Tổng quan kiến thức về kế toán kiểm toán: Phần 2

Chia sẻ: Nguyễn Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:284

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề quan trọng hiện nay đối với độc giả, nhất là đối với các nhà quản trị nói chung và những nhà quản trị doanh nghiệp nói riêng là phải kinh doanh như thế nào cho hiệu quả. Điều này thể hiện ở việc độc giả hiểu về kiểm toán và kế toán như thế nào. Đến với tài liệu Kế toán kiểm toán: Phần 2 các bạn sẽ được tiếp tục tìm hiểu về lập và sử dụng báo cáo tài chính; doanh thu và thu nhập khác;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổng quan kiến thức về kế toán kiểm toán: Phần 2

C H Ư Ơ N G 4 L Ậ P V À S Ử D Ụ N G B Á O C Á O T À I C H Í N H M Ụ C TIÊU H Ọ C TẬP: Sau khi nghiên cứu chương này, bạn có thể: 1. Trình b à y trên tài k h o ả n x á c định k ế t quả kinh doanh và x á c định l ợ i nhuận s ộ p của doanh n g h i ệ p . 2. Trình b à y t r ê n tài k h o ả n thu n h ậ p đ ể x á c định l ợ i n h u ậ n r ò n g của doanh n g h i ệ p . 3. H i ể u được c á c h tính t o á n giá v ố n h à n g b á n . 4. Biết được mối quan hệ giữa doanh thu, giá vốn hàng bán và lợi nhuận gộp. 5. G i ả i thích thuật ngừ đ i ề u chỉnh sô d ư n g à y và trình b à y mục đ í c h của bảng đ i ề u chỉnh n à y . 6. P h â n b i ệ t giữa d ồ n tích và trả trước, b i ế t được m ộ t c á c h tổng q u á t v ề những n g h i ệ p vụ p h á t sinh được t ậ p hợp theo từng l o ạ i tài k h o ả n phù hợp. 7. N h ư n g b i ể u m ầ u đ i ề u chỉnh đ ể đ ư a s ố l i ệ u l ê n b ả n g c â n đ ố i tài k h o ả n khi c ó c á c ả n h h ư ở n g b ở i cơ sở d ồ n tích và k h o ả n trả trước. 8. B i ế t được mục đích m ẫ u b á o c á o thu nhập và m ẫ u b á n g c â n đ ố i k ế toán. 9. L ậ p b á o c á o r i ê n g v ề v ố n chủ sở hữu ( b á o c á o thu n h ậ p g i ữ l ạ i ) cho doanh n g h i ệ p . B i ế t được mục đích và c á c h l ậ p b á o c á o lưu c h u y ể n t i ề n t ệ tron lí m ộ t m ẫ u b á o c á o thích hợp. 10. H i ể u được c á c v ấ n đ ề của q u á trình k i ể m s o á t 4.1 NHỮNG VÂN ĐỀ C HUNG 4.1.1 K h ó a sổ h à n g t ồ n k h o Đ ể x á c đ i n h thu n h ậ p , đ i ề u quan trọng là p h ả i x á c định được giá trị h à n g t ồ n kho v à o c u ố i kỳ k ế t o á n b ằ n g c á c h k i ể m k ê h à n g t ồ n kho v à o c u ố i kỳ k ê t o á n n ă m t ạ i doanh n g h i ệ p . 177 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
4.1.2 N h ữ n g b ú t t o á n k h ó a sổ Đ ể x á c định thu n h ậ p t ạ o ra của doanh n g h i ệ p , đ i ề u c ầ n t h i ê t là đ i ề u chỉnh h à n g t ồ n kho và k h ó a sổ tất cả c á c tài k h o ả n doanh thu và tài k h o ả n chi phí. Sử d ụ n g hai tài k h o ả n đ ặ c b i ệ t cho m ụ c đ í c h n à y : - T à i k h o ả n x á c định k ế t q u ả k i n h doanh - T à i k h o ả n thu n h ậ p (tài k h o ả n lãi l ỗ ) Trong m ộ t v à i tài k h o ả n doanh thu và chi phí thì đ ư ợ c k h ó a sổ và k ế t c h u y ể n sans tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả k i n h doanh, và c h ê n h lệch c ò n l ạ i c h u y ể n sang tài k h o ả n thu n h ậ p . K h i k h ó a sổ những tài k h o ả n doanh thu và chi phí n ê n nhớ kết c h u y ể n sang tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả k i n h doanh và c u ố i c ù n g sẽ kết c h u y ể n v à o tài k h o ả n thu nhập. Danh m ụ c những tài k h o ả n sẽ đ ư ợ c k h ó a sổ đ ể c h u y ể n sang tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả kinh doanh g ồ m : - T à i k h o ả n doanh thu và thu n h ậ p - T à i k h o ả n h à n g b á n bị trả l ạ i và g i ả m g i á h à n g b á n - T à i k h o ả n mua h à n g - T à i k h o ả n h à n g mua bị trả l ạ i và g i ả m giá h à n g mua - T à i k h o ả n chi phí v ậ n c h u y ể n - Tài khoản t h u ế nhập khẩu - T à i k h o ả n h à n g t ồ n kho 4.1.3 Điều chỉnh hàng tồn kho T à i k h o ả n h à n g t ồ n kho được ghi n h ậ n trong s ổ C á i và đ ư ợ c đ i ề u chỉnh khi x á c định giá trị h à n g t ồ n kho b ằ n g c á c h t h ô n g qua k i ể m k ê thực t ế v à o c u ố i kỳ k ế t o á n trong n ă m tài c h í n h . V i ệ c đ i ề u chỉnh h à n g t ồ n kho được thực h i ệ n b ằ n g hai b ú t t o á n t r ê n sổ n h ậ t ký chung n h ư sau: - Ghi N ợ tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả k i n h doanh và ghi C ó lài k h o ả n h à n g t ồ n kho ( B ằ n g c á c h c h u y ể n giá trị h à n g t ồ n kho đ ầ u kỳ sang tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả k i n h doanh). 178 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
- Ghi N ợ tài k h o ả n h à n g t ồ n kho và ghi C ó tài k h o ả n x á c định k ế t q u ả kinh doanh ( đ ố i v ớ i giá trị h à n g t ồ n kho t ạ i t h ờ i đ i ể m k i ể m k ê h à n g t ồ n kho) 4.1.4 Giá vốn h à n g hóa đã bán L ợ i nhuận g ộ p là c ó sự k h á c b i ệ t giữa trị giá doanh thu h à n g đ ã b á n và c ó bao n h i ê u là giá v ố n h à n g b á n . T ổ n g chi phí h à n g mua được x á c định t ổ n g c h i phí n h ư sau: - G i á gốc của h à n g mua (nghĩa là, giá mua trừ đi k h o ả n g i ả m trừ h à n g mua) - T ấ t cả k h o ả n t h u ế n h ậ p k h ẩ u m à doanh n g h i ệ p đ ã trả cho lô h à n g nhập. - Chi phí v ậ n c h u y ể n h à n g h ó a mua của k h á c h h à n g . G i á v ố n h à n g b á n được tính b ằ n g c á c h l ấ y chi phí mua h à n g c ộ n g với giá trị h à n ơ t ồ n kho đ ầ u kỳ và trừ đi giá trị h à n g t ồ n kho c u ố i k ỳ . 4.2 CẤC HÌNH THỨC K I N H DOANH K H Á C NHAU 4.2.1 Hình thức kinh doanh p h ổ biến a. Đặc điểm của công ty hợp danh 1. Theo l u ậ t y ê u c ầ u s ố lượng của c á c b ê n tham gia từ 2 đ ế n 20, v ớ i đ ố i v ớ i trường hợp n g â n h à n g n g o ạ i l ệ . 2. H ợ p đ ồ n g của hình thức hợp danh c ó t h ể là thỏa t h u ậ n miệng, n h ư n g n ê n thực- h i ệ n b ằ n g v ă n b ả n đ ể t r á n h những tranh c h ấ p c ó t h ể p h á t sinh. 3. N h ư n g đ i ể m c h í n h đ ư ợ c t h ể h i ệ n trong thỏa thuận n à y n h ư sau: a. T ê n , vị trí và chủ t h ể của c ô n g ty hợp danh b. Q u y ề n , nshĩa vụ và t r á c h n h i ệ m của c á c b ê n tham gia c. P h ư ơ n g p h á p p h â n chia l ợ i n h u ậ n và r ủ i ro. d. Y ê u c ầ u v ố n đ ó n g g ó p cho m ỗ i b ê n tham gia. e. T i ề n lương, q u y ề n rút v ố n , lãi t r ê n v ố n lãi t i ề n vay, t ạ m ứng và chi phí rút v ố n . 179 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
f. T h ủ tục và trình tự g i ả i q u y ế t tranh c h ấ p . 2. T h ủ tục cho p h é p m ộ t t h à n h v i ê n m ớ i t h a m gia k h i thành v i ê n cũ bị c h ế t , v ề h ư u hay r ú t v ố n k h ỏ i c ô n g ty. h. T h ủ tục g i ả i t h ể c ô n g ty. 4. M ỗ i t h à n h v i ê n c ô n g ty bị r à n g b u ộ c v ớ i nhau trong hợp đ ồ n g cùng v ớ i quy m ô h o ạ t đ ộ n g của c ô n g ty. 5. M ỗ i t h à n h v i ê n c ó hai tài k h o ả n : a. Tài khoản vốn b. T à i k h o ả n thu n h ậ p g i ữ l ạ i 6. L ợ i n h u ậ n được chia thực h i ệ n theo thỏa t h u ậ n ghi trong hợp đồng. T h ư ờ n g dựa v à o : a. T ỷ l ệ p h ầ n t r ă m đ ã được thỏa t h u ậ n trong hợp đ ồ n g . b. T ỷ l ệ v ố n g ó p ban đ ầ u . 7. M ộ t t h à n h v i ê n n à o đ ó c ó t h ể k h ô n g t h a m gia v à o q u á trình quản trị doanh n g h i ệ p . T i ề n l ư ơ n g cho t h à n h v i ê n c ô n g ty t ù y thuộc vào v i ệ c h ọ c ó tham gia hay k h ô n g tham gia v à o q u á trình q u ả n lý. M ộ t t h à n h v i ê n tham gia q u ả n lý thì t i ề n l ư ơ n g của h ọ là k h o ả n thu nhập hoặc g á n h chịu r ủ i ro k h i k i n h doanh lãi hay l ỗ . C ò n t h à n h viên k h ô n g tham gia q u ả n lý thì t i ề n l ư ơ n g của h ọ là k h o ả n l ợ i nhuận được d à n h r i ê n g trước. b. Đặc điểm của công ty Ì. M ộ t c ô n g ty là m ộ t chủ t h ể c ó tư c á c h p h á p n h â n v à h o à n t o à n độc l ậ p v ớ i những t h à n h v i ê n trong c ô n g ty. C ô n g ty c ó t h ể đ ư ợ c sở hữu b ở i tư n h â n (gia đ ì n h hay n h ữ n g n g ư ờ i sở h ữ u - c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n ) hay sở hữu c ô n g c h ú n g ( c ô n g ty cổ p h ầ n ) . 2. M ộ t c ô n g ty đ ư ợ c h ì n h t h à n h n h ư là m ộ t c ô n g ty ư á c h n h i ệ m hữu h ạ n . T r á c h n h i ệ m hữu h ạ n của m ộ t c ô n g ty n h ư t h ế bị g i ớ i h ạ n bởi v ố n g ó p theo cổ p h ầ n của h ọ . M ộ t c ô n g ty ư á c h n h i ệ m h ữ u hạn p h ả i c ó t ừ " H ữ u h ạ n " v i ế t t ắ t "hh" h o ặ c b ằ n g t i ế n g anh " L t d " v à o c u ố i của t ê n c ô n g ty. 180 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
3. T h ô n g t h ư ờ n g m ộ t c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n c ó ít nhất là m ộ t t h à n h v i ê n và n h i ề u nhất là 50 t h à n h v i ê n . N h ữ n g cổ đ ô n g của c á c c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n k h ô n g t h ể tự do c h u y ể n đ ổ i cổ p h ầ n và k h ô n g được huy đ ộ n g v ố n trong c ô n g c h ú n g . 4. M ộ t c ô n g ty thực h i ệ n m ộ t quy trình q u ả n lý n ộ i b ộ . C ô n g ty m ộ t t h à n h v i ê n chỉ c ó m ộ t t h à n h v i ê n và m ộ t g i á m d ó c n ê n k h ô n g c ầ n có bất kỳ quy trình q u ả n lý n à o cả. 5. V ố n của c ô n g ty được chia t h à n h n h i ề u phần n h ỏ g ọ i là cổ p h i ế u . T o à n bộ giá trị của c á c cổ p h i ế u được g ọ i là v ố n p h á t h à n h . 6. M ộ t n g ư ờ i mua cổ p h i ế u của c ô n g ty được g ọ i là cổ đ ô n g . 7. K h ô n g c ó sự ả n h h ư ở n g qua l ạ i n h ư là trường hợp của c ô n g ty hợp danh. 8. M ộ t cổ đ ô n g k h ô n g chịu t r á c h n h i ệ m nợ đ ố i v ớ i những k h o ả n nợ của c ô n g ty. 9. M ộ t cổ đ ô n g c ó t h ể m ấ t đi m ộ t k h o ả n t i ề n l ớ n là chi phí cổ p h i ê u , k h o ả n n à y h ì n h t h à n h n ê n k h o ả n đ ầ u tư của cổ đ ô n g . 10. N ế u cổ p h i ế u ưu đ ã i đ ư ợ c p h á t h à n h , c ô n g ty p h ả i c ô n g b ố mức cổ tức c ố định (ví d ụ 8% cho cổ p h i ế u ưu đ ã i ) 11. C ổ p h i ế u c ó t h ể được chi trả cổ tức m ộ t l ầ n : a. M ộ t v à i c ô n g ty á p d ụ n g b. M ộ t s ố c ô n g ty k h á c được chi trả thường x u y ê n . 12. T á c h b i ệ t rõ r à n g giữa q u y ề n sở hữu và q u y ề n q u ả n lý của doanh n g h i ệ p . C á c c ổ đ ô n g c ó q u y ề n chỉ định những n g ư ờ i đ i ề u h à n h đ ể q u ả n lý c ô n g ty. 13. C ô n g ty chịu t h u ế thu n h ậ p doanh n g h i ệ p . 14. Lãi từ cổ p h i ế u đ ư ợ c g ọ i là cổ tức. c ổ p h i ế u ưu đ ã i n h ậ n được cổ tức c ố định trước c á c c ổ đ ô n g t h ô n g t h ư ờ n g k h á c . 15. M ộ t c ô n g ty c ó t h ể vay m ư ợ n t i ề n từ c ô n g c h ú n g . M ộ t n g ư ờ i cho c ô n g ty vay t i ề n n h ư n g k h ô n g p h ả i là m ộ t cổ đ ô n g . C h ứ n g từ ghi n h ậ n k h o ả n vay t i ề n trong c ô n g c h ú n g thì được g ọ i là g i ấ y n ợ . G i ấ y nợ t h ư ờ n g n ê u tỷ l ệ p h ầ n t r ă m lãi m à c ô n g ty chi trả, c h ẳ n g h ạ n 181 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
g i ấ y nợ là 1%. L ã i t r ê n g i ấ y n ợ p h ả i đ ư ợ c ưu l i ê n trả trước k h i lợi nhuận hình t h à n h và p h ả i được ư ả lãi ngay cả k h i c ô n g ty kinh doanh thua l ỗ . 4.2.2 H ì n h thức k i n h doanh theo L u ậ t doanh n g h i ệ p V i ệ t Nam a. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên T h e o Đ i ề u 63, c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n m ộ t t h à n h viên là doanh n g h i ệ p do m ộ t tổ chức hoặc m ộ t cá n h â n l à m chủ sở hữu (sau đây a ọ i là chủ sở hữu c ô n g t y ) . C h ủ sở hữu c ô n g ty chịu t r á c h n h i ệ m v ề các k h o ả n nợ và nohĩa vụ tài sản k h á c của c ô n g ty trong p h ạ m v i s ố v ố n điều l ệ của c ô n g ty. C ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n m ộ t t h à n h v i ê n c ó tư cách p h á p n h â n k ể từ n g à y được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký k i n h doanh. C ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n m ộ t t h à n h v i ê n k h ô n g đ ư ợ c q u y ề n phát h à n h cổ p h ầ n . C h ủ sở hữu c ô n g ty là t ổ chức c ó c á c q u y ề n q u y ế t định n ộ i dung Đ i ề u l ệ c ô n g ty, sửa đ ổ i , b ổ sung Đ i ề u l ệ c ô n g ty, c h i ế n lược p h á t t r i ể n và k ế h o ạ c h kinh doanh h ằ n g n ă m của c ô n g ty, c ơ c ấ u t ổ chức q u ả n lý công ty, b ổ n h i ệ m , m i ễ n n h i ệ m , c á c h chức c á c chức danh q u ả n lý c ô n g ty, các d ự á n đ ầ u tư cọ giá trị b ằ n g hoặc l ớ n h ơ n 5 0 % t ổ n g g i á trị tài sản được ghi trong b á o c á o tài c h í n h g ầ n n h ấ t của c ô n g ty h o ặ c m ộ t tỷ l ệ k h á c nhỏ hơn quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty, c á c g i ả i p h á p p h á t t r i ể n thị t r ư ờ n g , t i ế p thị và c ô n g n g h ệ . Đ ồ n g t h ờ i chủ sở hữu c ũ n g c ó q u y ề n t h ô n g qua hợp đồng vay, cho vay và c á c hợp đ ồ n g k h á c do Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định c ó giá trị b ằ n g hoặc l ớ n hơn 50% t ổ n g giá trị t à i sản đ ư ợ c ghi trong b á o c á o tài c h í n h s ầ n nhất của c ô n g ty hoặc m ộ t tỷ l ệ k h á c n h ỏ h ơ n quy đ ị n h t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty; q u y ế t định b á n tài sản c ó giá trị b ằ n g hoặc l ớ n h ơ n 50% tổng giá tri tài sản được ghi trong b á o c á o tài c h í n h g ầ n n h ấ t của c ô n g ty hoặc m ộ t tỷ l ệ k h á c n h ỏ h ơ n quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty; q u y ế t định t ă n g vốn đ i ề u l ệ của c ô n g ty; c h u y ể n n h ư ợ n g m ộ t p h ầ n h o ặ c l o à n b ộ v ố n đ i ề u lệ của c ô n g ty cho tổ chức, cá n h â n k h á c ; q u y ế t định t h à n h l ậ p c ô n g ty con, g ó p v ố n v à o c ô n g ty k h á c ; tổ chức g i á m s á t và đ á n h giá h o ạ t đ ộ n g kinh doanh của c ô n g ty; q u y ế t định v i ệ c sử d ụ n g l ợ i n h u ậ n sau k h i đ ã h o à n t h à n h nghĩa vụ t h u ế và c á c nghĩa vụ tài c h í n h k h á c của c ô n g ty.; q u y ế t đinh tổ chức l ạ i , g i ả i t h ể v à y ê u c ầ u p h á sản c ô n g ty; thu h ồ i t o à n b ộ giá trị tài sản của c ô n g ty sau k h i c ô n g ty h o à n t h à n h g i ả i t h ể h o ặ c p h á sản; c á c q u y ề n k h á c theo quy định của L u ậ t n à y và Đ i ề u lê c ô n g ty. 182 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
N ế u chủ sở hữu c ô n g ty là cá n h â n c ó c á c q u y ề n như: q u y ế t định n ộ i dung Đ i ề u l ệ c ô n g ty, sửa đ ổ i , b ổ sung Đ i ề u l ệ c ô n g ty, q u y ế t định đ ầ u tư, kinh doanh và q u ả n trị n ộ i bộ doanh n g h i ệ p , trừ trường hợp Đ i ề u l ệ c ô n g ty c ó quy định k h á c ; c h u y ể n n h ư ợ n g m ộ t p h ầ n hoặc t o à n bộ v ố n đ i ề u l ệ của c ô n g ty cho t ổ chức, cá n h â n k h á c ; q u y ế t định v i ệ c sử d ụ n g l ợ i nhuận sau khi đ ã h o à n t h à n h nghĩa vụ t h u ế v à c á c nghĩa vụ tài c h í n h k h á c của c ô n g ty, q u y ế t định tổ chức l ạ i , g i ả i t h ể và y ê u c ầ u p h á sản c ô n g ty, thu h ồ i t o à n b ộ giá trị tài sản của c ô n g ty sau khi c ô n g ty h o à n t h à n h g i ả i t h ể hoặc p h á sản và c á c q u y ề n k h á c theo quy định của L u ậ t doanh n g h i ệ p và Đ i ề u l ệ c ô n g ty. Nghĩa vụ của chủ sở hữu c ô n g ty, theo quy định trong Đ i ề u 65 của L u ậ t doanh n g h i ệ p , là g ó p v ố n đ ầ y đ ủ và đ ú n g h ạ n n h ư đ ã cam kết; trường hợp k h ô n g g ó p đ ủ và đ ú n g h ạ n s ố v ố n đ ã cam k ế t thì p h ả i chịu trách n h i ệ m v ề c á c k h o ả n nợ và nghĩa vụ tài sản k h á c của c ô n g ty, t u â n thủ Đ i ề u l ệ c ô n g ty, p h ả i x á c định và t á c h b i ệ t tài sản của chủ sở hữu c ô n g ty và tài sản của c ô n g ty. T u â n thủ quy định của p h á p l u ậ t v ề hợp đ ồ n g và p h á p l u ậ t c ó l i ê n quan trong v i ệ c mua, b á n , vay, cho vay, t h u ê , cho t h u ê và c á c giao dịch k h á c giữa c ô n g ty và chủ sở hữu c ô n g ty. Chủ sở hữu c ô n g ty chỉ được q u y ề n rút v ố n b ằ n g c á c h chuyển nhượng m ộ t p h ầ n hoặc t o à n b ộ s ố v ố n đ i ề u l ệ cho tổ chức h o ặ c cá n h â n k h á c ; trường hợp r ú t m ộ t p h ầ n hoặc t o à n b ộ v ố n đ ã g ó p ra k h ỏ i c ô n g ty d ư ớ i hình thức k h á c thì p h ả i l i ê n đ ớ i chịu t r á c h n h i ệ i n v ề c á c k h o ả n nợ v à nghĩa vụ tài sản k h á c của c ô n g ty. T r ư ờ n g hợp c h u y ê n n h ư ợ n g m ộ t p h ầ n v ố n đ i ề u l ệ cho tổ chức h o ặ c cá n h â n k h á c , c ô n g ty p h ả i đ ă n g ký c h u y ể n đ ổ i t h à n h c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n hai t h à n h v i ê n trở l ê n trong t h ờ i h ạ n m ư ờ i l ă m n g à y , k ể từ n g à y c h u y ể n n h ư ợ n g . C h ủ sở hữu c ô n g ty k h ô n g được rút l ợ i n h u ậ n k h i c ô n g ty k h ô n g thanh t o á n đ ủ c á c k h o ả n nợ và c á c nghĩa vụ tài sản k h á c đ ế n h ạ n . T h e o Đ i ề u 68, L u ậ t doanh n g h i ệ p , h ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n n h â n danh chủ sở hữu c ô n ^ ty tổ chức thực h i ệ n c á c q u y ề n và nghĩa vụ của chủ sở hữu c ô n g ty; c ó q u y ề n n h â n danh c ô n g ty thực h i ệ n c á c q u y ề n và nghĩa vụ của c ô n g ty; chịu t r á c h n h i ệ m trước p h á p l u ậ t và chủ sở hữu c ô n a ty v ề v i ệ c thực h i ệ n c á c q u y ề n và n h i ệ m vụ được giao theo quy định của L u ậ t doanh n g h i ệ p và p h á p l u ậ t c ó l i ê n quan. 183 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C u ộ c h ọ p của H ộ i đ ồ n a t h à n h v i ê n được t i ế n h à n h k h i c ó ít nhát hai p h ầ n ba s ố t h à n h v i ê n d ự họp. T r ư ờ n g hợp Đ i ề u l ệ c ô n g ty k h ô n g quy đinh thì m ỗ i t h à n h v i ê n c ó m ộ t p h i ế u b i ể u q u y ế t c ó giá trị n h ư nhau. Hội đ ồ n g t h à n h v i ê n c ó t h ể t h ô n g qua q u y ế t định theo h ì n h thức l â y ý kiến bằng v ă n b ả n . Q u y ế t định của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n đ ư ợ c t h ô n g qua khi có hơn m ộ t nửa s ố t h à n h v i ê n d ự h ọ p c h ấ p t h u ậ n . V i ệ c sửa đ ổ i , b ổ sung Điều l ệ c ô n g ty. tổ chức l ạ i c ô n ư ty, c h u y ể n n h ư ợ n g m ộ t p h ầ n h o ặ c t o à n bộ vốn đ i ề u lê của c ô n g ty p h ả i được ít nhất ba p h ầ n tư sô t h à n h v i ê n d ự họp c h ấ p thuận. Q u y ế t định của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n c ó giá trị p h á p lý k ể từ n g à y được t h ô n " qua. trừ trường hợp Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định p h ả i được chủ sở hữu c ô n g ty c h â p thuận. Chủ tịch c ô n g ty n h â n danh chủ sở hữu tổ chức thực h i ệ n các q u y ề n và nưhĩa vụ của chủ sở hữu c ô n ơ ty; c ó q u y ề n n h â n danh c ô n g ty thực h i ệ n c á c q u y ề n và nghĩa vụ của c ô n g ty; chịu t r á c h n h i ệ m trước pháp luật và chủ sở hữu c ô n g ty v ề v i ệ c thực h i ệ n c á c q u y ề n và n h i ệ m vụ được giao theo quy đinh. H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n hoặc C h ủ tịch c ô n g ty b ổ n h i ệ m hoặc thuê G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c v ớ i n h i ệ m kỳ k h ô n g q u á n ă m n ă m đ ể điều h à n h hoạt đ ộ n g kinh doanh h ằ n g n g à y của c ô n g ty. G i á m đ ố c h o ặ c Tổng g i á m đ ố c chịu t r á c h n h i ệ m trước p h á p l u ậ t và H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n hoặc Chủ tịch c ô n g ty v ề v i ệ c thực h i ệ n c á c q u y ề n và n h i ệ m vụ của mình. G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c c ó c á c q u y ề n t ổ chức thực h i ệ n q u y ế t định của Hôi đ ồ n g t h à n h v i ê n hoặc Chủ tịch c ô n g ty, q u y ế t định c á c v ấ n đề l i ê n quan đ ế n hoạt đ ộ n g kinh doanh h ằ n g n g à y của c ô n g ty, t ổ chức thực h i ệ n k ế hoạch kinh doanh và p h ư ơ n g á n đ ầ u tư của c ô n g ty, ban h à n h quy c h ế q u ả n lý n ộ i b ộ c ô n g ty; b ổ n h i ệ m , m i ễ n n h i ệ m , c á c h chức c á c chức danh q u ả n lý trong c ô n g ty, trừ c á c chức danh thuộc t h ẩ m q u y ề n của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n hoặc C h ủ tịch c ô n g ty; k ý k ế t hợp đ ồ n g n h â n danh c ô n g ty, trừ trường hợp thuộc t h ẩ m q u y ề n của C h ủ tịch H ộ i đ ồ n g t h à n h viên hoặc C h ủ tịch c ô n g ty; k i ế n nghị p h ư ơ n g á n cơ c ấ u tổ chức c ô n g ty, trình b á o c á o q u y ế t t o á n tài c h í n h h ằ n g n ă m l ê n H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n hoặc Chủ tịch c ô n g ty. k i ế n nghị p h ư ơ n g á n sử d ụ n g l ợ i n h u ậ n hoặc x ử lý l ỗ trong kinh doanh, t u y ể n d ụ n g lao động,... Theo Đ i ề u 71 L u ậ t doanh n g h i ệ p quy định, chủ sở hữu c ô n g ty bổ n h i ệ m m ộ t đ ế n ba K i ể m s o á t v i ê n v ớ i n h i ệ m kỳ k h ô n í q u á ba n ă m . K i ể m 184 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
s o á t v i ê n chịu t r á c h n h i ệ m trước p h á p luật và chủ sở hữu c ô n g ty v ề v i ệ c thực h i ệ n c á c q u y ề n và n h i ệ m vụ của m ì n h . Cụ t h ế , k i ể m tra tính hợp p h á p . trung thực, c ẩ n trọng của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , C h ủ tịch c ô n s ty và G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c trong tổ chức thực h i ệ n q u y ề n chủ sở hữu, trong q u ả n lý đ i ề u h à n h c ô n a v i ệ c kinh doanh của c ô n g ty, t h ẩ m định b á o c á o tài c h í n h , b á o c á o tình hình k i n h doanh, b á o c á o đ á n h giá c ô n g t á c quản lý và c á c b á o c á o k h á c trước khi trình chủ sở hữu c ô n a ty hoặc cơ quan nhà nước c ó l i ê n quan; trình chủ sở hữu c ô n g ty b á o c á o t h ẩ m định; k i ế n nghị chủ sở hữu c ô n g ty c á c g i ả i p h á p sửa đ ổ i . b ổ sung, cơ c ấ u tổ chức q u ả n lý, đ i ề u h à n h c ô n g v i ệ c kinh doanh của c ô n e ty,.. K i ể m s o á t viên c ó q u y ề n x e m x é t bất kỳ h ồ sơ, tài l i ệ u n à o của c ô n g ty t ạ i trụ sở chính hoặc chi n h á n h , v ă n p h ò n s đ ạ i d i ệ n của c ô n g ty. T h à n h v i ê n H ộ i đồng t h à n h v i ê n , Chủ tịch c ô n g ty, G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c và rmười q u ả n lý k h á c c ó nahĩa vụ cung c ấ p đ ầ y đ ủ , kịp thời c á c t h ô n g tin v ề thực h i ệ n q u y ề n chủ sở hữu, v ề q u ả n lý. đ i ề u h à n h và hoạt đ ộ n g kinh doanh của c ô n g ty theo y ê u c ầ u của K i ể m s o á t v i ê n . Theo Đ i ề u 73 của L u ậ t doanh n g h i ệ p , chủ sở hữu c ô n g ty q u y ế t đinh mức thù lao, lương và l ợ i ích k h á c của t h à n h v i ê n H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , Chủ tịch c ô n g ty và K i ể m s o á t v i ê n . T h ù lao. t i ề n lương và l ợ i ích k h á c của n g ư ờ i q u ả n lý c ô n s ty và K i ể m s o á t v i ê n được tính v à o chi phí kinh doanh theo quy định của p h á p luật t h u ế thu n h ậ p doanh n g h i ệ p , p h á p luật có liên quan và được t h ể h i ệ n t h à n h mục riêng trong b á o c á o tài chính h ằ n g n ă m của c ô n g ty. b. Đặc điếm của công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên Theo Đ i ề u 38, L u ậ t doanh n g h i ệ p V i ệ t N a m , c ô n g ty trách n h i ệ m hữu hạn hai t h à n h v i ê n trở lên là doanh nghiệp, trong đ ó , t h à n h v i ê n c ó t h ể là tổ chức, cá n h â n : số lượng t h à n h v i ê n k h ô n g vượt q u á n ă m m ư ơ i . T h à n h viên chịu trách n h i ệ m v ề c á c k h o ả n nợ và nghĩa vụ tài sản k h á c của doanh nghiệp trong p h ạ m vi sô v ố n cam k ế t s ó p v à o doanh nghiệp. C ô n g tỵ trách n h i ệ m hữu hạn c ó tư c á c h p h á p n h â n k ể từ n g à y được cấp G i ấ y chứnơ n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh và k h ô n g được q u y ề n p h á t h à n h cổ phần. T h e o Đ i ề u 4 1 . t h à n h v i ê n c ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n hai t h à n h v i ê n trở l ê n c ó c á c q u y ề n tham d ự h ọ p H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , t h ả o l u ậ n , k i ế n nghị, b i ể u q u y ế t c á c v ấ n đ ề thuộc t h ẩ m q u y ề n của H ộ i đ ồ n g t h à n h 185 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
v i ê n , c ó sô p h i ế u b i ể u q u y ế t tương ứng v ớ i p h ầ n v ố n g ó p . K i ể m tra, xem x é t , tra cứu, sao c h é p hoặc trích lục sổ đ ă n g k ý t h à n h v i ê n , sổ ghi c h é p và theo d õ i c á c giao dịch, sổ k ế t o á n , b á o c á o t à i c h í n h h ằ n g n ă m , s ô biên b ả n h ọ p H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , c á c g i ấ y tờ v à tài l i ệ u k h á c của c ô n g ty. T h à n h v i ê n được chia l ợ i n h u ậ n t ư ơ n g ứng v ớ i p h ầ n v ố n g ó p sau k h i công ty đ ã n ộ p đ ủ t h u ế v à h o à n t h à n h c á c nghĩa v ụ tài c h í n h k h á c theo quy định của p h á p l u ậ t , được chia giá trị tài sản c ò n l ạ i của c ô n g ty tương ứng VỚI p h ầ n v ố n g ó p k h i c ô n g ty g i ả i t h ể hoặc p h á sản v à đ ư ợ c ưu tiên góp t h ê m v ố n v à o c ô n g ty k h i c ô n g ty t ă n g v ố n đ i ề u l ệ ; đ ư ợ c q u y ề n chuyển n h ư ợ n g m ộ t p h ầ n h o ặ c t o à n b ộ p h ầ n v ố n g ó p theo quy định. T h à n h v i ê n p h ả i c ó nghĩa v ụ g ó p đ ủ , đ ú n g h ạ n s ố v ố n đ ã cam kết và chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c k h o ả n n ợ và nghĩa v ụ t à i sản k h á c của c ô n g ty trone p h ạ m v i s ố v ố n đ ã cam k ế t g ó p v à o c ô n g ty; k h ô n g đ ư ợ c r ú t v ố n đã g ó p ra k h ỏ i c ô n g ty d ư ớ i m ọ i h ì n h thức, trừ t r ư ờ n g h ợ p quy đ ị n h ; t u â n thủ Đ i ề u l ệ c ô n g ty; c h ấ p h à n h q u y ế t định của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n ; chịu t r á c h n h i ệ m cá n h â n k h i n h â n danh c ô n g ty đ ể thực h i ệ n c á c h à n h vi vi p h ạ m p h á p l u ậ t , t i ế n h à n h k i n h doanh hoặc giao dịch k h á c k h ô n g nhằm phục vụ l ợ i ích của c ô n g ty và g â y t h i ệ t h ạ i cho n g ư ờ i k h á c , thanh toán c á c k h o ả n n ợ c h ư a đ ế n h ạ n ư ư ớ c nguy c ơ t à i c h í n h c ó t h ể x ả y ra đ ố i với c ô n g ty. T h à n h v i ê n c ó q u y ề n y ê u c ầ u c ô n g ty mua l ạ i p h ầ n v ố n g ó p của m ì n h , n ế u t h à n h v i ê n đ ó b ỏ p h i ế u k h ô n g t á n t h à n h đ ố i v ớ i q u y ế t định của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n v ề c á c v ấ n đ ề l i ê n quan đ ế n sửa đ ổ i , b ổ sung c á c nội dung trong Đ i ề u l ệ c ô n g ty l i ê n quan đ ế n q u y ề n v à nghĩa v ụ của thành v i ê n , H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , tổ chức l ạ i c ô n g ty,... C ô n g ty t r á c h n h i ệ m h ữ u h ạ n hai t h à n h v i ê n trở l ê n c ó H ộ i đồng t h à n h v i ê n , C h ủ tịch H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , G i á m đ ố c h o ặ c T ổ n g g i á m đốc. C ô n g ty t r á c h n h i ệ m hữu h ạ n c ó t ừ m ư ờ i m ộ t t h à n h v i ê n trở l ê n phải t h à n h l ậ p Ban k i ể m s o á t ; t r ư ờ n g hợp c ó ít h ơ n m ư ờ i m ộ t t h à n h v i ê n , có t h ê t h à n h l ậ p Ban k i ể m s o á t p h ù h ợ p v ớ i y ê u c ầ u q u ả n trị c ô n g ty. Q u y ề n , nghĩa v ụ , t i ê u c h u ẩ n , đ i ề u k i ệ n v à c h ế đ ộ l à m v i ệ c của B a n k i ể m soát, T r ư ở n g ban k i ể m s o á t do Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định. C h ủ tịch H ộ i đồng t h à n h v i ê n hoặc G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c là n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t của c ô n g ty theo quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty. N g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t của c ô n g ty p h ả i t h ư ờ n g trú t ạ i V i ệ t N a m ; t r ư ờ n g h ợ p v ắ n g 186 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
mặt ở V i ệ t N a m t r ê n ba m ư ơ i n g à y thì p h ả i ủ y q u y ề n b ằ n g v ă n b ả n cho n g ư ờ i k h á c theo quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty đ ể thực h i ệ n c á c q u y ề n và nghĩa vụ của n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t của c ô n g ty. Theo Đ i ề u 47 L u ậ t doanh n g h i ệ p , h ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , g ồ m c á c t h à n h v i ê n , là cơ quan q u y ế t định cao nhất của c ô n g ty. T h à n h v i ê n là t ổ chức chỉ định n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo ủ y q u y ề n tham gia H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n . Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định cụ t h ể định kỳ h ọ p H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , n h ư n g ít n h á t m ỗ i n ă m p h ả i h ọ p m ộ t l ầ n . H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n b ầ u m ộ t t h à n h viên l à m C h ủ tịch. C h ủ tịch H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n c ó t h ể k i ê m G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c c ô n g ty. C ô n g ty c ó q u y ề n trả thù lao, t i ề n lương và thưởng cho t h à n h v i ê n H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c và n g ư ờ i q u ả n lý k h á c theo k ế t q u ả và h i ệ u q u ả kinh doanh. T h ù lao, t i ề n lương của t h à n h viên H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n , G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c và n g ư ờ i q u ả n lý k h á c được tính v à o chi phí k i n h doanh theo quy định của p h á p l u ậ t v ề thuê thu n h ậ p doanh n g h i ệ p , p h á p l u ậ t c ó liên quan và p h ả i được t h ể h i ệ n t h à n h mục r i ê n g trong b á o c á o tài c h í n h h ằ n g n ă m của c ô n g ty. c. Công ty cổ phần Theo Đ i ề u 77 của L u ậ t doanh n g h i ệ p , c ô n g ty cổ p h ầ n là doanh nghiệp, trong đ ó v ố n đ i ề u l ệ được chia t h à n h n h i ề u p h ầ n b ằ n g nhau g ọ i là cổ p h ầ n ; cổ đ ô n g c ó t h ể là tổ chức, cá n h â n ; s ố lượng cổ đ ô n g t ố i t h i ể u là ba và khôniỉ h ạ n c h ế s ố lượng t ố i đ a , cổ đ ô n g chỉ chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c khoản nợ và nghĩa vụ tài sản k h á c của doanh n g h i ệ p trong p h ạ m v i s ố v ố n đã g ó p v à o doanh n g h i ệ p , cổ đ ô n g c ó q u y ề n tự do c h u y ể n n h ư ợ n g cổ phần của m ì n h cho n g ư ờ i k h á c . C ô n g ty cổ p h ầ n c ó tư c á c h p h á p n h â n k ể l ừ n g à y được c ấ p G i ấ y chứna n h ậ n đ ă n s ký kinh doanh và c ó q u y ề n p h á t h à n h chứng k h o á n c á c l o ạ i đ ể huy đ ộ n g v ố n . Theo Đ i ề u 78, c ô n g ty cổ p h ầ n p h ả i c ó cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g . N g ư ờ i sở hữu cổ p h ầ n p h ổ t h ô n ? là cổ đ ô n g p h ổ t h ô n g , n g o à i ra c ó t h ể c ó cổ phần ưu đ ã i . N g ư ờ i sở hữu cổ p h ầ n ưu đ ã i g ọ i là cổ đ ô n ? ưu đ ã i . c ổ p h ầ n ưu đ ã i g ồ m c á c l o ạ i n h ư cổ p h ầ n Ưu đ ã i b i ể u q u y ế t , cố p h ầ n ưu đ ã i cổ tức, cổ p h ầ n ưu đ ã i h o à n l ạ i , . . . Chỉ c ó tổ chức được C h í n h phủ ủy q u y ề n và cổ đ ô n g s á n g l ậ p được q u y ề n n ắ m g i ữ cổ p h ầ n ưu đ ã i b i ể u q u y ế t . Ưu đ ã i b i ể u q u y ế t của cổ đ ô n g 187 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
s á n g l ậ p chỉ c ó h i ệ u lực trong ba n ă m , k ể t ừ n g à y c ô n g ty đ ư ợ c c á p Giấy chứng n h ậ n đ ã n g ký k i n h doanh. Sau t h ờ i h ạ n đ ó . cổ p h ầ n ưu đ ã i biếu q u y ế t của cỏ đ ô n g s á n a l ậ p c h u y ể n đ ổ i t h à n h cổ p h ầ n pho t h ô n g . Người được q u y ề n mua cổ p h ầ n ưu đ ã i cổ tức, c ổ p h ầ n ưu đ ã i h o à n l ạ i và cổ p h ầ n ưu đ ã i k h á c do Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy đ ị n h h o ặ c do Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n a q u y ế t định. M ỗ i c ổ p h ầ n của c ù n g m ộ t l o ạ i đ ề u t ạ o cho n g ư ờ i sỏ hữu n ó c á c q u y ề n , nghĩa vụ và l ợ i ích ngang nhau. C ổ p h ầ n p h ổ t h ô n g k h ô n g t h ể c h u y ể n đ ổ i t h à n h c ổ p h ầ n ưu đãi. C ổ p h ầ n Ưu đ ã i c ó t h ể c h u y ể n đ ổ i t h à n h c ổ p h ầ n p h ổ t h ô n g theo quyết định của Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g . C ổ đ ô n g p h ổ t h ô n g c ó c á c q u y ề n n h ư tham d ự và p h á t b i ể u ưong c á c Đ ạ i h ộ i cổ đ ô n g và thực h i ệ n q u y ề n b i ể u q u y ế t trực t i ế p hoặc thông qua đ ạ i d i ệ n được ủy q u y ề n : m ỗ i c ổ p h ầ n p h ổ t h ô n s c ó m ộ t p h i ê u biểu q u y ế t . C ổ đ ô n g p h ổ t h ô n g được n h ậ n c ổ tức v ớ i mức theo q u y ế t định của Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g , đ ư ợ c ưu t i ê n mua c ổ p h ầ n m ớ i c h à o b á n tương ứng v ớ i tỷ l ệ cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g của t ừ n s c ổ đ ô n g trong c ô n g ty, đ ư ợ c tự do c h u y ể n n h ư ợ n g cổ p h ầ n của m ì n h cho c ổ đ ô n g k h á c và cho n g ư ờ i không p h ả i là cổ đ ô n g . . . . C ổ đ ô n g hoặc n h ó m cổ đ ô n g sở hữu t r ê n 10% tổng s ố c ổ p h ầ n phổ thônsỉ trong t h ờ i h ạ n l i ê n tục ít n h ấ t s á u t h á n g thì c ó c á c q u y ề n đ ề cử n g ư ờ i v à o H ộ i đ ồ n g q u ả n trị và Ban k i ể m s o á t ( n ế u c ó ) , x e m x é t và trích lục sổ b i ê n ban và c á c nghị q u y ế t của H ộ i đ ồ n g q u ả n trị, b á o c á o tài c h í n h aiừa n ă m và h à n a n ă m theo m ầ u của h ệ t h ố n g k ê t o á n V i ệ t N a m và c á c b á o c á o của Ban k i ể m s o á t Theo Đ i ê u 80 của L u ậ t doanh n g h i ệ p , cổ đ ô n a p h ổ t h ô n g c ó nghĩa \ ụ thanh loan đu số cổ p h ầ n cam k ế t mua trong t h ờ i h ạ n c h í n m ư ơ i ngày. k ế từ n g à \ c ô n g ty được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký k i n h doanh; chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c k h o ả n n ợ và nghĩa vụ tài sản k h á c của c ô n g ty ưong p h ạ m vi s ố v ò n đ ã g ó p v à o c ô n s ty; k h ô n g đ ư ợ c r ú t v ố n đ ã g ó p b ằ n g cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g ra k h ỏ i c ô n g ty d ư ớ i m ọ i h ì n h thức. trừ trường h ợ p được c ò n g ụ hoặc n g ư ờ i k h á c mua l ạ i c ổ p h ầ n . T r ư ờ n g hợp c ó c ổ đ ô n g n í t một phan hoặc t o à n bộ v ố n cổ p h ầ n đ ã g ó p trái v ớ i quy định t ạ i k h o ả n n à y thì t h à n h v i ê n H ộ i đ ồ n g q u ả n trị và n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t c ù a c ô n g ty phải c ù n g liên đ ớ i chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c k h o ả n nợ và nghĩa vụ tài sàn k h á c của c ô n g ty trong p h à m vi giá tri cổ p h ầ n đ ã bị rút. 188 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
T h e o Đ i ề u 81 của L u ậ t doanh n g h i ệ p , cổ p h ầ n ưu đ ã i b i ể u q u y ê t là cổ p h ầ n c ó s ố p h i ế u b i ể u q u y ế t n h i ề u hơn so v ớ i cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g , s ố p h i ế u b i ể u q u y ế t của m ộ t cổ p h ầ n ưu đ ã i b i ế u q u y ế t do Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định. c ổ đ ô i m sở hữu cổ p h ầ n Ưu đ ã i b i ể u q u y ế t có c á c q u y ề n b i ể u q u y ế t v ề c á c v â n đ ề thuộc t h ẩ m q u y ề n của Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g v ớ i s ố p h i ế u b i ể u q u y ế t theo quy định, c á c q u y ề n k h á c n h ư cổ đ ô n g p h ổ t h ô n g . C ổ đ ô n g sở hữu cổ p h ầ n ưu đ ã i b i ể u q u y ế t k h ô n g được c h u y ể n n h ư ợ n g c ổ phần đ ó cho n g ư ờ i k h á c . C ổ p h ầ n ưu đ ã i cổ tức là cổ p h ầ n được trả cổ lức v ớ i mức cao hơn so v ớ i mức cổ tức của cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g hoặc mức ổ n định h à n g n ă m . c ổ tức được chia h ằ n g n ă m g ồ m cổ tức c ố đ i n h và cổ tức thưởng, c ổ tức c ố đinh khôiiii phụ thuộc v à o k ế t q u ả kinh doanh của c ô n g ty. M ứ c cổ tức c ố đinh cụ t h ể và p h ư ơ n g thức x á c định cổ tức thưởng được ghi t r ê n cổ p h i ế u của cổ phần ưu đ ã i cổ tức. c ố đ ô n g sở hữu cổ p h ầ n ưu đ ã i cổ tức c ó q u y ề n nhận cổ tức v ớ i mức theo quy định, được n h ậ n l ạ i m ộ t p h ầ n tài sản còn l ạ i tương ứng v ớ i s ố cổ p h ầ n g ó p v ố n v à o c ô n g ty, sau khi c ô n g ty đ ã thanh t o á n hết c á c k h o ả n n ợ , cổ p h ầ n ưu đ ã i h o à n l ạ i khi c ô n g ty g i ả i t h ể hoặc phá s á n . n h ư n g k h ô n g c ó q u y ề n b i ể u q u y ế t , d ự h ọ p Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g , đ ề cử níìười v à o H ộ i đ ồ n g q u ả n trị và Ban k i ể m s o á t . C ổ p h ầ n ưu đ ã i h o à n l ạ i là cổ p h ầ n được c ô n g ty h o à n l ạ i v ố n g ó p bất cứ khi n à o theo y ê u c ầ u của n g ư ờ i sở hữu hoặc theo c á c đ i ề u k i ệ n được ghi t ạ i cổ p h i ê u của cổ p h ầ n ưu đ ã i h o à n l ạ i . C á c cổ đ ô n g s á n g l ậ p p h ả i c ù n g nhau đ ă n a ký mua ít n h ấ t 20% tổng s ố cổ phần p h ổ t h ô n a được q u y ề n c h à o b á n và p h ả i thanh t o á n đ ủ s ố cổ phần đã đ ă n g ký mua trong thời h ạ n chín m ư ơ i n g à y , k ể từ n ơ à y c ô n g ty được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh. Trong thời h ạ n chín mươi n g à y . k ể từ n g à y đ ư ợ c c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh. c ô n g tv p h ả i t h ô n g b á o v i ệ c g ó p v ố n cổ p h ầ n đ ế n cơ quan đ ă n g ký kinh doanh. T r ư ờ n g hợp c ó cổ đ ô n g s á n g l ậ p k h ô n g thanh t o á n đủ s ố cổ p h ầ n đã đ ă n g ký mua thì s ố cổ p h ầ n c h ư a o ó p đ ủ đ ó của cổ đ ô n g s á n g l ậ p được xử lý theo m ộ t trong c á c c á c h sau đ â y : c á c cổ đ ô n g s á n g l ậ p c ò n l ạ i g ó p đủ s ố cổ p h ầ n đ ó theo tỷ l ệ sở hữu cổ p h ầ n của họ trong c ô n g ty; m ộ t hoặc m ộ t s ố cổ đ ô n g s á n g l ậ p n h ậ n 2Óp đ ủ s ố cổ phần đ ó ; huy đ ộ n g n g ư ờ i k h á c k h ô n g p h ả i là cổ đ ô n g s á n g l ậ p n h ậ n 2Óp đủ s ố cổ p h ầ n đ ó : n g ư ờ i nhận 2Óp v ố n đ ó đ ư ơ n g n h i ê n trở t h à n h cổ đ ô n o s á n s l ậ p của c ô n ơ ty. 189 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Trong trường hợp n à y , cổ đ ô n g s á n g l ậ p c h ư a g ó p cổ p h ầ n theo đ ă n g ký đ ư ơ n g n h i ê n k h ô n g c ò n là cổ đ ô n g của c ô n g ty. K h i s ố cổ p h ầ n đ ă n g ký g ó p v ố n của c á c cổ đ ô n g s á n g l ậ p c h ư a được g ó p đ ủ thì c á c c ổ đ ô n g sáng l ậ p c ù n g l i ế n đ ớ i chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c k h o ả n nợ v à nghĩa vụ tài sản k h á c của c ô n g ty trong p h ạ m v i giá trị s ố cổ p h ầ n c h ư a g ó p đ ủ đ ó . Trường hợp c á c cổ đ ô n g s á n g l ậ p k h ô n g đ ă n g ký mua h ế t s ố cổ p h ầ n đ ư ợ c quyền c h à o b á n thì sô cổ p h ầ n c ò n l ạ i p h ả i được c h à o b á n và b á n h é t trong thời h ạ n ba n ă m , k ể t ừ n g à y c ô n g ty được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh. Trong t h ờ i h ạ n ba n ă m , k ể từ n g à y c ô n g ty được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký k i n h doanh, cổ đ ô n g s á n g l ậ p c ó q u y ề n t ự do chuyển n h ư ợ n g cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g của m ì n h cho cổ đ ô n g s á n g l ậ p k h á c , n h ư n g chỉ được c h u y ể n n h ư ợ n g cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g của m ì n h cho n g ư ờ i k h ô n g phải là cổ đ ô n g s á n g l ậ p n ế u được sự c h ấ p t h u ậ n của Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đông. Trong trường hợp n à y , cổ đ ô n g d ự định c h u y ể n n h ư ợ n g c ổ p h ầ n k h ô n g có q u y ề n b i ể u q u y ế t v ề v i ệ c c h u y ể n n h ư ợ n g c á c c ổ p h ầ n đ ó v à n g ư ờ i nhận c h u y ể n n h ư ợ n g đ ư ơ n g n h i ê n trở t h à n h cổ đ ô n g s á n g l ậ p của c ô n g ty. Sau thời h ạ n ba n ă m , k ể từ n g à y c ô n g ty được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh, c á c h ạ n c h ế đ ố i v ớ i cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g của c ổ đ ô n g s á n g lập đ ề u được b ã i b ỏ . C ổ p h i ế u là chứng chỉ do c ô n g ty cổ p h ầ n p h á t h à n h h o ặ c b ú t toán ghi sổ x á c n h ậ n q u y ề n sở hữu m ộ t h o ặ c m ộ t s ố c ổ p h ầ n của c ô n g ty đó. C ổ p h i ế u c ó t h ể ghi t ê n hoặc k h ô n g ghi t ê n . c ổ p h i ế u p h ả i c ó c á c nội dung chủ y ế u sau đ â y : t ê n , địa chỉ trụ sở c h í n h của c ô n g ty; s ố và ngày c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký k i n h doanh; s ố lượng c ổ p h ầ n v à l o ạ i cổ p h ầ n ; m ệ n h giá m ỗ i cổ p h ầ n và t ổ n g m ệ n h giá s ố cổ p h ầ n ghi ư ê n cổ p h i ế u ; h ọ , t ê n , địa chỉ t h ư ờ n g trú, q u ố c tịch, s ố G i ấ y chứng m i n h nhân d â n , H ộ c h i ế u hoặc chứng thực cá n h â n h ợ p p h á p k h á c của c ổ đ ô n g là cá n h â n ; t ê n , địa chỉ t h ư ờ n g trú, q u ố c tịch, s ố q u y ế t định t h à n h l ậ p hoặc số đ ă n g k ý k i n h doanh của c ổ đ ô n g là t ổ chức đ ố i v ớ i c ổ p h i ế u c ó ghi tên; t ó m t ắ t v ề thủ tục c h u y ể n n h ư ợ n g cổ p h ầ n ; c h ữ k ý m ẫ u của n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t v à d ấ u của c ô n g ty; s ố đ ă n g ký t ạ i sổ đ ă n g k ý cổ đ ô n g của c ô n g ty và n g à y p h á t h à n h c ổ p h i ế u ; c á c n ộ i dung k h á c theo quy định t ạ i c á c Đ i ề u 8 1 , 82 và 83 của L u ậ t n à y đ ố i v ớ i c ổ p h i ế u của c ổ p h ầ n ưu đ ã i . 190 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C ô n g ty cổ p h ầ n c ó q u y ề n p h á t h à n h trái p h i ế u , trái p h i ế u c h u y ể n đ ổ i và c á c l o ạ i trái p h i ế u k h á c theo quy định của p h á p l u ậ t và Đ i ề u l ệ c ô n g ty. C ổ p h ầ n , trái p h i ế u của c ô n g ty cổ p h ầ n c ó t h ể được mua bằng t i ề n V i ệ t N a m , n g o ạ i t ệ tự do c h u y ể n đ ổ i , v à n g , giá trị q u y ề n sử d ụ n g đ ấ t , giá trị q u y ề n sở hữu trí t u ệ , c ô n g n g h ệ , bí q u y ế t kỹ thuật, c á c tài sản k h á c quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty và p h ả i được thanh t o á n đ ủ m ộ t l ầ n . C ổ đ ô n g b i ể u q u y ế t p h ả n đ ố i q u y ế t định v ề v i ệ c t ổ chức l ạ i c ô n g ty hoặc thay đ ổ i q u y ề n , nghĩa vụ của cổ đ ô n g quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty có q u y ề n y ê u c ầ u c ô n g ty mua l ạ i cổ p h ầ n của m ì n h . C ô n g ty c ó q u y ề n mua l ạ i k h ô n g q u á 30% tổng s ố cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g đ ã b á n , m ộ t p h ầ n hoặc t o à n b ộ cổ p h ầ n ưu đ ã i cổ tức đ ã b á n theo quy định. H ộ i đ ồ n g q u ả n trị c ó q u y ề n q u y ế t định mua l ạ i k h ô n g q u á 10% tổng s ố cổ p h ầ n của từng l o ạ i đ ã được c h à o b á n trong m ỗ i m ư ờ i hai t h á n g . C ổ tức trả cho cổ p h ầ n ưu đ ã i được thực h i ệ n theo c á c đ i ề u k i ệ n á p dụng r i ê n g cho m ỗ i l o ạ i cổ p h ầ n ưu đ ã i . c ổ tức trả cho cổ p h ầ n p h ổ t h ô n g được x á c định c ă n cứ v à o s ố l ợ i n h u ậ n r ò n g đ ã thực h i ệ n v à k h o ả n chi trả cổ tức được trích từ n g u ồ n l ợ i n h u ậ n g i ữ l ạ i của c ô n g ty. C ô n g ty cổ phần chỉ được trả cổ tức cho cổ đ ô n g k h i c ô n g ty đ ã h o à n t h à n h nghĩa vụ t h u ế và c á c nghĩa vụ tài c h í n h k h á c theo quy định của p h á p l u ậ t ; trích l ậ p c á c quỹ c ô n g ty và bù đ ắ p đ ủ l ỗ trước đ ó theo quy định của p h á p l u ậ t và Đ i ề u l ệ c ô n g ty; ngay sau khi trả h ế t s ố cổ tức đ ã định, c ô n g ty v ẫ n p h ả i bảo đ ả m thanh t o á n đ ủ c á c k h o ả n nợ và nghĩa vụ tài sản k h á c đ ế n h ạ n . C ổ tức c ó t h ể đ ư ợ c chi trả b ằ n g t i ề n m ặ t , b ằ n g cổ p h ầ n của c ô n g ty hoặc b ằ n g tài sản k h á c quy định t ạ i Đ i ề u l ệ c ô n g ty. N ế u chi trả b ằ n g t i ề n m ặ t thì p h ả i đ ư ợ c thực h i ệ n b ằ n g đ ồ n g V i ệ t N a m v à c ó t h ể được thanh t o á n b ằ n g s é c hoặc l ệ n h trả t i ề n g ử i b ằ n g b ư u đ i ệ n đ ế n địa chỉ thường trú của cổ đ ô n g . c ổ tức c ó t h ể được thanh t o á n b ằ n g c h u y ể n k h o ả n qua n g â n h à n g k h i c ô n g ty đ ã c ó đ ủ chi t i ế t v ề n g â n h à n g của cổ đ ô n g đ ể c ó t h ể c h u y ể n trực t i ế p được v à o tài k h o ả n n g â n h à n g của cổ đ ô n g . N ế u c ô n g ty đ ã c h u y ể n k h o ả n theo đ ú n g c á c t h ô n g tin chi t i ế t v ề n g â n h à n g n h ư t h ô n g b á o của cổ đ ô n g thì c ô n g ty k h ô n g chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c t h i ệ t h ạ i p h á t sinh từ v i ệ c c h u y ể n k h o ả n đ ó . 191 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g h ọ p t h ư ờ n g n i ê n hoặc b ấ t t h ư ờ n g : ít nhất m ồ i n ă m h ó p m ộ t l ầ n . Đ ị a đ i ể m h ọ p Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g p h ả i ở trên l ã n h thô V i ệ t N a m . Đ ạ i h ộ i đ ồ n g cổ đ ô n g p h ả i h ọ p t h ư ờ n a n i ê n ư ơ n g thời hạn b ô n thang, k ê từ n g à y k ế t t h ú c n ă m tài c h í n h . T h e o đ ề nghị của Hội đ ồ n " q u ả n t ạ . cơ quan đ ă n g ký k i n h doanh c ó t h ể 2Ìa h ạ n , n h ư n g không qua s á u t h á n " , k ể l ừ nsỉày k ế t t h ú c n ă m tài c h í n h . C ô n g tv cổ p h ấ n p h ả i gửi b á o c á o tài c h í n h h ằ n g n ă m đ ã được Đại h ộ i đ ồ n s cổ đ ô n " t h ô n g qua đ ế n cơ quan n h à nước c ó t h ẩ m q u y ề n theo quy đinh của p h á p luật v ề k ê t o á n và p h á p l u ậ t c ó l i ê n quan. T ó m tắt n ộ i dung b á o c á o tài chính h ằ n g n ă m p h ả i được t h ô n a b á o đ ế n tát cả cổ đ ô n a . M ọ i tổ chức. cá n h â n đ ề u c ó q u y ề n x e m hoặc sao c h é p b á o c á o tài c h í n h hằng năm cua c õ n g ly cô p h ầ n t ạ i c ơ quan đ ă n g ký kinh doanh c ó t h ẩ m q u y ề n . 4.2.3 Công ty họp danh C ô n g ty hợp danh là doanh n g h i ệ p , ư ơ n g đ ó . p h ả i c ó ít nhát hai t h à n h v i ê n là chủ sở h ư u chung của c ô n g ty. c ù n g nhau kinh doanh d ư ớ i một l ê n chung (sau đ â y g ọ i là t h à n h v i ê n hợp danh); n s o à i c á c t h à n h viên hợp danh c ó t h ể c ó t h à n h v i ê n g ó p v ố n . T h à n h v i ê n hợp danh p h ả i là cá nhân, chịu trách n h i ệ m b à n g t o à n b ộ tài sản của m ì n h v ề c á c nghĩa vụ của công ty. T h à n h v i ê n g ó p v ố n chỉ chịu t r á c h n h i ệ m v ề c á c k h o ả n n ợ của c ô n g ty trong p h ạ m vi sô v ố n đ ã g ó p v à o c ô n g ty. C ô n g ty hợp đ a n h c ó tư c á c h pháp n h â n k ể từ n g à y được c ấ p G i ấ y chứng n h ậ n đ ă n g ký kinh doanh. C ô n g ty hợp danh k h ô n g được p h á t h à n h bất kỳ l o ạ i chứng k h o á n n à o . T h à n h v i ê n hợp danh v à t h à n h v i ê n 2Óp v ố n p h ả i g ó p đ ủ và đúng h ạ n số v ố n n h ư đã cam k ế t . T h à n h v i ê n hợp danh k h ô n g g ó p đ ủ v à đúng h ạ n sô v ố n đ ã cam k ế t g â y t h i ệ t h ạ i cho c ô n ° ty p h ả i chịu t r á c h n h i ệ m bồi t h ư ờ n g t h i ệ t h ạ i cho c ô n g ty. T r ư ờ n g hợp c ó t h à n h v i ê n 2Óp v ố n không g ó p đủ và đ ú n g h ạ n s ố v ố n đ ã cam k ế t thì s ố v ố n c h ư a g ó p đ ủ đ ư ợ c coi là k h o ả n nợ của t h à n h v i ê n đ ó đ ố i v ớ i c ô n g ty; irona trường hợp n à y , thành v i ê n g ó p v ố n c ó l i ê n quan c ó t h ể bị khai trừ k h ỏ i c ô n g ty theo q u y ế t định của H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n . T ạ i t h ờ i đ i ể m g ó p đ ủ v ố n n h ư đ ã cam k ê u thành v i ê n được c ấ p g i ấ y chứng n h ậ n p h ầ n v ố n 2Óp. T h e o Đ i ề u 133. t h à n h v i ê n hợp danh k h ô n g được l à m chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n hoặc t h à n h v i ê n hợp danh của c ô n g t\ hợp danh k h á c . trừ trường hớp được sự nhất trí của c á c t h à n h v i ê n hợp danh c ò n l a i . T h à n h 192 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
v i ê n hợp danh k h ô n g được q u y ề n n h â n danh cá n h â n hoặc n h â n danh n g ư ờ i k h á c thực h i ệ n kinh doanh c ù n e n g à n h , n g h ề kinh doanh của c ô n g ty đ ó đ ể tư l ợ i hoặc phục vụ l ợ i ích của t ổ chức, cá n h â n k h á c . T h à n h v i ê n hợp danh k h ô n g được q u y ề n c h u y ể n m ộ i p h ầ n hoặc t o à n b ộ p h ầ n v ố n g ó p của m ì n h t ạ i c ô n g ty cho n g ư ờ i k h á c n ế u k h ô n g được sự c h ấ p thuận của c á c t h à n h v i ê n hợp danh c ò n l ạ i . T ấ t cả t h à n h v i ê n hợp l ạ i t h à n h H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n . H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n b ầ u m ộ t t h à n h v i ê n hợp danh l à m C h ủ tịch H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n . đ ồ n g thời k i ê m G i á m đ ố c hoặc T ổ n g g i á m đ ố c c ô n g ty n ế u Đ i ề u l ệ c ô n g ty k h ô n g c ó quy định k h á c . T h à n h v i ê n hợp danh c ó q u y ề n y ê u c ầ u t r i ệ u t ậ p h ọ p H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n đ ể thảo l u ậ n và q u y ế t định c ồ n g v i ệ c kinh doanh của c ô n g ty. T h à n h v i ê n y ê u c ầ u t r i ệ u t ậ p h ọ p p h ả i c h u ẩ n bị nội dung, c h ư ơ n g trình và tài l i ệ u họp. H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n c ó quyền quyết định tất cả c ô n g v i ệ c kinh doanh của c ô n g ty. N ế u Đ i ề u l ệ c ô n g ty k h ô n " quy định thì q u y ế t định c á c v ấ n đ ề sau đ â y p h ả i được ít nhất ba phần tư tổng s ố t h à n h v i ê n hợp danh c h ấ p thuận: p h ư ơ n g h ư ớ n g p h á t t r i ể n c ô n g ty; sửa đ ổ i . b ổ sung Đ i ề u l ệ c ô n g ty; t i ế p n h ậ n t h ê m t h à n h v i ê n hợp danh m ớ i . c h ấ p n h ậ n t h à n h v i ê n hợp danh rút k h ỏ i c ô n g ty hoặc q u y ế t đinh khai trừ t h à n h v i ê n ; q u y ế t định d ự á n đ ầ u tư, q u y ế t định v i ệ c vay và huy đ ộ n g v ố n d ư ớ i hình thức k h á c . cho vay v ớ i giá trị b ằ n g hoặc lớn hơn 50*% v ố n đ i ề u l ệ của c ô n g ty, trừ trường hợp Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định m ộ t tỷ l ệ k h á c cao h ơ n : q u y ế t định mua, b á n tài sản c ó giá trị b ằ n g hoặc l ớ n hơn v ố n đ i ề u l ệ của c ô n g ty, trừ trường hợp Đ i ề u l ệ c ô n g ty quy định m ộ t tỷ l ệ k h á c cao h ơ n ; q u y ế t định t h ô n g qua b á o c á o tài c h í n h h ằ n g n ă m , tổng số l ợ i n h u ậ n được chia và s ố l ợ i n h u ậ n chia cho từng t h à n h v i ê n ; quyết định g i ả i t h ể c ô n " ty. Chủ tịch H ộ i đ ồ n ° t h à n h v i ê n c ó t h ể t r i ệ u t ậ p họp HỘI đ ồ n " t h à n h v i ê n khi x é t thấy c ầ n t h i ế t hoặc theo y ê u c ầ u của thành v i ê n hợp danh. T r ư ờ n g hợp Chủ tịch H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n k h ô n g t r i ệ u t ậ p h ọ p theo y ê u c ầ u của t h à n h v i ê n hợp danh thì t h à n h v i ê n đ ó t r i ệ u tập h ọ p H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n . C á c t h à n h v i ê n hợp danh c ó q u y ề n đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t và tổ chức đ i ề u h à n h hoat đ ộ n g kinh doanh h ằ n g n g à y của c ô n g ty. M ọ i h ạ n c h ế đ ố i v ớ i t h à n h v i ê n hợp danh trong thực h i ệ n c ô n g v i ệ c k i n h doanh hằng n g à y của c ô n g ty chỉ c ó h i ệ u lực đ ố i v ớ i b ê n i h ứ ba khi n ° ư ờ i đ ó ciươc b i ế t v ề h ạ n c h ế đ ó . T r o n g đ i ề u h à n h hoạt đ ộ n g kinh doanh của c ô n g 193 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
ty. t h à n h v i ê n hợp danh p h â n c ô n g nhau đ ả m n h i ệ m c á c chức d a n h quản lý và k i ể m s o á t c ô n g ty. K h i m ộ t s ố hoặc t ấ t cả t h à n h v i ê n h ợ p danh cùng thực h i ệ n m ộ t s ố c ô n g v i ệ c k i n h doanh thì q u y ế t định đ ư ợ c t h ô n g qua theo n g u y ê n tắc đ a số. H o ạ t đ ộ n g do t h à n h v i ê n hợp danh thực h i ệ n ngoài p h ạ m vi hoạt đ ô n ° kinh doanh c á c n g à n h , n g h ề k i n h doanh đ ã đ ă n g ký của c ô n g ty đ ề u k h ô n g thuộc t r á c h n h i ệ m của c ô n g ty, trừ t r ư ờ n g hợp hoạt đ ộ n g đ ó đ ã được c á c t h à n h v i ê n c ò n l ạ i c h ấ p t h u ậ n . C ô n g ty c ó thê mở m ộ t hoặc m ộ t s ố tài k h o ả n t ạ i n g â n h à n g . H ộ i đ ồ n g t h à n h v i ê n chỉ định t h à n h v i ê n được ủy q u y ề n g ử i và r ú t t i ề n từ c á c tài k h o ả n đ ó . 4.2.4 Doanh nghiệp tư nhân Doanh n g h i ệ p tư n h â n là doanh n g h i ệ p do m ộ t cá n h â n l à m chủ và tự chịu t r á c h n h i ệ m b ằ n g t o à n bộ tài sản của m ì n h v ề m ọ i h o ạ t đ ộ n g của doanh n g h i ệ p . Doanh n g h i ệ p tư n h â n k h ô n g được p h á t h à n h b ấ t kỳ loại chứng k h o á n n à o . M ỗ i cá n h â n chỉ được q u y ề n t h à n h l ậ p m ộ t doanh n g h i ệ p tư n h â n . v ố n đ ầ u tư của chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n do chủ doanh n g h i ệ p tự đ ă n a k ý . C h ủ doanh n g h i ệ p tư n h â n c ó nghĩa vụ đ ă n g ký chính x á c tổng s ố v ố n đ ầ u tư, trong đ ó n ê u rõ s ố v ố n b ằ n s t i ề n V i ệ t N a m , ngoại tệ tự dơ c h u y ê n đ ổ i . v à n g và c á c tài sản k h á c ; đ ố i v ớ i v ố n b ằ n g tài sản k h á c c ò n p h ả i ahi rõ l o ạ i tài sản, s ố lượna và giá trị c ò n l ạ i của m ỗ i loại tài sản. T o à n bộ v ố n và tài sản, k ể cả v ố n vay và tài sản t h u ê được sử dụng v à o hoạt đ ộ n g kinh doanh của doanh n g h i ệ p , p h ả i đ ư ợ c ghi c h é p đầy đủ v à o sổ k ê t o á n và b á o c á o tài c h í n h của doanh n g h i ệ p theo quy định của p h á p l u ậ t . T r o n g q u á trình h o ạ t đ ộ n g , chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n có q u y ề n t ă n g hoặc g i ả m v ố n đ ầ u tư của m ì n h v à o h o ạ t đ ộ n g kinh doanh của doanh n g h i ệ p . V i ệ c t ă n g hoặc g i ả m v ố n đ ầ u tư của chủ doanh n g h i ệ p phải được ghi c h é p đ ầ y đ ủ v à o sổ k ế t o á n . T r ư ờ n g hợp g i ả m v ố n đ ầ u t ư xuống thấp hơn v ố n đ ầ u tư đã đ ă n g ký thì chủ doanh n g h i ê p tư n h â n chỉ được g i ả m v ố n sau khi đ ã đ ă n g ký v ớ i cơ quan đ ă n g ký k i n h doanh. C h ủ doanh n g h i ệ p tư n h â n c ó t o à n q u y ề n q u y ế t định đ ố i v ớ i tất cả hoạt đ ộ n g kinh doanh của doanh n g h i ệ p , v i ệ c sử d ụ n g l ợ i n h u ậ n sau khi đã n ộ p t h u ế và thực h i ệ n c á c nghĩa vụ tài c h í n h k h á c theo quy định của p h á p luật. Chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n c ó t h ể trực t i ế p hoặc t h u ê người k h á c q u á n lý. đ i ề u h à n h h o ạ t đ ộ n g kinh doanh. T r ư ở n g hợp t h u ê n g ư ờ i 194 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
k h á c l à m G i á m đ ố c q u ả n lý doanh n g h i ệ p thì chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n p h ả i đ ă n g ký v ớ i cơ quan đ ă n g ký kinh doanh và v ầ n p h ả i chịu t r á c h n h i ệ m v ề m ọ i hoạt đ ộ n g k i n h doanh của doanh n g h i ệ p . Chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n c ó q u y ề n cho t h u ê t o à n b ộ doanh nghiệp của m ì n h n h ư n g p h ả i b á o c á o b ằ n g v ă n b ả n k è m theo b ả n sao hợp đồng cho t h u ê . c ó c ô n g chứng đ ế n cơ quan đ ă n g ký k i n h doanh, cơ quan t h u ế . Trone thời h ạ n cho t h u ê , chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n v ẫ n p h ả i chịu trách n h i ệ m trước p h á p l u ậ t v ớ i tư c á c h là chủ sở hữu doanh nghiệp. Q u y ề n và t r á c h n h i ệ m của chủ sở hữu và n g ư ờ i t h u ê đ ố i v ớ i hoạt đ ộ n g kinh doanh của doanh n g h i ệ p được quy định trong hợp đ ồ n g cho t h u ê . Chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n c ó q u y ề n b á n doanh n g h i ệ p của m ì n h cho n g ư ờ i k h á c . C h ậ m nhất m ư ờ i l ă m n e à y trước n g à y c h u y ể n giao doanh n g h i ệ p cho n g ư ờ i mua, chủ doanh n g h i ệ p p h ả i t h ô n g b á o b ằ n g v ă n b ả n cho cơ quan đ ă n g ký kinh doanh. T h ô n g b á o p h ả i n ê u rõ t ê n , trụ sở của doanh nghiệp; t ê n , địa chỉ của n g ư ờ i mua; tổng s ố nợ c h ư a thanh t o á n của doanh nghiệp; t ê n . địa chỉ. s ố n ợ và t h ờ i h ạ n thanh t o á n cho từng chủ n ơ ; hợp đồng lao đ ộ n " và c á c hợp đ ồ n g k h á c đã ký m à c h ư a thực h i ệ n xong và c á c h thức g i ả i q u y ế t c á c hợp đ ồ n g đ ó . Sau khi b á n doanh n g h i ệ p , chủ doanh n g h i ệ p tư n h â n v ẫ n p h ả i chịu trách n h i ệ m v ề c á c k h o ả n nợ và nghĩa vụ tài sản k h á c m à doanh n g h i ệ p chưa thực h i ệ n , trừ trường hợp n g ư ờ i mua, n ơ ư ờ i b á n và chủ nợ của doanh nghiệp c ó thoa t h u ậ n k h á c . N s ư ờ i b á n , n g ư ờ i mua doanh n g h i ệ p p h ả i t u â n thủ c á c quy định của p h á p l u ậ t v ề lao đ ộ n g . 4.2.5 Nhóm công ty T h e o Đ i ề u 146 L u ậ t doanh n g h i ệ p , n h ó m c ô n ơ ty là t ậ p hợp c á c c ô n g ty c ó m ố i quan h ệ s ắ n b ó l â u d à i v ớ i nhau v ề l ợ i ích k i n h t ê , c ô n g nghệ, thị trường và c á c dịch vụ k i n h doanh k h á c . N h ó m c ô n g ty bao g ồ m c á c h ì n h thức sau đ â y : c ô n g ty m ẹ - c ô n g ty con, t ậ p đ o à n k i n h t ế , hoặc c á c hình thức k h á c . T ù y thuộc v à o l o ạ i hình p h á p lý của c ô n g ty con, c ô n g ty m ẹ thực h i ệ n q u y ề n và nghĩa vụ của m ì n h v ớ i tư c á c h là t h à n h v i ê n , chủ sở hữu hoặc cổ đ ô n " trong quan h ệ v ớ i c ô n g ty con theo quy định H ợ p đ ồ n g , giao dịch và quan h ệ k h á c giữa c ô n g ty m ẹ và c ô n g ty con đ ề u p h ả i được t h i ế t l ậ p và thực h i ệ n đ ộ c l ậ p , bình đ ẳ n g theo đ i ề u k i ệ n á p d ụ n g đ ố i v ớ i c á c 195 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
chủ t h ể p h á p lý đ ộ c l ậ p . T r ư ờ n g hợp c ô n g ty m ẹ can t h i ệ p n g o à i thẩm q u y ề n của chủ sở hữu. t h à n h v i ê n hoặc cổ đ ô n ° v à buộc c ô n g ty con phải thực h i ê n hoạt đ ộ n g k i n h doanh trái v ớ i t h ô n g l ệ k i n h doanh b ì n h thường hoặc thực h i ệ n hoạt đ ộ n g k h ô n g sinh l ợ i m à k h ô n g đ ề n bù h ợ p lý trong n ă m tài c h í n h c ó l i ê n quan, g â y t h i ệ t h ạ i cho c ô n g ty con thì c ô n g ty mẹ p h á i chịu t r á c h n h i ệ m v ề t h i ệ t h ạ i đ ó . T r ư ờ n g hợp c ô n g ty m ẹ k h ô n g đền bù cho c ô n g ty con theo quy định thì chủ nợ h o ặ c t h à n h v i ê n , cổ đ ô n g có sở hữu ít nhất 1% v ố n đ i ề u l ệ của c ô n g ty con c ó q u y ề n n h â n danh chính mình hoặc n h à n danh c ô n g ty con đ ò i c ô n g ty m ẹ đ ề n bù t h i ệ t h ạ i cho c ô n g ly con. V à o thời đ i ể m k ế t t h ú c n ă m tài c h í n h , n g o à i b á o c á o v à tài liệu theo quy định c ù a p h á p l u ậ t . c ô n g ty m ẹ c ò n p h ả i l ậ p c á c b á o c á o sau đ â y : b á o c á o tài c h í n h hợp nhất của n h ó m c ô n g ty theo quy định của pháp luật \ ề k ế t o á n . b á o c á o tổng hợp k ế t q u ả kinh doanh h ằ n g n ă m của nhóm c ô n g ty. b á o c á o t ổ n s hợp c ô n g t á c q u ả n lý, đ i ề u h à n h của n h ó m c ô n g ty. Khi c ó y ê u c ầ u của n g ư ờ i đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t của c ô n g ty m ẹ , người đ ạ i d i ệ n theo p h á p l u ậ t của c ô n g ty con p h ả i cung c á p c á c b á o c á o , tài l i ệ u và t h ô n g tin c ầ n t h i ế t n h ư quy định đ ể l ậ p b á o c á o tài c h í n h hợp nhất và b á o c á o tổng hợp của n h ó m c ô n g ty. T r ư ờ n g hợp k h ô n g b i ế t hoặc k h ô n " nghi I12Ờ v ề v i ệ c b á o c á o do c ô n g ty con l ậ p và đ ệ trình c ó thông tin sai l ệ c h . k h ô n g c h í n h x á c hoặc g i ả m ạ o thì n g ư ờ i q u ả n lý c ô n g ty mẹ sử dụna c á c b á o c á o đ ó đ ể l ậ p b á o c á o tài c h í n h hợp n h ấ t và b á o c á o tổng hợp của n h ó m c ô n g ty. T r o n g trường hợp n g ư ờ i q u ả n lý c ô n g ty m ẹ đã áp dụng c á c b i ệ n p h á p c ầ n t h i ế t trong p h à m vi t h ẩ m q u y ề n m à v ẫ n không n h ậ n được b á o c á o . tài l i ệ u và t h ô n a tin c ầ n t h i ế t n h ư quy định từ c ô n g ty con thì n g ư ờ i q u ả n lý c ô n g ty m ẹ v ẫ n l ậ p và trình b á o c á o tài c h í n h hợp nhất. b á o c á o tổng hợp của n h ó m c ô n g ty. B á o c á o c ó t h ể g ồ m hoặc k h ô n g g ồ m c á c t h ô n g tin từ c ô n g ty con đ ó , n h ư n g p h ả i c ó g i ả i trình cần t h i ế t đ ế t r á n h h i ể u n h ầ m hoặc h i ể u sai l ệ c h . C á c b á o c á o . tài l i ệ u quyết t o á n tài c h í n h h ằ n g n ă m của c ô n a ty m ẹ . của c á c c ô n s ty con và c á c b á o c á o lài c h í n h hợp nhất. b á o c á o tổng hợp của cả n h ó m c ô n g ty p h ả i được lưu g i ữ t ạ i trụ sở c h í n h của c ô n g ty m ẹ . B ả n sao của c á c b á o c á o . tài l i ệ u quy định t ạ i k h o ả n n à y p h ả i c ó ở c á c chi n h á n h của c ô n g ty m ẹ t r ê n lãnh thô V i ệ t N a m . Đ ố i v ớ i c á c c ô n g ty con. n g o à i c á c b á o c á o , tài l i ê u theo quy đinh của p h á p l u ậ t . c ò n p h ả i l ậ p và đ ệ trình b á o c á o t ổ n g h ợ p v ề mua. b á n và c á c giao dịch k h á c v ớ i c ô n g ty m ẹ . 1% Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn