáu toá moâi tröôøng nhö nhaø ôû, phoøng<br /> khí - veä sinh an toaøn thöïc phaåm traùnh tai naïn thöông tích cho NCT, caùc yeáu toá veà<br /> c) Nhoùm yeáu toá moâi tröôøng xaõ hoäi: Söï hoã trôï cuûa giôùi. Töông töï ñoái vôùi nhoùm yeáu toá haønh vi NCT;<br /> <br /> 10 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> caùc haønh vi söû duïng thuoác laù, chaêm soùc raêng, röôïu taâm thaàn cho ngöôøi CSSK NCT coøn raát haïn cheá.<br /> bia, taùc duïng phuï do trò lieäu beänh, tìm kieám dòch vuï Raát ít caùc NCKH taäp trung vaøo nhoùm yeáu toá<br /> CSSK… chöa ñöôïc ñeà caäp trong caùc vaên baûn phaùp haønh vi nhö thuoác laù, laïm duïng röôïu bia vaø vaán ñeà<br /> qui. Nghóa laø, caùc vaên baûn chöa quan taâm ñeán vieäc söû duïng thuoác, tuaân thuû ñieàu trò. Caùc yeáu toá sinh hoïc<br /> taïo khung phaùp lyù thuaän lôïi cho NCT thay ñoåi haønh vaø taâm lyù thuoäc nhoùm yeáu toá caù theå cuõng khoâng<br /> vi coù lôïi cho söùc khoûe. ñöôïc nghieân cöùu. Ngoaøi ra, nhöõng nghieân cöùu lieân<br /> quan tôùi vai troø cuûa NCT vaø nhöõng ñoùng goùp cho gia<br /> 3.4. Phaân boá caùc coâng trình nghieân cöùu theo caùc<br /> ñình vaø xaõ hoäi cuõng nhö nhöõng gôïi yù veà vieäc laøm theå<br /> nhoùm yeáu toá aûnh höôûng ñeán ngöôøi cao tuoåi<br /> naøo ñeå NCT coù theå ñoùng goùp nhieàu hôn cho xaõ hoäi<br /> coøn ñang thieáu.<br /> <br /> 3.5. Söùc khoûe vaø dòch vuï CSSK cho NCT<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bieåu ñoà 2. Caùc coâng trình NCKH phaân boá theo caùc yeáu<br /> toá aûnh höôûng ñeán chaêm soùc ngöôøi cao tuoåi<br /> Bieåu ñoà 3. Caùc coâng trình NCKH veà caùc beänh &<br /> nhoùm beänh phaân boá theo caùc yeáu toá aûnh<br /> Caùc coâng trình NCKH taäp trung vaøo nghieân cöùu höôûng ñeán chaêm soùc ngöôøi cao tuoåi<br /> dòch vuï y teá, y teá döï phoøng thuoäc nhoùm yeáu toá dòch<br /> vuï y teá vaø xaõ hoäi; söï hoã trôï xaõ hoäi, toå chöùc NCT<br /> thuoäc nhoùm yeáu toá moâi tröôøng xaõ hoäi; quyeàn con Caùc coâng trình NCKH taäp trung nhieàu ôû caùc<br /> ngöôøi thuoäc nhoùm yeáu toá moâi tröôøng vaø thu nhaäp, nhoùm beänh veà taâm thaàn kinh, tim maïch, cô xöông<br /> an toaøn vaø an sinh xaõ hoäi thuoäc nhoùm caùc yeáu toá khôùp, roái loaïn chuyeån hoùa vaø tieåu ñöôøng trong khi<br /> kinh teá. Trong khi söï thay ñoåi trong heä thoáng y teá, coù ít coâng trình nghieân cöùu veà raêng vaø maét.<br /> ñaëc bieät laø moâ hình y teá tuyeán huyeän taùch vaø nhaäp Veà tình hình söùc khoeû vaø beänh taät ôû NCT, baùo<br /> caùc boä phaän beänh vieän, trung taâm y teá vaø phoøng y caùo 5 naêm thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng quoác<br /> teá ñaõ taùc ñoäng maïnh ñeán coâng taùc quaûn lyù chaêm soùc teá veà NCT cuûa UÛy ban quoác gia NCT Vieät Nam cho<br /> söùc khoeû ban ñaàu. Dòch vuï khaùm chöõa beänh, tuyeán thaáy chæ 5,23% NCT coù söùc khoeû toát trong khi 22,9%<br /> trung öông ñang quaù taûi khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu coù söùc khoeû keùm. Baùo caùo naøy cuõng chæ ra 95%<br /> caàu trong ñoù coù nhu caàu cuûa NCT. Tuyeán cô sôû thì NCT bò maéc caùc beänh caû caáp vaø maïn tính [33].<br /> trình ñoä chuyeân moân vaø trang thieát bò y teá coøn haïn Trong khi theo soá lieäu ñieàu tra cuûa Vieän Chieán löôïc<br /> cheá do vaäy söï tieáp caän vôùi y teá chuyeân saâu cuûa NCT vaø chính saùch y teá (Boä Y teá) taïi 7 tænh vôùi 1.132 hoä<br /> ôû noâng thoân, vuøng saâu vuøng xa coøn gaëp nhieàu khoù gia ñình naêm 2006, tyû leä maéc beänh maïn tính, khoâng<br /> khaên. Caùc NCKH cho thaáy NCT thöôøng tôùi y teá tö laây nhieãm ôû NCT vaøo khoaûng 70%; vaø coù 60% NCT<br /> nhaân khi oám ñau, trong khi heä thoáng naøy chöa ñöôïc bò oám trong 4 tuaàn khi ñieàu tra [9]. Tuy khoâng coù tyû<br /> chuù yù vaø haàu nhö khoâng coù dòch vuï cho baûo hieåm y leä cuï theå veà soá NCT bò maéc caùc beänh maïn tính,<br /> teá. Vieäc chaêm soùc söùc khoûe taâm thaàn cho NCT raát nhöng ñieàu tra cuûa Vieän Laõo khoa veà NCT taïi 3 xaõ<br /> yeáu keùm vaø khoâng coù NCKH naøo ñeà caäp tôùi. Trong phöôøng ôû 3 vuøng treân 1.035 NCT naêm 2000 cuõng<br /> khi caùc NCKH veà caùc beänh cuûa NCT cho thaáy hoï bò cho bieát tyû leä naøy laø khaù cao [25]. Beân caïnh ñoù, keát<br /> traàm caûm, keùm trí nhôù…raát cao, nhöng khoâng coù heä quaû ñieàu tra naøy coù ñeà caäp raèng 1 NCT trung bình<br /> thoáng tö vaán chuyeân saâu veà söùc khoûe cho NCT vaø maéc 2,69 loaïi beänh, töông töï nhö trong baùo caùo cuûa<br /> ñaøo taïo, phoå caäp caùc kieán thöùc naâng cao söùc khoeû Uyû ban quoác gia NCT [25, 33].<br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33 11<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> Moät soá caùc nhoùm beänh maø NCT hay maéc phaûi - Heä thoáng toå chöùc, quaûn lyù nhaø nöôùc veà NCT<br /> bao goàm: cuûa Vieät Nam laø UÛy ban Quoác gia tröïc thuoäc chính<br /> - Nhoùm beänh tim maïch (31,3%)[33], beänh maïnh phuû quaûn lyù vaø ñieàu phoái caùc hoaït ñoäng NCT. Moâ<br /> vaønh (9,9%), suy tim (6,7%) [25]; taêng huyeát aùp hình naøy seõ giuùp cho chính phuû ñieàu phoái toát hoaït<br /> (45,6%)[25] thaáp hôn so vôùi ñieàu tra naêm 1996 taïi ñoäng lieân ngaønh.<br /> khoa noäi BV ña khoa Vieät Tieäp Haûi Phoøng (52,5%) - Keá hoaïch haønh ñoäng Quoác gia 5 naêm laàn 1<br /> [35]; ñöôïc ban haønh naêm 2005, keá hoaïch veà NCT naøy<br /> - Nhoùm beänh cô xöông khôùp (53,8%)[33] cao ñöôïc ban haønh chaäm hôn nhieàu so vôùi caùc nöôùc<br /> hôn nhieàu so vôùi con soá 28,17% soá NCT maéc nhoùm trong khu vöïc chaâu AÙ Thaùi Bình Döông vaø khoâng coù<br /> beänh naøy cuûa NCT Huyeän Töø Lieâm, Tp.Haø Noäi keá hoaïch chieán löôïc.<br /> naêm 2003[13], caùc beänh trong nhoùm naøy laø thoaùi - Hieän Vieät Nam thieáu chính saùch ñieàu chænh veà<br /> khôùp chieám 33,9%[25], loaõng xöông (10,4%)[25]; giôùi, caùc haønh vi coù haïi cho NCT, phoøng traùnh vaáp<br /> - Nhoùm beänh taâm thaàn kinh goàm coù sa suùt trí tueä ngaõ gaây thöông tích cho NCT.<br /> (4,9%)[19, 25] gaàn nhö töông ñöông vôùi tyû leä 4,63% - Caùc coâng trình NCKH taäp trung veà nghieân cöùu<br /> ñaõ neâu trong luaän vaên Cöû nhaân YTCC cuûa Leâ Thò dòch vuï y teá, y teá döï phoøng, söï hoã trôï xaõ hoäi vôùi<br /> Xuaân Quyønh tieán haønh taïi huyeän Ba Vì Haø Taây naêm NCT, toå chöùc NCT vaø yeáu toá giôùi. Thieáu caùc coâng<br /> 2006[14], traàm caûm (5%)[9], Parkinson khoaûng trình NCKH CSSK taâm thaàn, taâm lyù, yeáu toá sinh hoïc<br /> 1,2%[19, 25]; NCT, chæ ñònh vaø tuaân thuû ñieàu trò laâu daøi ôû NCT.<br /> - Nhoùm beänh noäi tieát-chuyeån hoaù 12,1% [33] - Nhoùm beänh coù tyû leä maéc cao ôû NCT laø caùc<br /> bao goàm roái loaïn môõ maùu (45%) [11,19], tieåu ñöôøng beänh khoâng laây nhieãm (NCDs) goàm beänh tim maïch,<br /> (5,3%) [19, 25], beùo phì (18,3%) [25] trong ñoù tyû leä tieåu ñöôøng, sa suùt trí tueä, traàm caûm, loaõng xöông.<br /> nam laø 47,8%, nöõ laø 64,4% [10] Do vaäy, nhoùm taùc giaû coù ñöa ra moät soá khuyeán<br /> - Nhoùm beänh veà giaùc quan nhö ñuïc thuûy tinh theå nghò sau:<br /> (57,9%) [25], nhìn keùm (51,2%) [27], nghe keùm - Ñaùnh giaù thöïc hieän KHHÑ Quoác gia laàn 1<br /> (27%) [33%] (2005-2010) veà NCT vaø xaây döïng KHHÑ laàn 2, xaây<br /> - Ngoaøi ra, tyû leä NCT bò khuyeát taät chöùc naêng döïng keâ hoaïch chieán löôïc veà NCT trong giai ñoaïn<br /> hoaëc khoâng töï chaêm soùc chieám tyû leä khaù cao laø tôùi.<br /> 63,8%. - Ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän caùc vaên baûn phaùp quy<br /> Ñaây laø caùc beänh vaø nhoùm beänh caàn ñieàu trò laâu höôùng daãn vieäc thöïc hieän Phaùp leänh NCT vaø sôùm<br /> daøi, chí phí cao. Maëc duø tyû leä NCT khaùm chöõa beänh hoaøn thieän vaø ban haønh caùc vaên baûn höôùng daãn thöïc<br /> noäi, ngoaïi truù coù baûo hieåm y teá cuõng khaù cao hieän Luaät NCT khi Luaät coù hieäu löïc vaøo giöõa naêm<br /> (53,9%), tuy nhieân trung bình chi phí khaùm chöõa 2010.<br /> beänh NCT trong naêm 2006 laø khoaûng 355,400 VNÑ - Hoaøn thieän vaø naâng cao chaát löôïng dòch vuï<br /> thaáp hôn naêm 2004: 976,200 VNÑ. Cô sôû y teá tö phoøng vaø ñieàu trò laâu daøi caùc beänh khoâng laây nhieãm<br /> nhaân vaø beänh vieän nhaø nöôùc laø nhöõng nôi coù tyû leä ôû NCT.<br /> NCT ñeán khaùm chöõa beänh (hôn 30%) [27]. - Xaây döïng caùc chöông trình, moâ hình chaêm soùc<br /> Keát luaän veà moät soá xu höôùng cuûa daân soá ngöôøi NCT phuø hôïp vôùi vaên hoaù Vieät Nam, ñaëc bieät laø<br /> cao tuoåi, vaø ñaëc ñieåm cuûa chính saùch vaø nghieân cöùu nhöõng chöông trình, moâ hình nhaèm huy ñoäng NCT<br /> daân cö cao tuoåi ôû Vieät Nam: khoeû maïnh tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng coù ích<br /> - Tyû leä NCT taêng nhanh töø naêm 2008 vaø seõ taêng cho coäng ñoàng ñeå taêng cöôøng chaát löôïng cuoäc soáng<br /> ñoät bieán töø 2010. Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët vôùi söï cuûa nhöõng NCT naøy.<br /> giaø hoùa daân soá töø thaäp kyû ñaàu tieân cuûa theá kyû 21 vaø - Tieán haønh caùc nghieân cöùu ñaùnh giaù nhöõng<br /> döï baùo seõ vöôït tyû leä NCT cuûa Thaùi Lan vaøo naêm chöông trình, moâ hình chaêm soùc NCT vaø xaây döïng<br /> 2050. caùc caåm nang höôùng daãn trieån khai caùc chöông<br /> - Tyû leä NCT ôû vuøng noâng thoân taêng nhanh vaø ñaït trình, moâ hình neâu treân<br /> xaáp xæ vôùi tyû leä NCT ôû caùc thaønh phoá lôùn ñaëc bieät - Taêng cöôøng caùc nghieân cöùu, ñaëc bieät veà CSSK<br /> laø NCT ôû vuøng Nam boä. taâm thaàn, yeáu toá taâm lyù vaø sinh hoïc ôû NCT, chæ ñònh<br /> <br /> 12 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> vaø tuaân thuû ñieàu trò laâu daøi ôû NCT ñeå cung caáp caùc NCT bao goàm caû söùc khoûe theå chaát, tinh thaàn vaø xaõ<br /> baèng chöùng khoa hoïc cho vieäc xaây döïng chính saùc hoäi; ñoàng thôøi phaùt huy toái ña vai troø vaø lôïi theá cuûa<br /> - Xaây döïng maïng löôùi chaêm soùc söùc khoûe cho NCT trong xaõ hoäi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Taøi lieäu tham khaûo sô keát 5 naêm hoaït ñoäng chaêm soùc ngöôøi cao tuoåi (2001-<br /> 2005), Nhaø xuaát Baûn thoáng keâ<br /> <br /> 13. Leâ Anh Tuaán (2003). Tình hình söùc khoeû vaø beänh taät cuûa<br /> Tieáng Vieät<br /> ngöôøi cao tuoåi Huyeän Töø Lieâm, Tp.Haø Noäi, Taïp chí Y hoïc<br /> 1. Baùo caùo chính phuû (2006). Baùo caùo tình hình thöïc hieän thöïc haønh, soá 3 (Taäp 445)<br /> Phaùp leänh ngöôøi cao tuoåi, Baùo caùo giaùm saùt thöïc hieän chính<br /> 14. Leâ Thò Xuaân Quyønh (2006). Moät soá yeáu toá nguy cô lieân<br /> saùch, phaùp luaät veà Ngöôøi cao tuoåi, Ngöôøi taøn taät, Daân soá cuûa<br /> quan vôùi sa suùt trí tueä ôû ngöôøi 60 tuoåi trôû leân taïi huyeän Ba<br /> UÛy ban veà caùc vaán ñeà xaõ hoäi<br /> Vì Haø Taây, Luaän vaên Cöû nhaân YTCC<br /> 2. Buøi Theá Cöôøng (1997). Baùo caùo Khaûo saùt ngöôøi cao tuoåi<br /> 15. Lyù Vieät Haûi (2005). Nghieân cöùu bieán chöùng do ñaùi thaùo<br /> ñoàng baèng soâng hoàng, Vieän xaõ hoäi hoïc<br /> ñöôøng ôû Beänh nhaân ñieàu trò taïi vieän Laõo khoa BV Baïch Mai<br /> 3. Buøi Theá Cöôøng (2001). Ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam: Phong töø 2002-2004, Luaän vaên Thaïc syõ ÑH Y HN<br /> traøo vaø toå chöùc Hoäi, Vieän xaõ hoäi hoïc<br /> 16. Nguyeãn Ñaïi Chieán (2006). Ñaùnh giaù chöùc naêng nhaän<br /> 4. Buøi Theá Cöôøng (2001). Giaø hoaù daân soá ôû Vieät Nam vaø thöùc ôû ngöôøi VN töø tuoåi 60 trôû leân baèng moät soá traéc nghieäm<br /> nhöõng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi chính saùch ngöôøi cao tuoåi, Taïp thaàn kinh taâm lyù, Luaän vaên Thaïc syõ, ÑHY HN<br /> chí xaõ hoäi hoïc, soá 1(73)<br /> 17. Nguyeãn Thò Vaân (2002). Ñaëc ñieåm laâm saøng, moät soá<br /> 5. Buøi Theá Cöôøng (2002). Chính saùch xaõ hoäi vaø coâng taùc xaõ nhaân toá thuùc ñaåy roái loaïn traàm caûm vaø lo aâu ôû ngöôøi giaø, Taïp<br /> hoäi ôû Vieät Nam thaäp nieân 90: Ngöôøi coù tuoåi vaø heä thoáng an chí Y hoïc thöïc haønh, soá 12 (Taäp 437)<br /> sinh xaõ hoäi, Taøi lieäu tham khaûo cho moân hoïc phuùc lôïi xaõ hoäi,<br /> 18. Nguyeãn Theá Anh (2008). Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm<br /> Nhaø xuaát baûn khoa hoïc xaõ hoäi<br /> chöùc naêng nhaän thöùc ôû beänh nhaân Parkinson cao tuoåi, Luaän<br /> 6. Buøi Theá Cöôøng (2005). Trong mieàn an sinh xaõ hoäi: Nghieân vaên Thaïc syõ, ÑHY HN<br /> cöùu veà tuoåi giaø Vieät nam, Nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia<br /> 19. Nguyeãn Tieán Tröôøng (2002). Nghieân cöùu tình hình beänh<br /> 7. Döông Huy Löông (2004). Tình hình oám ñau vaø söû duïng tim maïch, taâm thaàn kinh, noäi tieát-chuyeån hoaù ôû ngöôøi giaø taïi<br /> dòch vuï y teá cuûa ngöôøi giaø ôû moät soá ñòa ñieåm nghieân cöùu, Taïp 3 xaõ (phöôøng) thuoäc 3 vuøng ñòa dö khaùc nhau, Luaän aùn Thaïc<br /> chí Y hoïc thöïc haønh, soá 3 (474) syõ y khoa ÑH YK HN<br /> <br /> 8. Ñaøm Vieát Cöông, Traàn Mai Oanh (2006). Caûi thieän chaêm 20. Nguyeãn Vaên Hoàng (2005). Tìm hieåu moät soá ñaëc ñieåm<br /> soùc söùc khoeû cho ngöôøi cao tuoåi: Nghieân cöùu can thieäp ôû loaõng xöông ôû ngöôøi cao tuoåi ñeán khaùm taïi vieän laõo khoa,<br /> vuøng noâng thoân Vieät Nam, Vieän chieán löôïc vaø CSYT Luaän vaên Thaïc syõ ÑH Y HN<br /> <br /> 9. Ñaøm Vieát Cöông, Traàn Mai Oanh, Döông Huy Löông, 21. Nguyeãn Vaên Taäp, Ñaøo Vaên Duõng (2004). Tình hình xaõ<br /> Khöông Anh Tuaán, Nguyeãn Thò Thaéng (2006). Moät ñaùnh giaù hoäi hoïc lieân quan söùc khoeû ngöôøi cao tuoåi ôû huyeän Cam Loä,<br /> veà chaêm soùc y teá cho ngöôøi cao tuoåi, Vieän chieán löôïc vaø tænh Quaûng trò, Taïp chí Y hoïc thöïc haønh, soá 6 (481)<br /> CSYT<br /> 22. Nguyeãn Vaên Taäp, Ñaøo Vaên Duõng, Tröông Vieät Duõng<br /> 10. Ñaëng Thu Thanh (2005). Tình traïng dinh döôõng vaø söùc (2004). Nghieân cöùu nhu caàu, khaû naêng tieáp caän vaø söû duïng<br /> khoeû cuûa caùc cuï laõo thaønh caùch maïng ñeán khaùm kieåm tra söùc dòch vuï y teá cuûa ngöôøi cao tuoåi taïi 28 xaõ noâng thoân trong 2<br /> khoeû taïi BV Höõu Nghò naêm 2004-2005, Luaän vaên BS ÑHY naêm 2000-2001, Taïp chí Y hoïc thöïc haønh, soá 9 (487)<br /> HN<br /> 23. Nguyeãn Vaên Tieân (2001).Chính saùch chaêm soùc söùc khoeû<br /> 11. Haø Haûi Nam (2008). Nghieân cöùu vai troø caùc yeáu toá nguy ngöôøi giaø Vieät Nam vaø moâ hình chaêm soùc söùc khoeû ngöôøi giaø<br /> cô cuûa tai bieán maïch maùu naõo ôû beänh nhaân treân 50 tuoåi, Luaän ôû noâng thoân, Taïp chí Y hoïc thöïc haønh soá 4 (taäp 396)<br /> vaên Thaïc syõ, ÑHY HN<br /> 24. Noâng Vaên Queá, Trieäu Thò Nuï, Chu Thò Nhaát (1998). Goùp<br /> 12. Hoäi Ngöôøi cao tuoåi (2006). Kyû yeáu hoäi nghò toaøn quoác phaàn nghieân cöùu söùc khoeû ngöôøi cao tuoåi thuoäc daân toäc<br /> <br /> <br /> Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33 13<br />  | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br /> <br /> <br /> Moâng taïi Quaûn Baï, Haø Giang, Taïp chí Y hoïc VN, soá 4 (taäp caùo 5 naêm thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng quoác teá Madrid<br /> 223) veà ngöôøi cao tuoåi, Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng<br /> <br /> 25. Phaïm Thaéng (2000). Tình hình beänh taät cuûa ngöôøi cao 34. Vieän xaõ hoäi hoïc (1994). Ngöôøi cao tuoåi vaø an sinh xaõ hoäi,<br /> tuoåi VN qua moät soá nghieân cöùu dòch teã hoïc, Kyû yeáu hoäi nghò Nhaø xuaát baûn khoa hoïc xaõ hoäi<br /> toaøn quoác sô keát 5 naêm hoaït ñoäng CS ngöôøi cao tuoåi (2001-<br /> 35. Vuõ Thò Maõo, Ñaëng Xuaân Tin (1998). Tình hình beänh taät<br /> 2005)<br /> cuûa ngöôøi cao tuoåi taïi khoa noäi BV ña khoa Vieät Tieäp Haûi<br /> 26. Toång cuïc thoáng keâ (2004). Ñieàu tra möùc soáng daân cö, Phoøng trong naêm 1996, Taïp chí Y hoïc thöïc haønh<br /> Nhaø xuaát baûn thoáng keâ<br /> <br /> 27. Toång cuïc thoáng keâ (2006). Ñieàu tra möùc soáng daân cö,<br /> Nhaø xuaát baûn thoáng keâ Tieáng Anh<br /> <br /> 28. Toång cuïc thoáng keâ (2007). Ñieàu tra bieán ñoäng daân soá & 36. Chan Cheung Minh, David R.Phillips (2005). Report on<br /> KHHGÑ, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ the Regional Survey on Ageing, UNESCAP<br /> <br /> 29. Traàn Khaùnh Toaøn (2002). Tìm hieåu gaùnh naëng chi phí 37. HelpAgeInternational (2002). Age Demands Action in<br /> cho khaùm chöõa beänh cuûa ngöôøi giaø khoâng coù baûo hieåm y teá Viet Nam, Progress on implementation of the Madrid<br /> taïi huyeän Ba vì tænh Haø Taây, Luaän aùn Thaïc syõ y khoa ÑH International Plan of action on Ageing (MIPAA)<br /> YK HN<br /> 38. HelpAgeInternational (2007). Age Demands Action in<br /> 30. Traàn Mai Oanh (2004). Moät vaøi phaùt hieän taïi ñôït khaùm Vietnam, Progress on implementation of the Madrid<br /> söùc khoeû ngöôøi cao tuoåi taïi hai xaõ, huyeän Chí Linh, Tænh Haûi International Plan of Action on Ageing (MIPAA)<br /> Döông, Taïp chí Y hoïc thöïc haønh, soá 4 (478)<br /> 39. HelpAgeInternational (2008). Enhancing social<br /> 31. Traàn Thanh Sôn (2007). Ñaùnh giaù tình traïng raêng mieäng, protection for older people in Thailand, National workshop<br /> KAP vaø nhu caàu ñieàu trò ôû ngöôøi cao tuoåi taïi Quaän Hoaøng on social pensions in Chiang Mai, Thailand<br /> Mai, Haø Noäi, Luaän vaên Thaïc syõ, ÑHY HN<br /> 40. Sheung-Tak Cheng, Alfred Chan, David Phillips (2007).<br /> 32. Tröông Thò Thu Höông (2006). Nghieân cöùu roái loaïn nhaän The Ageing Situation in Asia and the Pacific: Trends and<br /> thöùc ôû Beänh nhaân maéc beänh Parkinson, Luaän vaên Thaïc syõ, Priorities, UNESCAP<br /> ÑHY HN<br /> 41. WHO (2002). Active Ageing: a policy Framework,<br /> 33. Uyû ban quoác gia veà ngöôøi cao tuoåi Vieät Nam (2008). Baùo WHO/NMH/02.8<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 14 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2014, Soá 33<br />