Vài nét bàn về việc phát huy “tình làng nghĩa xóm” của người dân ở nông thôn

Chia sẻ: Chauchaungayxua6 Chauchaungayxua6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung giới thiệu tình làng nghĩa xóm thể hiện cụ thể như thế nào trong sản xuất, trong đời sống hàng ngày trước những nhu cầu của đời sống xã hội và phân tích cơ sở kinh tế, xã hội tạo điều kiện để họ giúp đỡ lẫn nhau.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vài nét bàn về việc phát huy “tình làng nghĩa xóm” của người dân ở nông thôn

Nghiªn cøu Gia ®×nh vµ Giíi Sè 3 - 2018 Vµi nÐt bµn vÒ viÖc ph¸t huy “t×nh lµng nghÜa xãm” cña ngưêi d©n ë n«ng th«n GS. Lª Thi Tãm t¾t: Tinh thÇn ®oµn kÕt, tư¬ng th©n tư¬ng ¸i gi÷a bµ con xãm lµng lµ mét phÈm chÊt ®¸ng quý cña ngưêi d©n n«ng th«n nưíc ta. Bµi viÕt nµy tËp trung giíi thiÖu t×nh lµng nghÜa xãm thÓ hiÖn cô thÓ như thÕ nµo trong s¶n xuÊt, trong ®êi sèng hµng ngµy trưíc nh÷ng nhu cÇu cña ®êi sèng x· héi vµ ph©n tÝch c¬ së kinh tÕ, x· héi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä gióp ®ì lÉn nhau. T¸c gi¶ còng ®· nªu ra nh÷ng trao ®æi ®¸ng chó ý như: sù gióp ®ì lÉn nhau trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm lµm ra dÉn ®Õn sù h×nh thµnh vµ cñng cè t×nh lµng nghÜa xãm; gi÷a c¸c gia ®×nh kh«ng cßn viÖc tranh chÊp ®Êt ®ai ®Ó s¶n xuÊt, ®Ó lµm nhµ ë; vai trß cña c¸c b« l·o trong lµng x·. Tõ khãa: Gia ®×nh; X©y dùng gia ®×nh h¹nh phóc; T×nh lµng nghÜa xãm; Ngưêi d©n n«ng th«n. Ngµy nhËn bµi: 6/04/2018; ngµy chØnh söa: 7/05/2018; ngµy duyÖt ®¨ng: 28/5/2018 Tõ kinh nghiÖm sèng bao ®êi víi bµ con xãm lµng ë n«ng th«n nưíc ta, «ng cha ta ®· nh¾c nhë con ch¸u ph¶i chó ý vun ®¾p vµ gi÷ g×n “t×nh lµng nghÜa xãm” ngµy cµng thªm bÒn chÆt, ®Ó x©y dùng quª hư¬ng trï
42 Nghiªn cøu Gia ®×nh vµ Giíi. QuyÓn 28, sè 3, tr. 41-44 phó, ®êi sèng gia ®×nh ngµy cµng ®ùîc c¶i thiÖn, Êm no. Tõ ®ã, t×nh nghÜa bµ con xãm lµng ngµy cµng g¾n bã víi nhau trong s¶n xuÊt vµ x©y dùng gia ®×nh no Êm, h¹nh phóc, gãp phÇn ®ưa nưíc ta ngµy cµng hïng cưêng, ®oµn kÕt h÷u nghÞ. 1. T×nh lµng nghÜa xãm thÓ hiÖn cô thÓ như thÕ nµo trong s¶n xuÊt, trong ®êi sèng hµng ngµy trưíc nh÷ng nhu cÇu thùc tiÔn cña ®êi sèng x· héi ®ßi hái? VÝ dô, mÊy anh thanh niªn trai trÎ, khoÎ m¹nh ®ang ra søc cuèc ®Êt, cµy bõa, san ®Êt gióp nhµ «ng A, mét hµng xãm cã con nhá, l¹i èm ®au. Hä kh«ng ®ßi hái tiÒn c«ng lao ®éng, ngoµi lêi c¶m ¬n vµ b÷a c¬m gia ®×nh tæ chøc trưa h«m ®ã, cã Ýt rưîu uèng cho vui. L¹i dưíi thöa ruéng ®· cµy bõa s½n, mÊy chÞ phô n÷ ®ang gióp chÞ B, võa sinh con, cÊy lóa cho kÞp thêi vô. Hä võa lµm, võa cưêi nãi, trªu nhau vµ c¶m ¬n chÞ B ®· mang nưíc uèng, hoa qu¶ mêi c¸c chÞ nghØ tay ¨n t¹m. §ã chÝnh lµ nh÷ng viÖc lµm cô thÓ trong s¶n xuÊt, kh«ng lín lao g×, kh«ng ®ßi hái tiÒn b¹c g×, nhưng ®· t¹o nªn t×nh lµng nghÜa xãm cña nh©n d©n n«ng th«n trong thêi ®iÓm s¶n xuÊt cÇn tiÕn hµnh kÞp thêi 2 vô lóa chiªm, lóa mïa. 2. C¬ së kinh tÕ, x· héi nµo ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ ®ßi hái hä gióp ®ì lÉn nhau? Hä cïng s¶n xuÊt lóa 2 vô trong 1 n¨m. Hä ph¶i cïng nhau chèng h¹n h¸n, lò lôt, s©u bÖnh. NÕu xãm lµng ë gÇn s«ng ngßi th× ph¶i chèng lò lôt vµo mïa mưa; nÕu xãm lµng ë vïng cao hä ph¶i lo chèng h¹n h¸n. Mïa mưa thêi tiÕt Èm ưít dÔ sinh s©u bä, hä ph¶i chèng dÞch s©u bÖnh ph¸ ho¹i mïa mµng. Hä thưêng ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm như gµ vÞt, tr©u bß, lîn nªn ph¶i lo chèng dÞch bÖnh t¸n ph¸t, lµm vËt nu«i cña hä chÕt hµng lo¹t, lan tõ nhµ nµy sang nhµ nä, v.v. V× vËy, khi ë mét gia ®×nh cã vËt nu«i bÞ bÖnh th× c¸c gia ®×nh kh¸c ph¶i chó ý gióp ®ì cho dÞch bÖnh kh«ng ph¸t triÓn l©y lan, v× lîi Ých cña gia ®×nh ®ã vµ còng v× lîi Ých chung cña c¶ xãm. §Æc biÖt, ®iÒu nµy thÓ hiÖn râ nÐt ®èi víi c¸c thư¬ng gia ®Õn mua thãc lóa, vËt nu«i cña hä vµ mang c¸c hµng ho¸ kh¸c ®Õn b¸n khi mµ trưíc ®©y bµ con ë xa, Ýt ngưêi cã con ch¸u ra thµnh phè ®Ó mua c¸c thø cÇn thiÕt cho gia ®×nh (giao th«ng ®i l¹i kh«ng thuËn tiÖn, ë xa ®« thÞ thµnh phè, v.v.). V×
GS. Lª Thi 43 vËy, hä ph¶i bµn b¹c víi nhau chèng c¸c thư¬ng gia vÒ thu mua lóa rÎ ë mét gia ®×nh (kh«ng biÕt gi¸, l¹i cÇn tiÒn, v.v.) ®Ó Ðp gi¸ mua rÎ thãc lóa cña c¸c gia ®×nh kh¸c. Nh©n d©n trong x· còng cÇn bµn b¹c víi nhau chèng l¹i c¸c thư¬ng gia b¸n c¸c mÆt hµng ë ®« thÞ s½n cã víi gi¸ cao, như ph©n bãn, thuèc ch÷a bÖnh, quÇn ¸o may s½n, v.v. Bµ con xãm lµng bµn b¹c, thèng nhÊt víi nhau gi¸ b¸n thãc lóa, hoa mµu vµ c¸c vËt nu«i ®Ó kh«ng bÞ Ðp gi¸ b¸n rÎ, ®ång thêi b¶o nhau kh«ng chÞu mua víi gi¸ cao nh÷ng thø hä cÇn tõ thµnh phè mang vÒ. Như vËy t×nh lµng nghÜa xãm gióp hä chèng l¹i ©m mưa mua rÎ b¸n ®¾t cña c¸c thư¬ng gia. 3. Tõ sù gióp ®ì lÉn nhau trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm lµm ra dÉn ®Õn sù h×nh thµnh vµ cñng cè t×nh lµng nghÜa xãm. Hä gióp nhau ch¨m sãc con c¸i khi chóng bÞ èm ®au, bÖnh tËt. Hä chia sÎ víi nhau c¸c sù kiÖn quan träng cña ®êi sèng gia ®×nh. VÝ dô sù kiÖn vui như ®¸m cưíi, sù kiÖn buån khi lµm ®¸m ma hay trong c¸c dÞp cóng giç, v.v. C¸c gia ®×nh hay g¶ con ch¸u cho nhau lµm d©u, lµm rÓ... cµng cñng cè mèi quan hÖ t×nh lµng nghÜa xãm. Hä cßn gióp ®ì lÉn nhau nu«i d¹y con c¸i như gióp nhau trong viÖc göi con c¸i ra c¸c ®« thÞ häc hµnh hay nu«i c¸c thÇy ®å trong lµng d¹y ch÷ cho con c¸i cña hä. 4. Gi÷a c¸c gia ®×nh kh«ng cßn viÖc tranh chÊp ®Êt ®ai ®Ó s¶n xuÊt, ®Ó lµm nhµ ë, v.v. Ranh giíi ®Êt ®ai gi÷a c¸c gia ®×nh rÊt ®¬n gi¶n, như c¸i ao nưíc, vµi bôi tre... Hä tho¶ thuËn víi nhau, tr¸nh g©y m©u thuÉn c¨ng th¼ng. Hä t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau cã chç ë phï hîp víi sè lưîng thµnh viªn gia ®×nh. 5. Vai trß c¸c b« l·o trong lµng C¸c b« l·o trong lµng gåm c¸c cô cao tuæi, cã uy tÝn, cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm sèng víi xãm lµng, biÕt thu xÕp c«ng viÖc cña lµng xãm mét c¸ch hîp lý, ®oµn kÕt ®ưîc ngưêi d©n víi nhau, ®¶m b¶o lîi Ých chung cña xãm lµng. 6. Nh©n d©n tiÕp nhËn th«ng tin tõ: - Héi nghÞ c¸c b« l·o - C¸c trưëng téc, trưëng hä
44 Nghiªn cøu Gia ®×nh vµ Giíi. QuyÓn 28, sè 3, tr. 41-44 - C¸c trưëng xãm Nh©n d©n ph¶n ¸nh ý kiÕn cña hä qua c¸c tæ chøc trªn, c¸c nh©n vËt trªn vµ chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quyÕt ®Þnh cña hä. 7. §×nh lµng lµ n¬i c¸c Cô b« l·o héi häp. Chïa chiÒn ®ưîc tu söa, x©y dùng thªm phï hîp víi yªu cÇu tÝn ngưìng, cóng b¸i cña nh©n d©n. Tãm l¹i, ngưêi d©n n«ng th«n c¶m thÊy “t×nh lµng nghÜa xãm” ®· g¾n bã hä víi nhau trong s¶n xuÊt, trong x©y dùng gia ®×nh Êm no h¹nh phóc, con ch¸u thµnh ®¹t, cã tư¬ng lai tư¬i s¸ng, gióp Ých cho ®Êt nưíc ViÖt Nam ngµy cµng hïng m¹nh, ®oµn kÕt, h÷u nghÞ. 8. T×nh lµng nghÜa xãm hiÖn nay Ngµy nay, t×nh lµng nghÜa xãm ®· cã nhiÒu thay ®æi s©u s¾c do hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn giao tiÕp cña nh©n d©n ta trong x· héi cã nhiÒu thuËn lîi: - C¸c phư¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c, b¸o chÝ, ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh ph¸t triÓn, m¹ng lưíi ®iÖn quèc gia kÐo ®Õn nhiÒu xãm lµng, vïng xa x«i hÎo l¸nh. - C¸c ®oµn thÓ: Thanh niªn, Phô n÷, MÆt trËn Tæ quèc, Héi N«ng d©n ho¹t ®éng tÝch cùc, gióp ®ì c¸c x· viªn trong s¶n xuÊt, trong ®êi sèng gia ®×nh. - Phư¬ng tiÖn ®i l¹i, häc tËp, trao ®æi víi nhau dÔ dµng gi÷a c¸c ®Þa phư¬ng. - §¶ng vµ ChÝnh phñ ta khuyÕn khÝch sù giao tiÕp, giao lưu gi÷a c¸c ®Þa phư¬ng. CÇn cã sù nghiªn cøu vµ so s¸nh “t×nh lµng nghÜa xãm” trong m« h×nh hîp t¸c x· cã nh÷ng biÕn ®éng g× tÝch cùc vµ kh¸c biÖt. VÝ dô, gi÷a mét Hîp t¸c x· miÒn trung du như CÈm Khª, Phó Thä vµ mét Hîp t¸c x· vïng ®ång b»ng s«ng Hång như x· Phó ThÞ, MÔ Së, Hưng Yªn. Bµi viÕt cña chóng t«i sÏ ph¶i qua kh¶o s¸t, bæ sung míi cã thÓ tr¶ lêi c©u hái trªn.n