Ứng dụng hàm sản xuất để nghiên cứu tăng trưởng kinh tế trong ngành thủy sản Việt Nam

Chia sẻ: Danh Tuong Vi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của bài viết này là nghiên cứu sự tăng trưởng kinh tế trong ngành thuỷ sản Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu là sử dụng hàm Cobb- Douglas, để miêu tả sự phụ thuộc giữa giá trị sản xuất thuỷ sản vào các nhân tố lao động và vốn đầu tư cho ngành thuỷ sản, giai đoạn 2000 - 2008.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng dụng hàm sản xuất để nghiên cứu tăng trưởng kinh tế trong ngành thủy sản Việt Nam

Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2010 THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC ỨNG DỤNG HÀM SẢN XUẤT ĐỂ NGHIÊN CỨU TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TRONG NGÀNH THỦY SẢN VIỆT NAM THE APPLICATION OF PRODUCTION FUNCTION TO THE STUDY OF THE ECONOMIC GROWTHS OF THE FISHERY INDUSTRY IN VIETNAM Nguyễn Văn Ngọc, Phan Thị Xuân Hương Khoa Kinh tế, Trường Đại học Nha Trang Tóm tắt Mục tiêu của bài viết này là nghiên cứu sự tăng trưởng kinh tế trong ngành thuỷ sản Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu là sử dụng hàm Cobb- Douglas, để miêu tả sự phụ thuộc giữa giá trị sản xuất thuỷ sản vào các nhân tố lao động và vốn đầu tư cho ngành thuỷ sản, giai đoạn 2000 - 2008. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tăng trưởng giá trị thuỷ sản có được chủ yếu là nhờ qui mô sản xuất tăng 2,30 lần và hiệu quả sản xuất tăng 1,89 lần. Trong các yếu tố đầu vào, vốn đầu tư đóng vai trò quan trọng. Khi tăng vốn đầu tư lên 1%, giá trị sản xuất sẽ tăng lên 0,77%, trong khi đó gia tăng số lượng lao động lên 1%, chỉ làm cho giá trị sản xuất tăng thêm 0,31%. Abstract The objective of this research is study the economic growth in the field of fisheries in Vietnam. Cobb-Douglas function has been used as research method, which describes the dependence between the value of seafood production factors labor and investment capital in the fishery for the period 2000 - 2008. Research results showed that the value of fisheries growth was mainly due to a production scale increased 2.30 times and production efficiency increased 1.89 times. In input factors, investment capita hasl played an important role. As investment had increased 1%, the production value increased to 0.77%, while the number of employees had increased 1%, the production value only increased 0.31%. I - ĐẶT VẤN ĐỀ định sản lượng sản xuất tối đa với số lượng mỗi Một trong những công cụ quan trọng nguồn lực cho trước, khi đó chỉ có các biện pháp nghiên cứu tăng tưởng kinh tế là hàm sản xuất. phối hợp hiệu quả các nguồn lực về mặt công Nó phản ánh bản chất của quá trình sản xuất sản nghệ để đảm bảo sản lượng sản xuất tối đa mới phẩm là kết quả tương tác giữa các yếu tố sản được tính. Bất kỳ sự hoàn thiện nào trong công xuất với nhau như: lao động (L), vốn (K), đất đai nghệ đều tạo điều kiện làm tăng năng suất lao và các nguồn lực tự nhiên khác (N). Đó là các động, làm xuất hiện hàm sản xuất mới. Các nhà nhân tố tuyệt đối của tăng trưởng kinh tế, thể kinh tế cố gắng thiết lập một cách chính xác hơn hiện dưới dạng phối hợp ở trình độ cao. Mối tác sự tác động của các nhân tố sản xuất lên sự động tương hỗ giữa chúng lên tổng sản lượng chuyển biến tổng sản phẩm quốc dân, nhờ phân sản xuất được miêu tả bằng phương trình sản chia chúng thành các phạm trù lao động, vốn và xuất đơn giản: Y = f (K, L, N). Hàm sản xuất xác đất đai. Nghiên cứu của các nhà khoa học khẳng 74 v TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2010 định rằng ảnh hưởng lớn nhất lên quá trình tăng thuế suất không thay đổi, nhu cầu về vốn sẽ trưởng là tiến bộ khoa học kỹ thuật, bao gồm sự tăng với một tỷ lệ tương ứng với tỷ lệ tăng dân tiến bộ của tri thức trong sản xuất và quản trị. số. Trong khi đó, định mức tiết kiệm, hỗ trợ tăng Tuy nhiên, trong ngắn hạn, ảnh hưởng này có trưởng kinh tế cần phải bằng tích số giữa khối thể xem như không đổi. lượng vốn với tốc độ tăng dân số. Mô hình tăng Ngành thủy sản Việt Nam trong thời gian trưởng kinh tế Robert Solow, với mục tiêu là trả qua đã có sự tăng trưởng vượt bậc. Trong giai lời câu hỏi: những nhân tố nào của cân bằng đoạn 2000 - 2008 giá trị sản xuất thuỷ sản có tốc tăng trưởng kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế độ tăng bình quân 20%/năm (theo giá thực tế), ở mức nào có thể cho phép nền kinh tế với các vốn đầu tư toàn xã hội vào ngành thủy sản tăng tham số của hệ thống kinh tế cho trước và khi 15.4%/năm, số lượng lao động làm việc trong đó thu nhập của người dân và sản lượng tiêu ngành tăng 7%/năm. Tuy nhiên, để biết ảnh dùng được tối ưu hóa như thế nào. Khi chia hàm hưởng của từng loại yếu tố sản xuất (vốn, lao sản xuất hai nhân tố cho số lượng lao động, R. động) ra sao, chúng có vai trò như thế nào trong Solow nhận được hàm sản xuất cho một đơn vị tăng trưởng của ngành cần thiết phải tiến hành lao động: y = f(k), trong đó k = K/L - mức trang bị một nghiên cứu bài bản. vốn cho một đơn vị lao động, y = Y/L - thu nhập II - CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP của một lao động. NGHIÊN CỨU Knut Wicksell là người đầu tiền đưa ra hàm Vấn đề tăng trưởng kinh tế được nghiên sản xuất, sau đó nó được kiểm định bằng dữ cứu trong nhiều công trình của các nhà kinh tế liệu thống kê bởi hai nhà kinh tế học người Mỹ là học nổi tiếng trên thế giới. Chẳng hạn, mô hình Charles Cobb và Paul Douglas trong công trình cân bằng động của Еvsey Domar dựa trên cơ nghiên cứu “Lý thuyết sản xuất”. Trong bài viết sở hàm sản xuất. Các nhân tố của nó không này, tác giả vận dụng hàm sản xuất để nghiên thay thế được lẫn nhau. Sự thay đổi cung và cứu tăng trưởng kinh tế trong ngành thuỷ sản Việt cầu được khảo sát chỉ trên thị trường thực tế, Nam trong giai đoạn 2000-2008, dựa trên số liệu trong điều kiện cân bằng, sự dư thừa nguồn thống kê lấy trên trang web của Tổng cục thống cung lao động và sự ổn định tương đối của chi kê Việt Nam. Hàm sản xuất có dạng như sau: Y = AKa Lb (1) phí các nhân tố sản xuất cho phép mở rộng sản xuất không làm thay đổi giá cả. Tăng trưởng đầu Trong đó: tư được xem xét dưới dạng một nhân tố tăng Y – Giá trị sản xuất của ngành thủy sản; trưởng duy nhất AS (Tổng cung) và AD (Tổng K – Vốn đầu tư vào ngành; cầu), còn năng suất biên của các nguồn lực là L – Số lượng lao động trong ngành thủy sản; đại lượng không đổi. Tăng trưởng kinh tế sẽ A – Hệ số phản ảnh trình độ phát triển công đạt cân bằng khi mức gia tăng tổng cung bằng nghệ; mức gia tăng tổng cầu α – Hệ số co giãn giá trị sản xuất (đầu ra) theo ∆AD = ∆AS. Vào cuối những năm 30 nhà kinh tế học người Anh Roy vốn; Harrod đã nghiên cứu bằng cách nào trong quá β – Hệ số co giãn giá trị sản xuất (đầu ra) theo trình tăng trưởng diễn ra sự tác động qua lại của lao động. lực lượng lao động, vốn và thu nhập bình quân Nếu tổng hệ số mũ (α +β) bằng 1, thì hàm đầu người. Theo R. Harrod, trong điều kiện tăng sản xuất Cobb- Douglas là hàm tuyến tính thuần dân số, khi tốc độ tiến bộ khoa học kỹ thuật và nhất, nghĩa là nó phản ánh hiệu suất không đổi TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG v 75 Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2010 khi thay đổi qui mô sản xuất. Nếu tổng hệ số để chạy mô hình hồi qui với phương pháp OLS mũ lớn hơn 1, hàm sản xuất phản ánh hiệu suất (Ordinary Least Square) để ước lượng các hệ tăng, nếu nhỏ hơn 1- phản ánh hiệu suất giảm. số α và β. Để ước lượng các hệ số α và β cho hàm sản xuất, cần viết lại phương trình (1) dưới dạng: lnY = lnA + a lnK + b lnL Tiếp theo sử dụng phần mềm SPSS 16.0 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN Sử dụng số liệu trong bảng 1 để xây dựng hàm sản xuất. Bảng 1. Số liệu thống kê về giá trị sản xuất thuỷ sản, vốn đầu tư và lao động trong ngành thuỷ sản, giai đoạn 2000 - 2008. Năm Giá trị, (tỷ đồng), Y Đầu tư, (tỷ đồng), K Lao động, (người), L lnY lnK lnL 2000 26 498,9 3 716 988 900 10.185 8.220 13.804 2001 32 198,8 2 513 1 082 900 10.380 7.829 13.895 2002 37 130,8 2 934 1 282 100 10.522 7.984 14.064 2003 43 464,5 3 143 1 326 300 10.680 8.053 14.098 2004 53 977,7 4 850 1 404 600 10.896 8.487 14.155 2005 63 549,2 5 670 1 482 400 11.060 8.643 14.209 2006 74 338,9 7 764 1 555 500 11.216 8.957 14.257 2007 89 509,7 8 567 1 634 500 11.402 9.056 14.307 2008 11 5527 9 665 1 684 300 11.657 9.176 14.337 Nguồn: Tổng hợp từ trang web của Cục thống kê Việt Nam http://www.gso.gov.vn Kết quả chạy mô hình hồi qui cho thấy: β - độ co giãn của giá trị đầu ra theo lao α=0,77, β=0,31, R = 0,99, Significance F = 000, động, bằng 0,31, nghĩa là khi tăng số lượng DW=1,318, các đại lượng thống kê t đều chỉ ra lao động lên 1% giá trị sản lượng sẽ tăng lên sự hiện diện tương đối tốt của các dữ liệu đầu 0,31%. 2 vào. Khi xây dựng mô hình, hệ số tự do Ln(A) bị Trong giai đoạn 2000-2008, α > β, do đó loại trừ, vì sự hiện diện của hệ số này làm giảm trong ngành thuỷ sản có sự gia tăng tiết kiệm về chất lượng của mô hình xét theo quan điểm lao động. Ngoài ra, vì (α + β) > 1 nghĩa là hàm thống kê. sản xuất có hiệu suất tăng dần theo quy mô. Giá Theo kết quả xây dựng mô hình, hàm sản xuất trong ngành thuỷ sản có dạng: Y=K 0.77 xL 0.31 Trong đó: α – độ co giãn của giá trị đầu ra theo vốn, bằng 0,77, nghĩa là khi tăng vốn đầu tư lên 1% giá trị sản lượng sẽ tăng lên 0,77%; 76 v TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG trị sản xuất của ngành thuỷ sản tăng với tỷ lệ cao hơn mức tăng của lao động và vốn đầu tư vào ngành. Trở lại với khảo sát tốc độ tăng trưởng giá trị thuỷ sản Việt Nam trong giai đoạn 2000 - 2008: Độ co giãn tương đối theo vốn và theo lao động tương ứng bằng: Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn a 0,7 b1 = −−−−− = −−−−−−−− = 0,713 a + b 0,7 + 0,31 ~ ~ lần ( Y =4,36), vốn đầu tư tăng 2.6 lần ( K =2,6), số lượng lao động trong ngành tăng 1,70 lần ~ ( L =1,70). Hiệu quả riêng của các nguồn lực tương ~ 4,36 Y EK = −− = 1,68 ~ = −−−− 2,6 K ~ 4,36 Y EK = −− = 2,56 ~ = −−−− 1,70 L 1-b1 E = E K x EL = 1,68 lần, hiệu quả sản xuất tăng 1,89 lần. Trong giai đoạn 1995-1999, hàm sản xuất trong ngành thủy sản có dạng: Y = K −0.112 x L1.670 . Giá trị sản xuất chỉ tăng 1,48 lần, trong khi vốn đầu tư trong giai đoạn này tăng 5,47 lần và số lượng lao động tăng 1,42 lần. Hiệu quả chung chỉ tăng 1,14 lần, qui mô sản xuất tăng 1,29 lần. Điều đáng nói là, giai đoạn 1995 - 1999 vai trò của lao động quan trọng hơn vốn đầu tư, nhưng giai đoạn kế tiếp 2000 - 2008 tình hình đã thay đổi ngược lại. Điều này phản ánh rõ nét bước Hiệu quả chung: b1 Như vậy, dựa trên cơ sở tính toán, tăng có được chủ yếu là nhờ qui mô sản xuất là 2,30 Trong giai đoạn phân tích, giá trị tăng 4,36 ~ b ~ 1-b M = K 1 x L 1 = 2,60.713 x 1,700.287 = 2,30 trưởng giá trị thuỷ sản trong giai đoạn phân tích b2 = 1 − 0.713 = 0.287 ứng bằng: Soá 1/2010 phát triển của ngành thuỷ sản Việt Nam. 0.713 x 2,56 0.287 = 1,89 Qui mô sản xuất: Mức tối đa khi thay thế lao động bằng vốn và vốn bằng lao động thể hiện ở bảng 2. Bảng 2. Mức tối đa khi thay thế lao động bằng vốn và vốn bằng lao động* Vốn, K (tỷ đồng) Lao động, L (người) Giá trị, Y (tỷ đồng) Mức tối đa khi thay lao động bằng vốn, SK Mức tối đa khi thay vốn bằng lao động, SL 49265,72 110000 150000 0,18031 5,54596 39961,96 185000 150000 0,08697 11,49884 34845,14 260000 150000 0,05396 18,53362 31465,00 335000 150000 0,03781 26,44515 29007,10 410000 150000 0,02848 35,10821 27110,13 485000 150000 0,02250 44,43643 25585,32 560000 150000 0,01839 54,36585 24322,87 635000 150000 0,01542 64,84671 23253,86 710000 150000 0,01319 75,83896 22332,49 785000 150000 0,01145 87,30949 21526,96 860000 150000 0,01008 99,23039 20814,37 935000 150000 0,00896 111,57771 20177,73 1010000 150000 0,00804 124,33064 19604,15 1085000 150000 0,00727 137,47086 19083,65 1160000 150000 0,00662 150,98215 18608,32 1235000 150000 0,00607 164,84996 18171,84 1310000 150000 0,00558 179,06117 TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG v 77 Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2010 17769,07 1385000 150000 0,00517 193,60390 17395,78 1460000 150000 0,00480 208,46728 17048,46 1535000 150000 0,00447 223,64137 16724,17 1610000 150000 0,00418 239,11699 16420,39 1685000 150000 0,00392 254,88568 16135,01 1760000 150000 0,00369 270,93957 15866,20 1835000 150000 0,00348 287,27132 * Giá trị sản xuất Y giả định tăng 30% so với năm 2008. Vốn, K tính theo phương trình Y = K 0.7 x L0.31 . Các đại lượng SK và SL được tính theo công thức: S = β . K và S = a . L . K L a L β K Dựa trên cơ sở tính toán của bảng 2 có thể xây dựng đồ thị đường đẳng lượng như sau (Hình 1). Hình 1. Đường đẳng lượng của ngành thủy sản Với số lượng lao động trong ngành thuỷ sản tăng thêm trong những năm gần đây khoảng 4 - 5%, thì để có giá trị sản xuất thuỷ sản tăng thêm 30% so với năm 2008, thì cần đầu tư một lượng vốn tăng thêm khoản 65%. Như vậy, hàm sản xuất là một quan điểm nền tảng cho phép nghiên cứu tăng trưởng kinh tế trên cơ sở các nguồn lực khan hiếm có sẵn. Kết quả nhận được khi nghiên cứu hàm sản xuất của ngành thủy sản là cơ sở để ra các quyết định liên quan đến phân bổ, phối hợp có hiệu quả các nguồn lực, đặt ra mục tiêu tăng trưởng hợp lý, đồng thời giúp ngành thủy sản đạt được mục tiêu trở thành ngành kinh tế trọng điểm của đất nước nhờ đầu tư đúng hướng. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đinh Phi Hổ (chủ biên). 2006. Kinh tế phát triển. NXB Thống kê. TP.Hồ Chí Minh. 2. Gromenko V.V. 2004. Toán kinh tế. NXB Moscow. 3. Zamkov O.O và các tác giả khác. 1997. Các phương pháp toán trong kinh tế. NXB Moscow. 4. http://www.gso.gov.vn: Trang web của Cục thống kê Việt Nam. 5. http://www.vasep.com.vn: Trang web của Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam. 78 v TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG