Tuyên bố Istanbul về buôn bán tạng và ghép tạng du lịch (Phiên bản 2018)

t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> TUYÊN NGÔN ISTANBUL VỀ BUÔN BÁN TẠNG<br /> VÀ GHÉP TẠNG DU LỊCH (Phiên bản 2018)<br /> Trần Ngọc Sinh1,2<br /> TÓM TẮT<br /> Chủ trương thương mại nội tạng nhắm đến những người dễ bị tổn thương (như người mù<br /> chữ và nghèo khổ, người nhập cư không có giấy tờ, tù nhân, người tị nạn chính trị hoặc kinh tế)<br /> ở những nước nghèo tài nguyên, đã bị các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)<br /> lên án trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự bùng nổ của truyền thông<br /> internet và việc dễ dàng chi tiền của bệnh nhân ở những nước giàu để đi du lịch và mua nội<br /> tạng, buôn bán nội tạng và du lịch ghép tạng trở thành vấn đề toàn cầu. Ví dụ, năm 2006,<br /> người nước ngoài nhận được 2/3 trong số 2.000 ca ghép thận được thực hiện ở Pakistan.<br /> Tuyên ngôn Istanbul tuyên bố người nghèo bán nội tạng của họ là bị bóc lột bởi những<br /> người giàu có hơn ở nước của họ hoặc khách du lịch đến ghép tạng từ nước ngoài. Hơn nữa,<br /> chính khách du lịch ghép tạng có nguy cơ bị tổn hại về thể chất nếu việc ghép tạng không được<br /> kiểm soát và bất hợp pháp. Hội nghị Istanbul kết luận chủ trương thương mại hóa ghép tạng,<br /> lợi dụng những người dễ bị tổn thương và lợi dụng du lịch để buôn bán tạng phải bị cấm.<br /> Tuyên ngôn cũng kêu gọi các chuyên gia ghép tạng, các cá nhân và thông qua các tổ chức<br /> ghép tạng, chấm dứt những hoạt động phi đạo đức này và khuyến khích hoạt động thực hành<br /> an toàn, có trách nhiệm nhằm đáp ứng nhu cầu của người nhận tạng ghép, đồng thời bảo vệ<br /> người hiến tạng.<br /> Các quốc gia gốc của khách du lịch ghép tạng, cũng như những nước nơi người du lịch đến<br /> tìm tạng ghép, chỉ mới bắt đầu nghĩ đến trách nhiệm của mình để bảo vệ người dân khỏi bị bóc<br /> lột và phát triển việc tự cung tự cấp trong hiến tạng để ghép. Tuyên ngôn nhằm mục đích củng<br /> cố quyết tâm của chính phủ và tổ chức quốc tế để xây dựng luật và nguyên tắc nhằm chấm dứt<br /> các thực hành sai trái.<br /> “Di sản ghép tạng bị đe dọa bởi buôn bán nội tạng và du lịch ghép tạng. Tuyên ngôn<br /> Istanbul nhằm mục đích chống lại các hoạt động này để bảo tồn sự cao quý của việc hiến tạng.<br /> Thành công của ghép tạng là liệu pháp cứu mạng nhưng không cần đến - cũng không là sự<br /> biện minh - nạn nhân hóa người nghèo trên thế giới như là nguồn tạng cho người giàu” (theo<br /> Ban chỉ đạo của Hội nghị Thượng đỉnh Istanbul) [9].<br /> Ấn bản mới [10] của Tuyên ngôn kết hợp phản hồi từ tham vấn cộng đồng được trình bày<br /> ngày 1 - 7 - 2018 tại Madrid, tại hội thảo DICG kỷ niệm 10 năm Tuyên ngôn, như là một phần<br /> của Đại hội Quốc tế lần thứ 27 của Hội Ghép tạng Thế giới (TTS). Ấn bản mới được xuất bản<br /> trên trang web Tuyên ngôn của Istanbul, với các bản dịch sang nhiều ngôn ngữ.<br /> Ấn bản mới này của Tuyên ngôn cập nhật những định nghĩa và nguyên tắc trong ánh sáng<br /> phát triển lâm sàng, pháp lý và xã hội trong lĩnh vực này suốt thập kỷ qua.<br /> Tuyên bố mới của Istanbul về buôn bán nội tạng và du lịch ghép tạng, một tài liệu chính thức<br /> đã giúp hướng dẫn thực hành đạo đức trong hiến tạng và ghép tạng trên toàn thế giới.<br /> <br /> 1. Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh<br /> 2. Hội Ghép tạng Việt Nam<br /> Người phản hồi (Corresponding): Trần Ngọc Sinh (tnsinh@hotmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 22/08/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 22/09/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 03/10/2018<br /> <br /> 11<br /> t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> The Declaration of Istanbul on Organ Trafficking and Transplant<br /> Tourism (2018 Edition)<br /> Summary<br /> Organ commercialism, which targets vulnerable populations (such as illiterate and<br /> impoverished persons, undocumented immigrants, prisoners, and political or economic<br /> refugees) in resource-poor countries, has been condemned by international bodies such as the<br /> World Health Organization for decades. Yet in recent years, as a consequence of the increasing<br /> ease of internet communication and the willingness of patients in rich countries to travel and<br /> purchase organs, organ trafficking and transplant tourism have grown into global problems. For<br /> example, as of 2006, foreigners received two-thirds of the 2,000 kidney transplants performed<br /> annually in Pakistan.<br /> The Istanbul Declaration proclaims that the poor who sell their organs are being exploited,<br /> whether by richer people within their own countries or by transplant tourists from abroad.<br /> Moreover, transplant tourists risk physical harm by unregulated and illegal transplantation.<br /> Participants in the Istanbul Summit concluded that transplant commercialism, which targets the<br /> vulnerable, transplant tourism, and organ trafficking should be prohibited. And they also urged<br /> their fellow transplant professionals, individually and through their organizations, to put an end<br /> to these unethical activities and foster safe, accountable practices that meet the needs of<br /> transplant recipients while protecting donors.<br /> Countries from which transplant tourists originate, as well as those to which they travel to<br /> obtain transplants, are just beginning to address their respective responsibilities to protect their<br /> people from exploitation and to develop national self-sufficiency in organ donation. The<br /> Declaration should reinforce the resolve of governments and international organizations to<br /> develop laws and guidelines to bring an end to wrongful practices. “The legacy of<br /> transplantation is threatened by organ trafficking and transplant tourism. The Declaration of<br /> Istanbul aims to combat these activities and to preserve the nobility of organ donation. The<br /> success of transplantation as a life-saving treatment does not require - nor justify - victimizing<br /> the world's poor as the source of organs for the rich” (Steering Committee of the Istanbul<br /> Summit) [9].<br /> The new edition [10] of the Declaration incorporating feedback from the public consultation<br /> was presented on July 1, 2018 in Madrid, at a DICG workshop celebrating the 10th Anniversary<br /> of the Declaration, as part of the 27th International Congress of TTS. The new edition was<br /> published on the Declaration of Istanbul website, with translations into several languages.<br /> This new edition of the Declaration, updating the definitions and principles in the light of<br /> clinical, legal, and social developments in the field throughout the last decade.<br /> This new Declaration of Istanbul on Organ Trafficking and Transplant Tourism, a seminal<br /> document that has helped to guide ethical practice in organ donation and transplantation around<br /> the world. We would like to translate to Vietnamese the full text of the Declaration below.<br /> <br /> 12<br />  t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> <br /> GIỚI THIỆU VỀ TUYÊN NGÔN ISTANBUL chức quốc gia hoặc khu vực. Phản hồi từ<br /> 2008 VÀ 2018 tham vấn cộng đồng rất tích cực: những<br /> người tham gia hoan nghênh cam kết mới<br /> Tuyên ngôn Istanbul được xuất bản<br /> để chống lại nạn buôn bán nội tạng và du<br /> lần đầu tiên vào năm 2008, sau Hội nghị<br /> lịch ghép tạng, các định nghĩa được cập<br /> Thượng đỉnh do Hội Ghép tạng Thế giới<br /> nhật và mở rộng về các thuật ngữ chính<br /> (TTS) và Hội Thận học Quốc tế (ISN)<br /> và một bộ nguyên tắc rõ ràng hơn để<br /> triệu tập tại Istanbul năm 2008, để đáp lại<br /> hướng dẫn chính sách và thực hành.<br /> những lo ngại về nạn buôn bán nội tạng<br /> quốc tế. Tuyên ngôn đã định nghĩa về du Chúng tôi xin dịch sang tiếng Việt toàn<br /> lịch ghép tạng và buôn bán nội tạng, đưa văn của Tuyên ngôn.<br /> ra những nguyên tắc hướng dẫn cho các<br /> MỞ ĐẦU<br /> nhà hoạch định chính sách và các chuyên<br /> gia y tế làm việc trong lĩnh vực hiến tạng Ghép tạng, một trong những thành<br /> và ghép tạng. Kể từ năm 2008, hơn 135 công lớn nhất của thế kỷ XX trong lĩnh<br /> hội chuyên ngành đã chính thức ủng hộ vực y học, đã giúp kéo dài và cải thiện<br /> Tuyên ngôn này. cuộc sống của hàng trăm nghìn bệnh<br /> nhân (BN) trên toàn thế giới. Hành động<br /> Tuyên ngôn được Tập đoàn Custodian<br /> cao cả của những người hiến tạng và gia<br /> Istanbul (DICG) và một nhóm các chuyên<br /> đình họ, cũng như tiến bộ khoa học và<br /> gia ghép tạng quốc tế hợp tác chặt chẽ<br /> lâm sàng quan trọng đạt được, không chỉ<br /> với các tổ chức TTS và ISN, để khuyến<br /> mang lại sự sống, mà còn là biểu tượng<br /> khích và hỗ trợ thực hiện các nguyên tắc<br /> tình đoàn kết của con người. Tuy nhiên,<br /> của Tuyên ngôn Istanbul trên toàn thế<br /> những thành tựu này đã bị hoen ố bởi<br /> giới. Năm 2017, DICG thành lập một<br /> nhiều trường hợp buôn bán nội tạng,<br /> nhóm làm việc quốc tế để soạn thảo một<br /> buôn bán người vì mục đích lấy nội tạng<br /> phiên bản mới của Tuyên ngôn, cập nhật<br /> và BN đi du lịch nước ngoài mua tạng từ<br /> các định nghĩa và nguyên tắc trên cơ sở<br /> những người nghèo và dễ bị tổn thương.<br /> những tiến bộ về lâm sàng, pháp lý và xã<br /> Trong năm 2007, ước tính có tới 10% ca<br /> hội trong lĩnh vực ghép tạng suốt thập kỷ<br /> ghép tạng trên toàn thế giới như vậy [1].<br /> qua.<br /> Để giải quyết những vấn đề khẩn cấp<br /> Tháng 2 - 2018, DICG đưa ra một<br /> và các hoạt động phi đạo đức, TTS và<br /> cuộc tham vấn cộng đồng mời phản hồi<br /> ISN đã triệu tập một hội nghị cấp cao ở<br /> về dự thảo nhằm cập nhật cho Tuyên ngôn. Istanbul vào tháng 4 - 2008. 151 thành<br /> Tất cả các thành viên DICG, thành viên viên tham dự - đại diện cho các cơ quan<br /> của các tổ chức đã ủng hộ Tuyên ngôn, khoa học và y tế, các quan chức chính phủ,<br /> các bên liên quan khác được mời tham các nhà khoa học xã hội và nhà đạo đức<br /> gia. học - đạt được đồng thuận về Tuyên ngôn<br /> Hơn 250 người từ khắp nơi trên thế Istanbul [2], sau đó đã được hơn 135 hội<br /> giới đã tham gia vào nhóm công tác và y tế quốc gia và quốc tế, các cơ quan<br /> tham vấn cộng đồng, khoảng 65 báo cáo chính phủ liên quan đến ghép tạng xác<br /> đã đệ trình chính thức đại diện cho các tổ nhận.<br /> <br /> 13<br /> t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> Tuyên ngôn Istanbul thể hiện quyết trọng. Trang bình luận kèm theo giải thích<br /> tâm của các chuyên gia hiến tạng và quá trình xây dựng Tuyên ngôn và những<br /> ghép tạng chuyên nghiệp và đồng nghiệp đề xuất chiến lược thực hiện.<br /> của họ trong những lĩnh vực liên quan<br /> đến lợi ích của việc ghép, được tối đa CÁC ĐỊNH NGHĨA<br /> hóa và chia sẻ một cách công bằng với Các thuật ngữ sau đây đã định nghĩa ý<br /> người có nhu cầu, không phụ thuộc vào nghĩa trong ngữ cảnh của tài liệu này:<br /> thực hành phi đạo đức và bóc lột, làm hại - Buôn bán nội tạng: bao gồm bất kỳ<br /> người nghèo và người yếu thế trên toàn hoạt động nào sau đây:<br /> thế giới. Tuyên ngôn cung cấp những<br /> + Lấy nội tạng từ người hiến tặng sống<br /> hướng dẫn đạo đức cho các chuyên gia<br /> hoặc đã chết mà không có sự đồng ý<br /> và các nhà hoạch định chính sách, những hoặc ủy quyền hợp lệ hoặc để đổi lấy lợi<br /> người ủng hộ mục tiêu này. ích tài chính hoặc vì lợi thế so sánh với<br /> Tuyên ngôn bổ sung nỗ lực của các người hiến và/hoặc người thứ ba.<br /> hội chuyên nghiệp, cơ quan y tế quốc gia + Bất kỳ vận chuyển tạng, thao tác trên<br /> và các tổ chức liên chính phủ như tạng, ghép tạng hoặc sử dụng khác trên<br /> Tổ chức Y tế Thế giới [3], Liên Hợp quốc các nội tạng đó.<br /> [4, 5] và Hội đồng châu Âu [6, 7, 8] để hỗ<br /> + Cung cấp bất kỳ lợi thế quá mức<br /> trợ phát triển các chương trình đạo đức nào, hoặc yêu cầu cùng một chuyên gia<br /> trong hiến tạng và ghép tạng, ngăn chặn chăm sóc sức khỏe, nhân viên công vụ,<br /> nạn buôn bán nội tạng và du lịch ghép hoặc nhân viên của một tổ chức tư nhân<br /> tạng. Những nỗ lực này đã góp phần vào để tạo điều kiện hoặc thực hiện những<br /> tiến bộ đạt được ở các nước trên thế giới việc như loại bỏ hoặc lấy sử dụng.<br /> kể từ năm 2008.<br /> + Mời gọi hoặc chiêu dụ người hiến<br /> Năm 2010, TTS và ISN xây dựng Tuyên tạng hoặc người nhận tạng để thực hiện<br /> ngôn của Tập đoàn Custodian Istanbul mục tiêu lợi ích tài chính hoặc vì lợi thế<br /> (DICG) để phổ biến Tuyên ngôn Istanbul so sánh.<br /> và đối phó với những thách thức mới + Cố gắng hứa hẹn, trợ giúp hoặc tiếp<br /> trong buôn bán nội tạng và du lịch ghép tay lấy hoa hồng.<br /> tạng. Từ tháng 2 - 2018 đến 5 - 2018,<br /> - Buôn bán người vì mục đích lấy nội<br /> DICG tiến hành tư vấn rộng rãi, mở rộng<br /> tạng: là việc chiêu dụ, vận chuyển,<br /> cho tất cả các bên liên quan, cập nhật<br /> chuyển nhượng, nuôi dưỡng hoặc nhận<br /> Tuyên ngôn để đáp ứng với phát triển lâm<br /> người, bằng cách đe dọa hoặc sử dụng<br /> sàng, pháp lý và xã hội trong lĩnh vực<br /> vũ lực hoặc các hình thức khác như ép<br /> này. Kết quả của quá trình tham vấn buộc, bắt cóc, gian lận, lừa đảo, lạm dụng<br /> được trình bày, xem xét và thông qua tại quyền lực hoặc ép vào vị thế dễ bị tổn<br /> Đại hội TTS (Madrid, tháng 7 - 2018). thương, hoặc vào việc cho hay nhận các<br /> Bản Tuyên ngôn nên được đọc tổng khoản thanh toán hoặc lợi ích để đạt<br /> thể và mỗi nguyên tắc nên được áp dụng được sự đồng ý của một người có quyền<br /> dưới ánh sáng của tất cả những nguyên kiểm soát đối với một người khác, tất cả<br /> tắc khác cũng không kém phần quan vì mục đích lấy nội tạng.<br /> <br /> 14<br />  t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> Trong bối cảnh của Tuyên ngôn này, - Các dịch vụ chăm sóc tối ưu cho<br /> thuật ngữ người thường trú (resident) có người hiến tạng và người bệnh được<br /> nghĩa là người sinh sống làm việc ghép tạng phải là mục tiêu chính của<br /> trong một quốc gia, hoặc không phải là chính sách và chương trình ghép tạng.<br /> công dân; thuật ngữ không thường trú<br /> - Buôn bán nội tạng và buôn bán<br /> (non-resident) biểu thị tất cả những người<br /> người vì mục đích lấy nội tạng phải bị<br /> không phải là cư dân thường trú, kể cả<br /> nghiêm cấm và xử lý hình sự.<br /> những người đi du lịch, sau đó cư trú tạm<br /> thời ở một quốc gia với mục đích có được - Việc hiến tặng nội tạng phải là một<br /> tạng ghép. hành động trung lập về mặt tài chính.<br /> - Du lịch để ghép tạng: là sự di chuyển - Mỗi quốc gia hoặc khu vực pháp lý<br /> của những người qua biên giới pháp lý cần xây dựng và thực thi luật pháp và<br /> nhằm mục đích ghép tạng. Du lịch để điều hành việc hồi phục nội tạng từ<br /> ghép tạng trở thành du lịch ghép tạng, do những người hiến tặng đã chết, còn sống<br /> đó phi đạo đức nếu nó liên quan đến và trong thực hành ghép tạng phù hợp<br /> buôn bán người vì mục đích lấy nội tạng tiêu chuẩn quốc tế.<br /> hoặc buôn bán nội tạng người, hoặc nếu<br /> - Cơ quan được ủy thác ở từng khu<br /> các nguồn lực (cơ quan, chuyên gia và<br /> vực pháp lý phải giám sát và chịu trách<br /> trung tâm cấy ghép) cung cấp tạng ghép<br /> cho BN không thường trú, làm hạn chế nhiệm về việc hiến tặng, phân bổ và ghép<br /> khả năng cung cấp dịch vụ ghép tạng cho nội tạng để đảm bảo tiêu chuẩn hóa, có<br /> người dân sở tại. truy xuất nguồn gốc, minh bạch, chất<br /> lượng, an toàn, công bằng và có sự tin<br /> - Tự cung - tự cấp hiến và ghép tạng:<br /> là đáp ứng nhu cầu ghép tạng của một tưởng của công chúng.<br /> quốc gia bằng cách sử dụng dịch vụ hiến - Tất cả cư dân thường trú của một<br /> tạng và ghép tạng bằng nguồn tạng hiến quốc gia phải có quyền tiếp cận công<br /> được cung cấp trong nước và nội tạng do bằng với các dịch vụ hiến và ghép tạng,<br /> người dân của họ hiến tặng, hoặc chia sẻ tạng ghép được lấy từ những người hiến<br /> nguồn tạng hiến với các nước khác trong tặng đã chết.<br /> khu vực pháp lý. - Tạng để ghép cần phải được phân<br /> - Tính trung lập tài chính trong hiến bổ một cách công bằng trong quốc gia<br /> tặng nội tạng: là người hiến tạng và gia hoặc khu vực pháp lý, phù hợp với quy<br /> đình họ không bị mất tiền, đồng thời cũng tắc khách quan, không phân biệt đối xử,<br /> không nhận tiền từ việc hiến tạng. có thể biện minh và theo các nguyên tắc<br /> NGUYÊN TẮC minh bạch, được hướng dẫn bởi tiêu<br /> chuẩn lâm sàng và chuẩn mực đạo đức.<br /> - Chính phủ cần xây dựng và thực hiện<br /> các chương trình tuyên truyền đạo đức và - Các chuyên gia y tế, các cơ sở y tế<br /> lâm sàng để phòng ngừa và điều trị các cần hỗ trợ ngăn chặn và giải quyết nạn<br /> bệnh suy tạng, phù hợp và đáp ứng nhu buôn bán nội tạng, buôn bán người vì<br /> cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện của các mục đích lấy nội tạng và du lịch ghép<br /> quần thể trong nước họ. tạng.<br /> <br /> 15<br /> t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018<br /> <br /> - Các chính phủ và chuyên gia y tế and combat trafficking in persons for the<br /> cần thực hiện những chiến lược để làm purpose of organ removal and trafficking in<br /> nản lòng và ngăn chặn cư dân thường trú human organs, endorsed in Resolution 71/33.<br /> của đất nước họ tham gia vào việc du lịch 8 September 2017, available at<br /> https://www.un.org/en/ga/search/view_doc.as<br /> ghép tạng.<br /> p?symbol=A/RES/71/322.<br /> - Các quốc gia nên cố gắng tự cung<br /> 6. Council of Europe. Convention for the<br /> tự cấp trong hiến tạng và ghép tạng. protection of Human rights and dignity of<br /> the human being with regard to the application<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO of biology and medicine: Convention<br /> 1. Shimazono Y. The state of the on Human rights and biomedicine (ETS No.<br /> international organ trade: A provisional picture 164). Oviedo. 4 April 97, available at<br /> based on integration of available information. https://www.coe.int/en/web/conventions/full-<br /> Bulletin of the World Health Organization. list//conventions/treaty/164.<br /> 2007, 85 (12), pp.955-962. 7. Council of Europe. Additional protocol<br /> 2. Steering Committee of the Istanbul to the convention on Human rights and<br /> Summit. Organ trafficking and transplant biomedicine concerning transplantation of<br /> tourism and commercialism: The Declaration organs and tissues of human origin (ETS No.<br /> of Istanbul. The Lancet. 5 Jul 2008, 372 186). Strasbourg. 1 May 2006, available at<br /> (9632), pp.5-6. https://www.coe.int/en/web/conventions/full-<br /> 3. Sixty-third World Health Assembly. WHO list/-/conventions/treaty/186.<br /> Guiding principles on human cell, tissue and 8. Council of Europe. Convention against<br /> organ transplantation, endorsed in Resolution trafficking in human organs (ETS No. 216).<br /> WHA63.22. 21 May 2010, available at Santiago de Compostela. 25 March 2015,<br /> http://www.who.int/transplantation/en/.<br /> available at https://www.coe.int/en/web/<br /> 4. United Nations General Assembly. conventions/full-list/-/conventions/treaty/216/.<br /> Protocol to prevent, suppress and punish<br /> 9. Participants in the International Summit<br /> trafficking in persons, especially women and<br /> on Transplant Tourism and Organ Trafficking.<br /> children, supplementing the United Nations<br /> The Declaration of Istanbul on Organ Trafficking<br /> Convention against transnational organized<br /> and transplant Tourism, convened by The<br /> crime, endorsed in Resolution 55/25. 15 Nov<br /> Transplantation Society and International<br /> 2000, available at http://www.unodc.org/<br /> documents/treaties/UNTOC/Publications/TOC Society of Nephrology in Istanbul, Turkey.<br /> %20Conv ention/TOCebook-e.pdf. April 30 through May 2, 2008. Clin J Am Soc<br /> Nephrol. Sep 2008, 3 (5), pp.1227-1231.<br /> 5. United Nations General Assembly.<br /> Strengthening and promoting effective 10. TTS, ISN. The Declaration of Istanbul on<br /> measures and international cooperation on Organ Trafficking and Transplant Tourism, edition<br /> organ donation and transplantation to prevent 2018. https://www.declarationofistanbul.org/.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br />