Ty thể

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ty thể là những nội bào quan có mặt ở trong tất cả các tế bào sống thường nằm trong chất tế bào. Đó là những thể nhỏ có kích thước khoảng vài m về chiều

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ty thể

Ty thể Ty thể là những nội bào quan có mặt ở trong tất cả các tế bào sống thường nằm trong chất tế bào. Đó là những thể nhỏ có kích thước khoảng vài m về chiều dài (0,5 - 7 m) và dưới 1 m về chiều dày. Hình dạng của ty thể khi nhìn dưới kính hiển vi quang học rất khác nhau: dạng hạt, que, sợi... Hình dạng của ty thể thường không cố định và thay đổi tùy thuộc vào điều kiện sinh lý của tế bào. Số lượng, kích thước và sự phân bố của ty thể trong các tế bào khác nhau và ở trạng thái sinh lý khác nhau thì không giống nhau. Trong tế bào non, đang hoạt động mạnh có số lượng ty thể rất lớn, còn trong những tế bào đã phân hóa rồi thì số
lượng ty thể ít hơn. Ty thể thường phân bố đều trong tế bào, nhưng cũng có khi chúng tập trung ở những chỗ nhất định (ví dụ: ty thể tập trung nhiều ở màng sinh chất ví ở đó cần cung cấp nhiều năng lượng để tăng cường hoạt động vận chuyển các chất - sự phân 14 bố này chứng tỏ chức năng của ty thể có liên quan đến sự chuyển hóa năng lượng của tế bào). a. Cấu trúc siêu hiển vi của ty thể Khi quan sát dưới kinh hiển vi điện tử, người ta thấy ty thể có cấu trúc rất phức tạp: chúng được bao ở phía ngoài bằng một lớp màng kép (gồm 2 lớp) có bề
dày tổng cộng từ 14 - 16 nm, giữa 2 lớp màng này là một chất trong suốt, bên trong là một khoảng chứa đầy chất dịch tương đối đặc, gọi là cơ chất hay chất nền (matric) cấu tạo bằng protein. Từ lớp màng bên trong nhô ra những tấm hình răng lược (crista) đâm vào khối chất lỏng ở giữa và chia nó thành nhiều ngăn hở. Thông thường các tấm răng lược này vuông góc với trục của ty thể, nhưng đôi khi cũng có thể nằm song song, chúng có thể đơn hoặc phân nhánh. Bao phủ màng ngoài của ty thể, màng mỏng ở bên trong phía nằm sát với chất nền và trên các tấm răng lược có những hạt cực nhỏ - gọi là hạt cơ sở hay ôcxixôm:
Đó là nơi tập trung nhiều enzim làm chất xúc tác trong quá trình oxy hóa và giải phóng năng lượng. b. Thành phần hóa học của ty thể Ty thể được cấu tạo bởi những hợp chất lipoprotein, trong đó protein chiếm 65 - 70%; lipid khoảng 25 - 30% và axit nucleic chiếm 2 - 3%. c. Chức năng sinh lý của ty thể Ty thể đóng vai trò rất quan trọng trong việc trao đổi năng lượng của tế bào và là trung tâm hô hấp của tế bào. Các axit béo hay đường được dùng làm nguyên liệu hô hấp. Giai đoạn oxy hóa đầu xảy ra ở ngoài ty thể, giai đoạn oxy hóa tiếp theo của axit piruvic được hình thành thì xảy ra trong ty thể. Các giai đoạn ấy xảy ra theo nhiều cấp
độ khác nhau với sự tham gia của rất nhiều enzyme. Năng lượng được giải phóng ra lập tức được liên kết lại trong các ty thể bằng cách tạo thành một hợp chất đặc biệt là ATP (Adenozintriphosphat - hợp chất cao năng có 3 mức năng lượng). Sự có mặt của ADN và ARN trong ty thể cho phép người ta đề ra giả thiết về sự tồn tại tính di truyền của chất tế bào và sự tham gia của ty thể trong việc tổng hợp các chất ARN và các protein đặc trưng. 2.2.4. Thể golgi (thể hình mạng) Thể golgi được tìm ra lần đầu tiên năm 1898, ở tế bào thần kinh động vật, sau này nhờ có kính hiển vi điện tử người ta đã khẳng định được thể golgi có ở tế bào thực vật.
a. Cấu tạo của bộ máy golgi : gồm có 2 phần - Một hệ thống màng kép hoặc các túi dẹt, kín nằm song song với nhau. Quan sát ở vị trị thẳng các túi này có dạng cong dấu phẩy hoặc dạng cong hình mạng 15 lưới, bề mặt của các màng này nhẵn, chiều dày của mỗi màng vào khoảng 60 - 70nm, chiều dày của mỗi túi vào khoảng 60 - 70nm; khoảng cách giữa các túi vào khoảng 20 - 50nm. Cũng như màng của các bào quan khác và của mạng lưới nội chất, màng của bộ máy golgi cấu tạo bởi những phân tử lipid và protein. - Các bóng nhỏ hay các không bào nhỏ nằm ở bên hông hoặc giữa các túi dẹt
(hay các cặp màng) một số không bào nhỏ mọc ra từ các cặp màng do sự nảy chồi, các bóng nhỏ này có cấu tạo giống không bào (đôi khi gọi là các không bào nhỏ) nhưng không liên quan đến không bào. b. Vai trò sinh lý của thể golgi Thể golgi có vai trò tiết một số sản phẩm được hình thành trong hoạt đông sống của tế bào như: nước, đường, các loại tinh dầu, pectin, các chất nhầy. Đầu tiên, những chất này được tích lũy lại trong các cấu trúc và được thải ra ngoài tế bào bằng những con đường riêng biệt. Những chất độc trong tế bào là sản phẩm của sự trao đổi chất hay ngẫu nhiên sinh ra trong tế bào được tích tụ lại trong thể golgi và
nhờ bộ máy này được bài tiết ra khỏi tế bào. Ngoài ra thể golgi còn giữ vai trò quan trọng trong việc tạo nên chất đệm của vách tế bào. Các chất bài tiết tụ lại trong những không bào nhỏ, các không bào này chuyển ra bề mặt của tế bào và ở đấy nó bị vỡ ra, nội chất của không bào bị rơi vào tế bào bên cạnh (hoặc các khoảng gian bào) hay vào môi trường bên ngoài, còn màng không bào ngăn cách không bào thì tham gia vào việc tạo nên màng nguyên sinh chất (plasmalema).