Ứng dụng công nghệ thông tin trong thi và ôn thi trắc nghiệm môn giải phẫu học trên nền tảng máy tính và thiết bị di động Android và IOS

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017<br /> <br /> ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG THI VÀ ÔN THI<br /> TRẮC NGHIỆM MÔN GIẢI PHẪU HỌC TRÊN NỀN TẢNG MÁY<br /> TÍNH VÀ THIẾT BỊ DI ĐỘNG ANDROID VÀ IOS<br /> Hồ Nguyễn Anh Tuấn*; Phạm Đăng Diệu*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: ứng dụng phần mềm EMPtest cải tiến trong tổ chức thi kết thúc lý thuyết môn giải<br /> phẫu. Xây dựng phần mềm trắc nghiệm giải phẫu trên nền tảng thiết bị di động sử dụng hệ điều<br /> hành Android và IOS. Phần mềm EMsPtest giúp đảm bảo tính khách quan, công bằng trong tổ<br /> chức thi, đảm bảo chức năng chạy trạm đối với hình thức thi lý thuyết. Tính năng hoán vị đề thi<br /> tăng tính đa dạng của bộ đề, hạn chế trao đổi, giúp phân hoá thí sinh. Phần mềm cải tiến giúp<br /> phân tích và đánh giá đề thi dễ dàng, nhanh chóng.<br /> Phần mềm trắc nghiệm giải phẫu có 2 phiên bản tương thích với hệ điều hành Android 4.0<br /> và IOS 7.0 trở lên. Ngân hàng câu hỏi tương đối lớn (2.500 câu), trong đó 300 câu có sử dụng<br /> hình ảnh. Phần mềm có nhiều tính năng như: ôn tập, thi thử trên giấy hoặc thi chạy trạm, hoán<br /> vị thứ tự câu trả lời, ghi nhớ các câu đã làm, thống kê các nội dung đã thực hiện, video clip<br /> hướng dẫn sử dụng. Các chức năng mở rộng như: phản hồi của người dùng, chia sẻ trực<br /> tuyến hoặc cung cấp các website hỗ trợ học tập trực tuyến. Phần mềm có giao diện khá, phần<br /> mềm soạn thảo câu hỏi nhẹ. Ngân hàng câu hỏi còn ít, chưa phù hợp với nhiều đối tượng.<br /> * Từ khóa: Phần mềm giải phẫu; Trắc nghiệm; Hoán vị đề thi; Android; IOS.<br /> <br /> Applying IT in Testing and Studying the Human Anatomy on the<br /> <br /> Computer and Smartphone in Phamngocthach University of Medicine<br /> Summary<br /> Objectives: To apply the human anatomy MCQ software in Android and IOS. The software<br /> has at least 2 versions for Android 4.0 and IOS 7.0. MCQ bank has approximately 2,500<br /> questions, including 300 questions with images. The software also has amazing functions such<br /> as: practice or demo test on paper or OSPE, randomize the options, stastistic process, tutorial<br /> video clip. The other functions: feedback, sharing on-line or e-learning websites. The software is<br /> so attracitve. The THquiz, making MCQ software is small capacity. The bank still has a lack of<br /> questions without a focus on many types of learners.<br /> * Keywords: Anatomy software; MCQs test; Android; IOS.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Câu hỏi trắc nghiệm khách quan (MCQ)<br /> ngày nay đã được nhiều trường đại học<br /> trên thế giới và trong nước sử dụng trong<br /> <br /> đánh giá kết quả học tập của người học<br /> [3]. Xu hướng ứng dụng công nghệ thông<br /> tin trong dạy và học nói chung cũng đã<br /> ảnh hưởng tích cực đến việc có nhiều<br /> phần mềm hỗ trợ cho công tác soạn thảo,<br /> <br /> * Trường Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Người phản hồi (Corresponding): Hồ Nguyễn Anh Tuấn (hnat1503@pnt.edu.vn)<br /> Ngày nhận bài: 30/07/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 06/09/2017<br /> Ngày bài báo được đăng: 10/09/2017<br /> <br /> 644<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017<br /> <br /> quản lý, tổ chức và đánh giá câu hỏi MCQ<br /> có thể kể ra như: phần mềm Hot<br /> Potatoes, Etestonline, Edquiz, G3T [2]...<br /> Ngôn ngữ của các sản phẩm khá đa dang<br /> từ PHP, ASPnet, DotNet, Flash, HTML<br /> [2]... Một số trường đại học đã tự trang bị<br /> cho mình các phần mềm nhằm hỗ trợ cho<br /> việc thi trắc nghiệm như: phần mềm Etest<br /> online của Đại học Lạc Hồng, phần mềm<br /> moodle trắc nghiệm của Đại hoc Y Dược<br /> TP Hồ Chí Minh, Trường Đại học Y Hà Nội,<br /> Đại học Y Cần Thơ, phần mềm trắc<br /> nghiệm HTML của Học viện Quân y…<br /> Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều phần mềm<br /> riêng của các Trường Đại học Y trong cả<br /> nước có tính bảo mật cao cùng với ngân<br /> hàng câu hỏi lớn. Thêm vào đó, đa số các<br /> phần mềm chỉ mới dừng lại ở phiên bản<br /> sử dụng trên máy tính cá nhân, chưa có<br /> nhiều phần mềm trắc nghiệm y khoa trên<br /> nền tảng các thiết bị di động [3]. Gần đây,<br /> nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Y<br /> Hà Nội đã cung cấp một phần mềm trắc<br /> nghiệm mô phôi trên hệ điều hành<br /> Android, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế<br /> [1]. Hiện nay, xu hướng sử dụng các thiết<br /> bị di động trong học tập đang dần trở nên<br /> phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam [4,<br /> 5, 11, 12]. Từ các lý do trên, chúng tôi<br /> tiến hành đề tài này nhằm bước đầu ứng<br /> dụng công nghệ thông tin trong cuộc cách<br /> mạng công nghiệp 4.0 tại trường đại học<br /> y với mục tiêu:<br /> - Triển khai hệ thống thi trắc nghiệm<br /> môn giải phẫu online bằng phần mềm<br /> EMPtest cải tiến với tính năng đánh giá<br /> chất lượng đề thi.<br /> - Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc<br /> nghiệm giải phẫu với cơ sở dữ liệu lớn<br /> (2.500 câu), trong đó có những câu hỏi<br /> hình ảnh.<br /> <br /> - Lập trình phần mềm trắc nghiệm trên<br /> thiết bị di động Android phiên bản 4.0 trở<br /> lên và IOS phiên bản 7.0 trở lên với nhiều<br /> tính năng: ôn tập, thi thử, thi trên giấy, thi<br /> chạy bàn, chia sẻ câu hỏi và hồi đáp ý<br /> kiến người dùng.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br /> Các sinh viên năm thứ nhất thi trắc<br /> nghiệm lý thuyết môn giải phẫu trên máy<br /> vi tính.<br /> Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm giải<br /> phẫu trong giáo trình giảng dạy [7, 8, 9].<br /> Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm của bộ<br /> môn.<br /> Ngân hàng đề thi trắc nghiệm của bộ<br /> môn.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> Thiết kế phần mềm ứng dụng.<br /> * Phương pháp thu thập:<br /> - Đối với phần mềm trắc nghiệm trên<br /> mạng LAN (Emptest cải tiến):<br /> + Giai đoạn 1: soạn thảo bộ câu hỏi<br /> trắc nghiệm (xây dựng ngân hàng câu hỏi).<br /> Đây là giai đoạn đầu tiên và quan<br /> trọng nhất để hệ thống EMP hoạt động.<br /> Sau khi hoàn thành câu hỏi và đáp án, bộ<br /> câu hỏi sẽ lưu trữ ở dạng tập tin câu hỏi<br /> nguồn (kho câu hỏi) và sử dụng để tạo<br /> các đề thi trắc nghiệm. Kho câu hỏi trắc<br /> nghiệm có thể sưu tập từ các nguồn tài<br /> liệu khác nhau của nhà nghiên cứu, từ<br /> mạng Internet hoặc từ những nguồn khác<br /> có đủ độ tin cậy. Việc soạn thảo câu hỏi<br /> thực hiện với sự trợ giúp của chương<br /> trình EDITOR.<br /> 645<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017<br /> <br /> + Giai đoạn 2: tạo đề kiểm tra. Trên cơ<br /> sở kho câu hỏi trắc nghiệm nguồn đã<br /> soạn thảo, chương trình EDITOR sẽ hỗ<br /> trợ việc tạo đề kiểm tra theo mục đích mà<br /> người ra đề đặt ra.<br /> + Giai đoạn 3: tổ chức kiểm tra. Có 3<br /> hình thức tổ chức kiểm tra trắc nghiệm:<br /> . Hình thức làm bài trên máy đơn: đề<br /> kiểm tra sẽ lưu trữ thành các tập tin đề thi<br /> trên máy tính và người sử dụng tùy chọn<br /> mã đề bất kỳ. Việc chấm điểm thực hiện<br /> trực tiếp trên máy đơn. Hình thức này có<br /> thể sử dụng trong các kỳ kiểm tra chính<br /> thức hoặc phục vụ cho việc tự học.<br /> . Hình thức làm bài trên máy qua<br /> Internet: đề thi sẽ được upload trên<br /> <br /> webserver dưới dạng HTML. Việc chấm<br /> điểm cũng thực hiện tự động trên máy và<br /> lưu trữ đầy đủ.<br /> . Làm bài trên giấy: đề kiểm tra được<br /> in sẵn trên giấy theo mẫu kèm theo bảng<br /> trả lời phát cho thí sinh.<br /> * Đối với phần mềm trắc nghiệm trên<br /> thiết bị di động (GP Quiz):<br /> Tham khảo các ưu và khuyết điểm của<br /> phần mềm trắc nghiệm trực tuyến hiện<br /> hành.<br /> Đánh giá câu hỏi trắc nghiệm, chuyển<br /> đổi mã hóa câu hỏi trắc nghiệm bằng<br /> phần mềm phù hợp với thiết bị dị động.<br /> - Phương pháp tiến hành: quy trình<br /> như sau:<br /> <br /> Hình 1: Quy trình tiến hành thiết kế phần mềm.<br /> * Phương tiện thu thập số liệu:<br /> Hệ thống phòng máy tính nối mạng<br /> LAN với cấu hình tối thiểu theo quy định<br /> (100 máy).<br /> 646<br /> <br /> Máy vi tính hệ điều hành Window<br /> phiên bản 7.0.<br /> Thiết bị di động sử dụng hệ điều hành<br /> Android phiên bản 4.0 trở lên và hệ điều<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017<br /> <br /> hành IOS phiên bản 7.0 trở lên, gồm cả<br /> điện thoại thông minh và máy tính bảng.<br /> * Phương pháp xử lý số liệu:<br /> Phần mềm EMPtest là phần mềm<br /> quản lý câu hỏi và thiết kế đề thi online<br /> mã nguồn mở.<br /> Phần mềm mã hóa câu hỏi, quản lý<br /> ngân hàng câu hỏi: viết bằng phần mềm<br /> DOT net, cung cấp miễn phí từ C++.<br /> IOS: viết bằng phần mềm Xcode 7,<br /> cung cấp miễn phí từ Apple.<br /> Android: viết bằng phần mềm Eclips,<br /> cung cấp miễn phí từ Google.<br /> Thiết kế giao diện: bằng phần mềm<br /> Sketch, được mua bản quyền sử dụng.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc<br /> nghiệm giải phẫu.<br /> Nội dung câu hỏi được trích xuất từ<br /> các nguồn có giá trị:<br /> - Trắc nghiệm theo vùng (theo bài<br /> giảng giải phẫu học của GS Nguyễn<br /> Quang Quyền) [7, 8]. Trắc nghiệm theo<br /> hệ (theo bài giảng giản yếu giải phẫu<br /> người, GS Nguyễn Quang Quyền và<br /> Phạm Đăng Diệu) [9].<br /> - Các đề thi trắc nghiệm: đề trắc<br /> nghiệm khối đại học, đề khối trung học<br /> cao đẳng, sau đại học.<br /> - Các phần trắc nghiệm khác: trắc<br /> nghiệm phẫu tích, trắc nghiệm theo tài<br /> liệu ôn thi USLM step 1, trắc nghiệm theo<br /> tài liệu “Case file” của McGraw Hill.<br /> Sử dụng phần mềm THquiz để nhập<br /> liệu, câu hỏi trắc nghiệm sau khi nhập<br /> xong sẽ lưu trữ dưới 2 định dạng: định<br /> dạng xml: phục vụ cho việc quản lý, bổ<br /> sung mở rộng ngân hàng câu hỏi (khi<br /> <br /> cần). Định dạng doc: phục vụ cho việc in<br /> ấn, đưa vào phần mã hóa dữ liệu trên<br /> thiết bị di động.<br /> * Ứng dụng phần mềm EMPtest trong<br /> tổ chức thi kết thúc học phần lý thuyết:<br /> Phần mềm được sử dụng trên hệ<br /> thống mạng LAN với 100 máy vi tính,<br /> 1 đợt thi tối đa 100 máy kết nối cùng với<br /> máy chủ.<br /> Không cần cài đặt phần mềm bên thứ 3,<br /> có thể chạy ổn định trên nền tảng hệ điều<br /> hành Windows.<br /> Có thể áp dụng cho câu hỏi có hình và<br /> câu hỏi có sử dụng âm thanh một cách dễ<br /> dàng.<br /> Chức năng hoán vị đề thi giúp tạo<br /> được 99 đề thi, chưa tính hoán vị phương<br /> án trả lời. Kết quả làm bài thông báo trực<br /> tiếp cho thí sinh sau khi hoàn tất bài thi.<br /> Tính năng phân bổ câu hỏi thi theo<br /> hình thức trạm giúp đảm bảo nguyên tắc<br /> thi chạy trạm tại bộ môn, giúp người học<br /> hạn chế trao đổi trong quá trình làm bài.<br /> Việc cài đặt thời gian giúp thu bài một<br /> cách đồng bộ, nhanh chóng, đồng thời<br /> tính năng sử dụng danh sách thi, giúp<br /> kiểm soát số lượng thí sinh một cách dễ<br /> dàng.<br /> * Xây dựng phần mềm trắc nghiệm<br /> trên nền tảng thiết bị di động:<br /> - Xây dựng cấu trúc phần mềm:<br /> Giao diện phần mềm gồm các nội<br /> dung chính như sau:<br /> + Phần luyện tập.<br /> + Phần thi thử.<br /> + Phần lịch sử.<br /> + Phần giới thiệu.<br /> + Phần liên hệ.<br /> 647<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017<br /> <br /> Hình 2: Giao diện phần mềm.<br /> Phần luyện tập: được chia làm 6 nhóm chính, gồm: phần chi trên; phần chi dưới;<br /> phần đầu mặt cổ; phần ngực; phần bụng; phần thần kinh.<br /> Khi người học chọn một phần luyện tập, các câu hỏi được bố trí theo hệ thống bài<br /> giảng của phần luyện tập đó tương ứng với giáo trình lý thuyết.<br /> Sau khi chọn phần nội dung cần luyện tập, người học sẽ bắt đầu trả lời các câu hỏi<br /> trắc nghiệm trong ngân hàng có sẵn.<br /> Các câu hỏi sẽ hiện ra theo thứ tự, tuy nhiên phần đáp án sẽ được hoán vị. Số<br /> lượng câu hỏi đã làm sẽ cập nhật theo tỷ lệ % mức độ hoàn thiện nội dung của phần<br /> luyện tập tương ứng.<br /> <br /> Hình 3: Các nội dung và cấu trúc của phần luyện tập.<br /> Phần thi thử: gồm 2 hình thức: chạy trạm - thi giấy.<br /> Người học chọn số câu hỏi muốn thi và phần kiến thức hoặc học phần muốn thi.<br /> Đối với hình thức thi chạy bàn (chạy trạm), mỗi lần sẽ hiện ra 03 câu hỏi trắc<br /> nghiệm, 5 lựa chọn với thời gian làm bài 1 phút 30 giây, sau khi hết thời gian hoặc<br /> người học đã chắc chắn về câu trả lời của mình sẽ chuyển qua 03 câu kế tiếp. Người<br /> học không thể quay trở lại 3 câu trước khi đã qua 3 câu sau. Khi hết thời gian làm bài<br /> sẽ tự động nộp bài và thông báo kết quả cho người học.<br /> 648<br /> <br />