V.I. Lê - nin toàn tập - Tập 1: 1893 - 1894 - NXB. Chính trị Quốc gia

Chia sẻ: Nguyen Huy Binh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:440

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 76
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

V.I. Lê-nin toàn tập - Tập 1 tập hợp những tác phẩm của V.I. Lênin viết trong những năm 1893 - 1894. Nội dung chính của tập 1 đi sâu phân tích theo quan điểm mác-xit chế độ kinh tế - xã hội đất nước vào cuối thế kỷ XIX, xác định những nhiệm vụ cơ bản của cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và Đảng dân chủ - xã hội Nga, trong đó có nhiệm vụ phải thành lập một Đảng mác-xit ở Nga. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: V.I. Lê - nin toàn tập - Tập 1: 1893 - 1894 - NXB. Chính trị Quốc gia

V « s ¶ n t Ê t c ¶ c ¸ c n − í c, ® o µ n k Õ t l ¹ i! V.I. Lª-nin Toµn tËp 1
V.I. Lª-nin Toµn tËp TËp 1 1893 - 1894 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1974 10102−171 Л без бъявления 014 (01) 1974 V. I. Lª-nin (1780 - 1923)
lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22-4-1870 − 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lªnin - Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin - Toµn tËp,
VI Lêi tùa cho Toµn tËp VII tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70-80 thÕ kû XX. * * * TËp 1 cña bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp bao gåm nh÷ng t¸c Lêi tùa cho toµn tËp phÈm cña V. I. Lªnin viÕt trong nh÷ng n¨m 1893 - 1894. Theo quyÕt ®Þnh cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng Néi dung chÝnh cña tËp 1 ®i s©u ph©n tÝch, theo quan ®iÓm céng s¶n Liªn-x«, ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin m¸c-xÝt chÕ ®é kinh tÕ - x· héi ®Êt n−íc vµo cuèi thÕ kû XIX, x¸c trùc thuéc BCHT− §CSLX xuÊt b¶n Toµn tËp cña V. I. Lª- ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nin, gåm 55 tËp. giai cÊp c«ng nh©n vµ §¶ng d©n chñ - x· héi Nga, trong ®ã cã LÇn xuÊt b¶n thø nhÊt Toµn tËp cña V. I. Lª-nin ®· ®−îc nhiÖm vô ph¶i thµnh lËp mét ®¶ng m¸c-xÝt ë Nga. tiÕn hµnh theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi IX cña §¶ng, trong Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n thêi gian tõ 1920 ®Õn 1926 víi sè l−îng 20 tËp, gåm c¶ th¶y tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn 26 cuèn (cã 6 tËp gåm 2 phÇn mçi tËp), trong ®ã ®· in h¬n Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt 1500 t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin. LÇn xuÊt b¶n thø nhÊt Toµn b¶n b»ng tiÕng ViÖt. tËp cña V. I. Lª-nin cßn rÊt kh«ng ®Çy ®ñ: trong lÇn xuÊt b¶n PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng ®ã, cã nhiÒu bµi cña Lª-nin ®¨ng trong c¸c b¸o "Tia löa", øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy "Ng−êi v« s¶n", "Sù thËt", kh«ng ký tªn hoÆc ký biÖt hiÖu, ®· kh«ng ®−îc ®−a vµo; së dÜ nh− vËy lµ v× håi ®ã ch−a x¸c hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, ®Þnh ®−îc nh÷ng bµi Êy lµ cña Lª-nin. Trong lÇn xuÊt b¶n gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, ®ã, nhiÒu t¸c phÈm vµ th− tõ kh¸c cña Lª-nin còng kh«ng gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V. I. Lªnin. ®−îc ®−a vµo. Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; Chó LÇn xuÊt b¶n thø hai vµ thø ba (còng mét néi dung nh− thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa lÇn thø hai) Toµn tËp cña V. I. Lª-nin ®· ®−îc tiÕn hµnh M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi II c¸c X«-viÕt Liªn-x« vµ §¹i s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). héi XIII cña §¶ng, trong thêi gian tõ 1925 ®Õn 1932. Mçi Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ lÇn xuÊt b¶n gåm cã 30 tËp, trong ®ã ®· in h¬n 2700 t¸c Ých cho b¹n ®äc. phÈm cña V. I. Lª-nin. Song lÇn xuÊt b¶n thø hai vµ thø ba còng kh«ng ®−îc ®Çy ®ñ. Th¸ng 3 - 2005. LÇn xuÊt b¶n thø t− Toµn tËp cña V. I. Lª-nin ®−îc tiÕn hµnh theo quyÕt ®Þnh cña BCHT¦ §¶ng, trong nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia
VIII Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho toµn tËp IX n¨m 1941 vµ nh÷ng n¨m 1946 - 1950. LÇn xuÊt b¶n nµy giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t− b¶n", "Nhµ n−íc vµ c¸ch gåm 35 tËp (trong ®ã cã hai tËp th−) ®· ®¨ng c¶ th¶y m¹ng", "Nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña ChÝnh quyÒn x«- 2927 t¸c phÈm. So víi lÇn xuÊt b¶n thø ba th× lÇn thø t− viÕt", "C¸ch m¹ng v« s¶n vµ tªn ph¶n béi Cau-xky", "BÖnh Êu ®· ®−a vµo nhiÒu v¨n kiÖn míi (trong ®ã cã 62 v¨n kiÖn trÜ "t¶ khuynh" trong phong trµo céng s¶n", "Bµn vÒ thuÕ ®−îc ®¨ng lÇn ®Çu tiªn). Khi chuÈn bÞ cho lÇn xuÊt b¶n l−¬ng thùc", "Bµn vÒ chÕ ®é hîp t¸c", v. v... Trong lÇn xuÊt thø t−, v¨n b¶n cña tÊt c¶ c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin b¶n nµy, cã in nh÷ng bµi cña V. I. Lª-nin ®· ®¨ng trªn c¸c ®Òu ®−îc ®èi chiÕu l¹i víi b¶n gèc, nhê vËy ®· söa ®−îc b¸o "Tia löa", "TiÕn lªn", "Ng−êi v« s¶n", "Ng−êi d©n chñ - x· mét sè ®iÓm sai lÇm vµ kh«ng chÝnh x¸c trong viÖc dß héi", "Sù thËt", trong c¸c t¹p chÝ vµ v¨n tËp b«n-sª-vÝch, còng ®äc nh÷ng b¶n th¶o cña V. I. Lª-nin, còng nh− nh÷ng lçi nh− nh÷ng bµi b¸o vµ pháng vÊn ®¨ng trªn c¸c b¸o chÝ Nga in sai trong nh÷ng lÇn xuÊt b¶n tr−íc. NhiÒu t¸c phÈm in trong lÇn xuÊt b¶n thø t−, lµ theo ®óng nh÷ng b¶n míi, vµ n−íc ngoµi; cã in nh÷ng b¸o c¸o vµ diÔn v¨n cña V.I. Lª- chÝnh x¸c h¬n vµ ®Çy ®ñ h¬n, ch¼ng h¹n nh− in theo b¶n nin t¹i c¸c ®¹i héi vµ c¸c héi nghÞ ®¹i biÓu cña §¶ng, t¹i ®¹i th¶o chø kh«ng theo b¶n ®· in, in theo b¶n tèc ký chø héi c¸c X«-viÕt, ®¹i héi Quèc tÕ céng s¶n, nh÷ng lêi ph¸t kh«ng theo t−êng thuËt v¾n t¾t trªn b¸o. Mét tËp tra cøu biÓu t¹i c¸c phiªn häp cña c¸c c¬ quan l·nh ®¹o trung −¬ng gåm hai cuèn ®· ®−îc Ên hµnh cho toµn bé lÇn xuÊt b¶n; cña §¶ng, t¹i c¸c cuéc häp vµ mÝt-tinh quÇn chóng; ngoµi ra trong tËp ®ã, cã nh÷ng b¶n chØ dÉn vÊn ®Ò theo vÇn ch÷ cßn in nh÷ng tê truyÒn ®¬n, b¶n tuyªn bè, lêi kªu gäi, nh÷ng c¸i vµ mét sè b¶n chØ dÉn kh¸c. v¨n kiÖn cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh, dù ¸n nghÞ quyÕt, nh÷ng Tuy nhiªn, trong lÇn xuÊt b¶n thø t−, cßn thiÕu mét sè s¾c lÖnh, lêi chµo mõng do V. I. Lª-nin th¶o, nh÷ng th− tõ, v¨n kiÖn vµ nhiÒu tµi liÖu chuÈn bÞ, ®· tõng ®−îc ®¨ng råi ®iÖn v¨n, bót ký ghi chÐp ®µm tho¹i qua ®−êng d©y trùc hoÆc ch−a ®¨ng. ThÓ theo nguyÖn väng cña nh÷ng ng−êi ®Æt tiÕp, nh÷ng b¶n tù khai vµ nh÷ng tµi liÖu kh¸c. mua b¶n in thø t−, ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin Bªn c¹nh nh÷ng t¸c phÈm ®· viÕt xong råi, trong Toµn tËp ®· Ên hµnh thªm 10 tËp bæ sung cho lÇn xuÊt b¶n Êy. cßn in c¶ nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ: nh÷ng dµn bµi, b¶n tãm Trong Toµn tËp cña V. I. Lª-nin − lÇn nµy lµ lÇn xuÊt t¾t, s¬ th¶o, nh÷ng ghi chó, nh÷ng ®iÓm bæ chÝnh cho c¸c v¨n b¶n thø n¨m nh÷ng t¸c phÈm cña Lª-nin − cã ®−a vµo kiÖn do nh÷ng t¸c gi¶ kh¸c viÕt, còng nh− nh÷ng nhËn xÐt vµ tÊt c¶ nh÷ng tµi iÖu ®· in trong c¸c lÇn xuÊt b¶n thø ba ghi chó cña V. I. Lª-nin trong c¸c s¸ch lín vµ nhá vµ bµi b¸o vµ thø t−, gåm trªn 3000 v¨n kiÖn. Trong Toµn tËp, theo cña c¸c t¸c gi¶, nh÷ng ®o¹n trÝch tõ c¸c s¸ch, t¹p chÝ vµ b¸o. thø tù thêi gian, ®· ®−a vµo nh÷ng t¸c phÈm thiªn tµi Trong Toµn tËp cã in "Bót ký triÕt häc", "Bót ký vÒ chñ cña Lª-nin: "Nh÷ng "ng−êi b¹n d©n" lµ thÕ nµo vµ hä ®Êu nghÜa ®Õ quèc" cïng víi nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ cho t¸c tranh chèng nh÷ng ng−êi d©n chñ − x· héi ra sao?", "Sù ph¸t phÈm "Chñ nghÜa ®Õ quèc, giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga", "Lµm g×?", "Mét b−íc tiÕn, t− b¶n" vµ bót ký "Chñ nghÜa M¸c bµn vÒ nhµ n−íc" gåm hai b−íc lïi", "Hai s¸ch l−îc cña ®¶ng d©n chñ − x· nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ cho cuèn "Nhµ n−íc vµ c¸ch m¹ng". héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ", "Chñ nghÜa duy vËt vµ chñ SÏ ®−îc xuÊt b¶n thµnh s¸ch bæ sung cho Toµn tËp nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n", "Chñ nghÜa ®Õ quèc, nµy: nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ cho t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin
X Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho Toµn tËp XI "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga", "Nh÷ng tµi liÖu Trong Toµn tËp nµy, nhiÒu v¨n kiÖn vÒ cuéc C¸ch m¹ng vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt", b¶n tãm t¾t do V. I. Lª-nin ghi khi d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai vµ cuéc C¸ch m¹ng x· héi chñ Ng−êi nghiªn cøu bèn tËp th− trao ®æi gi÷a C.M¸c vµ Ph. nghÜa th¸ng M−êi ®−îc ®¨ng lÇn ®Çu: nh÷ng tµi liÖu chuÈn ¡ng-ghen xuÊt b¶n b»ng tiÕng §øc håi n¨m 1913. bÞ cho lêi ph¸t biÓu t¹i héi nghÞ cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch So s¸nh nh÷ng lÇn xuÊt b¶n tr−íc, lÇn xuÊt b¶n thø n¨m ®· ë cung ®iÖn Ksª-xin-xcai-a trong ®ªm mång 3 r¹ng ngµy ®−îc bæ sung thªm nh÷ng tµi liÖu míi thuéc thêi kú "Tia löa" − mång 4 th¸ng T− n¨m 1917, b¶n tiÓu sö tù thuËt viÕt dë ®ã lµ nh÷ng th− tõ cña V. I. Lª-nin göi G.V.Plª-kha-nèp, B.M. dang, b¶n tãm t¾t nghÞ quyÕt vÒ nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ ®Ó Cr¬-ghi-gia-nèp-xki, X.I vµ I. I. R¸t-tsen-c«, V. §. B«n-ts¬ - Bru- ®Êu tranh chèng t×nh tr¹ng kinh tÕ ®æ n¸t, nh÷ng th−, v. v.. ª-vÝch, cïng mét sè kh¸ nhiÒu nh÷ng v¨n kiÖn míi cña Lª-nin Nh÷ng v¨n kiÖn míi, thuéc thêi kú ChÝnh quyÒn x«-viÕt thuéc thêi kú ngay tr−íc vµ trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo Toµn tËp, cã mét tÇm quan träng nhÊt, trong sè ®ã cã mét sè tµi liÖu cña §¹i héi III cña §¶ng. lín lao. Mét sè kh¸ nhiÒu nh÷ng v¨n kiÖn Êy ph¶n ¸nh ho¹t Mét sè v¨n kiÖn lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo Toµn tËp, nªu ®éng cña V. I. Lª-nin trong viÖc l·nh ®¹o nÒn kinh tÕ quèc râ sù ho¹t ®éng cña V. I. Lª-nin trong nh÷ng n¨m ph¶n ®éng d©n, ph¶n ¸nh viÖc V. I. Lª-nin khëi th¶o ra nh÷ng nguyªn lý vµ trong thêi kú cao trµo c¸ch m¹ng míi cña phong trµo c¬ b¶n cña viÖc qu¶n lý kiÕn thiÕt kinh tÕ. Trong Toµn tËp cã c«ng nh©n. Chñ yÕu ®ã lµ nh÷ng th− tõ göi G.V. Plª-kha- in, ch¼ng h¹n, c¸c ®Ò c−¬ng cña t¸c phÈm næi tiÕng "Nh÷ng nèp, V.A.C¸c-pin-xki, Ph. A. Rèt-stanh, L. T−-sca vµ nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t cña ChÝnh quyÒn x«-viÕt", trong ®ã V. I. ng−êi kh¸c. Qua ®ã ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña V. I. Lª-nin Lª-nin ®· th¶o ra c−¬ng lÜnh x©y dùng chñ nghÜa x· héi, ®· chèng ph¸i thñ tiªu ®Ó gi÷ g×n vµ cñng cè ®¶ng, ®Êu tranh gi¶i thÝch râ tÇm quan träng cña n¨ng suÊt lao ®éng vµ cña thi chèng nh÷ng ®éng dao t− t−ëng vµ nh÷ng lÖch l¹c xa rêi chñ ®ua x· héi chñ nghÜa. Trong c¸c t¸c phÈm ®ã vµ nh÷ng t¸c nghÜa M¸c. phÈm kh¸c, V. I. Lª-nin ®· v¹ch ra mét c¸ch toµn diÖn nguyªn Trong Toµn tËp cña V. I. Lª-nin, cã in nhiÒu tµi liÖu míi vÒ t¾c tËp trung d©n chñ trong viÖc l·nh ®¹o x©y dùng kinh tÕ. c¸c vÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ d©n téc: nh÷ng th−, dµn bµi, nh÷ng ghi Trong mét sè v¨n kiÖn, V. I. Lª-nin ®· chØ râ sù cÇn thiÕt ph¶i chó trªn c¸c s¸ch ®· ®äc, nh÷ng ®o¹n trÝch tõ c¸c s¸ch víi nghiªn cøu kinh nghiÖm ®Þa ph−¬ng, ph¶i phæ biÕn vµ phæ nh÷ng nhËn xÐt kÌm theo, nh÷ng b¶n tæng hîp thèng kª, v. v.; cËp kinh nghiÖm ®ã, ®· nªu râ lµ ph¶i dïng nh÷ng ph−¬ng trong sè ®ã cã nhiÒu tµi liÖu míi ®−îc c«ng bè lÇn ®Çu. ph¸p nµo ®Ó c¶i tiÕn c«ng t¸c. Trong lÇn xuÊt b¶n nµy, cã mét sè v¨n kiÖn míi thuéc NhiÒu v¨n kiÖn míi nãi vÒ ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ thêi kú cuéc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt: dµn bµi quyÓn n−íc x«-viÕt. Nh÷ng v¨n kiÖn ®ã ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh s¸ch nhá ch−a viÕt "ChiÕn tranh ¢u ch©u vµ chñ nghÜa x· héi cña V. I. Lª-nin chèng chñ nghÜa quan liªu, nh»m tinh gi¶n ¢u ch©u", nh÷ng tµi liÖu vÒ Héi nghÞ Xim-mÐc-van, mét sè vµ gi¶m bít chi phÝ cña bé m¸y nhµ n−íc, t¨ng c−êng mèi kh¸ nhiÒu th−. TÊt c¶ nh÷ng v¨n kiÖn ®ã ph¶n ¸nh cuéc ®Êu liªn hÖ cña nã víi nh©n d©n vµ thu hót c¸c tÇng líp lao tranh cña V. I. Lª-nin chèng chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa, ®éng réng r·i nhÊt tham gia qu¶n lý nhµ n−íc, nh»m lµm chèng chñ nghÜa x· héi - s«-vanh vµ chñ nghÜa ph¸i gi÷a, cho cho ph¸p luËt x«-viÕt ®−îc tu©n thñ nghiªm chØnh. Trong sù ®oµn kÕt quèc tÕ cña c«ng nh©n. Toµn tËp cã in "Dù th¶o ®iÓm thø ba trong phÇn chÝnh
XII Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho Toµn tËp XIII trÞ chung cña c−¬ng lÜnh (viÕt cho Uû ban dù th¶o c−¬ng lÜnh ®Ò c¸c d©n téc hay lµ "sù tù trÞ ho¸"". Nh÷ng v¨n kiÖn ®ã ®i cña §¹i héi VIII cña §¶ng)", trong ®ã V. I. Lª-nin chØ rÊt râ liÒn víi nh÷ng t¸c phÈm cuèi cïng cã ý nghÜa c−¬ng lÜnh cña rµng b¶n chÊt cña nÒn d©n chñ x«-viÕt, v« s¶n, thùc sù nh©n V. I. Lª-nin: "Nh÷ng trang nhËt ký", "Bµn vÒ chÕ ®é hîp t¸c", d©n, sù kh¸c biÖt c¨n b¶n cña nã víi nÒn d©n chñ t− s¶n. "VÒ cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ta", "Chóng ta ph¶i c¶i tæ Ban Nh÷ng v¨n kiÖn míi thuéc thêi kú cuéc can thiÖp vò thanh tra c«ng n«ng nh− thÕ nµo", "Thµ Ýt mµ tèt". trang cña n−íc ngoµi vµ cuéc néi chiÕn, nªu bËt sù ho¹t ®éng Nh÷ng v¨n kiÖn lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo Toµn tËp V. I. lín lao cña V. I. Lª-nin, víi t− c¸ch lµ Chñ tÞch Héi ®ång Lª-nin, vÒ khèi l−îng tÝnh ra kho¶ng 20 tËp. Nh÷ng v¨n kiÖn quèc phßng c«ng n«ng, sù quan t©m kh«ng mÖt mái cña nµy do ®−îc in trong c¸c v¨n tËp Lª-nin, trong c¸c t¹p chÝ vµ Ng−êi ®Õn viÖc cñng cè Hång qu©n, ®Õn viÖc ®éng viªn mäi b¸o, nªn t−¬ng ®èi Ýt ®−îc ®éc gi¶ biÕt ®Õn. ViÖc ®−a nh÷ng lùc l−îng ®Ó ®Ëp tan bän can thiÖp vµ bän ph¶n c¸ch m¹ng v¨n kiÖn ®ã vµo Toµn tËp lµm cho quÇn chóng réng r·i cã trong n−íc, nªu bËt sù l·nh ®¹o cña Lª-nin trong viÖc v¹ch ®iÒu kiÖn nghiªn cøu h¬n. ra nh÷ng kÕ ho¹ch vµ nh÷ng chØ thÞ vÒ chiÕn l−îc qu©n sù. Trong lÇn xuÊt b¶n nµy, tÊt c¶ nh÷ng v¨n kiÖn cña Lª-nin Mét sè v¨n kiÖn lÇn ®Çu tiªn ®−îc in trong Toµn tËp bao ®Òu ®−îc xÕp theo thø tù thêi gian. gåm luËn chøng cña V. I. Lª-nin vÒ nh÷ng nguyªn t¾c chung ChØ trõ mét sè tr−êng hîp, khi thÊy cÇn duy tr× tÝnh chÊt sèng hoµ b×nh gi÷a c¸c n−íc cã chÕ ®é chÝnh trÞ vµ x· héi toµn vÑn vµ mèi liªn hÖ h÷u c¬ gi÷a t¸c phÈm viÕt vµo nh÷ng kh¸c nhau, nªu râ sù l·nh ®¹o cña Ng−êi ®èi víi chÝnh s¸ch thêi gian kh¸c nhau mµ th«i. Trong c¸c tËp th× tÊt c¶ c¸c tµi ®èi ngo¹i cña nhµ n−íc x«-viÕt, cuéc ®Êu tranh tr−íc sau liÖu ®Òu ®−îc s¾p xÕp theo ngµy th¸ng viÕt ra chóng (diÔn nh− mét v× nÒn hoµ b×nh, v× sù cñng cè nh÷ng mèi liªn hÖ v¨n vµ b¸o c¸o th× xÕp theo ngµy th¸ng ph¸t biÓu); cßn giao dÞch víi tÊt c¶ c¸c n−íc. nh÷ng v¨n kiÖn mµ ngµy th¸ng viÕt ra kh«ng x¸c minh ®−îc th× xÕp theo ngµy th¸ng c«ng bè. Nh÷ng ®Ò c−¬ng vµ b¶n Nh÷ng tµi liÖu vÒ phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ chiÕm tãm t¾t cña Lª-nin khi viÕt c¸c t¸c phÈm, ch¼ng h¹n c¸c ®Ò mét vÞ trÝ lín trong Toµn tËp. Trong lÇn xuÊt b¶n nµy, lÇn c−¬ng bµi "VÒ quyÒn d©n téc tù quyÕt", c¸c ®Ò c−¬ng t¸c ®Çu tiªn in: ®Ò c−¬ng bµi "VÒ nh÷ng nhiÖm vô cña Quèc tÕ phÈm "Chñ nghÜa ®Õ quèc vµ sù ph©n liÖt trong phong trµo III", ®Ò c−¬ng b¸o c¸o t¹i §¹i héi II cña Quèc tÕ céng s¶n vÒ x· héi chñ nghÜa" ®Òu ®−îc ®−a vµo nh÷ng tËp cã in nh÷ng t×nh h×nh quèc tÕ vµ nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña Quèc tÕ t¸c phÈm Êy, ë mét môc ®Æc biÖt cña tËp, d−íi ®Çu ®Ò chung céng s¶n, nh÷ng v¨n kiÖn cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña §¹i lµ "Tµi liÖu chuÈn bÞ". héi III cña Quèc tÕ céng s¶n, "Nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt cña Th− tÝn (th−, ®iÖn b¸o, mÖnh lÖnh, chØ thÞ, th− vµi dßng, v. luËn c−¬ng vÒ mÆt trËn thèng nhÊt", v. v.. v.) ®−îc tËp hîp thµnh nh÷ng tËp ®Æc biÖt vµ in vµo cuèi Trong Toµn tËp V. I. Lª-nin, cã in nh÷ng v¨n kiÖn v« Toµn tËp. C¸c th− tõ cña V. I. Lª-nin göi cho nh÷ng ng−êi cïng quan träng mµ Lª-nin ®· ®äc cho th− ký ghi håi th¸ng th©n ®−îc tËp hîp thµnh mét tËp riªng. Ch¹p 1922 - th¸ng Giªng 1923: "Th− göi §¹i héi", næi Trong mét sè tËp cña Toµn tËp V. I. Lª-nin, cã phÇn phô tiÕng víi tªn gäi lµ "Di chóc", nh÷ng th− "VÒ viÖc trao cho lôc, phÇn nµy gåm nh÷ng ®¬n tõ vµ nh÷ng tµi liÖu kh¸c cã Uû ban kÕ ho¹ch nh÷ng chøc n¨ng lËp ph¸p", vµ "VÒ vÊn tÝnh chÊt tiÓu sö.
XIV Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho Toµn tËp XV §Ó ®¨ng vµo Toµn tËp, v¨n b¶n c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª- céng s¶n. Trong c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin, − ng−êi tæ nin mét lÇn n÷a ®· ®−îc ®èi chiÕu víi c¸c b¶n gèc: nh÷ng chøc vµ l·nh tô cña §¶ng céng s¶n Liªn-x«, ng−êi s¸ng lËp ra b¶n th¶o cña Lª-nin; c¸c t¸c phÈm ®· ®−îc xuÊt b¶n, do tù nhµ n−íc x· héi chñ nghÜa x«-viÕt, − häc thuyÕt vÜ ®¹i cña chñ tay Ng−êi chuÈn bÞ ®Ó ®−a in; nh÷ng bµi ®· ®−îc ®¨ng trªn nghÜa M¸c ®· ®−îc ph¸t triÓn h¬n n÷a trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¸c b¸o vµ t¹p chÝ håi sinh thêi Ng−êi; nh÷ng b¶n ghi tèc ký lÞch sö míi − trong thêi ®¹i chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸ch m¹ng v« do Ng−êi chØnh lý, v. v.. Nh÷ng t¸c phÈm mµ V. I. Lª-nin s¶n, trong thêi ®¹i qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa viÕt b»ng tiÕng n−íc ngoµi th× ®−îc in theo thø tiÕng cña céng s¶n. C¶ ba bé phËn cÊu thµnh cña chñ nghÜa M¸c ®Òu nguyªn b¶n vµ theo b¶n dÞch ra tiÕng Nga. ®−îc ph¸t triÓn h¬n n÷a trong c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin: KÌm theo Toµn tËp, cßn cã phÇn tham kh¶o khoa häc gióp triÕt häc, chÝnh trÞ kinh tÕ häc, lý luËn chñ nghÜa céng s¶n khoa ®éc gi¶ trong viÖc nghiªn cøu c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin: lêi häc. V. I. Lª-nin ®· lµm phong phó chñ nghÜa M¸c b»ng nh÷ng tùa chung cho Toµn tËp; lêi tùa cho tõng tËp cã phÇn nhËn ®Þnh kÕt luËn vµ nh÷ng luËn ®iÓm míi, ®· ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng tãm t¾t bèi c¶nh lÞch sö trong ®ã c¸c t¸c phÈm ®· ra ®êi, còng t¹o chñ nghÜa M¸c ¸p dông vµo thêi ®¹i lÞch sö míi, phï hîp nh− cã phÇn tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nh÷ng t− t−ëng víi nh÷ng nhiÖm vô míi ®Æt ra tr−íc giai cÊp c«ng nh©n vµ chñ yÕu cña V. I. Lª-nin chøa ®ùng trong c¸c t¸c phÈm ®ã. Tµi ®¶ng cña nã trong thêi kú ®ã. Trong c¸c tr−íc t¸c bÊt hñ cña liÖu tham kh¶o cßn bao gåm c¶ phÇn th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña m×nh, V.I. Lª-nin ®· gi¶i ®¸p tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n mµ V. I. Lª-nin thuéc vµo thêi kú t−¬ng øng víi tõng tËp; bao gåm thêi ®¹i lÞch sö míi ®· ®Æt ra cho giai cÊp v« s¶n quèc tÕ. c¶ phÇn chó thÝch vÒ c¸c biÕn cè lÞch sö, vÒ mét sè sù kiÖn, vÒ c¸c V. I. Lª-nin ®· x©y dùng nªn mét häc thuyÕt hoµn chØnh vÒ c¬ quan ng«n luËn v. v.; phÇn chØ dÉn tªn ng−êi cã kÌm theo tiÓu ®¶ng, vÒ vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng, vÒ c¸c nguyªn lý tæ chøc, sö s¬ l−îc cña nh÷ng nh©n vËt ®· nªu trong s¸ch vµ phÇn chØ chÝnh trÞ vµ t− t−ëng cña ®¶ng, vÒ chiÕn l−îc vµ s¸ch l−îc, vÒ dÉn c¸c nguån tµi liÖu ®· ®−îc V. I. Lª-nin trÝch dÉn vµ nh¾c tíi. ®−êng lèi cña ®¶ng; Ng−êi ®· v¹ch ra nguyªn t¾c quèc tÕ Nh÷ng chó thÝch ë cuèi trang lµ nh÷ng ®o¹n dÞch v¨n b¶n trong viÖc x©y dùng mét ®¶ng v« s¶n. Ng−êi lu«n lu«n nhÊn b»ng tiÕng n−íc ngoµi, lµ nh÷ng chó dÉn s¸ch b¸o ®−îc nh¾c m¹nh r»ng: kh«ng cã sù l·nh ®¹o cña mét ®¶ng m¸c-xÝt kiÓu ®Õn hay ®−îc trÝch dÉn trong t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin, vµ lµ míi, ®−îc vò trang b»ng lý luËn c¸ch m¹ng tiªn tiÕn th× giai nh÷ng ®iÒu kh¶o dÞ cã ý nghÜa quan träng h¬n c¶. cÊp c«ng nh©n kh«ng thÓ hoµn thµnh ®−îc sø mÖnh lÞch sö Nh÷ng ®Çu ®Ò c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin do Ban biªn cña m×nh lµ ng−êi x©y dùng x· héi míi, céng s¶n chñ nghÜa. tËp ®Æt ra th× ®Òu ®−îc ®¸nh dÊu b»ng mét hoa thÞ. C¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin cho ta thÊy cuéc ®Êu tranh kh«ng mÖt mái cña Ng−êi cho sù thèng nhÊt, nhÊt trÝ vµ sù * * trong s¹ch cña hµng ngò ®¶ng, cho mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a * ®¶ng víi quÇn chóng, cho kû luËt hÕt søc nghiªm ngÆt cña C¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin lµ kho tµng t− t−ëng v« ®¶ng, nh»m thùc hiÖn tr−íc sau nh− mét c¸c quy t¾c sinh gi¸, lµ nguån tri thøc thËt lµ v« tËn vÒ nh÷ng quy luËt ph¸t ho¹t cña ®¶ng vµ c¸c nguyªn t¾c l·nh ®¹o cña ®¶ng, mµ triÓn cña x· héi, vÒ nh÷ng con ®−êng x©y dùng chñ nghÜa nguyªn t¾c chñ yÕu lµ tÝnh tËp thÓ.
XVI Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho Toµn tËp XVII V. I. Lª-nin lµ ng−êi ®Çu tiªn ®· ph©n tÝch chñ nghÜa ®Õ cã rÊt nhiÒu h×nh thøc chÝnh trÞ kh¸c nhau cña chuyªn chÝnh v« quèc mét c¸ch s©u s¾c theo quan ®iÓm m¸c-xÝt, coi ®ã lµ giai s¶n, tuú theo nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña c¸c n−íc kh¸c ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t− b¶n. Ng−êi ®· v¹ch ra nh÷ng nhau. §iÒu tiªn ®o¸n ®ã ®· ®−îc chÝnh thÓ ë c¸c n−íc trong m©u thuÉn kh«ng thÓ nµo gi¶i quyÕt ®−îc cña chñ nghÜa ®Õ phe x· héi chñ nghÜa chøng thùc mét c¸ch hÕt søc rùc rì. quèc. Ng−êi chØ râ r»ng sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n V. I. Lª-nin ®· v¹ch ra c−¬ng lÜnh x©y dùng chñ nghÜa x· héi trong giai ®o¹n ®ã mang tÝnh chÊt hÕt søc kh«ng ®Òu, nh¶y ë Liªn-x«, Ng−êi ®· ®−a ra nh÷ng lêi chØ gi¸o chñ yÕu nãi vÒ vät, vµ rót ra mét kÕt luËn cã ý nghÜa lÞch sö toµn thÕ giíi: c¸c con ®−êng x©y dùng x· héi céng s¶n chñ nghÜa. C−¬ng lÜnh trong thêi ®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa, chñ nghÜa x· héi cã thÓ cña Lª-nin ®· ®Ò ra nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa th¾ng tr−íc hÕt trong mét sè Ýt n−íc hay thËm chÝ trong ®Êt n−íc, ra søc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng, ®iÖn khÝ ho¸ toµn riªng mét n−íc. KÕt luËn thiªn tµi ®ã ®· ®−îc chøng thùc bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, c¶i t¹o n«ng nghiÖp theo nh÷ng mét c¸ch râ rÖt trong cuéc C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa nguyªn t¾c x· héi chñ nghÜa, tiÕn hµnh c¸ch m¹ng v¨n ho¸. th¸ng M−êi vÜ ®¹i vµ trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· C−¬ng lÜnh Lª-nin ®−îc thùc hiÖn ®· ®−a tíi kÕt qu¶ lµ: chñ héi ë Liªn-x« vµ ë c¸c n−íc kh¸c trong phe x· héi chñ nghÜa. nghÜa x· héi ®· ®−îc x©y dùng thµnh c«ng ë Liªn-x«, Liªn-x« Tæng kÕt kinh nghiÖm cña C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng ®· trë thµnh mét n−íc x· héi chñ nghÜa cã mét nÒn c«ng M−êi vÜ ®¹i vµ v¹ch ra ý nghÜa quèc tÕ cña nã, V. I. Lª-nin chØ râ nghiÖp vµ nÒn n«ng nghiÖp tËp thÓ hïng m¹nh. r»ng nh÷ng quy luËt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nã lµ cã tÝnh Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, V. I. Lª-nin ®· lµm s¸ng râ chÊt phæ biÕn cho c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa trong tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò vai trß l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n, vÊn ®Ò liªn minh n−íc. Lª-nin viÕt : chñ nghÜa b«n-sª-vÝch ®· ®em l¹i lý luËn, gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n, coi ®ã lµ lùc l−îng quyÕt ®Þnh c−¬ng lÜnh vµ s¸ch l−îc cho phong trµo céng s¶n thÕ giíi. "Chñ sù ph¸t triÓn cña x· héi. Ng−êi gäi liªn minh c«ng n«ng d−íi nghÜa b«n-sª-vÝch lµ mÉu mùc s¸ch l−îc cho tÊt c¶ c¸c n−íc" sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n lµ lùc l−îng kú diÖu nhÊt (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 37, tr. 305). trªn thÕ giíi, cã kh¶ n¨ng, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n, V. I. Lª-nin ®· ph¸t triÓn lý luËn m¸c-xÝt vÒ nhµ n−íc, lý x©y dùng l¹i x· héi trªn c¬ së míi, x· héi chñ nghÜa. luËn chuyªn chÝnh v« s¶n. Ng−êi chøng minh r»ng vÊn ®Ò V. I. Lª-nin ®· gãp phÇn cèng hiÕn vÜ ®¹i vµo viÖc gi¶i chuyªn chÝnh v« s¶n lµ vÊn ®Ò chñ yÕu trong häc thuyÕt cña quyÕt vÊn ®Ò d©n téc. Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, Lª-nin M¸c. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng chØ ng−êi nµo ®i tõ chç thõa ®· b¶o vÖ quyÒn d©n téc tù quyÕt, kÓ c¶ quyÒn ®−îc t¸ch ra nhËn ®Êu tranh giai cÊp ®Õn chç thõa nhËn chuyªn chÝnh v« vµ trë thµnh quèc gia ®éc lËp. Ng−êi lu«n lu«n nhÊn m¹nh s¶n, míi lµ ng−êi m¸c-xÝt. V. I. Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng sù cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c cña chñ chuyªn chÝnh v« s¶n lµ nÒn d©n chñ kiÓu cao nhÊt, lµ nÒn d©n nghÜa quèc tÕ v« s¶n, ph¶i thùc hiÖn liªn minh chÆt chÏ gi÷a chñ thùc sù cña nh©n d©n. V. I. Lª-nin ®· ph¸t hiÖn thÊy c¸c c«ng nh©n vµ n«ng d©n thuéc tÊt c¶ c¸c d©n téc trong cuéc X«-viÕt − ra ®êi nhê sù s¸ng t¹o c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng ®Êu tranh nh»m tù gi¶i phãng khái ¸ch ¸p bøc x· héi vµ d©n nh©n Nga − lµ mét h×nh thøc nhµ n−íc cña chuyªn chÝnh téc, sù cÇn thiÕt ph¶i ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng v« s¶n, ®ång thêi Ng−êi nh×n thÊy tr−íc r»ng nhÊt ®Þnh sÏ chñ nghÜa d©n téc t− s¶n vµ chñ nghÜa s«-vanh.
XVIII Lêi tùa cho Toµn tËp Lêi tùa cho Toµn tËp XIX V. I. Lª-nin ®· tiÕn hµnh vµ d¹y c¸ch tiÕn hµnh mét cuéc t¹o. Chñ nghÜa M¸c - Lª-nin ®· ®−îc kinh nghiÖm x©y dùng ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng hÖ thèng t− s¶n, chñ nghÜa céng s¶n ë Liªn-x«, vµ chñ nghÜa x· héi ë c¸c n−íc chèng bän xÐt l¹i, bän c¬ héi chñ nghÜa − lµ nh÷ng tªn tay sai trong phe x· héi chñ nghÜa, kinh nghiÖm ®Êu tranh cña nh©n cña giai cÊp t− s¶n ë trong phong trµo c«ng nh©n. V. I. Lª- d©n lao ®éng trong c¸c n−íc, n¬i chñ nghÜa t− b¶n cßn thèng nin cho r»ng chñ nghÜa c¬ héi lµ kÎ thï chñ yÕu trong phong trÞ, vµ kinh nghiÖm cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc, lµm trµo c«ng nh©n. C¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin ®· ph¶n ¸nh cho phong phó thªm. cuéc ®Êu tranh cña ng−êi chèng "ph¸i m¸c-xÝt hîp ph¸p", "ph¸i Chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ mét häc thuyÕt quèc tÕ. Nh÷ng kinh tÕ", bän men-sª-vÝch, bän t¬-rèt-xkÝt, bän d©n téc chñ t− t−ëng cao c¶ cña nã ®· chØ ra cho toµn thÓ nh©n lo¹i con nghÜa t− s¶n vµ bän v« chÝnh phñ. Cuéc ®Êu tranh ®ã cã mét ý ®−êng ®i tíi t−¬ng lai t−¬i s¸ng, nh÷ng t− t−ëng ®ã ngµy nghÜa quèc tÕ rÊt lín. Cuéc ®Êu tranh cña V. I. Lª-nin chèng cµng ®−îc truyÒn b¸ réng r·i trong quÇn chóng lao ®éng chñ nghÜa gi¸o ®iÒu, chèng viÖc biÕn chñ nghÜa M¸c thµnh mét trªn toµn thÕ giíi. Kh«ng mét lùc l−îng nµo cã thÓ ng¨n c¶n mí luËn ®iÓm vµ c«ng thøc cøng nh¾c t¸ch rêi khái cuéc sèng ®−îc b−íc tiÕn th¾ng lîi cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin. Th¾ng vµ thùc tiÔn, lµ sîi chØ ®á xuyªn qua c¸c t¸c phÈm cña Ng−êi. lîi hoµn toµn cña nh÷ng t− t−ëng vÜ ®¹i cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ tÊt yÕu. * * * ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin Toµn tËp cña V. I. Lª-nin ra ®êi lµ mét sù kiÖn lín trong trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®êi sèng t− t−ëng cña §¶ng céng s¶n Liªn-x«, trong toµn thÓ §¶ng céng s¶n Liªn-x«. phong trµo céng s¶n quèc tÕ. LÇn xuÊt b¶n nµy sÏ gióp cho hµng triÖu ng−êi x«-viÕt vµ cho nh©n d©n lao ®éng tÊt c¶ c¸c n−íc ®i s©u n¾m v÷ng h¬n n÷a nh÷ng s¸ng t¹o bÊt hñ thiªn tµi cña Lª-nin vµ ®Êu tranh th¾ng lîi h¬n cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng s¸ng t¹o ®ã. §¶ng céng s¶n Liªn-x« vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng cïng c¸c ®¶ng céng s¶n anh em, tu©n theo nh÷ng t− t−ëng vÜ ®¹i cña chñ nghÜa Lª-nin, kh«ng ngõng ®Êu tranh ®Ó thùc hiÖn nh÷ng t− t−ëng ®ã vµ ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng t¹o häc thuyÕt M¸c - Lª-nin. TÊt c¶ mäi th¾ng lîi cña §¶ng céng s¶n Liªn-x« vµ cña toµn thÓ phong trµo céng s¶n quèc tÕ ®Òu g¾n liÒn víi sù trung thµnh ®èi víi chñ nghÜa Lª-nin. Chñ nghÜa M¸c - Lª-nin ®· ®−îc c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c¸c ®¶ng c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n−íc ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng
XX Lêi tùa cho tËp 1 XXI vÒ sù chuyÓn biÕn cña nã thµnh cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. Trong c¸c t¸c phÈm in ë tËp nµy, V. I. Lª-nin ®· chÜa mòi nhän chñ yÕu vµo c¸c quan ®iÓm triÕt häc vµ kinh tÕ cña ph¸i d©n tuý, vµo lËp tr−êng chÝnh trÞ vµ s¸ch l−îc cña ph¸i ®ã, v× lóc bÊy giê nh÷ng quan ®iÓm vµ lËp tr−êng Êy lµ trë ng¹i chñ yÕu, vÒ mÆt t− t−ëng, cho viÖc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c vµ cho phong Lêi tùa cho tËp I trµo d©n chñ - x· héi ë Nga. Trong c¸c t¸c phÈm ®ã, Lª-nin còng TËp thø nhÊt gåm cã nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin viÕt ®· ®Êu tranh chèng l¹i viÖc c¸c ®¹i biÓu cña "chñ nghÜa M¸c hîp trong nh÷ng n¨m 1893 - 1894, vµo thêi kú ®Çu ®êi ho¹t ®éng ph¸p" xuyªn t¹c chñ nghÜa M¸c theo tinh thÇn t− s¶n. c¸ch m¹ng cña Ng−êi. TËp thø nhÊt gåm bèn t¸c phÈm cña Lª-nin: "Nh÷ng biÕn ë Nga, nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX ®−îc ®¸nh dÊu b»ng ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n (Bµn vÒ cuèn s¸ch sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c«ng nghiÖp vµ sù tr−ëng cña V. £. P«-xt¬-ni-cèp "Kinh tÕ n«ng d©n ë miÒn Nam n−íc thµnh cña giai cÊp c«ng nh©n, b»ng cao trµo chung cña Nga")", "Bµn vÒ c¸i gäi lµ vÊn ®Ò thÞ tr−êng", "Nh÷ng "ng−êi phong trµo c«ng nh©n. Sù tÝch tô cao ®é cña ®¹i c«ng b¹n d©n" lµ thÕ nµo vµ hä ®Êu tranh chèng nh÷ng ng−êi d©n nghiÖp ®· gióp cho viÖc ®oµn kÕt vµ tæ chøc c«ng nh©n l¹i. chñ - x· héi ra sao? (Tr¶ lêi nh÷ng bµi b¸o ®¨ng trªn t¹p chÝ H×nh thøc ®Êu tranh ®×nh c«ng ®· ®−îc ®Èy m¹nh lªn "Cña c¶i n−íc Nga" chèng l¹i nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt)", "Néi nhiÒu. Nh÷ng t− t−ëng cña chñ nghÜa M¸c b¾t ®Çu th©m dung kinh tÕ cña chñ nghÜa d©n tuý vµ sù phª ph¸n trong cuèn nhËp vµo trong c«ng nh©n. s¸ch cña «ng Xt¬-ru-vª vÒ néi dung ®ã (Sù ph¶n ¸nh chñ nghÜa M¸c trong s¸ch b¸o t− s¶n)". Tªn tuæi cña Lª-nin g¾n liÒn víi sù më ®Çu cña mét Bµi "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng giai ®o¹n míi trong phong trµo c«ng nh©n Nga. Trong c¸c d©n" − bµi më ®Çu tËp nµy − lµ t¸c phÈm ®Çu tiªn trong sè t¸c phÈm cña m×nh viÕt trong nh÷ng n¨m 1893 - 1894, V. I. nh÷ng t¸c phÈm cßn gi÷ l¹i ®−îc cña V. I. Lª-nin, Ng−êi Lª-nin ®· ph©n tÝch mét c¸ch s©u s¾c, theo quan ®iÓm viÕt bµi nµy khi cßn ho¹t ®éng ë Xa-ma-ra, vµo mïa xu©n m¸c-xÝt chÕ ®é kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc vµo cuèi thÕ 1893. Bµi ®ã chøng tá r»ng Lª-nin thêi trÎ ®· vËn dông lý kû XIX, x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña cuéc ®Êu luËn m¸c-xÝt vµo viÖc nghiªn cøu ®êi sèng n«ng d©n mét tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n vµ ®¶ng d©n chñ - c¸ch khÐo kÐo, ®éc lËp, s©u s¾c vµ triÖt ®Ó biÕt bao. Sö dông x· héi Nga. Lª-nin ®Ò ra cho nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi nh÷ng sè liÖu thèng kª cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng ®−îc Nga nhiÖm vô ph¶i thµnh lËp mét ®¶ng m¸c-xÝt. Cã th¸i dÉn ra trong cuèn "Kinh tÕ n«ng d©n ë miÒn Nam n−íc ®é s¸ng t¹o ®èi víi lý luËn c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa M¸c, Nga" cña P«-xt¬-ni-xèp ®ång thêi phª ph¸n tÝnh kh«ng Lª-nin lµ ng−êi m¸c-xÝt ®Çu tiªn ®· nghiªn cøu vÊn ®Ò vÒ triÖt ®Ó vµ nh÷ng sai lÇm vÒ ph−¬ng ph¸p luËn cña t¸c nh÷ng ®Æc ®iÓm cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n s¾p gi¶ cuèn s¸ch ®ã, Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ mét c¸ch m¸c-xÝt tíi ë Nga, vÒ nh÷ng ®éng lùc cña cuéc c¸ch m¹ng ®ã vµ t×nh h×nh n«ng th«n, v¹ch ra nh÷ng qu¸ tr×nh vµ c¸c h×nh
XXII Lêi tùa cho tËp I Lêi tùa cho tËp 1 XXIII thøc ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n trong n«ng nghiÖp, vµ sù ph©n c«ng x· héi ngµy cµng t¨ng, nÒn kinh tÕ tù nhiªn cña ®Ëp tan c©u chuyÖn hoang ®−êng cña ph¸i d©n tuý nãi r»ng nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá dÇn dÇn biÕn thµnh nÒn kinh tÕ tuång nh− chñ nghÜa t− b¶n kh«ng ®ông ch¹m ®Õn n«ng d©n hµng ho¸, vµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®Õn l−ît nã biÕn thµnh "c«ng x·". Lª-nin chøng minh r»ng tr¸i víi lý luËn cña ph¸i nÒn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa, r»ng sù ph©n c«ng lao ®éng ®ã d©n tuý, chñ nghÜa t− b¶n ë Nga vÉn ph¸t triÓn víi mét søc tÊt yÕu dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ giai cÊp trong nh÷ng ng−êi s¶n m¹nh kh«ng g× k×m h·m næi, r»ng n«ng d©n thùc tÕ ®· ph©n xuÊt vµ lµm cho thÞ tr−êng trong n−íc ph¸t triÓn. Nh− vËy, chia thµnh nh÷ng giai cÊp ®èi ®Þch: giai cÊp t− s¶n n«ng th«n Lª-nin ®· b¸c bá nh÷ng lý luËn thÞnh hµnh cña ph¸i d©n tuý vµ giai cÊp v« s¶n n«ng nghiÖp, lµ hai giai cÊp ®· ph¸t triÓn do cho r»ng ë Nga, chñ nghÜa t− b¶n tuång nh− kh«ng cã c¬ së sù tan r· cña trung n«ng d−íi chñ nghÜa t− b¶n. Trªn c¬ së tµi ®Ó ph¸t triÓn, vµ Ng−êi chøng minh r»ng chñ nghÜa t− b¶n liÖu rÊt phong phó, Lª-nin ®· v¹ch trÇn tÝnh chÊt tiÓu t− s¶n ®· trë thµnh "c¸i nÒn c¬ b¶n cña ®êi sèng kinh tÕ n−íc Nga" cña c«ng x· n«ng th«n, nh÷ng quan niÖm phi lý vµ tai h¹i cña (xem tËp nµy, tr. 127). §ång thêi Ng−êi phª ph¸n nh÷ng sù ph¸i d©n tuý coi c«ng x· n«ng d©n lµ nÒn t¶ng cña chñ nghÜa kh¼ng ®Þnh cña g. B. Cra-xin − sau nµy nh÷ng sù kh¼ng ®Þnh x· héi. Ng−êi chøng minh r»ng c¸c quan hÖ kinh tÕ t− s¶n ®· nµy ®· ®−îc bän "m¸c-xÝt hîp ph¸p" b¶o vÖ − nãi r»ng nÒn b¸m rÔ ch¾c vµo n«ng d©n. s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa tÊt nhiªn ®ßi hái ph¶i cã thÞ Bµi "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n" tr−êng ngoµi n−íc ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ thÆng d−, r»ng viÖc ®−îc viÕt ra ®Ó ®¨ng trªn b¸o chÝ hîp ph¸p. Trong mét bøc th− s¶n xuÊt ra t− liÖu s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt viÕt vµo thêi kú ®ã, V. I. Lª-nin ®· nhÊn m¹nh r»ng nh÷ng luËn ra vËt phÈm tiªu dïng. Lª-nin chØ râ r»ng nh÷ng quan ®iÓm ®iÓm tr×nh bµy trong bµi ®ã lµ c¬ së ®Ó ®i ®Õn nh÷ng kÕt luËn nh− thÕ thùc chÊt kh«ng cã g× kh¸c víi c¸c quan ®iÓm cña quan träng h¬n nhiÒu, tiÕn xa h¬n nhiÒu so víi nh÷ng kÕt luËn ph¸i d©n tuý vÒ vÊn ®Ò thÞ tr−êng, vµ Ng−êi nhÊn m¹nh t− ®· nªu ra trong chÝnh bµi Êy. t−ëng sau ®©y: c¸i mµ nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt cÇn ph¶i quan Liªn quan ®Õn bµi "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi t©m ®Õn, kh«ng ph¶i lµ thÞ tr−êng cho giai cÊp t− s¶n, mµ lµ sèng n«ng d©n", xÐt vÒ néi dung, cÇn ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng chç ghi sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n chó, nh÷ng con sè tÝnh to¸n, nh÷ng chç g¹ch d−íi cña V. I. Lª- chèng l¹i giai cÊp t− s¶n. nin ë trong cuèn s¸ch cña V. £. P«-xt¬-ni-cèp, vµ ®−îc in trong Trong t¸c phÈm "Bµn vÒ c¸i gäi lµ vÊn ®Ò thÞ tr−êng", Lª- tËp nµy, ë phÇn "Tµi liÖu chuÈn bÞ". Mét sè trong nh÷ng con sè nin ®· ph¸t triÓn luËn ®iÓm cña M¸c nãi vÒ mèi t−¬ng quan tÝnh to¸n nµy cña Lª-nin ®−îc in ra lÇn ®Çu tiªn. gi÷a hai khu vùc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, Ng−êi x¸c ®Þnh sù T¸c phÈm "Bµn vÒ c¸i gäi lµ vÊn ®Ò thÞ tr−êng", mµ ph¸t triÓn −u tiªn cña khu vùc I, coi ®ã lµ quy luËt kinh tÕ V. I. Lª-nin ®· viÕt vµo mïa thu n¨m 1893, lµ mÉu mùc cña t¸i s¶n xuÊt më réng. Trªn c¬ së c«ng thøc t¸i s¶n xuÊt vÒ sù vËn dông s¸ng t¹o lý luËn kinh tÕ cña C. M¸c vµo cña M¸c, Lª-nin ®· tr×nh bµy nh÷ng thay ®æi trong t¸i s¶n viÖc nghiªn cøu chÕ ®é kinh tÕ ë Nga. Trªn c¬ së hiÓu xuÊt më réng, do sù tiÕn bé kü thuËt ®−a l¹i. biÕt s©u s¾c bé "T− b¶n" cña M¸c vµ vËn dông ph−¬ng T¸c phÈm xuÊt s¾c cña V. I. Lª-nin "Nh÷ng "ng−êi p h ¸ p biÖn chøng, Lª-nin ®· chØ ra r»ng do kÕt qu¶ cña b¹n d©n" lµ thÕ nµo vµ hä ®Êu tranh chèng nh÷ng ng−êi
XXIV Lêi tùa cho tËp I Lêi tùa cho tËp 1 XXV d©n chñ - x· héi ra sao?", ®−îc viÕt vµo xu©n - hÌ n¨m 1894, Trong t¸c phÈm cña m×nh, V. I. Lª-nin ®· v¹ch mÆt c¸c nhµ chiÕm vÞ trÝ trung t©m trong tËp thø nhÊt. lý luËn cña ph¸i d©n tuý lµ nh÷ng ®¹i biÓu cña ph−¬ng ph¸p Vµo cuèi n¨m 1893, t¹p chÝ "Cña c¶i n−íc Nga", mét t¹p ph¶n khoa häc, chñ quan trong x· héi häc, lµ nh÷ng nhµ duy chÝ ®· tËp hîp xung quanh m×nh ph¸i d©n tuý tù do chñ t©m phñ nhËn tÝnh kh¸ch quan cña c¸c quy luËt ph¸t triÓn x· nghÜa, vµ nh÷ng t¹p chÝ d©n tuý kh¸c ®· më mét chiÕn dÞch héi vµ vai trß quyÕt ®Þnh cña quÇn chóng nh©n d©n trong lÞch chèng chñ nghÜa M¸c. Trong c¸c t¹p chÝ ®ã cã ®¨ng nh÷ng sö. C¸c nhµ d©n tuý cho r»ng cã thÓ tuú tiÖn h−íng tiÕn tr×nh bµi b¸o xuyªn t¹c mét c¸ch cã ý thøc häc thuyÕt m¸c-xÝt vÒ lÞch sö theo ý muèn cña nh÷ng c¸ nh©n "xuÊt chóng". Lª-nin x· héi, vÒ c¸ch m¹ng, vÒ chñ nghÜa x· héi; ph¸i d©n tuý ®· ®· ®Ëp tan nh÷ng quan ®iÓm chñ quan ®ã vµ ®−a ra quan xuyªn t¹c th« b¹o c¸c quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt niÖm duy vËt vÒ ®êi sèng x· héi ®Ó ®èi lËp víi c¸c quan ®iÓm Nga. Kh«ng cã c¬ quan ng«n luËn cña m×nh ë Nga nªn ®ã; Ng−êi v¹ch ra néi dung cña häc thuyÕt m¸c-xÝt vÒ x· héi nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt kh«ng thÓ ®Ëp l¹i ph¸i d©n tuý mét vµ chØ râ r»ng tiÕn tr×nh lÞch sö ®−îc quyÕt ®Þnh bëi nh÷ng c¸ch ®Ých ®¸ng trªn b¸o chÝ c«ng khai. Cuèn s¸ch ®−îc xuÊt quy luËt ph¸t triÓn kh¸ch quan, r»ng ®éng lùc chñ yÕu cña sù b¶n bÝ mËt ®ã cña Lª-nin ®· ®ãng mét vai trß to lín trong ph¸t triÓn cña x· héi lµ nh©n d©n, lµ c¸c giai cÊp mµ cuéc ®Êu viÖc ®¸nh b¹i chñ nghÜa d©n tuý. Trong b¶n tuyªn ng«n thùc tranh cña hä quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi. sù ®ã cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng, trong v¨n kiÖn m¸c-xÝt Trong t¸c phÈm "Nh÷ng "ng−êi b¹n d©n" lµ thÕ nµo vµ hä cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh ®ã, Lª-nin ®· tr×nh bµy mét c¸ch s©u ®Êu tranh chèng nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ra sao?", V. I. s¾c thÕ giíi quan khoa häc, chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ Lª-nin lÇn ®Çu tiªn ®· ®Ò ra cho nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, häc thuyÕt kinh tÕ cña M¸c, vµ phª héi Nga nhiÖm vô thµnh lËp mét ®¶ng c«ng nh©n m¸c-xÝt vµ ph¸n mét c¸ch toµn diÖn c¸c quan ®iÓm triÕt häc, kinh tÕ vµ ®Ò ra t− t−ëng liªn minh c¸ch m¹ng gi÷a giai cÊp c«ng nh©n chÝnh trÞ cña ph¸i d©n tuý tù do chñ nghÜa, c−¬ng lÜnh vµ vµ n«ng d©n, coi ®ã lµ ph−¬ng s¸ch chñ yÕu ®Ó lËt ®æ chÕ ®é s¸ch l−îc cña ph¸i ®ã. V. I. Lª-nin ®· chØ ra r»ng c−¬ng lÜnh Nga hoµng, bän ®Þa chñ vµ giai cÊp t− s¶n, vµ thµnh lËp x· chÝnh trÞ cña nh÷ng "ng−êi b¹n d©n" gi¶ dèi ®ã thÓ hiÖn lîi héi céng s¶n chñ nghÜa. Ých cña bän cu-l¾c; Ng−êi v¹ch mÆt ph¸i d©n tuý tù do chñ NhÊn m¹nh vai trß lÞch sö vÜ ®¹i cña giai cÊp c«ng nh©n Nga, nghÜa lµ nh÷ng tªn c¶i l−¬ng ®iÓn h×nh, bän nµy ph¶n ®èi V. I. Lª-nin viÕt: "Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi h−íng toµn bé cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng chèng chÕ ®é chuyªn chÕ Nga sù chó ý vµ toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh vµo giai cÊp c«ng hoµng vµ m« t¶ chÕ ®é nµy nh− mét lùc l−îng ®øng trªn c¸c nh©n. Khi nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu tiªn tiÕn cña giai cÊp ®ã ®· giai cÊp vµ cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn t×nh c¶nh cña nh©n d©n. V. thÊm nhuÇn ®−îc nh÷ng t− t−ëng cña chñ nghÜa x· héi khoa I. Lª-nin v¹ch râ tÝnh chÊt v« c¨n cø vµ sai lÇm cña nh÷ng lý häc, t− t−ëng vÒ vai trß lÞch sö cña ng−êi c«ng nh©n Nga, khi c¸c luËn d©n tuý vÒ con ®−êng ph¸t triÓn ®Æc biÖt, phi t− b¶n t− t−ëng ®ã ®· ®−îc phæ biÕn réng r·i, vµ khi mµ trong hµng chñ nghÜa cña n−íc Nga, vµ chØ râ r»ng ph¸i d©n tuý tù do ngò c«ng nh©n ®· lËp ra ®−îc c¸c tæ chøc v÷ng ch¾c cã thÓ biÕn chñ nghÜa ®· cè t×nh lµm lu mê sù thËt vÒ t×nh tr¹ng bãc lét cuéc chiÕn tranh kinh tÕ ph©n t¸n hiÖn nay cña c«ng nh©n thµnh t− b¶n chñ nghÜa ë n«ng th«n. mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp tù gi¸c, − th× lóc ®ã ng−êi c«ng
XXVI Lêi tùa cho tËp I Lêi tùa cho tËp 1 XXVII nh©n Nga, ®øng ®Çu tÊt c¶ c¸c phÇn tö d©n chñ, sÏ ®Ëp ®æ §ång thêi, trong t¸c phÈm ®ã, V. I. Lª-nin ®· phª ph¸n ®−îc chñ nghÜa chuyªn chÕ vµ ®−a giai cÊp v« s¶n Nga viÖc P. Xt¬-ru-vª, ®¹i biÓu cña "chñ nghÜa M¸c hîp ph¸p" ®· (s¸t c¸nh víi giai cÊp v« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc ), xuyªn t¹c chñ nghÜa M¸c theo tinh thÇn t− s¶n Lª-nin v¹ch th«ng qua con ®−êng trùc tiÕp ®Êu tranh chÝnh trÞ c«ng trÇn nh÷ng m−u toan cña bän "m¸c-xÝt hîp ph¸p" muèn t−íc khai, tiÕn tíi c¸ch m¹ng céng s¶n chñ nghÜa th¾ng lî i". bá néi dung c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa M¸c, vµ chØ râ r»ng (xem tr. 386). chñ nghÜa kh¸ch quan t− s¶n lµ c¬ së cña c¸c quan ®iÓm cña TËp thø nhÊt kÕt thóc b»ng t¸c phÈm "Néi dung kinh tÕ bän "m¸c-xÝt hîp ph¸p", chñ nghÜa ®ã biÖn hé cho chñ nghÜa t− b¶n vµ lµm lu mê nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp. Lª-nin coi cña chñ nghÜa d©n tuý vµ sù phª ph¸n trong cuèn s¸ch cña chñ nghÜa Xt¬-ru-vª, "chñ nghÜa M¸c hîp ph¸p" lµ mÇm «ng Xt¬-ru-vª vÒ néi dung ®ã (Sù ph¶n ¸nh chñ nghÜa M¸c mèng cña chñ nghÜa xÐt l¹i quèc tÕ. Cïng víi viÖc phª ph¸n trong s¸ch b¸o t− s¶n)", do Lª-nin viÕt vµo cuèi n¨m 1894 - chñ nghÜa kh¸ch quan t− s¶n, V. I. Lª-nin ®· chøng minh ®Çu n¨m 1895. Theo lêi cña Lª-nin, t¸c phÈm nµy, vÒ nhiÒu nguyªn t¾c tÝnh ®¶ng trong khoa häc x· héi vµ trong triÕt mÆt, lµ b¶n tãm t¾t cña nh÷ng t¸c phÈm kinh tÕ sau nµy cña häc. "... Chñ nghÜa duy vËt, − Lª-nin chØ râ, − cã thÓ nãi lµ ng−êi, nhÊt lµ t¸c phÈm "Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n mang trong m×nh nã tÝnh ®¶ng, nghÜa lµ b¾t buéc ng−êi ta, ë Nga". Trong t¸c phÈm nµy, V.I. Lª-nin ®· chØ râ r»ng ph¸i mçi khi ®¸nh gi¸ mét sù biÕn, ph¶i trùc tiÕp vµ c«ng khai d©n tuý lµ nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu cho lîi Ých cña ng−êi s¶n ®øng trªn quan ®iÓm cña mét tËp ®oµn x· héi nhÊt ®Þnh...) xuÊt nhá, r»ng nguån gèc cña chñ nghÜa d©n tuý lµ t×nh (xem tr. 524 - 525). tr¹ng giai cÊp nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá chiÕm sè ®«ng ë V. I. Lª-nin chØ râ r»ng trong ®iÒu kiÖn x· héi t− s¶n, n−íc Nga t− b¶n chñ nghÜa sau khi xo¸ bá chÕ ®é n«ng n«. c¸i gäi lµ chñ nghÜa kh¸ch quan trong khoa häc lµ mét sù TiÕp tôc sù phª ph¸n c¸c quan ®iÓm d©n tuý, ®· ®−îc tiÕn che ®Ëy nh÷ng lîi Ých giai cÊp vô lîi cña c¸c giai cÊp bãc hµnh trong nh÷ng t¸c phÈm tr−íc, Lª-nin, trong t¸c phÈm lét vµ thèng trÞ. Khoa häc m¸c-xÝt, g¾n bã mét c¸ch c«ng "Néi dung kinh tÕ cña chñ nghÜa d©n tuý vµ sù phª ph¸n khai vµ mËt thiÕt víi giai cÊp c«ng nh©n, phôc vô sù trong cuèn s¸ch cña «ng Xt¬-ru-vª vÒ néi dung ®ã", ®· chØ râ nghiÖp c¶i t¹o x· héi b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng, lu«n tÝnh chÊt thuÇn tuý t− s¶n cña c¸c yªu s¸ch kinh tÕ cña ph¸i lu«n quan t©m ®Õn viÖc v¹ch ra nh÷ng quy luËt ph¸t triÓn d©n tuý tù do chñ nghÜa, tÝnh chÊt kh«ng t−ëng vµ ph¶n cña x· héi. V× vËy tÝnh ®¶ng cña khoa häc m¸c-xÝt trïng ®éng cña c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ cña ph¸i ®ã, thùc chÊt duy t©m víi tÝnh khoa häc. cña c¸c quan ®iÓm x· héi häc cña hä. Ngay tõ lóc míi b¾t ®Çu ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, Lª-nin Trong khi phª ph¸n gay g¾t hÖ thèng quan ®iÓm d©n tuý, ®· cho ta mét mÉu mùc vÒ sù phª ph¸n cã tÝnh nguyªn Lª-nin ®ång thêi còng l−u ý ®éc gi¶ ®Õn nh÷ng nÐt vµ nh÷ng t¾c chèng c¸c lý luËn x· héi chñ nghÜa gi¶ m¹o vµ xÐt mÆt tÝch cùc, − theo con m¾t cña ng−êi m¸c-xÝt, − cña chñ l¹i, mét mÉu mùc vÒ tinh thÇn ®Êu tranh mét lßng mét nghÜa d©n tuý trong nh÷ng n¨m 60 - 70 thÕ kû XIX, coi ®ã lµ d¹ v× lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n. C¸c t¸c phÈm cña mét trµo l−u d©n chñ - c¸ch m¹ng trong mét n−íc ®ang ë V. I. Lª-nin to¸t lªn mét sù nhËn thøc s¸ng t¹o vÒ chñ vµo ®ªm tr−íc cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n. nghÜa M¸c vµ sù vËn dông tµi t×nh chñ nghÜa M¸c
XXVIII Lêi tùa cho tËp I Lêi tùa cho tËp 1 XXIX vµo viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë Nga, vµo viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô ®Æt ra tr−íc phong trµo c«ng nh©n Nga. C¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin d¹y giai cÊp v« s¶n thÕ giíi, c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n trong tÊt c¶ c¸c n−íc biÕt c¸ch v¹ch mÆt c¸i sè ®«ng ®¶o nh÷ng "ng−êi b¹n d©n" vµ bän xÐt l¹i hiÖn nay, lµ bän ®ang t×m c¸ch lîi dông phong trµo c«ng nh©n nh»m phôc vô lîi Ých cña giai cÊp t− s¶n. Trong phÇn phô lôc cho tËp thø nhÊt, lÇn ®Çu tiªn trong Toµn tËp cña V. I. Lª-nin cã in "C¸c ®¬n tõ cña V.I. U-li-a- nèp (Lª-nin) tõ n¨m 1887 ®Õn 1893". Nh÷ng v¨n kiÖn nµy lµ tµi liÖu bæ sung vÒ tiÓu sö cña V. I. Lª-nin. Cã hai l¸ ®¬n ®−îc ®¨ng lÇn ®Çu, ®ã lµ: ®¬n göi Toµ ¸n khu Xa-ma-ra ngµy 5 th¸ng Giªng 1893 vµ ®¬n göi Ch¸nh ¸n Toµ ¸n khu Xa-ma- ra ngµy 16 th¸ng T¸m 1893. ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn-x« V. I. Lª-nin 1890 - 1891
0 1 Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n Bµn vÒ cuèn s¸ch cña V. £. P«-xt¬-ni-cèp: "Kinh tÕ n«ng d©n ë miÒn Nam n−íc Nga"1 ViÕt vµo mïa xu©n n¨m 1893 In lÇn ®Çu vµo n¨m 1923 trong v¨n tËp Theo ®óng b¶n th¶o "Kû niÖm 25 n¨m §¹i héi I cña §¶ng (1898 - 1923)"
2 V. I. L ª - n i n 3 Trang ®Çu b¶n th¶o cuèn s¸ch cña V. I. Lª-nin: "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n" − 1893 ¶nh thu nhá
4 V. I. L ª - n i n 3 I Cuèn s¸ch cña V. £. P«-xt¬-ni-cèp: "Kinh tÕ n«ng d©n ë miÒn Nam n−íc Nga" (M¸t-xc¬-va, 1891. Tr. XXXII + 391), xuÊt b¶n c¸ch ®©y hai n¨m, m« t¶ hÕt søc chi tiÕt vµ tØ mØ nÒn kinh tÕ n«ng d©n trong c¸c tØnh Ta-vrÝch, KhÐc-x«n vµ £-ca-tª-ri-n«- xl¸p, vµ chñ yÕu lµ trong nh÷ng huyÖn trªn ®Êt liÒn (ë phÝa B¾c) cña tØnh Ta-vrÝch. Khi m« t¶ nh− thÕ, t¸c gi¶ ®· c¨n cø tr−íc hÕt − vµ chñ yÕu − vµo nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra thèng kª cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng trong ba tØnh nãi trªn; vµ sau n÷a lµ c¨n cø vµo nh÷ng nhËn xÐt c¸ nh©n cña t¸c gi¶, nh÷ng nhËn xÐt nµy th× mét phÇn ®−îc tiÕn hµnh trong khi t¸c gi¶ thi hµnh chøc vô cña m×nh*, cßn mét phÇn n÷a ®−îc tiÕn hµnh nh»m môc ®Ých riªng lµ nghiªn cøu nÒn kinh tÕ n«ng d©n tõ n¨m 1887 ®Õn n¨m 1890. B¶n th©n viÖc tËp hîp thµnh mét toµn bé, nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra thèng kª cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng vÒ c¶ mét vïng vµ tr×nh bµy d−íi mét h×nh thøc cã hÖ thèng nh÷ng kÕt qu¶ ®iÒu tra, lµ mét viÖc rÊt ®¸ng chó ý, v× tµi liÖu thèng kª cña héi ®ång ®Þa ph−¬ng2, tuy lµ tµi liÖu phong phó vµ hÕt søc tØ mØ vÒ t×nh h×nh kinh tÕ cña n«ng d©n, nh−ng ®· ®−îc cung cÊp d−íi mét h×nh thøc lµm cho nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra ®ã hÇu nh− kh«ng ®em l¹i mét c¸i g× bæ Ých cho c«ng chóng c¶: nh÷ng tËp thèng kª cña c¸c * T¸c gi¶ tr−íc kia lµ nh©n viªn së quy ho¹ch ruéng c«ng trong tØnh Ta-vrÝch
4 V. I. L ª - n i n Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ 5 héi ®ång ®Þa ph−¬ng ®Òu lµ nh÷ng bé s¸ch lín gåm toµn biÓu kh¸c; v× ®em mét vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh nµo ®ã mµ t¸ch riªng ra, ®å (th−êng th× mçi huyÖn ®−îc dµnh riªng mét tËp) mµ chØ cø nh− thÕ lµ tr¸i víi tù nhiªn vµ kh«ng lµm cho thÊy râ ®−îc toµn ®em s¾p xÕp l¹i thµnh tõng môc t−¬ng ®èi lín vµ rµnh m¹ch bé. VÊn ®Ò n«ng d©n thuª ruéng ®Êt kh«ng ph¶i phÇn ruéng còng ®ßi hái mét c«ng t¸c chuyªn m«n míi lµm ®−îc. Tõ l©u, ®−îc chia th× bÞ t¸ch khái vÊn ®Ò cho thuª ruéng ®−îc chia, ng−êi ta ®· c¶m thÊy cÇn ph¶i s¾p xÕp l¹i nh÷ng tµi liÖu thèng t¸ch khái nh÷ng sè liÖu chung vÒ viÖc ph©n lo¹i n«ng d©n c¨n kª cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng vµ chØnh lý nh÷ng tµi liÖu Êy. cø vµo ph−¬ng diÖn kinh tÕ, vµ nh÷ng sè liÖu vÒ diÖn tÝch gieo ChÝnh nh»m môc ®Ých ®ã, nªn trong thêi gian gÇn ®©y, ng−êi ta trång; nh÷ng viÖc cho thuª ruéng ®Êt ®ã chØ ®−îc coi lµ mét bé ®· b¾t tay vµo viÖc xuÊt b¶n tËp "KÕt qu¶ nh÷ng tµi liÖu thèng phËn cña kinh tÕ n«ng d©n th«i, kú thùc viÖc ®ã l¹i th−êng lµ kª cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng". KÕ ho¹ch xuÊt b¶n lµ nh− sau: mét ph−¬ng thøc ®Æc thï trong lèi kinh doanh t− h÷u. ChÝnh v× ng−êi ta chän mét vÊn ®Ò côc bé nµo ®ã nãi vÒ nÒn kinh tÕ thÕ mµ theo t«i, tèt h¬n lµ nªn tæng hîp nh÷ng sè liÖu thèng kª n«ng d©n, råi ng−êi ta tiÕn hµnh nghiªn cøu riªng ®Ó tæng hîp cña c¸c Héi ®ång ®Þa ph−¬ng vÒ mét vïng nhÊt ®Þnh, cã nh÷ng tÊt c¶ nh÷ng sè liÖu ®· cã trong nh÷ng thèng kª cña c¸c héi ®iÒu kiÖn kinh tÕ gièng nhau. ®ång ®Þa ph−¬ng vÒ vÊn ®Ò ®ã; ng−êi ta tËp hîp lÉn lén nh÷ng Tr×nh bµy qua nh÷ng ý kiÕn cña t«i vÒ c¸ch lµm thÕ nµo ®Ó sè liÖu vÒ vïng ®Êt ®en ë miÒn Nam n−íc Nga víi vïng kh«ng tæng hîp ®−îc chÝnh x¸c h¬n nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra thèng kª ph¶i ®Êt ®en ë miÒn B¾c, vÒ nh÷ng tØnh thuÇn tuý n«ng nghiÖp cña c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng, còng nh− nh÷ng ý kiÕn ®· n¶y ra víi nh÷ng tØnh thñ c«ng nghiÖp. Hai tËp "KÕt qu¶" ®· xuÊt b¶n, trong khi t«i ®èi chiÕu c¸c tËp "KÕt qu¶" víi cuèn s¸ch cña P«- ®Òu ®· ®−îc so¹n ra c¨n cø vµo kÕ ho¹ch ®ã; tËp thø nhÊt xt¬-ni-cèp, t«i thÊy cÇn ph¶i nãi thªm r»ng nãi cho ®óng th× «ng chuyªn nãi vÒ "c«ng x· n«ng d©n" (V. V.), tËp thø hai vÒ "viÖc P«-xt¬-ni-cèp ®· kh«ng tù ®Ò ra cho m×nh nhiÖm vô tæng hîp: n«ng d©n thuª ruéng ®Êt kh«ng ph¶i phÇn ruéng ®−îc chia" «ng coi nh÷ng sè liÖu lµ thø yÕu vµ hoµn toµn chó t©m vµo viÖc (N. Ca-r−-sÐp)3. Ta cã quyÒn kh«ng tin r»ng ph−¬ng ph¸p tæng m« t¶ sao cho ®Çy ®ñ vµ næi bËt. hîp ®ã lµ chÝnh x¸c: tr−íc hÕt, v× ph−¬ng ph¸p ®ã ®ßi hái ph¶i Trong khi m« t¶ nh− thÕ, t¸c gi¶ chó ý gÇn nh− ®ång ®Òu tæng hîp l¹i lµm mét nh÷ng sè liÖu vÒ c¸c khu vùc kinh tÕ ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt kinh tÕ, hµnh chÝnh - ph¸p lý kh¸c nhau cã nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau (®ång thêi (h×nh thøc chiÕm h÷u ruéng ®Êt), còng nh− nh÷ng vÊn ®Ò cã hÕt søc khã mµ nªu lªn ®−îc nh÷ng ®Æc tr−ng riªng cña tÝnh chÊt kü thuËt (vÊn ®Ò ranh giíi, chÕ ®é kinh doanh, sè tõng khu vùc, v× nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra cña c¸c héi ®ång thu ho¹ch) nh−ng «ng cã ý ®Æt nh÷ng vÊn ®Ò thø nhÊt lªn ®Þa ph−¬ng ®Òu ch−a ®Çy ®ñ, vµ v× nhiÒu huyÖn ®· bÞ bá hµng ®Çu. sãt: nh÷ng khã kh¨n ®ã ®Òu ®· biÓu lé ngay trong tËp "KÕt Trong bµi tùa, «ng P«-xt¬-ni-cèp viÕt: "Ph¶i thó thùc qu¶" thø hai; «ng Ca-r−-sÐp còng ®· thÊt b¹i khi «ng ta r»ng ®¸ng lÏ cã thÓ chó ý nhiÒu ®Õn kü thuËt cña kinh tÕ ®Þnh ®em nh÷ng sè liÖu thèng kª cña c¸c héi ®ång ®Þa n«ng d©n, th× t«i l¹i Ýt chó ý ®Õn, nh−ng së dÜ t«i lµm nh− ph−¬ng ¸p dông cho nh÷ng khu vùc kh¸c nhau); sau n÷a, thÕ lµ v×, theo t«i th× trong nÒn kinh tÕ n«ng d©n nh÷ng v× hoµn toµn kh«ng thÓ m« t¶ riªng rÏ mét mÆt nµo ®ã cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ cã mét vai trß quan träng h¬n lµ kü thuËt. nÒn kinh tÕ n«ng d©n mµ l¹i kh«ng nãi ®Õn nh÷ng mÆt B¸o chÝ n−íc ta... th−êng coi nhÑ mÆt kinh tÕ... Ng−êi ta